|
2001
|
|
|
Ezberdintasun franko badago bataren eta bestearen artean, baina ezberdintasun guztien funtsa eta erroa
|
hitz
bakar batean bil daiteke: hiz  kuntzaz lirateke orain ezberdinak.
|
|
|
ea unificación eta unidad ez ote ziren desberdinak, izan zen haren argudioa. Baina, euskaraz ari banaiz, zer axola zait nik
|
hitz
bakar baten bitartez adierazten dudana, edozeinek uler dezakeelarik, erdarazko batez, biz ala ehunez ematen den aditzera?
|
|
2002
|
|
|
Ohi baino begitarte argiagoa zeukala eta automobila ohi baino arretatsuago gidatzen zuela, hori bai. Bestalde, halako baretasun bat ageri zuen,
|
hitz
bakar batez edo esaldi labur batez erantzuten zidanean. Hori ere, alde batera, beti gertatzen zen horrela.
|
|
|
Gogoan dut Jean Etxepare medikuak XX. mende hasieran Bilbo alderat egin zuen lehenbiziko bisitaz kontatzen diguna: " Hogoi ta lau ordu bazituen Bilbaon nintzela, eta aditurik ez nuen oraino euskara
|
hitz
bakar bat!". Nekez esango genuke hau orain, hori ere egia da.
|
|
|
Baina pentsatzen dut Bernardok liburu bat eramango ziola argitaldariari eta honek ikusten bazuen izenburuan" disko" ageri zela, eta aurreko astean inprimategira eramandako beste liburu baten izenburuan" diska" jartzen zuela, editoreak esango zion Atxagari: " Hi, Atxaga, aizak, horko zer horretan ez litzateke
|
hitz
bakarra erabiltzea?". Bueno, gero hobeki pentsatuko zuen eta aurreko astean inprimategira eramandako liburuaren egileari deituko zion, ez Atxagari, eta esango:
|
|
2006
|
|
|
Jarraian, liturgiako pausoak poliki poliki bete, eta margotzen hasi zen. Tarteka, gelditu egiten zen; pipari zurrupada bat eman,
|
hitz
bakarra esan, eta lanean jarraitzen zuen. Hitz bakan haiekin istorio oso bat eraiki zuen.
|
|
|
gurasoei arazoak eta oinazea beste deus ekarri ez zien egoera baten xuxurlak; egunero bizi zituzten egonezin eta larrimin isilak, ezin zutelako jakin nolakoa izango zuten etorkizuna. Eta hori guztia
|
hitz
bakar batek laburbiltzen zuen, eta isiltasunari orroka entzuten ari nintzaion hitz bakar hori zen izua: deiadar izutua zen isiltasunari entzuten ari nintzaiona, eta entzuten ari nintzaion baita ere ni nintzela, neu bakarrik, gurasoek bizi zuten eguneroko kabitu ezin itogarriaren kausa.
|
|
|
gurasoei arazoak eta oinazea beste deus ekarri ez zien egoera baten xuxurlak; egunero bizi zituzten egonezin eta larrimin isilak, ezin zutelako jakin nolakoa izango zuten etorkizuna. Eta hori guztia hitz bakar batek laburbiltzen zuen, eta isiltasunari orroka entzuten ari nintzaion
|
hitz
bakar hori zen izua: deiadar izutua zen isiltasunari entzuten ari nintzaiona, eta entzuten ari nintzaion baita ere ni nintzela, neu bakarrik, gurasoek bizi zuten eguneroko kabitu ezin itogarriaren kausa.
|
|
|
Uzkurra, horixe zen alboan nuen gizona ondoen definitzen zuen hitza, eta ondorio horretara iritsi nintzen une berean, trenpua txartzerainoko atximur bat sentitu nuen urdailean, hiruzpalau urte lehenago hitz berbera erabili bainuen, uzkurra, aita definitzeko ere, baina orduan gai  tzespen zentzu guztizkoa eman nion orain samurtasunez nerabilen adjektiboari. Bitxia da ikustea, eta maiz baita oso mingarria ere,
|
hitz
bakar batek zer nolako bidaiak egiten dituen denboran zehar eta egokiera batetik bestera.
|
|
2008
|
|
|
MZ. Bi
|
hitz
bakar baino askoz gehiago.
|
|
|
Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan. Bi hitz bakarretan.
|
|
|
Bi hitz bakarretan. Bi
|
hitz
bakarretan.
