|
2003
|
|
|
Herritarrek eta herriko beste talde, erakunde eta enpresek ikusten badute Udalak euskara darabilela, hizkuntzak eta
|
hizkuntza
normalizazio prozesuak prestigioa eta sinesgarritasuna irabazten dute. Eta egoera kontrakoa bada, desprestigioa eta sinesgarritasun falta.
|
|
2006
|
|
|
Baina behin lanbide honetan hasita, Dabid Anautek ez du ikerketa eta analisi lan hau teknikarien zer nolakoak aztertzera mugatu nahi izan, eta urrats bat aurrera egin du," euskalgintza" edo"
|
hizkuntza
normalizazio prozesua" izenez ezagutzen ditugun mugimendu harrigarri, arraro eta ezezagun horietara hurbiltzeko. Hari mutur askotatik tiraka, amaraunaren barruko misterio asko argitu digu.
|
|
2007
|
|
|
Gure bilakaera sozio-linguistikoaren diagnosi zehatza egin ahal izateko, era askotako datuak erabili behar ditugu eta faktore eta aldagai askori erreparatu. Baina, kale erabileraren neurketetatik lortutakoek kualitatiboki guztiz garrantzitsua den informazioa eskaintzen digute; azken batean,
|
hizkuntza
normalizazio prozesuaren arrakasta mailaren indizerik fidagarrienetako bat, hiztunek hizkuntzaz egiten duten erabilera baita, eta soziolinguistikaren teoria nagusi guztiak bat datoz esatean, hiztunen arteko harreman ohikoenak eta gertuenak direla hizkuntzaren bizi indarraren islarik garbiena.
|
|
|
• Adin taldeei dagokienez,
|
hizkuntza
normalizazio prozesu batean egon daitekeen hurrenkerarik onena lortu dute: zenbat eta gazteagoak izan, orduan eta euskararen erabilera altuagoa.
|
|
2008
|
|
|
Immigrazioarekin bizitzea erronka da, baina elkar aberasteko lagungarri izan daiteke (ez gu bakarrik, baita haiek ere); edo bakartzeko, arazoa eragin dezakeen elementua izan daiteke, eta, azken batean, elkarren kalterako elementua izan. Halaber, erronka ere bada, Euskal Herrian abian dagoen prozesu demokratikoaren eta
|
hizkuntza
normalizazioaren prozesuaren alde edo aurka egin dezakeen faktore sozial eta politikoa den heinean. Elkar ezagutze hori eta elkarrengana hurbiltze hori proposatzeko moduaren araberakoa da, eta horren baitan egongo da gure herrialdeko bizikidetza eta gure demokrazia eraikitzeko itunen norainokotasuna.
|
|
2009
|
|
|
Gainerakoan, Eusko Jaurlaritzak, berriki onartu du (2008ko uztailaren 29an), Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Administrazioan
|
hizkuntza
normalizazio prozesua arautzen duen 152/ 2008 Dekretua. Aipatu arauan justizia Administrazioko langileei hizkuntza eskakizunak esleitzea agintzen da, hizkuntza ondorioei begira unitate mota ezberdinak zehazten dira, hizkuntzan trebatzeko ikastaroak antolatzen dira, baita euskara erabiltzeko programak ere, organo zein zerbitzu judizialetan eta fiskaltzatan.
|
|
|
Soziolinguistika Klusterra, sortu zenetik, buru belarri aritu da dinamika berriak eragiten eta sustatzen, ezagutza soziolinguistikoa ikertzeko, zabaltzeko eta aplikatzeko ditugun beharrei erantzuteko. Bere egitekoa da Euskal Herrian
|
hizkuntza
normalizazio prozesuan inplikaturik dauden erakunde eta taldeentzat datuak, metodologiak eta bestelako materialak eskaintzeko egitasmoak lantzea, beti ere, ezagutza eta normalizazio emaitzak hobetzeko helburuarekin.
|
|
2010
|
|
|
• organizazioetan
|
hizkuntza
normalizazio prozesuen diseinurako eta kudeaketarako interbentzioetan kontuan hartu beharreko aspektu edo atal gakoak erreferentziazko eredu batean jasotzea.
