|
2009
|
|
|
Kultura eta nortasunaren arteko dialektika hau ulertzeko, oso argigarria deritzogu Francisco Letamendiak egiten duen" izaera etnikoa" eta" nortasun etnikoa" kontzeptuen arteko bereizketari (Letamendia 1997). Autore
|
honek
dioenez, izaera etnikoa talde baten bizitzaren epe luzean osatzen da, eta talde hori gainerako taldeetatik bereizten duten ezaugarriek osatzen dute: hizkuntza, ekonomia, bizimodua, ohiturak eta abar; adiera soziologiko zabalenean, kultura esango genuke.
|
|
2010
|
|
|
— eta azkenik, laugarren egoera elebidun bat ere eman daiteke: ...u elebitasun faltsua, jendetza" monolingüe" bi dituen gizartea izango litzateke. aukera ezberdin hauek ikusita, gure gizartearen egoerak hirugarren aukeraren antza du. hau da, jende guztiak daki gaztelaniaz, batzuek ulertzen dute euskara, eta beste batzuk gai dira euskara ere erabiltzeko. beraz, lege honen helburua, hirugarren aukera horretatik lehenengora pasatzea izango litzateke; eta
|
honek
esan nahi du, hiritar guztiak bi hizkuntzak ezagutzera iristea. hau da gaztelania guztiok ezagutzen dugunez, euskararen ezagutza da ziurtatu beharrekoa gizarteko jende guztiarengan. eta hizkuntza honen ezagutza pasiboa ez ezik, hizkuntza hau edozein arlo eta mailatan erabili ahal izateko gaitasuna lortzea da asmoa. gizarte barruti berdinean identitate ezberdinek elkarbizitzako aukera ezberdinak i...
|
|
|
...zak ordezkatu ezik elkarrekin ere bizi daitezke lurralde berdinean. horrela aitortzen du legediak, gernikako estatutuaren arabera, euskara eta gaztelania, biak koofizialak dira, biak ofizialak, berdintasunean. bi hizkuntzen berdintasuna helmuga bat da ordea, inolaz ere ez gaurko errealitatea. horregatik, bi hizkuntzen parekidetzea gauzatuko bada gizartean, bere ondorio guztiak onartu behar ditugu.
|
honek
esan nahi du elebitasuna onartu behar dugula gutako bakoitzaren kasuan arlo eta maila guztietarako. bi hizkuntzak, euskara eta gaztelania, partekatzeak, biak geure egitea esan nahi du. gutako bakoitza, elebidun izatea suposatzen du honek. eta ez hori bakarrik, nazioarteko gaurko errealitatea ikusita, gaurkoa den gizarteko izan nahi badugu, nazioarteko hizkuntza indartsuenetako beste bat ere geure... gizarte eleanitza eraikitzea da.
|
|
2013
|
|
|
Gutxienez: 1) egunean, identitateak gero eta konplexuagoak, malguagoak, likidoagoak, zatituagoak... badira, gorago aipatutako prozesu psikosozialak ere (kognitiboak, motibazionalak, emozionalak) horrela funtzionatzen dutelako da, eta prozesu eta portaeren artekoak ere horrelakoak direlako; 2)
|
honek
esan nahi du, egunean kontraesanezko egoeran gertatzen garela: (1) alde batetik, psikologikoki, barne koherentzia gordetzea, ohiturak mantentzea..., joeraren beharra dugu, (2) bestalde ordea, psikosozialki, alderantziz, joera zatituagora, likidoaNola egin identitatearekin?, nola ulertu pertsonen identitatean (pertsonala, soziala...) egunean ematen diren bi joera ezberdinen (kontraesanekoak ere?) artekotasuna, eta ondorengo emaitzak?:
|
|
2014
|
|
|
Tabarak SEIC modeloarekin azaltzen digu gizartea modu ekosistemikoaan ulertzeko era. Sintetikoki azalduz, modelo
|
honek
dioenez, gizarte oro elkarrekin harreman zuzena duten azpi-sistema bidez aztertu daiteke; 1) informazio moduak, hizkuntza kasu honetan, 2) kontsumo maila, 3) sortzen diren hondakinak, kutsadura, eta azkenik 4) gizartearen antolaketaren konplexutasuna. Zaldibarko kasuan eta hizkuntzaren arabera banatzen badugu gizartea 3 gizarte mota banatu ditzakegu, eta horietako bakoitzak Tabarak aipatzen digun beste 3 azpi sistemak begiratuz desberdintasun nabarmenak antzeman daitezke.
|
|
2015
|
|
|
" ¿ Qué te ha ayudado, la vizca� na de tu madre?". Bilobarekin berdina gertatzen da,
|
honek
esaten baitio horrela (Otxandioko eran) ez dela egiten. Bi kasuetan erdara nagusitu da eta elkarrizketatuarentzako trago txarra izan da.
|
|
|
Honetaz gain, eskala bat pasatzeak berak hainbat arazo sor ditzake, Sallabank en (2014: 18) esanetan. Ikerlari
|
honek
dio eskala bat diseinatzerako orduan hainbat erabaki hartu behar direla, hala nola, metodo kualitatibo edo kuantitatiboak hautatu behar diren, nori galdetuko zaion, aurrez aurre egindako galderak al diren, nola lortu galdetegi horien baliakortasuna eta abar. Galdera hauei erantzunez, eta UNESCOk (2011: 12) gomendatutakoaren harira, diagnostiko bat egiterakoan ezinbestean bertako eragile eta hiztunekin lankidetzan jardun behar da, eta hizkuntza eta komunitate bakoitzaren egoerara hobekien moldatzen den eredua aukeratu.
|
|
2016
|
|
|
harreman formaletan, alegia, erakundearekin edota erakundearen kontrol eta ebaluazioaren mende egiten diren jardunetan, euskara da nagusi, euskara da araua (euskarazko ereduetan ibili direnentzat); baina, erakunde jokaerak ez direnetan etxean zein inguru hurbilean ikasitako hizkuntza erabiltzen da inguru berekotzat jo daitezkeen ikaskideekin. Jakina, azken
|
honek
esan nahi du gaztelera erabiltzera izango dela joera handiena, kopuru aldetik behintzat. Egoera bestela definitu ezean.
|