|
2000
|
|
|
Zeren, nola denboraren seme alabak garen, eta hitzak, orobat, gure seme alabak diren, hala, denboraren bilobak dira haiek —eta denboraren menekoak, beraz, gu bezalaxe—, baita hitzik handiusteenak eta ustez handienak ere; eta nola, bertzalde, gorputz orok bere baitan duen ereinik denboraren harra, denborarekin indartzen eta bortizten dena, kementzen eta adoretzen, halako suertez, non, lehenago edo berantago, gorputza bera ere guztiz jaten duen eta itxura kanpo ederra ezabatzen, hala, berdin gerta liteke hitzekin. Zeren eta
|
hitz
bakoitzak ere bere gorputza baitu, bere baitan eta bere gerizpean har ttipi ikustezin bat aterbetzen duena, eta handituz eta handituz joan daitekeena, baldin hitzak, hanpatzearen hanpatzeaz eta erabiltzearen erabiltzeaz, higatzerat eta galtzerat egiten badu. Eta jaten du harrak, azkenean, hitza, usteltzerat eta husterat uzten du, deusez bihurtzen du, eta deusez horren gainean eraiki nahi izaiten dugu ondoren bizitza... jadanik deus ere ez den itxura hori sarituz, ez muina eta mamia.
|
|
|
Zeren eta Piarres Oihartzabal kapitainak erran baitzidan: ...aitzina, liburuak alde baterat utzi, eta heure bizitzaren liburua skribatzen hasi huke, ez letraz, baina heure hatsaz eta heure odol kolpeez..." Ordea, Rosa de Osoriok hirurehun bat aleko biblioteka bat zuen —nehoiz ez dut etxe partikular batean hainbertze liburu ikusi, guztiak elkarren ondoan junt, jaun André! —, aitaganik heredatu zuena, eta erraiten zidan ezen liburu haietariko
|
hitz
bakoitzak bere hatsa zuela eta berak ere hitz haien hatsetik hats hartzen zuela eta hargatik ez zela bizitzatik kanpoan sentitzen, baina bizitzan sartuago eta murgilduago, zeren, bizitzak bere liburua zuen bezala, liburuak ere eta liburu bakoitzak ere bere bizitza baitzuen —zeren ez baitzegoen, bertzalde, munduan libururik, bizitzaren liburutik edaten ez zuenik—, eta halatan aberats gen... Eta nola sentitzen nuen arrazoin zuela!
|
|
|
Edo, hobeki, hitz biribilen ederra...! Zeren segur bainago ezen Maddalenen
|
hitz
bakoitza euri xorta biribil bat zela, eta hala asetzen zutela haren hitzek ene bihotz egarritua, xortaz xorta.
|
|
|
Ez nion aitzina egiten utzi, zeren eta haren
|
hitz
bakoitza olio xorta bat bezalakoa baitzen, ene barrengo sua sutzenago zuena, eta orduan erran nion:
|
|
|
Ispilu ilunean, alabaina, nire irudiaren isla baizik ez zen, ñaño, ttar eta zimurduretan kizkurtua. Ene mihiak indar berezia egin zuen
|
hitz
bakoitzeko silaba bakoitzean, iduriz eta ahoskeraren garbitasunak egiaren argiaz hornituko zuen nire argudioa.
|
|
2002
|
|
|
Askoz sinesgarriagoa duk. Haietako baten batek gutako baten batekin nahi dik –oso poliki eta
|
hitz
bakoitza azpimarratuz– Horregatik zeudean han. Capicci?
|
|
2004
|
|
|
Eta abar. Gure hitzak landareen sail hortan ugaldu ala,
|
hitz
bakoitzaren adierazki eremua txikitu egingo da; gure hizkuntza ere piskana, gero eta zorrotzago eta zehatzago egingo da sail hortan, hitzek gero eta sentidu hertsiago bana hartuz. Zeren eta, berriz ere," edozein hitzen adierazkia, hitz hori inguratzen duten ondoko hitzek mugatzen baitute" (Saussure, Cours, 160).
|
|
|
Iluntze haietan Martinaren ahotik ateratzen zen
|
hitz
bakoitza buruan grabatuta geratzen zitzaion, gizon bizardunak maskorrean Martina izena utzi duen legez. Madrileko eskolako lagunena kontatzen zuenean, Madrileko zineak zelako handiak ziren edo Zoo an zeuden animalien itxura deskribatzen zuenean...
|
|
|
Bat lehenengo, eta bestea ondoren. Ezin du ahaztu ehun metro haietan Martinari esaten zion
|
hitz
bakoitza buru barnean ehun aldiz errepikatutako hitza zela, eta Martina" agur, bihar arte" azkar bat bota ondoren atarian sartzen zela. Egunero.
|
|
2005
|
|
|
Gero, ahuleziak bere hitzei gozotasun berezia ematen diela, ikusitakoa kontatu dio. Amets
|
hitz
bakoitza ondo barneratu nahian ibili da.
