|
2005
|
|
|
M. Zalbide. Emaitzek etorkizunean
|
hizkuntza
ereduen sisteman nola eragingo duten ez dakit. Emaitzak ikusita, hori bai, ereduen sistemari zein etorkizun opa diodan esan dezaket.
|
|
2009
|
|
|
Edonola ere, eta bukatzeko, epe motzean egungo
|
hizkuntza
ereduen sistema gainditu eta, denon artean, benetako eskola barne hartzailea eta parte hartzailea eraikitzeko gauza izan gaitezen espero dugu. Eskola eredu bat non, Euskal Herri osoaren hizkuntza propioa den euskaraz gain, egun herri honetan elkarrekin bizi diren gainontzeko hizkuntza guztiek, gaztelerak eta frantsesak ez ezik, arabiarrak, galizierak, amazigerak, kitxuak, errumanierak, woloferak, urduk eta beste hainbatek ere merezi duten tokia, trataera era balorazioa izango duten.
|
|
|
Aldaketak are beharrezkoago gertatzen dira egoera soziolinguistikoaren bilakaeraren argitan, eta, eleaniztasuna areagotzeko helbururantz joateko ere, egokitzapenak behar dira nahitaez. Hortaz, kontua ez da, inola ere,"
|
hizkuntza
ereduen sistemak porrot egin duela", baizik eta ibilbide arrakastatsu bat egin duen sistema gaur egungo gizartearen gogo eta beharrizanetara egokitu behar dela, egokitze hori egiteko premia ez ezik aukera berriak eta ahalbideak ere egon badaudelako.
|
|
|
gurasoei aitortu eta bermatu behar zaie euren seme alaben irakas hizkuntza aukeratzeko eskubidea; ikasleek, derrigorrezko hezkuntza aldia amaitzean," bi hizkuntza ofizialak erabiltzeko adina" ezagutzeko obligazioa dute; tokian tokiko egoera soziolinguistikoa kontuan hartu behar da; eta irakaskuntza elebiduna ahalbidetu duen sistema adostasun edo kontsentsu zabalean sostengatu behar da. Egin behar diren aldaketak eginda, eta
|
hizkuntza
ereduen sistema gaindituta ere, gure irudiko, oinarri horiek egokiak izaten jarraitzen dute etorkizunari begira ere, hots, egokiak izaten jarraitzen dute etorkizun hurbileko marko eleaniztun berrirako ere.
|
|
|
Euskararen hazkundea ulertzeko giltzarri nagusia hain zuzen ere hementxe dago, hots,
|
hizkuntza
ereduen sistemaren baliagarritasunean, gurasoek gero eta proportzio altuagoan euskarazko irakaskuntza trinkoenaren alde egin izatean eta, jakina, irakasleek eta herri aginteek aldaketa hau ahalbidetzeko egindako ahaleginean.
|
|
2010
|
|
|
Celaak argi utzi nahi izan du egungo
|
hizkuntza
ereduen sisteman behin betiko aldaketak egiteko ezinbestekoa izango dela adostasuna, indar politikoen eta hezkuntza eragileen arteko adostasun zabala, bere hitzetan.
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, ereduaren etengabeko gorakadak zein A ereduaren urtez urteko jaitsierak erakusten du herritar gehienek" atxikimendu" handia dutela euskararekiko. Bada hala eta guztiz ere, sailburuordeak berriz ere meritua eurena dela sinestarazi nahi digu, adore handia behar baita euskararen" hazkundea ulertzeko giltzarri nagusia
|
hizkuntza
ereduen sistemaren" balizko baliagarritasunean datzala aldarrikatzeko (179 or.), Jaurlaritzak ikasleen %0 euskalduntzen duen ereduari eutsirik.9 Horrez gain," 70eko hamarkadaren erdialdetik gaur arte", 350.000 ikasle inguru aritu direla EAEko euskaltegietan jakinarazi du Baztarrikak, eta" nekez ikus daiteke [ela] beste inon heldutan eta irakaskuntza araututik kanpo hizkuntza i... euskararekiko herritarren" atxikimendu" handiaren bertze erakusle bat dela, erakundeek oraino ez baitute doan eskaintzen oinarrizko mailako ikastaldirik.
