|
2007
|
|
|
Bi talde horien arteko norabide desberdinak nola esplikatu ez dakit. Belaunaldi horren zati bat ausartago litzateke eta eskolan ikasi duen euskara eskolatik kanpo erabili lukeela, euskara nortasun eta ezberdintasun ikurtzat hartuz, gazteagoek nahikari
|
hori
ez luketelarik oraino. Haurren eta gazteen kale erabilerak ber norabidea hartuko balu, heldu eta adineko taldeen erabileraren etengabeko jaitsiera ohartuz, irakaskuntzaren eragin zuzena litzaketeela erratea errazago litzateke.
|
|
|
Oraindik ere leku batzuk bereziki babestu beharrean gara eta hori ez da gertatzen ari. Nafarroa Garaiko datuetara etorrita berriz ere Vascuenceren legeak berak oinarri hartzen duen banaketak ere ez du bermatzen euskara ofiziala behar lukeen lekuetan hala izan dadin, datuak begiratzea besterik ez dago euskararen erabilera datu orokorrak ezagutza handia den eremuetan 1993ko kale neurketaren azpitik ageri baitira, zer esanik ez euskarak babes
|
hori
ez duen eremuetan. Administrazioak eta Euskal Autonomia Erkidegoaz ari naiz oraingoan, behin eta berriz esan izan digu azken aldian euskaldunon utzikeria dela erabilera datuak aldrebesten dituena.
|
|
2008
|
|
|
Ezinbesteko lanabesa du pertsonak hitza. Berba
|
hori
ez du komunikazio tresna bakarra, jakina.
|
|
2009
|
|
|
Egungo (edo behinolako) egoera soziolinguistikoaren etorkizuna edo hizkuntzaren etorkizuna nolakoa izango den aurreikusten dutenean autoreek, prospekziolanean sartzen dira ezinbestean. gintzan sartzen da hori, bete betean. Baina informazio
|
hori
ez dugu berariaz jasoko, baldin eta ez badu lotura zuzena ageri hizkuntza kontuekin. Aldiz, testuak berariaz aipatzen badu kristau ona izateko euskaraz (edo erdaraz:
|
|
2010
|
|
|
Euskaraz jakiteak eta ezin erabiltzeak markatu egiten du. Egoera
|
hori
ez dute denek berdin bizi, nolanahi ere, eta zenbait faktorek garraztasuna eman edo kentzen diote euskara ezin erabili horri: euskararekiko atxikimendu naturala, politikoa edo ideologikoa; erdaraz aritzeko gaitasuna edo erraztasuna; pertsonaren uneko edo ohiko aldartea; norberaren espektatibak...
|
|
|
3.3 lege berezirik ez erran dugu beraz 2008ko maiatzean kultura eta komunikazioaren ministroak (Christine albanel, eskuina) eskualdetako hizkuntzen aldeko lege proiektu bat mahaiean ezarri zuela eta hori berrikuntza zen. lehen aldikoz gobernuak berak eta ez diputatu batek edo diputatu talde batek lege proiektua eztabaidara ekarten zuen. azkenean proiektua baztertu izan zen eta haren ordez konstituzioa aldatu. baina lege baten beharra ez zen desagertu eta aipatu den kultura eta komunikazioaren ministeritzaren kabineteko buruaren gutunean, 2009ko martxoan," eskualdetako hizkuntzei buruzko lege proiektua(...) aurten bi batzarrei aurkeztua izan zaie, gaur finkatu ez den data batean" baieztatzen zen oraino. azkenean 2010ko martxoaren 29an, Senatuan, lege berri proiektuaz galdetua kultura eta komunikazioaren ministro berriak (Frédéric Mitterand, eskuina) erantzun du" eskualdetako hizkuntzak Frantziako ondare" direla hitzartzen duen konstituzioaren artikuluak balizko lege horrek" Nazioaren ondare linguistikoari forma instituzionala" emanen ziola ekarten zuela. gehitu du ere" oraiko legezko eta arauzko tresnak eskaintzen dituen posibilitateak ez [zirela] beti baliatu". beste hitzetan errana, lege berri baten beharrik ez zela. azken finean gobernuak bere hitza jan zuen. baina lege horren foiletoia ez da bukatu. 2010ko azaroan berriz bi diputatuk, bata eskuinekoa, bestea eskerrekoa, lege berri proiektu bat aurkeztu dute. eztabaidatu izan baino lehen batzar nazionalaren legeen batzordearen oztopoa gainditu du eta ezaguna da lege proiektu askok etapa
|
hori
ez dutela gainditzen, gobernuak hor geldiarazten baititu.
|
|
2011
|
|
|
Jardun gune, rolharreman, adierazbide eta situazio guztietan hizkuntza bat bere hiztunelkartearen mintzamolde bakar ez izatea gauza bat da (hizkuntzen historia ezagunean arras ohikoa), eta hizkuntza hori zeharo galtzea, bere eguneroko erabilera arrunta iraungi eta belaunez belauneko transmisioa erabat kolapsatzea, bestea. ezagunean arras ohikoa), eta hizkuntza hori zeharo galtzea, bere eguneroko erabilera arrunta iraungi eta belaunez belauneko transmisioa erabat kolapsatzea, bestea. Bata (konpartimentazio soziofuntzionala) ez da ezinbestean, gure artean errazegi esaten bada ere horrelakorik, bestearen (luze zabaleko language shift edo mintzaldatzearen) atalburu. erabateko kolapsoaren infernu
|
hori
ez du Mitxelenak, 1977an, begien bista bistan. ezinezkoa denik ez dio, baina ez du uste egiantz handiko panorama denik. esplikazio posibleak bilatzea ez da, oraingoan ere, hain zaila: garai hartako gizarte giroa, nahiago bada kontestu soziopolitiko eta soziokulturala, izan liteke esplikazio iturri nagusietako bat.
