|
2008
|
|
|
Hala eta guztiz ere, argudioa ardatz duten bi testu motak baino kopuru aldetik onargarriagoak dira narrazio zein deskribapenak. Kontuan
|
hartu
behar dugu, bestalde, testu mota bera bi hizkuntzetan errepikatzeak hobetu egin dituela bigarren hizkuntzan ekoitzitako testuak.
|
|
|
Kontsulta. Parte hartzaileek euren iritzia adierazten dute, eta hori erabakia
|
hartu
behar dutenek kontuan hartzen dute.
|
|
|
Azkenik, aintzat
|
hartu
behar dugu izena hautatzeko orduan asmo esplizituak eta eragin oharkabeak ari direla jokoan. Izena hautatzea eta ematea ez dira beti egiten asmoz eta jakitez, sarritan, erabakitzeari eragiten dioten indarrak?
|
|
|
Berezia izena geroago aldatzea onartzen duten inguruetan ere, lehendabiziko izendatzeak aparteko izaera baitu; izan ere, pertsona jendartean izaten hasteko lehendabiziko erabakia da, norbait izateko bidearen atalasea. Ingurukoek
|
hartu
behar dute erabaki magiko/ sakratu hori; ezin da huts egin. Oraindik ere, arrunta da izenak izendatuaren izaerari nola edo hala eragingo diola sinestea.
|
|
|
Kapital kontzeptuaren erabilera azaltzeko kontuan
|
hartu
behar dugu Bourdieu k, praktika ororen ekonomia, eraiki nahi zuela.
|
|
|
eraiki nahi zuela. Horrelako ekonomia batek kontuan
|
hartu
behar ditu jendarteko balio mota guztiak, ez soilik balio ekonomikoa. Praktiken logika, bistan da, ez da bakarrik logika ekonomikoa, alderantziz, diskurtso eta ekintza eremu bereiziak atontzen dituzten logika asko ditugu.
|
|
|
Aipatu bi autoreek esandakoetatik hurrengo laburpena egin daiteke: bat, irrati programazioa katearen objektiboen zentzuzkotasunaren bilaketan era harmonikoan antolatzen den egitura bat da; bi, entzuleria enpresa estrategiaren azken objektiboa izanik programazioak aintzat
|
hartu
behar ditu entzuleen beharrak eta nahiak, eta; hiru, irrati programazioa denbora muga eta barreiatze zikloetan oinarritzen da.
|
|
2009
|
|
|
Konparaketa bat egiten baldin badugu bi artikulu hauen artean, kontura gaitezke ezen La Baskonia aldizkariak sentsibilitate ezberdina azaltzen duela Centro Euskaro Español eta Euskal Erria erakundeez hitz egiten duenean. Adibide gisa, ikusarazten digu komunitate euskaldunak erreferentziatzat Euskal Erria euskal etxea
|
hartu
behar duela. Arrarotzat har daiteke ere La Baskonia aldizkariak, zeinak Rio de La Platako eta Euskal Herriko gertakizunak esplikatzea duen helburu?
|
|
|
Euskaraz ere noski. Horretan kontuan
|
hartu
behar ditugu euskarazko ortografia eta fonetika, maileguak egokitzeko orduan bereziki, gainerako hizkuntzetan egiten den antzera.
|
|
|
Ahots asko altxa dira edozein preziotan muga gabe hazteko proposamen horien aurka. Benetan
|
hartu
behar ditugu eta arrazionalki neurtu, hemendik denbora laburrera kexaka ibili nahi ez badugu. Zenbait herrialde ongi samar ari dira; Frantzia, esaterako.
|
|
2010
|
|
|
«Emakumeak kontzientzia
|
hartu
behar du ezin duela edozein motatako erasoa jasan, ezta barkatu ere».
|
|
|
Horregatik, heziketak jendarteaz gain, talde zehatz batzuk ere
|
hartu
behar ditu kontuan, eta hauen behar zehatzei moldatutako mezua erabili. Egun, normalizatuta dauden jarreren aurrean eskolatuta dauden haurrengan ere jarrera kritikoa izan dezaten lagunduko duten jarduerak bultzatu behar dira.
