|
2006
|
|
|
3 Adina eta adin talde baten kidea izatea ezberdintasun faktore bat da. Izan ere,
|
hizkuntza
komunitate baten barruan, adin talde eta beraz modu ezberdinak une berean baitaude. Gazteen hizkeraz hitz egiten delarik, hirietako eta hauzo zailetako hizkeraz mintzo da.
|
|
|
Beraz, Bourdieu ren iritziz honakoa onartu behar da: "
|
hizkuntza
komunitate batean, inork ezin ditzake erabat hizkuntza eta kultura legeak ezjakin, batik bat gaitasun zilegia dutenekin harremanetan sartzen diren aldi bakoitzean. Izan ere, egoera ofizialetan kokatuak direnean, menderatuek beraien hizkuntza ekoizpenei ezfagoretuak zaizkien prezioen osaketa legeak gorputz eta pratiko ezagupenetan adierazten dituzte.
|
|
2008
|
|
|
Horrela balitz, pentsa genezake Quebecen frankofonoen iraupen lasaia Estatuak soilik ziurtatu dezakeela, kontrol instituzionala erabiliz. Edo bestela esanda, ezinezkoa dela estatua izan gabe hizkuntza eta
|
hizkuntza
komunitate batek etengabeko susperraldi egoera prozesual batetik ongizate egoera lasai iraunkor batera joatea.
|
|
|
Hona, bukaera gisa, egin dugun bilana laburbiltzeko taula bat, Iñaki Martinez de Luna eta Ibon Usarralderekin batera esanez: " Maila eta esparru guztietan erabiltzen ez den hizkuntza, gaixorik dagoen
|
hizkuntza
komunitate baten seinale da" (2004, www.erabili.com). Bi hizkuntzen arteko desoreka estrukturala artikulu honen lehen lerroaldean aipatu genuen asimilazio estruturalaren fruitua da.
|
|
|
Hizkuntza komunitate batek komunitate, eskualde, estatu edo nazio bateko erakundeetan lortu duen ordezkaritza formala edo informala da komunitate horren" babes instituzionala". Babes informalak adierazten du zenbateraino antolatu duen bere burua
|
hizkuntza
komunitate batek esparru publiko eta pribatuetan bere hizkuntza interesak defendatzeko presio talde edo —erakunde gisa (Giles eta beste batzuk, 1977). Beraz, babes informalak komunitate erakundeak adierazten ditu, eta erakunde horiek zenbateraino mobilizatzen diren gutxiengoaren hizkuntzarentzako babes instituzional hobea lortzeko zenbait esparrutan, esaterako:
|
|
|
Bestalde, babes instituzionalaren faktoreetan gora egin duten hizkuntza komunitateek estatu eleaniztunen barruan estatus sozial handia lor dezakete eragin gutxiago duten beste talde batzuekin alderatuta. Estatus aldagaiak lotuta daude
|
hizkuntza
komunitate batek estatuaren barruan duen gizarte— eta historia estatusarekin (adibidez, fundatzaileak), kulturalki eta ekonomikoki bizirik dagoen komunitate dinamiko gisa egun duen estatusarekin, eta bere hizkuntzak eta kulturak lekuan bertan, nazioan eta nazioartean duen prestigioarekin. Hizkuntza komunitate baten prestigio soziala askotan lotuta egoten da taldearen hizkuntza eta kultura jarduera militar, kolonial, ekonomiko edo diplomatikoen bidez zabaldu izanarekin (Giles eta beste batzuk, 1977).
|
|
|
Hori dela-eta, gero eta estatu gehiago ari dira bultzatzen ingelesaren irakaskuntza bigarren hizkuntza moduan lehen hezkuntzatik unibertsitatera bitartean (Crystal, 2004). Dena den, Quebeceko ingeles hiztunen kasuak argi adierazten duen moduan, nahiz eta
|
hizkuntza
komunitate batek prestigio asko duen eta nazioan eta nazioartean oso zabalduta dagoen hizkuntza bat hitz egin, eskualdean bizindarra gal dezake demografikoki, instituzionalki eta estatus legalari dagokionez (Bourhis, 2001b; Bourhis eta Lepicq, 2004).
