|
2002
|
|
|
Bere maitasuna aitortzeko, badaki ezin diola" izugarri maite zaitut" esan, Corín Telladok esan zuelako lehenago. Horren ordez, honako
|
hau
esaten badio: " Corín Telladok esan zuen moduan, izugarri maite zaitut" bere helburua lortuko du, maiteminduta dagoela jakinaraztea eta, aldi berean, ironia erabiliz, zaharkitutako adierazpena berreskuratzea.
|
|
|
Hau guzti
|
hau
esan ondoren, gure lan honetan euskal eleberriak nahiz eleberri laburrak aztertzeko asmoa dugula esan beharra dugu. Ikusi den modura, bien arteko mugak eztabaidagarriak izanik ere, ipuinaren intentsitatea eta eleberriaren patxada bilatzen duten testuak, hots, eleberri laburrak nahiz eleberriak, izango ditugu aztergai. b) Euskal eleberrigintzaren sorrera eta garapena XX. mendearen lehen erdian.
|
|
|
Goihenetxe Txillardegik artikulu hartan François Mauriac en laudorioa egiten zuen. Aldi berean, Robbe Grillet nouveau roman mugimenduko aita edo aitapontekoari buruz honako
|
hau
esaten zuen: " Robbe Grillet ez da nobelari bat, nobela injeñeru bat baizik"...
|
|
|
Ba zirudian
|
hau
esaten eutsala:
|
|
|
Emerenen begiak gogara ikusi eben Leon. Ingurumari ibili jakon neskatoa, bestetan lez,
|
hau
esan, hori galdetu.
|
|
2003
|
|
|
Kontrastea bilatzean beste batzuetan. J. Artetxek, Kurl obrari eginiko erreseina laburrean
|
hau
dio: " Las ilustraciones y la misma portada, a tono con el sano humor del texto un humorismo de raigambre inglesa son del mismo autor." 31
|
|
|
Eztago txarto leku
|
hau
esan zuan Martinezek txaloka orkestari begira. Baina edozein leku dago ondo zurelako neska batekin.
|
|
|
Laztana, jarraitu geinke geureagaz, ala kaiku horrena amaitu artean itxaroten egon dogu? eta
|
hau
esanda batera Unaxek ozenki musukatu zuen Ainhize aho aldean.
|
|
|
Eta
|
hau
esanda albora etzan zen, Unax gainean jar zedin. Honek musukatu egin zuen, eskuak nikiaren barrutik sartuta, bularretakoa askaturik zegoela.
|
|
2005
|
|
|
Hasteko, esan daidan ez dodala hemendik aurrerako berba jarioa hain samurra izango jatanik uste,
|
hau
esatean zergaitik esaten dodan benetan ez badakit be, susmoa besterik ez daukadala oraindik. Esan daidan baita, orain arte nire susmoak bete bete egin dirala, nire onerako zein nire kalterako izan, susmotan oinarrituta aurrera zein atzera egin.
|
|
|
11 Kandela, kritika aldizkaria, Hordago, 1984 hartu duen inportantzia ikusirik, posibilitatu du ipuina, jenero gisa, aurrera eta indartsu kaleratzea euskal literaturaren munduan. Fenomeno asko izan dira ipuingintza bultzatu dutenak eta asko dira ipuinak idaztearen aldeko arrazoiak; nobelaren aurrerapausoa, ariketa erraza,... eta ipuinaren beraren funtzioa; Pere Calders idazle katalanak honako
|
hau
dio bere liburu baten hitzaurrean:
|
|
|
Alabaina, eta 1983 urtea aztertzen hasiz gero, oso fenomeno interesgarria gertatzen da gai honi buruz jakina; 1983an, eta Durangoko Azokarako batik bat, ipuin bilduma pilo bat argitaratu zen urte bukaeran jenero honek eta hau gertatzen den lehenbiziko aldia dela uste dugu bai kantitate bai kalitatean, euskal literatura produkzioaren pisua hartzen duelarik. 1984ko urtarrilean honako
|
hau
zioen X. Etxanizek Argian: Joan den Durangoko azoka ipuinaren azoka izan da.
