|
2000
|
|
|
Gatazka politikoari konponbidea aurkitzeko indarkeri mota guztien desagerketa eskatzen duela ez du inork ukatuko. Horregatik, nazionalista espainolen kritika ez da edukietara zuzendu, baizik frentismoaren mamua astintzera, gizarte banaketa iragartzera,
|
hitz
batean esateko, beldurraren mezua zabaltzera.
|
|
|
Kontaketa modua, hala ere,
|
hitz
batean esateko, antigoalekoa iruditu zait, dezimononikoa ez esatearren. Kontalariaren eta pertsonaien baitan dago, nire ustez, antigoalekotasun horren zama nagusia:
|
|
|
Horrela, Prost en106 iritziz, Estatuarekiko identifikazioa bultzatzen zen, eta, mentalité spécifique, ari eman zitzaion hasiera; hots, talde mentalitatearen aurrean gaude, komuna zen ideologiaren aurrean, irakasleek gorputz solidarioa osatzen zutelarik. Estatuaren agindupean zeuden, baina, era berean, administrazioaren indartzea zuten helburu, Estatuaren indartzea
|
hitz
batean esanda, hauxe baitzen beraien posizioa ziurtatuko zuen bakarra. Ezinbestean, honek irakasleriaren funtzionarizatzearen garrantzia azpimarratzera garamatza:
|
|
|
nik ere pilula hartzen jarraituko nuen. Egia da sexu harremanetarako guztiz gogogabetua utzi ninduela, baina egia da, halaber, eguneroko pilula ttikiak esperantza doi bat eskaintzen aukera eta posibilitateen mundu oso bat zabaltzen zidala;
|
hitz
batean esatearren: askeago sentiarazten ninduen.
|
|
|
Goiburutzat jarri dugu, beraz, egoera zibil autuetan, honako hau: lekukoen bitarteko froga ez da onargarri, horri pisu gehiagoko frogak eusten ez dion bitartean; hau da, etxeko agiriak, hildako ez susmagarrienak, aldi egokian igorri eta jasotako gutunak;
|
hitz
batez esateko, egitate multzoa, hortik antzematen bada egia zein den argitzeko erabilgarri izan daitekeen behar beste aztarna.
|
|
|
Hala bada, hartu egin zuen aparatoa. Hartu eta bertan baina, eten egin zen komunikazioa; eta hala ere, kableaz beste aldean baten bat zegoela aditzeko betarik izan zuen, menturaz
|
hitz
bat esaten hasi zena. Berak eskegi eta oso sarri berriz, atzera jo zuen.
|
|
2001
|
|
|
Poesia,
|
hitz
batez esanda. Poesia, izan ere, mundu guztiak gurera ekartzen dituen mundua baita; fantasia errealitate bihurtzen du.
|
|
|
Baina, baldin neure iritzia estalkirik gabe agertu behar badut, ez dut uste inoiz gure hizkuntzan entzun denik horrelako hitz larririk, horren zinezko aitorrik, horrenbesteko garrasi sarkorrik. Ez dugu sekula egin,
|
hitz
batean esateko, Leturiarena bezalako ibilaldirik gogo bideetan barrena.
|
|
2002
|
|
|
Pixkanaka elkarlana gauzatzen hasi da, Hitzarmen Berezia lehen gauzapen honen adierazpena da. Baina dena ez dago konponduta, hitz egiten jarraitu behar dugu, proiektu komunak aurrera eramanez,
|
hitz
batez esanda: eraikitzen.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza baten giharra, hortaz, mintzabide izan ala ez izan hortan datza. Hizkuntzak,
|
hitz
batetan esateko, biziak dira ala hillak dira batez ere. Etruskoa hil zen; euskera ustez baiño hillago da; gaztelera eta frantsesa, ondo bizirik.
|
|
|
barrengoentzako zabal, ezagun eta bero; kanpokoentzako hertsi, atsekabe eta hotz. Beste
|
hitz
batez esateko: hizkuntzak mugaturik, egiazko erresuma berezi bat sortzen da.
|
|
|
Ez dakit, zuk ikusiko duzu, baina nik alde egingo nuke. Eta korrika, lagun; korrika, lasterka edo,
|
hitz
batean esateko, arineketan.
|
|
|
" Ez duzu sekula zure herri hori zerorren baitatik deserrotuko". Egia zela pentsatu zuen; urteak zeramatzan Bazterrekin luze egon barik, ez zekien zer pentsatzen zuen, ez zekien non lan egiten zuen, ez zekien,
|
hitz
batean esateko, nor zen, eta Lekunberriko aurre-juzgu eta bizipenak etorri zitzaizkion, ez onerako, gainera, Aliziak esanen lukeen bezala, baizik eta lotsaturik sentitzeko, edo errudun, edo traidore, eta azkenik haserre eta sumindu.
|
|
2005
|
|
|
2 Egiaz esan zuen Zizeronek zientzia garrantzitsua zela hori, herri, errege eta nazio arrotzen arteko hitzarmen, itun eta egiunentzat eta,
|
hitz
batez esateko, gerra eta bake zuzenbide ororentzat. Euripidesek berak ere gorago jartzen du zientzia hau jainkotiar eta gizatiar zer den horren ezaupidea baino.
