|
2001
|
|
|
Berria den norbait bisitara sartu orduko, umeak litxarrerietara bezala hurbiltzen zaizkio eta bere izenaz eta bere gurasoez galdezka basten, axola balitzaie bezala, eta titi ume bat balitz bezala goxoki bat eskaintzen diote, oso ederra eta handia dela esan ondoren. Zuri zorionez ez dizute gozokirik eskaini, hala ere gutxi batzuk ez ezik,
|
hauek
erdi hilak denak gerturatu zitzaizkizun, Amak esan dizu ez duzula denekin batera egon beharrik, lehenengo egunetan tira, baina gero baten bat aukeratu eta hura paseatzera eramateko.
|
|
|
Baina egunak pasa ahala zahar
|
hauek
zutaz ahazten joan dira eta horrela zuk haiek benetan nolakoak diren jakin ahal izan duzu: denak igoalak, agure zaharrak!
|
|
|
Orduan inguruko horma guztiak begirada errukiorrez bete ziren, oinkada haien gurgurak soilik entzuten zirelarik, doinu isil eta tristeak balira bezala. Beste pauso batzuen gaitz esana ere entzutea ahalbidetzen zuten horma zahar haiek,
|
hauek
lumarik gabe utzi arte hitz egiten zutelarik. Begiradak eta begiradak, zein baino zein errukiorragoak, baina denak ere tristuraz nekaturik begiak itxi eta desagertu egiten ziren, zuhaitzetik hosto ihar bat, hego zakarraren aurka sostengatu beharrean, haizearen beso leunetan eramaten uzten den moduan, enbor meharra indarrik eta babesik gabe utziz.
|
|
|
Ongia, zuzentasuna, justizia... norberak bere kasa lekutu beharreko kontzeptuak dira. Ba al da egia unibertsal
|
hauek
beste nolabait aurkitzeko erarik?
|
|
|
Ez izan zalantzarik, maisu eta instant batzuren ondotik, ekin zion, zuhurki, lasai eta miresgarriArtean urrunekoak ziren Egiptoko piramideak, eta
|
hauek
bezain haundia zen Pertsiar inperioa eratu gabe zegoen, Athenaseko arkitektura ·asmatzeke eta Perikleren garaiak imajinaezinak. Orduan, ez zen hizkuntzarik, eta mugarik urik eta mendirik ere ez, ezarritakoez gain.
|
|
|
Haiek ziren nire familia, nire lagunak, guztia. Nire bizitzaren parte ziren, nire bizitzako oinarria eta orain, aldiz, neguko hotz
|
hauek
eraginiko bakardadea besterik ez dut sentitzen. Guztia ziren niretzat, haiek ematen zidaten berotasuna, eta ez uda zelako, nire alboan egoteagatik bakarrik, maitatua, baliagarria nintzela sentiarazten zidatelako baizik, eta era berean, ni haien bizietan funtsezko osagai bat nintzela aditzera eman ohi zidatelako.
|
|
|
Nola ahaztuko ditut bada, beti beren seme alabengatik kezkaturik bizi ziren bi emakume maitagarri
|
hauek
, beren seme alabak aingerutzat jotzen zituzten bi emakume inozente hauek. Beren seme alaben berri jakingo balute...
|
|
|
Nola ahaztuko ditut bada, beti beren seme alabengatik kezkaturik bizi ziren bi emakume maitagarri hauek, beren seme alabak aingerutzat jotzen zituzten bi emakume inozente
|
hauek
. Beren seme alaben berri jakingo balute...
|
|
2002
|
|
|
Dena den, oraingoan Sergioren laguntza morala nuen, eta horrek nolabait egoera hura leundu zuen. Adibidez, lehenengo neskengan konfiatzeko gomendatu zidan honek,
|
hauek
agian hobeto ulertuko zutela argudiatuz. Halatan, koadrilako neskei kontatu nien lehenik, banan banan, orain gogoratu ezin ditudan, baina erabat desberdinak izan ziren bideak erabili nituelarik eta betiere, nire zantzuei jarraiki, haiek asmatu behar zutelarik.