|
|
2006
|
|
|
Bilboko handiki etxean neskame ibilitako urteetan asko ikasi zuela erakutsi nahian ibiltzen zela. Jatetxera atzerritarren bat agertuz gero, amantala sukaldean utzi eta bera irteten omen zen hauek zerbitzatzera eta, berdin ingelesak zein frantsesak izan, gaztelaniaz poliki poliki eta
|
hitz
bakoitza ondo ahoskatuz hitz egiten omen zien: teneis bo ni to con to ma te.
|
|
|
Zer eta maitasun adierazpen bat. Maitasun bihotzeko eta zinezko baten aitorpena, hitzekin lan egiten ohiturik dagoen batek
|
hitz
bakoitza ongi neurtu eta pisatu ostean idatzia.
|
|
2008
|
|
|
Herrena, bai, zu, eta herrenak andaluz guztiak!?, erantzun nahi izan zion Reginak, oso litekeena da; bere mihi elbarriarekin, ordea, zekièn gaztelera apurrarekin? ezin inola ere iritsi euskaraz jada pentsatua zuèn tokiraino, halako eran, non, azkenean,
|
hitz
bakoitzak bere bidea hartu eta nahaste borraste batean murgildu baitzen Regina:
|
|
|
–Izan ere, zure absentziak desesperatzen nau, lur lehorra bainaiz zu gabe, haize bortitzak inarrosia eta mila artesik zeharkatua; horregatik, egarri dira nire ezpainak ase ezin den egarriaz, zure ezpainen hezetasunarekin ez bada??: hitz haiek irakurtzerakoan, berriz, ekaitz izugarria lehertu zitzaion, markesa anderea bakarrik zegoen, eta ez zuen itxura egin beharrik?, ez bere gelan, beharbada, baina bai bere barnekotasunaren gelarik barnekoenean,
|
hitz
bakoitza hodei beltz mehatxatzaile bat balitz bezala, ihortziriak eta oinazturak sortzen zituena, beste hodei batekin talka egin bezain laster: oinaztura haiek, bai, bere bihotz mindua mintzen eta zeharkatzen zutenak, suzko geziak iduri?
|
|
|
Reginak pozez gainezka behar zuen, baina, bizkarrean erantzukizunaren zama sentitzen zuelako edo, zer izango ote zen bere etorkizunaz, hain gai labainean laprast egin eta ahuspez erortzen bazen, brist eta brast??, ilun itxurako aurpegia jarri zuen; hitz egin ere, horregatik egin zuen, beharbada, egin zuen moduan, hitzak pentsatuz, neurtuz, hain behar zuen neurri neurrikoa markesa anderearen eremura eramango zuèn hitzezko zubiak, antza? horixe baitzuen
|
hitz
bakoitzak: zubiko harri bihur zitekeen bezalaxe bihur zitekeela bonba, zubia hankaz gora jar zezakeena.
|
|
|
–Esaten nizun nik, Brigitte, esaten nizun, marmarka ekin zion erretolikari?, afari berezia prestatu behar dugula gaur, afari berezia! , eta pinpirin airea hartzen zuen Madameren
|
hitz
bakoitza bere zirkinez lagun tzean?. Agur, Pierre; bihar arte, Pierre; une hobe batean izango da, Pierre; zer egingo diogu ba, Pierre!
|
|
|
Bihozmina sentitu zuen Mario Barbosak keinu horri antzematean, eta nekez jarraitu ahal izan zuen abesten. Kantua agortzen ari zitzaiola ohartu zen, ez zuen bukaerara iritsi nahi,
|
hitz
bakoitza dastatzen jarraitu nahi zuen, eta gero beste kantu bat, eta beste bat...
|
|
|
Nik ere, Garibaldik bere txostenak bezala, idatzi nahi nuke nire belaunaldiaren kronika, bizitzaren adabakiak bere horretan hartu eta elkarrekin josiz,
|
hitz
bakoitzari oskola kenduz. Izenburu bat ere badarabilt buruan, Odolaren lurruna.
|
|
|
" Izan ere, zure absentziak desesperatzen nau, lur lehorra bainaiz zu gabe, haize bortitzak inarrosia eta mila artesik zeharkatua; horregatik, egarri dira nire ezpainak ase ezin den egarriaz, zure ezpainen hezetasunarekin ez bada...": hitz haiek irakurtzerakoan, berriz, ekaitz izugarria lehertu zitzaion –markesa anderea bakarrik zegoen, eta ez zuen itxura egin beharrik–, ez bere gelan, beharbada, baina bai bere barnekotasunaren gelarik barnekoenean,
|
hitz
bakoitza hodei beltz mehatxatzaile bat balitz bezala, ihortziriak eta oinazturak sortzen zituena, beste hodei batekin talka egin bezain laster: oinaztura haiek, bai, bere bihotz mindua mintzen eta zeharkatzen zutenak, suzko geziak iduri...
|
|
|
...zama sentitzen zuelako edo –zer izango ote zen bere etorkizunaz, hain gai labainean laprast egin eta ahuspez erortzen bazen, brist eta brast? –, ilun itxurako aurpegia jarri zuen; hitz egin ere, horregatik egin zuen, beharbada, egin zuen moduan, hitzak pentsatuz, neurtuz, hain behar zuen neurri neurrikoa markesa anderearen eremura eramango zuèn hitzezko zubiak, antza... horixe baitzuen
|
hitz
bakoitzak: zubiko harri bihur zitekeen bezalaxe bihur zitekeela bonba, zubia hankaz gora jar zezakeena.
