|
2010
|
|
|
" Orain ez du justu horrela idatziko —esan zuen berak— Kontuan izan koaderno honek hogeita bost urte inguru dituela."" Hogeita bost urte?"" Edo gehixeago." Izen zerrenda bat zeukan orrialdea seinalatu zidan Teresak: " Begiratu
|
hau
ere". Koadernoa hezea zegoen, paperak ez zuen hotsik ateratzen eskuetan.
|
|
|
Gorria eta zuria zen. " Telefunken markakoa da, aitak Frantzian erosia —esan zidan— Eta disko
|
hau
ere berak ekarri zidan nik eskatuta. Bera oso ondo portatzen da nirekin." Beste ahots bat zeukan bat batean.
|
|
|
" Haragi egosia tomatearekin. Ez da oilasko errea, baina jango dugu
|
hau
ere", esan zuen. Aldarte onean zegoen, irribarrez.
|
|
|
Eta iritzi berekoa izan zen Madame Gabastou ikusi ninduenean. " Jantzi
|
hau
ere", esan zidan gorbata beltz bat eskainiz.
|
|
|
Behitegiaren parera iritsi ginenean, Joseba" hornigai" batzuen bila joan zen, eta miopia handiko betaurrekoen imitazio bat kokatu zidan aurpegian. " Jarri
|
hau
ere, ea zer itxura daukaan", esan zidan beret gris bat emanez. " Oso ondo.
|
|
|
Hunkigarria zen, egiazki, nire ama hizkuntza latina bailitzan ulertu beharra eta lehen begiraldian arrotz egiten zitzaizkidan hitzak poliki poliki ezagutuz joatea; hala nola gertatzen den lurpetik ateratako txanponekin urez eta ozpinez igurtzi eta garbitzean. Ibilbide horretan, bestalde —Lizardiren irakurketa zailak onura
|
hau
ere bazuen—, ahaztu egiten zitzaidan gainerako guztia; beste zeinahi eginkizunetan baino areago. Ezkutatu egiten ziren errainu zitalak nire burutik," lejio ere bihur zitezkeen deabruak", eta atseden hartzen nuen.
|
|
|
Ni neu, orain eta hemen, leka hiper egosien aurrean ezin nazkari eutsita aurkitzen naiz, baina baliteke bakarrik gelditzeari diodan beldurrak eragindako higuina besterik ez izatea, Irantzuk beste norbaitekin alde egiteak barne ikara eragiten didalako, baita mini anorexia
|
hau
ere.
|
|
|
Ordu arte apezen esku zegoen elizako doktrinaren irakaskuntza irakasleak hasi ziren egiten, horrela
|
hau
ere erdaraz egitera pasatu zen gehienetan, herriren bat eskola eta doktrina bereizten saiatu bazen ere; Garaioan (N) adibidez, 1807an, maisu bila zebiltzalarik, doktrina emateko Euskara ezagutzeko beharra aldarrikatu zuten, gainerakoa erdaraz ematen bazuen ere: "... cuando quedase vacante la maestrta sepondran carteles en los pueblos del Valle y tambien en Ochagava, Jaurrieta y Escaroz, advirtiendose que es preciso el idioma vascongado, en el que se enseñara la Doctrina Cristiana".
|
|
|
" Gureak baino gehiago, nahiz
|
hau
ere ez den libratzen, gobernu espainolak lan egiten du, eta nola, lau probintzietatik euskara desagertarazteko ahalik eta arineiK"
|
|
|
Konkista militarrez gain, Gaztelakoak bertako jauntxo batzuen laguntza ere izan zuen, haren baitan ikusi zituztelako pribilegio eta botere gehiago nafar erregeekin zituzten baino. Ingurune
|
hau
ere garaiko bandoen arteko handikiak/ ahaide nagusiakborroketarako eragile bat gehiago zen; oinaztarrak eta ganboarrak bandoetan, adibidez, azkenak Nafarroako erregearen alde zeuden, besteak, aldiz, aurka.
|
|
|
Bada, hala ere, udazkenaren beste izen bat: larrazkena, azken larrea alegia;
|
hau
ere artzaintzarena, mendietako azken larreak ardientzat beheko lautadetara artaldearekin jeitsi baino lehen.
|
|
|
Talde bereko Juan Bautista Berasategik, guztiz artesau eran, Ekialdeko Izarra ekoiztu zuen 1978an, Euskaraz egin zen lehen marrazki bizidunetako filma. Handik gutxira, 1985ean, Kalabaza Tripontzia izenekoa pantailaratu zuen, Euskarazko lehenengo luzemetraia eta,
|
hau
ere, marrazki bizidunetakoa.
|
|
|
Dezepzioaren errezeta ote da
|
hau
ere. Esperientziatik deribatutako argitasunak ere balio mugatuak ditu.
|
|
|
Liburu
|
hau
ere idatzi gabe dago. Ez larritu, ez duzu berriz leitu beharrik.