|
|
|
Hezkuntza eta sentsibilizazio programak bideratuz, ekimen asko bultzatzen ari dira: hezitzaile soziala irudi modura duen aspektuaz eta estrategiaz erreflexionatzeko, gain
|
hartu
behar dituzten egoerek dakartzaten exijentziak aztertzeko, eta entitate publiko eta pribatuek eskaintzen dizkieten aukerak ikusteko. Hau guztia prestakuntzarako alderdi beharrezkotzat dute ondorengo egoeraren aurrean jarduteko.
|
|
|
Kontuan izan beharrekoa da taula horretan irakaslearen komunikazio gaitasuna trebetasunetan eta hiru eremutan zehazten dela. Era berean, garrantzizkoa da ohartaraztea, lan honen hasieran esan den bezala, komunikazio gaitasuna ezagutza linguistikoak ez ezik, beste gaitasun batzuek ere osatzen dutela eta taula honetan horren berri ere ematen da; izan ere, ikasle batek esaten duena ulertu behar baldin badu irakasleak, ezagutza linguistikoaz gain, ezagutza soziala ere izan behar du, aintzat
|
hartu
behar baititu ikasleak dituen izaera, jatorria, heldutasun maila, ama hizkuntza, etab.
|
|
|
20 urte pasatu dira lehenengo loraldi hura gertatu zenetik, baina bien bitartean komunikazioa eta hedabideak asko aldatu dira eta etengabe aldatzen ari dira teknologia berriei eta digitalizazioari esker. Globalizazioak gero eta indar handiagoa duen gizarte honetan bizirauteko, eta, etorkizuna ganoraz diseinatu ahal izateko, beharrezkoa da jakitea norberaren tokia zein den, zertan ari den eta zein bide
|
hartu
behar duen aurrerantzean. Horretarako produktuak jasotzen dituzten irakurleen profila nolakoa den eta irakurleen iritziak jasotzea ezinbestekoa da.
|
|
2011
|
|
|
Orotara 4 eztabaida talde antolatu ziren 2010eko ekainaren hirugarren astean, bina talde (bata soilik mutilez osatua eta bestea neskez osatua) ikastetxe bakoitzean. Taldeetan parte
|
hartu
behar zuten neska eta mutilentzat ingurune permisibo, eroso eta lasaia lortzeko asmoz hartu genuen talde berean neska eta mutilak ez nahastearen erabakia eta, ondorioz, haiengandik emaitza hobeak lortzeko xedez.
|
|
|
Azkenik, lurraldetik kanpoko loturei dagokienez, nabarmen geratzen da ikasketa maila garatuek ezinbesteko dutela barneko ezagutza iturriez gain kanpoko iturriekiko lotura izatea. Beraz, ikasketa prozesuak sustatzea helburu duten politikek inoiz baino elementu gehiago aintzat
|
hartu
behar dituzte. Erakunde publiko nahiz pribatuen arteko lankidetzatik sustaturiko politikak dira helburu.
|
|
|
Eta askotan subordinatuak ikuspuntu hori bereganatzen duenez, bere burua besterentzen du. Kontuan
|
hartu
behar dugu subordinazio harremanetan azpiko beste eta gaineko norbera eraikitzen direla. Eta askotan beste hark harreman horietan bertan hartzen duela, egotzi dioten diferentziaren eraginez, bere identitatearen kontzientzia.
|
|
|
Lehenengo eta behin, enpresa izen bat emateko egon daitezkeen aukerak edo konbinazioak aletu behar ditugu. Kontuan
|
hartu
behar dugu izen gehienetan bi osagai daudela: izena bera eta izena osatzen duen jardueraren edo zerbitzuaren zehaztapena (1 taula).
|
|
|
Bourdieu k «praktika ororen ekonomia» proposatu zuen. Horrelako ekonomia batek kontuan
|
hartu
behar ditu jendarteko balio mota guztiak, ez soilik ekonomikoa. Praktiken logika, bistan da, ez da bakarrik logika ekonomikoa, alderantziz, diskurtso eta ekintza eremu bereiziak atontzen dituzten logika asko ditugu.