|
|
2006
|
|
|
Andarto, Orkatzategi, Murugain, Orisol, Izpizte, Anboto, Gorbea, Udalaitz, Oiz, Elgeta aldeko Intxorta, Erdella, Egoarbitza... Mendi andana norabide guztietan,
|
hitz
batean esanda, ikuspegi amestua. Izan ere, ez da ahaztu behar Irimo Gipuzkoako erdigunean kokaturik dagoela neurri batean, eta kokapen honek ikuspegi berezia ematen diola lau norabidetan.
|
|
|
Horretan idazle adina iritzi aurkituko du bilduma honen irakurleak.Muñozen arabera, gatazka politikoaren eta nortasunaren esparrukoak diraeuskaldunon tabuak: «Non daude,
|
hitz
batez esanda, gure tabuak. Euskaldunenterreno debekatua?
|
|
|
Nora bideratu gure zalantzak, gure amorruak? Non daude,
|
hitz
batez esanda, gure tabuak. Euskaldunenterreno debekatua?
|
|
|
Onartu nahi ez banuen ere, bidaia ttipi horrek pozten eta jakin minez betetzen ninduen. Ene amak ez zidan behin ere bere familiaz
|
hitz
bat esan, salbu hamazortzi urtetan joan zela Euskal Herrira kexu baitzen bere amarekin. Eta aipatzen nuen aldi bakoitz bere begirada iluntzen zen, galtzen urrunean, eta ezin nion deus atera.
|
|
2007
|
|
|
Korporazio horietako batzuek estutu dute beren esku artean Wayuu indiarren etorkizuna. Venezuelarekin muga egiten duen Guajira lurmutur idorrean munduko ikatz meategirik handiena ireki dute El Cerrejon eta Wayuu jendea handik kanporatzeko mertzenarioak bidaltzen dizkiete kontratistek,
|
hitz
bat esatera ausartzen den edonor akabatzeko.
|
|
|
Ez zen horrenbeste jarrera politiko bat, hortik gero jokabide politikoak sortzea posible izan arren; jarrera estetikoa zen guretzat, ezer baino lehen: kutrea zen Espainia,
|
hitz
batean esanda, gazta zaharrak baino har gehiago zituena, eta kutretasun horrek blaitzen zuen handik zetorren guztia, zeinahi arlotan. Har dezagun musika, honetaz ari garenez gero.
|
|
|
Baina bazkaloste hartako lo kuluxkan senarra ez zen beti bezala isilik gelditu:
|
hitz
bat esan zuen, hitz bakar bat. Munduan dauden beste hitz guztiak baztertu, eta Sandra esan zuen senarrak.
|
|
|
barrengoentzako zabal, ezagun eta bero; kanpokoentzako hertsi, atsekabe eta hotz. Beste
|
hitz
batez esateko: hizkuntzak mugaturik, egiazko erresuma berezi bat sortzen da(...).
|
|
2008
|
|
|
are gehiago, sinetsi ere, sinetsi baitzuen halako batean Beñardok, ausaz, tontoa zela, batez ere maisuak Di soy un zopenco, o di soy un zoquete, que es lo que serás hasta que aprendas a pronunciar esas dos palabras como es debido esan ziòn egunetik. Mutila egun batean, bi egunetan eta hiru egunetan aritu zen esaldia errepikatzen?. Hiru egunez aritu nintzen/
|
hitz
bat esan ezinean;/ hormatzar bat zen erdara, eta/ ezin hormaren gainean(?), utzi zuen beste bertso batean?, harik eta, hirugarren egunaren ilunabarrean, zuhaitz batera igo, han besteengandik bakartu, eta negarrez hasi zen arte:
|
|
|
–Gizon horrek beste
|
hitz
bat esaten badu, lehertu egingo naiz, esaten zuen.
|
|
|
Gaitzespen purrustadak, ordura arte Silverren begirada ilunek atzeratuak, eztanda egin zuen sendagileak etxea utzi orduko. Silverri joko bikoitzean ibiltzea aurpegiratu zioten, bake bereizi bat egin nahi izatea bere buruarentzat, bere konplize eta biktimen interesak sakrifikatzea; eta,
|
hitz
batean esanda, benetan egiten ari zen huraxe egitea, hain zuzen ere. Kasu hartan hain bistakoa iruditzen zitzaidan, ezin nuen imajinatu nola baretu behar zuen haien haserrea.
|
|
|
Oraingoan, tartea laburra zenez, zaldi gainera igo beharrean Doggerren estriboaren uhalari heldu eta korrika joan nintzen egoitzaren burdin hesiraino, eta gero, ilargiak argitzen zuen zuhaitz biluziko ibilbide luzean barrena, bi aldeetatik antzinako lorategi ederretara ematen zuten Jauretxearen eraikuntzen lerro zuriraino. Jaitsi zen mister Dance zaldi gainetik, hartu ninduen berarekin eta,
|
hitz
bat esan orduko, barrura sartzen utzi zioten.