|
|
2007
|
|
|
Latinetiko maileguok itxura zaharra garbiago eta hobeto gordetzen dute sarri, erromantzeetan hartu duten itxurak baino. Horrek
|
hau
esan nahi du: zenbat eta jatorrizko itxura hobeto gorde, hainbat eta zaharragoak direla maileguok.
|
|
|
J. M. Barandiaranek argitaratu zuen aspaldi, Araban euskararen egoera 1787an zein zen argitzen duen dokumentu interesgarri bat Lorenzo Prestameroren() ondaretik hartua. Euskara dela-eta
|
hau
dio:
|
|
|
1979an Euskal Autonomi Erkidegorako onartu zen Estatutuak, bere 6gn puntuan
|
hau
dio:
|
|
|
Nafarroako Foru Errejimenaren Berrezartze eta Hobekuntza Legeak (1982), 9 atalburuan
|
hau
dio:
|
|
|
I. mendea). Akitaniarrak direla eta
|
hau
dio:
|
|
|
Gero koka mastikatzaileek behar gehiago egiten ebela jaubetu ziranean, kokearen ganeko debekua kendu eta zergea ezarri eutseen. 1950ean Howard Fondak Nazino Batuetan
|
hau
esan eban: "... koka mastiketea da Andeetako herrietan dagoan adimen atzerapenaren eta probreziaren erantzulea".
|
|
2008
|
|
|
Beraz, klabe horretan pentsatzen duen idazleak beste edozeinek baino errazagoa dauka arrakasta izatea". Beste batek, berriz, honako
|
hau
dio: " Bai garbi.
|
|
2009
|
|
|
Indar gehiago edo gutxiago eduki, batera edo bestera jaurtikitzen zuen, baina beti teilatu gainera. Eta botatzen zituen bitartean errezitatu
|
hau
esaten zuen umeak:
|
|
|
Ipuin barreka leiduten harrapau ebela ta, bata egun birako kalabozora; morgarra zan hau ganera. Besteak, Foruko komentura etorri eta, agertuaz batera
|
hau
esan eustan: " Zure Ipuin barreka irakurri dot soldadiskea egiten nabilela, eta berak maitemindu nau guztiz euskeragazko".
|
|
2011
|
|
|
Gugaz jokatu eban Coboseri geure elastikoa jarri eutsan Silvak, bedeinkapen lez ur parrastada handi bat botata, gitxi gorabehera honako
|
hau
esaten ebala: " Ego te impono camisolam Universitatis...".
|
|
|
Pozik egoten zan, Arriandin, mutikoen irakaslea, Antonia Egibar, gero politikari ospetsua izango zan Joseba Egibarren izekoa, dotrinea euskeraz izaten gendualako. Baina nesken irakasleak
|
hau
esaten eutsen neskatoei: " Delante de Don Juan hablad euskera, pero cuando se vaya, que no os pille yo hablando así".
|
|
|
Sasoi horretan,
|
hau
esan eustan beste lagun batek: " Begira, alperrik zabilze euskereari eutsiten.
|
|
|
Egun baten, Don Fermin goizean etxetik kanpoko zereginak betetakoan etxeratu zanean, honako
|
hau
esan ei eutsan anaiak: " Hi, ez dakik zelango mutila etorri dan, goizean, abade etxera, ezkondu egin behar dauala eta; ez joat hain mutil argirik behin be ezagutu.
|
|
|
Barinagara dotrinea emoten joan nintzan baten, han egoan mutil gazte batek Aginagako eleizarako" formak" eskatu eustazan, abadeak meza emon ahal izateko. Bila nenbilela,
|
hau
esan neutsan: " Entzun dot abade barria etorri jatzuela Aginagara".
