|
2007
|
|
|
Eginkizun
|
hau
ez dagokigu bakarrik euskaltegioi, baina gure arlo honetan, ezin diogu muzin egin gure erantzukizunari. Guregana hurbiltzen den ikasleari ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen jauzian laguntza eman behar diogu gure esku dagoen guztia eginez.
|
|
|
Horretarako, ariketa kontrolatuak arauen azalpenekin tartekatu dira. Baina argi dago
|
hau
ez dela nahikoa egoera errealetan erabili ahal izateko. Ikasleari egoera errealetan erabili ahal izateko aukerak eskaini behar zaizkio.
|
|
|
Alde batetik hizkuntza ikas irakasteko ahaleginari fruitua bilatzeko asmoa zegoen, baina, aldi berean, ikuspegi pedagogiko hutsetik ere ikasitakoa erabiltzeko edo, hobeto esanda, praktikatzeko beharra nabaritzen zen, hau da, hizkuntza ondo ikasteko erabili egin behar delako ideia. Ideia
|
hau
ez zen (eta ez da gaur egun ere) berria inondik ere, Babelgoaz geroztik seguruenik gure espezieak beste hizkuntza bat ikasteko hau egin behar delako konbentzimendua dauka, eta lehenengo euskaldun berri asko praktika horren bila hasi ziren, dela nekazal mundura, dela literaturara, dela euskaldunen berriketei belarria ipintzera, dela mezatara...
|
|
|
Ikerketa
|
hau
ez zen burutuko hainbat lagunen borondate eskuzabalarengatik ez balitz. Neurtzaileok eta herrialdeetako koordinatzaileok; Rosa Ramos, Xabier Isasi eta Martinez de Luna, batzorde zientifikoko kideok; Nestor Urrestaratzu, datu basearen egilea; Yosu Yurramendi, estatistika aholkularia; datuak aztertu dituzuen artikulugileok:
|
|
2008
|
|
|
Aurreko ikasturtearen helburua EGA ateratzea izanik, behin bide hori sakonki landuta, eta kontuan izanda hautaprobetan ez direla eduki bereziak eskatzen, izugarri kostatzen zitzaidan beraien interesa neureganatzea. Zertarako ikasi behar dugu
|
hau
ez bada Hautaprobetan sartzen. Hauxe izaten zen, egitasmoarekin hasi aurretik, gehien entzuten nuen galdera.
|
|
2009
|
|
|
hurbiltasun fisikoan oinarritzen diren taldeen aldean, orain sarean oinarritzen direnak ditugu. Joera
|
hau
ez da berria, telefonoaren hedapenarekin, hirietako bizimoduaren aldaketarekin edo mugikortasunaren handitzearekin ere gertatzen zen. Baina sareak (internet) areagotu egiten du nabarmen.
|
|
2010
|
|
|
OHARRA: pertzepzio
|
hau
ez dator bat eguneroko bizimoduan hizkuntza bakoitzarekiko sentitzen den beharrarekin. Kasu horretan hauek dira oso edo nahiko beharrezkoaren datuak:
|
|
|
Gure testuinguruan joera
|
hau
ez dago oso zabalduta, baina ingelesa menderatzea ezinbestekoa da ondorengo esparrutan:
|
|
|
Esan behar da lehen mailako
|
hau
ez dela ingelesez egingo den materia bakarra. Bigarren mailan egongo da beste materia bat ingelesez eta hori erabiliko da hizkuntza konpetentziak garatzeko testuinguru akademikoetan erabiltzen diren testu moldeen lanketaren bidez. Lehen Hezkuntzaren kasuan, hau izango da materiaren izena:
|
|
|
Esandako guztia entzun eta gero, bistakoa da eredua
|
hau
ez dela nahikoa. Beharbada, ez da inoiz aski izan, ez ditu erabat asebete informazioaren berezko eginkizuna, baina behin bitartekaritzaren beharra erabat desagertu denean, inoiz baino ageriago geratzen da eredu berritzaileak sortu beharra.