|
|
|
–Aurki jakingo dugu, erantzun zuen sendagileak?. Baina, hainbeste berotzen eta ardailatzen zara, ez didazu
|
hitz
bat esateko aukerarik uzten. Zera jakin nahi dut nik:
|
|
|
Ideologia abertzaleren esaneko, neurri batean edo bestean. Eta, hala eta guztiz ere, ez dira gai eskolan ikasi eta landu duten hizkuntzan
|
hitz
bat esateko. Jokabide horren zergatikoak azaldu nahi ditugunean, frankotan zera esan izan dugu:
|
|
|
Ez nekien ezer emakume hartaz, baina haren bizimodua irudikatzen ematen nuen itxaronaldia, eta nire hitz bat, ukitu bat, aski izango zuela pentsatzera iristen nintzen, gaueko mamu horien itzalak uxatzeko. Behin edo behin
|
hitz
bat esateko, zerbait galdetzeko asmoarekin eserlekutik altxatzen ere hasi nintzen, baina oinezko baten agerraldiak edo autobusaren iritsierak zapuztu zidan adorea. Nire aurreko eserlekuan eseri ohi zen, edo bi eserleku aurrerago, eta kokotean behera zintzilik zituen ile solteei begira (hainbat eskuk banatuko zioten ilea eta beste hainbatetan bilduko zuen berak) egiten nuen bidea, ni baino auzo bat lehenago altxatu eta bere zango zerutiarrak autobusera igotzeko zain zeuden langileei erakutsiz jaisten zen arte.
|
|
|
akaberaren promesarik gabe?. Ikasle askok, noski, ez dute fitsik ulertzen, baina azkarrenek badakite jardun hori guztia itxurakeria bat dela, arazoren baten estaldura, eta benetan inporta zaidana, izutzen nauena, gainbehera baten kronologia dela, bizirik sentiarazi ninduen indar baten akabera;
|
hitz
batean esateko, haragizko zer guztien behera behar hori. Emakumezkoek bereziki barre txikiak egiten dituzte beren artean, badakitelako zerbait edo susmatzen dutelako.
|
|
|
Zintan argi eta garbi ikusten da zein den teknika. Barrutia irakasleak
|
hitz
bat esaten dio, gaztelaniaz gehienetan, eta osabak herriko euskarara ekartzen du. Esate baterako,, sotabento?
|
|
|
Ez naiz konparaketa klasikoaren barruan egin diren lanen berri ematen hasiko. Duela guti Trask ek (1995) kritikatu egin zituen lan guzti horien metodozko puntu ahulak, hala nola, zatiketa morfologiko arbitrarioak egitea, erkatzen diren hitzen esa nahia zuzena ez izatea, askotan sekula ere esan ez diren hitzak erabiltzea, hitz berriak, maileguak edo oso hedapen gutikoak zahar eta jatortzat hartzea,
|
hitz
batean esanda, erkatzen diren hizkuntzen eta haien historien ezaguera eza.
|
|
|
haurrari irudi bat erakutsi eta irudi horren izena esaten zaio. Izen horrekin errimatzen duen
|
hitz
bat esateko eskatu behar zaio ondoren.
|
|
|
are gehiago, sinetsi ere, sinetsi baitzuen halako batean Beñardok, ausaz, tontoa zela, batez ere maisuak Di soy un zopenco, o di soy un zoquete, que es lo que serás hasta que aprendas a pronunciar esas dos palabras como es debido esan ziòn egunetik. Mutila egun batean, bi egunetan eta hiru egunetan aritu zen esaldia errepikatzen –" Hiru egunez aritu nintzen/
|
hitz
bat esan ezinean;/ hormatzar bat zen erdara, eta/ ezin hormaren gainean(...)" utzi zuen beste bertso batean–, harik eta, hirugarren egunaren ilunabarrean, zuhaitz batera igo, han besteengandik bakartu, eta negarrez hasi zen arte: tonto tentel ergel bat nauk, bai horixe, tonto tentel ergela...!
|
|
|
Marionek, aingeru hegoak jantzita, zirkuko bagoiaren parean eserita dagoela, hausnartu egiten du, oroitu egiten da: " Norbaitek maitasun
|
hitz
bat esan ziezadan eternitate bat itxaron nuen. Gero atzerrira joan nintzen".
|
|
|
" Hitzaren egia" esan nahi zuen horrek lehen lehenago:
|
hitz
batek dioskun egia eta egiaz dioskuna. Gaur ez dago, ez luke behar?
|
|
2009
|
|
|
Ibarretxerentzako banuen aski sinpatia, esate baterako, baina Martxoaren 11 hartan entzun nuelarik esan zuela telebistan, goizean, ETAkoez mintzatuz" alimañas" zirela... Horrelako
|
hitz
bat esateko beroan, kazetarien aurrean, esan nahi du sabela zolan baduela herra. Nik" alimaña" ez nuke esango ez eta guardia civilendako ere... jendeak dira!
|
|
|
" Ez dut uste inoiz gure hizkuntzan entzun denik horrelako hitz larririk, horren zinezko aitorrik, horrenbesteko karraxi sarkorrik. Ez dugu sekula egin,
|
hitz
batean esateko, Leturia-rena bezalako ibilaldirik gogo bideetan barrena" (1983ko ed., 11 or.). Arantzazuko Teologiako ikasleek ere" irentsi" egin omen zuten nobela, Iñaki Bastarrikak Txillardegiri berari gutun moduan Jakin aldizkarian idatzitako artikulu kritikoan aitortu zuenez; 1 eta goraipamen handiak izan zituen nonbait; Bastarrikak berak, pozik agurturik idazle gazte berri&qu... Luis Villasantek —Bastarrikaren eta lagunen irakasle orduan Arantzazun— Egan en argitaratu zuen bere iritzia2; gaiaren aldetik kritikatu zuen bereziki nobela, eta existentzialismoren kritika orokorra egiteko baliatu zuen bere idatzia; hala ere, autoreari zorionak emanez —" euskal literaturan egin digun sarrera ospetsuagatik" — eta obragatik bere poza agertuz amaitu zuen bere idatzia:
|
|
|
Gure bizitzaren zentzua eta balioaren galdera berez dator istant batez begien aurrera. Baina inork ez dugu horretaz
|
hitz
bat esan. Gandiaga gertu dago laster hiltzeko, kontent bizi osoa bere tokian tinko eman duelako.