|
|
|
Isilik. Inaziok bere adorearen hitzezko erakustaldia atera duenetik, ez dute
|
hitz
bakar bat egin.
|
|
2009
|
|
|
Apologisten ondoan izan ditu, halaber, bere heriotza iragarri zutenak ere, Luis Bonaparte, esate baterako, XIX. mendean. Kontua da, XVIII. mendearen hondarretatik aurrera egindako ibilbidea
|
hitz
bakar batez adierazi bagenu, atzerakada hitza erabili genukeela nahitaez; atzerakada prozesua izan baitzen mende horietan euskarak nozitu zuena. Atzerakada horri ataka jarri nahian, XX. mende hasieran, euskal nazionalismo sortu berriaren eskutik euskararekiko interes eta konpromiso berritua hezurmamitu zen, eta, 1936ko altxamendu militarraren ondorioz, euskara biziberritzearen aldeko errebindikazioa eta zenbait sektore sozialen jarduna hertsiki lotzen dira diktadurarekiko erresistentziarekin eta frankismoak arlo guztietan (askatasun politikoen arloan bezala kulturarenean eta hizkuntzarenean ere) aurrera eramandako zapalketaren aurkako borrokarekin.
|
|
2010
|
|
|
" Orain, sotana zintzilikatu duzunez gero, jende asko etorriko da zure bila, baina zuk PNV bakarrik, e? PNV bakarrik", izan omen ziren jesuitaren
|
hitz
bakarrak. Denak hasi ginen barrezka hura entzunik.
|
|
|
Nik oraindela [sic] urte batzuk ez nekien
|
hitz
bakar bat ere euskaraz eta orain ikasten ari naiz, buru belarri gainera, baina saila da hizkuntza bat menperatzea.
|
|
2011
|
|
|
Ia bi urte egon zinen amonarekin haserre, kortesiazko
|
hitz
bakar bat ere egin gabe elkarrekin. Nik ez nuen ulertzen hura, zure printzipioen guztiz kontra baitzegoen.
|
|
|
Aizan!, bihurritu nintzaion erretxin, baina mingaina korapilatu zitzaidan
|
hitz
bakarreko protesta esaterakoan. Totelka segitzeko beldurrez, ez nion esan pailazo bati buruzko haren nobela eder bat irakurri nuela Sorian.
|
|
2012
|
|
|
Pentsa dezakeen guztia bere kolkoan egosten duen horietarikoa da aitaginarreba, Inasek ezagutzen duenetik behintzat. Entzun egiten ditu haren
|
hitz
bakarreko erantzunak: " zain"," nazkaturik"," azkar"," ea".
|
|
|
Deigarri egin zitzaion defentsariaren mahaian eserita zegoenak salaketak irakurri gabe eduki izana; ez zuen ulertzen nola egin behar zuen hark beren alde ez bazekien zer zeukan esku artean. Defentsariak esan zituen
|
hitz
bakarrak epaimahaiari ulerkorra izan zedin eskatzeko izan ziren (ulerkorra, ahal zuen neurrian, behintzat), akusatuen aulkian eserita zeudenak azpikeria judu masonikoak atzipetuak izan zirelako. Galok juduez ez zekien elizan entzundakoa besterik, eta" masoniko" hitza, aldiz, ez zeukan gogoan egundo entzun zuenik ere.
|
|
|
Afaritan, sukaldean entzun ziren
|
hitz
bakarrak Margaritarenak izan ziren;" eskerrik asko" esan zion bitan Maleni, hark patatak saltsa berdean, lehenengo, eta katilukada esnea taloarekin, gero, zerbitzatu zizkionetan, hain zuzen. Platera patatekin goraino beteta ikusitakoan, goragaleak eragotzi egingo ziola hura bukatzea pentsatu zuen Margaritak; bere harridura atsegingarrirako, ez zen halakorik gertatu.
|
|
|
Alabak, nahiz eta gurasoei ez zekiela esaten zien, erabakita zeukan ingeniaritza ikasi nahi zuela Unibertsitatean. Marijose alabak aurrera egin dion heinean joan da bere ikuspegia zabaltzen eta iritziak aldatzen;
|
hitz
bakarrean esanda, hazten. Alabak aurten amaituko dio karrera eta datorren ikasturtean Alemaniara joateko asmoa dauka lanean, mutil lagunarekin; amak nahiago luke hemen geratuko balitz:
|
|
|
Denborari denbora, amonak hizketarako dohaina galdu zuen. Aldian behin, ordea, erdi kantuan haste zen doinu zaharraren airean, eta orduan Gillen zen ulertzen zitzaion
|
hitz
bakarra.
