|
2008
|
|
|
Aztertu dugun corpus baliabide bakoitzaren ezaugarriak antolatzeko eta esparru erkagarriak eratzeko, aldagai hauek hartu dira kontuan: egilea, data, iturria (idatzia –argitalpen ‘tradizionalak’ nahiz Internet bidezkoak–, ahozkoa, edo biak), gaia (orokorra, espezializatua), asmoa (deskriptiboa, ereduzkoa), edukia, tamaina, mota(
|
hizkuntza
bat baino gehiagoko corpusetarako), hizkuntza, eremu geografikoa (dialektoak edo beste aldaeraren bat kontuan hartu diren), denbora (sinkronikoa, historikoa), prozesatzea (automatikoa, eskuzkoa edo bietatik), etiketatze eredua/ sistema, eskuragarritasuna, emaitzak, tresnak, salneurria, eta metadatuak nondik hartu ditugun (eskuragarritasunaren helbideko informazioa nahikoa ez bada)....
|
|
2010
|
|
|
•
|
hizkuntza
bat baino gehiago ofiziala, baina ofizialtasuna lurraldeka dago banatuta lurraldetasunaren printzipioan oinarritutako eredua. hizkuntza lurraldeari mugak ezartzen zaizkio. adibidez: belgika, Suitza...
|
|
|
Beste kontu bat da gizarte bateko pertsonak
|
hizkuntza
bat baino gehiago ezagutzea, eta beraz, elebidun edo eleaniztun izatea. Baina ez ditzagun gauzak nahasi.
|
|
2011
|
|
|
Berdin du bere ustez h eta L horiek hizkuntza beraren bi aldaera izatea (tartean, bata aldaera formal jasoa eta bestea dialektozko hizkera arrunta), edo bi hizkuntza bereizi. ...partimentazio soziofuntzionala argia baldin badu kodebikote horretaz baliatzen den hiztun elkarteak81 egitura desberdintasun txikienetik zabalenera, dena izan liteke diglosia, baldin" the linguistic differences must be functionally distinguished within the society" horrezaz gainera, dimentsio linguozentrikoaz amaitzeko, bai L kodeak eta (Ferguson enean ez bezala) bai h kodeak aldaera edo
|
hizkuntza
bat baino gehiago izan ditzake bere baitan82 puntu honek eztabaida handiak sortu eta sortzen ditu. horixe da ordea, euskaldunoi dagokigunez, entenditzen eta onartzen errazena. Bai endoglosia eta bai, bereziki, exoglosia interes biziko formulazioak ditugu. gure arteko eztabaida eta desadostasun giroari dagokionez, halere, bistan da bigarrena (euskara erdaren arteko diglosia) dela askogatik interesgarriena. b) Ferguson-en baitako laugarren dimentsioari ere, jarrerekin eta, bereziki, prestigio kontuekin lotua dagoen dimentsioari alegia, leku mugatua aitortzen dio Fishman-ek:
|
|
|
Adibidez, erabateko konbentzimenduz aldarrika dezakegu edozein hizkuntzaren biziraupenerako eredu estandarra izatea ezinbestekoa dela. halere, eredu estandarra zeukaten
|
hizkuntza
bat baino gehiago galdu izan dira. wilhelm humboldtek edo Miguel de unamunok argudioak eta arrazoiak bazeuzkaten esan ahal izateko euskara galduko zela, erabiltzen zituzten arrazoiak, datu, analisi eta euren garaiko teoria sendoetatik eratorriak ziren-eta. euskara, ordea, ez da galdu. gizarte zientzietako ikertzaileak badaki jakin bere metodoa mugatua dela eta ez diola erabateko bermerik eskaintz...