|
|
|
Hitz erdiak jaten baitituzue! Herrena, bai, zu, eta herrenak andaluz guztiak!", erantzun nahi izan zion Reginak, oso litekeena da; bere mihi elbarriarekin, ordea –zekièn gaztelera apurrarekin– ezin inola ere iritsi euskaraz jada pentsatua zuèn tokiraino, halako eran, non, azkenean,
|
hitz
bakoitzak bere bidea hartu eta nahaste borraste batean murgildu baitzen Regina:
|
|
2009
|
|
|
(UBM, 76). . Ezin daiteke ibil une bakoitzean esankizunen adierazpide materialaren bila,
|
hitz
bakoitza sortu beharrez idaztaldi bakoitzean; jadanik erabakia behar luke hitzaren gorabehera hori(...). Hitzak berez berez irten behar lioke idazleari [hiztunari!]?
|
|
|
Oskarrek lehor sumatzen zuen ahoa, baina ez zen ausartzen kafe edo urik eskatzera. Erranen zuen
|
hitz
bakoitzak errudunago agerraraziko zuela sentitzen zuen. Armentiak keinua egin eta Mitsubishia gelditu egin zen.
|
|
|
–Egun on, Grigori Valentinovitx Plekhanov! , esan zion Nikolaik, ahopeka baina
|
hitz
bakoitzean halako enfasi bat eginez?: Lehengoan sarjentuaren aurrean arrazoia eman nian, eta pozez egongo haiz, ezta?
|
|
|
Mutilaren galderak larritasuna eragin zion izebari sabelean, bere sabel azal hura bastidore gaineko ehuna balitz bezala eta Domingoren
|
hitz
bakoitza orratz bat, azala zulatzen ziona.
|
|
|
Izeba Ernestina, bere baitaren baitatik ari zelako edo, herritik hirira etorri ez beste, elizaz eliza eta aitorlez aitorle ibili zen, harik eta frai Millan oroitarazten ziòn aita kaputxino bat aurkitu zuen arte, aita Adriano, isiltasuna otoitz egiteko modu funtsezkotzat zuena?, irmo ari zen berean,
|
hitz
bakoitzari bere tonua emanez, bai, baina ahotsa goratu gabe, musikaltasun orekatu baten barruan, bere jardunari tirabirarik gabeko marka ezartzen ziola, Maria Bibianaren erreakzioetan igar zitekeena, gelara asaldatuta sartu zena ongi baretuta baitzegoen ordurako, arnasa ere halaxe hartzen baitzuen neskak, hartzen ari zenik ohartu ere gabe, izebak ahoskatzen zituèn hitzen inguruan sortzen zèn ba...
|
|
|
–Ni ez naiz iritziz aldatuko, aita, ezta Titanica gainera badatorkit ere! , erantzun zion Domingok,
|
hitz
bakoitza bere tokian, ahotsaren jabe.
|
|
|
–Ez daukazu lotsarik, esan nion, haginak estututa. Eta
|
hitz
bakoitzaren pisua sentitu nuen, suzko harriak ahotik irteten.
|
|
|
–Egun on, Grigori Valentinovitx Plekhanov! –esan zion Nikolaik, ahopeka baina
|
hitz
bakoitzean halako enfasi bat eginez–: Lehengoan sarjentuaren aurrean arrazoia eman nian, eta pozez egongo haiz, ezta?
|
|
|
Izeba Ernestina, bere baitaren baitatik ari zelako edo –herritik hirira etorri ez beste, elizaz eliza eta aitorlez aitorle ibili zen, harik eta frai Millan oroitarazten ziòn aita kaputxino bat aurkitu zuen arte, aita Adriano, isiltasuna otoitz egiteko modu funtsezkotzat zuena–, irmo ari zen berean,
|
hitz
bakoitzari bere tonua emanez, bai, baina ahotsa goratu gabe, musikaltasun orekatu baten barruan, bere jardunari tirabirarik gabeko marka ezartzen ziola, Maria Bibianaren erreakzioetan igar zitekeena, gelara asaldatuta sartu zena ongi baretuta baitzegoen ordurako, arnasa ere halaxe hartzen baitzuen neskak, hartzen ari zenik ohartu ere gabe, izebak ahoskatzen zituèn hitzen inguruan sortzen zèn ba...
|
|
|
–Ni ez naiz iritziz aldatuko, aita, ezta Titanica gainera badatorkit ere! –erantzun zion Domingok,
|
hitz
bakoitza bere tokian, ahotsaren jabe.
|
|
|
Mutilaren galderak larritasuna eragin zion izebari sabelean, bere sabel azal hura bastidore gaineko ehuna balitz bezala eta Domingoren
|
hitz
bakoitza orratz bat, azala zulatzen ziona.
