|
2009
|
|
|
Horrela, elkarren arteko harremanak sendotzen lagunduko lukeen egitasmo bat izan daiteke hiztegi elebidunak egitea,
|
hizkuntza
batetik bestera zubi zuzena eraikitzea ahalbidetuko luketenak.
|
|
2012
|
|
|
Pentsamendu moderno mendebaldarrean, itzulpena, edo, translazioa?,, transladatzearekin? lotu izan da beti, hau da, lan bat, idazle baten irudimen edo talentuak sortutako obra aldagaitz eta ukiezina,
|
hizkuntza
batetik bestera transladatu edo transferitzearekin. Transferentzia horretan, itzultzailea bitartekari hutsa da, izaki neutroa, sorburu testuaren edukia aldatu nahiz manipulatzeko eskubiderik ez duena, eta bere egitekoa jatorrizkoaren, benetako?
|
|
|
97). 9 Banaketa horretan oinarritzen diren itzulpen teoriek, beraz,, substantzia? semantikoa eta elementu formalak edo estilistikoak bereiztearen beharra aldarrikatzen dute, osagai horiek guztiak fidelki
|
hizkuntza
batetik beste batera itzuli ahal izateko. Itzulpen ideala osagai guztiak, semantikoak nahiz formalak, inolako galera nahiz aldaketarik gabe transferitzean datza, teoria hauen arabera, baina denek onartzen dute eginkizunaren ezinezkotasuna.
|
|
|
43, letra etzana jatorrizkoarena da). Catfordek argi uzten du, beraz, esanahia aldatu egiten dela
|
hizkuntza
batetik bestera, eta, ondorioz, itzulpena ezin dela esanahia mantentzen duen prozedura gisa definitu (Tymoczko 2007: 29).
|
|
|
Modernismoaren arabera, idazketaren egitekoa hizketa modu gardenean erreproduzitzea den bezala, itzulpenaren egitekoa jatorrizkoaren zentzua inolako manipulaziorik gabe
|
hizkuntza
batetik bestera aldatzea da. Itzulpenaren epistemologia postmodernoak, aldiz, agerian jarriko du egiteko horren ezinezkotasuna, eta edozein itzulpenetan nahitaez gauzatzen den sorkuntza lana azpimarratuko du.
|
|
|
eskaintzen. Aitzitik, itzulpen ekintza deskribatzera mugatzen da, itzultzaileak testu bat
|
hizkuntza
batetik bestera aldatzean jasaten duen prozesua xeheki azalduz. After Babel liburuko. The hermeneutic motion?
|
|
|
Itzulpen teoria feministaren defendatzaileek, dagoeneko aipatu ditugun Sherry Simonek (1996) eta Lori Chamberlainek (1988) besteak beste, maskulinotasun kutsuko hizkera erabiltzea leporatu diote; zenbait hizkuntzalari eta itzultzailek, berriz, estrategia zaharkituegia irizten diote hizkuntzaren ikuspegi unibertsalista eta itzulpenaren teoria oro hartzailea defendatzeko Chomskyren gramatika generatibo transformazionala erabiltzeari. Halere, Steinerren ekarpena garrantzitsua da itzulpenaren epistemologia postmoderno baterako bilakaeran, jatorrizko testuaren zentzu finkoaren ideia zurruna baztertzen baitu, eta, horrekin batera, baita itzultzailearen betebeharra zentzu hori bere horretan, inolako aldaketarik gabe,
|
hizkuntza
batetik bestera eramatea dela dioten teoria tradizionalak ere. Horren ordez, defendatzen du benetako ulerkuntza eta itzulpena hizkuntzak elkarrekin nahasten diren puntuan gertatzen direla.
|
|
|
Ikusi dugu, halaber, zer nolako garrantzia ematen zaien normalean jatorrizko testuari eta autoreari (bereziki Bibliaren kasuan): jatorrizko zentzu transzendental horretan gordetzen den egia absolutua da, eta itzultzaileak inolako manipulaziorik gabe transferitu behar du eduki hori
|
hizkuntza
batetik bestera. Itzultzailea, beraz, bigarren mailako subjektu gisa ikusten da, jatorrizko testuaren eta itzulpeneko hizkuntzaren menpeko morroi gisa, eta ahalik eta gutxien esku hartu behar du itzulpenean, lan originalaren eta itzulpeneko hizkuntzaren handitasuna nabarmentzeko.