|
|
|
Zenbat eta estatus gehiago eman
|
hizkuntza
komunitate bati, orduan eta bizindar gehiago izango du ziur asko kolektibo gisa. Gizarte— eta psikologia ebidentziek azaldu dute estatus handia duten hizkuntzak hitz egiten dituztenek nortasun sozial positiboagoa dutela eta errazago mobiZenbat eta estatus gehiago eman hizkuntzakomunitate bati, orduan eta bizindar gehiago izango du ziur asko kolektibo gisa.
|
|
|
estatus baxua duen gutxietsitako hizkuntza talde bateko kide izateak ahuldu egin dezake gutxiengoak hizkuntza komunitate berezitu gisa jarraitzeko duen nahi kolektiboa, eta azkenean hizkuntza asimilazioa ekar dezake. Estatus baxuko
|
hizkuntza
komunitate bateko kide izateak nortasun sozial negatiboa ekar dezake, eta hizkuntza taldeen arteko estatus bereizgarritasunak betikotu egin daitezke hizkuntzako estereotipoen eta aurreiritzien bidez (Bourhis eta Maass, 2005; Ryan, Giles eta Sebastian, 1982).
|
|
|
Kultura autonomiak hiru osagai ditu, eta
|
hizkuntza
komunitate batek zer kultura autonomia duen neurtzeko, bere hizkuntza— eta kultura bizindarrarekin lotutako erakunde kultural eta sozialen barruan zenbaterainoko kontrola duen aztertu behar da. Kultura autonomia neurtzeko, bestalde, komunitate batek testuinguru soziopolitiko batean zer nolako autogobernua duen ere ikusi behar da, taldearen barruan zer hurbiltasun sozial dagoen eta taldeak zer legitimitate ideologiko duen kontuan hartuta.
|
|
|
308). Zenbat eta bizindar handiagoa izan
|
hizkuntza
komunitate batek, orduan eta aukera gehiago bizirik irauteko eta entitate kolektibo gisa garatzeko zenbait taldez osatutako testuinguru jakin batean. Bizindar gutxi duten hizkuntza komunitateekin, berriz, alderantziz gertatzen da:
|
|
|
8. " Esperientziak erakutsi eta erakusten digu, Europan batez ere, gai honetan ez dela egokia aukeraketaz hitz egitea, baizik eta, oro har, mendekotasun egoeran dagoen
|
hizkuntza
komunitate batekiko indarkeriaz (eta ez beti sinbolikoa), bai eta indarkeria horrek eragiten duen irudikatze prozesu estigmatizatzaileaz ere. Prozesu horren amaieran, hain zuzen, komunitate jakin horretakoek askoz gehiago sufritzen dute, beren hizkuntza historikoaren erabilera normalak desagertzen direla ikusten baitute, beraiek hori hautatu gabe.
|
|
2010
|
|
|
Eta hori, esanen nuke, gehiago gertatzen da gazteen artean, nahiz eta ez den adin talde horretara mugatzen. eta euskaraz dezentez hobeki moldatuko diren balizko hiztunez. Zerbaiten seinale ere izanen litzateke, euskaraz bizi den
|
hizkuntza
komunitate baten isla, eta ez zaigu panorama itsusia iruditzen.
|
|
|
euskararen transmisioan eragiteaz gain, eepk hizkuntzaren erabilpena sustatu duela eta ez gazteengan bakarrik. " Irakaskuntzaren bidezko transmisioak bere mugak topatzen ditu eta ez du berak hizkuntza baten geroa bermatuko" (21 or.) ikuskariek" irakaskuntzatik at segur aski erabilpenaren finkotasuna desafio nagusiena" dela esaten dute (7 or.). bistan da, hau da nire ustez hizkuntza politika baten helburu nagusiena,
|
hizkuntza
komunitate batean hizkuntza baten bizitasun objektiboaren irizpide lehena horrren erabilera baita.