|
|
|
Miresgarriak iruditzen zaizkit. Begi
|
hauek
bizitza oso ikusi dute igarotzen, baita beste asko aurretik pasatzen ere. Jaso duten guztia aurpegiko zimur bakoitzean bildu dela dirudi, adin horretara iritsi gabe lor ez daitekeen jakituria baliotsua biltzen delarik hauetan, esperientziak eta bizitzak emandako ikasgaia, hain zuzen ere.
|
|
|
Ez dut inongo gutiziarik sentitzen atearen beste aldeko eremua zapaltzeko. Baina ez dut beste erremediorik, ezen ipurterre
|
hauek
akuiluaz ziztatzen ari baitzaizkit. Banoa!
|
|
2003
|
|
|
Familia hegazkinerantz abiatzen zela, Osman azken aldikotz lagunei buruz itzuli eta hitz
|
hauek
atera zituen:
|
|
|
Argala izanik ere, forma ederrak zituen eta bere begiek xarma handia ematen zioten. Gainera, beltzarana zenez,
|
hauek
ontsa agertzen ziren eta karrikan pasatzen zelarik bere begi dirdiratsuak ziren haren gainean ikusten zen lehen gauza.Neskari erantzuteko denborarik utzi gabe, adineko emazteak segitu zuen: Eta Derya! Neska ttipiek ez dituzte galtzamotzak eramaten Turkian, ez Istanbulen ere.
|
|
|
Ilunpean geunden eta ezin nituen ondo ikusi. Erditik kentzeko eta baketan uzteko esan nien, baina
|
hauek
ez zidaten kasurik egiten eta zentzu gabeko gauzak esaten hasi ziren:
|
|
2004
|
|
|
Bertako paisaia ez da gozoa izan. Nire zortzi urteak edukiko zituen neskatxa bat eta bere anaia izango zen mutikotxo bat ikusi ditut lurrean zabal. Iluntasunean bi urrezko zintzilikario ikusi ditut eta
|
hauek
ere hartu ditut. Batbatean, pauso eta hitz hotsak entzun ditut eta gerturatzean, beltzez jantzitako gizonkote batzuk zirela egiaztatu dut.
|
|
|
Hemen naukazu beste behin, nire bihotzaren aginduz, zure arimaren usainari jarraiki. Horrenbeste aldiz nire pentsamenduen oihartzunak helduko ote zitzaizkizulako zalantza jasan ezinik,
|
hauek
paperean ikusgarri egitea bururatu zait, agian honela mezua errazago antzemango duzulakoan. Aitzitik, jakin ezazu hitz arruntek nire sentipenen trinkotasuna adierazteko gaitasun nahikorik ez dutela; ezin direla sentsazio guzti hauek tinta putzu batean batu, espazioa edo denbora bera bezain mugagabeak baitira.
|
|
|
Zenbaezinak dira egunez egun, unez une, kasuz kasu, zure ondoan nengoeneko nire bizialdiaren oroitzapenak, barrua zeharkatzen didaten aldiak. Nire lehenengo zortzi urte eta erdi haietako bihotzeko gomuten txokoa hamaika pozaldiz betea dago; zu ahaztearen atsekabea ezintzen duten gogorapenak dira
|
hauek
. Gogoan dut, zure auto oso gazte nintzelarik, altzoan hartuta, nirekin jolasten zenuenean gidatzen ari bagina bezala.
|
|
|
Baina egun zehatzez gain, badago egunerokotasunean triztezia sorrarazten didan kontu bat; gure bi iloba maitagarriak ezagutu ez izana. Ni ziur naiz
|
hauek
hazten direnean, eta gehiago badatoz, baita besteek ere, hitzez entzunagatik bada ere, beren osaba Iñigo miretsi eta maitatuko dutela, nik eta inguruko guztiok egiten dugun antzera.
