|
2007
|
|
|
Batere, gure aitonak geldirik ezin egona zuen, eta noiz nahi bazuen zerbait egiteko. Ikusten zen ardura zare edo saski batzuen egiten, hurtze kimaz txirikordatzen, edo berdin ganibeta eskuan arto xuritzeko xiri lantzen edo arrestelu hortzen bermoldatzen, berdin ere ilezko lepoko edo galtzerdi pare baten trikotatzen,
|
hau
ez bazen ere gune hauetako gizonen ohizko ekitate bat, begiak erdi hetsirik puntuen aldarrikatzeko ez baitzuen ikusi beharrik, ezpainak murmurikan nehork sekulan jakin gabean otoitzez ala sakreka ari zen. Gauaz, suaren argiaz besterik bazen beti bere gelan, irakurtzea ere maite zuelakotz eguna bete ondoren, liburu baten ametsezko lerroak hobeki preziatzen zituela gauaren giro lasai eta misteriotsua lagun.
|
|
|
Maddik berak aitortu zuen, ederra eta dotorea zela, bere haurraren errezebitzeko arras egokia. Sekulan ez eta, bihotzeko bultza bat ezin gaindituz, potta eman zion Aitatxiri,
|
hau
ez baitzen guti harritu, bainan ere, harro senditu.
|
|
|
Gauzak hola, beste bi negu pasa ziren familia areagotu zenetik, Pettani, gogoratu zitzaiolarik azken bidaiaz artatu behar zuela, bere munduko pasaia ttipitzen ari zaiola aitortuz" azken zapetak preparatzen dituk holako horietan, oi zortea! " eta deliberatu zuen hil kutxa baten egitea, berari egokia zitakena,
|
hau
ez baitzitaken beretzat nihun ez zeneko lan bat, neurriak behar bezala hartzen baziren. Bazakien mahasturiak hil-kutxa berriak saltzen zituela, kebide sahetsean, agerian, egun oroz orhoitzeko lur huntako bizia laburtua zuela eta noiz nahi joateko prest zela.
|
|
|
Artaño deitu soldado bat kondenatua izan zela agorrila erditsutan eginikako ohointza baten gatik, Joseph Dumoulin deitu lagun batekin (gure Lastaga famatua, iduriz) lapurketa bat obratu zutelakotz Bordeleko notario lukurari baten etxean, eta, hau garbitu eta, urrezko luis eta harri bizi mordo bat arrobatu. Galdezketa larriak (eta bortitzak?) jasan izan gatik, Artañok beti ukatu zuela altxorraren jabe zenik, biek ekintza egin eta Dumoulinek zuela nunbait gorde, eta ez zakiela ez
|
hau
ez hura nun ziren. Azkenik, Artaño armen puntan pasatua izan zela gerla denborako ebasketa egitea gatik eta armadako arduradunek, emeki emeki afera utzi zutela ixiltzera, Dumoulin hura ordukotz desagertua baitzen eta beren paperretan desertur ekarria.
|
|
|
— Ezetz, mutikoa! Usaian horrela ari direnak zaharrak dituk eta gainerat emazteak, eta gure mutil
|
hau
ez duk ez bat ez bestea, dakidanaz...
|
|
|
— Ez gaizki ari haiz, kamelia ez dut hirietako landare bat, hire jakintasunak ez
|
hau
ez itoko, gaizoa, mañoliarekin nahasten duk, kasu he! Badiguk aski lan hemengo landare sortak ongi ezagutzeko, orduan hitzak behar bezala erabilzkik, he!
|
|
|
Bere lagunek, klasea bukatua zelarik, bere xori jestuen eta kantuen entzuteko eskarniatzen zuten, eta horrela deitu zuten: perttoli xori,
|
hau
ez baitzen hunen errailen ahoan izen gaitiko bat bainan, gaiztakeriazko trufa ezin ahantzizko bat, beren kastakoa ez zelako marka barnakor eta sendikor bat, egonkorra gainerat.