|
|
|
Identitate merkatuan kapitalek ez dute balio ekonomiko hutsa, nahiz eta eremuen artean kanbio harremanak egon, ezin dira inoiz zuzen zuzen itzuli batetik bestera. Kontuan
|
hartu
behar dugu edozer izan daitekeela ondare sinbolikoacode de chiffrement, betiere eremu batean balioa arautzen duen logikak balio hori ematen badio. Horregatik, ondare sinbolikoaren balioa ezagutzeko eremuaren logika ezagutu behar dugu, jakin behar dugu zeren arabera duen balioa, bestela ez diogu inongo baliorik «aitortuko».
|
|
|
«Posizionamenduaren teoriak» hori diosku, behintzat. Ez da gure helburua branding ari buruzko ikerketa, baina kontuan
|
hartu
behar dugu markagintzak, azken finean, zerbait identitate propioz hedatu nahi duela merkatuko «populazioaren gogoan». Horregatik hitz egiten dute irudi, posizio edo nabaritasunaz:
|
|
|
merkatuan ondo lehiatzen diren markak identitate bereizgarria lortu dutenak omen dira, hala errazago omen dute dagokien sektorean nagusitasuna lortzea. Baina terminologiarekin estropezurik ez egiteko kontuan
|
hartu
behar dugu, gatazka eta lehia jendearen «pertzepzio eta ezagutza kodeetan» dela. Kode horiek aldatzeko edo alde erabiltzeko gatazkak dira branding arenak.
|
|
|
Horiekin batera hizkuntza gaitasuna ere kontuan
|
hartu
behar dugu. Baina harrera egoeren tipologian zuzeneko eragile barik, bai ingurunearen definizioan, nola aldeko edo kontrako jarreretan zeharkako eragile gisa ari denez, aurrerago aztertuko ditugu euskara jakiteak eta ez jakiteak izan ditzakeen ondorioak.
|
|
|
euskaltzaleentzat eta euskara positibotzat jotzen duten guztientzat euskal izen batek ez du kalterik egiten, alderantziz, erakargarri izan daiteke; baina erdarazko izen batek ere eragin positibo izan dezake, esaterako, ingelesezko izenek balio sinboliko jakinak dituzte (modernitatea, teknologia, berrikuntza edota kalitatea) edo txinera ona da Txinako kulturari lotutako gauzak izendatzeko. Horrez gain, kontuan
|
hartu
behar dugu merkatu ekonomikoak eta merkatu sinbolikoak maila edo eskala ezberdinekoak izan daitezkeela: ekonomian merkatu lokala, estatala, nazioartekoa eta globala bereiz daitezke, sinbolikoetan zein dira eskalak?
|
|
2012
|
|
|
Bilboren mugak oso estuak izanik, txiki geratu zen hiria jada XIX. mendearen hasierarako (esan bezala, ia hasieratik zabalkunde prozesuan dagoen hiria dela kontuan
|
hartu
behar dugu, biztanleriaren hazkunde etengabearen ondorioz), espaziorik gabe. Ibaiaren alde berean Begoña eta Deustuko elizateak zituen mugatzat Bilbok, eta aurreko erriberan, ordea, Abandoko elizatea.
|
|
|
Gaur egun, ordea, hondar urteotan finkatu den interpretazio markoa
|
hartu
behar du kontuan aro horri buruzko ekarpen orok. Marko horrek zera nabarmendu du: gizarte mobilizazioak frankismoaren krisiaren eragile erabakigarria izan zirela, eta, azken batean, Franco hil ostean diktadura betikotzea eragotzi zutela2 Ikuspegi horretatik, epe luzeko prozesua agertzen zaigu aldaketa politikoa, 1960ko hamarraldiaren hasieran sortzen hasi zena, mobilizazio antifrankistak antolatzearekin batera.
|
|
|
Kritika akademikoari dagokio, halaber, haur eta gazte literaturako lanen kritika ere egiten dela bermatzea, irakaskuntzan diharduten irakasleek kritika hori erreferentzia gisa baliatu ahal izan dezaten. Horri lotuta, herri honetako kultur politikak bitartekoak jarri behar ditu hori guztia bideratzeko beste kritikari egon daitezen, eta unibertsitateak bere gain
|
hartu
behar du horien prestakuntza.
|
|
|
hiru erakunderen barne mailako gatazkaren eta hiru erakunde horien arteko negoziazio harremanen artean ekoizten denarena hain zuzen. Baina ikerketa honetatik ondorioztatu dugun ikuspegia osatzeko, lau erpinetatik azkena
|
hartu
behar dugu hizpide: enpleguaren mundua.