|
|
|
sustantzia etaespirituerrebeldea.70ekourteetan ironiatzat hartzen zenagaur egunkontsumo arauen barruan dago.Modernitatea amaituda, etahango sentsibilitatearenlorpen arriskugarrietaeragingarrienak, utopikoenak,
|
hitz
batean esateko, adierazpen publizitariobateko apaingarri eta lurrina dira. Zenbat kotxe markak ez ote du erabili bere promoziokanpainetan arte mundukoerreferentziadeigarriren bat: JackKerouac enOn theRoad, Julio Cortázar en. Cuandoteregalanunreloj, edoPaulEluard en. Badirabeste mundu batzuk bainahonako honetan daude, bertsoak.
|
|
|
BernardoAtxagainorbainolehenohartuzenarteareneta kulturaren munduan?
|
hitz
batean esateko: gizartean, gertatzen arizenaldaketaz.
|
|
|
Adostasun zabala lortzearen alde agertzen omen da PSOE, berorren iritzi artikuluaren arabera. Lehenik, eta
|
hitz
baten esanda, ez da EAJ adostasunaren aurka agertuko den alderdia inoiz. Ez da horrela izan bere 114 urteko ibilbide politikoan eta ez da sekula santan horrela izango etorkizunean ere.
|
|
2010
|
|
|
Non gelditzen zen Paradisua, testuinguru hartan? Eta, hala ere, ulertzen nuen meatzaria iraultzaile baino iraultzaileago izan zitekeela, heroi bat,
|
hitz
batean esateko?, egoerarik muturrekoenaren aurrean ere amore emango ez zuena?. Paradisuaren aldeko borrokak gure ardura eta sakrifizioa merezi ditu, zeren, guri Paradisuan bizitzea egokitu ez bazaigu ere, gure seme alabei bai, edo bilobei?
|
|
|
Hil oihal eskerga, itsasoak gozo hartu zuen bere baitan, burbuila ñimiñoz tantotuz Akilesek esku nahiz oinekin jotako kolpe bakoitza. Eta baita ur azpian hitz egin nahian
|
hitz
bat esateko egiten zuen ahalegin bakoitza ere.
|
|
|
Bertako jendeak harrera beroa egin zigun. Adinean sartuak ziren gehienak, euskara zekiten askok, kurioski gurea baino egiazkoagoa zirudien euskara, ederragoa behintzat,
|
hitz
batean esateko: euskara batua baino lehenagokoa.
|
|
2011
|
|
|
Lehenik esan behar duguna da aspalditik asmo hori gogoan ginabilala Branka ko idazle eta laguntzaileen artean. Orain arte hiru mintzairetan, euskaraz, frantsesez eta españolez, idatzi baldin badugu, huna
|
hitz
batez esateko zergatik izan den: gure ideien eta asmoen gehiago zabaltzeko eta ezagutarazteko.
|
|
|
Ez dut uste inoiz gure hizkuntzan entzun denik horrelako hitz larririk, horren zinezko aitorrik, horrenbesteko karraxi sarkorrik. Ez dugu sekula egin,
|
hitz
batean esateko, Leturia-rena bezalako ibilaldirik gogobideetan barrena;(...) Nik ez dut Txillardegi bakarrik ikusten. Txillardegi eta «Leturiaren egunkari ezkutua» gizaldi berri baten eta gizaldi horren obren aintzindari gisa agertzen zaizkit.
|
|
|
Aspaldi honetan zuk gorroto nauzu. Ba gogoraraziko dizut, hau gustatzen ez bazaizu,
|
hitz
bat esan besterik ez daukazu eta...
|
|
|
Hori ematen du, bai, komunikabideetako erreferentzietan ematen diren kopuru eta agertzen diren azterketak ikusita. Esker on gutxiko asto lana dela,
|
hitz
batean esateko.
|
|
|
Ez dut uste inoiz gure hizkuntzan entzun denik horrelako hitz larririk, horren zinezko aitorrik, horrenbesteko karraxi sarkorrik. Ez dugu sekula egin,
|
hitz
batean esateko, Leturiarena bezalako ibilaldirik gogobideetan barrena (Elkar, 1983, 11)[...] Nik ez dut Txillardegi bakarrik ikusten. Txillardegi eta" Leturiaren egunkari ezkutua" gizaldi berri baten eta gizaldi horren obren aintzindari gisa agertzen zaizkit.
|
|
|
Edo beste modu batera esanda: zenbat hizkuntza ezberdinetan dakizue zuek
|
hitz
bat esaten?
|
|
|
Trattoria txiki bat ezagutzen zuen Primavalle auzunean eta, jabeak mafioso itxura bazuen ere, primeran afaltzen zen han, benetako janari erromatarra. Eta Norarekin afaltzeko lekurik egokiena iruditu zitzaion, erdigunetik urrun, txikia, atsegina, herrikoia, erromantikoa
|
hitz
batean esanda... Zenit kamera, boligrafo bat eta koadernoa hartu eta hotelerantz abiatu zen.