|
|
2008
|
|
|
Ikusi ere behar dute nola, gu menditarrek, otoitz moduan dugun kantatzen kenka gaixtoetako hasperenen agerpena:
|
hau
ez dea bada guhauri doakigun izaera?
|
|
|
Behin, Maiana eta Katixa gomitatuak izan ziren Uhaitzeko bestetara. Eskualde horretan zeukaten oitura pollit
|
hau
ez dute ahanztekoa: bestara urruntxagotik oinez etortzen zirenek bazuten afariteko gomita antolatzaileen etxeetara.
|
|
|
Bizar zuri girgilatu bat paporadino hedan. Betaurrekoak sudur makotz batean ixtaklok, ongi lisatutako jantzi ederrek salatzen zuten puttiko
|
hau
ez zaitekela pikaren azken umetarik. Kunte zenbait edo... zazi zu!
|
|
|
Ezjakintasunak du Gaizkia agindu Sanotzaileen lana nik ezin sumindu Hala re aldarri
|
hau
ez diot ixildu Uraz ardura! edo gureak egin du!
|
|
|
Gero, dudatuz pixka bat halere, ez baitzen hainbat ausarta, ohantzean sartu zen gorputza borobilduz, eta azkenean urerat bultzatu. Txopako hura, bertzeak bezala, iritsi zen amiamokoaren ondorat,
|
hau
ez baitzen batere harritu.
|
|
|
Gorrailek, gertatuaz axolarik gabe, lekuak hustu zituen isilka oihanari buruz, Otsogris utziz bere zortearen menpe. Egin ahalak eginik ere,
|
hau
ez zen bere zepotik libratu ahal izan.
|
|
2010
|
|
|
Gorputz zati
|
hau
ez zen erabat osatua.
|
|
|
Zuhaitz berri
|
hau
ez dun gehiago erre izanen, zeren bere fruitua Argia baita.
|
|
|
Erritmo entzun ezan entzun ezan ongientzun ezan beti, zeren erritmo
|
hau
ez baita gehiago gorputzarena.
|
|
|
Berriro, Hannak poz ezezagun
|
hau
ez dezake adieraz:
|
|
2012
|
|
|
Eta
|
hau
ez bada ongi beste zerbait egiten dugu baitira seurki ta halere ahalbide frango
|
|
|
Baina eboluzio posibilitate
|
hau
ez da batere seguruena. Tradizio komunista libertarioa, liberalismo politikoa bere jatorrizko zentzuan, gure herriak erakutsi duen auto eratzeko gaitasuna, eta munduko marginatu eta iraultzaile guztiekin lotzen gaituen ikuspegi humanista orokorra estekatu nahi ditu, elkarrekin, jarrera honek.
|
|
|
Batasun politiko eta ekonomikoak ez duela kulturen ukamena ekarri behar gehienek diote. Ezkerrak ere, oro har nazionalismoa kondenatzen duenean ere (eta
|
hau
ez da harrigarria, kontutan harturik zer nolako nazionalismoa den nagusia Europan), berezitasun kulturalen aberastasuna goraipatzen du.
|
|
|
Etsaigoan diren indarrek negoziatu nahi dutenean, indar harremanen egoerak kondizionatzen du negoziazioaren funtsa. a.Bata irabazten ari da, bestea galdua sentitzen da; errenditzeko kondizioak negoziatzen dira:
|
hau
ez da gure egoera. b.Parte biek, luzaroan borrokan ibiliz gero, elkarrekin bizitzeko sistema bat aurkitu dute, biek onartua. Konparazione, hori izan zen" polimili/ Euskadiko Ezkerraren" kasua, demokrazia errepresentatiboaren sistemaren barnean.
|
|
|
Garaile den estrategia baten barnean planteatzen da guzti hori. Nire iritziz,
|
hau
ez da negoziaketara heltzeko izpiritu egokiena.
|
|
|
Damutasun, erreinsertzio eta txantaje guztiei aurre egin diegu, eta garaile gara. (...) Borrokaldi
|
hau
ez dugu gure ‘arazo domestikoak’ konpontzeko edo euskal gizartea sentiberatzeko egiten. Egoera politikoak eta Euskal Herriko prozesuak horrela eskatzen dutelako baizik; eta Kolektiboak barne indarra eta kanpo babesa duelako erronka honi erantzuteko.