|
|
|
Sakoneko aldaketa baten aitzinean gaude, populazioaren piramidea irauli egin da zeharo: ...ak, 1981ean biztanleriaren gutxiengoa izatetik, 2031n gehiengo zabala izatera pasatuko baita gizartea. esandakoaren argitan uste izatekoa da, euskal gizarteko eliteak elebidunak izango direla. egoera berri hori gizarte berdinkideagoa eta kohesionatuagoa eraikitzeko lagungarri izango da, nahiz eta ikuskizun geratzen den horrek guztiorrek zenbaterainoko eragina izango duen euskararen erabileran. eta
|
hau
ez da bigarren mailako kontua, lehen muturreko kezka baizik, euskararen biziindarrak arduratzen gaituenontzat. elebakartasunak gero eta toki gutxiago du euskal gizartean. elebitasuna zabaltzeko joera gorantz doa etengabe. baina elebitasuna ez da homogeneoa —euskal gizarteak dituen ezaugarriak izanda, eginahalak eginda ere, ezin bestela izan—: elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda:
|
|
|
Txiki txikitatik euskara jakin izan dut, ikastolara joaten bainintzen. Baina oso euskalduna ez den herri honetan ezin dut une guztietan erabili(...) ikastolatik aterata, geroz eta gutxiago erabiltzen dut, zenbait harremanetan hizkuntza
|
hau
ez dakitelako eta ohitura faltagatik. Hala ere, euskaraz hitz egiten dut, ahal dudanetan behintzat gure hizkuntza hau galdu behar ez delako.
|
|
|
Jarrera honekin, berea ez den herri honetako beste hizkuntzako hiztunen eskubideak ukatzen dira. Jarrera
|
hau
ez da onargarria, bestea ukatzera dator; eta jakina elkarbizitza eraiki ordez, hiztun ezberdinen arteko auzia areagotzen du. zergatik izan nahi dugu euskaldunak, galdera honi, euskalerriko 13/ 14 urteko gaztetxoek, arrazoi ezberdinak ematen dizkiote:
|
|
|
" Hizkuntza bat ez da hiltzen ez bizitzen, erabili edo ez erabili egiten da. Erabilpen
|
hau
ez da hautapen pertsonala, hautapen soziala baizik, funtsean."..." Hizkuntza komunitate baten superbibentzia, eskubide kolektiboan datza, eta irtenbide guztiak, testuinguru kolektibo batetan planteatu behar dira, beste guztiak gezurrezko irtenbideak direlarik. Eta irtenbide faltsuak dira, orain panazea balira erakusten dizkiguten elebitasunaren mitoa eta eskubide pertsonalen engainua.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, gizartea asko aldatu da azken 40 urte hauetan eta gazteriak ere izan du aldaketarik. Hemen ez dugu egingo gaiaren azterketa sakonik,
|
hau
ez baita lanaren helburua, baina gazteon ezaugarriak ezagututa, nire ustez, erabileran eragiten duten faktoreak hobeto balora ditzakegu eta azterketa errealistagoa egin ahal izango litzateke.
|
|
|
" oasi" dugula? oasi hauei esker iraun du euskarak bizirik eta ditugunei eustea eta berriak sortu eta hedatzea izango da biziraupenerako eta indarberritzeko bidea. dena dela, euskal unibertsitatearen onura eta abantailen kontu
|
hau
ez dakit nik onura eta abantailetatik haratago ala honatago dagoen. Izan ere, ba al du irauterik partzialki eta eremuka soilik erabili eta baliatzen den hizkuntzak?
|
|
|
Zatiren batez ari bagara, bistan da arnasguneen kontzeptutik ez gabiltzala hain urrun. Argitu gabe gelditu den puntua da hori, nolanahi ere. gogoeta saio
|
hau
ez da (asmorik ere ez zuen) puntu
|
|
|
Mitxelenak 77an ghettoa non ikusten zuen? eta esplika diezagutela abentura maximalista zer den. hara, Ameriketatik etorrita esaten dute hemen egiten ari garen
|
hau
ez dela beste inon egiten. Mitxelenak irudika zezakeen gaur egun hau egiten egon gintezkeenik?
|
|
|
Gure ustez analisi
|
hau
ez da zuzena. Agotek botere estrategia deitzen duenari zentzu peioratiboa ematen dio (hasieran aipatu dugun boterearekiko harremanei buruzko zentzu negatiboa) eta kultur estrategiari, berriz, positiboa.
|
|
|
Material elebidunaz ari garela, ikus entzunezkoetan ere askoz gehiago egin behar litzateke.