|
|
2010
|
|
|
Irakurle baino gehiago, neure ahots ziurraren entzule nintzen istant hartan, birikak lehertzeko zorian, puztearen puzteaz. Eta,
|
hitz
bakoitza bere lekuan ikusten nuela, neure ahotsaren sehaskan, gero eta ziurrago sentitu nintzen, tarteka begirada orritik jaso, eta ez nuen kezkatzeko motiborik ikusten, hirurek isilik jarraitzen baitzuten, esaten nuenari adi?, harik eta harrokeriak itsutu egin ninduen arte: hainbeste itsutu ninduen, non ez bainuen duda egin Heinrich nire esanetara makurtu zela.
|
|
|
Nahi duzu erakustea???, hantxe ni, idi bat baizik ez nintzena zezen bihurtua, anaia adarkatzeko gertu! Hain zinez eta hain neure baitatik aritu nintzaion Heinrichi,
|
hitz
bakoitzari keinu ezin kementsuago bat egokituz, non, bizpahiru segundoren buruan sinesgogortasunetik sinesberatasunera egiten zuela, paralizatuta bezala gelditu baitzen. Gero, ezker eskuin mugitu zuen burua, pauso bat atzeraka egiten zuen bitartean, bi eta hiru, jiratu eta gelatik korrika alde egin zuen arte.
|
|
|
Ga bi; izen bat eta bi silaba, birika bat silaba bakoitzeko: Ga bi; edo esango al dut Helenak ahoskatzen zuèn
|
hitz
bakoitza, edo letra bakoitza, hobeto?, hauspo bat bezalakoa gertatzen zitzaidala, belarrietatik sartu orduko zintzur eta bronkioetako sokatik zintzilikatu eta istantean puzten zitzaidana, eta hala sentitzen nintzela, halakoetan, birika askotako eta inola ere ez birika bakarreko??
|
|
|
erantzun zidan eztiro;. Orduan???, bota nion; eta izebak halaxe esan zidan, bere hizkera berezi hartan, isilune baten ondotik: . Gizonak, bere buruaren berri jakiteko, hitzak asmatzen ditu, baina
|
hitz
bakoitzak du bere marra, beste hitzetatik bereizten duena, gizona beste gizonengandik ere bai. Eta marra horiek nekez hauts daitezke, etxe inguruetan jartzen ditugun hesiak nekez hauts daitezkeen bezala.
|
|
|
Testu luze bat hasi da irakurtzen, lerro bukaeretan kantatu egiten zuen eta zalantzati ageri zen
|
hitz
bakoitzean. Errekurtsoaren ezezkoa zen.
|
|
|
Ozenegi ari zirela ohartu ziren biak, ondoko mintzatokietako batzuk begira geratu zitzaizkiela. Apalago hitz egin zuen Julenek, baina
|
hitz
bakoitza azpimarratuz, bereizten zituen kristalaren sendotasuna eta gardentasuna itsatsi nahiko balizkie bezala:
|
|
|
Ga bi; izen bat eta bi silaba, birika bat silaba bakoitzeko: Ga bi; edo esango al dut Helenak ahoskatzen zuèn
|
hitz
bakoitza —edo letra bakoitza, hobeto—, hauspo bat bezalakoa gertatzen zitzaidala, belarrietatik sartu orduko zintzur eta bronkioetako sokatik zintzilikatu eta istantean puzten zitzaidana, eta hala sentitzen nintzela, halakoetan, birika askotako eta inola ere ez birika bakarreko...?
|
|
|
Irakurle baino gehiago, neure ahots ziurraren entzule nintzen istant hartan, birikak lehertzeko zorian, puztearen puzteaz. Eta,
|
hitz
bakoitza bere lekuan ikusten nuela, neure ahotsaren sehaskan, gero eta ziurrago sentitu nintzen —tarteka begirada orritik jaso, eta ez nuen kezkatzeko motiborik ikusten, hirurek isilik jarraitzen baitzuten, esaten nuenari adi—, harik eta harrokeriak itsutu egin ninduen arte: hainbeste itsutu ninduen, non ez bainuen duda egin Heinrich nire esanetara makurtu zela.
|
|
|
Nahi duzu erakustea...? ’, hantxe ni, idi bat baizik ez nintzena zezen bihurtua, anaia adarkatzeko gertu! Hain zinez eta hain neure baitatik aritu nintzaion Heinrichi,
|
hitz
bakoitzari keinu ezin kementsuago bat egokituz, non, bizpahiru segundoren buruan sinesgogortasunetik sinesberatasunera egiten zuela, paralizatuta bezala gelditu baitzen. Gero, ezker eskuin mugitu zuen burua, pauso bat atzeraka egiten zuen bitartean, bi eta hiru, jiratu eta gelatik korrika alde egin zuen arte.
|
|
|
" Jesusek pobreak maitatzeko agindu zigun, eta zer dago gaizki, bat neskame batekin maitemintzen bada?";" Ezer ez" erantzun zidan eztiro;" Orduan...?", bota nion; eta izebak halaxe esan zidan, bere hizkera berezi hartan, isilune baten ondotik: " Gizonak, bere buruaren berri jakiteko, hitzak asmatzen ditu, baina
|
hitz
bakoitzak du bere marra, beste hitzetatik bereizten duena, gizona beste gizonengandik ere bai. Eta marra horiek nekez hauts daitezke, etxe inguruetan jartzen ditugun hesiak nekez hauts daitezkeen bezala.