|
|
|
Ez larritu, ez duzu berriz leitu beharrik. Esan nahi dut,
|
hau
ere ez dela testamentua, ez ezertarako agindua. Begirada libre altxa dezakezula, eskuak hutsik eta aske dituzula ikusteko.
|
|
|
Espainiak kolonia utzi behar eta, hiru estatu inguratu ziren lurraldeaz jabetzeko: Maroko, Aljeria eta Mauritania,
|
hau
ere" Mauritania Handia" aldarrikatzen. Nazio Batuen Erakundeak autodeterminazio eskubidea proposatu zuen, baina alferrik izan zen.
|
|
|
halako testuinguruan, izan ote daiteke biolentzia" askatzailerik"? Beste galdera
|
hau
ere hor dago: eta bakeak, askatasuna ematen al du?
|
|
|
Bartzelonako guarnizioko militarrek asaltatu egin zituzten [Cu Cut! hori eta Veu de Catalunya asterokoa,
|
hau
ere katalanista zelako.
|
|
|
Biren izenean dago gutuna idatzirik: Ali, Bokoia kabilakoa, eta Mohand,
|
hau
ere arrifia eta Tetuango Misio Katolikoko morroia:
|
|
|
Sultanaren ordezkariekin eta Europako estatuen diplomatikoekin batera, bi frantziskano euskaldun egon ziren bertan Espainiako Gobernuaren batzordean, Eduardo Alvarez Ardanuyren besotik, itzultzaile eta aholkulari zeregina betetzen: Julian Alcorta arabista eta Pedro H. Sarrionandia berberista.340 Azken
|
hau
ere, praktikan, arabista gisa zegoen Konferentzian, amazigerak ez baitzuen han lekurik izango.
|
|
|
Gero, Habanan bizi ostean, Madrileko El Sol egunkarira joango da, 494 eta Gerla Zibileko kronista ofiziala izango da, eta Jose Maria Aznarren Espainiako presidente ohiaren aitona. Victor Ruiz Albeniz Minas del Rif konpainiako medikua da, eta idazle ahalegindua,
|
hau
ere gaur gaurko Antonio Ruiz Gallardonen aitona izateko bidean. Jose Maria Salaverria, bere estetika klasizista eta ultranazionalismo espainolarekin, bere baikortasun tragiko eta inperialismo politikoarekin, 495 kaudillo baten bila, 1936ko altxamendua iragartzen ari da.
|
|
|
Luys Santa Marina eta Ernesto Gimenez Caballero ere han dabiltza, bata Tertzioan legionarioen epopeia gupidagabea idazteko, eta bestea Ejertzitoan soldadu,
|
hau
ere Jose Antonio Primo de Riveraren adiskide eta faxismoaren teoriko.
|
|
|
Anaia txikia, Mahmed, Mohamed baino hamar urte gazteagoa, Madrilen zegoen, Residencia de Estudiantes delakoan, meatze ingeniaritza karrera estudiatzeko asmoarekin. Mahmedek gutun bat jaso zuen, ahalbait arinen itzultzeko, eta
|
hau
ere 1919ko urtarrilerako heldu zen Axdirrera.
|
|
|
1193. George Orwellen esaldia da
|
hau
ere: " Dirudunek gerla horrekin aberastu egingo direla pentsatzen dutenean egiten da gerla herri arrotz batekin".
|
|
|
Europaz lekoreko lurra res nulius edo ‘jaberik gabeko lurtzat’ hartzeko, bertako biztanleen eskubideak haintzat hartu gabe, era bateko edo besteko arrazismoa behar zen. Eta
|
hau
ere humanismo berriaren osagai derrigorrezko bihurtu zen.75 Ez zen modu gaiztoan azaldu, denen alde ari zela esplikatu zuen Joseph Arthur Gobineauk berak ere arrazen desberdintasuna formulatzean. " Beltzen" buru eskasa eta ahalmen artistiko harrigarria laudatu zuen, 76" horien" artesau eta langile sena goratu zuen, baina" zuriak" lehenesteko arrazoi franko eman zuen.77 Ez zurientzako bakarrik, denen komenientziarakoa omen zen hierarkia unibertsal hori ametitzea, alegia, zuriek eramatea planetaren lema.
|
|
|
Almorabideak baretu eta desegituratu zirenerako, Sus aldean Abu Abdalah ibn Tumart agertu zen,
|
hau
ere amaziga, masmuda sortzez, bera ere mahdi173 zela eta ortodoxia islamiko berri batekin. 1117an Bugian zegoen, aberatsen eta agintarien ohitura lizunak salatzen.
|
|
|
Greba orokor iraultzailea egin zen Bartzelonan, gogor erreprimituko zena. Bilbon ere egin zen, eta
|
hau
ere Ejertzitoak erremediatu zuen bortizki. Andaluzian, 1892an, langabeziak eta goseak bultzaturiko jornalariak, igitaiez armaturik, trajez jantzitako jendearen kontra oldartu ziren.