|
|
2013
|
|
|
Gaingizakia litzateke Politika Handiaren garaia eskura izango lukeena, berarekin aristokrazia eredu berria ekarriko zukeena. ...ko klasikoa desagertzen baita Jainkoaren eta haren mamuaren heriotzarekin batera; ez dauka zerikusirik odol purutasun edo nobleziarekin; ezta demokrazia liberalaren markopean formulatutako teoria elitista ere, aristokrazia nietzschetarrak ez baitauka zerikusirik autoritarismo edo oligarkiekin; azkenik, aristokrazia honek gizaki aparten agerkundea aldarrikatzen du, osotasunarekiko distantzia morala
|
hartu
behar dutenak (Klossowski, 2004: 195,204).
|
|
|
enpresaren kudeaketa taktiko eta operatiboari begira prestatutako kontabilitatea. Informazio adierazgarri, esanguratsu eta egokia behar bezala iragazi, analizatu eta interpretatuta, zuzendaritza maila desberdinetan aurkezten dena,
|
hartu
behar dituzten erabakietan laguntzeko. Kudeaketa kontabilitatearen barnean, kostuen kontabilitatea eta aurrekontuen kontabilitatea barnebilduko ditugu.
|
|
|
Horrez gain, gure proposamen zehatza (EFQM ereduarekin lotutako BSC edo adierazleen sistema orekatua) ez dugu hezkuntza erakundeen arduradunekin kontrastatu. Hala ere, gure ustez, atal honetan aurkeztuko dugun tresna, adierazleen sistema garatuago eta kontrastatuago baten lehen hurbilpen bezala
|
hartu
behar dugu. Beraz, bere txikitasunean, etorkizuneko ikerketa enpiriko osoago baten hasiera dela uste dugu.
|
|
|
Emaitza horiek, ordea, ezin dira bere horretan utzi. Kontuan
|
hartu
behar dugu gorago esan duguna: euskaldun askok euskaraz irakurtzeko zailtasun (batzuetan ezintasun) handia dute.
|
|
|
Logika horren ondorioz, ETAk bere gain hartu zuen Krutwigek gerrilla moten inguruan esandakoa, hau da, Euskal Herriko errealitatea ikusita, asfaltoko gerrillak izan behar zuela gerra iraultzailearen motorra6 Koadernoan aipatzen den beste elementu garrantzitsu bat instituzio edo hierarkia paraleloak dira. ETAren aburuz, behin behineko instituzio horiek hurrengo funtzioa
|
hartu
behar zuten bere gain: instituzio okupatzaileen lekua hartu eta mugimendu iraultzailearen idealen araberako instituzio berri batzuk eratzea, etorkizuneko «Estatu liberatuan» administrazio nazionala osatuko luketenak, alegia7.
|
|
2015
|
|
|
oraingo komunikabideentzat mehatxu izateko ordez, aukera izan daitekeelako, Pirinioetako eskualdea kohesionatzeko tresna izan daitekeelako, existitzen ez den informazio biltegi eta sorgune interesgarria izan daitekeelako eta euskararentzat mesedegarri izan daitekeelako. Baina garbi dago, parte hartzea eta adostasuna lortu nahi badira, proiektua beheretik sortu behar dela, eta gogoeta prozesuan denek parte
|
hartu
behar dutela. Halaber, bakoitzaren independentziari eutsi behar zaio, proiektua bideragarria izan dadin, eta berme ekonomikoak ziurtatu behar dira hasieratik.
|
|
|
Ondorioz, lasaitasuna eta ardura gainetik kendutako sentsazioa agertzen du azken bertsoan. Aldiz, Iturriagak egoera horri buelta ematen dio pilula orduan
|
hartu
behar zuela eta orain beranduegi dela esanaz. Finaleko bertso saio bat izanik, eta bertsolariek hiruna bertso soilik osatu behar dituztenez, saioak hor bukatu behar zuen, eta, beraz, amaiera irekia izan zuela esan dezakegu.