|
|
2011
|
|
|
Bigarren Hezkuntzan (eta Unibertsitatean) irakatsi beharreko Soziolinguistikak ez du errealitatearen deskribapen soila izan behar. txarra izan zuen kasu bat ere aipatzen da; irlandera. Azkenik, katalanaren kasuaz ere hitz egiten da. egileak aurreko testuaren berrikuste bat egiten du eta hiru kapitulu berri gehitzen ditu; XII. emaitza onak izan dituzten
|
hizkuntza
normalizaziorako prozesu berriek (Lituania, Letonia eta estonia); XIII. hizkuntzaren batasuna eta hizkuntza sezesionismoa: motibazio politikoak; XIV. Independentziaren hipotesiaren inguruan.
|
|
|
Bestalde,
|
hizkuntza
normalizazio prozesuan ekolinguistikaren enfokeak eduki dezakeen balioaz edo kokapenaz hausnartzerakoan, gizartean gertatu hizkuntza ukipen egoerak interpretatzeko eta soziolinHizkuntzaaniztasunaz ari garenean horrek bizikidetza sendotzeko balio behar du.
|
|
|
Mintegiaren foku taldeetako elkarrizketetan parte hartu zuten pertsona guztiak erakunde ezberdinetan nolabaiteko ardura duten eragileak dira,
|
hizkuntza
normalizaziorako prozesuetan jarduten dutenak edota jasangarritasunaren gaiaren ezagutza zuzena dutenak. Mintegi hau egin aurretik hizkuntza ekologiaren gaiarekin izan duten harremanari buruz edota hizkuntz ekologiaren kontzeptu eta teoriarekiko izan duten hurbilketari buruzko galderari erantzunez, gehiengo batek –zehazki bertaratuen %77.3k, 17 kidek– adierazten du kontzeptua hurbilekoa duela, izan duela berarekin nolabaiteko harremana edota lantzen ari direla:
|
|
|
•
|
hizkuntza
normalizaziorako prozesuetarako nola ulertzen dugu hizkuntza ekologiaren oinarria?
|
|
2012
|
|
|
Euskararen Legeak 30 urte bete ditu, helduen euskalduntze alfabetatzea lerro batean edo aipatzen dela uste dut. Edozein
|
hizkuntza
normalizazio prozesutan bi zutabe daude garrantzitsuak: hezkuntza eta transmisioa, gurera ekarrita helduen euskalduntze alfabetatzea.
|
|
2014
|
|
|
Euskarazko hedabideak babestu, zabaltzerako eta euskarazko irakurzaletasuna bultzatzeko euskarazko prentsa kontsumitzera deitu zituen udalerri euskaldunetako herritarrak. Arregik, bestalde, nabarmendu zuenez, “gaur egungo gizarte komunikatuan euskarazko hedabideek
|
hizkuntza
normalizazio prozesuan duten garrantzia erabatekoa da”. Aitortu zuen udalerri euskaldunetan euskaldun askori kosta egiten zaiola euskarazko prentsara jotzea.
|
|
2015
|
|
|
Euskal soziolinguistikaren hastapenetan ez zuen ahozkotasunak zentraltasunik hartu, lehentasunak beste esparru batzuetan zeudelako. Hiztunak ugaldu eta
|
hizkuntza
normalizazio prozesuak aurrera egin ahala, ordea, gero eta interes handiagoa azaldu da ahozkotasunaren inguruan. Izan ere, gero eta ikasle elebidun gehiago ditugu, gero eta hizkuntza errealitate anitzago baten aurrean gaude, eta aniztasun hori gure aldeko bihur liteke.