|
|
2011
|
|
|
berokiago baitago gauaz aberea, ezen ez egunaz, noiz behin edo bertze zabaltzen ohi baita abeltegia. Eta bada
|
hau
ere: hotzak gutitzen duelarik esnea, ahultzen ere baitu.
|
|
|
Horra zertako horietaz mintzatu garen lehenik, eta ez aldiz erretzeaz. Eman, beraz, lehenik minari arta horiek, eta horietarik lekora
|
hau
ere bai, ahal den bezain sarri. Ezen, biziaz doa, eta honen begiratzeko ez zaigu deus sobera.
|
|
|
Ekialde urruneko hainbat kontu bezala,
|
hau
ere gure ekinaren mugez gain dagoela dirudi, eta ez da harritzekoa Achiary bezalako bilatzaile sortzaile bat muga haiek haztatzen ibiltzea.
|
|
|
Despedidak beti izan ohi dira tristeak, eta honako
|
hau
ere halakoxea izan da.
|
|
|
—Baina
|
hau
ere zure aldizkarian argitaratzekoa da?
|
|
|
Ez da argia; oinarrian latineko altu tik ateratako alduegon liteke, baina hau alegiazko kontu hutsa da, gainerakoa argia ez izanez (cf., hala ere, Altuna deitura eta Aldura toponimoa). Beste aukera bat,
|
hau
ere erabat alegiazkoa, disimilazioz* Zaldunzin en moduko batetik atera dela kontu egitea da, Artikutza aztertzean aipatu dugun Zezenarro> Ezenarro-ren ildotik, hots, lehen osagaitzat zaldu ‘soto’, ‘zuhaiztia’ zukeen aldaeratik. Bukaera, ordea, eta esan dugun bezala, iluna da.
|
|
|
Bestalde, honako datuok ere interesgarriak dira: " Martin de Gastealopez por la de Ochoquirena" (1629), eta
|
hau
ere bai: " Una borda llamada Ochoquioa propia de Don Fermin de Gaztealopez, presvitero" (1678).
|
|
|
Aurreko aldeak plazatxo batera ematen du eta parean Granada eta Gregorio (Sebilla) gelditzen zaizkio; bazterrean, aieka batetik Kotxoa du itsatsia eta beste aiekatik ia ia ukituan Ostatunea eta Olasoberri etxeak. Atzeko aldeak Bikarionera (Bibianoren edo Jimenezen etxera) ematen du,
|
hau
ere ia ukituan baitago.
|
|
|
6.1.2.7. Oinarrian izen ttipi edo hipokoristikoa dutenak,
|
hau
ere adiera zabalean hartuta:
|
|
|
Herriko plazatik abiatu, Zubiaundia gurutzatu eta ezkerretara, Juandearanonea eta Juanikotenea etxeen tartetik goiti doan bide moldatua hartu, aurrerago Tartazuko erreka igaro bihurgune itxi batean (hantxe bertan daude herriko uraren deposituak) eta aurrera jarraituz, Exkerrarenegi alde batean utzi, Marijuangoneko (Maingeneko) bihurgune itxia igaro, eta Olaso azpiko aldetik utziz Arontziko bidegurutzera iristen da. Bidegurutze honetan ezkerretara hartu eta Sorotxikiko antena igaro ondoren, Loiarte azpiko aldean utzi eta hurrengo baserria da Untxari,
|
hau
ere bidearen ezkerraldean.
|
|
|
Kale Nagusian, Hernani aldera kamioaren ezkerraldean; ondoan, Compañi' a Vasca de Minas etxea du eta beste aiekan, herri aldetik, landa besterik ez. Errepidea gurutzatu eta bertan du, herri aldera
|
hau
ere, garai bateko Zerrategi edo Zerrati (edo izen ezezagunagoarekin Lekuzar deitzen dena). Oraindik Migel artzainaren etxea ere esaten zaio.
|
|
2012
|
|
|
zuzeneko bizi mundua arrotz egin, bestea hi barik beste hura bilakatu, nia hiz osatu beharrean ni hutsera mugatu... Jakina, bizipen aldrebes
|
hau
ere ilusio bat da, baina Modernitatean bizi gaituen ilusioa izaki, bizi bizia eta zentzuzkoa zaigu oso. Eroa doa ilusioz kontra.
|
|
|
—Nik ere irakurri ditut hainbat nobela beltz —esan nien—, eta badakit oraingo
|
hau
ere ametsa dela.
|
|
|
Liburuek, beraz, izan dezakete berebiziko indar eta eragina, hala nola esaldiek, hala nola hitz solteek, hala nola puntuazio markek ere (puntuak, komak, galdera ikurrak, harridurazkoak...). Honako anekdota
|
hau
ere aski ezaguna da, liburu askotan azaldu baita: errege hari edo enperadore hari (liburu batzuek diote Carlos V.a izan zela, baina beste batzuek beste izenik ere aipatu izan dute.