|
|
|
8 Baztarrikak Euskararen aldeko hitzarmen politiko eta sozial deritzanak" euskal gizartea hizkuntzaren arabera gizaldetan zatitzea eta bereiztea" saihesteko xedea omen zuen (157 or.). Bistan da, ordea, horretan datzala, preseski,
|
hizkuntza
ereduen sistema. Horrez gain, sailburuordeak" gizarte" zein" lurralde kohesiora" jotzen badu ere, ikasleek bi hizkuntza ofizialak jakitea galarazten duen ikasteredua ezartzeak ikasleen lan aukerak murriztu egiten ditu, eta, oro har, gizarte ezberdintasunak areagotu egiten ditu, gehiengo sindikalak behin eta berriz salatu bezala.
|
|
2013
|
|
|
Datu gutxi hauek eta 76 orrialdeko Arrue proiektuaren txosteneko gainerakoek botila erdi beteta edo erdi hutsik ikusteko aukera ematen digute. Milaka irakasle euskaldundu,
|
hizkuntza
ereduen sistema ezarri, eskolan belaunaldi berria euskaldunduko zenaren esperantza izan... eta orain hau. Irakaslearen magaletik zenbat eta urrunago orduan eta gaztelania gehiago.
|
|
2015
|
|
|
...euskarazko jarduera maila bere horretan geratu balitz bezala, euskaraz gehien mintzatzen direnak haurrak eta gazteak ez balira bezala, 82 eta, batez ere, eredua Hegoaldeko eskola guztietan indarrean balego bezala.83 Pernandoren egia da eskolak bakarrik ezin duela bururaino eraman berreuskalduntze prozesua, baina are seguruagoa da ezagutzarik gabe ez dagoela erabilerarik, eta, euskarari dagokionez,
|
hizkuntza
ereduen sistemak ez duela gutxieneko ezagutza bermatzen. Alegia, eskola euskalduna ez da baldintza nahikoa euskarazko jarduna altxatzeko; bai, aldiz, nahitaezkoa.
|
|
2023
|
|
|
Azkenik, ELAk uste du akordioa «euskararen kalterako» dela. Jokin Bildarratz sailburuak berriki adierazi du ez dagoela
|
hizkuntza
ereduen sistema gainditzeko asmorik eta ikastetxeek euskara ez beste hizkuntzetan eman ahal izango dituztela eskola orduen %80 ELAren ustez, LABek, akordioa sinatuta, babesa eman dio horri: «Bereziki larria iruditzen zaigu LABek ontzat ematea euskarazko murgiltzea baztertu izana».
|
|
|
Euskara ere hizpide izan dute: proposatu dute gaur egungo
|
hizkuntza
ereduen sistema gainditzea eta eredu orokortu inklusibo bat ezartzea, euskara gaitasuna bermatuko duena. Halaber, nabarmendu dute euskararen erronka irakasle guztiena dela, ez hizkuntza irakasleena bakarrik.
|
|
|
EH Bilduk, berriz, ziurtatu izan du proiektuan jasotakoa ez dela
|
hizkuntza
ereduen sistema. Alabaina, koalizio abertzaleak uste du euskarri juridikoak definitu direla, ikasleek ikasketak amaitzean bi hizkuntza ofizialetan B2 maila eta atzerriko hizkuntzan B1 maila izan dezaten.
|
|
|
Orduan baieztatu zituzten zurrumurruak:
|
hizkuntza
ereduen sistemari eustea adostu zuten EAJk eta PSE EEk, eta, horri bide emateko, zuzenketa bat ipini zioten lege proiektuari. Ordutik, hilabete luzez, alderdi guztiek jarritako zuzenketak eztabaidatzen aritu dira Eusko Legebiltzarreko lantaldean, eta gaur izan da egun erabakigarria:
|
|
|
I. kapituluan jasotzen dira orobat komunitate eleaniztun eta kulturaniztunaren inguruko arau aurreikuspen jakin batzuk, baita euskal hezkuntza hizkuntza ofizialek eta atzerriko hizkuntzek elkarren artean duten harremanari buruzkoak ere. Hori guztia ikastetxe bakoitzaren hizkuntza proiektuan egituratu behar da, Gernikako Estatutuan eta Euskararen Erabilera Normalizatzeko azaroaren 24ko 10/ 1982 Oinarrizko Legearen II. tituluko II. kapituluan ezarritako eskubide aitortuak eta printzipioak barne hartzen dituen esparru komun baten barruan, unean unean indarrean dauden
|
hizkuntza
ereduen sisteman oinarrituta, eta horien edozein garapen edo eguneratze erreglamendu bidezko garapenaren bidez egingo dela ziurtatuz, eskubide eta printzipio berberak errespetatuz.
|