|
|
|
K. k barre egin zuen bere hizkuntzan nekien
|
hitz
bakarra
|
|
2018
|
|
|
Etxe batean sartzen dira, berea izango da. Bide osoan ez diote elkarri
|
hitz
bakar bat ere esan. " Tea edo kafesnea?
|
|
|
Fabianek koadernoa zabaldu, eta
|
hitz
bakarra idatzi zuen bertan: Sendotasuna.
|
|
|
Leo animatzen saiatu zen, handik aterako zirela, ospitale batera eramango zutela, laster egongo zela kaleetan berriro... Mutilak, ordea, besotik heldu, eta
|
hitz
bakarra esan zion: " Mesedez".
|
|
|
Ez zidan
|
hitz
bakar bat ere esan espero ez nuenik, eta hitz guztiak txondorreko kearekin batera nahasi ziren zeruranzko bidean.
|
|
|
" Hago!". Ez dit besterik esan, baina
|
hitz
bakarraren zakarrak urde errabiatu baten karranka dirudi. Mahaira eseri naiz berriro.
|
|
|
–Eta? , galdetu nion hotz,
|
hitz
bakarra erabiliz garbi hitz egiteko abagunea uxatuko nuelakoan.
|
|
|
Behin baino gehiagotan baliatu nintzen Mariderrez taldeko matxinoei mezuak pasatzeko, eta hala ezagutu zuen gero Briskotek. Buhameak atera zuen katedraleko inguruetatik, eta harrezkero eskerrik onena eta leialtasun erabatekoa gorde zizkion Mariderrek buhameari, eta gu ez ginen sekula
|
hitz
bakar bat ere esatera ausartu neskaren iraganaz. Lehendabiziko aldiz hautsiko nuen arau isila.
|
|
|
âHerrestan esaten zituen hitzak, desgogara bailegonâ. Benetan uste al duzu haietako inor banintz umilduko nintzatekeela zure
|
hitz
bakar bat entzutera. Utikan!
|
|
2019
|
|
|
Ez naiz hain bakarrik sentitzen. Ez dut asti handirik izan liburu debekatuei begiratzeko;
|
hitz
bakarra irakurri ahal izan dut haietako baten bizkarrean, Richardek hondo bikoitza berriro itxi baino lehen. Klitoria.
|
|
|
Modu jakin bat dugu egonean egoteko eta janzteko; gauza jakin batzuk esaten ditugu eta beste batzuk ez; gauza jakin batzuk pentsatzen ditugu eta ez beste batzuk. Udan etortzen direnen artean, badira gure hizkuntza hitz egiten ez dutenak,
|
hitz
bakar bat ere ez. Orduak egoten dira eserita eguzki galdatan, izerditan blai, ezer ulertu gabe, liburu berberak orri pasa, imajina berberei begira eta Bibliako pasarte berberak bilatuz nor beren hizkuntzan, elkarrizketari jarraitu ahal izateko.
|
|
|
Urez beteriko kikara batean paper txiki berdinak sartzen badira, behin uretan murgilduta, papertxook forma desberdinak hartzen dituzte," sâétirent, se contournent, se colorent" dio Proustek. Hitz bakarreko aditza behar zuen Arrietak jatorrizko erritmoari eusteko,
|
hitz
bakarreko hi  tzetik (ingurada, contorno) inguradatu ateratzen du Arrietak. Hiztegian erdi ezkutatuta zegoen aukera bati eutsi dio.
|
|
|
Irlandako hizkera zaharrean bitxikeria bat suertatu zitzaien: ailm
|
hitz
bakarra zizuten izeia eta palmondoa adierazteko. Izeiak asko zituzten, palmondorik ez, ordea.
|
|
2020
|
|
|
Kosta zitzaion Luperi
|
hitz
bakarreko erantzuna ez zen besterik ateratzea, gustura zegoela ematen zuen arren. Mikelak, hala ere, ez zuen berehala etsi, neska harekin hitz egiteko aitzakia ezin hobea bilatu zuenez gero.
|
|
|
Connellen gorputz guztia tarrapatan zebilen banda garraiatzaile bat bezala. Inork ez zuen irakurri haren lanaren
|
hitz
bakar bat ordura arte. Esperientzia berri baten paisaia esploratu gabe bat zen hura.