|
|
|
Horrela deitzen da liburu horretan datorren beste ipuin bat, bikaina
|
hau
ere. " Lastima" horrek laburbilduko luke Dorothy Parkerren bizitza bera, oso gazte lorturiko goi mailatik joan baitzen pixkanaka amildegiraino jaisten erabateko porrota eta ahanztura aurkitu arte.
|
|
|
1975ean burutu zen liburu hura, egile biak gazte eta sasoi onenean zeudelarik. Ugaldek argitaratua zuen beste liburu bikain bat,
|
hau
ere zenbait euskaldun ospetsuri egindako elkarrizketez, Hablando con los vascos. Chillidari eskainitako bigarren liburu horretan esplikatzen digu Martin Ugaldek zergatik geratu ziren lehen liburu hartatik at bi artista garrantzizko, Jorge Oteiza eta Eduardo Chillida.
|
|
|
Gerora, eta hau hobexeago gogoratzen dut, Tolosako Leidor aretoan ikusi nituen berriro beste ikuskizun zoragarri bat eskaintzen. Oraingo hau Ikimilikiliklik deitzen zen, eta egin zitzaidan aurrekoa baino landuagoa, are" modernoagoa" eta,
|
hau
ere, bestea bezain ederra, hunkigarria eta ezin gaurkoagoa zela. Duela gutxi hori guztia berriz gogoratzeko aukera izan dut Euskaltzaindiak, Bilboko egoitzan, Ez dok amairu taldeari omenaldi modukoa egin dionean erakusketa bikain batez.
|
|
|
Kritiko zorrotza eta askeak, inorengana makurtzen ez denak horrelako injustiziak jasan behar izaten ditu, nahitaez. Orain, beste liburu bat kaleratu du Victor Morenok (Fuera de lugar, Pamiela argitaletxea), haren bidetik doana,
|
hau
ere oso landua, datu eta aipamen ugariz josia, eta dudarik ez, idazle eta kritiko askori batere gustatuko ez zaiona. " Kritiko eta idazleez irakurri behar dena":
|
|
|
—Eufonikoa da, bai, esapide grekoa baita hitz
|
hau
ere. Nolanahi den, ustez behinik behin, beste nonbait ere aditu dut.
|
|
2013
|
|
|
—Beti harrapatzen dituzte kriminalak. Eta oraingo
|
hau
ere harrapatuko dute —esan zuen Mary Lorek.
|
|
|
—Urte
|
hau
ere bukatu dela, ama.
|
|
|
Bigarrena, jatorri semitikodun sustrai kristaua, ekialdetik geuretu genuen tradizio kultural eta espirituala. Hirugarrena, sustrai indoeuroparra, hasieratik beste biekin lotzen dena lur sakonean,
|
hau
ere geuretua eta geurea, azalerago bigarren sustraiarekin batera modernitate europarraren emaria dakarrena.
|
|
|
Bestelako ereduetarako inspirazio iturri batzuk iraganean ere baditugula diote askok, hain zuzen ere buldozer indoeuroparrak eta modernitate europarrak estali duten horretan. Tentuz hartzeko joera,
|
hau
ere, baina neurri batean hedatu dena.
|
|
|
Eta bestetik bizi gaituen kultura zappingaren kultura da, menuarena. Orain honekin gozatzen dut eta gero horrekin, honekin konprometitzen naiz, baina gero beste horrekin, hau ona da niretzat, baina beste
|
hau
ere bai. Hizkuntzarekiko eta kulturarekiko atxikimendu solidoa, nire inguruan eta belaunaldian multzo esanguratsu batean ezagutu dudana, orain ahulago ikusten dut belaunaldi berrietan, bai nire belaunaldian bertan ere, bai nigan ere.
|
|
|
Ohituta gaude politikoki galdera potoloak egiten, beti ere erantzunak praktikan jartzea guri ez dagokigun bitartean. Eta hala erabili izan dugu arlo
|
hau
ere. Korapiloa bihurria da:
|
|
|
Hiztun komunitatearen geruza antolatuak aspaldi antzeman zion hedabideen garrantziari. Oharpen
|
hau
ere XX. mendeko lehen erditik dator, Hegoalde nahiz Iparraldean izandako errealitate aski interesgarrietatik.
|
|
|
Homogeneozaletasun hedatu honen adar bat da gure artean talde trinko xamarrek sortzen duten mesfidantza,
|
hau
ere susmo antzutzaile inertziaduna. Baina hori beste gai bat da.
|
|
|
zer gertatzea nahiko genuke? Baizik beste
|
hau
ere bai: zer gertatuko dela uste dugu?
|
|
|
—Atera dezagun andre
|
hau
ere larre garbira iradoki du Gainmaloko Firminok.
