2000
|
|
Bizkaitik hain gertu egoteak eragin handia izan du Castroren historian. Eta eragin
|
hori
areagotu egin da azken hamarkadan.
|
2001
|
|
Gaur egun boom izugarria bizi du Santiago Bideak, eta arrakasta
|
hori
areagotu egiten da Done Jakueren urtea denean (Santio eguna, uztailaren 25a, igandea denean; hurrengoa 2004an izango da) eta administrazio publikoek ez dute aukerarik galtzen herrialde bakoitzaren turismorako xarmak ezagutzera emateko.
|
|
zentzumen arazoak, hilekoa, parakaminatzeko zailtasuna, asaldura psikikoak (suminkortasuna, depresioa…), larruazalaren edo mukosen hantura… Halaber, ama begetariano zorrotzetatik jaio berriek B12 bitaminaren urritasuna garatzeko arriskua dute, umekiak ama erreserbetatik kobalaminasobre guztia lortzen baitu. Arrisku
|
hori
areagotu egiten da amak denbora luzean amagandiko edoskitzearekin bakarrik jarraitzen badu.
|
|
1. Zerbait izaten hasi eta etorkizunari begira egoera" normaldu" bat amets egiten hasi garenean euskaldunok kultura eta hizkuntza bakarra ezarri nahi dituztenen erasoak indartzea ulergarria da, batez ere, pribilegiozko egoera bat kolokan jartzen hasi zaiela eta gerora oraindik
|
hori
areagotu egingo dela ikusten dutenen aldetik. Urte luzetan euskara mendekotasun egoeran ikusi dutenean, ez zuten benetan hartzen eta agian bigunenak aldekotasun faltsuzko adierazpenak egitera ere iristen ziren.
|
2002
|
|
Larria da, halaber, barnekoen (Zuberoa, Nafarroa Beherea) eta kostaldeko lurraldeen (Lapurdiko kostaldea) artean gertatzen ari den eta aurreikusten den desorekaren sakontze prozesua. Populazio gehiena kostaldean (Biarritz Angelu Baionainguruan) kokatzen ari da, eta etorkizunari begirako aurreikuspenen arabera, tendentzia
|
hori
areagotu egingo da. Ondoko tauletan eta grafikoetan ikus daitekeizandakoaren eta aurreikusitakoaren arteko bilakaera hori:
|
|
Dokumentu horren arabera, Espainiako etxeen %68k kableatu sistemak dituzte, sekzio desegokiekin, %69k korronte hartune ez seguruak dituzte, ia laurdenak ez du lur sarerik eta bi herenek baino gehiagok instalazio elektriko akastunak dituzte. Egoera
|
hori
areagotu egiten da 1975 baino lehen eraikitako etxebizitzetan. Istripu elektrikoak Instalazio elektrikoko akatsen ondoriozko istripuak, PRIEren arabera, honako hauen ondorio dira:
|
|
Prozesu horrek hainbat zailtasun sortzen ditu eguneroko lanak egiteko, eta zailtasun horiek areagotu egiten dira gaixotasunak dirauen bitartean. Hala, gaixoak ahazten hasten dira objektu jakin batzuk non gorde zituzten edo une horretan zer egin behar zuten, eta, pixkanaka pixkanaka, oroimen galera
|
hori
areagotu egiten da, maite dituzten pertsonen izenak gogoratzeko gai ez izan arte, eta, gaixotasuna aurreratuago dagoenean, baita hizkuntza bera ere. Alzheimerrak mugitzeko trebetasunei ere eragiten die, eta, aldi berean, izaera aldatu eta pertsona suminkor eta ezegonkorrari itzultzen zaio, gogo aldarte handiarekin.
|
|
Baina une bateko kontua da, laster berriro agertzen baitira portaera horretara eraman zuten emozio negatiboak”. Gainera, egoera
|
hori
areagotu egiten da “gastatuagatik erruduntasun sentimenduekin, eta konturatzen dira askotan, eskuratu dutena, ez dutela ezertarako balio”. Zenbat pertsona dira erosketen zaleak?
|
|
Gelako argia oso bizia bada, ordea, traba egiten du pantailan ikusmena pixka bat finkatu ondoren. Sentsazio
|
hori
areagotu egiten da telebista ez bada plasma edo LCD teknologiak eta pantaila laua dituen gailu modernoetako bat, baizik eta zaharrak, hodia, izpi katodikoak eta kristalezko pantaila dituztenak, azken horiek askoz gehiago islatzen baitzuten giroko argia. Telebista ikusteko argi iturriaren posizio egokiak Argi iturria hiru posiziotan egon daiteke:
|
|
Gainera, likido eta elektrolitoen galera handia eragiten dute, eta horrek deshidratazioa errazten du, eta kolesterol eta triglizerido mailak handitzen dira, arrisku kardiobaskularreko faktoreak baitira. Pertsona horrek hiperurizemia badu (azido urikoaren maila handia), hiperurizemia
|
hori
areagotu egiten da, edo, are gehiago, tanta erasoa ere izan dezake. Epe labur eta ertainean muskulu proteina eta erraietako proteina ere galtzen dira, organismoak energia iturri gisa erabiltzen baitu.
|
|
Europako CEES Unibertsitateak antolatu zituen, eta bost egunez zentratuko dira emakumeen immigrazioan, jolas drogetan, antzerkian eta arte kudeaketan. Haritzak erakutsi zuen aisialdiko eta dibertsioko drogen feminizazio joera finkatu
|
hori
areagotu egin dela azken hamarkadan, «rol maskulinoaren zati batzuk oker kopiatu izana», esaterako, droga kontsumoa, «emakumeak gizartean protagonismo handiagoa hartzen duen heinean». Oso gazteak Roblesen ustez, prozesu horrek diseinu pastillak ditu azken alderdi gisa, eta substantzia horiek berrienak dira, eta argi eta garbi ikusten da nesken artean oso ugalkorrak direla.