|
hau
ez da eskolaren eremua, baina telebista dela edota interneteko baliabide guztiak direla, eskolaren elikagarri garrantzitsuenak dira. elebi/ eleaniztasuna hedabideetan eta baliabide informatikoetan erronkarik emankorrenetakoa izan daiteke.
|
|
2012
|
|
|
" komunikabide eta zerbitzu leku guztietan sartzen ez dugun bitartean euskara zertarako galdetuko du askok. Toki horietan denetan gaztelania erabiltzen den bitartean ez du inork euskararen premiarik sumatuko, erdararen beharra baizik.(...)
|
hau
ez dugu astean behingo telesaio edo egunkarietako orritxo batekin agertuko. euskal kazetaritza irmo bat sortu behar dugu. euskaldunon iritzi, lan arazo, jokabide eta ametsen berri emango duen kazetaritza behar dugu. euskal leihatilatik munduari so egingo dion kazetaritza. Munduko berriez gure herria hezetuko duen kazetaritza".
|
|
|
Aurrera jarraitu aurretik, gogorarazi nahi dugu Euskal Herri osoko datuekin ari garela orain, eta joera orokorra hori izanda ere, fenomeno
|
hau
ez dela toki guztietan gertatzen (Ipar Euskal Herrikoa dugu salbuespen esanguratsuena). Guztiarekin, eta Euskal Herria bere osoan hartuta, azken hamarkadotan gertatzen ari den bigarren iraultza soziolinguistikoaren aurrean gaude:
|
|
|
Bosgarren edizio honetako lehen saria Iñigo Fernandez Ostolazak Hizkuntza gutxituen eraginkortasuna pertsuasio prozesuetan, euskararen kasua EAEn lanarekin eskuratu du. Aipatzekoa da gai
|
hau
ez dela ohikoa gure soziolinguistika esparruko lanetan. Lehiaketako epai-mahaiaren ikuspegitik oso interesgarria izan da egin duen bidea, izan ere, euskararen biziberritze lanetan interesa duten subjetuak (adituak) bildu ditu beraien iritzi eta esperientziak jasotzeko.
|
|
|
Dislokazio ezberdinen eragina noraino gertatzen ari den ikustea. Azken atal
|
hau
ez bazen ere lanaren xedeetan sartzen, honaino iritsi eta horiek aztertu ondoren, berehala sortzen da galdera: eta orain zer?
|
|
2013
|
|
|
euskararen auzia ez da, horrenbestez, euskararen auzia, baizik eta gizarte bizikidetzaren auzia. Hortaz,
|
hau
ez da soilik euskaltzaleen eta euskaldunen kontua, herritar guztiena baizik, euskal hiztunena eta oraindik euskaraz ez dakitenena, baita euskararekiko urrun sentitzen direnena ere.
|
|
|
Maria Jose Azurmendi – Euskarak duen Framing Berri baten premia asetzeko proposamena Txostenari buruz hausnarketak diren: adostuan badoaz, errazago da" bortizkeria sinbolikoa" eta" babesgabetasun edo etsipen ikasia" fenomenoak funtzionatu ahal izatea; nahiz eta
|
hau
ez dugun nahiko aztertu, nire ustez ez dira ematen gurean adostasun handiarekin, posible egiteko euskararen aldekotasun aktiboa edukitzea neurri batean, besteak beste euskalidentitatea eta euskara identitatea neurri nahiko handian lortu ahal izan dugulako (enpirikoki ondo dakigun bezala), zori onez.
|
|
2014
|
|
|
Ikerketak Edgar Morinek (1990) garatutako sistemen teorian oinarrituta dago, eta pentsamendu konplexua onartu da lanerako bide bezala. Horrela, ikerketaren gunean ez da oinarrizko unitate diskretu bat jarri, unitate konplexu bat baizik;" osotasuna" ikertuko da, izan ere,
|
hau
ez baita soilik bera eratzen duten unitate bakanen" batura". " Osotasun" honetan murgilduko gara beraz.
|
|
|
Garapen
|
hau
ez da garapen ekonomiko hutsa, garapen soziala ere bada, eta osagarri sozial honetan gizarte batentzat indar kohesionatzailea duten elementuak aintzat hartu behar dira, euskararen normalizazioa besteak beste. izan den gidaritza publikoa euskara planen arloan ere gauzatzea beharrezkoa da, eta elkargune hauen osaera, antolatzeko modu, helburu, azpiegitura eta abarri buruz hitz egiten hasteko behar ...