|
|
|
nazio den herri bakoitzari dagokio bere buruaz jabetzea. Baina nazioarteko politikan onartua den printzipio
|
hau
ez zaio nazio izan nahi duela aldarrikatzen duen edozein mugimendu nazionalistari aplikatzen, nazioartean" herria" edo" nazioa" definitzen duena, hain zuzen, nazio horren existentzia edo ezagutza internazionala delako. Zirkulu bizioso bat da, onartze esplizitu batek, existentzia internazionala duen nazio batek edo nazio talde batek egina, hautsi dezakeena.
|
|
|
" biolentziaren monopolio demokratikoa" interesgarriago zaio diktadura itsusia baino. Nire iduriko, merkatuaren joko librea eta ordena publikoa mantentzeko, demokrazia da sistemak behar duen formula, eta
|
hau
ez soilki metropolietan, mundu osoan baino. Zenbat denbora iraunen duen ordenaren jite demokratikoak beste gauza bat da, baina epe labur edo ertainerako aurreikuspenetan hori da joera nagusia, trantsizio inposatuen maiztasunak ikustera ematen duen bezala.
|
|
|
Baina
|
hau
ez da arazo bakarra. Camusek beste galdera lazgarri bat egiten digu:
|
|
|
Bizi ixtorio
|
hau
ez da nihoiz euskal gogotik aldatu, horregatik, segurrez ere, da luzaz egon ikasle beste mintzoen adierazpenetik ere. Haiek ezagutuago eta barnago zaut indartu gure euskal mintzoaren alderako atxikimendua.
|
|
|
Kudeatzeko hartua dutan makina haundi
|
hau
ez da alabainan, kamioi gisakoa" Manitou" delakoen eitekoa da, aurre besoez altxatzen du karga. Haatik, kamioi batek bezala hetsia du" kabina" delakoa.
|
|
|
Bai segur ez ginela enoatu bi edo hiru aldiz gertatu ginenetan. Hor entzun ixtorio
|
hau
ez zaut nehoiz ahantzi: amerindiano batek kondatua:
|
|
|
Port Arthur eko geltokian sartzera doa trena, bidaiako bigarren egun
|
hau
ez dugu luzea kausitu.
|
|
2014
|
|
|
Badira mundu hau haiekin hasi dela uste dutenak, ohartu ere gabe aitzinagokoek ireki bideetan dabiltzala. Eta
|
hau
ez da egia bakarrik Elizarentzat.
|
|
|
Azken galdera bat. Eskutan daukazun Argia
|
hau
ez ote zuten apezek sortu eta biziarazi 60 urtez, Eusko Jaurlaritzaren laguntzarik gabe. Lo zurrungan sarturik ote?
|
|
2016
|
|
|
zer aipatu eta nondik hasi? Nahiz eta lan pertsonalaren itxura izan,
|
hau
ez da fikzio bat, baizik eta dokumentu historikoetan oinarritu ikerketa antropologiko bat, etxe batetik abiatzen dena eta zabaltzen dena agoten fenomenoari. Nahi baldin badut irakurleek zerbait uler dezaten saga honetan, egokia da garaiak azak bezala ez nahastea eta dokumentuak kronologikoki aztertzea.
|
|
|
Nihaurrek lekukotasun bat bildu ahal izan dut, diona zango zuzenak zituztela. Berezitasun
|
hau
ez ote da odol zirkulazio txarraren ondorio bat populazio osoan zabaldua dena. Hori aipatu zidanak gehitu zuen;" ahate zangoak" zituztela, nahasiz gorputz atala eta agotek papoan ibili behar zuten antzara formako oihal zati gorria.
|
|
|
Ondorioz bi maitemindu hauek usaia segitu dute aita amek hautatu norbaitekin esposatuz. Edo biek herritik ihes egin dute eta iduriz ez zen hori gertatu, bestenaz kantu
|
hau
ez zen idatzia izango.