|
|
Guraso batzuek seme alaba hiperaktiboekiko sentimendu oldarkorrak agertzen dituzte, batez ere haurrak «heldugabea eta hezigaitza» dela esaten ez duelako, batzuetan eurek definitzen duten bezala. Nahaste
|
hori
areagotu egin daiteke gurasoek arreta behar adina ematen ez badiote; beraz, ezinbestekoa da lehenbailehen jakitea nola jokatu behar duten. Adituek aholkatzen diete gurasoei arau argiak har ditzatela haurrek jakin dezaten zer espero den, eta zigor laburrek eraginkorrak izan daitezen aholkatzen badute, baztertu egiten dituzte fisikariak.
|
|
Bi kopuruen arteko aldea, prezioaren% 54, COAGen arabera geratzen da banaketaren esku, eta kostu horren kostuak nekazariari dagozkionak baino askoz txikiagoak dira. Batzuen eta besteen irabazien arteko desoreka
|
hori
areagotu egingo litzateke, Bruselak proposatzen duen moduan, nekazarien prezioak erdira jaitsiko balira. Esku hartzeko prezioaren murrizketa onartuz gero, arrozaren prezioa munduko merkatuaren mailetaraino iristen da, eta horrek ez ditu estaltzen ekoizpen kostuak Espainian eta Europako Batasuna ekoizten duten gainerako herrialdeetan.
|
|
Normalean, elikagai kutsatuetan dauden partikula biralen kopurua txikia da, baina molusku bibalbioek, bizi diren ura iragaztearen bidez elikatzen direnek, haztegiko uretan dauden birusak kontzentra ditzakete. Gainera, arazo
|
hori
areagotu egiten da molusku batzuk gordinik edo pixka bat egosita kontsumitzen direlako. Izan ere, etiologia biraleko gaixotasunen agerraldien deskribapen ugari daude ostren eta beste molusku bibalbio batzuen kontsumoarekin lotuta.
|
2003
|
|
Portzentaje
|
hori
areagotu egiten da adineko pertsonetan: uste da 65 urtez gorako pertsonen %90ek infekzio hori jasaten duela.
|
|
Epaimahai doktorearen arabera, kutsadurari aurrea hartzeko modurik onena da umeek eta, bereziki, zaintzen dituzten helduek eskuak maiz garbitzea, germenak ez transmititzeko. Haurtxoari bularra edo biberoia eman behar zaionean, batez ere, higiene
|
hori
areagotu egin behar da. Gainera, komeni da adingabeak infekzio bat duten pertsonengandik hurbilegi (metro bat baino gutxiagora) ez egotea.
|
2004
|
|
Alde batetik, aipatu dudan bezala, mugaren garrantzia hor zegoen. Eta garrantzi
|
hori
areagotu egin zen, II. Mundu Gerraren testuinguruan, Aliatuengandik babesteko beharrak eraginda, Franco Ardatzaren adiskidea baitzen. Horregatik muga indartu zuen, Baztangoa barne.
|
|
Irudi ezkor
|
hori
areagotu egiten da sofista horietako batzuek politikan izan zuten eskuhartzca aintzat hartzen denean. Ongi erakusteh da hau Kritiasi buruzko iritz.iak jasotzendircncan.
|
|
Egunean 2,5 emanaldi, batez beste. Ehuneko
|
hori
areagotu egin zen abenduan, egunean 3,6 salaketa egin arte. Genero diskriminazioak antzemateko lan ikuskapenak egitea Gizarte Gaien Idazkaritza Nagusiaren ekimenez uztailean jarri zen abian.
|
|
Organismoan oso kromo gutxi xurgatzen da. Hala ere, xurgapen
|
hori
areagotu egiten da B1 bitamina (soja freskoa, galorratza, haragia eta arrain zuriak, osoko zerealak), B2 (soja freskoan, gibelean, haragietan eta zereal txigortuetan) eta B3 bitamina (almendra esne ugarian) daudelako.Kromo mineralak ere xurgatzen laguntzen dute, hala nola manganesoa edo zinka eta aminoazido batzuk, hala nola zisteina, glizina eta azido glutamikoa.... Nola lortu eguneroko eskakizunak betetzea?
|
|
Kirol jarduera horren onura kardiobaskularrak direla-eta, osasuna eta egoera fisikoa hobetzeko komeni da. Baina gehiegizko esfortzuak lesio bat eragin dezake, eta, batzuetan, lesio
|
hori
areagotu egiten da denborarekin, diagnostikoa okerra bada. Errepikatzea Armstrong Internacional klinikako Horacio Bobadilla fisioterapeutaren arabera, “sorbaldako errotadoreen zorroan behin eta berriz mugitzeak tendinitisa eragiten du igeriketan edo tenisean”.
|
2005
|
|
Horrek ekarri du, batetik biztanle kopurua asko gutxitzea; esaterako, EAEn, 16 eta 24 urte bitarteko biztanleriaren ia herena galdu da azken hamar urteotan. Eta, bestetik, populazioa zahartu egin zaigu, eta
|
hori
areagotu egingo da datozen urteotan.
|
|
Dilema
|
hori
areagotu egiten dute gobernuek eta sindikatuek langile zaharrek erretiroa hartu eta postua gazteagoei utz diezaieten egiten duten presioarekin.
|
|
Muztioa mahatsaren azalarekin eta haziarekin beratzen bada, konposatu nitrogenatu gehiago transferi daitezke frakzio likidora, eta zenbat eta luzeago eta biziago beratzea izan. Transferentzia
|
hori
areagotu egiten da prentsatzeko unean. Pektina eta proteasak gehitzeak ere aminoazidoen kontzentrazioa handitzen du.