|
|
|
Ez zuten inoiz mozkortuta jokoan egingo. Dirua jokatzen zuten, hasiera batean beti dirua, baina onartzen zituzten kapitalak ere, mesedeak, beste
|
hitz
batez esanda. Garraiatuko dizut behar duzun hori nahi duzun tokira, edo alkatearekin hitz egingo dut zure afera horretaz, zuk lagunduta nahi baduzu, edo urtebetean erabil dezakezu Bilbon dudan pisua, alokatu ere bai.
|
|
2012
|
|
|
Torturatuak, ikuskari mitologiko bat ikusten ari balitz legez, esperientzia bat egin du bizitzako ohiz gaindikoa, irudimenaz ere gaindikoa, posibletzat edukiko zukeen guztiaren eskemetatik erradikalki bestelakoa,, absurdoa? , ez daki beste
|
hitz
bat esaten?, orain beti horrore haren mendean bizi baitu, inoiz ulertu ahal gabe, sinetsi ere ezinda: printzipioz bera bezalakoxe gizakoxkorrengan, baina haien gainetik nolabait, ikusezin, konpreni ezinezko, botere absolutu itzuriezin bat egunetan bizitu du infernu zulo batean beldur panikoz, itsutuki oldartua bere aurka, gaizki absolutua bera bezalakoa, ez arrazoiketarik, ez giza sentimendurik ezagutzen du?, jainko ero destruktibo huts batek maneiatuko balitu bezala gizakoxkor polizia haiek.
|
|
|
Neure burua freskatu ondoren, zamaldia hondartzara eraman nuen eta xehetasunez aztertu han zegoen guztia. Edari biziaren upela ron moduko batez zegoen betea, baina ez Brasilen izaten dugunaren tankerakoa; eta
|
hitz
batean esateko, ez zen batere ona. Baina kutxak ireki nituenean, zenbait gauza erabilgarri aurkitu nituen.
|
|
|
Leon ez zen presaka ibili. Hilabetean zehar egunero, Hivertek garraiatu zituen Yonvilletik Rouenera eta Rouenetik Yonvillera, haren baulak, maletak, paketeak; eta Leon, bere arropa guztiak bidali ondoren, bere hiru besaulkiak berrituarazi, fular hornidura bat erosi,
|
hitz
batean esateko, munduaren biran bidaia egiteko baino xedapen gehiago hartu ondoren, astetik astera luzatzen joan zen, harik eta bere amaren bigarren gutuna hartu zuen arte, non joateko presa ematen baitzitzaion, oporrak baino lehen bere etsamina pasatu nahi zuenez.
|
|
|
20). Iñaki Aldekoak, bere aldetik,, ahultasun, bigunkeria, arintasun, erraztasun, kontsumo eta,
|
hitz
batean esateko, MERKATUAren sarearekin, lotzen du postmodernitatearen ikuspegia (Aldekoa 2006:
|
|
|
Adibide horiek garbi erakusten digute baldintza forma hartzen duten enuntziatu parentetikoek ez dutela E1 oinarrizko enuntziatua baldintzatzen. E1 oinarrizko enuntziatuak igorritako mezuaren atal bat dela zehaztu, ñabartu, zuzendu, edo
|
hitz
batean esateko, birformulatzen duena.
|
|
|
15 Baina nik ezin dut dena abarkatu, anbizio larregia litzateke, eta zerbitzatu behar dut Jesusi imitatzen badiot, hur ematen badiot nire lanari
|
hitz
batean esanda. Beraz, ezin afirma dezaket primerako lana denik nirea, hobeak badaitezke.
|
|
|
Gure izatea hobeto ezagutzen dugu, gure inguruaren izenak eta izanak egokiago barneratzen ditugu eta horretaz kanpo ere, gauza gara egunero gure sentimenduak euskaraz kanporatzeko, gure lana euskaraz egiteko, gure laguntaldean euskaraz aritzeko?
|
hitz
batez esateko, geureago eta aldi berean zabalago eta irekiagoak izateko. Ikasi eta erabili, erabiliz ikasi, erabiltzeko ikasi...
|
|
|
Paesi Baschi, euskal herriak, pluralean. Euskal herriek ere, hortaz, badute
|
hitz
bat esateko.
|
|
|
Monterrosok esana zuen, dinosauro zaharren jakintzaz: ehun hitzekin esan dezakezuna, esan ezazu ehun hitzekin;
|
hitz
batekin esan dezakezuna, batekin. Txekhovi ere irakurtzen zuen ezer ez zitzaion behar bezain laburra iruditzen...
|
|
2013
|
|
|
Vargas Llosak Latino Amerikako dozena bat idazle aukeratu zituen eta bere herrialdeko diktadoreari buruzko ipuin bana idazteko eskatu zien, denak liburu batean biltzeko asmoarekin. Monterrosori Somoza aita egokitu zitzaion, eta ez idaztea erabaki bazuen, horrexegatik izan omen zen, baldin eta diktadore horren miseriak aztertzen hasi izan balitz, haren insomnioen arrazoiak arakatzen edo umetako gabeziak zenbatzen, ulertzera iritsiko zelako;
|
hitz
batean esanda, pertsonaiaren barruan sartzeko beldur zelako. –Epaile gisa hormaren kontra jarri eta fusilatzeko agindua ematea gustatuko zitzaidan.