|
|
2005
|
|
|
Hala portatzen zen, Carolina itsusia zelako; beharbada ez higuingarria izaiterainokoan, baina nehork ez zuen ulertzen nolaz Wendy bezalako emazte batek halako haur bat sortzen ahal zuen. Wendy-k, begirada kritiko
|
hauek
gaizki hartzen zituen eta bere kexa guztia alabarenganantz itzultzen, hari bost minutu guziz oroitaraziz higuina, zikina, tuntuna.... zela.
|
|
|
Oso nekaturik nago, beldurturik, eta erabat ikaraturik! Azken egun
|
hauek
inoiz igaro ditudan gogorrenak izan dira. Herritik ihes egin genuen eguna inoiz nire oroitzapenetatik baztertuko ez delakoan nago.
|
|
|
Gurasoek diote, bertara iristean, hangoek laguntza eskainiko digutela, honela, itsasontziren batean ontziratu eta Suedian zoriontsu bizitzeko. Gure gurasoen hitz
|
hauek
nire eta ahizparen bihotzak itxaropenez leherrarazi zituen berriz ere, aspalditik ikusi gabeko esperantzaren irria azalduaz ezpainetan. Apaizek oso jatorrak dirudite eta jauregiko atzealdeko logeletan ipini gaituzte aldendurik.
|
|
|
Nadine Borne neskatxa judua, gas kamara batean erail zuten 13 urte besterik ez zituela beste 100 judutarren alboan, 1938ko azaroaren 13an. Zianuro gasa erabili zuten preso
|
hauek
erailtzeko, gas honek heriotza bizkor sortarazten du. Gorpu hauek, aurkitu eta aztertu ostean, 13 urteko neskak, aurretik tratu txarrak jaso zituela eta hainbat azterketaren ondoren, hil zen unean haurdun zegoela egiaztatu da.
|
|
|
Zianuro gasa erabili zuten preso hauek erailtzeko, gas honek heriotza bizkor sortarazten du. Gorpu
|
hauek
, aurkitu eta aztertu ostean, 13 urteko neskak, aurretik tratu txarrak jaso zituela eta hainbat azterketaren ondoren, hil zen unean haurdun zegoela egiaztatu da.
|
|
|
Egunak igaro dira, zu nire eskuetara iritsi eta lehen hitzak iskribatzen hasi nintzaizunetik. Ez zitzaidan otutzen nire lehenengo egunerokoari nola deitu, izan ere,
|
hauek
, gure antzera, bizimodu xume baten ondoren, zahartu eta hil egiten baitira. Eguneroko baten bizitasuna jabeak idazten dituen pasarteetan datza, eta pasarte horiek bukatzearekin batera, egunerokoa ere isilik, bizi barik, hilik geratuko litzateke.
|
|
|
Oso jatorra da. Berak dio ni ere mutil jatorra naizela, baina hitz
|
hauek
triste jartzen naute haren ondoan egon ezin naizelako. Behin haren ondoan nengoela amets egin nuen.
|
|
2006
|
|
|
Lehen egin zuen gauza baten konpondu nahia? Hasteko, amets
|
hauek
egiazki noizbait gertatu ziren eta hori guzia argitu behar nuen. Ene ametsean ama deitu nuen pertsona nire arra amaso izan behar zen, ene amatxiren ama.
|
|
|
Gainera, ez naiz biziki maitatua herrixkan eta nahiago dut bakarrik egon. Badakizu, nik sortzetik amets
|
hauek
giten ditut eta zu etorri aitzin ez nekien zendako. Horrek asko trabatu nau.