|
|
2016
|
|
|
" Ezagutza soziolinguistikoaren ikerketan, zabalpenean, eta aplikazioan ditugun gabeziei eta beharrei dinamika berri batekin erantzuteko (sortua da SK). Euskal Herrian
|
hizkuntza
normalizazio prozesuan inplikaturik dauden erakunde eta taldeentzat –pribatu, publiko, zein gizarte mailakoarlo zientifikoaplikatutik datuak, metodologiak, eta bestelako materialak eskaintzeko egitasmoak lantzen ditu, jarduteko moduaren gaineko ezagutza eta, ondorioz, normalizazio ahaleginen emaitzak hobetzeko". (...) Quebec-etik bueltan, Erramun Baxok doktoreak proposatu zuen ideia baten inguruko hausnarketatik abiatu ziren (egungo SKren lehen urratsak):
|
|
|
Euskal Herriak arlo soziolinguistikoa aztertzeko ardura berezia daukala gaineratu du Amonarrizek: «Sinesten badugu gurea dela
|
hizkuntza
normalizazioko prozesuetan munduan izan den prozesu aurreratu eta eredugarrienetako bat, herri honen erantzukizuna ere bada horri oinarri zientifiko bat ematea».
|
|
2018
|
|
|
Bestalde, Zalbidek dio gune horiek" lehentasuna" dutela
|
hizkuntza
normalizaziorako prozesuan:
|
|
|
Euskara Planaren Segimendu Batzorde Korporatiboak (maila orokorrean) eta zerbitzu erakunde batzuetako batzordeek koordinazioeta lankidetza sare egonkorrak eratu dituzte, zeinek bere jardute eremuan, sindikatuekin eta Osakidetzako
|
hizkuntza
normalizaziorako prozesua garatzeko interesgarritzat jotzen diren instituzio eta erakundeekin.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, euskarazko kultur kontsumoaren bilakaera
|
hizkuntza
normalizazio prozesuaren bilakaeraren araberakoa izango da, eta alderantziz.
|
|
|
Euskal herritar askoren etxeko eta ohiko hizkuntzak euskara ez bestelakoak izaten jarraituko dute, eta iristen joango diren etorkin gehienek ez dute euskararik berehala ikasiko, baina, topatuko duten egoeraren arabera, beren seme alaben erabilera hizkuntza nagusia euskara izango da ala ez. Alegia, estatu bat edo estatus politiko berri bat oso lagungarriak gertatu arren,
|
hizkuntza
normalizazio prozesua ez dela hor amaituko.
|
|
|
Baina frantziar eta espainiar estatuetako partaide izaten jarraitzen dugun bitartean, badugu, mugak muga?
|
hizkuntza
normalizazio prozesuan aurrera egiteko modurik eta aukerarik, azken urteetako dinamika sozial eta politikoak frogatu duenez. Eta hor, lehen aipatu bezala, herritarren borondatea izango dugu faktorerik giltzarrienetako bat.
|
|
|
Globalizazioak, garapen teknologikoak edo migrazioen fenomenoak erronka eta galdera berriak jarriko dizkigute mahai gainean. Maila politikoan, bestalde, kezkagarria da oso, frantziar eta espainiar estatuetan,
|
hizkuntza
normalizazio prozesuen aurka gero eta oldartsuago ari diren indar homogeneizatzaileak hartzen ari diren indarra. Garai zailak etor daitezke, etorkizuna irabazteko zabaltzen ari garen bidea eta eraikitzen ari garen zubiak dinamitatzeko asmo argia duten alderdiak eta korronte supremazista linguistikoak nagusitu eta estatuetako gobernuetara iritsiz gero.
|
|
|
Horregatik diogu, kanpoko esperientzien berri izatea ezinbestekoa den neurri berean, euskaldunon
|
hizkuntza
normalizazio prozesua bide erakusle gerta dakiekeela gurearen antzerako egoeran edo okerragoan dauden beste nazio eta hizkuntza komunitateei. Garabide elkartea, batez ere, Amerikako hizkuntza komunitate indigenekin egiten ari den lana eredugarria da zentzu honetan.
|
|
|
Euskarak bizi zuen, impasse? egoeratik ateratzeko proposamenak lantzea, inertziak eta mesfidantzak gainditzea eta
|
hizkuntza
normalizazio prozesua aitzinatzeko eragileen arteko esparru komunak sendotzea eta zabaltzea zen asmoa, batzen gaituena garrantzitsuagoa dela uste izan dugulako beti, eta hizkuntza normalizazioan aurrera egitea denon arteko lankidetzarekin soilik lortuko genuela pentsatzen genuelako.