|
|
2011
|
|
|
Egia da, bertzalde, hitzak soberan egon zitezkeela Urgain bezalako herri batean, non errepublikaren kontra altxatutako tropek sei bizilagun fusilatu baitzituzten, eta egia da, halaber, bizirik zeudèn herritarren iraun nahiak isilik egotera behartzen zituela. Zeren
|
hitz
bakoitzak egin baitzezakeen bere bidea, bere galbidea, alegia, giro ilun hartan?, eta zeren mututasuna izan baitzitekeen, baldintza haietan, bizitzaren berme eta hatsaren halabeharrezko hauspo.
|
|
|
Gardentasuna garrantzitsua da, baina kontuz kudeatu behar da. Gardentasunak ez du esan nahi
|
hitz
bakoitza, eztabaida bakoitza, iritzi desberdintasun bakoitza, proposamen eta kontraproposamen bakoitza jendaurrean azaldu behar denik. Oinarrizko arauetan zehaztuta egon behar du zer argitaratu, noiz eta nork.
|
|
|
Bere ondoan isilean eserita, bere keinuei begira, eskua nola jartzen duen eguzkiak begietan jo ez dezan, bekaina nola laztantzen duen esfortzu mentalen bat egiten ari bada, ilea kolpe batez bizkarreratzeko modua, gustatzen zaidan zerbait sentitu dut, aspaldian ukitu ez eta laztantzen zaituztenean bezala, burua bere magalean etzan eta laztan nintzan eskatuko niokeen, eskuez aurpegia har ziezadan; goxo sentitzen nintzen, etxean. Lehen hitzordu baten antza izan du, dena perspektiba eta justifikazioa denean, oraingoan justifikazioa memoria baizik ez izan arren, ideal baten bilaketa
|
hitz
bakoitzaren atzean; hutsala zirudien eskematismo trauskil haren atzean ezkutatzen zena imajinatu gabe, imajinatzen nuena gogoratuz baizik. Lehen hitzordu erretrospektiboa.
|
|
|
Facebook ez hizketan aritu zait nik inoiz sartu ez naizela onartu diodanean,
|
hitz
bakoitza porro bat erretzeko nuen gogoaren katalizatzaile, baina ez nuen bat ere eginik, eta susmoa nuen berak ez zuela egiten jakingo. Zortzi urte nituenean katekesira zihoazela esaten zidatenean bezala:
|
|
2012
|
|
|
Edo: ezkondu ginenean gizonak eta biok zure kantu baten estribilloaren
|
hitz
bakoitzaren lehen letra jarrarazi genion bitxigileari eraztunaren barrualdean.
|
|
|
Beste proiektua hitz guztiak zeharo ezabatzeko eskema zen; eta hau biziki bultzatzen zen, osasun nahiz laburtasunaren ikuspegitik abantaila handikoa izango zelako. Zeren eta garbi baitago esaten dugun
|
hitz
bakoitzak neurri batean gure biriken murrizpena dakarrela higaduraz eta, ondorioz, gure bizitza laburrarazten duela. Beraz, irtenbide bat proposatzen zen, hitzak gauzen izenak besterik ez direnez, komenigarriagoa izango litzatekeela esan beharreko hura zehatz adierazteko behar beste gauza gizaki guztiek inguruan eramatea.
|
|
|
Gero sintomak baretu egin ziren momentu batez; bazirudien egonezin gutxiago zuela; eta, hutsaren hurrengo
|
hitz
bakoitzeko, haren bularraren arnasa lasaixeago bakoitzeko, Charlesi itxaropena pizten zitzaion berriro. Azkenik, Canivet sartu zenean, haren besoetara jausi zen negarrez.
|
|
|
–Ba, begira, ekin zion berriro inudeak,
|
hitz
bakoitzeko hasperen bat botaz?, beldur naiz ez ote duen tristurak joko ni neu bakarrik kafea hartzen ikustean; badakizu, gizonak...
|
|
|
Jostarazi egiten naute, odola berotzen didate. Adi eta zurt egon beti, begirada guztiak harrapatu eta
|
hitz
bakoitzaren zentzua antzeman, asmoak igarri, konplotak hankazgoratu, ziria sartu dizutelako itxurak egin eta, tupustean, zartako batez eraitsi horren neke handiz jasotako jukutrien eta egitasmo maltzurren eraikin erraldoia: horra zeri deritzodan nik bizitzea.
|
|
2013
|
|
|
Airatuak nire erantzukiak eta nire kexak. Arrapostu eman nion
|
hitz
bakoitzarekin behaztopa eginez, begiak lurretik kendu gabe.
|
|
|
Haien
|
hitz
bakoitzak nire dudak handitzeko bertutea zuen. Aski nuen Beaumont solas, baina kontu bat gehiago agertu nahi nien:
|
|
|
Bezperaz geroztikoak aletu nizkion laburki. Haren aurpegian kezka eta arrangura haziz zihoazen nire
|
hitz
bakoitzarekin.
