|
2001
|
|
|
Oso gogoan izatekoak dira Steven Pinker irakasleak, buru hizkuntzaz, egindako ekarpenak, alegia, giza hiztunak halako mekanismo biologikoen sorta batduela eta horrelakoei esker txikitan hizkuntzak erraz samar ikasten direla. Zenbateta adinean aurrerago, beste hizkuntza bat ikasterakoan, hainbat eta gehiago kalkatubeharra izaten da hasierako edo jatorrizko
|
hizkuntz
sistemaren gainean. Azkenikerketen arabera, adina faktore erabakigarria da hizkuntza ikasteko ahalmenarenfosilizazioan.
|
|
2011
|
|
|
–Munduko
|
hizkuntz
sistemaren, erdigunea, gaur ingelesa da, hizkuntza hiperzentrala, eta bere inguruan hamar bat hizkuntza, superzentral?
|
|
2013
|
|
|
Zer dugu beharkizuna? Unean uneko
|
hizkuntz
sistemak (ezaugarri multzo bizi eta aldakorra den aldetik) premiatzen duena; alegia, sistemaz at dagoen guztia debeku duena, berbeta sistema konbentziozko horri ez dagokiolako, ezinbestean modu jakin batean, eta horretan soilik, adierazi beharrekoa, hiztuna edo idazlearen guraria gorabehera, komunikazio eraginkorra gertatuko bada (jakina, arau horiek ez betetzeak ez du zertan komunikazioa galarazi, komunikazioaren bi alderdiek araua hausten duten elementuak ulertzen badituzte, baina osagai horiek hizkuntza horretakoak ez direlako kontzientzia izango dute).
|
|
|
Eta horien arteko orekan dautza estrategiak. Azken buruan, hiztunek garbizaleen arauak gorabehera berba egiten dute; idazleek ere arautze garbizaleak gorabehera izkiriatu egin behar lukete,
|
hizkuntz
sistemaren debeku argietatik harantzago sormena eta ulergarritasuna beste legerik ez balego bezala.
|
|
2014
|
|
|
Arazoa ez da hori, baizik eta joera hori, gizona ardatz hartzekoa, hizkuntzaren beraren ezaugarri gisa aurkezten zaigula, euskararen
|
hizkuntz
sistemari dagokion zerbait, eta ez garai zehatzak baldintzatutako eta eragindako ondorio gisa.
|
|
2017
|
|
|
Saussure-k postulatutako
|
hizkuntz
sistemen izaera diferentzialari heltzen dio Derridak. Hasteko, Saussure-k dioenez," [p] sikologikoki, gure pentsamendua, hitzen bidezko adieraztea alde batera utziz gero, masa formagabe eta bereizgabea baizik ez da." 13 Zentzu horretan, dio Saussure-k," [e] z dago aldez aurretik finkaturiko ideiarik, eta ezer ez zen bereizgarria, hizkuntza azaldu baino lehen." 14 Baieztapen honek berak erabateko erronka egiten dio errealitatea eta hizkuntzaren arteko harremana azaltzeko modu metafisiko tradizionalari.
|
|
2021
|
|
|
Eskola batek ezin du hizkuntza baten bizi iraupen osoa bere gain hartu. Eta gehituko nuke, euskarako irakasleek ezin dutela
|
hizkuntz
sistema, kultura, soziolinguistika, hizkuntzaren historia edota herriaren historia beren gain hartu. Baina errealitatea hori da, euskarako irakasleek zaindu behar dute ikasleek Nor Nori Nork menperatzen dutela, maskaraden edo libertimenduen zentzua historia zergatia eta mezua, baita Gernikako bonbardaketa, ahantzi gabe mitologia, bertsolaritza eta Ignacio Zuloaga edo Julie Adrienne Karrikaburu nor diren.
|
|
|
Euskerearen aldezkuntza ederragorik ezin entzun leike"; desberdina da egoera G. Muxikarenaren aurrean, ordea: " gipuzkera garbiz itz egin arren, an gengozan guztiok ederto ulertu geuntson" (1984, 147 or.; g.l.e.). Harrigarriro, gurean, gaur egun ere kontzesio partikulak eta aurkaritza horiek hizkuntza bereko aldaerei jarri ohi zaizkie, eta ez
|
hizkuntz
sistema desberdinei.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntza guztietan gertatzen den fenomenoa da. Bada, jar dezagun burua duela bi mila urte baino gehiagoko
|
hizkuntz
sisteman. Nolakoa izango zen?
|