|
|
|
Okozeko Azkuekoa (geroan Auzkia). Etxeko jaun
|
hau
ez zen kutsaduraren, ezta debekuen beldur izan harreman sexualak izateko agot emazte batekin 17 mendean. Nahiz eta Urtsuarenak, eroslearen izena hartu zuen:
|
|
2017
|
|
|
Baina
|
hau
ez da nire lekua ez, nire iritziz, niri dagokidana
|
|
|
Ez gira Basaburuarrak lehia horietarik arras kanpo egonen. Bakotxak eginen ditu bere hautuak, eta Basaberri
|
hau
ez da ariko nor nundik dabilen kondatzen
|
|
|
Aitortu behar da dokumental moduan aurkeztua den bi orenetako film
|
hau
ez dela buruaren arintzeko egina, baina osagarriaren, janariaren eta laborantzaren biharko hautu baitezpadakoen inguruko gogoeta sakon bat jasan behar dela!
|
|
|
Londresen plantatzen da Frantziako erresistentziaren buru, gero Aljeren, eta 1944ko udaberrian gobernuburu jartzen. Parisera itzuliko da 1944ko abuztuaren 25ean, makiek eta Leclerc jeneralaren 2 Dibisio blindatuak hiriburu hori askatu orduko, amerikar dibisio baten laguntzarekin, baina
|
hau
ez da hainbat aipatzen. Gobernua 1946ko urtarrilan utzirik, 1958ko ekainean berriz hartuko du Aljeriako gerlaren kariara.
|
|
|
Dena dela, Alienor dugu Akitaniako jabea, eta horren ondoko erregeak horrenganik ditugu Akitaniako duke. Haatik lur
|
hau
ez dago Ingalaterrako erreinuan, Frantziako erresuman dago. Beraz Ingalaterrako erregeek, kontinentean dituzten ondasunengatik, Frantziakoei tarteka zin egiten diete, batzuetan gerla bat galdu ondoren.
|
|
2018
|
|
|
Orreagako egunaz ari naiz. Frantses idazle zenbaitek diote
|
hau
ez dela alegia baizik eta XIII. mendeko erromantzegileen bizkar ezartzen dute. Harrokeria nazionala segur ere barkagarria da, umekeria handiegia ez bada, baina ez du irri gai eta zuzengabeko izan behar, kritikari hauek izan ziren bezala, orduko kronikagile eta poeten lekukotasuna ukatuz.
|
|
|
Niri buruz igorri zuen so adierazkor eta kuriosoak adinaren gainezko adimena iragartzen zuen.Harrigarria da zenbat laguntzen duen izpirituaren garapena euskal mintzairak, bere zain harmonikoekin, bere hitz elkartuekin, bere irudien aberastasunaz eta bere ideialtasunaren gardentasunaz miresgarriak baitira. Hizkuntza eder
|
hau
ez da ikasten, ez eta atxikitzen ere; asmatzen eta inprobisatzen da, adin misteriotsu horretan, non, berezi eta jainkozko, natura gizonari agertzen zaion eta bere paisaien prestigio osoaz eta indar osoaz haurraren hunkigarritasun birjinalari eta irudimen poetikoari eragiten dien. Lehengo hizkuntzaren soinu guziak ulergarri zaizkio, harrigarri, eta Hitz iradokitzailearen harmoniak pentsamenduaren argia eta barneko sentimenduen bizia azkartzen dizkio.
|
|
|
Lasaitasun eta ongizate sentimendu azkar bat dastatu nuen. Une ezinago goxo
|
hau
ez dut ene bizitzan sekula ahantziko.
|
|
|
Baina
|
hau
ez da amaitu
|
|
|
Nola galduko ote nuke nik, Iparra... jakinez nondik iragan den nere bizi parte on bat! Ez, ez,
|
hau
ez da politika!