|
|
|
Baina ez zen horregatik Tilmatine isildu. Dena ahalik eta argien azaldu zion, astiro ahoskatuz
|
hitz
bakoitza, anfitrioia seko aztoratuta zegoela ikusita.
|
|
|
–Ezin ditut nire lagunak traizionatu, sentitzen dut, esan zuen orduan Amaiak,
|
hitz
bakoitza oso ondo pentsatuta.
|
|
2014
|
|
|
–Iragarkiko lehenengo hitza Txomin Agirreren nobelaren bigarren orrialdearen hitz bati dagokio, bigarrena laugarren orrialdeko bati, eta horrela gainerako guztiak; iragarkiko
|
hitz
bakoitzaren hizki kopuruak adierazten du lerroa, eta amaierako telefono zenbakiek lerro horietako bakoitzeko hitza. Ondo ikasi nituen gakoak!
|
|
|
Baiezko keinua egiten du behin eta berriz Reginak, Arantxaren
|
hitz
bakoitzaren ondotik burua makurtuz. Baina, okela puska hartzeko lurrean utzi duen poltsa handia berriz jasotzean, hori guztia gehi bere esku poltsa eramateko, lanak.
|
|
|
Ural mendietatik hara, herri hauetan barrena igarotzen da: Jekaterinburg, Kasimov, Tiumen, Ixim, Omsk, Elamsk, Kolivan, Tomsk, Krasnoiarsk, Nizhneudinsk, Irkutsk, Verkne Nertxinsk, Strelink, Albazine, Blagovestxensk, Radde, Orlovskaia, Alexandrovskoe, Nikolaievsk; eta sei errublo eta hemeretzi kopek kobratzen ditu beste muturreraino jaurtitzen den
|
hitz
bakoitzeko. Irkutsketik hariaren adar bat Kiakhtara doa Mongoliako mugarekin elkartzera, eta handik Pekinera hamalau egunetan eramaten ditu mezuak posta zerbitzuak, hogeita hamar kopek hitzeko.
|
|
|
Nire beharrean! Altxor bat bezala zainduko niokeen intziri bakoitza,
|
hitz
bakoitza, zeinu bakoitza, begirada bakoitza».
|
|
|
–Emakume horren bila ari zarete, beraz? , esan zuen Klementek
|
hitz
bakoitza ondo azpimarratuz, Balak ere informazioa ondo interpretatzeko moduan.
|
|
2015
|
|
|
Gerardek, ordea, lasai itxura du. Botatzen duen
|
hitz
bakoitzarekin gehiago askatzen zaio mingaina, nahiz bere aldarteak asko duen hieratikotik. Tarteka, bere terapeutaren metalezko ahoskera hotz bera dauka.
|
|
|
Beste guztiei kosta egiten zaie geldi egotea. Besoak airean astintzen dituzte kartzelazainak ahoskatzen duen
|
hitz
bakoitzarekin. Edo mugimendu arin urduriak egiten dituzte hankekin, lurra behin eta berriro kolpatuz.
|
|
|
Y, bien? Badakigu
|
hitz
bakoitzak daramana dioela, eta agian alderantziz, dioena daramala. Hori horrela da, galdetzen dut; eta horrela bada, zer da, axioma bat edo apeta huts?
|
|
|
–Ezer ez?
|
hitz
bakoitza ahalegin izugarria da Mentzat?. Poliziari deituko ziola.
|
|
|
Bezperako euri jasen ondorioz arre zetozen Senaren ur zikinei erreparatu nien. Nire gezurrezko
|
hitz
bakoitzak ez zuen egia laurdenik ere balio.
|
|
|
Ahedok bere kasa barrez jarraitzen zuen, entzuten zuen
|
hitz
bakoitzeko mingaina katigatuko balitzaio bezala. Hala ere, zeuden lekutik mugitu eta hoteleko atea atzean utziz Wenceslao plaza zapaltzea lortu zuten azkenean.
|
|
|
Rita serio ari zen bere kontakizunean eta ez neukan berriro baboarena egiteko asmorik. Emakumeak esaten zidan
|
hitz
bakoitza antsiaz entzuten nuen. Arretaz jarraitu nuen bere kontakizun oro, nire egarri zoroarentzat edabe hoberik ez zitekeela egon konturatuta.
|
|
|
Aspalditik agertu da gainerako herrialdeetatik bereizita. Halaxe eman zuen aditzera Joanes Leizarragak 1571n, bere Testamentu berriaren amaieran? Çuberoaco Herrian usançatan eztiraden
|
hitz
bakoitz batzu hango ançora itzuliac, azaldu zituenean.
|
|
|
Gure itotzaile diren Espainia ta Frantziako gobernuen helburuen aurka jo eginen du hizketan ari izanez borroka, neke ta itxaropen guziekin. Ba dakigu gure aldizkariak emango duen
|
hitz
bakoitzari etsaiak mila hitz zapaltzaile botako dizkiola. Bainan, gure indarra izanen da gure herrikoitasuna.
|
|
|
adierazi grafi a desberdina duen
|
hitz
bakoitzaren esanahia.