|
|
|
Alegia, eremu erdaldunenak eta euskaldunenak geografikoki urrundu xamarrak egotea eta bien tartean, beste tipologietakoak egotea. Noski,
|
hau
ez da beti betetzen, izan ere, herrien arteko harreman naturalak zer nola eman izan diren (nork norekin izan ohi duen harreman gehiago) eta herri bakoitzean eragina izan duen hizkuntza politika ere adierazgarria baita herrien bilakaera soziolinguistikoaren argitan. Hona, esandakoaren erakusgarri, euskararen gaitasun datuen araberako Euskal Herriko irudia:
|
|
|
Ondarroan gurasoengandik jaso eta gurasoekin hitz egiten duten hizkuntza oso homogeneoa da, hau da, gurasoen% oso handi batek seme alabekin euskaraz egiten du. Erregela
|
hau
ez da erabat zehatza salbuespenak badirelako, baina orokorrean hau gertatzen da.
|
|
|
Baina ikuspuntu
|
hau
ez da erabatekoa, erabiltzaile diren herri handietako gazteek ez dute sentipen hori, eta honek beren inguru marian ibiltzen direnengan eragina du:
|
|
|
Baina
|
hau
ez da betikoa. Begoña Echeverria antropologoak euskararen lehenengo testigu idatzia ikertu zuen, sinestunak erakarri nahian 1571 urtean Joanes Leizarragak euskaraz idatziriko" Testamentu berria".
|
|
|
10 Badirudi ikuspegi
|
hau
ez dela soilik IEHkoa, eta ezta oraingoa ere. 2013Ko azaroaren 6an, Jexux Larrañagak bertsolari txapelketari buruzko bere tesia aurkezteko asmoz eman zuen Mintzolan (Villabonan)" Jolas sakona" hitzaldia.
|
|
|
Bitxia da, 2 eszena (oldarkorra) baloratzean gisa honetako aipamenak entzun dira: "
|
hau
ez da erreala";" hau ez da inoiz gertatzen"," ze sutila" (modu ironikoan)," bai zera", e.a. Hitzez esandakoak 8 izan dira eta; beste hainbatetan keinu ironikoa edo irribarrea erakutsi dute, baina datu horiek ez dira jaso, interpretazio okerrik ez egiteko.
|
|
|
Bitxia da, 2 eszena (oldarkorra) baloratzean gisa honetako aipamenak entzun dira: " hau ez da erreala";"
|
hau
ez da inoiz gertatzen"," ze sutila" (modu ironikoan)," bai zera", e.a. Hitzez esandakoak 8 izan dira eta; beste hainbatetan keinu ironikoa edo irribarrea erakutsi dute, baina datu horiek ez dira jaso, interpretazio okerrik ez egiteko.
|
|
2015
|
|
|
Modalitate
|
hau
ez da beti onartua izan, elkarrizketatzailearen subjektibitateak eragin handia omen dauka eta, baina elkarrizketen zehaztasunek
|
|
|
Aurrera egin baino lehen, argi utzi nahi dugu ikerketa
|
hau
ez dela Espainiatik etorritakoen eta arabar erdaldunen jarrera kritikatzeko aitzakia. Gainditutako auzitzat dugu hori, edo behintzat horrela nahiko genuke.
|
|
|
Hiztun berrien euskararekiko atxikimendu eta jarrerak euskararen erabilera indartzera bideratu behar dira eta
|
hau
ez da, noski, eskolaren zeregina bakarrik. Hedabideetan eta bestelako eragileetan askotariko euskaren erabilerari buruz zabaltzen diren iritziek mesedegarri izan behar dute, eta ez kaltegarri.