|
|
|
ba te! berriz akatu beraz Gaurko ezkerra, denak marikoiak. ez denak Maoistek ditek salbatuko benetako ezkerra Hor benetako bat gurutzatu diat garbi garbia Erraten dizuet ba, hau da azken mohikanoa lastima iraultza museo batean ezarri ezin dela zergatik?.. museoa ere duelako erreko dena maoista
|
hau
ez da txiste bat ostia honen sua honekin bihar ez daukagu ez errege ez elizarik Zeruko izar guziak gorriz tintatu nahi dituela honekin ez diat gehiago aurkituko ipar izarra bide seinaleak ere aldatu behar. denak ezkerrera gure herrietan xoko guzietan Maoren argazkia akabo ditiagu... Xaho, Matalas ta beste guziak agur egin dezazue gure" eusko gudariak"" borontarioen martxa" diau kanta!
|
|
2021
|
|
|
Gaueko euria. Ez
|
hau
ez da sasoi bat. Metonimia argia.
|
|
|
" bai ene bilatzen ari omen zirezte; hemen naiz! Aukera eder
|
hau
ez galdu!".
|
|
|
Kapitulu
|
hau
ez dut bukatuko erran gabe, serora horietarik ainitzek beren bizia pobreendako eman zutela. Zenbaitzu, ene adiskide Cathy eta Leonie bezala, torturatuak izan ziren eta hegazkin batetik itsasorat botaiak, injustizia batzu salatu zituztelako.
|
|
|
Beraei esker mirakulu bat gertatu da. Bihotz bihotzetik eskertzen ditut, heiek gabe liburu
|
hau
ez baitzen izanen. Lucien ene adiskidea eskertzen dut ere, liburu hunen argitaratzea onartu baitu.
|
|
|
Istorio
|
hau
ez zen gehiago ene buruan. Bitxi da, zeren josteta hunekin pasatu baititugu, ezin ahantzizko memento alegera batzu.
|
|
|
Azken puntu
|
hau
ez da mota horretako ekintzen arbuio bezala ulertu behar; Erakundea azkarragoa eta egoera egokiagoa izanen zirenean ikusiko zen ekintza horien komenigarritasuna, inork ez baitzuen sinesten frankismoa berez eta bakean joanen zela.
|
|
|
Azken puntu
|
hau
ez zuen Jose Luis Gonzalez Katarainek irensten ahal, bere arreba ETAk hil berria zelarik.
|
|
|
Kaixo, hi: Bueno, hasteko, Juan Sanchez
|
hau
ez duk, berez," Maixu txikia". " Maixutxikia" bere aita huan eta hortik zetorkiok izena semeari ere.
|
|
|
Errepika dezadan liburu
|
hau
ez dela jarrera ideologiko edo politikoen ikerketa. Horrelakoak aipatzen dira ETAren estrategia armatuarekin duten harremana sakontzeko eta, beraz, ez dira osoak.
|
|
|
" Alternatibarik eza da haien proposamena. Horregatik,
|
hau
ez da ETAren edo ezker abertzalearen kontrako operazioa; Euskal Herriaren kontrako erasoa da. Lizarraren kontrakoa".
|
|
|
Paradoxikoa da erakunde armatu batek gobernu bati bere legeak betetzeko eskatzea, gobernu horrek behin eta berriz lege horiek zapaltzen dituelako. Espainiako Gobernuak bere legeak errespetatuko balitu, bahiketa
|
hau
ez litzateke gertatuko. Beraz argi dago nork eragin duen gertaera hau.
|
|
|
Hainbeste hipotesi, non, behar bada, atal
|
hau
ez da gaur idatzi behar
|
|
|
ETAri gatazka honetan ez exijitzen diogu. Exijentzia
|
hau
ez zaio inondik ere Estatu espainiarraren politika" antiterrorista" ren gibelean jartzeari zor, AHTren inposaketa gelditzeko borroka moldeen zilegitasunari buruz hausnarketa zabaltzeko eta herri mugimenduaren autonomiari eusteko daukagun asmo erabakiari baizik.
|
|
|
Orain gutxi arte perretxiko
|
hau
ez zen Euskal Herrian ezaguna. Gaur egun, ordea, espezie honen laborantza gure geografiako leku askotan hasi da.