|
|
2021
|
|
|
guk luzaroan pentsatu genuen heldu bihurtzera deliberatzen zenean sendatuko zitzaiola tristura hori, ustean baikeunden harenak gaztetxo baten tristura ematen zuela, oinak oraindik lurrean ez dituen eta ametsen mundu idor eta bakartian mugitzen den mutikoaren malenkonia lizuna eta galdua. Aldian aldian, gauez, gurera etortzen zen; zurbil esertzen zen, bufanda lepoan, eta ilea kiribiltzen edo paperezko orri bat zimurtzen zuen; ez zuen, gau osoan,
|
hitz
bakar bat ere esaten, ez zion gure galderetako bati ere erantzuten. Azkenean, ezustean, berokia hartu eta hanka egiten zuen.
|
|
|
Elkarrengandik gertu eta, Aneren lasaitasunerako, elkarrizketa batean denak. Esandako
|
hitz
bakar bat galtzeko arriskurik gabe, lasai. Garagardo bakoitzak apur bat gehiago apaltzen zizkion beroa, nekea eta kontrola.
|
|
|
Behin batean, Iberiar Penintsulako Erdaltzaindi Irrealeko kide bat ohartu zen, harridura handiz ohartu ere, gaztelania polisemiaz josita zegoela; alegia, hiztunek maiz
|
hitz
bakar bat baino ez zutela adiera anitzak emateko. Hau nazka!, esan omen zuen erdaltzain hark erdaltzainen batzar batean, gau osoa itzarrik eman ondoren.
|
|
|
Bitartean, erdaltzain irrealetariko inor ez zen ulertzeko gai nola lortu ote zuen Cervantesek Kixote Mantxako bere idazlan bikainean" sueño" ri buruz hainbat gogoeta egitea," sueño" ren esanahi desberdinetarako
|
hitz
bakar bat erabiliz; esan nahi baita, nola moldatu zen Cervantes gaztelaniazko" sueño" hitz ilunarekin aski izateko Kixote Mantxakoan. Adibide askoren artean bat hautatzearren:
|
|
2022
|
|
|
Goizero goizero gertatzen zen hori. Inoiz ez nuen berarekin hitz egin, halabeharrezko
|
hitz
bakar batzuk izan ezik, eta, hala ere, dei batera bezala heltzen zen nire odol zoro guztia haren izenaren hotsera.
|
|
|
–Hitz bat gehiago esaten badidazu,
|
hitz
bakar bat, autoa martxan jarri eta bertan utziko zaituztet, zu, zure dosierrak eta zure enplegatuak; eta ez duzue izango zuen banketxe zikin horrekin denok batera eztanda egitea beste aukerarik. Alemanak Compiègnen dira, eta denbora galtzen ari zara eztabaida ergeletan.
|
|
|
Nola agurtuko ziren? Bien artean ñabardura lauso eta ezkutuzko mundu bat zegoen, kristal preziotsu bat bezain hauskorra eta
|
hitz
bakar batek suntsi zezakeen mundu bat. Brunok ere bazekien, antza, eta horrexegatik une labur bat baizik ez zen egon Lucilerekin.
|
|
|
Sosak. Zurekin ezkondu zenetik, haren ahoan
|
hitz
bakarra zegoen. Zure aurretik, nirekin, Allal ez zegoen diru beharrean.
|
|
|
Profezi liburu zahar batean irakurria du izenburua, eta Bibliako Mikeas profetak Jesusen jaiotzaz egindako iragarpen ezaguna da. Osorik ematen du profezia, salbu
|
hitz
bakar bat: Belen kendu eta Treveris jartzen du Arestik, Marx jaio zen hiria:
|
|
2023
|
|
|
Ez dut gogoan inoiz lo kantarik abestu didazunik euskaraz nahiz portugesez. Saudadea da zugandik ikasi dudan portugesezko
|
hitz
bakarra. Oso serio zeunden beti, ez zegoen barre eragingo zizunik.
|
|
|
Oro har," haize" bereiz idatzi izan da, elkarketa gisa, baina adjektiboak eta koloreak ez: batzuetan badirudi
|
hitz
bakarra osatzen dutela, hau da, lexikalizatu egin direla, baina, beste batzuetan adjektiboa eta kolorea ez dira guztiz loturik hitzari. Irakurleak barka bitza zehaztasunik ezak.
|