|
|
|
Afrikar independentzien garaian sortu zen, deskolonizazioaren garaian. herrialde anitz egoera soziolinguistiko konplexuan aurkitu ziren garaian hain zuzen ere: hizkuntz kolonialaren nagusitasun ofizialari eguneroko errealitate eleaniztun bati egiten zion aurre, herri berri horietan
|
hizkuntza
bat baino dezente gehiago mintzatzen ziren eguneroko jardunean baina hizkuntza ofiziala kolonizatzaileen hizkuntza jarraitzen zen izaten kasu gehienetan. de faktoko egoera postkolonial honi, koadro, marko teoriko bat emanez, iparramerikarren diglosia kontzeptuak egoera normalizatzen du eta egonkortasuna eransten dio Calvet en ustez. egoera horien zuzengabekeria eta hizkuntz gatazka estaltzen ditu... 45).
|
|
|
Jordi Solé i Camardons – Irudimen eta heziketa soziolinguistikoa. Herrialde Katalanetan heziketa soziolinguistikoa dibulgatzea eta lantzea
|
hizkuntza
bat baino gehiago hitz egiten dituzten etorkinen gorakadak eragindako aldaketa aukera bat izan daiteke hezkuntzako hizkuntza politika berriz pentsatzeko eta hobetzeko. Beraz, aldaketa irudimen soziolinguistikoarekin (eta indarrarekin) egiten bada, AukerA bat izan daiteke. ziur nago etorkizunean askoz ere gehiago sakondu litzatekeela ikasleen hizkuntza motxilaren aprobetxamenduan. horretarako, eeMBren proposamenak eta, bereziki, Hizkuntzen Portfolio Europarra eta hizkuntza biografia bezalako jarduerak aprobetxatu behako dira. ez dira gutxietsi behar hizkuntzak ikasteko euroComrom eta antzeko proposamenak, hizkuntza senean eta iraunkortasun soziolinguistikoan oinarritutako sistema baita. hEziKETA SoziolinguiSTiKo BAT BEhAr DA y zergatik behar da heziketa soziolinguistiko bat?
|
|
2012
|
|
|
egia da, matrize sinboliko oinarrizkotik harago (demagun halakorik dela), beste batzuk erabili ahal ditugula, esaterako:
|
hizkuntza
bat baino gehiago dakizkienak hauta dezake zein erabili. Are gehiago, hizkuntza bakarra dakien horrek ere baditu mintzaira mota asko, mintzaira bera moldatuko du, erretorika onean bezala, solaskideak liluratzeko.
|
|
|
Lehenik eta behin, hizkuntza alternantziarena aipatu behar da. Hiztun batek, hitz hartze berean
|
hizkuntza
bat baino gehiago erabiltzen
|
|
2013
|
|
|
" Elebitasunaren hori sekulako gezurra da(...) elebitasun sozialari dagokionez. Iruditzen zait hizkuntza hegemoniko bakarra behar genukeela, nahiz eta norbanakook
|
hizkuntza
bat baino gehiago erabiltzeko gai izan(...) Nik neure aldetik, hauxe nahi nuke: Euskal Herri osoan euskara hutsean bizi ahal izatea".
|
|
|
Horretarako, lehenik eta behin gure ikerketaren helburuak zehaztu ditugu eta lau izan dira finkatutako helburuak. Hasteko, gauza jakina da
|
hizkuntza
bat baino gehiago ukipenean egotea ohiko gertaera dela munduan zehar eta egoera bakoitzak bere ezaugarriak izan ohi dituela. Gure ikerketa euskara nagusi den testuinguru batean gauzatu dugu (Azpeitian), baina hala eta guztiz ere bi hizkuntza edo gehiago ukipen egoeran dauden ingurune bat da.
|
|
|
Azpeitia soziolinguistikoki oso euskalduna den testuingurua da, baina hala ere
|
hizkuntza
bat baino gehiago elkarreraginean dauden testuinguru bat da, munduko toki asko bezala. Munduan zehar herrialde askotan aurki daitezke harremanetan dauden bi hizkuntza edo gehiago (Todeva & Cenoz, 2009).
|
|
|
Eta horrek nahitaez Block ek (2007) deskribatzen duen superlingual izaera ematen die. Alegia,
|
hizkuntza
bat baino gehiago jakiteak hiztuna hizkuntza horietako bakoitzean semilingual izango zela iruditzen zitzaienen kontra, hiztun hori superlingual dela esaten du Block ek. Hizkuntza errepertorioan daukan aberastasuna eta hori testuinguru bakoitzera egokitzeko daukan gaitasuna kontuan hartuta.