|
|
2012
|
|
|
Gauza bera egiten da soroetan, han ere jartzen da erramu bedeinkatuaren zatiren bat. Arluzean, Bernedon (Araba), erramuarekin gurutzea egin eta, otoitz egin ondoren, ur bedeinkatua botatzen zioten gainetik esaldi
|
hau
esanez:
|
|
|
Horreek kandelok etxekoek aparteko babesa behar ebenean ipinten ziran: Santa Barbarari biztuten jakozan trugoia egoanean eta errezitadu
|
hau
esaten jakon: " Santa Barbara, Santa Kruz, Jauna balia zakiguz, iñuzentean ogie, Jaunen miserikordie".
|
|
2013
|
|
|
Adibidez, Asteitzan Dolores San Migelek egiten eban; Mugartatzan Eusebia Mugarzak. Hiru egunean errepikatzen eben euren egitekoa, errezitadu
|
hau
esaten eben bitartean: " Zantigitu, zana apurtu, zana bere lekuen sartu, zeuk ein eta Jangoikoak osatu".
|
|
2015
|
|
|
Don Quijote española da eta ez irakurri, jaunak. Kultura espainolak ez du zer ikusirik gurekin (la hostia da,
|
hau
esaten dutenak, askok behintzat, erderaz jaio eta, balsea dantzatu eta futbolean jokatu baizik ez dutela egin kontuan hartuz gero) eta gainera negatiboa da (bada ez, kultura espainolarik gabe ez dago euskaldunen definiziorik, eta eskertzekoak dira La Celestinak, Mistiko kastellanoak eta beste; kultura guztiak dira aberasgarri hauzokoarentzat; eta Nafarroa Euskadi bada, zuek esango didazue zer den... Beste gauza bat da Madrileko gobernua eta estatuko oligarkia gure etsai izatea, hor norberak ikusi beharra dauka zer egin, independentista izan edo federalista edo zer dakit bada).
|
|
2017
|
|
|
Katedralera joan ginan mezatara eta bertako artzapezpikuak, Angel Sukia gipuzkoarrak
|
hau
esan eban sermoian: " Alde batetik Gernikak irabaztea gura neuke, euskalduna nazalako.
|
|
2019
|
|
|
Gauza bera gertatzen da emazteak Senarrarekin geratu edo alde egin erabaki duenean. " Bere historia" aren lehentasunaren edo garrantziaren argumentua baliatzen du, estrategia bihurriz (172) aurrerago, honako
|
hau
dioenean:
|
|
|
Pertsonaia nagusiaren azalean sartuz. Baina azalean esaten dudanean ez pentsatu liburua lehenengo pertsonan idatziz aski izan duenik, ez,
|
hau
esanez pertsonaia nagusiaren psikologian sartu dela esan nahi dut. Normalki horrelako teknika erabiltzen denean, pertsonaia nagusiak, istorioa kontatzen digunak, bere izaera azaltzen digu, eta gehienetan bere ikuspegiarekin bat egiten dugu.
|
|
|
• Marcos Zapiainek Saizarbitoria eta iragana laneko 10 Kapituluko c) Mendekua atalean honako
|
hau
dio:
|
|
|
Flora egongelan sartzean, ordea, ez zuen deus esan. Orduan narratzaileak honako
|
hau
dio:
|
|
2021
|
|
|
Nik hau euskaratik planteatzen dut, erdigune horretatik. [...] Hizkuntza mintegian
|
hau
esanda, harrera ona ez luke izango, eta hori zailtasun bat da, gure lana asko aldatzea ekarriko lukeelako". (LIR1)
|
|
2023
|
|
|
Esne haginak jausten hasten ziranean, umeak bost sei urte beteten zituanean, Perez sagutxoaren mitoa nagusitu baino lehenago, Maritxu Teilatukori emoten eutsezan haginak umeek. Hagina teilatura jaurtiaz batera, errezitadu
|
hau
esaten zan:
|