|
|
|
Baina liburu
|
hau
ez da bakarra, aurretik 2015ean, Hainbat zorte edo usapalaren hegaldi nahigabetua plazaratu zuen eta 2019an Josef Abeberriren patu tragikoa izenekoa. Ene irudikoz, bi liburu horiek oraingo liburuaren aitzindari eta bideurratzaile izan dira, eta hau da, ene uste apalez, trilogiaren azkena.
|
|
2022
|
|
|
Euskaldun katolikoak oldartzen zaizkio, aitzindariak Atharratzeko Lukuz, Domintxain, Izurako Latsaga, Baigorriko Etxauz dituztelarik. Joanaren armadak ehun elizaz goiti erretzen ditu bi lurraldeetan, bereziki Urdatx/ Santa Grazikoa, baina
|
hau
ez da biziki suhoi eta beti hor dugu. Gainera Urdatxi lur eremu handi bat kentzen dio:
|
|
|
Hor ere, Sanjurjoren kasuan bezala, konplotistek alhagia ederra dute. Haatik bestea klar izan bazen espiritu argi batentzat,
|
hau
ez hainbeste: delako mendi bizkarra ikusia dut, oso eztia da, parete baten antzarik ez du, eta nekez uler daiteke nolaz hegazkin batek jo dezakeen, panaz eta matxuraz ez bada.
|
|
|
Goazen beraz aurrera, estakuruak bazter utzirik: denen beharra badago,
|
hau
ez baita bukatu.
|
|
|
Autoan sartu garenean ulertu dut zure etsipena, aitortu baitidazu: "
|
hau
ez zen nire plana, laster joan behar naiz hemendik, ahal badut berriz jinen naiz zuregana, ez banaute preso sartzen edo hiltzen". Hau ustekabea!
|
|
|
(Bere fitxetan so egiten du.) Baina hori ez zen... Zaudezte, fitxak behatzen ditut...
|
hau
ez du Jainkoak... Jainkoa, barka, baina belaunaldi espontaneoa...
|
|
|
2 Hago baina,
|
hau
ez duk irizpideetan sartzen ahal. Ez duk psikiatra bat ere errateko kalitate organoleptikoek zer buru partetan egiten duten efektu.
|
|
|
Kontrola orokor eta planifikatua behar dugu. Atentatu mota
|
hau
ez dadin berriz gerta! Elea baino gehiago burdina dugu dantzatu behar.
|
|
|
Eskuetan hartuta irakurtzen hasten zarelarik handiagoa izanen da ohorea enetzat; eta are handiagoa izanen da baldin eta noizbait atzera ere hartzen baduzu. Izan ere,
|
hau
ez da irakurtzeko olerki kaier bat, noizean behin bisitatzeko olerki kaier bat baizik.
|
|
2023
|
|
|
Behere honetan ongi aratza ez balitz sekula egiazko handitasuna ekoizteko gai izan, artean, zientzian, hausnarketa teorikoan, akzio publikoan, eta arlo horietan guzietan handitasun faltsua baizik ez balitz izan, eta arlo horietan guzietan dena erdeinagarria izan balitz eta ondorioz kondenagarria, orduan bizitza profanorako ere ez zen inolako esperantzarik izango. Izan ere, beste munduak mundu
|
hau
ez baitzuen inoiz ere argiztatuko.
|
|
|
Lurralde nazionalaren segurtasuna molde eraginkorrean mantentzea estatuaren eginbide argiena da beti; segurtasunak ez du esan nahi lanjera eza, zeren eta mundu honetan lanjera beti baitago, baina esan nahi du krisiaren kasuan horretatik ateratzeko aukera arrazoizkoa; baina
|
hau
ez da lehen mailako156 estatuaren eginbidea baizik; izan ere, hau baizik ez badu 161 egiten ez du ezer egiten eta hori bakarrik egiten badu, hori egitea ere ez baitu lortuko.