|
|
|
667). Literaturaren kasuan, literatura lan batek kultura eta/ edo
|
hizkuntza
batetik bestera igarotzean jasaten duen transformazioa litzateke errefrakzioa. Kultura edo hizkuntza berrian, jatorrizko lanaren esanahia eraldatua, errefraktatua edo manipulatua gertatzen da ezinbestean.100 Eta errefrakzio hori eliptikoa dela esatean, badirudi bi gauza iradoki nahi dituela Damroschek, bat elipsearekin lotua, eta bestea elipsiarekin.
|
|
|
Horrek Damroschek proposatzen duen bigarren definiziora garamatza. Ikusi dugunez, literatura lanek zerbait galdu ohi dute
|
hizkuntza
batetik beste batera pasatzean, baina baita zerbait irabazi ere. Irabazitakoa galdutakoa baino gehiago denean bihur daiteke literatura lan bat munduko literatura:
|
|
|
Lehenik eta behin, munduko literatura, errefrakzio? gisa definitzean, literatura lan bat kultura batetik beste batera igarotzean nahitaez transformatzen dela onartzen du, eta, ondorioz, lan bat
|
hizkuntza
batetik beste batera itzultzean lan hori desitxuratu, berridatzi edo birsortu egiten dela. Ondorio berberera iristen da subalternoek enuntziazio lekurik ez dutela esatean.
|
|
2013
|
|
|
Halako gogortasunik ere ez zuen ikusi Thiessek, eskoletako liburuetan Frantziako beste hizkuntzak eta kulturak aipatzen zirela azalduz. Baina, funtsean, Chanetek berak aipatzen du, Flandriaren kasuan, akademia ikuskaritzak idatzi zuela ez zutela hango hizkuntza deuseztea bilatzen, baizik eta ondoan frantsesa ere errotzea, baina hori ez zutenez lortzen,
|
hizkuntza
bat bestearen menpe baizik ezin zela bizi.
|
|
2014
|
|
|
Arestik oso aintzat zeukan aita Mokoroaren herri esaeren bilke ta lana ere, eta berari zor zaio, modu ene ustez erabakigarriaz gainera, haren obra erraldoia azkenean kaleratzea. Bilboko esko lapioen ikastetxetik pasatu ginen guztiok bagenekien, aita Justo Mari Mokoroa urte askotan zebilela euskal esaera jatorrak biltzen, hots,
|
hizkuntza
batetik bestera hitzez hitz ezin itzul daitezkeen idiotismo horietakoak6 Mokoroak euskalduntasunaren oinarria hizkuntzan zekusan eta ideia hori azpimarratua zuen bere Genio> > Lengua> liburu bikainean, zoritxarrez Espainian Francoren kolpe militarra hasi zen urtean inprimatua eta hargatik jendartean ia ia zabaltzerik izan ez zuena. Liburu hartan Mokoroak argi eta garbi salatzen zuen ordura arteko abertzaletasun, deiturazalea?, eta de> facto, > Bizkaian batez ere, euskara baztertzen zuena.
|
|
2021
|
|
|
Izen zenbakaitzak jarraituak diren gaiei dagozkie edo, egokiago nahi bada, hizkuntza bateko hiztunak jarraitu modura ikusten dituenei,
|
hizkuntza
batetik bestera aldaerak gertatzen baitira. Jarraituak dira hizkuntza horretan banakoetan ezin bereiz daitezkeenak:
|
|
|
12.3.6b Esan dugu
|
hizkuntza
batetik bestera gauzak aldatu egiten direla puntu honetan, eta hala da. Euskaraz, esaterako, ez dugu* hamabi mahats esaten (bai, ordea, hamabi mahats ale), baina gaztelaniaz doce uvas arrunta da.
|