|
|
|
Mundu globalizatu honetan, eleanitza izatea ezinbestekoa da lanbide askotarako. Multinazionalek
|
hizkuntza
bat baino gehiago menperatzea eskatzen dute kontratatzeko orduan, eta oso baloratzen da hainbat hizkuntza ikasteko gaitasuna; batetik, lanerako oso baliagarria delako, bestetik, profesionalaren adimen gaitasuna frogatzen duelako.
|
|
|
...ren aldekoa naiz. c) Ezinbestekoa da euskararen sustapenean diru publikoa gastatzea. d) Euskara dagoeneko ez dago desagertzeko arriskuan. e) Euskara landa eremuko hizkuntza bat da. f) Ez litzateke euskararen berreskurapenean dirua inbertitu. g) Gure udalak diru gehiago inbertitu luke euskararen berreskurapenean. h) Euskara berez berreskuratuko da belaunaldi berriak ikasten ari direlako. i) Euskara
|
hizkuntza
bat baino gehiago da, nortasun adierazle bat da.
|
|
|
Bloke hau bukatzeko, honako baieztapen hauxe egin nien: " Euskara
|
hizkuntza
bat baino gehiago da, nortasun adierazle bat da". Kasu honetan, iritzien balantza aldeko jarrera dutenengana makurtu zen, galdetutako herritarren %80k ados edo guztiz ados erantzun baitzuen.
|
|
|
17 grafikoa. Euskara
|
hizkuntza
bat baino gehiago da, nortasuna adierazle bat da
|
|
2015
|
|
|
Azkenik, hizkuntz kudeaketa da kontuan hartu daitekeen hirugarren elementua. Kasu honetan hizkuntza baten inguruan sortzen den dinamikari edo
|
hizkuntza
bat baino gehiago daudenean egiten diren aukeraketei egiten zaie erreferentzia, bertan irudikatu daitezkeen galderak horrelakoak izanik: zer egiten du familiak bere hizkuntza mantentzeko eta bultzatzeko?
|
|
|
Bestalde, gero eta ikastetxe gehiagok dituzte gurasoengan eragiteko plangintzak (batzuetan udalen plangintzekin koordinatuak). Ikastetxeen helburuetako bat ikasleek
|
hizkuntza
bat baino gehiago ondo ikastea da, eta gainera ikastetxe askoren kasuan ikasleen euskararen erabileran ere eragin nahi da. Bi helburu horiei begira ikastetxeetan konturatzen dira gurasoak irakasleen norabide berean aritzea garrantzitsua dela eta gurasoengan eragiteko plangintzak abian jartzen dituzte.
|
|
|
— Oinarrizko mezua eleaniztasunean, euskararen erabileran eta gurasoen jarreran kokatzen da: haurrek eta gazteek
|
hizkuntza
bat baino gehiago ondo ikastea nahi da eta horretan lan egiten da, baina hizkuntza ohitura batzuk ere sustatzen dira (euskara askorekin eta egoera askotan erabiltzea). Bi helburu horiei begira ikastetxeak
|
|
|
Seme alaba euskaldun eleaniztunak zalantzarik gabe, seme alabek
|
hizkuntza
bat baino gehiago ondo ikastea nahi dute. Baina hizkuntzak ondo ikasteaz gain, seme alabek euskara erabiltzeko ohitura izatea nahi dute, bai lagunartean eta baita beste hainbat harremanetan ere.
|
|
|
Hasiera batean, zenbaitentzat gaiak berria eman badezake ere, kezka, arazoa, harra edo dena delakoa aspalditik datorkigula esango nuke. Ez da euskaldunon kontua bakarrik, gainera,
|
hizkuntza
bat baino gehiagok elkarrekin bizi behar dutenean gertatzen baita hizkuntza hautua egin behar izate hori. Zein hizkuntzatan hitz egingo diot honako honi?