|
|
|
Gauden unibertso sentigarri honek ez du beste errealitaterik ezinbestea baizik; eta ezinbestea ez da erlazio konbinazio bat baizik zeina gure izpiritutik segituan desagertzen baita, arreta altu eta aratz batek gehiago finkatzen ez dituen bezain laster. Gure inguruko unibertso
|
hau
ez da gure haragiari materialki presente den pentsaera baizik.
|
|
|
123 Ideia
|
hau
ez da argia.
|
|
|
173 Obedientziaren obligazioa baldintzatua bada, berrespen
|
hau
ez da egokitzen lehen atalean eman zuen obligazioaren kontzepzioarekin zeinean obligazioa baldintza gabekoa zen
|
|
|
Eskerrak Emilio Lopez Adan eta Lucien Etxezaharretari zeinen interesa eta laguntza gabe itzulpen
|
hau
ez zen publikatuko. Eskerrak ere Jon Mentxakatorre Odriozolari, testu honi eman dion arretagatik.
|
|
|
Jabetza hirukoitz
|
hau
ez liteke ondorengoz transmiti, ez liteke sal ezta inolako moduz besteren65 ere (kasu batzuetan soilik makina trukatua izan liteke); makina baliatzen duen langileak soilik izanen luke uzteko ahalbidea; kasu horretan, langile horri geroxeago emaitza bera estatutik berriro jasotzea zaila baina ez ezinezkoa egin litzaioke; langilea hiltzen denean, makinaren jabetza estatuaren eskuetara itzultzen da;... Emaztea ber lana egiteko gai baldin bada, makinaren jabetza atxikitzen du.
|
|
|
Bigarren baldintza da landa eremuko errientek laborariak ezagut ditzaten eta ez ditzaten erdeina; baina
|
hau
ez da lortzen bakarrik errientak laborarien artean hautatuz; errient horien formakuntzan toki handia eman behar zaio herri guzietako folkloreari, zeina ez baitzaio aurkeztu behar kuriositatea bezala gauza handia bezala baizik; errientei esplikatu behar zaie nola artzainek eragin zioten giza pentsamenduari, lehen espekulazioetan, argizagiei buruzkoetan, baita ongiari eta gaizkiari buruzkoetan ere,... Horrelako prestakuntzaren ondotik, urte batez beste departamenduko baserri batera igor litezke lanean ar daitezen mutil gisan eta izen ezkutupean; urte baten buruan, berriro eskola normaletan bil genitzake haien esperientzia pertsonaletan argi ikusten laguntzeko.
|
|
|
Egiaren premia da beste guziak baino sakratuagoa. Alta
|
hau
ez da sekula erraten; idazki okerren kantitate erraldoia lotsarik gabe zabalduaz ohartuz gero, bai eta autore sonatuen liburuetan ere, irakurtzeko beldurra sortzen zaigu; eta iturri pozoitu batetik bezala irakurtzen dugu.
|
|
|
Hau da beharbada, denetan agertu den eta hainbeste jende estonatzen duen lehendakariaren108 fenomenoaren 114 egiazko arrazoia; gaurko egunean, herri guzietan, kausa guzietan, bada gizaki bat zeinaren pertsona konkretuarengana fidelitateak joaten diren; estatuaren hotz metalikoa jasan beharrak kontrastez jendea bihurtu du haragiz eta odolezko zerbait maitatzeko hamikatua; fenomeno
|
hau
ez eiki da bukatzear eta, ondorioak biziki kaltegarriak ukan ditzakeen arren, sorpresa biziki larriak ekartzen dizkigu oraindik; izan ere zinemako izarrak edozein giza materialekin egiteko arteak, Hollywooden ongi ezagunak, masengandikako mirespena nornahiri ematen ahal dio.
