|
2004
|
|
|
Elebitasunaren kontra ari da fierki, ez du ezagutzen munduan elebiduna den gizarterik: paperean maizki elebiduntzat jotzen diren horiek ere ez omen dira praktikan batere elebidun, eta beti beti
|
hizkuntza
batek bestea menderatzen du. Eta hala badio Garatek hala izango da, ez dakit, bera anitz ibilia baita munduan, eta hainbeste gauza ikusia.
|
|
|
Begi zorrotza erakusten digu auzi honetan Joseba Barriolak,
|
hizkuntza
batekikoak bestearekiko loturan azaldu dizkigunean: –Normal bihurtu behar dena, gizalegezko jarri behar dena bi hizkuntzen arteko harremana da.
|
|
|
Saussure’k xuxen dio: " Aldez aurretik emandako ideien izendatze hutsa balitz hitzen kakoa,
|
hizkuntza
batetik bestera kide zehatzak aurkituko genituzke beti adieraz kiari, esan-nahiari, buruz. Alabaiña, ez da hau gertatzen.
|
|
|
Nork esan dezake, ordea, zatiketa laukun hori logikoa danik? Edo,
|
hizkuntza
batetik bestera, inbariante baten modura, bat iraun eta ezertan ere aldatzen ez danik. Españolek gaur" tú" eta" usted" dituzte (eta" vos" nahi bada, kasu berezitan).
|
|
|
ez dago tratamendu zatiketa logikorik. Eta hortatik dator hitzen edo moduen kideak,
|
hizkuntza
batetik bestera aldatzean, ezin aurkitzea. Kakoa ideien maillan dago; ez hotsenean bakarrik.
|
|
|
Huna erantzuna: hitzen arteko muga horiek, puntu liferentetan daude
|
hizkuntza
batetik bestera pasatzean. Ez dago kidetasunik.
|
|
|
Zenbat, ordea, hitzen moldagintzan? Hizkuntzak funtsean logikoak balira, kolore sail mugagabe hori aztertzean, kolore zatiketa berbera egin lukete; eta kolore berberen izenak aldatuko lirake xoilki
|
hizkuntza
batetik bestera, koloreen izana eta koloreen arteko mugak beti berberak gelditurik. Hiru kolore izen aurkituko genituzke nun nahi:
|
|
|
bai elearen atean eta bai gramatikako paradigmetan. Lotkia edo lotura hauek osatzen dute hizkuntzaren sistema; eta barne sistema hori (beti
|
hizkuntza
batetik bestera liferente edo aurkako) hizkuntzaren egiazko ezagugarria da".
|
|
|
Behin eta berriz esan dut gorago, eta ideiaren alde zenbait iritzi aipatu ere, hizkuntzen estruktura ez dala Logikaren kapitulu bat; ez dala ere berez sortzen, ez dala inbariante bat;
|
hizkuntza
batetik bestera bestelakatu egiten dala errotik, aukera kontu hutsa dala. Eta behin eta berriz ere agertu dut hizkuntzaren sustraia bera, eta ezagugarri nagusia, estruktura hori dala; edo, estruktura mordo horren plegu berezia.
|
|
|
Bestela, hizkuntzazko estrukturak liferenteak baldin badira bi ikusleengan, NAHI TA NAHIEZ LIFERENTZIAK GERTATZEN DIRA FENOMENUAK AZTERTZEAN. Kasu hauetan, koordenadak trukatzeko bezela (Whorf’en eta Einstein’en Baldinkizunek izen antzekoak dituzte!),
|
hizkuntza
batetik bestera igarotzeko formulak eta teknikak finkatu behar dira.
|
|
2006
|
|
|
Margolaria, begiak jomugatik kendu gabe, bere lanean ari zen bitartean, idazleak erraz lotu zuen elearen haria banku publikoan eseritako agurearekin. Atsegina zen, jantzia, buru azkarrekoa,
|
hizkuntza
batetik bestera edonoiz salto egiten zuena... Berriketa amaitzekotan zegoela –margolariak amaituak zituen ordurako bere oharrak eta marrak–, Perico Aladrok postal itxurako argazki bat luzatu zion idazle espainiarrari.
|
|
2007
|
|
|
Aurpegia da konparantzetako bat: gizadia gizon emakumetan legez, giza hizkuntza hizkuntza diferenteen irudietan manifestatzen da;
|
hizkuntza
batetik bestera diferentzia zertan datzan, zergatik hau hizkuntza bat eta hori beste bat den, lehen unetik sentitzen da nolabait, baina bestetasun hori puntu konkretuekin erakustea, beti ez da erraza (non amaitzen da latina eta hasten da espainola?). –Gutxiena oker, hizkuntzak hor giza aurpegien eiteekin izan litezke alderatuak.
|
|
2011
|
|
|
Hiriak eta pertsonak izan daitezke elebidunak baina ez herriak. Azken batean, betiere,
|
hizkuntza
bat beste hizkuntza bati inposatzen zaio? .
|
|
|
–Diskurtso berriak eta horiei dagokien mintzaira pentsamenduan eta hizkuntzan txertatzen dira. Ordezkapenaren prozesua ez da hizkuntzaren desplazamendu soila,
|
hizkuntza
bat beste baten ordez erabiltzea, baizik eta kultura berrietan datozen kontzeptu berriek herrian herriko sistema linguistikoa desegituratzen dute?. –La continuidad del euskera y las grandes infraestructuras en Euskal Herria?, TAV:
|
|
2015
|
|
|
Euskara eta gaztelania ikasten hasi zen, baina luze gabe euskarako eskolak utzi zituen: gaztelania jakin behar zuen klaseak ulertzeko, eta
|
hizkuntza
bat bestea bezain arrotza zitzaion, errumanieraz, errusieraz eta frantsesez, soilik, baitzekien.
|
|
|
Ezen Txepetxen ustez, elebitasuna ez baita egoera estatiko bat, ez da egoera egonkor bat, mementoko orekaren ondorioa baizik. Hizkuntzen ordezkatze prozesua, berriz,
|
hizkuntza
bat bestearen funtzio eta esparruak betetzen hasten denean abiatuko da. Zelan eta noiz amaitzen da prozesua ordea?
|
|
|
Edozelan ere, komenigarria da hizkuntzen ordezkatze prozesuari astiroago erreparatzea. Prozesu hori abiarazteko modu bat
|
hizkuntza
bat beste baten esparru huts batean sartzea da; hots, hizkuntza batek hutsik zeukan esparru bat beste batek betetzea. Besterik da, noski, lehendik hizkuntza batek betea zeukan esparru batean beste hizkuntza bat sartzea.
|
|
|
Bestela esanik:
|
hizkuntza
batek bestea desplazatu arte. (...) Indar berdinekoak diren bi hizkuntza bizi daitezke, soilik, osasuntsuki herri batetan.?
|
|
2019
|
|
|
Zerk egiten du
|
hizkuntza
bat besteak baino erakargarriago. Zergatik ikasten dira hizkuntza batzuk eta ez besteak?
|
|
2021
|
|
|
Argi dago helburua, eta lerro artean igartzen dena ere ondo ulertzen delakoan nago. Nikole ez bide zegoen
|
hizkuntza
batetik bestera jauzika ibiltzeko. Ez dakigun arren horrek zer motatako nahasmena eragin ziezaiokeen.
|
|
2023
|
|
|
–Ez dut uste
|
hizkuntza
bat bestea baino aberatsagoa denik. Denek dituzte beren alde onak.
|