|
|
2014
|
|
|
Lopez Ortizentzat, berriz(
|
hau
ere Xarritonek euskaratua):
|
|
|
Dirudienez, mando batetik erortzeak ia ia bideratu zuen Barasoaingo erretirora, idazteko asmotan, harik eta, bere gortean aholkulari lanetan bizi ondoren(), Espainiako Felipe Il.ak Inkisizioaren aurrean frai Bartolome Karrantzakoaren auzia defenda zezan eskatu zion arte (1561). Azken
|
hau
ere nafarra izaki, luze joko zuen aferak arrazoi ekonomikoak tartekoAzpilkueta 1567an Vatikanoraino eraman zuen (sutsuki zioen: " que me quemen si en Roma no le absolvieren").
|
|
|
Ongizate soziala hazkunde ekonomikoan ei datza, lanaren banaketaren bidez (orratzen lantegiko adibide ospetsua) indartzen dena. Konkurrentzia (perfektua) k produktibitatea areagotzen du eta, aldi berean,
|
hau
ere merkatuen zabalkundea (inperio britainiarraren ideologo izan al zen eskalako ekonomiekin?) eta espezializazioaren bitartez (nazioen abantaila konparatiboak). Administrazioaz, finantzez eta defentsaz aritu zen; justiziaren teoria (beste baterako utzi zuena) lantzeke.
|
|
|
Liburu bat idatzi zuen, Nouvelles Observations sur les Abeilles, 1802an Ginebran argitaratu zena, eta erleei buruzko lehen datu zientifikoak ematen zituena. Berak asmatu zuen erlauntz hirukoitza edo laukoitza, akordeoi baten itxurakoa, eta baita kristalezko erlauntz
|
hau
ere, erleak nola bizi diren eta nola lan egiten duten begiz aztertzeko aproposa.
|
|
|
Urbeltzek argi uzten du bikote horiek ez direla senar emazteak, edo ezkontzen ari. Laboraria ama alargunsarekin da plazara ateratzen, ezkontzera, branleak eskainiko dion neskarekin, jauna bere alabarekin eta
|
hau
ere ezkongai. Balore kosmikoa du dantzak eta konstelazioen ibilera da antzeztua, denboraren zikloak, itzaina eta hartz emearena.
|
|
|
Bestalde Euskaltzaleen Biltzarrak antolatu dituen zein gehiagoka haien bidez, kontzientziatua zen jende xehearen alfabetatzeko beharraz. Horretako du pastorala nahiago,
|
hau
ere ikusiko dugun bezala luzeegi, eneagarri izanik ere" oraiko". Pastoralak herri xehearentzat badu erakaspen, gure edo lehenagoko historiaz:
|
|
|
BENAT: (Kexatua
|
hau
ere.) Errak, Pantxo, edak nahi baduk, bainan zozokeria guti ibil zak gero enekin!. Gau osoa airean nauk, hiregatik eta askitsu badiat.
|
|
|
Bertsolari gazteak Jainkoak igorriak dira kasu horretan, erakartasun handia dute zahar eta ez hain zaharren artean, ikusmin hutsez bistan dena, eta sustut deus prestatu gabe zerbait egin dezakete. Gomitatzaile pruntenak, bezperako buru handia ezin arinduz, bizpahiru gai zirriborratzen ditu azukre kutxaren kartoiaren gibelean eta uzten... borobildu ezinez.
|
hau
ere ikasten baita. Bertsolari aprendizak jiten direlarik ba" kanta nahi duzuena. a bai erran hori eta hori eta hori irrigarria izanen da".
|
|
|
Eskarnioak dudarik gabe, irria bilatzen... Lantzen duten zaldikoa ikusirik, basa da
|
hau
ere, beste zerbaiten errateko ote den hor. Ez dugu guk dantzan arrarazten hasteko, sustut ez bolantekin, zirtzila da gurea, eta Urbeltzen analisiari fidatuz, oroitzen gara harentzat otte migratzailea dela.
|
|
|
Morala zuen helburua Elizak, ez da horretan zer duda eta
|
hau
ere Daniel berari entzun diot behin baino gehiagotan, Enbatako militante zelarik honen misioa, eta onartu zuen, magnetofonoa auto erre zen, Enbataren ideiak pasaraztea zen.
|
|
|
Bertze josteta bat,
|
hau
ere lehenago erdaradunetan ezagutua, guziz orain Baxe Nabarren emaiten dena cavalcade erdaraz derizana, zazpi urtez lo egonik agertu zauku.