|
|
2014
|
|
|
Pena ematen zuen,
|
hitz
batean esanda. Errukarria begitantzen zitzaigun, baina ez dakit benetako errukia sentitzera iristen ote ginen, kontrapisu moduan halako ezinegon bat eragiten baitzigun, nondik zetorkeen argi antzeman ez baina modu lanbrotsuan igartzen genuena:
|
|
|
Virchow kexu da, horregatik, Quatrefagesen teoria Brocaren tesien zeharo kontrarioa izan arren, Brocak haren, jokaera patriotikoa? defendatu egiten duelako, baina zuhurki edo maltzurki haren teoriari buruz ez
|
hitz
bat esan. Hori jokabide patriotikoa izanen da, protestatzen du?, jokabide zientifikoa ez da.
|
|
|
Ez zen agertu. Eta zorionean, zeren hark keinu bat egin,
|
hitz
bat esan eta presoak akabatzen hasiko ziren haren gerlariak, sarraski odoltsu batean. Baina isolamendu horretan babestu zen, bakardade hori baita sortaldeko erregeen handitasunaren parte handi bat.
|
|
|
Eliza katolikoa santua da, baina eliztarrak ez eta joera aristokratiko itsuak eroan ditu historian zehar boteretsuekin lotzera, eta gaur egun ere hala da, nik esango nuke ez direla demokratak, demokrata badaezpadakoak direla, eta demokrazian ezin defendatu daitezke neurri antipopularrak, diktadurara jo behar da, laster edo berandu, euren planak aurrera ateratzeko, errepresioaren bidez
|
hitz
batean esanda. Demokrazia garbian ez da gertatzen ikusten ari garena.
|
|
|
Eta
|
hitz
batean esango diat:
|
|
|
Tira, beharbada, baina Amak k z hasten den
|
hitz
bat esaten du.
|
|
2015
|
|
|
Horrek zaitu eramaten beste melodia batera, eta, alderantziz, lehenik melodia egindakoan oso zaila egiten zait hor hitzak jartzea, hitzak beste melodia bat sortzen baitu.M. L.: Nire kezka ere izan zen hori, baina hitza ere abstraktua da azkenean, eta iruditzen zait zuretzako
|
hitz
batek esan nahi duenak ez duela gauza bera esan nahi beste batentzat, eta horrek eman zidan niri askatasun handia, ze niretzat kantu bat izan liteke gauza bat eta beste batentzat beste bat, eta azkenean musika abstraktua, baina hitzak ere bai. Hitzek azkenean seinalatu egiten dute bidea, baina bidea zabala da.
|
|
|
Prentsa txikia gelditu egin zen, besterik gabe. Josek makina aztertu eta Nagorek ezagutzen ez zuen
|
hitz
bat esan zion. Ondoren, matrizea apurtu zela eta luze joko zuela makina konpondu eta berriro martxan jarri arte.
|
|
|
Hortaz, nire itxaropenak oro errekara joan zirenez, bi ondorio atera nituen: bata, mozolo guztietan mozoloena nintzela ni, gixaixo hutsa, ez neska bati
|
hitz
bat esateko kemena zuena, ez neska bakar baten arreta pizteko dohainik zuena; Woody Allenek Humphrey Bogart izatearekin amets egiten bazuen, nik Woody Allen izatearekin amets egin nuen; hark, sikiera, bere gizajoan beti lortzen zuen emakume bat edo beste limurtzea, bere obsesioekin liluratzea, bere ohera eramatea.
|
|
|
Pentsatzen jarrita, muttikokeria bat, ausardia merkea iruditzen zait orain eserleku trukaketarena; umekeria, errespetu falta eta irakurleak nahi duen guztia. Orain dela 18 urteko gauzak ari naiz epaitzen, ordea, 16 urte nituenekoak, eta, beharbada, orain ez bezalako freskotasuna neukan orduan, formalismoak aintzat ez hartzeko balorea;
|
hitz
batean esateko, lotsagabeagoa, bere on gaitz guztiekin; lotsagabekeria esango nuke orain, lotsagabetasuna orduan.
|
|
|
Baina nola okurritu zaizu Frantziara joatea, telebistan zenuen lana utzi eta masterra ikastera? Ni zu banintz, mutil laguna eta lana edukita... ez, hobe ez banaiz ezer esatera ausartzen;
|
hitz
batean esanda, ez zaitut ulertzen...
|
|
|
Nora ezean, ia ia, Ahedo eta Izaskunen algarei jarraiki. Zubiaren amaierara iritsi arte ez zen
|
hitz
bat esateko gai izan. Jakin berri zuenaz ahaztu eta berriz Ahedorekin bakarka elkartu arte su eten bat hitzartzea lortu zuen.
|
|
|
Gau batean
|
hitz
bat esan huen
|
|
|
Lazarragaren izkribuetan agertzen da: ene penea dacusun guero, arren, berva bat esaçu, ene pena ikusten duzunez gero, arren,
|
hitz
bat esazu?, amaren seme bacocha naiz, da, arren, ondo ar naroiçu, amaren seme bakarra naiz, eta, arren, ondo har nazazu?.
|
|
|
ene penea dacusun guero, arren, berva bat esaçu, ene pena ikusten duzun gero, arren,
|
hitz
bat esazu?