|
|
|
Europako Batasuneko gutxiengoen talde linguistikoak hobeki ezagutzearren, Batzordeak azterketa bat egiteko agindu zuen, EuroMoSAiC. ziren hizkuntzen statusaren adierazle eta ezaugarri horiek besterik ez zuten eragiten ondorio juridikorik. deklarazioak sailkapen horrekin hautsi eta horien gaineko ezaugarri bat erabili zuen: ...atean hizkuntza horrek duen antzinakotasun edo historikotasuna, baina ofizial gisa aintzatetsitako beste hizkuntzen aldean, berezko hizkuntza izateak ez zion ezer eransten. bestalde, deklarazioaren arabera eskubide indibidualak eta kolektiboak banaezinak eta elkarren mendekoak dira, hau da, hizkuntza eskubideen dimentsio indibiduala eta kolektiboa ezin dira bereizi. gainera, elkarren osagarri dira
|
hizkuntza
komunitate baten barnean garatzen baitira, taldeak, eta aldi berean, komunitate horren barnean norbanakoak erabiltzen du hizkuntza eta hartaz baliatzen da. horrela, bada, norbanakoen hizkuntza eskubideak ezin dira gauzatu komunitate eta hizkuntza talde guztien eskubideak errespetatzen ez badira. aipatutako berrikuntza horietaz gain, nabarmendu behar dugu hizkuntza eskubideen deklarazio unibertsal...
|
|
2011
|
|
|
XA M A R. gauza da hizkuntza komunitatearen zentzua elikatu egin behar dugula. hau behin eta berriro ateratzen den gaia da. eta hizkuntza komunitatearen elikatzea, ene ustez, herria ezagutzetik hasten da. geure historia zein izan den jabetzea alde batetik; bestetik, gure hizkuntzak gibelean zein mundu ikuskera duen ezagutzea, nahiz eta jakin ikuskera hori jada galdua dela. Nolanahi ere, kosmogonia galdu den arren, ezagutzetik heldu da gaurdaino
|
hizkuntza
komunitate baten parte zarelako sentimendua, eta aurrera egiteko ezinbestekoa da historia ezagutzea. Izan ere, demostratuta dago gure herrian zabaldu den historia kanpokoek idatzirikoa dela, kanpokoek eraikitako topikoz osatutakoa:
|
|
2012
|
|
|
4)" ‘hizkuntza ez da gramatika bat: deklinazioa, Aditza, Sintaxia, hiztunek osatzen duten
|
hizkuntza
komunitate bat baizik’, idatzi berri du Iñaki Larrañagak. edonolako komunitate bezala, bitariko dimentsioa du hizkuntzazkoak: barrurakoa eta kanporakoa.
|
|
|
175 lagun, esan dugu, kultura eta
|
hizkuntza
komunitate bat elikatzen eta berregiten. horietatik %96k, euskaraz ulertzen du eta hitz egiten badaki; eta gehien gehienak idazten eta irakurtzen ere bai. euskaldun jendea da, bada, oro har, kultur taldeetan dabilena. debako batez bestekoa baino euskaldun gehiago dagoen arren, gehienek ez dute euren jardueran euskal/ erdal dimentsioa lantzen ari direnaren kontzientziarik....
|
|
2017
|
|
|
Beste ikuspuntu batetik ere begiratua izan da hiztun berri definizioa. Esate baterako, Jaffe k (2015) hiztun berri izatea faktore sozialak eragiten duen jarrera batekin lotzen du, hots,
|
hizkuntza
komunitate batean hiztunak duen gaitasunarekin, ‘jatorrizko hiztunen’ iritziekin... Honekin loturik, bere iritziz," hiztun berri" eta" hiztun zahar" terminoek karga ideologiko handia daramate eskutik, hizkuntza gutxituetako hiztun izatea zer den eztabaidara ekarriz.
