|
2009
|
|
|
Titulazioa lortzeko prestakuntzaren luzapenak ezinegona eragin du murgiltze ereduan, hizkuntza gutxituetako hiztunak murrizten ari direlako, irakasleen beharra handia izanik. Gainera, Frantziak traba ugari ezartzen ditu bertze estatu bateko irakasleek
|
hizkuntza
gutxitu batean irakatsi ahal izateko.
|
|
|
Egia da gomendioek ez dutela ezertara behartzen ikuspegi juridikotik, baina garrantzitsuak dira ikuspegi politikotik, estatuek emandako informazioan oinarritzen direlako. Esaterako, gobernu batetik bestera legeak aldatzen badira, eta pertsona batek ezin badu dokumentu bat
|
hizkuntza
gutxitu batean jaso, Europako Kontseiluak nazioarteko testuinguruan adieraziko dio estatuari: Ez zarete egin beharrekoa egiten ari.
|
|
|
katalanez idatzirik, eta katalana bezalako hizkuntza batean irakurtzeko prest dagoen mundu berezi horri begira. Erakargarria, hortaz, euskaraz edo galegoz edo bretoieraz edo
|
hizkuntza
gutxitu batean irakurtzeko plazera edota grina dugunontzat ere. Baina, antropologo den guregileak jakin izan du bertze osagai orokorragoak, unibertsalagoak sartzen, zientzia fikziozkoa ez ezik, gogoeta batzuk sortu nahi dituen narrazioa ere izan nahi duen honetan.
|
|
2010
|
|
|
Aizpea Goenagarentzat, atipikoa da ekimena. Ederra da mundu osoko jendea euskara den
|
hizkuntza
gutxitu bat hitz egiten jartzea.
|
|
2012
|
|
|
Ederra da eleaniztasuna, baina zergatik exijitzen zaigu beti euskaldunoi, okzitaniarrei, korsikarrei edo inuitei eleaniztasuna? Inork ez al du sumatzen
|
hizkuntza
gutxitu batean guztiok eleaniztunak izateak lekarkeen arriskurik. Euskaraz doi doian ari diren gaztetxoei Salamancako ikaslearen gaitasun bera exijitzen zaie gaztelaniaz eta gainera ingelesa eta frantsesa.
|
|
2013
|
|
|
Kanada elebiduna da ofizialki, baina Quebecetik kanpo ez da ia frantsesik erabiltzen. Eta desberdina al da
|
hizkuntza
gutxitu bat ikastea, lurraldean nagusi denarekin alderatuta. Ume txikientzat ez dago alderik, ulertzen dutena ikasten dutelako.
|
|
2014
|
|
|
Hiper zuzentasun lexikala erraz gailentzen da quechuazaleengan; errazegi, nire ustez. Izan ere,
|
hizkuntza
gutxitu bateko komunitateak, mugatua dagoenez, zaila baino zailagoa du corpusa modu osasuntsuan elikatu eta garatzea; are zailago, ia ezinezko, mundu globalizatuan.
|
|
2019
|
|
|
Europa ekialdeko hizkuntza batzuen kasuan, galduak zirela pentsatzen zen, baina hizkuntza politiken bidez salbatu ahal izan dira. Zabaldu behar dugun mezua da
|
hizkuntza
gutxitu bat ikastea ona baizik ezin dela izan».Beñat Arrabitek, berriz, azaldu zuen okzitanieraren aldeko La Passem lasterketara joatearekin pertzepzioa aldatu zuela. «Bidaxunen gazte horiek guziak ikusi nituenean okzitaniera frantsesa irakaskuntza elebidunean engaiatuak, pentsatu nuen oraindik bazela zer egitekorik.
|
|
|
Eta errepresio itsuak itsutzen gaituen aldietan, Frantziako edo Espainiako artista edota politikari ezkertiar aurrerakoi batzuek independentismoa kritikatzen dute, aldarrikatuz berek ez dutela banderarik nahi eta ez daukatela banderarik. Erraza da hori erratea, hizkuntza hegemonikoan kantatzen dutenean, hizkuntza eta kultura hegemoniko horren sostengu osoa daukatenean beren buruen eta lanaren ezagutarazteko, eta ez direnean ohartzen
|
hizkuntza
gutxitu batean kantatuko balute oztopo ugariri egin lioketela aurre, babes gutxiago izango luketela, eta Euskal Herriko egunkari probintzial hegemoniko espainol eta espainolista bateko kritikariek aspergarritzat eta ezdeustzat joko lituzketela. Erraza da goraipatzea ez dutela banderarik, bandera zapaltzailearen babesean ari direnean.Bandera horiek sekula baino baliabide gehiago dute menpean daukaten herriaren kultura eta hizkuntza baztertzeko, eta berena jartzeko denen nagusi.
|
|
2021
|
|
|
Kultura arteko komunikazioa ere izan duzu ikergai. Zer harreman ikusi duzu hizkuntza gutxituen eta
|
hizkuntza
gutxituren bat duen gizarte batera iristen diren migratzaileen artean. Hizkuntza gutxituak kohesiorako giltza izan daitezke?