|
|
Azken hamarkadetako hezkuntza maila hobetu arren, eskola adinean dauden Peruko haur gehienek ez dute lehen hezkuntzako zikloa amaitzen, eta, gainera, hainbat jarduera informaletan lan egitera behartuta daude. Helduen analfabetismo tasa %15etik gorakoa da, eta arazo
|
hori
areagotu egiten da eskola azpiegituren ezegonkortasunagatik. Kanpaina hori maiatzean hasi zen Bartzelonan, eta Espainia osoko 21.000 haur baino gehiago hartu ditu, elkartasun kausa horrekin bat egin dutenak beste hiri batzuetan, hala nola Valladoliden, Donostian eta Valentzian.
|
2006
|
|
Kaloria asko dauzkate (300 eta 400 kaloria artean, ehun gramoko) eta ahalmen energetiko
|
hori
areagotu egiten da saltsaren batez prestatzen direnean.
|
|
Edonola, baskoien gerrazaletasunari erreferentzia egiten dio. Aipatu bezala, erromatarren ustez, gerrazaletasuna herri barbaro eta basatien ezaugarrietako bat zen eta, hein handi batean bortizkeri hori senez bazetorkien ere, beraien lurren pobreziak eta klimak gerrazaletasun
|
hori
areagotu egiten zuen.
|
|
Unibertso erlijiosoak tentsio handia biziko du arrazionaltasun formalak gidatutako ekintza esferekin (ekonomikoa, politikoa edo zientifikoa). Eta tentsio
|
hori
areagotu egingo da erlijioa gero eta gehiago arrazionalizatzen den heinean (salbaziorako bitarteko magikoak alboratu eta salbazioa lortzeko bestelako bitarteko balioak kontuan hartuko dira; erritualismo magikotik konbikzioan oinarritutako erlijiorako jauzia: hertsadura harremanak alboratuko dira, errituala?
|
|
Balioen araberako orientazio arrazionala, beraz, helburuen araberako orientazio arrazionalarekin era bat baino gehiagotan erlaziona daiteke. Bigarren horretatik begiratuta, lehena beti da irrazionala eta, areago, izaera
|
hori
areagotu egiten da ekintza eragiten duen balioa absolutu bihurtzera gerturatu ahala; izan ere, ekintzaren balio propioari, bere izaera absolutuan, emaniko arreta zenbat eta biziagoa izan, orduan eta ekintzaren ondorioen gaineko gogoeta txikiagoa izango da.
|
|
Bat batean entzumena galtzeak edo hitz egiten ari garen bitartean gure ahotsa entzutearen sentsazioa izateak (autofonia izeneko fenomenoa) adieraz dezake belarrian argizarizko tapoiak daudela. Arazo
|
hori
areagotu egiten da udako hilabeteetan. Otorrinolaringologoen arabera, argizaria da entzunbideko epitelioa infekzioetatik eta kolpeetatik babesteaz arduratzen den substantzia, baina substantzia hori metatzeak, normalean garbiketa prozesu desegoki baten ondorioz, kanalaren buxadura eragiten du, eta lesioak eragin ditzake.
|
|
Izan ere, Cloots gazteak gauzak adierazteko estilo zaharkitua eta esaldi hanpatuak erabiltzen zituen, unibertsitatean hitz egiteko irakasten zen manera erretorikoa. ...zkar trufan aritzen ziren, ikusita nolako apainkeria zaharkituarekin adierazten zituen esaldiak, eta zein intonazio handitsu eta eztiz melatua erabiltzen zuen ideiarik txikiena adierazteko ere, garrantzi handiko diskurtsoan ariko balitz bezala (egia da filosofiaren eta filologiaren artean irrist eginez esaldi ponpoxo eta handigurak erabiltzea asko gustatzen zitzaiola Jean Baptisteri; egia da joera
|
hori
areagotu egin zitzaiola politikari izatea bururatu zitzaionetik, baina ez pentsa, hala ere, mihigaiztoren batek esan duen bezala, Cloots jaunak sortu zuela politikariek hain bere egin duten izaera hori).
|
|
Felix Sumarakov Elston gizon lehorra omen zen, semearekiko maitasun eta xera gutxi erakusten zuena, eta eskola zaharrekoa gurasoen aginteak nolakoa behar zuen adierazterakoan;" nik esan dut eta horrela egingo da" eskolakoa. Joera
|
hori
areagotu egin zen seme zaharrena hil zitzaionean eta Felix gaztearen gogo eza eta apatia nabariagoak egin zirenean. Felix gazteak hamazazpi urte zituela eskola militarrera bidali zuen aitak, ofizial ikasketak egiteko aginduarekin, baina Felixek egindako sarrera azterketa hain zen eskaxa –nahita egin omen zuen hala– ezen ez baitzuten onartzerik izan eskola hartan, nahiz militarra izan...
|
|
Ikasmaterialik gabeko irakaskuntza pentsaezina litzateke; bitarteko horiek gabe nekez irakatsi dezake irakasleak[...]. Garrantzi
|
hori
areagotu egiten da gure hizkuntzaren normaltze prozesu honetan, zeren, orain arte gertatu den bezala, ikasmaterialak izango baitira —hein handi batetan— normaltze horri, irakaskuntza alorrean, itxura emango dioten erreferentziak.
|
2007
|
|
Dena den, istorioari bizitasun handia ematen diote, Alvarez Rabo komikigile beteranoaren marrazkiekin gertatzen den bezala. Euskalorroek darabilten hizkerak, gainera, bizitasun
|
hori
areagotu egiten du, istorioari umore ukitu ederra emateaz gain. Futbola dibertigarria eta politikoki lotsagabea izan daitekeela argi utzi digu Abarrotsek.
|
|
V. Kale Neurketan" beste hizkuntzak" ere aztertu dira, izan ere, euskara, gaztelania edo frantsesa ez diren hizkuntzak geroz eta presentzia handiagoa dute gure kaleetan. Gainera, etorkizunean presentzia
|
hori
areagotu egingo dela pentsa daiteke. Hori dela eta, aurten diseinatutako fitxan atal hori sartzea erabaki da.