|
|
|
Hastapenean, anitz puntutan 1789ko iraultza iragartzen zuen Fronda izeneko matxinada zapartatu ondoren, Louis XIV.a boterean jarri zen gehiago diktadore gisa ezen ez eta subirano legitimo gisa; horixe zuen adierazten" Ni naiz Estatua" esaldiak;
|
hau
ez da errege baten pentsamoldea; Montesquieuk ezkutuko hitzetan hori oso ongi esplikatu zuen, baina bazen Montesquieuk bere garaian oraindik ikus ez zezakeena, hau da, bi etapa izan zirela frantziar monarkiaren endekapenean: lehenik Charles V.aren ondoren monarkia despotismo pertsonalean eraldatu zen, eta Richelieuren ondoren despotismo pertsonal hori joera totalitarioko estatu makina batek ordeztu zuen; eta Marxek zioen bezala, estatu makina horrek ez zuen bakarrik biziraun; izan ere, perfekzionatu eta hazi zen ere erregimen aldaketa guzietan barna.
|
|
|
Obedientzia da giza arimaren hil ala biziko premia; baina obedientzia bi motatakoa da: bata da ezarritako arauei buruzko obedientzia eta bestea guhaurk zuzendaritzat hartutako gizakiei buruzko obedientzia; bigarren obedientzia mota honek ez du jasotako agindu bakoitzerako onarpenik eskatzen baizik eta behin betiko emandako onarpena, baina norberaren kontzientziaren exigentziekiko adostasunaren baldintza bakarraren pean; eta obedientzia mota
|
hau
ez dadin sekula menpekotasun bezala ager, aldarrikatu behar da 20 eta sustut zuzendariek onartu behar dute adostasuna dela obedientziaren arrazoi nagusia, ez ordea zigorraren beldurra ezta sariaren amuzkia ere; gauza ezaguna izan behar da agintzen dutenek berek obeditzen dutela egokitzen zaienean; eta hierarkia guzia zuzendua izan behar da helburu batera buruz zeinaren balioa eta handitasuna jend...
|
|
|
...nei bi pizgarri mota desberdin baitagozkie; bata, Frantzia zaharrekoaren antzekoa, ezberdintasun guti edo aski egonkorra da; sortzen ditu goikoen alderako idolatria —egiazko herra ezkutu batekin nahasia baldin bada ere— eta goiko aginduen alderako menpekotasuna; bigarrena ezberdintasun modernoa, mugikorra eta jariakorra da eta gizarte eskalan igotzeko gogoa sortzen du; ezberdintasun mota
|
hau
ez da aurreko ezberdintasun egonkorra baino errealitatetik hurbilagoa, eta galga rria da hura bezala bezalaxe; azken finean, berdintasunaren kontzepzioa inposatuz 1789ko iraultzak ez du ezer egin ezberdintasun zaharraren ezberdintasun berriarekiko trukaketa kontsakratu baizik.
|
|
|
Azkenean, badira Jainkoaren agindu zuzen eta bereizi bati obeditzen diotenak ere: eta azken kasu
|
hau
ez da uste dugun bezain bakana; zeren existitzen den lekuan, maiz sekretua baita, eta maiz sekretua da interesatuentzat beraientzat ere; zeren hauek batzuetan jainkoa baitan sinisten ez dutela pentsatzen duten horietarik baitira; haatik, kasu hau uste dugun baino gutiago bakan izan arren, zorigaitzez sarria ez da ordea.
|
|
|
Berehalako aterabide praktikoa da partidu guzien ezeztatzea; partiduen borroka, III. errepublikan egiten zen bezala, onartezina da; izan ere, borroka horren ondorio saihestezina partidu bakarra da; eta hau gaizkiaren muturreko maila da; beraz ez dago beste aukerarik partidu gabeko bizitza politiko bat baizik. Gaurko egunean horrelako ideiak berri eta ausart dirudi; hainbat hobe, zerbait berri behar dugu eta; baina, izatez, ideia
|
hau
ez da 1789ko tradizioa baizik; 1789ko jendeentzat ere, ez zegoen beste aukerarik; 26 azken mende erdi hau bezalako bizitza politikoa amesgaizto higuingarri bat irudituko litzaiekeen; ez zuten sekula pentsatuko populuaren ordezkari batek bere duintasuna arnegatu zuenik partidu baten kide diziplinatu bat bilakatzeraino.
|