|
|
2019
|
|
|
Arnasguneen eta RLS en etorkizuneko erronka nagusiak – Lionel Jo formal jasoetan, unibertsitatean etab. asko irabazi du. oraindik ere alor horietan asko dago egiteko baina 80ko hamarkadatik hona egin dena itzela da. Nekez aurki daiteke beste
|
hizkuntza
komunitate bat modu eta maila honetako aurrerapenik egin duenik epealdi horretan, europan behintzat. munduan ere, nahiz eta deskolonizazioaren testuinguru batzuetan zenbait hizkuntzak aurrera pauso handiak ezagutu izan dituen, ez dira asko. azken kasu horietan, hala ere, egoera politiko, historiko eta soziala oso diferenteak dira, eta kasu horiek ez dira maiz uste dugun bezain ugarriak. gure antz... Baikorra izateko arrazoirik badugu, zalantzarik gabe.
|
|
|
Beste hitz batzuetara ekarrita, pertsona batek jarrera integratzailea izango du hizkuntza batekiko atxikimendua azaltzen duenean. edo beste modu batera esanda,
|
hizkuntza
komunitate bateko kide izatea helburu bihurtzen denean. Jarrera instrumentalaren kasuan, berriz, norberari eragingo dizkion onura sozial edo ekonomikoek eraginda izango du hiztunak hizkuntza horrekiko aldekotasuna.
|
|
|
Jarreren bereizketa hau motibazio dimentsio jakin batzuekin daude lotuta, baina, lehenik eta behin, Martinez de Lunak zehaztutako hiru motibazioak azaldu dira. Motibazio sinbolikoa
|
hizkuntza
komunitate bateko partaide izatearen nahiari dagokio. hau da, komunitate horretan integratzeko nahiaren ondorio da motibazio sinbolikoa (in Zarraga et al. 2010, 213).
|
|
2020
|
|
|
Hizkuntza sinesmen, sentimendu eta jarrera horiek interes zientifiko handikoak dira hizkuntza bat,
|
hizkuntza
komunitate bat edo harremanetan diren hizkuntzak zertan diren ebaluatzeko, ulertzeko. (Paveau, 2008, In Coyos, 2020).
|
|
2021
|
|
|
hirugarren topaketa antolatzeari ekitea, alegia. Helmuga 2020 urtean jarri zen. hizkuntzalankidetzari buruzko proiektu bat sortzea, edo bestela, beste
|
hizkuntza
komunitate bati buruzko proiektua.
|
|
|
Hartara, lehiaketak honetan zetzan: hizkuntza lankidetzari buruzko proiektu bat sortzea, edo bestela, beste
|
hizkuntza
komunitate bati buruzko proiektua. 35 urte arteko gazteek parte har zezaketen; ahal izatekotan beste hizkuntza komunitate bateko beste gazte batekin lankidetzan.
|
|
|
hizkuntza lankidetzari buruzko proiektu bat sortzea, edo bestela, beste hizkuntza komunitate bati buruzko proiektua. 35 urte arteko gazteek parte har zezaketen; ahal izatekotan beste
|
hizkuntza
komunitate bateko beste gazte batekin lankidetzan. Lanaren formatua guztiz askea zen:
|
|
2022
|
|
|
Bi multzo horietako askok ezaugarri bera partekatzen dute: espainiera edo frantsesa ez, beste hizkuntzaren bat duen herrialde edo
|
hizkuntza
komunitate batetik etorriak dira4.
|
|
2023
|
|
|
Hala, norbanako bakoitza bere egiturazko akoplamenduen historia bereziari elkartuta dago. Eta komunikatzen ere horrela ikasten dugu gizakiok,
|
hizkuntza
komunitate batean sozializatuz, hizketaren bidez elkarreragiten duen sare sozial baten baitan. Beraz, giza komunikazioaren sustraiak komunikazioa estimulatzen, bultzatzen eta garatzen duen gizarte ingurunean daude.
|