|
2003
|
|
|
Baina, horretarako, beste politika batzuk erabili behar dira borondatetik eskakizunetara pasatuz, nahiz eta horrek kostu politikoakso rtu. Hizkuntz politikak euskaldunon
|
hizkuntz
eskubideak bermatu behar ditu, desoreka soziala den neurrian. Eta herritarrek ikusi behar dute gutxi barru euskara ezinbesteko tresna izango dela gure gizartean eta, ondorioz, ikasteko eta erabiltzeko pausoa emango dute.
|
|
|
Errealitate hori gizarteratu beharra dago eta horrekin batera egoera gainditzeko alternatiba:
|
hizkuntz
eskubideak bermatu behar dira lekuan lekuko eta arloz arloko plangintzak bultzatuz, eta euskara ofizial izendatu behar da lurralde osoan.
|
|
2005
|
|
|
Era berean, eta “nahiz eta Espainiako Auzitegi Konstituzionala horretan tematu”, EHEk gogoratu du itzultzaileak ez dituela auziperatuaren defentsa eskubidea eta
|
hizkuntz
eskubidea bermatzen. Izan ere, “Espainiako prozedura judizialetan atzerritarrentzat aurreikusita dagoen bitartekaria da itzultzailea eta beren bidez hitzez hitzezkotasuna, hurrentasuna, eta norberak bere defentsa egiteko eta abokatua aukeratzeko printzipio eta eskubideak ukatzen zaizkio akusatuari”.
|
|
2007
|
|
|
Zehazki, 6/ 1989ko Funtzio Publikoaren Legeari honako puntua gehitzea eskatu du Aralarrek: " jendaurreko funtzionarioen lanpostu guzti guztiei hizkuntza ofizial bietan jardutera derrigortuz eta herritarron
|
hizkuntz
eskubideak bermatuz". Euskal hiztunen hizkuntz eskubideak betetze aldera, lanpostu guzti guzti horietan 2010eko derrigortasun dataz ezartzea ere eskatu du alderdiak.
|
|
2009
|
|
|
Beraz, Konstituzioaren arabera ez dago arazorik berezko hizkuntza orokorrean baloratzeko, ez eta galdatzeko ere —gaitasunezko ukanbehar gisa— lana modu egokian burutzeko eta herritarren
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko egiten bada. Horrela, Euskal Autonomi Erkidegoan, 1989an Funtzio Publikoaren Legea onartu zenean Administrazioko hizkuntz plangintzaren oinarriak ezarri ziren —adostasunean—, jeltzale eta sozialisten arteko gobernu koalizioaren gidaritzapean.
|
|
|
Euskal Herrian kokatuta dagoen Estatuko Administrazioari dagokionez, bertan ez da jadanik inolako hizkuntz plangintzarik abian jarri Erkidegoko berezko hizkuntza erabili nahi dutenen
|
hizkuntz
eskubideak bermatu ahal izateko. Honetara, berriki, Europako Kontseiluaren Ministroen Batzordeak 2008ko abenduaren 10ean onartutako Gomendioak8 espainiar agintariei aholkatzen die," Kartako 10 art.ren aplikazioak ukitzen dituen Autonomia Erkidegoetan kokatuta dagoen Estatuko Administrazioan, bertako langileei bideratutako kontratazio, karrera eta heziketa programak aztertzea, langile kopuru aproposak dagokion hizkuntzaren ezaguera praktikoa eduki dezala bermatzearren; orobat aholkatzen die," Estatuko zerbitzu publiko guztietan hizkuntza erregionalen edo gutxituen presentzia ziurta dezatela" 9.
|
|
|
...eta horniketan ere, ez dela euskara kontuan hartzen —besteak beste, lan horiek betetzen dituztenak notarioak, jabetza eta merkataritza erregistratzaileak, merkataritzako korredoreak, portuetako praktikoak eta jabetza industrialeko agenteak dira— Kasu honetan ere, guztiz zentzuzkoa eta arrazoizkoa dirudi gehiengo euskalduna duten zonaldeetan euren harremana euskaraz bideratu nahi dutenen
|
hizkuntz
eskubideak bermatzea, Erkidego osoan gaztelania darabiltenei bermatzen zaizkien modura.