|
|
|
1950 hamarkadetan hasi ziren argitaratzen, oso momentu onean, 2 Gerra Mundiala bukatu ondoren eman zelako deskolonizazio prozesu zabala (Afrikan, Asian, Polinesian, Errusian,...), estatu berriak sortu ziren eta horietan nazio ezberdinak sartu ziren, hizkuntza aniztasuna eta hizkuntza ukipena gertatuz; egoera nahasi horiek aztertu, eztabaidatu, plangintzatu, eta abar, egin beharra zegoela, eta autore hauek parte hartu zuten hauetako kasu askotan. Mugimendu
|
hau
ez zen Euskal Herrian gertatu, Euskal Herria Espainia eta Frantzia estatuek bertan sartuta mantendu zutelako, eta ez zuen ere balio izan harremanak hobetzeko, eta Euskara indartzeko, baizik alderantziz, Frankismo garaian ginelako. Hala ere, 1960 hamarkadan Euskararekiko lortu zena nahiko izan zen (miraria izan al zen?):
|
|
|
Ez da erraza, hala ere, beti umore oneko, era asertibo batean eta zeure onetik atera gabe jokatzea. Burua, nahi edo ez nahi, beti daukagu bueltaka,
|
hau
ez bada bestea gogoan, nik ez dakit nora joan beharra, harekin egon beharra, edo besterik gabe, epaituak izango garen beldur horrekin. Beti ez baikaude aldarte oneko, eta halakoetan geure onetik ateratzea izaten da normalena, eta erantzun txarren bat ekartzen du atzetik.
|
|
2016
|
|
|
esate baterako, odola (arraza nozioa ere, erruz erabiltzen zen orduan) edota fedea, erlijioa (sinesmena) (Tejerina 1992). Alegia, egun hizkuntzak berezi egiten bagaitu ere,
|
hau
ez da beti horrela izan, ez behintzat egun duen pisu edo protagonismoarekin. Hizkuntzak gure burua irudikatzeko eta gure identitatea erabakitzeko izan duen pisua edo protagonismoa historikoki aldakorra izan da, eta oraindik aldakorra da.
|
|
|
444 Gai
|
hau
ez dago, dakigula, behar bezala landua: corpus plangintzari dagozkionetan gero eta argiago dago kontua, ez ordea HINBE saioei dagokienean.
|
|
|
Lehentasunezko ikuspegi
|
hau
ez da gure artean berria. Beste terminologiaz bada ere berariaz azpimarratua du Seber Altubek, orain dela laurogei urte, arnasguneen zentraltasuna.
|
|
2017
|
|
|
Neofalanteak erabat kontziente dira bai eskolan eta eremu formaletan ikasten duten aldaera estandarraz, eta
|
hau
ez dela galiziera etxetik ikasi duten hiztunen galizieraren berdina.
|
|
|
Beste era batera esanda, neofalanteak erabat kontziente dira bai eskolan eta eremu formaletan ikasten duten aldaera estandarraz, eta
|
hau
ez dela galiziera etxetik ikasi duten hiztunen galizieraren berdina. Horregatik, euren galiziera ‘liburukoa’ eta ‘telebistakoa’ jotzen dute, ikasitako aldaera ‘artifiziala edo alien a’ definituz, akatsez betetako hizkuntzatzat dutelarik (O’Rourke & Ramallo, 2011).
|
|
|
Batetik, Hiztun berri hezkuntza formal bidez ikasi duen edo ikasten ari den horri deitzen zaio, zeina hizkuntza era baikor batean ikasteko prest dagoen. Batzuetan, hiztun berri
|
hau
ez da ethno linguistikoki talde hartakoa, eta honek, hiztun tradizionalen eta hiztun berrien arteko gatazkak edo tentsio egoerak dakartza (Hornsby, 2015). Hiztun berri terminoak, gainera, ez du zertan hizkuntza gutxituei loturik egon, subjektuak ikasi berri duen hizkuntzari baizik (O’Rourke eta beste, 2015).
|
|
|
Bestetik, galizieraren kasuan ere ezberdintasun bat topatu da, hirugarren profilean (adjektiborik gabeko hiztunena, alegia) ez baita galiziera ikasi duen hiztunik topatu. Hala ere, aztertu direnen artean
|
hau
ez gertatzeak ez du esan nahi bere burua hemen kokatzen duen galiziar hiztunik ez dagoela galizieraren komunitate osoan.
|
|
|
Honetaz gain noka galdu eta hitanoak toka teknikokipresentzia asko ez daukan herri edota bailaretan gerta daiteke emakumeek
|
hau
ez bereganatzea. Egoera honen aurrean hitanoa tokamaskulinitatearekin lotuko den tratamendua izango da.