|
|
Bestetik, dagoe arauak, horietako asko Espainiako Konsneko zaharkiturik dauden arauketak eguneratu behar dira, eta aurretiaz aintu. Beharrizan horiek beti dira garrantzat hartu gabeko egoera berriak arautzitsuak, baina garrantzi
|
hori
areagotu egiten da, beharrizanok langileen laneko segurtasuna eta osasuna babesteari lotzen zaizkionean; izan ere, baldintza horiek gara daitezen, nahitaezkoa da arautegia etengabe eguneratzea eta gauzatutako aldaketa sakonekin egokitzea.
|
|
Orokorrean, antolamendu juridikoa ezin da ulertu, ezta ezarri ere, gizarte errealitatearen eskakizunak aintzat hartu gabe, gizarte errealitatea haren jasotzaile baita. Egitate
|
hori
areagotu egiten da, antolamendu juridikoak jabetza horizontalaren moduko erakundeak arautzen dituenean. Izan ere, erakunde horrek, azken urteotan, egundoko bizitasuna erdietsi du, nahiz eta arauetan oinarri guztiz urria izan, Kode Zibilaren 396 artikuluak bakarrik araunen helburua da, beraz, egitateen gizartzen baitzuen erakunde hori.
|
|
Baina, aitortzearekin batera, arauketa hori suspertu eta bideratu behar da, antolamendu oso eta eragingarria ezarriz. Eskakizun
|
hori
areagotu egiten da, bestalde, hurrengoa ikusiz gero: hiri errentamenduei buruz indarrean dauden lege xedapenak noizik behinkako konponbideak besterik ez dira.
|
|
Hain zuzen ere, horixe dago gaur egun hain ohikoa den ereduaren simetriari edo asimetriari buruzko eztabaidaren oinarrian. Eztabaida
|
hori
areagotu egin da autonomia erkidegoen estatutuak eraldatzeko prozesuarekin. Modu grafikoan esanda, Espainiako lurralde ereduaren inguruan, hau da mila ogerleko baino gehiago balio dituen galdera:
|
|
Arauketa horri esker, adibidez, 1876 eta 1917 urteen bitartean, eskubide garrantzitsuenak hamazazpi aldiz eten ziren, eta 1917tik aurrera, salbuespen egoera ohikoa izan zen herrialdean. Nola ez, egoera
|
hori
areagotu egin zen Primo de Riveraren diktadurarekin, 1923tik aurrera.
|
|
Okerrena hau da, hots, kapital patologiko hori egungo dolar truke sisteman, bere burua elikatuz, handituz doala etengabe (Schmitt, 2000). Okerragoa oraindik, kapital
|
hori
areagotu egiten da herrialde bakoitzaren kanpo zorra ordaintzean. Izanere, garatu gabeko herrialdeek, ez soilik herrialde horiek baina bai horiek batez ere, beren ikaragarrizko zorrak eta interesak ordaintzeko, dolarrak, edo beste edozeinerreserba moneta, nazional??
|
|
Hezur masaren galera progresibo horren sintomarik ezak jende asko uzten du diagnostikatu gabe eta hausturak izateko arrisku handiagoan. Emakumeen kasuan, hezurren galera
|
hori
areagotu egiten da klimaterioa iristean, baina, Manuel Sosak, Barne Medikuntzako Espainiako Elkarteko Osteoporosi Taldearen koordinatzaileak dioenez, “emakume menopausiko guztiek ez dute gaixotasuna izango”. Díaz Curielek dioenez, garrantzizkoa da “arriskua dutenak (%30 inguru) diagnostikatzea eta tratatzea eta terapia ondo egitea”.
|
|
Hirugarren adina gizarte digitaletik kanpo dago Eten digitala sexuen eta gizarte klaseen arabera murrizten da, baina izugarri handitzen da adin tarteen artean; beraz, erabiltzaile intentsiboenen, gazteen eta nerabeen eta adineko pertsonen arteko aldea izugarria da batzuetan. Joera
|
hori
areagotu egin daiteke gailu eta moda teknologiko berriak sartuz gero. Irtenbide hori diseinatzaileen eta erabilgarritasuneko adituen esku dago, baina, oro har, zifrak handienen aurka doaz.
|
|
Kontuan hartu behar da estrategia horien lehen biktima biztanleria dela, arreta gabe eta oinarrizko arreta jasotzeko aukerarik gabe gelditzen dena. . Mesfidantza eta etsaitasun
|
hori
areagotu egin da, langile humanitarioak abusuen eta asistentziarik ezaren lekuko deserosoak baitira, GKEak azaltzen duenez. Baina —dio— interes politiko eta mediatikoek gidatutako estrategiak ere arriskutsuak dira, esku hartze militarrak laguntza humanitario gisa mozorrotzeko.
|
|
Luis Goenaga Fatronikeko zuzendari nagusiak adierazi zuenez, gero eta zaharragoa den gizarte baten esparruan, “adineko pertsonek zailtasun gehiago izaten dituzte modu autonomoan eta duinean bizitzeko”. Arazo
|
hori
areagotu egingo da hurrengo urteetan; izan ere, 2050erako kolektibo hori hirukoiztu egingo da haurrak baino zaharragoak egongo dira, eta bizi itxaropena 90 urtekoa izango da, NBEren kalkuluen arabera. “Horrek —azpimarratu du— muga fisiko gehiago ekarriko ditu eta zahartze prozesuak larriagotu egingo ditu”.
|
|
Horren ondorioz, egoera leherkorra da, eta ehunka milioi pertsona daude beren sorterria uzteko arriskuan, mantenu bila. Arazo
|
hori
areagotu egingo da pertsona horiek egokitzeko gai ez direnean eta migrazio masiboak egitera behartuta daudenean, adituek adierazi dutenez. Adel en arabera, beldur hori “populazioaren mugimendu masiboak Afrikako iparralderantz egin du, eta horrek gero eta interes handiagoa sortu die garapen bidean dauden herrialdeei arazoa konpontzeko”.