|
|
|
Hala, eremu geografiko jakin batean
|
hizkuntza
bat baino gehiago elkarrekin bizi badira, ukipenean daudela esaten da. Kontu izan munduan 6000 hizkuntzatik gora daudela; beraz, toki batean baino gehiagotan daude hizkuntzak ukipenean.
|
|
2016
|
|
|
Izan ere,
|
hizkuntza
bat baino gehiago dagoen ingurune batean, komenigarria da ezagutzea hizkuntza ezberdinek nolako kokapen, irudi, pisu edota esanahi dituzten. Komunikazio funtziorako tresna ez ezik, hizkuntzek atxiki dituzte norbanako eta talde identitateari zein estatus sozioekonomikoari beste hainbat balio eta ezaugarri ere.
|
|
2017
|
|
|
erabilera sustatzeko neurriaren bila" artikulua idatzi dute. bertan, euskal soziolinguisitikaren esparruan ohikoak diren teknika metodologiko hainbaten azterketa kritikoa egin dute, batez ere, hiztun kategorietan eta hiztunen aitorpenetan oinarritzen direnei eginikoak. izan ere, planteatu nahi du azterketa modu horiek errealitate soziolinguistikoa bera sortzen dutela, edo gutxienez, sortzen laguntzen duten elementuak izan daitezkeela. bere iritzian, ikerketa metodologikoetan aldaketa formala gertatu litzateke, besteak beste, praktika linguistikoak lehenesteko kategoria identitarioen gainetik. atal honetako bigarren artikulua Jaime Altuna Ram� rezek idatzi du gazteen euskararen erabilera generoaren aldagaiaren arabera aztertzeko. ikerketa etnografikoa lezoko eta pasai donibaneko 12 eta 16 urte bitarteko nerabeekin egin du, eta ondorioztatu du, batetik, euskararen erabileran genero desberdintasuna badagoela, euskara gehiago erabiltzeko nesken joera berretsiz. eta, bestetik, baieztatu du, hizkuntza erabiltzeko moduak ere ez direla berdinak. bere ikuspegitik, generoa eraikitzeko sozialiazio sexistak, berak, indartzen du sexuen arteko hizkuntzen erabileraren banaketarako joera hori. bat 104 zenbaki honi amaiera emateko oso bestelako gaia duen artikulua aurkezten dugu: Larraitz Uriak, Iñaki Alegriak eta Ander Corralek idatziriko" kode alternantzia aztertzeko hizkuntza teknologien ekarpena". kode alternantzia (code switching) elkarrizketa berean hiztunek
|
hizkuntza
bat baino gehiago erabiltzeari deitzen zaio. eta, esan behar da fenomeno oso ohikoa dela hizkuntza bat baino gehiago hitz egiten diren komunitate linguistikoetan. arazoa da, nolanahi ere, ukipen egoeran dauden hizkuntzen sendotasuna ez dela berdina izaten, eta, beraz, alternantzia horretan, ordezkatze prozesuaren zantzuak detektatu ohi direla sarritan. baina, izatez, aukera modura ere ikus daitek...