|
|
|
euskal hiztunek ez dute beti euskaraz egiten, ez dute beti euskaraz egiterik; eta askorentzat euskalduna ez da hizkuntza kategoria hutsa, ez da erabilera edo ohitura linguistikoen deskripzioa. alderantziz izan behar duela pentsatzen dute beste askok: euskalduna denak euskaraz egingo du. beharra du, araua halakoa da, beraz egin egingo du. baina behar
|
hau
ez da linguistikoa, identitarioa da. eta behar identitaorietatik hizkuntza praktiken erregistroetara: erabilera sustatzeko neurriaren bila – Eduardo Apodaka eta Jordi Morales
|
|
2018
|
|
|
Ezezagunekiko harremanei dagokienez, modu
|
hau
ez da inoiz ahobizien artean joera nagusi izatera iritsi, eta gutxi izan dira era sistematikoan(" ia beti") eutsi diotenak. Hiru neurketetan ez da igartzen aldaketa edo hobekuntza esanguratsurik.
|
|
|
Baina nahiz eta badirudien baserri bueltako lan denetan hitanoak presentzia handia zuela,
|
hau
ez da horrela. Honela dio Liernik (59 TokaNoka) merkatura etxeko barazkiak saltzera joatean, zituen hizkuntza ohituren inguruan:
|
|
2019
|
|
|
Beti ere, bizitza soziala herrian egitea bermatzen bada (kontziliazioa, aisialdia, herrigintza, etab.). gaur egun, hiriburuetatik kanpo, asko dira lanera udalerritik kanpora ateratzen diren pertsonak, baina bizitza familiarra eta soziala herrietan egiten dutenak eta herriko ekimen eta jardueretan buru belarri parte hartzen dutenak. askoz ere garrantzi gehiago ematen diot dendak, elkarteak, zerbitzuak nahiz taberna jatetxeak egoteari edo festak eta bestelako ekimenak antolatzeari. elementu hauek – eskolekin bateraezinbestekoak dira herri bizitza eta komunitate kontzientzia mantendu eta indartze aldera. herri hauek lotoki huts ez izatea da funtsezkoa. herritarrek dute horretan erantzukizunik handiena, baina goi mailako erakundeek ere beharrezko babes ekonomiko eta instituzionala eman behar dute edo ematen jarraitu, arnasgune hauen bizitasunaren garra indartsu eta bizirik manten dadin. testuinguru honetan, ez dut aipatu gabe utzi nahi zaharren zaintzaren gaia, herri txiki eta euskaldunetako kale giroa gehien erdalduntzen ari den faktoreetako bat bihurtzen ari baita azken urteotan, ostalaritzaren erdalduntzearekin batera. eta lan horietan hasi diren etorkinek zailtasun handiak dituzte euskararen ikasketari ekiteko: ekonomikoak edo denbora aldetikoak gehienetan, eta baita, zenbaitetan, informazio faltak eragiten duen motibazio urria. gai
|
hau
ez da erraza eta apenas heldu zaion serioski inon, nik dakidala. Baina bideratzekotan, derrigorrezkoa izango da lan horietan ari diren pertsona eta erakundeekiko harreman zuzena izatea, gaiari buruzko informazioa ematea (askori inork ez baitio azaldu gure gizartean euskarak duen egoera eta garrantzia) eta egoera hobetzeko egitasmoak, euskara ikasteko aukerak eta hartu beharreko neurriak elkarrekin lantzea.
|
|
|
berria, baina konpartimentazioa. Funtsezko etena izan da" konpartimentaziorik bai/ ez" delakoa, azken 40 urteko gure planteamendu soziolinguistiko eta glotopolitikoen alorrean6 kikeren ekarpen
|
hau
ez da, beraz, ezikusia egitekoa. 2) konpartimentazio berri hori ez da arnasguneetara berez bere etorriko.
|
|
|
Hauen artean, 2017 urtearen hasieran aurkeztutako" Language equality in the digital age Towards a Human Language Project" (Europako Parlamentua, 2017) txostena azpimarratzekoa da. Bertan Europak bizi duen eleaniztasunak suposatzen duen arazoa aurkezten da, eta Hizkuntza Teknologiak hori garatzeko suposatzen duen aukera. hizkuntza teknologiak ezinbesteko tresna dira gaur egun hizkuntzen bizitasun digitala bermatzeko, baina euskara Ingurune digitalean garatuko bada garapen
|
hau
ez da mundu globalizatuan lehiatzen diren erraldoien eskutik iritsiko. meta net sareak landutako" euskara aro digitalean" liburu zurian (rehm, 2012) adierazten den moduan, euskararentzat garatutako teknologia gehiena euskal herrian garatu da, bertako eragile, enpresa, unibertsitate eta ikerketa zentroen eskutik. euskal herria aitzindaria izan da alor honetan, eta euskararentzat teknolog...