|
|
|
Julen Arexolaleibaren esanean" egungoa baino bidezidor zabalagoa behar dugu konpartimentazio sozio funtzionalean (k→B= k+ B eskeman den denok bai) ahalik eta garatuen bizitzeko gure identitate euskaldun eleaniztuna". oraingoa baino euskararen aldekoago den konpartimentazioa behar da, euskara bizirik aterako bada. Baina elebitasun soziofuntzionalki (eta agian,
|
hori
ez du ordea zehazki esan, territorialki) konpartimentatuaren asmoa bidezkoa iruditzen zaio Juleni31.
|
|
|
Miquel Siguan en elebitasunaren inguruko gogoetatik abiatuta Aracilen ekarpenak aipatzen ditu ondoren. Bere iritziz, gizarte hezkuntzari buruz, balioen hezkuntzari buruz, kultur arteko hezkuntzari eta kulturaniztunari buruz hitz egiten den bezala, heziketa soziolinguistikoaz ere hitz egin behar da. gainera, behar
|
hori
ez du ikasleengan soilik sumatzen, irakasleengan ere gabezi hori ikusi baitu. horrela bada, herrialde katalanetan argitara eman diren soziolinguistikako eskuliburu eta beste argitalpenen berri ematen du. • Hitz gakoak:
|
|
2012
|
|
|
" nola esaten da euskaraz nipadios, ezta jaungoikoarentzat ere? buah!" Bai,
|
hori
ez dute euskaraz bizi, ez dute ahots kolpe hori euskaraz asmatu, ez dute euskaraz zuzenean jaso eta erabili. Non dugu self service hori?
|
|
2016
|
|
|
143 Datu
|
hori
ez du, itxuraz, V. Inkesta Soziolinguistikoak landu. Hutsik utziko ditugu, beraz, kontzeptu horri buruzko gelaxkak.
|
|
|
Eskolan (eskolan bakarrik) ez da L2 hizkuntzaren hitz etorri oneko mintzamenik eskuratzen, oro har. Erabateko gaitasun
|
hori
ez du eskolak eskaintzen, baina milaka ikasle (hein batez) elebidun sortzen ditu urtero. Elebitasun horrek era askotako eragozpen mugak izan ditzake, baina abantaila sendorik ere badu berekin.
|
|
|
" Neurri batean" diogu, eskola bidez L2 ikastea edo (euskaraz egiteko adina) ez ikastea eskolan eta, bereziki, eskolatik kanpora L2 horretan jarduteak edo ez jarduteak bideratzen duelako nagusiki391 Eskolan (eskolan bakarrik) ez da L2 hizkuntzaren hitz etorri oneko mintzamenik eskuratzen, oro har. Erabateko gaitasun
|
hori
ez du eskolak eskaintzen, baina milaka ikasle erdaldun" nolabaiteko gazte elebidun" bihurtzen ditu. Elebitasun horrek era askotako eragozpen mugak izan ditzake, baina abantaila sendorik ere badu berekin.
|
|
2018
|
|
|
3 taulan ageri diren hurrengo hiru kategorietako lankide bikoteak dira esperientziak hasterako haien artean" euskarazko ohitura"
|
hori
EZ zutenak, eta beraz esperientzien testuinguruan halakorik eskuratzeko aukera izan zezaketenak (594 bikote, aztertutako guztien %57, 9a). Zein biEusle metodologia:
|
|
|
gaztelanian finkatutako hizkuntza ohituretatik euskarazkoetara lan munduan – Pello Jauregi eta Pablo Suberbiola edo horretarako aukerak sortzea?" Esperientzia hauen emaitzek erakusten digute baietz, eta, gure ustez, oso aintzat hartzeko moduko neurri batean, gainera: esperientzien hasieran" euskarazko ohitura"
|
hori
ez zuten lankide bikoteen %30, 5 iritsi da esperientzia hauetan halako ohitura eskuratzera, eta, eskuratu dutenetatik, gehienek finkatu ere egin dute atseden aldian euskarazko ohitura hori.
|
|
2019
|
|
|
Bizindarraren bigarren neurgailu esanguratsuena ospea da. komunikazio digitala bitarteko tradizionaleko komunikazioa baino ospe handiagokoa dela jotzen da unibertsalki, eta belaunaldien arteko disrupzioak igoera digitalaren alde jokatzen du, izan ere, belaunaldi berriek arestian aipaturiko bi baldintzak betetzen baitituzte: bitarteko digitalak izatea eta hizkuntza erabiltzeko interesa izatea. digitalki indartsu diren hizkuntzetan hori gertatzen da ahalegin handirik gabe, ia automatikoki, baina belaunaldi berriek hizkuntza jakin
|
hori
ez badute" cool" tzat hartzen prozesua blokeatuta gera daiteke tenaza moduko batez: belaunaldi zaharrek ez dute erabilera digitala nahi, edo ez dira mundu digitalean sartzeko gai, eta gazteagoek ez dute mundu horretan erabiltzeko hizkuntza jakin hori aintzat hartzen. adiera teknikoan gerta daiteke adin bateko hiztunak hiztun osoak izatea, gramatika eta hiztegiaren kontrol osoa mantentzen dutelako.
|