|
2004
|
|
|
Nitasunaren eta gutasunaren arteko galbahe izate horrek, tarteko zubigintza horrek, nor beraren subjektutasuna eraikitzeko erabilia izan denez, ez du oso urrun ibili behar inoren mundu mental eta ideologikotik. Inoren mentalitatea onduko bada, izan ere, hizkuntzaren esku hartzea noraezekoa da eta, halaber, inoren sistema ideologikoa osatuko bada, talde erreferentziak eta balioak ere
|
hizkuntza
jakin baten arragoan goritu behar. Beraz, nola itzuri dakioke giza subjektutasunari hizkuntzaren bitartekotza bere ideologiazko osaeran?
|
|
|
–Dagoenekoz aski frogatua izan da, hizkuntza, neurri batean gutxienez, pen tsamenduaren euskarria dela?. 538 Xabier Isasiren esaldi horrek orain artekoaren sintesia egiteko balio digu:
|
hizkuntza
jakin batean dugun gaitasun komunikatiboaren euskarria hizkuntza horretan bertan garatutako pentsamenduaren araberakoa izango da. Badago noski beste modurik ere gauza berbera aditzera emateko, pen tsamenduaren kide moduan gizartekotze ideia erabilita.
|
|
|
Eta zer egiten du sistema sozial eta aldakor horretan bizi den hiztunak? Bertan munduratu, mundua bertatik interpretatu, eta sozializazio prozesu horren joan etorrian
|
hizkuntza
jakin baten baliabide multzo mugatu bat bereganatu.
|
|
|
Horretara, hiztunaren izaera eta testuinguru soziolinguistikoa erauzirik, hizkuntza pertsonen arteko mintzabide eta tresna mekaniko huts dela uste izanik, izozmendiaren eragin pisua axaleko jarrera eta nahimen psikologikoen lanbropean estaltzen da. Hiztunaren jarrera psikologikoa aztertzen ibiltzen gara zozoak bezala, jarrera horrek erabakiko balu bezala
|
hizkuntza
jakin baten ordez bestea erabiltzea. Identitate kontzientziaren eragina neurtzen ikerketa lan sakonak egiten ditugu, euskararen erabilera identitate balioen araberako zer edo zer delakoan.
|
|
|
Zerk girotzen du modu naturalean
|
hizkuntza
jakin baten erabilera. Noiz sentitzen da hiztuna berezko giro linguistikoan inolako tirabirarik gabe?
|
|
|
Edo bestela esanda: askatasuna ahalmen konkretu gisa erabiltzen dela, eta
|
hizkuntza
jakin bat erabiltzeko, posible egiten duten ahalmen baldintzak egon behar dutela. Hizkuntza askatasunaren ariketarako ahalmen baldintzak ezin dira inoiz ere izan gizabanakoaren baldintzak.
|
|
2011
|
|
|
–Baina erabat ziur nago, herri batek
|
hizkuntza
jakin bati dion loturari erantzun nahi zaionean, azalpen erabat instrumentalak ez direla nahikoa eta egin litzaiokeela aipamen bat herri horrek bere hizkuntzarekiko duen lotura emozionalari?. Josep R.
|
|
|
–Hizkuntz komunitate baten nortasunaren adierazle bilakatzen da hizkuntza, eta komunitate horri bere kulturarekin identifikatzen lagunduko dion mediorik jatorrena. Hala, italiarra naiz, iombarra naiz edo indiarra naiz esaten dugunean, talde kultural jakin batekin eta
|
hizkuntza
jakin bat erabiltzen duen taldearekin identifikatzen garela esan nahi da?. File, Clifford N.,. Hizkuntza, identitate kulturalaren euskarria?, Unescoren Albistaria, 3 alea, 1985, 6 or.
|
|
|
Eta gizartearen elementu eratzailea denez, balio bat dauka, zeren lehenengorik gabe ez dago bigarrengorik. Hizkuntzaz hemen modu orokorrean adierazi dugunak berdin berdin balio du
|
hizkuntza
jakin bati buruz ere. Sortu zuen gizarte bakoitzarentzat ere bere hizkuntza historikoa elementu eratzailea da, komunikazio tresna horretan funtzionatzen baitu.
|
|
|
berezi batean? (?) Gogoaren lengoaia unibertsalean pentsatzen bide dugu, ez
|
hizkuntza
jakin batean. Mintzaira hipotetiko horretan kontzeptuak hitzik gabe errepresentatzen dira gogoan?.
|
|
2015
|
|
|
Beti
|
hizkuntza
jakin batean musukatzen da.
|
|
|
(...) Hizkuntzaz haraindi ez dago ezer, kulturaren munduan sartzen garen unetik. (...) kultur eta arte erreferentzia oro
|
hizkuntza
jakin batean edo bestean pentsatua eta hezurmamitua dagoenez, inspirazio iturri eta sormen gaiak ez dira hizkuntzaz haraindiko gertakari sozialak, testuinguru historiko eta kultural baten altzoan txertatuak daudelako.?
|
|
|
Nola izanen da datu baliagarria, euskaldunetan zenbatek ez dakien euskaraz irakurtzen esaten ez bazaigu? (?) zelan da posible alderatzea
|
hizkuntza
jakin bateko kontsumitzaileak, hauena ezagutzen ez duten beste hizkuntza batekikoez, ezagutzen ez duten hartan irakurtzekoak diren produktuen salmenta neurtzeko??
|
|
2017
|
|
|
[?] Hizkuntza soziologiak ezer erakutsi badu azken mende erdian horixe da, hain zuzen: norbanakook
|
hizkuntza
jakin bat egitea (edo beste bat, edo biak) ez da zori itsuaren ondorio, hiztun talde jakinak hizkuntza horretaz/ horietaz baliatzeko duen beharraren eta egokieraren emaitza baizik?. Mikel Zalbide.
|
|
|
eskola ohituretan, etengabe gauzatu behar diren era guztietako praktika burokratikoetan, kontsumo mediatikoetan, kirol eta kultura jardueretan, hizkuntza erabileretan, eta abar. Hitz egitean, eskolaratzean, administrazioekin harremanetan jartzean, telebista ikustean, kirol ikuskizunetan parte hartzean, ezkontzean, automobila matrikulatzean, osasun zentrora joatean edo, besterik gabe hiri paisaia ikustean (eraikin ofizialak, banderak, kaleizenak,
|
hizkuntza
jakin batean idatziriko errotuluak...), estatu gizarteko herritarrek identitate marko nahiz mundu ikusmolde jakin batzuk inskribaturik dauzkaten egitura kognitiboei itsatsitako praktika arruntak gauzatzen dituzte beren eguneroko bizitzan eta, hartara, egitura horiek bereganatzen dituzte modu naturalizatuan. Horrela birsortzen da nazio estatuaren ordena sinbolikoa?
|
|
2021
|
|
|
" Ez dauka berorrek, maisu jauna, eskumenik kalean umeak
|
hizkuntza
jakin batean hitz egitera behartzeko. Badauzka berorrek eskolan gaztelania irakasteko, eta horretara beharturik dago berori, baina ez, inondik ere, herri kultuez hitz egingo bagenu horren gorrotagarri eta ez duintzat joko genituzkeen bideak erabiliz, ezpada pedagogiak eduki badituen bide zibilizatuagoak eta azken batean eraginkorragoak izan litezkeenak erabiliz.
|