|
|
|
" Ezagutzen dituzte bitxoen [amuarrainen] beharrak oro, haien desirak oro, haien abileziak, haien mania espezialak ere; ikusi orduko badakite zer karaktereko animalia den. Gainera, duten esperientzia luzeari esker, ikasi dute nola konbinatu behar dituzten beren mugimendu guziak; begirada, besoa, eskua, kanabera,
|
hau
ere adimenduna, denak elkar adituz dira ari", idazten du Elisee Reclusek. ARKOTXA, A. (2012)" Erreka (1)", Berria, 201204
|
|
2015
|
|
|
Bestalde, anomalien gaineko exoparodiaren bidezko itxitura dugu,
|
hau
ere espektakulua. Estereotipoak, kasu honetan, anomalien kolusioa, zentzua, sineslea, edota praktikak, zein zentzugabekeria baragarriak diren erakuste aldera jotzen du.
|
|
|
163. Joseba Gabilondo," Gu ez gara inoiz normalak izan, eta ez dugu normalak izan behar", Berria, 2013/03/24 Beste pasarte
|
hau
ere kontuan hartzekoa dugu: " Jada ez gara baserritar jatorrak edo paradisuko azken aztarna, baina orain euskal literaturak duen arriskurik handienetako bat da terrorismoaren pornografia egitea, euskaldunak zein biolentoak garen erakutsiz denak gustura utziko lituzkeen hori idaztea".
|
|
|
172. Bidenabar esan, lan
|
hau
ere halako lezioa da, baina nahiko nituzke nik Arestirenak lezio pobre honentzat, besterik ezean ezin baita izan ikerketa sozial kritikoa: " Nire poesia oso merkea da/ herriaren ahotik hartu nuen debalde,/ eta debalde ematen diot/ herriaren belarriari." Gabriel Aresti, Harrizko Herri Hau, Lur, Donostia, 1970.
|
|
|
Ez dakit nondik ateratzen ahal diren laino piltzarrak, gure gorputzetatik ez bada. Gau
|
hau
ere ilargirik eta izarrik gabea izanen da. Ibiltzen hasi gara.
|
|
|
Badu hemendik urrun egoteko eskubidea; irudimenean herria eta familia ikustekoa; bere jendearekin tarte bat solastatzekoa. Badu amets huts bat egiteko eskubidea; harrizko amets trinko bat non ez dagoen ez inor ez deus, ezta etxola
|
hau
ere, ezta zakur ehiztariak ere. Gure ugerraren kiratsak amorratuta dabiltzan ehiza zakurrak ez zaizkio ametsetan sartuko.
|
|
|
Aste horretan bertan, baina Uruguaiko hiriburuan, Montevideon, Isidoro Gaztañagak irabazi egin zuen borroka Mauro Galussoren kontra, KO teknikoz, ezarritako hamar asaltoetatik laugarrenerako. Handik hilabetera,
|
hau
ere Montevideon, Gaztañagak galdu egin zuen hurrengo konbatea, Guillermo Silvaren aurka, hamar asaltoetan lehia eginez. Oso gutxirengatik, baina konbatea galdu zuen, puntuetara.
|
|
|
Hadley estatubatuarra zen, Missouriko estatuan St. Louisen jaioa, eta kazetari baten emaztea zen,
|
hau
ere estatubatuarra, Illinoisko estatuan Oak Park herrian jaioa, idazle izan nahi zuena eta Ernest Hemingway deitzen zena.
|
|
|
—Begira, Paulino,
|
hau
ere gure herritik zetorrek, Isidoro Gaztañaga aurkezpenak egin zituen Goiti doktoreak.
|
|
|
Beste aldean, espaloia gurutzatuta, Au Pied de Cochon zegoen,
|
hau
ere bistrot aski ezaguna, gau osoan zabalik egoten zena, La joie de Brest-etik atera berri zen jendeaz puntaraino beteta, handik gutxira ostera ere irtendako lekura itzultzeko. Han jendea zutik zegoen barra ondoan eskuan edalontzi bat ardo edo garagardo batekin, musikariei begira, edota multzoak eserita muskuilu ontzi handi baten inguruan, afaltzen, xanpain botila baten laguntzarekin.
|
|
|
Parisen, bi konbate jokatu zituen bi pugil frantsesen aurka, eta erraz irabazi zituen. Segidan,
|
hau
ere managerraren aholkua izan zen, Ameriketarako bidea hartzea erabaki zuen.
|
|
|
Biharamunean, San Joan igande nagusia, gau festa ederra zegoen iragarria zezen plazan,
|
hau
ere GU elkarteak antolatuta, Tolosako Eskola Kantinen aldekoa. Ikusmina izugarria zen, izan ere, boxeo kiroleko Europako txapeldun berria, Paulino Uzkudun, ausartuko baitzen zekor haietako bat toreatu eta hiltzera, banderillero lanetan arituko zen adiskide talde batek lagunduta.
|
|
|
—Eta hemen daukagu bestea aipatu zuen. Badirudi
|
hau
ere batean bale eta bestean kale dabilela.