|
|
|
Ikusten denez, euskararentzat hizkuntza teknologia garatu den arren, oraindik urrun gaude gaur egun behar den mailara iristeko. meta net saHizkuntza teknologiak ezinbesteko tresna dira gaur egun hizkuntzen bizitasun digitala bermatzeko, baina euskara Ingurune Digitalean garatuko bada garapen
|
hau
ez da mundu globalizatuan lehiatzen diren erraldoien eskutik iritsiko.
|
|
|
SARRERA hizkuntza baten bizitasun digitalak bere osasunaren ezinbesteko informazioa ematen digu. komunikazio kanal nagusi bilakatu da Ingurune digitala, eta hizkuntzek bertan duten presentzia kontuan hartu beharrekoa da, honen bizitasun digitala ezagutzeko garaian. gaur egun, hizkuntza baten osasuna ezagutzeko ezinbestekoa dugu ingurune digitalean bizi duen egoera ezagutzea. kontzeptu
|
hau
ez da berria, eta euskararen osasunaz aritzean askotan aipatutako gaia da. euskararen kasuan ere ez da desberdina: euskarak bere etorkizuna jokoan duela badakigu, eta joko zelaietako bat ingurune digitala dela askotan aldarrikatu dugu.
|
|
|
Birsorkuntza
|
hau
ez da etorriko proiektu izarren eskutik, ezta beste gizarte batzuek egiten dutena errepikatzetik ere. Euskal herriak historian zehar ezaugarri izan dituen balio sistemekin eta jokabideekin konektatu behar gaitu berriro.
|
|
|
Faktore kulturalaz dihardugunean, edota kulturaren kz euskaraz, ez gara bakarrik ari adierazpen kulturalez, ari gara hainbat narratiba kolektibotan adierazitako balio sistemaz, herri gisa definitzeko erabiltzen ditugunak eta historian zehar hartzen joan garen erabakiak azaltzen dituztenak. Gizarte bat autodefinitzen den eta egoera jakinen aurrean joGorka Espiau Idoiaga eta Itxaso Bengoetxea Larrinaga – Euskararen balioak katzen duen modua da. kultur faktore
|
hau
ez balitz, k hau ezean, gizarte guztiek antzera erantzungo lukete erronka berberen aurrean. Beraz, ALCek iradoki nahi du euskal kulturaren k gehitzea berrikuntzari buruzko ohiko formulazioari (I+G+B+ k), sakontasun handiagoz ulertzeko nola artikulatzen diren berrikuntzaeta aldaketa prozesuak egitura mailan.
|
|
|
Faktore kulturalaz dihardugunean, edota kulturaren kz euskaraz, ez gara bakarrik ari adierazpen kulturalez, ari gara hainbat narratiba kolektibotan adierazitako balio sistemaz, herri gisa definitzeko erabiltzen ditugunak eta historian zehar hartzen joan garen erabakiak azaltzen dituztenak. Gizarte bat autodefinitzen den eta egoera jakinen aurrean joGorka Espiau Idoiaga eta Itxaso Bengoetxea Larrinaga – Euskararen balioak katzen duen modua da. kultur faktore hau ez balitz, k
|
hau
ezean, gizarte guztiek antzera erantzungo lukete erronka berberen aurrean. Beraz, ALCek iradoki nahi du euskal kulturaren k gehitzea berrikuntzari buruzko ohiko formulazioari (I+G+B+ k), sakontasun handiagoz ulertzeko nola artikulatzen diren berrikuntzaeta aldaketa prozesuak egitura mailan.
|
|
|
Baina kontu
|
hau
ez da berria; izan ere, Joan Solek aspaldian plazaratu zuen artikulu bat, non azaltzen duen zein irizpide izan duten katalunian ekimenak hautatzeko:
|
|
|
euskararen aldeko ekimenen labirintoan orientatzeko gakoa era berean, Mintzodromo bat atondu eta baliatzen badugu euskaltegiaren publizitatea zabaltzeko bestela bezala, gerta liteke kontrako eragina sortzea: " publizitate pribatua" marka erantsi diogu eta, egitekoari. kontraesanak minimizatzea da kontua, eta ez jokabide batzuk bere izatez anatematizatzea.