|
|
|
erabilera sustatzeko neurriaren bila" artikulua idatzi dute. bertan, euskal soziolinguisitikaren esparruan ohikoak diren teknika metodologiko hainbaten azterketa kritikoa egin dute, batez ere, hiztun kategorietan eta hiztunen aitorpenetan oinarritzen direnei eginikoak. izan ere, planteatu nahi du azterketa modu horiek errealitate soziolinguistikoa bera sortzen dutela, edo gutxienez, sortzen laguntzen duten elementuak izan daitezkeela. bere iritzian, ikerketa metodologikoetan aldaketa formala gertatu litzateke, besteak beste, praktika linguistikoak lehenesteko kategoria identitarioen gainetik. atal honetako bigarren artikulua Jaime Altuna Ram� rezek idatzi du gazteen euskararen erabilera generoaren aldagaiaren arabera aztertzeko. ikerketa etnografikoa lezoko eta pasai donibaneko 12 eta 16 urte bitarteko nerabeekin egin du, eta ondorioztatu du, batetik, euskararen erabileran genero desberdintasuna badagoela, euskara gehiago erabiltzeko nesken joera berretsiz. eta, bestetik, baieztatu du, hizkuntza erabiltzeko moduak ere ez direla berdinak. bere ikuspegitik, generoa eraikitzeko sozialiazio sexistak, berak, indartzen du sexuen arteko hizkuntzen erabileraren banaketarako joera hori. bat 104 zenbaki honi amaiera emateko oso bestelako gaia duen artikulua aurkezten dugu: Larraitz Uriak, Iñaki Alegriak eta Ander Corralek idatziriko" kode alternantzia aztertzeko hizkuntza teknologien ekarpena". kode alternantzia (code switching) elkarrizketa berean hiztunek hizkuntza bat baino gehiago erabiltzeari deitzen zaio. eta, esan behar da fenomeno oso ohikoa dela
|
hizkuntza
bat baino gehiago hitz egiten diren komunitate linguistikoetan. arazoa da, nolanahi ere, ukipen egoeran dauden hizkuntzen sendotasuna ez dela berdina izaten, eta, beraz, alternantzia horretan, ordezkatze prozesuaren zantzuak detektatu ohi direla sarritan. baina, izatez, aukera modura ere ikus daiteke fenomenoa, esate baterako, alternantzia hori ahuldutako hizkuntzan hitz egiten hasteko modu bat d...
|
|
2018
|
|
|
Plurilinguismoak pertsonengan jartzen du arreta:
|
hizkuntza
bat baino gehiago hitz egiten duten gizakien ahalmena.
|
|
|
Plurilinguismoa, bestalde, pertsonengan jartzen da:
|
hizkuntza
bat baino gehiago hitz egiten duten gizakien ahalmena.
|
|
2019
|
|
|
aldaera bat baino gehiago izan ditzake hiztunak: aldaera historiko territoriala den dialektoa, soziokulturaz edo gizarte piramideko kokaeraz markaturiko soziolektoa, lanbidezko zenbait teknolekto (medikua, apaiza, udaleko idazkaria,..), liburuko hizkera formal landua, eta abar.
|
hizkuntza
bat baino gehiagoz jabetzen da, horrezaz gainera, hiztunelkarte osasuntsu askotako eta ahuldutako hiztun elkarte guztietako hainbat kide: gure artean, are arnasguneetan, guztiok dakigu gaztelaniaz (iparraldean frantsesez) eta, gazteen artean bereziki, gero eta gehiago moldatzen da gutxi asko ingelesez.
|
|
|
Nola bihurtzen gara hiztun irakurle idazleok hizkuntza baten zenbait aldaeraren jabe? Nola, euskaldun guztiok elebidun garen honetan,
|
hizkuntza
baten baino gehiagoren jabe, azken honetaz (eta, bide batez, aurrekoaz) badugu erantzun argia, dakigula inork ezeztatu gabea:
|
|
|
" bilingualism is presumably acquired much as all other societally normed behavior is acquired; by exposure to and interaction with a community that lives in accord with the norms of usage(..)" 13 gurera etorriz: aldaera osagarrien eta
|
hizkuntza
bat baino gehiagoren exposure eragina jasaten dugulako eta aldaera edo hizkuntza horietaz baliatzen diren hiztunekin interaction etengabea dugulako, geure gogoz ala gizarte giroak eraginik.
|
|
|
Larrea eta Bilbaok hizkuntza politikaren definizio horrekin bat eginez, kontzeptuaren garrantzia azpimarratzen dute, batez ere, lurralde berean eta gobernu beraren administraziopean,
|
hizkuntza
bat baino gehiago elkarren ondoan daudenean:
|
|
|
— Nagusiki lehen
|
hizkuntza
bat baino gehiago dituztenak dira. Lagin hautatuan, lehen hizkuntzatzat euskara hutsa ez daukatenen %21k bakarrik idazten du nagusiki euskaraz edo euskara hutsez whatsapen (hiru pertsonek).