|
|
|
3 Ondo gogoratzeko, idatzi esaldi bat
|
hitz
bakoitzarekin:
|
|
|
haien baliokide batzuk. Erlaziona ezazu
|
hitz
bakoitza bere baliokidearekin:
|
|
2016
|
|
|
Hitzez hitz jolasean biak batera heldu ziren; istorioaren amaiera eta nirea. Nire
|
hitz
bakoitzak saria lortu zuen Danaren esku zein ezpainetan, eta harrezkero, nire hitz bakoitzarengatik ez didate inoiz, gehiago ordaindu izan.
|
|
|
Hitzez hitz jolasean biak batera heldu ziren; istorioaren amaiera eta nirea. Nire hitz bakoitzak saria lortu zuen Danaren esku zein ezpainetan, eta harrezkero, nire
|
hitz
bakoitzarengatik ez didate inoiz, gehiago ordaindu izan.
|
|
|
Debekurik ez zuten ezagutu zaldunari buruzko idatziek, halere. Tentu handiz zaindu zuen idatzitako
|
hitz
bakoitza. Idazten jartzerako, igartzen zuen inkisizioaren hatsa garondoan, eta haren arabera moldatu zituen esan nahi zituenak.
|
|
|
Ezagutzen al duzue hitzei interes tasa altuagorik ipintzen dion literatur generorik? Bertso lerroa osatzen duen sintagma bakoitza,
|
hitz
bakoitza, are silaba eta fonema bakoitza ezinbestekoak eta erabakigarriak izango balira bezala tratatzen dituzte poetek. –Poesia batean ez du ezerk sobera izan behar?, diote.
|
|
|
–Poesia batean ez du ezerk sobera izan behar?, diote. Eta horregatik bostehun eurotakoa omen idazten duten
|
hitz
bakoitza. Urrea obratuko balute bezala, alegia.
|
|
2017
|
|
|
Bitxia bai baina ez okerra, jakitun eta maisu ugarik uste ez bezala: gizon jakintsu eta jantzi askori beti iruditu izan zaie
|
hitz
bakoitzak adiera bakarra behar lukeela, eta adigai bakoitzak hitz bana. Hortik ateratzea, gizakion makurkeria omen da, Jainkoak emandako lehen hizkuntzatik urrundu ahala giza hizkuntzak kutsatu dituzten hoben, aje eta okerrak.
|
|
|
–Ordaindu egingo duzu, hiltzaile horrek! , esan nion ahots geldoaz,
|
hitz
bakoitza amorruz ferekatuz.
|
|
|
678 sarreraz eta 54 azpisarreraz osatuta dago. Bestetik,
|
hitz
bakoitzaren mugak ahalik eta zorrotzen zehazten ahalegindu naiz eta, hain eremu zabala izanda, ez da izan batere zeregin samurra. Hainbat adiskideren laguntza behar izan dut horretarako.
|
|
|
–Argitara begiratu eta tintaren azpian zer dagoen irakur dezakezu, agian. Aski duzu pixka bat zapaltzea
|
hitz
bakoitzaren arrastoa paperean uzteko.
|
|
|
Zuregatik, zuengatik ez balitz, ez ginateke hemen egongo, zulo honetan usteltzen Aita Nagusiaren onberatasunari esker. . Eta ni etxean egongo nintzatekek, maite dudala esango niokek Shi Lini, oso bestelakoak izango lituzkek gauzak?, pentsatu zuen,
|
hitz
bakoitza hilkutxa mental batean gordeta.
|
|
|
–Hiltzen zarenean, inor ez da joango zure hilobira zugatik negar egitera, esan zion,
|
hitz
bakoitza mespretxuz gainezka jaurtiz.
|
|
|
Boxeo ariketekin landutako ahoskera, silaba bakoitzeko kolpe bat. Totelka esandako
|
hitz
bakoitzeko barre bat entzuten zuenean, beste kolpe bat. Baba irudikatu zuen. Linda, ahal duzu?
|
|
|
portada bera liburuaren lehen poema, osotasun estetikoaren berme. Orri papera lakar, hezur koloreko, higatu antzera, eta poemen testua kokapen antiakademikoan, hurrenkera sinkopatuan,
|
hitz
bakoitzari espazioa utziz, garrantzia emanez, eguneroko solas eta gauzen zerrenda gisa, gure zanpaketaren, gure total aspertuaren batuketa egin genezan" Aulkia/ eliza/ bakea/ dirua/ bankero jauna/ atoz/ beka/ taria" gurutzea itxuratuz eta" negarrak" hitzaren letrak lerro banatan beherantz, tantaka bezala. Xalo, bai.
|
|
2018
|
|
|
Eta mila esker Ethel i, bere adiskide burugogorra testua gaztelerara itzultzeko konbentzitzeaz gain, lan bikaina egin baitzuen itzulpena egokitzerakoan. Haren aztarna lan honetako
|
hitz
bakoitzean dago,, udazkeneko tomateak, ere ez ziren libratu!