|
hau
ez da" katixima": ez du gaitzesten edo barkatzen ezer; koherentzia du jomuga, besterik ez.
|
|
2020
|
|
|
Horiek izan baitira abiaburuko bosturtekoan egin ditugunak. Baina
|
hau
ez da hasiera besterik. Euskarazko komunikabideen inguruko ikerketak aurrera egingo du, elkarlanean etorkizunerantz.
|
|
|
Ondorengo lerroetan beraz, martxoa hasieran Bartzelonara egin genuen bidaiaren laburpena egiten da, komunikazioaren eremuan eskarmentu handia duten Herrialde Katalanetako hainbat aditurekin izandako elkarrizketen sintesia. Testu
|
hau
ez da sektorearen gogoeta estrategikoaren emaitza, inola ere ez, baina bertan jasotzen diren ideiak, beste ekarpen batzuekin batera, baliagarriak izango zaizkigu ondorengo hilabeteetan berrartuko dugun gogoetarako. • Hitz gakoak:
|
|
|
Inplikazio emozionalari dagokionez orokorrean urria dela esan daiteke, saioaren eta elkarrizketaren formatuak Azpimarra saioak baino gertutasunerako bide gehiago ematen duen arren argi dago
|
hau
ez dela elkarrizketaren muin nagusietakoa.
|
|
2021
|
|
|
I:
|
hau
ez da borobil bat...
|
|
2023
|
|
|
• Herrietako batzordeen dinamika jarraia eragiteko gai izango ginela uste genuen, baina aurreikuspen
|
hau
ez da bete.
|
|
|
Zaila egiten den arren, muga horiek mantentzea lehenetsi dugu, eta horrek mesede egin dio ariketari berari. Izan ere, hasieratik izan dugu argi, eta horrela adierazi dugu,
|
hau
ez dela euskararen afera konponduko duen tresna magikoa: erabileran, eta pausoz pauso, aurrera egiteko beste modu bat proposatu zen.
|
|
|
Periferiako gazteek euskal kulturgintza gutxi ezagutzen dute eta munduko merkatuan euskararen eta euskal kulturgintzaren oihartzuna txikia da, hala ere,
|
hau
ez da gazteen kontua bakarrik Siadekok (2018) Elkar Fundazioaren enkarguz egindako ikerketan euskaldunen erdiak euskal kulturarik ez duela kontsumitzen ondorioztatu zuen. Hona Berria egunkarian prestatutako infograma1):
|
|
|
Susmoa da euskal kulturaren inguruan ezezagutza handia dagoela irakasleen artean ere. Ikasleek senti dezaketen desidentifikazioa("
|
hau
ez da niretzat, hau beste belaunaldi bateko kontua da"), irakasleena ere bada neurri batean.
|
|
|
Aintzat har dezagun irudi
|
hau
ez dela beraien artean oso lotuta dauden prozesu oso dinamiko eta malguen irudikapen mugatu eta estatikoa baino, eta prozesu horiek proiektu bakoitzaren testuinguruaren neurria hartzen dutela; berdin egitea ezinezkoa den arren, xedea da beti ahalik eta sakontasun eta kontu handienaz egitea. Datuen baliozkotzeak ez du etenik, hori da diagramaren paralelo dagoen geziak adierazi nahi duena.
|
|
|
Errealitate ukaezin horren aurrean, hau da, maila eta jatorri desberdineko biziberritze prozesuak ugaritzearen aurrean, hizkuntzaren biziberritzeak diskurtsoa aldatu du hizkuntzen aniztasuna lantzeko eremu gisa, The Routledge Handbook of Language Revitalization liburuaren sarreran ikus daitekeen bezala,"
|
hau
ez da hizkuntzen galerari buruzko liburua. Liburu honek azaltzen du pertsonek nola egiten dioten aurre hizkuntzak bizirik mantentzeko erronkari, ahal duten moduan hizkuntzarekiko harremana berreskuratzeko erronkari, erabiltzen den lekuetan tradizioak berrezarriz, funtzio berriak aurkituz eta hiztunen belaunaldi berriak sortzen saiatuz".
|