|
|
|
Aldiz, tarte luzeagotik tratatu zuen Raimundo Gartzia, Garcilaso," lagun errespetatua". Kazetaria
|
hau
ere, eta orobat kolpearen abiarazle; eta interesaturik ere bide zegoen Urmenetarekin, graduazio gorako militarra baitzen, ongi kontaktatua Madrilen, eta Udal Kutxako zuzendari; ororen buru" Nafarroa hartako gizonik entzutetsuena" —Juan Migel Arrietaren iritziz—, nahiz eta Migel Jabier seme izan Ataulforena, zeinak 1936az geroztik saihestu ohi baitzuen Diario de Navarrako zuzen...
|
|
|
Ondoko urtean osatu zen Vianako Printzeko Ikerketa Ekonomikoetako Saila,
|
hau
ere izaera kontsultibokoa, eta hogei partaidez osatua, zeintzuen artean aditu nabarmenak baitzeuden hara bilduak: Rafael Aizpun, Pascual
|
|
|
Kanpoko enpresak erakarri bai, baina hiri barnekoak ere erdigunetik atera egin nahi zituen, eta bertara eraman. Proiektu
|
hau
ere gibelatu egin zen, Hirigintza Zuzendaritza Nagusiaren tramite administratiboak zirela-eta, bai eta lur jabe batzuen oposizioagatik ere, Urmenetaren agurra Sanfermin bezperaren aurreko segizioan. Ramon Masats en portreta. nahitaezko desjabetzea galarazi nahi baitzuten.
|
|
|
Udalaren planaren arabera, eta udal lurraren gainean, Ministerioak proiektua finantzatu egiten zuen, eta gauzatzen. Alcazar eskoleen ondotik —Nafarroako Blanka oraingo egunean— Arrotxapeako Cardenal Ilundain, Santa Maria la Realeko Jose Vila, Donibaneko Jose Maria Uharte eta Maria Ana Santz, Txantrean
|
hau
ere, eta denak diseinu arkitektoniko berean. Etxabakoitzeko Nikasio Landa eskolak ere 1961ean zabaldu ziren, eta alkateak ikusi zituenean bertako bi maistra handiak margotzen, laket izan zuen ekimena, eta ez zuen dudarik eduki ekimen haren laguntzeko diruz.
|
|
|
Ez zen konpondu ere, gainera, 1975eko grebetan kanporaturiko meatzarien afera, zeintzuei Urmenetak ahal zuen guztian lagundu baitzien, Benito Riosen arabera. Eta
|
hau
ere errana dago, Kutxatik ahalbideratu zizkien kreditu malguak, bai zigorren ordaingarri, bai eta beste jarduera laboral alternatiboren batean hasteko manera ukan zezaten ere.
|
|
|
Gero zabalduko zen eskaintza, eta emakume langileen haurrak ere onartzen hasi ziren, betiere baremo zorrotzpean, ahal eta behar ekonomikoen arabera. Arrakastak tiraturik, Atarrabian ere ireki zen bigarren bat, Kutxak finantzaturik
|
hau
ere. Bazterrean gelditu nahi ez, eta Nafarroako Aurrezki Kutxa ere sartu zen ekimenean noizbait ere, eta hala zabaldu ziren Sanduzelai, Burlata eta Berriozarko zentroak, eta bi kutxek euren bitartekoak gehiturik, ekitaldiak biderkatu egin ziren.
|
|
|
Egiletzaren susmoak Rafael Delas Aizkorbe," Txapas" engan zentratu ziren, Komando Autonomoetako kide, Iparraldera ihesi joana 1983ko agorrilean. Estatuko Segurtasun Indarrek segada batean hilen zuten ondoko urteko martxoaren 22an, Jose Maria Izura," Pelu" iruindarra
|
hau
ere, Pedro Mari Isart," Pelitxo" eta Dionisio Aizpuru," Kurro" rekin batera, klandestinoki lehorreratzen ari zirela Pasaiako badian.
|
|
|
Bi lan ildo proposatzen zituen Zufiaurrek marko estatala finkatzeko: ...t; nazio mailako estrukturak" lehenbailehen eratzea, hala nola" Ekonomia eta Gizarte Kontseilua, arbitraje eta adiskidetze prozedurak, lanbide heziketarako plan nazionala eta lan osasunerako plan orokorra", 144 urte batzuen bueltan gauzatuko zirenak; bestetik, erkidegoekin transferentziak negoziatzerakoan," lan harremanen marko nazionalaren" ikuspegia lehenestea; bistan da
|
hau
ere lortu zuela UGT eta CEOEk osatutako lobby ak —zeini laster gehituko zitzaion CCOO— lan, enplegu eta gizarte babes gaien transferentzia erabat baztertu baitzuen Estatuak.