|
|
|
...eta horniketan ere, ez dela euskara kontuan hartzen —besteak beste, lan horiek betetzen dituztenak notarioak, jabetza eta merkataritza erregistratzaileak, merkataritzako korredoreak, portuetako praktikoak eta jabetza industrialeko agenteak dira— Kasu honetan ere, guztiz zentzuzkoa eta arrazoizkoa dirudi gehiengo euskalduna duten zonaldeetan euren harremana euskaraz bideratu nahi dutenen
|
hizkuntz
eskubideak bermatzea, Erkidego osoan gaztelania darabiltenei bermatzen zaizkien modura. Honetara, gogora ekarri behar dugu, 2/ 2006 Lege Organikoak, Kataluniako Estatutu berria onartzen duenak, honakoa xedatzen duela:
|
|
|
Behatokiaren azken zortzi urteetako txostenek euskararen egoera larria adierazten dute: Euskal Herri osoan eta administrazio guztietan egiten dira hizkuntza eskubideen urraketak... herritarren kexak urtetik urtera errepikatzen dira...
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko tresna juridikorik ez dago. Non daude hizkuntz eskubideen eta normalizazioaren progresibotasuna?
|
|
|
Berdintasunezko printzipioa hori behar dugu, gure eskubideak ez ezik, munduko pertsonen, hizkuntzen eta herrien eskubideak gauza daitezen; Euskal Herriak eta munduko hizkuntz komunitate guztiek lehentasun osoa izan dezaten beren lurralde historikoetan. Herritar guztien
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko, hizkuntz komunitate bakoitzaren osotasunaren baitan, eta munduko hizkuntz aniztasuna bermatzeko.
|
|
2011
|
|
|
–1996ko Deklarazio Unibertsalaren arabera,, hizkuntz komunitatea da zuzenbidezko subjektua?. Berdintasunezko printzipio hori behar dugu, gure eskubideak ez ezik, munduko pertsonen, hizkuntzen, eta herrien eskubideak ere gauza daitezen; Euskal Herriak eta munduko hizkuntz komunitate guztiek
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko, hizkuntz komunitate bakoitzaren osotasunaren baitan, eta munduko hizkuntz aniztasuna bermatzeko?. Inazio Agirre,? 30 urteren ondoren?, Gara,.
|
|
|
• Aurreko Getxoko Udal Gobernuak hartutako erabakia ez dator bat getxoztarron
|
hizkuntz
eskubideak bermatzearekin eta ezta Getxoko Udalaren Euskara Biziberritzeko Planarekin.
|
|
|
• Horregatik, Getxoko Udalari eskatzen diogu Getxoko Benta ostatu publikoa esleitzeko prozesua bertan behera utzi eta hasieratik berras dezan, getxoztarron
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko ezinbestekoa den baldintza ezarrita: zerbitzua euskaraz ere eman beharra, alegia.
|
|
2012
|
|
|
Egin dutena da egin behar ez denaren eredu. Ez da bidea,
|
hizkuntz
eskubideak bermatzerakoan murrizketak egitea. Ez da bidea, horrelako gauza bat adostasun zabalik gabe egitea, inorekin kontsultatu gabe, ez Euskararen Aholku Batzordearekin, ez Euskaltzaindiarekin, inorekin ez.
|
|
2013
|
|
|
PPren ustez, plana" sektarioa eta baztertzailea" da. EH Bildu Getxo berreuskalduntzeko eta
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko" haratago joango" litzateke eta PSE EEk ez dio arazo handirik ikusten. Argazkian, Imanol Landa alkateak eta Juan Jose Ibarretxe lehendakari ohiak aurkeztu zuten 2012ko maiatzean Getxoko euskara plan berria osatzeko sistema.
|
|
2015
|
|
|
" Euskara normaltasunez erabiltzea"," Normalizatuta izatea euskara"," Euskaraz normaltasun osoz aritzea. Hau da, Errenteriar batek Gipuzkoako Foru Aldundiarekin euskaraz egitea, erraz, eroso, kezkarik gabe (arrotz sentitu gabe), Cabezon de Pisuergako herritar batek Gaztelako erakundeetan gaztelaniaz nola"," Herritarron
|
hizkuntz
eskubideak bermatzea eta euskaraz egin nahi duen jendeari gauzak" erraztea". Euskaldunok lotsarik, beldurrik ez izatea euskaraz egiten dugunean.