|
|
Prezioaren jaitsiera hori ez da denboraren joanarekin parekatzen; kalkuluen arabera, ibilgailu baten bizitzako lehen urteko jaitsiera gehigarri osoa jatorrizko kostuaren %16 ingurukoa da. Hala ere, ehuneko
|
hori
areagotu egiten da automobila erabiltzen den bigarren urtean, haren balioaren erdiraino jaisten denean, modeloaren eta markaren arabera. Bi urteren buruan, auto baten balioa murriztu egiten da hasieran ordaindu zuenaren erdira arte.
|
|
Ur osasungarririk edo gutxieneko saneamendu eta higiene instalaziorik ez izateak 42.000 pertsona inguru hiltzen ditu astean munduan. Halaber, aditu askoren arabera, uraren kalitateak eta haren hondar tratamenduak gutxieneko baldintzak ez izatea da osasun eta ingurumen arazo handienetako bat, eta
|
hori
areagotu egingo da hurrengo urteetan. Ingurumen Saneamenduaren Nazioarteko Urteak, beraz, arazo horren inguruko arreta erakarri eta konponbideak bilatzen saiatzen da.
|
|
Hala, urtean hamar proba egiten dituen atleta batek 60 eta 200 euro artean ordaindu ditu denboraldian. Joera
|
hori
areagotu egiten da maratoien aldean; izan ere, maratoiek partaidetza kuota oso handia dute, eta azken hilabetean egiten badira, zigorra ere izaten dute. Kasu adierazgarrienetako bat Madrilgo Maratoi Herrikoia (MAPOMA) antolatzea da.
|
|
Espainian, 35 urtetik beherakoek gaur egun baino %126 gehiago irabazten badute soilik jarraitu ahal izango litzateke gomendio hori. Alde
|
hori
areagotu egiten da, berriz ere, eremu problematikoenetan: % 179,5 (Euskal Autonomia Erkidegoan),% 176 (Balearretan) eta% 173 (Madrilen).
|
2008
|
|
Amerikako Estatu Batuetan sortutako krisialdi finantzarioa mundu osoa nozitzen hasi da, baita euskal industria ere. Produkzioa dagoeneko jaisten ari da, joera
|
hori
areagotu egingo da datorren urtean eta, beraz, langabeziak hazten jarraituko du.
|
|
Probintzian ingelesez hitz egiten duten gutxiengo anglofonoak (%8) eta alofonoak (%12) egoteari egotzi izan diote arrisku hori. Hizkuntza arriskuan dutela sentitze
|
hori
areagotu egiten da aktibista frankofonoek adierazten dutenean ama hizkuntza frantsesa duten hiztunak gutxiengo bihurtuko direla Montreal uhartean egungo immigrazio joerei eusten bazaie. Honela azaltzen dute:
|
|
Eguraldiak hobera egin zuen pixkanaka arratsaldean zehar, eta azkenerako giro atsegina nagusitu zen Lisboan. Sentiera
|
hori
areagotu egiten zen Chiado auzo dotorearen magalean, Largo do Carmo ko terrazetan, jakaranda lasaigarriz inguratuta. Behegaina arbola haien lore moreez estalita zegoen, baina artean asko geratzen ziren adarretan, eta guztira, arrosaz edo hori argiz margotutako eraikinen hormekin batera, kolore ikusgarrizko koadroa osatzen zuen plaza hark.
|
|
Alderdien gainetik zegoen elkarbizitza giro
|
hori
areagotu egin bide zen1917ko udatik, Bizkaiko Diputazio jeltzaleak, politika posibilista eginez, Arabaeta Gipuzkoako Diputazioekin mezu bateratu bat hitzartu zuenean foru berrezarpena edo autonomi zabal bat eskatzeko Madrili. Eskariak autonomiaren aldeko mugimendua bultzatu zuen hiru probintzietan, jeltzaleen alderditik harantzago hedatuz.
|
|
zenaren interpretazio baten bidez, gutxietsiak ziren hainbat kultur adierazpen moduren garrantzia eta balioa defendatzen zuen Oteizak. 2 urte geroago, 1965ean Hendaian argitaratuko zuen Ejercicios espirituales en un túnel liburuan interpretaziozko ildo
|
hori
areagotu egin zuen8.
|
|
Herrialde horiek, urteetan zehar, alokairurako joera handiagoa izan dute, Cabrerak APItik azaldu duenez. Aldaketa horrekin batera, errentamenduen kostua ere handitu egingo da, eta joera
|
hori
areagotu egingo dela aurreikusten da, prezioak hazten jarraituko baitu 2008 urtean, adituak iragarri duenez. Fernando Encinarren iritziz, alokairuen prezioak igotzen jarraitzen badu, etxebizitza partekatzeko joerak zuzeneko hazkuntza proportzionala izango du.
|
|
bata, judu berdeekin elikatua, eta bestea, judu berdeekin eta mertxikekin. Denbora horretan, ikertzaileek ikusi zuten melokotoidun taldean fruta askoz gehiago jaten zela barazkiena baino, eta alde
|
hori
areagotu egiten zen bularra ematen bazuten eta, gainera, haien amei fruta gustatzen bazitzaien. Emaitza horren arabera, melokotoiak onarpen handiagoa izan lezake frutaren zaporearen aurreko eraginpean egoteak bularra ematean.
|
|
Udan egiten den familia bidaia baten batez besteko prezioa helmugaren, daten eta iraupenaren araberakoa bada ere, 400 eta 700 euro bitarteko zerrenda ezar daiteke pertsonako, prezio txikienekoentzat, eta 1.200 eta 2.000 euro artekoa, kategoria handiagoko bidaietarako, bidaia agentzien enpresa elkarteko (AEDAVE) lehendakari José Manuel Maciñeirasek dioenez. Aukera ez oso gomendagarria Adituen arabera, espainiarrek oso denbora gutxian planifikatzen dituzte bidaiak, eta
|
hori
areagotu egin daiteke aurten, ezaugarri bereziekin. Eta nora bidaiatzea gustatzen zaie?