|
|
|
Edukiak entzun ditzakete, ordea. Trikimailu psikologiko batek dio
|
hizkuntza
gutxitu batean ezin dela urrutira jo. Baina zergatik ez?
|
|
|
«Euskararen gisako
|
hizkuntza
gutxitu batek babes eremuak behar ditu gazteleraren eta ingelesaren gisako hizkuntzek zapaldu ez dezaten, eta argi dago murgiltze eredua dela babes eremu posible bakarra». Haur Eskolak Euskaraz plataformak argi ezarri du zer irizpide behar den Iruñeko haur eskoletako gatazkan, eta salatu du Navarra Suma koalizioak gobernatzen duen udalak «euskara desagerraraztea eta ingelesa inposatzea» duela helburu.
|
|
|
Era horretara, plaza publikoa hartzea ez da inor menperatzeko izango, baizik eta eraldaketa gerta dadin emakume zein pertsona aske eta ahaldunduen bidez. Gainera, interpelazioa tresna eta jarrera baliagarriak direla uste da; eta gatazka kudeatzeko gaitasunak garatzea bilatzen da, berau ekidin gabe. Ildo horretatik,
|
hizkuntza
gutxitu batean aritzeko, eta hizkuntza zapalkuntza gainditzeko, hiztunen ahalduntzea, eta asertibitatea, ahalmen handiko erremintatzat har litezke, ezbairik gabe.
|
|
|
Euskal literatura nazioartekoarekin jarriko dute harremanetan Bilboko Letren Nazioarteko Jaialdian. Miren Agur Meabek
|
hizkuntza
gutxitu batean idazteaz hitz egingo du gaur Olga Novo poetarekin
|
|
2022
|
|
|
Tanxugueiras taldea, denok ezagutzen dugun polemika eta guzti, azkenean ez da Espainiako telebistaren ordezkari izango aurtengo Eurovision jaialdian, baina Frantziako telebistak, berriz, Bretainiako talde bat aukeratu du aste honetan bere ordezkari izateko. Hortaz, gutxienez
|
hizkuntza
gutxitu batek izango du tokia Turingo finalean.
|
|
|
Normala da edukien eta informazioaren sorkuntzan,
|
hizkuntza
gutxitu batean gainera, diruaren gaia presente izatea, baina benetan sinistuta bagaude euskarak horrelako erabakiak behar dituela aurrera egiteko, beti poztu ginateke horrelakoez.
|
|
|
Perezen ustetan, horren parte garrantzitsua da Euskal Herrira etortzean euskararen egoera azaltzea, askotan inork ez baitie adierazten
|
hizkuntza
gutxitu bat dela, eta horregatik babestu nahi dutela: «Azaldu behar zaie zer dagoen jokoan eta zer kontzientzia dagoen herri honetan.
|
|
2023
|
|
|
nola ulertzen den hizkuntzen arteko harremana, eleaniztasuna. «Hiru hizkuntzez hitz egiten da egoera berean baleude bezala, eta lehenengo premisa izan luke
|
hizkuntza
gutxitu bat daukagula». Retolazak ere ez du ikusten horren kontzientzia argirik legean.
|
|
|
«Europako hizkuntza handiak eta estatu hizkuntzak inbertsio handiak egiten ari dira, hain zuzen, ingelesaren hegemonia horri aurre egiteko, batez ere ikus entzunezkoetan eta entretenimenduan hizkuntzaren kapital sinbolikoa biderkatzeko. Testuinguru horretan, gurea bezalako
|
hizkuntza
gutxitu batek are zailtasun handiagoak ditu, eta, beraz, baliabide handiagoak ere behar ditu. Horregatik diogu euskarak jauzi bat behar duela, XXII. mendera bizirik eta noranahiko eraman nahi badugu behintzat».
|
|
|
Errealitate gordin honek harritu eta larritu egin nau, euskararen sustapenari eta normalizazioaren aldeko diskurtsoei dagokienez, atzera egin dugula iruditu zaidalako. Euskara
|
hizkuntza
gutxitu bat da eta, munduko beste hizkuntza gutxitu guztiek bezala, nozitzen duen egoera minorizatua gaindituko badu, ezinbesteko ditu hizkuntzaren ikasketa egokia eta ezagutzaren unibertsalizazioa bermatuko duten ikas ereduak eta beronen erabilera nagusi izango den eremu geografiko funtzionalak, hezkuntza eremua barne.
|
|
|
Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusiak azpimarratu zuen sinadura bilketaren bidez, eusko legebiltzarkideei eskatu nahi dietela Hezkuntza Legeak euskara eta euskal kultura ardatz izan ditzala. Uste baitu hezkuntza sistemak, ezinbestean, euskararen eta euskal kulturaren aldeko «jauzia» egin behar duela,
|
hizkuntza
gutxitu baten normalizazio prozesuan «funtsezko elementua» delako. «Transmisioa bermatzeko bidea da, belaunaldi berriei euskara ematekoa».
|
|
|
Erantzuna: «Errepublikaren zatiezintasunari, frantses populuaren batasunari eta hizkuntzaren erabilera ofizialari» kalte egingo lioke —zenbat botere
|
hizkuntza
gutxitu batentzat... — Ez dirudi erraza, beraz, Frantziak baiezkoa ematea.
|