|
|
|
Euskaldunok lotsarik, beldurrik ez izatea euskaraz egiten dugunean. Euskaraz aritzea" normala" izatea Gipuzkoako Foru Aldundian"," Euskaraz ere aritzeko eskubidea izatea berari dagozkion arlo guztietan"," Euskaldunon
|
hizkuntz
eskubideak bermatzea sail guztietan"," Irudi hutsean ez geratzeko eta benetako adibide izatera pasatzeko"," Euskararen erabileran aitzindari eta erreferente izatea EHn, bidegile izatea" eta" Euskararentzako eremuak zabaltzen joan dadila berari dagokionez, eta gipuzkoar gizarteari begira erreferentzia izan dadila euskararen aldeko jokaerari dagokionean"....
|
|
2016
|
|
|
Aizarnazabalen, Getarian, Orion eta Zestoan euskarazko zerbitzua bermatuta dago osasun etxeetan. Aldiz, euskaldunen
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko arazoak dituzte Azpeitian, Beizaman, Zarautzen eta Zumaian. Azken lau herri horietan 42 mediku daude, eta horietatik 18k ez dute hizkuntz eskakizuna betetzen; ia %43k.
|
|
2017
|
|
|
Nafar emakume eta gizon guzti guztion
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeaz ari gara. Hartara, Nafarroako Parlamentuak Euskarari buruzko Foru Legea aldatzea onetsi du aurten Geroa Baik, EH Bilduk, Podemos Ahal Duguk eta Izquierda Ezkerrak aldeko botoa eman zuten, eta UPNk, PSNk eta PPNk, aldiz, aurkakoa.
|
|
|
Hain zuzen ere, Larrunaldeko Herriko Etxeak euskaraz bizitzeko aukera es kaintzen dio hiztun orori. Herriko Etxeak,
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko neu rriak hartu ditu. Egia da oraindik hutsune anitz badela Larrunalderen hizkuntza politikan.
|
|
2018
|
|
|
Eskertzekoa Patxi Saezen iradokizuna, batez ere erakusten duen sentsibilitateagatik, baina, ezin da ahaztu Euskararen iraupena ziurtatu behar dutenak erakunde publikoak direla, haiena baita erantzukizuna:
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeko erantzukizuna, planifikatzeko eratzukizuna, neurriak eta aurrekontuak bideratzekoa, erabakiak betearaztekoa, sariztatzekoa, zigortzekoa... Eta Nafarroan sartu berria den gobernuak duen moduan, Eusko Jaurlaritzak du EAEn erantzukizun hori.
|
|
|
Dekretu hau bere osotasunean berreskuratzea ezinbestekoa da eta horrekin batera, gauza gehiago egin daitezke euskara alor honetan bultzatzeko: administrazioek eta enpresek beren hornitzaileei eskakizunak egitea, enpresak sortzean hasierako doako hizkuntz laguntza eskaintzea,
|
hizkuntz
eskubideak bermatzen dituzten enpresei zergak murriztea...
|
|
2020
|
|
|
Ikusten duguna da nolako garrantzia duen oinarrizko zerbitzuetan
|
hizkuntz
eskubideak bermatzeak. Azkenean, herritarren segurtasunarekin, babesarekin, zaintzarekin eta gertutasunarekin dute zerikusia.
|
|
2022
|
|
|
Nafarroan ez dira herritar euskaldunon
|
hizkuntz
eskubideak bermatzen. Ezta eremu «euskaldunean» ere.
|
|
|
2023ko udaberrian udal hauteskundeak izango dira, eta alderdi politikoak buru belarri dabiltza hautagaien zerrendak prestatzen. " Udalak herritarrengandik hurbilen dauden instituzioak dira, eta, udal langileekin batera, alkate eta zinegotziak dira funtsezko pieza herritarrek Udalarekin dituzten harremanetan
|
hizkuntz
eskubideak bermatuta izan ditzaten", azpimarratu du Kontseiluak. " Hautagai euskaldun batek hizkuntza eskubideak bermatzen ditu, gutxienez elebiduna baita euskalduna, herritar guztiei bere hizkuntzan entzun, ulertu eta erantzuteko gai".
|