|
|
Hala uste dute zenbait ikerketak, mundu osoan milioika ale desagertu direla ohartarazten baitute. Fenomeno
|
hori
areagotu egin daiteke hurrengo hamarkadetan. Horregatik, adituek azterketa eta ekimen gehiago eskatzen dituzte hori eragozteko.
|
|
Kaltzioa xurgatzen laguntzen dio gorputzari, eta adituen ustez oso garrantzitsua da hezur osasun ona izateko. Era berean, furosemida diuretikoa (Seguril® edo Lasix®) bezalako medikamentuekin tratamendu luzeak eginez gero, haustura arrisku
|
hori
areagotu egingo litzateke. Halaber, Ezekowitzen arabera, bihotz gutxiegitasunak berak hezur dentsitatea eta kalitatea murriztu ditzake.
|
|
Erosketa ekologikoak Nazio Batuen arabera, urtean giza kontsumorako ekoizten diren elikagaien herena galdu edo alferrik galtzen da. Ingurumen, ekonomia eta gizarte arazo
|
hori
areagotu egiten da Eguberrietan: ekoizten diren elikagaien %40raino botatzen dira, Ecologistas en Acción en arabera.
|
|
Izan ere, lana bilatzeak denbora, dedikazioa eta ahalegina eskatzen ditu, baina, gainera, nekea eragiten du emozionalki. Dinamika
|
hori
areagotu egiten da egungo krisi ekonomikoarekin; izan ere, dagoeneko %20tik gorako langabezia tasa du, eta 2011 urtean milioika espainiarrekin hasiko da langabezian. Galdera, batez ere, zer egin da.
|
|
Umoretsu joan zen saio osoa, eta umore
|
hori
areagotu egin zen Fredi eta Xabi anaiak beren arteko tirabirak airatzen hasi zirenean. Horren ostean, berriz, bazkarira joandakoei ziria sartzeari ekin zieten, eta gutxik izan zuten Xabier eta Frediren hitz joko eta adar jotzeez libratzeko aukera.
|
|
Anartean, iragan agorrilan, Ipar Kivun borrokak berriro hasteak, giza krisi larria eragin du. Gutxienez 250.000 herritar euren bizilekuetatik ihes egiterat behartuak izan dira, eta egoera
|
hori
areagotu egin da joan den astean matxino tutsiek eginiko erasoaldiarekin. Hala, CNDPko ekintzaileek ostiralean su etena hitzeman ondoren NBEk bidalitako giza laguntzaren lehen konboia iritsi zen atzo ekintzaile tutsiek menpean hartuta duten eskualdera.
|
|
Abiadura handiko trenaren kontrako mugimendua kriminalizatzeari buruz ere jardun da Asanblada. Dioenez, hedabideek hasieratik mespretxatu eta desitxuratu dute AHTren kontrako borroka, eta
|
hori
areagotu egin da joan den astetik. Asmo zeken eta sarraskijale batzuek mugituta, AHTren aurkako oposizioari nola edo ahala prestigioa kentzeko eta hura kriminalizatzeko asmoz, kanpaina intoxikatzaile batean murgildu dira.
|
2009
|
|
Amatasunera etorrita, enpresatik jasotzen den mehatxuetako bat, eta sarri egia bihurtzen dena, kaleratzea da. Krisi garaietan beldur
|
hori
areagotu egiten da eta horrek eraginda, eskubideen aldarrikapena nekezagoa egiten da.
|
|
Orotariko Euskal Hiztegia eta Hizkuntza Atlasa. Baina
|
hori
areagotu egin behar da.
|
|
Dena dela, Euskal Herrian ere bada kilometrorik iparretik hegora, mendebaldetik ekialdera, baita distantzia soziokulturalik ere eremu ezberdinen artean. Urruntasun
|
hori
areagotu egiten da, gainera, diasporari, mundu globalari erreparatzen badiogu: gero eta euskaldun gehiago bizi dira mundu osoan zehar barreiatuta (Argentinan, AEBetan, Txinan, nongura), eta haiengana ere ailegatzen dira euskaraz ekoitziriko produktuak.
|
|
Izan ere, Eskualdunan, Le Réveilen ez bezala, euskara zen nagusi (3/ 4 inguru). Nagusitasun
|
hori
areagotu egin zen Jean Hiriart Urruti kazetan idazten hastearekin batera (1891 aldean). Euskaltzalea zen Hiriart Urruti (hori argi geratzen da haren idazkietan; kazetak berak ere, bere mantxetaren aldamenean, Iparragirreren esaldia eraman ohi zuen sorrera urteetan:
|
|
Askok ez dakite aukera hori dagoenik, baina nahi duenak finantza produktuak kontrata ditzake Espainiatik kanpo. Agintariek kontu handiz ibiltzea gomendatzen dute inbertsio bat egiteko unean, baina atzerriko merkatuetan arreta
|
hori
areagotu egin behar da, eta are gehiago gaur egun.
|
|
Eskaintza, batez ere, osasunaren eta bizitzaren arlora bideratzen da (zehatzago esanda, heriotzetara). Bestalde, helduek gero eta telelaguntza zerbitzu gehiago kontratatzen dituzte, eta fenomeno
|
hori
areagotu egiten da teknologia berrien garapenarekin, eta bidaia aseguruak kontratatzeko hautagai onak dira. Hirugarren adineko bezero batek hilean ordaintzen duena baino lau aldiz gehiago gastatzen du polizari eusteagatik Konpainia batzuek 60 urtetik gorakoentzako berariaz diseinatutako osasun polizak eskaintzen dituzte.