|
|
|
lemapean Tolosan izan ziren Kilometroetan Erronka jolasa sortu zuen taldeko partaide izan nintzen, eta proposamen berritzaile horren helburuetako bat gazteen arteko euskararen erabilera sustatzea zen. Ekitaldi hauen inguruan badugu zer hausnartua,
|
hizkuntza
normalizazio prozesuaren indargarri izaten jarraitu dezaten.
|
|
|
Gure erantzukizuna ere bada-eta belaunaldi berriei paradigma berrietan oinarrituriko euskalgintza dinamiko eta sendoa uztea, eztabaida baztertu gabe adostasunetik lan egiten jakingo duena eta, inertziak eta erosotasunak gaindituz, euskararen erabilera dinamikak nonahi sustatuko dituena. Eta gure erantzukizuna ere bada guri begira dauden munduko beste hizkuntza komunitateei aniztasuna eta herritar guztien hizkuntza eskubideak errespetatuko dituen
|
hizkuntza
normalizazio prozesu arrakastatsu eta eredugarria sortzea.
|
|
|
Esan dezadan berriro, labur eta ozen, Euskaraldiaren hainbat aurkezpen ekitalditan esandakoa: bai gizarte mailan, bai politikoki eta bai nazio osoaren ikuspegitik, gure hizkuntza komunitateak inoizko egokierarik aldekoena du
|
hizkuntza
normalizazio prozesuari bultzada berri eta indartsua emateko. Aukera historiko hau ezin dugu alferrik galdu.
|
|
|
Azken batean, hizkuntzen inguruko borrokak eta eztabaidak botere borroka ere badira, errelato borroka, eta, batez ere, eraiki nahi diren gizarte ereduen arteko eztabaida. Horregatik, iruditzen zait euskararen aldeko gure planteamenduei oinarri etiko eta diskurtsibo sakona, integratzailea eta demokratikoa eman behar diegula, balio aurrerakoietan sustraituta,
|
hizkuntza
normalizazio prozesua gizarte hobe, askeago, berdinzaleago eta justuago baten eraikuntza prozesuaren zati banaezina delako. Eta horrek gurean esan nahiko luke, nire ustetan behintzat, euskara hizkuntza nagusi eta komuna izango litzatekeen egoera eleaniztun batera iristea, non bestelako hiztunen hizkuntza eskubideak ere errespetatuko diren.
|
|
2020
|
|
|
" Azken batean, hizkuntzen inguruko borrokak eta eztabaidak botere borroka ere badira, errelato borroka(...) Horregatik, iruditzen zait euskararen aldeko gure planteamenduei oinarri etiko eta diskurtsibo sakona, integratzailea eta demokratikoa eman behar diegula, balio aurrerakoietan sustraituta,
|
hizkuntza
normalizazio prozesua gizarte hobe, askeago, berdinzaleago eta justuago baten eraikuntza prozesuaren zati banaezina delako. Eta horrek gurean esan nahiko luke(...) euskara hizkuntza nagusi eta komuna izango litzatekeen egoera eleaniztun batera iristea, non bestelako hiztunen hizkuntza eskubideak ere errespetatuko diren.
|
|
|
Euskal Herritar askoren etxeko eta ohiko hizkuntzak euskara ez bestelakoak izaten jarraituko dute, eta iristen joango diren etorkin gehienek ez dute euskararik berehala ikasiko, baina, topatuko duten egoeraren arabera, beren seme alaben erabilera hizkuntza nagusia euskara izango da ala ez. Alegia, estatu bat edo estatus politiko berri bat oso lagungarriak gertatu arren,
|
hizkuntza
normalizazio prozesua ez dela hor amaituko". (180 orr.).
|
|
2022
|
|
|
Goñi Euskararen Aholku Batzordeko kidea da —Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailari atxikita dago batzorde hori, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren bitartez—;
|
hizkuntza
normalizazioaren prozesuan eragina duten arloetako pertsona ezagunen artetik izendatu zuten, eta bertan IKT batzorde atal bereziko zuzendaria da. Arlo digitaleko eta teknologia berrietako eskarmentuaren berri eman du, halaber, Euskadi Irratian kolaboratuz eta ETB1eko Ahoz aho saioan parte hartuz.
|