|
|
|
Ikasketa guztiak ereduan egin eta
|
hitz
bat esateko gai ez zela iritsi zenarentzat (ez pentsa gutxi direnik horrelakoak), aukera paregabea da sentitzeko euskarak ere balio duela komunikatu eta dibertitzeko. Hizkuntzarekiko harremana aldatu egiten zaie, maitemindu edo egiten dira; eta, hirugarren mailako muntaia egiten dugunean, askok esaten dute hobeto pasatzen dutela euskarazko bertsioa egiten gaztelaniazkoa baino.
|
|
|
Argiago azalduko dut: arima bat esana dagoen nahigabe handian eta barruko nahasmen eta adimenaren iluntasun eta lehortasunean murgildurik dago; honelako
|
hitz
bat esanez besterik gabe: ez izan nahigaberik, bakean eta nahigaberik gabe geratzen da, eta argi handiaz, nahigabe hura guztiz kendua du; eta iruditzen zitzaion mundu guztia eta jakintsu guztiak bilduko balira ere nahigaberik har ez zezan arrazoiak emateko, zuketela, hartatik ateratzen eginahalak egin arren.
|
|
|
Nahigabez dago eta beldurrez beterik, bere aitor entzuleak eta beste batzuek esan diotelako berak duena deabruaren espiritua dela: eta
|
hitz
bat esanez besterik gabe: Neu naiz, ez izan beldurrik, erabat kentzen zaio eta guztiz kontsolaturik geratzen da, eta iruditzen zaio ez dagoela inor besterik sinetsaraziko dionik.
|
|
|
deabruak bertute bat dugula sinetsarazten digu, hau da, pazientzia dugula, Jainkoagatik neke handiak eramateko erabaki eta egintzak etengabe egiten ditugulako; eta iruditzen zaigu egitez sufrituko genukeela egiaz, eta horrela oso pozik gaude, deabruak hori sinets dezagun laguntzen duelako. Nik ohartarazten dizuet, ez diezaiezuela kasurik egin bertute hauei, eta ez dezagula uste izan izenez baino gehiago ezagutzen ditugunik, ezta Jaunak eman dizkigunik ere, garbi ikusi arte; izan ere, gertatuko da zuei min emateko
|
hitz
bat esatea, eta pazientzia guztia behera etortzea. Askotan sufri dezazuenean, gorets ezazue Jainkoa, bertute hau irakasten hasia baitzaizue, eta egin ahaleginak sufritzen, bada, horrekin ordaintzea nahi duelako seinalea da, eman egiten baitizue, eta ez ezazue eduki, esanda dagoenez, gordailuan baizik.
|
|
|
Inoiz ez du lerroburu deigarririk eman, egundo ez du atseden seteko aulkirik birrindu, sekula ez dio inori purrustada edo keinu itsusirik egin. Pilotari, epaile, enpresari zein kazetarien artean, ez dago haren jokaeraz aurkako
|
hitz
bat esango duenik. Beti zuzen, beti abegitsu, beti gizon.
|
|
|
Edozein etxetan zu harrapatu eta soldaduei abisatuko diete. Edo tiroa sartuko buruan
|
hitz
bat esan aitzin. Lagundu nahiko lizuketen etxe eskasetan ez lirateke sokorritzera ausartuko.
|
|
|
" Akats egiteko beldurrik gabe esan daiteke zuzendari gerenteak foru diputatuen aurrean CANen interesak sutsu defenditzeko bere irizpideak ezartzen zituela. Edo beste
|
hitz
batean esanda, CANen botere ahalguztiduna zuzendari nagusiak ezartzen zuen". 12 Halaxe deskribatzen du Joaquin Gortarik, Nafarroako trantsizio politikoari buruzko liburuan.
|
|
|
Paperan ez dagoen
|
hitz
bat esaten baduzu, zakurra hiltzen dut.
|
|
|
Sunaina, utzi zure belarrian
|
hitz
bat esaten: ihesalditxoa.
|
|
2016
|
|
|
" Ez da epaile bitxi baten erabakia dio Masonek Erdoganek berak eskatu du 30 urteko zigorra. Eta Erdoganen Turkiak oraindik nahi du Europar Batasunean sartzea, OTANen bazkide izaten segitzen du eta gaurdaino Bruselatik inork ez dio
|
hitz
bat esan".
|
|
|
goizez batak, arratsez besteak. Elkarren itzalaren itzal beti, elkarri
|
hitz
bat esan gabe inoiz, hurrentasuna zainduz baina kidetasunik gabe, geure bizialdian beti izan den bezala, jendetza zer den ez dakigula, besarkada goibel guztietatik urruti. Hala bada, baietz.
|
|
|
Amonak, oharturik bilobek gaztelaniara jotzen zutela sarritan eta euskara, erabiltzen bazuten, pobrea eta akastuna zela, erabaki zuen isun txiki bat jartzea gaztelaniaz
|
hitz
bat esaten zuenari. Amona baino bigunagoa zen arau horrekin Miren, Anita Mexikora joan zenetik Antsosolora laguntzera etorri zen neskatoa, inguruko baserri batean jaioa, Akilan hain zuzen.