|
|
Hodeiek giroa freskatzen dute eta prezipitazioak areagotzen dituzte. Prozesu
|
hori
areagotu egiten da hostoen presentzia luzatzearen ondorioz. “Aldiz, Mediterraneoko eskualdeetan, adibidez, zuhaitzek jarduera fotosintetikoa geldiarazi behar izaten dute udako lehorteetan, urik ez dagoelako.
|
|
677 milioi eurotik 1.654 milioi eurora (1.338 milioi euro, orain dela bost urte ebaluatutako 15 erakundeak bakarrik sartzen badira). Hala ere, etekinen gaineko portzentajea hartzen bada erreferentziatzat, beheranzko joera orokorra ikusten da, eta joera
|
hori
areagotu egiten da herrialdeko bi erakunde handietan: La Caixa eta, batez ere, Caja Madriden.
|
|
Espainiako energia kontsumoa jaitsi egin zen aurreko urtean, eta 2004ko zifren antzekoak izan ziren; joera
|
hori
areagotu egin zen 2009an. Hala berresten dute Petrolio Produktuen Erreserba Estrategikoen Korporazioaren (Cores) azken datuek.
|
|
Nurofenek Amando de Miguel soziologoarekin lankidetzan egindako ikerketak dioenez, hamar espainiarretik zazpi joaten dira beti establezimendu berera aholku eta sendagai bila. Emakumeen kasuan, fideltasun
|
hori
areagotu egiten da. Kasu bakoitzean, gizonek farmaziara joateko joera dute (kasuen% 29an, eta emakumeen% 23an).
|
|
Jende asko duela ehun urte baino bi aldiz gehiago bizi da, eta etorkizunean diferentzia
|
hori
areagotu egingo dela aurreikusten da. Bizi kalitate hobearekin eta ezgaitasun gutxiagorekin zahartuko da.
|
|
2008ko amaieran nabarmendu zen joera da, ordenagailu eramangarriak gehiago saldu ziren mahai gainekoak baino. Joera
|
hori
areagotu egingo da eta zabaldu bestelako gailuetara. Hor daude, esate baterako, ultraeramangarriak edo notebook ak.
|
|
Ezezaguna denak beti sortzen du irrika; emozioa berezia, datorrenari nola aurre egin jakiteko zalantza. Munduko Rally Txapelketak ikusmin handia piztu du, azken bi probetan Sebastian Loebek (Citroen) egindako hutsengatik, eta gaurtik aurrera interes
|
hori
areagotu egingo da Polonian. 1973az geroztik ez da lasterketarik jokatu han, eta gidariek ez dituzte ondo ezagutzen zatiak.
|
|
Ezustekoa hartu nuen. Ezusteko
|
hori
areagotu egin zen euskal literaturaren esparruko hainbat kideren ahotik antzeko adierazpenak entzundakoan: Poztekoa da euskal nobela/ idazle bat saritzea.
|
|
Pertsona batek barruan duena ulertzen saiatzen zarenean, pixka bat hurbiltzen zara, baina inoiz ez duzu zehatz mehatz jakiten zer pentsatzen duen. Nire kasuan,
|
hori
areagotu egin da, parean nuen pertsonak arazo sakona baitzuen. Beraz, argazkilaritza terapia gisa erabili dut.
|
|
Arrisku
|
hori
areagotu egiten da unibertso digitalean. Edozeinek argitara eman dezakeenean eta horrek inolako kalitate kontrolik ez daramanean, nola fidatu obra baten kalitateaz?
|
2010
|
|
Baina hasierako bikoteko kideengan deserosotasuna sumatzen da. Sentsazio
|
hori
areagotu egiten da euskarazko joera duena euskalgintzako militante, edo euskaltzaletasunaren nolabaiteko erreferente edo irudia baldin bada. Hasierako elkarrizketako kideei erdaraz eginda nolabaiteko erruduntasun konplexua edo sentsazioa sortzen zaie, baina euskaraz eginda naturaltasun falta edo egoera behartuaren sentsazioa ere bizi dute.
|
|
Horrez gain, Kantaurialdean ekaitzak joko du, kostaldean batez ere, eta txingorra ere bota lezake. Hotza espero da, eta ipar mendebaldeko haize zakarrak hotz sentzazio
|
hori
areagotu egingo du.
|
|
Grafitoetan oso testu ulergarri eta logikoak irakur zitezkeen, eta Gorrotxategik ondo zekien hori susmagarria zela, ez zetorrelako bat Akitaniako euskarazko inskripzioetan ikusitakoarekin, eta ez zetorrelako bat antzinako euskaraz ezagutzen denarekin. Baina harridura
|
hori
areagotu egin zen Eliseo Gilek aurkezpenean erakutsitako argazki batzuk lehen aldiz ikusi zituenean: Warner Brosen Porky pertsonaiaren itxura zuen txerri bat, edo Jupiter izen erromatarren bat, J ezinezko bat eta guzti...
|
|
gizaki indibiduala kontsidera litekeena. Espiritu
|
hori
areagotu egin zen XVIII. mendean, eta, hala, arrazoiaren mendea, argiaren mendea esan zitzaion Pascal eta Descartesi esker. Espiritu aske hori, jakina denez, gauzatu zen bereziki Frantziako Iraultzarekin (1789).
|
|
Datuhorren esangura neurtzeko, gogoratu beharra dago azken bi hamarkadetakomunduko ekonomiaren ibilbidea bereziki oparoa izan dela. 2007/ 08ko finantza etaekonomia krisiaren ondorioz, zifra
|
hori
areagotu egin da. 2009 urtearen amaierangosea pairatzen duten pertsonen kopurua 1.000 milioien gainetik kokatu da, NazioBatuen Elikagaien Mundu Programak emandako datuen arabera.
|
|
Ikerketa estatubatuarrak dioenez, lehenengo erditzean amak %36ko probabilitatea du ospitale batean laguntza jasotzeko, eta %9koa bigarren erditzean. Gai hori aztertu egin behar da, praktika
|
hori
areagotu egiten baita herrialde garatu batzuetan. Herbehereek gutxieneko esku hartze politika dute haurdunaldian, eta jaiotzen %28 etxean izaten dira.