|
|
|
Urrunean, errekarensoinua, oraindelagutti, gorriztindaturikjoandenerreka, aberriarenalde beraienbizia emandutenenodolaz, ohorezko gudarienodolaz, orainpausaturikdoa.Inguruko mendiak, berriz, ezergertatuezbalitzbezaladaudelaematendu, lehenbezainederetaharro.Hala ere, errealitateaezdahori, ezbaitaudelehenbezala, gerraren zapalkuntzak jasoeta, galdu? dutenak, makiakadibidez, mendietatikbaitabiltza, ihesegin nahian, ezagutzen baitituzteharrapatuakizanez geropairatubeharrekoak.Askoetaaskoerbestera joannahiandabiltzahemengomendietatik,
|
hauek
mugako mendiakbaitira.Makihauekberen herriarengatikborrokaegiteagatikjasokodituzten zigorizugarrienaurka, inorezdaaltxatuko.Nahiz etajakinbidegabekeria hutsadela, hezurretaraino sartuazaienizuak ezdie, inolaere, horrenaurka egiterauzten. Irabazleekbotereosoadutejakina, botereinposatzailea.Honegatixe, gerraamaitueta ondorengourteluzeetan jendeaktentuzibili beharkoduegitenduenarekin.Debekuak, atxiloketak, zigorrak... Horixe dairabazleekherriosoarenganduteneskubidea, beraienustezkoherrian noski, paperetanberaienherri bezaladefinitzen denherrian.Hauezbaitadenabat.Ezdutgehiagoerranen.
|
|
2007
|
|
|
eguzkiakudan bereizpilaztangarriekinbelztutakogainazala, ortzadarbatosatzekoadinakolorezapainduzidan: bainaezhelburu estetikoekin; jabearensaminak, sufrimenduak, trumoiak... niretraputarteansartzearekinezzenasetzen, sentimenduilun
|
hauek
barneangerazitezenaipatutakooihalzatiakjosten zizkidan.
|
|
|
Azkenean apo bat aurkitu zuen eta
|
hauek
euliak jaten zituztela baitzekien, galdetu zien ea emaiten ahal zizkion euliak, edo euli beltzak bederen; honek erantzun zion euliak nahi baldin bazituen, aski zuela bere ahalbideekin harrapatzea, eta moldatzeko onak izan zitezen. Usoak ez zituen azken hitz haiek ulertu, baina bazekien gutik ulertzen zituztela apoen azken hitzak...
|
|
2008
|
|
|
Tartean, haizeak kortinak dantzarazten darrai, olgetan,
|
hauek
uhinez puztuz, hustuz, puztuz, hustuz. Erlojuaren orratzek azelerazio zentripetuaren menpe jarraitu dute, denboraren morroi.
|
|
|
Aurrera begira geratu zarete, ateei so eginez,
|
hauek
noiz irekiko esperoan. Baina inoiz irekitzen ez badira, zer?
|
|
|
Baina horrek guziak ere bere alde onak ditu: momentu txar
|
hauek
igaro ondoren etortzen zitzaizkidan muxuak edo barkamenak. Hau da benetan eskas dudana.
|
|
|
Geroak erraten zidan bezala, momentu
|
hauek
beti iristen dira; alde batean edo bestean egonda ere, beti iristen dira, nahiz eta guk nahi dugunean ez izan.
|
|
|
–Eta hi zer? Begi itsu
|
hauek
aski dituk hire damua ikusteko. Ez al diok heure buruari barkatu behar?
|
|
2009
|
|
|
|
hauek
Arthur eta Fritz dira, nire laguntzaileak,
|
|
|
Guk polizia fitxa
|
hauek
betetzen ditugun bitartean, zuk Charles, aztertu gela eta gorpua, ea zerbait berezirik aurkitzen duzun.
|
|
|
Pedrok bi aldeentzako onuragarria izango litzatekeen paktua sortzen du eta mahai gainean bi agintariek sinatzeko moduan uzten du. Bertan aipatzen diren baldintzak,
|
hauek
dira: Zaragozako Nafarroako erregea militarki hornitzen du eta garaipena lortutakoan Nafarroako erreinua arabiarren menpeko erresuma bezala azalduko litzateke, baina erregea agintari moduan onartuz.
|
|
|
Euria ari zuen barra barra, ez nuen arratsaldean ezer egiteko (ia arratsaldero bezala), eta kalera ateratzeko gogorik ez nuenez, chat aren mundura egin nuen bueltatxo bat. Berrehun bat lagun zeuden konektatuta,
|
hauek
ere ez zuten beste zereginik izango arratsaldean eta berrehun horietako bat hizketan hasi zitzaidan:
|
|
2010
|
|
|
Eñautekin geratu naiz gaur, berriz ere. Oso argi utzi dit hor dagoela behar dudanerako eta une gogor
|
hauek
gainditzen lagunduko didala. Hori izan da gaur entzun nahi izan dudan gauza bakarra.