|
|
2017
|
|
|
Grabatuetan zuri beltzean ia beti, ilunago, zorrotzago, zuzenago ere bai akaso, pinturan berriz pintzelkada arinagoz, kolore biziek zapart egin arte, konposizio orekatuz oro har baina elementu durduzagarriren batekin, eta hala ere mundu bera da azkenean Mari Puri Herreroren lanetan agertzen dena: taldean ere bakarrik dagoen jendea, ekaitza lehertu aurretiko isiltasuna, bertan egonda ere zer gertatzen ari den jakin ezin duen jendea,
|
hitz
batean esateko: arroztasuna.
|
|
|
Bi mundu ikuskera dauzkagu, beraz, bi interpretazio. Batetik," basoak" sorturikoa, naturaren lege fisikoen gaineko ezjakintasun xaloak eraginda, ezkutuko indar magikoen esku hartzea ziurtzat jota argitu nahi dituena munduko fenomenoak, sineskeria besarkatuz, istorio irrealak asmatuz, azalpen irrazionalak eskainiz, mitoa eratuz,
|
hitz
batean esanda. Bestetik," kulturak" erdietsitakoa, arrazoimenaren gaitasun kognitibo zoliak behin egiaztatuta, errealitatearen oinarrian dauden hatsarre aldaezinak azalera ekartzeari ekin diona, ezagutza objektiboa lortuz, errealaren eremua argituz, arroizko argudioak harilkatuz, logos a koroatuz, alegia.
|
|
|
Pedro Gómez García filosofia irakasle espainiarrak dioen bezala: " Kidetasunak behar ditugu, orientazio markoak, partekaturiko balioak..., zentzua,
|
hitz
batean esana. Eta hori guztia bilatzeari ekiten diogu geure identitateak eraikitzen saiatzen garenean." Ikus Pedro Gómez García," Presentación", in Pedro Gómez García (koord.), Las ilusiones de la identidad (Madril:
|
|
|
Baina onarpen hori gauzatzeko ezgai, Iñakik atzera egin eta esentzien arabera eraturiko errealitate irudikapen modernora jauzi egiten du berriro. Izan ere, berak nortasun oso, bete, zehatza desiratzen du, esentzia,
|
hitz
batean esanda. Desira horixe suma daiteke narratzaileak kontakizuna hasi
|
|
|
Batzuek zioten Ubertitarrak zirela aspaldikoenak, beste batzuek Lanbertitarrak zirela eta hauek baino antzinakoak zeudela ziotenak ere bazeuden:
|
hitz
batez esanda, bakoitzak bere ideia eta interesak jartzen zituen beste edozeren gainean. Scalzak, iritzi ezberdinak entzun ostean, hau esan zien irribarretsu:
|
|
|
Orain lege berrion, Ebanjelio santua deklaratuz gero, erabiltzen da kristauen artean beste konfesatze molde bat, apaizaren aitzinean egiten dena, lege naturalekoa eta idatzizkoa baino seguruagoa, indartsuagoa eta baliotsuagoa, zeren,
|
hitz
batez esatera, oraingo konfesatzean obratzen baitu Jesukristo jaunaren heriotzak eta pasioak.
|
|
|
Hiletako segiziokoek irribarrez begiratu zuten gure antzezpena, jendeari gustatu egiten zaizkio maitasun adierazpen bero samar horiek, ez dakit zergatik. Elkar ezagutu genuen egunetik egin nion grazia neskari, ez berez graziosoa naizelako, noski, tolesgabea eta xaloa ikusten ninduelako baizik, edo babesgabea beharbada edo pitin bat izua, uzkurra edo neure baitara bildua, edo zalantzatia edo berezia edo arraroa edo ezberdina,
|
hitz
batean esateko, aparte jaten emateko modukoa eta bere izaeraren kontrakoa nolanahi ere. Hitzaldia ematera joan eta negarrez hasi nintzeneko irudia izango zuen beharbada gogoan.
|
|
|
Ohiko bidea, emakumeek nahi duten bidea jorratu ez nuelako. Eskuak kulero barrura eraman beharrean, masailetara eraman banizkio, eta hasieran irribarre eta xerazko
|
hitz
bat esan, gero ondorengo bi egunetan keinu bakoitza errepikaturik, hirugarren egunean arazorik gabe sartuko nintzen emakume haren kuleroetan; seguru baino seguruago. Baina emakumeak beti emakume.
|
|
|
Bestearen begiradak ezkutatu egiten ditu bere begiak, beraien aurretik doala dirudi. Ilusio hori gertatzen da ezen begiak, nire pertzepzioko objektu direlarik, distantzia jakin batera geratzen baitira, nigandik beraiengana zabaltzen den distantziara
|
hitz
batean esateko, ni Bestearen begien aurrean nago, distantziarik gabe presente, baina begiak distantzia jakin batera daude ni ‘nagoen’ lekutik; ordea, begirada distantziarik gabe dago nigan eta aldi berean distantziara nauka, alegia, begiradaren niganako presentzia bat batekoak distantzia bat zabaltzen du beragandik urruntzen nauena. Nik ezin diot, beraz, begiradari arreta zuzendu nire pertzepzioa aldi berean desegin eta atzeko planora pasatu gabe.
|
|
|
Baina litekeena da nahasi izana. Agian begitzat nituen munduko objektu horiek ez ziren begiak, agian haizeak bakarrik astintzen zuen zuhaixka nire atzean;
|
hitz
batean esateko, agian objektu konkretu horiek ez zuten errealki adierazten begirada bat. Zertan geratzen da kasu horretan nire begiratua izatearen ziurtasuna?
|