|
|
Horri buruzko ikerketa batzuen arabera, infekzioa desinfekzio etapa bat ez izateagatik gerta daiteke, eta transmisio arriskua murriztu egingo litzateke Nekazaritzako Praktika Onak erabiliz gero. Patogenoen kontrola Patogenoak hazian badaude, ernamuintze baldintzek ez dituzte kentzen kimuak lortzeko, ugaltzeko aukera ematen dute, eta arazo
|
hori
areagotu egiten da desinfektatzeko tratamenduek patogenoetara iristeko duten gaitasuna mugatua delako. Erronketako bat haziaren atal guztietara iritsiko den higienea lortzea da, ernetze prozesuari kalterik egin gabe eta landarearen berezitasunak aldatu gabe.
|
|
Arlo genetikoan aurrerapen nabarmenak egin diren arren, eramaile genetiko asintomatikoarekin zer egin planteatzen da orain. Arazo
|
hori
areagotu egiten da haur adinean ikertu liratekeen jende asko kontuan hartzen bada. Britainia Handian kirola egiten zuten 118 pertsonatatik aurrera egindako azterlan batek, iaz “Heart” aldizkarian argitaratu zenak, ondorio hau atera zuen:
|
|
Orduan, ustezko erasotzaileetako bat Curvados Quintin enpresan lanean ari zen lau biktimekin batera. Haiekiko portaera arrazista erakusten zuen, eta
|
hori
areagotu egin zen enpresak bere aita kontratatu zuenean. Asteazken goizean biak enpresatik bota zituzten, jarrera xenofoboa egotzita.
|
2011
|
|
Banda zabalera instalatzen joan den heinean, ikus entzunezko edukiek bere lekua hartu dute, eta oraindik ere protagonismo handiagoa izango dute. Jendeak, egun, denbora gehiago pasatzen du bideoak ikusten testuak irakurtzen baino, eta joera
|
hori
areagotu egingo da. Sakelako telefonoetan ere gauza bera gertatuko da.Zer motatako edukiak garatzen dituzue Agora Newseko sareko kanpainetan. Guretzat garrantzitsuena bideoaren balio soziala da.
|
|
Min
|
hori
areagotu egiten da zuk argi eta zintzotasun guztiz eginbeharrekotzat zeunkan ekintza bategaitik zigorra leporatzen dozunean. Baina, aurrera begira jarri beharra egoan eta leku maitagarriak ziran aurrean jarri jatazanak be.
|
|
Zurekin izan nintzen azken aldian sare sozialekin zoratuta zenbiltzan. Haien menpe al zaude. Azkenaldian menpekotasun
|
hori
areagotu egin da. Duela aste batzuk, nire lankideek sare sozialen menpe nengoela esan zidaten, baina larriena haiek esandakoak bost axola zidala zela erantzun nien nik (kar, kar).
|
|
Porrot (partez edo osoz porrot) egin duten indarberritze saioez beterik daude mundu bazter guztiak. Eta, goazen bidetik goazela, beldur izatekoa da joera
|
hori
areagotu egingo dela hasi berria dugun mende honetan? .
|
|
herdoiltze prozesua bizkortu egiten da. Prozesu
|
hori
areagotu egiten dute esterilizazioan erabiltzen diren tenperatura handiek eta hezetasunak, batez ere lurruna erabiltzen bada. Bestalde, garbiketa produktuen dosifikazio desegokiak edo uraren kalitate txarrak ere korrosioa sortaraz dezakete.
|
|
Zeliakia duen pertsona baten erosketa saskia urtean 1.500 euro gehiago kostatzen da gainerako biztanleriarena baino. Kopuru
|
hori
areagotu egiten da “familia berean kide gehiagok gaixotasun hori dutenean, eta horrek kostu oso handia dakar”, kritikatu zuen María Luz Ciriano Espainiako Zeliakoen Elkarteen Federazioko presidenteak. “Orain daukagun babesik ezarik handiena administrazioen laguntzarik eza da”, esan zuen Cirianok, eta, aldi berean, laguntza eskatu zuen:
|
|
Era berean, oso gustura daude lan horiek egitean. Boluntarioek sentsazio
|
hori
areagotu egiten dute, eta autoestimu handia ematen diete lan horiek egiten dituztenei. Beren buruarekin ondo sentitzen dira, eta umorea eta osasuna hobetzen dituzte.
|
|
Hortzoiei eragiten diete eta, horien artean, gingibitisa edo periodontitisa (piorrea ere deitzen zaio) nabarmentzen dira. Espainiako Periodontzia eta Osteointegrazioaren Elkartearen arabera (SEPA), 35 eta 44 urte bitarteko biztanleen herenak jasaten ditu, eta arrisku
|
hori
areagotu egiten da adinean aurrera egin ahala, 65 eta 74 urte bitarteko hiru pertsonatik bik jasaten duten arte. Prebentzioa erraza da, eta ahoko higienerako ohitura onak lortzeak du lehentasuna.
|
|
Darfurren (Sudan) gatazka nabarmendu du. Gatazka
|
hori
areagotu egin zen, eta dozenaka mila pertsona lekualdatu berri bihurtu zituen, erakunde humanitarioentzat iristezinak ziren eremuekin. Baina deigarria da, halaber, Afrika Erdiko Errepublikako, Somaliako edo Kongoko Errepublika Demokratikoaren ekialdeko egoera.
|
|
Ez zait ezer ere horrela izugarri tragikoa gertatu bizitzan, baina beldurraren ilunpean askotan bizitu naiz, beldurtia izan naizelako. Eta gero, bestetik, ikusten duzunean inguratzen zaituen munduak, inguratzen zaituen bizitzak, zer fenomeno dituen, beldur hori eta iluntasun
|
hori
areagotu egiten zaizu.
|