|
|
|
Horrexegatik, apalxeagoa da ezkonberri diruditen hauen bidaia. Eta bozgorailua berriketan hasi bakoitzeko ez dute elkar besarkatzeko beharrik sentitzen,
|
hauek
ere euren patuaren jakitun baitira. Jakitun dira, heriotzak banatu arteko akordioa sinatua dutela elkarren onespenaz.
|
|
2011
|
|
|
Hogeita bost urtetan aldatu ez zen eraikin horretara. Huraxe izango zen, Angelekin batera, berdin jarraitzen zuen gauza bakarretakoa, denek bezala
|
hauek
ere denboraren iragatearen markak azalean zituztelarik... Oroitzen zen lantegia berria zeneko garaiaz.
|
|
|
Nire ama Leo da, hortaz, gaur erabaki egin omen du harreman batijarraipena eman edo ez. Aitarekin segi edo ez. Bah, horoskopo
|
hauek
gezurra besterik ez diote!, ea zein gezur asmatu duten niretzat, Lachance amoureuse vous accompagne. Zortea amodiokontuetan?
|
|
|
Pisu horrekin ahalegin handirik gabe poltsa lurretik jasotzeko gai izango nintzateke. Oraindik berrogeita lau kilo besterik ez naiz, eta egiteko
|
hauek
oso neketsuak dira niretzat. Horrenbestez, ohean etzan naiz nekeak jota, argia itzali baino lehen, lo geratu naiz.
|
|
|
Nire amak alkoholarekin arazoak zituen eta oso egoera txarrean bizi zen. Bi arreba ere ba omen nituen, ni baino zaharragoak,
|
hauek
amonarekin bizi ziren eta euren bizimodua ez bizitzeko eman omen ninduten adopzioan.
|
|
2013
|
|
|
Zentzurik gabeko hitzak, edo nik behintzat ez nien inongo logikarik aurkitzen. Hainbat irudi ere agertzen ziren, baina
|
hauek
ere ez zidaten ezer esaten. Momentu hartan ama sartu zen logelan eta zerbaitek hura ezkutatzera bultzatu ninduen, ez nuen nahi amak ikusterik.
|
|
|
Haiek zituan, ziur aski, nire bizitzan entzun izan ditudan mingarrienak. Eta jakik hau, anaia maitea, oraindik ere hitz
|
hauek
entzuten ditudanean min ziztadek jotzen naitek ankerki.
|
|
2015
|
|
|
Egun oso gogorrak izan dira azken
|
hauek
, gogorrak benetan. Lanik gabe gelditu nintzenean, inoiz ez zitzaidan burutik pasa arrantzale lanetan hasiko nintzenik.
|
|
|
Gipuzkoa eta Nafarroako zatiari dagokionez, orografiak asko zaildu zuen lana; esate baterako, Beasain eta Altsasu bitartean hamahiru tunel zulatu behar izan zituzten. Langintza neketsu honetan aditu ziren hizkuntza eta ohitura desberdinak zituzten mutil
|
hauek
. Lantokiaren inguruan eraikitako txabola ilun eta zikinetan bizi ziren.
|
|
2016
|
|
|
Sinatzen badut, mediku entzutetsua izaten jarraituko dut; nazioartean konferentziak ematen jarraituko dut; luxuzko denden bezero estimatua izaten jarraituko dut. Inork ez du izango nire hanka sartzearen berri, diploma hantustetsuz beteta dauden pareta
|
hauek
irentsiko dute gezurra. Nolanahi ere, buruan kolpeka sentituko dut, egunero egunero, mailu bat,, erruduna zara!?
|
|
2017
|
|
|
–Zer esan nahi dute zenbaki
|
hauek
–, Ekik hirurok pentsatzen genuena esan zuen. Gorka zenbaki horiek bere koadernoan kopiatzen hasi zen, ziztu bizian.
|