|
|
|
Lehengo begirada hotza are hotzago bihurtu duela iruditu zait, begien atzean pilaturiko oinazeari eutsi nahiko balio bezala, negarretan ez lehertzeko; eta, orduan, hizketan hasi da; astiro, nekez,
|
hitz
bakoitza ebakitzean arrastaka eraman ohi ditudan enbor heze haietako bat ebakiko balu bezala, zerra kamuts batekin.
|
|
|
Hori esan eta
|
hitz
bakoitza ondo neurtuta jarraitu zuen erantzuten, behar baino hitz bakar bat gehiagok ere ihes egiten ez ziola zainduz bezala. Ordu laurden bat igarotakoan, ordea, lasaitu eta berezkotasunez erantzuten hasi zen.
|
|
|
–Epaile jauna, jaun andreok, ikusle maiteok, uste dut nire lankide Jokinek ezin hobeto adierazi duela zer motatako kasua daukagun esku artean. Aldundiak bat egiten du haren
|
hitz
bakoitzarekin eta badaezpadako espetxeko eskaerarekin. Hark esan bezala, denbora da, hil bi baino gehiago ere bai, beharbada, hilketa honen muineraino iristeko, eta argi dago arriskutsua dela pertsona hori aske uztea, zaintzapean balitz ere, gizarte arriskua ez ezik, bere seme alaba errukarrientzako arrisku handia baita batez ere, haietako bi alabak direla kontuan izanda.
|
|
|
Egongelan Xabierrek eta Naomik Aiorari begiratu zioten luzaroan, galdera ikurra aurpegietan. Azkenean, astiro hasi zen hitz egiten,
|
hitz
bakoitza pentsatuta, gidoia ahaztu duen aktore baten antzera:
|
|
|
M.D.ren idazkerak beharrezko du irakurlearen partaidetza. Irakurleak, kontakizunaren adiera semantikora mugatu beharrean, testuaren plazer horri eutsi dio,
|
hitz
bakoitzak eta isilune bakoitzak sorturiko emozioak dastatuz. M.D.k argi utzi izan du beti eleberri tradizionalaren metodoak kolokan jarri nahia; horretarako idazkera anbiguoa darabil, irakurleari askatasun handia uzten diona, kontakizuna bera halako egitura tematiko batera mugatzen duelarik, non pertsonaiak, heroi ez baina halako zeinu edo arketipo bihurtzen baitira, gisa horretan literatura tradizionalaren logika tematiko eta argumentala gaitzesten dituelarik.
|
|
2019
|
|
|
Azkenaldian burua nahastua dizun horretaz ari da testua, emakume baten bortxaketa deskribatzen du, lehen pertsonan. Eta irakurtzen duzun
|
hitz
bakoitzarekin haren arnasestua sentitzen duzu belarri alboan. Izua bere eztarritik zuzenean zure eztarrira.
|
|
|
Bere isiltasunak eztanda egin zuen, eta berearekin nireak, gureak. Eta gureak diot emakumearen
|
hitz
bakoitzaren atzean beste hainbat emakumeren ahotsen oihartzuna sentitu nuelako. Lehen aldiz sentitu nuen nire gorputzak beste hainbat emakumeren gorputzen memoria gordetzen zuela, haien gorputzak nirean egon direla presente beti, belarrira xuxurlatuz une oro zer egin behar nuen eta zer ez, zertarako nuen baimena eta zertarako ez.
|
|
|
Euria dakar eta gotzainak,
|
hitz
bakoitzeko bi purrustada eginez, zilarrezko gurutze handia airean dakarren akolitoari aurrerago jartzeko agindu ondoren, zeremoniari ekin dio isipu makila ur bedeinkatuaren ontzian bustiz: –In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti??.
|
|
|
Lerro horrekin hasten da poema galdua: . Esandako
|
hitz
bakoitza hil baten ahotsa da?. Egiazki, hildakoak pilatzen hasten zaizkizunean jabetzen zara beraien hitz eta esamoldeen bidez adierazten ari zarela etengabe:
|
|
|
Atzetik, Anderrekin eseri nintzen mahaira begiratu dut. Ikusi egin dut, nire aurrean eserita,
|
hitz
bakoitza bata bestearen atzetik askatuz. Eseri ginen mahaiaren azpian irudikatu dut askatutako hitz bakoitza, eta, nolabait, bestela ere gainean zeraman zamaren zati bat bertan geratu izana desio dut.
|
|
|
Ikusi egin dut, nire aurrean eserita, hitz bakoitza bata bestearen atzetik askatuz. Eseri ginen mahaiaren azpian irudikatu dut askatutako
|
hitz
bakoitza, eta, nolabait, bestela ere gainean zeraman zamaren zati bat bertan geratu izana desio dut. Arinago bizitzeko balio izan badu, nahikoa.
|
|
|
Orduan, enperadorea berbetan hasi zen, ahots apalean, astiro eta
|
hitz
bakoitza ondo aukeratuz.
|
|
|
–Eta nora joaten zarete eguerdietan, eskolan bazkalduko duzula esaten duzunetan? , jarraitu zuen zikin,
|
hitz
bakoitza sarkasmoz eta irain keinuz nabarmentzen zuela.
|