|
|
2021
|
|
|
Oro har, egiaztatu denez, komunitate bat ohituta badago hizkuntza batekin funtzionatzera eta haren funtzio berberak dituen beste hizkuntza bat bereganatzen badu, gatazka linguistikoa ordezkapenean amaitzen da. Aldiz, hizkuntza menderatzailea lurralde eleaniztun batera iristen bada (non pertsonak ohituta dauden
|
hizkuntza
bat baino gehiago erabiltzera), hizkuntza bat gehiago izango da eta funtzio jakin batzuk izango ditu, baina ez du besteen lekua okupatuko (ibid.).
|
|
|
Europaren integrazio prozesuan. guztiek hitz egin luketela lehen hizkuntzaz gain, beste hizkuntza bat gutxienez, eta% 72k uste du atzerriko
|
hizkuntza
bat baino gehiago jakin behar dela. Hizkuntza komun bat hitz egitearen alde daude europarrak(% 69), eta gehiengoak(% 53k) uste du hizkuntza bakarra hartu luketela EBko erakundeek Europako herritarrekin komunikatzeko (European Commission, 2012).
|
|
2022
|
|
|
Eleaniztasun horretan, hizkuntzen markaren eragina maila ezberdinetakoa da, hizkuntza bakoitza inguratzen duen narratibak eta hizkuntza horri lotutako asoziazio positiboek eragin zuzena izan baitezakete hizkuntza hori ikasteko motibazioan, bai eta gerora hizkuntza hori erabiltzeko joeran. Gero eta eleaniztunagoak garen neurrian, komunikazio egoera ezberdinetan hizkuntza hautua egiteko beharra gero eta maizago gertatzen den zerbait da, aurrean dugun pertsona edo pertsonekin
|
hizkuntza
bat baino gehiago partekatzen baitugu. Hizkuntza hautu horretan askotariko faktoreek hartuko dute parte, batzuk norbere ezaugarri pertsonalei lotutakoak (hizkuntza gaitasuna eta motibazioak), beste batzuk testuinguruari lotutakoak (ohitura, lurralde horretako hizkuntza nagusia zein den...) baina badira baita ere hizkuntza bakoitzaren ospe eta erakargarritasunari lotutako arrazoiak.
|
|
|
Ildo horretan, agian" hiztun berri" etiketa estuago lotzen da erlazionatutako beste kontzeptu batzuekin, tartean, García eta Kleifgen en (2010)" elebidun emergenteak" ekin (hizkuntza bat ikasten eta beti aurrerapenak egiten dabiltzanak) eta Kramsch ek (2009)" subjektu eleanitzak" deritzonarekin, hau da, egunerokotasunean
|
hizkuntza
bat baino gehiago erabiltzen dituzten hiztunak, atzerriko hizkuntzak ikasten dihardutenak eta" silenced speakers" deiturikoak barne. Azken hauek ulertu bai baina hizkuntza horretan ez dute hitz egiten.
|
|
2023
|
|
|
Migrazioaren fenomenoaren testuinguruan hizkuntzekiko harremana aztertzerakoan honako gaiak aintzat hartu behar dira: 1) harrera lurraldean hizkuntza bakarra edo gehiago dauden (hizkuntza errepertorioa); 2) hizkuntza bakarrekoa den kasuetan, aldaera bat baino gehiago erabiltzen diren; 3) etorkinek hizkuntza nagusia (edo aldaera nagusia) hitz egiten duten; eta 4) etorkinek
|
hizkuntza
bat baino gehiago hitz egiten dituzten (Moreno Fernández 2009, 141).
|
|
|
Horiez gain, garrantzizkoa da honako hauek ere kontuan izatea: 1) etorkinen jatorrizko hizkuntza ospe handikoa edo txikikoa den; 2) etorkinek harrera lurraldean
|
hizkuntza
bat baino gehiago dagoen kasuetan hizkuntza hegemonikoa ezagutzen duten; 3) xede gizartean hizkuntza gutxitua baldin badago hizkuntza hori ezagutzearen ondorio sozialak zein diren; eta 4) etorkinen lehen hizkuntza xede lurraldean erabiltzen den. (Moreno Fernández 2009, 139).
|