|
|
|
Alfontso Etxeberriak abuztu erdialderako jarri zuen Eubako batzarra, horrela bere jendeak bertan egoteko aukera izan zezan, opor egunak aprobetxatuta. Aste pare bat lehenago, uztailaren azken asteburuan, beste batzar bat egin zen Leioako unibertsitatean,
|
hau
ere ELAren izenean.59 Leioako zismak eragin zuen nahasmenak are premiazkoago bihurtu zuen Eubakoa inolako atzerapenik gabe burutzea: argi geratu behar zuen non zegoen zilegitasun historikoa eta zein ezaugarrirekin —Leioakoenen oso bestelakoekin— aurkezten zuen bere burua ELA eraberrituak.
|
|
|
Asko esatea da, Imbaya bezalako gizon heldu eta ibilbide oparokoak esateko. Aspaldiko inurria da
|
hau
ere, eta jakituntzat daukate otavaloek. Nolaz esan dezake halako arnas luzeko pertsona batek Euskal Herriko hiru hilabeteko egonaldian" un sentido en la vida" topatu duela?
|
|
|
Hizkuntza biziberritzearen inguruko oinarri teorikoak, eta arlo zehatzak lantzen eta eztabaidatzen dira, euskalgintzako eragileen partaidetzaz, klaseak, mintegiak, bisitak eta ekintza osagarriak nahastuz. Truke programa, aldiz, hilabeteko egonaldi intentsiboa da,
|
hau
ere euskalgintzako eragileekin egiten dena.
|
|
|
ezer ez dago gure esku, baina horrexegatik esaten dugu gure esku dagoela, geure esku egotea eskatzen dugulako, geure esku hartzeko eskubidea asumitzen dugulako. Eta eskubidea, badakizue,
|
hau
ere beste anbiguetate edo paradoxa bat da: eskubidea obligazioa da.11
|
|
|
Egoera berri honetarako gizaki nekazari ogi jaleak ez zuen balio eta gizaki mota berri baten ekoizpenari ekin zitzaion. Modu batean zein bestean, hauek ere desagertu ziren eta atzetik etorri zen laugarren arraza; azken
|
hau
ere brontzezkoa omen zen, baina aurrekoa baino askoz ongile eta bakezaleagoa, jainko hilezkorren eta giza hilkorren arteko seme alabak baitziren. Bosgarrena eta azkena burdinazko arraza zen, ondorengo duingabea.
|
|
2016
|
|
|
Txikia izanagatik edozein herri edo eskualdek badu berekin unibertso bat, mundu neurri bat. Lan
|
hau
ere bada horrenbestez mundu horietan sartzeko konbita.
|
|
|
Alde batetik, pankarta horiek eta Solidarnosc sindikatuko zuzendari batzuen presentzia harmailetan. Gero,
|
hau
ere jakin da, Wojtyla Aita Santuak Vatikanotik azaldu duen interesa. Itxura denez, Aita Santuak zuzenean ikusi ahal izan du gaurko partidua R.A.I.ko gure lankideek eskaini duten erretransmisioari esker.
|
|
|
Carlosek pentsatu zuen Pascalen irudia edukiko zuela buruan, orain erabat berea zen umearena. Nahiz eta pentsamendu
|
hau
ere gurutzatu zitzaionUgartek ere bere partea izan eta bere hainbat nortasun ezaugarri Pascalengan barruratuak egon.
|
|
|
Bai jaunak, gaizki hasten du Maradonak bere Espainiako egonaldia. Zeren,
|
hau
ere badakite gure entzuleek, Maradona ez baita Mundialak bukatu eta gero Argentinara itzuliko, Bartzelonan geratuko baita. Arbitroa erlojuari begiratzen ari da, eta bai, oraintxe, oraintxe.
|
|
|
Memoriak La Banyera ko beste eszena bat ere erakutsi zion, hitzez hitz
|
hau
ere. Bere galdera:
|
|
|
Alexis Mercy praticien ak Andere Dona Maria Scapularicouaren Confrariaco bulla decreta statutac eta maniac edo chediac Esquiulaco Parropia Eliçan haren Conceptionnecouan eçaria izenburuko liburua eman zuen argitara Pauen J.P. Vignancour baitan 1780.ean," franceseti uscarala utçuliac Jaun Directorraren eta beste Officieren manuz". Honako Mercy
|
hau
ere, dirudienez," Benoit hamalaurden goure Ayta Saintiaren Bullareky eta Oleronco Jaun Aphezcupiaren manu eta baymentieki" atera Sacramentu Saintiaren Aurhidegouaco Maniac eta Chediac Esquiulaco Parropia Eliçan Andre Donamariaren Conceptionecouan eçaria lanaren itzultzailea zatekeen.
|
|
|
Circular en la que se reprueba como inmoral el sistema de enganchar a jovenes de ambos sexospara conducirlos al continente americano bajo las seductoras sospechas de una estable fortunay de un felizporvenir. Urte batzuk beranduxeago, 1881.ean hain zuzen ere, Jose Oliver Hurtadok,
|
hau
ere Iruñeko gotzaina, helburu berbera zuen beste artzain gutun bat karrikaratu zuen:
|