|
|
|
Egoera hau gomendagarria da irudi positiboago bat, legitimitate bat eta konfiantza handiago bat eskaintze aldera. Hala ere, kontuan
|
hartu
behar dugu fundazio askok ez dutela baliabide ekonomikorik, ezta giza baliabiderik ere. Beraz, egiaztapen horretarako administrazio eta burokrazia betebehar handiagoak sartzea, ikuskaritza prozesu horrengatik kostu erantsi bat ordaindu behar izatearekin batera, kaltegarria gerta daiteke orain arte halako betebeharrik ez zutenentzat eta ikuskaritza egin behar ez izateko baldintzak gehitzearen ondorioz ikuskaritza egin beharrean aurkitzen direnentzat, tamaina ertain edo txikikoen biziraupenari ere eragiteraino.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (World Health Organization, WHO, 1948) osasuna ongizate fisiko, mental eta soziala barneratzen duen egoera bezala definitu zuen, gaixotasunik eza soilik ez zela argituz. Garai hartarako osasunaren definizio berritzailea eman baldin bazuen ere, gaur egun osasunaz gain norberaren bizitzan eragiten duten hainbat elementu kontuan
|
hartu
behar ditugu ongizateaz hitz egitean.
|
|
|
Ezin da nahikoa izan gertaera erakustea. Irudien azalpenean testuak berebiziko garrantzia
|
hartu
behar du, baldin eta testuak bere espazioari eutsi nahi badio. Ikus baita definitutako estrategiak unitate informatibo landuagoak sortzen laguntzen duela eta analisirako eta sakontasunerako joera dutela era horretako lanek.
|
|
2016
|
|
|
Inbertsio sozialaren paradigmaren bultzatzaileek aurrekontu murrizketak daudenean handitzen diren «aktibazio trilem»ei aurre egin behar dietela
|
hartu
behar dute kontuan. Horren arabera, hiru dira epe motzean eta era berean lortu behar diren helburuak:
|
|
|
Haatik, kontuan
|
hartu
behar dugu presondegitik presondegira diferentzia aipagarriak daudela langileen iritzietan:
|
|
|
Haatik, berriz ere, kontuan
|
hartu
behar dugu presondegitik presondegira diferentziak daudela eta azken urteotan hainbat eraldaketa gertatu direla. Halaxe islatzen dute espetxe langileen hitzek:
|
|
|
Kontrolaren gaiaren harietatik zertxobait gehiago tiraka, diziplina ezartzerakoan edota zigorrak gauzatzerakoan neurrigabekeriarik egon ote den ere
|
hartu
behar dugu kontuan. Baina, orokorki, bai emakume presoek bai espetxeko langileek tratua zuzena dela uste dute; eta, akaso, kasuren batean edo bestean biolentzia gehiegi baliatu dela edota neurri hertsatzaileak gogorregi aplikatu direla ukatu gabe, salbuespenak direla adierazten dute.
|
|
|
– Johnstone eta Biggs (1998) egileen ustez, irakasleriak aldagai batzuk
|
hartu
behar ditu kontuan, ikaskuntza prozesuan arrakasta lortzen lagunduko dutenak:
|
|
2017
|
|
|
Zein da Uztaroren egoera auzi honetan eta bereziki Historiako artikuluei dagokienez? Kontuan
|
hartu
behar dugu zenbait artikuluk bibliografiarik ez dutenez, ezin izan ditugula sailkatu eta ondoko laukian sartu.
|
|
|
Hainbat elementu
|
hartu
behar ditugu kontuan dibertsifikazio hori azaltzeko. Historiaren arloan, orain arte aldizkariek ez dute izan hainbesteko garrantzirik; liburuek eta liburu atalek, ordea, pisu esanguratsua zuten gure lanen zabalkundean.
|
|
|
Begi bistakoa da, gizartearen baitan, gaur ontzat ematen den giza errealitate batek ez duela, horregatik, betirako hilezkortasun patenterik, eta gogoan
|
hartu
behar dugu giza garapena ez dela zientziaren ekarpenengatik bakarrik gertatzen, beste era askotako ikuspegien ekarpenengatik ere ematen baita.
|
|
|
Aurreko urteetan, hainbat ikertzaile euskaldun tesia gaztelaniaz egitera behartuta sentitu ziren euskaraz egiten zuen zuzendaririk ez egoteagatik. Egun ere, norbaiten gaiaren aditua euskalduna ez bada, unibertsitateak ez du inolako itzulpen zerbitzurik eskaintzen prozesu horretan laguntzeko, eta doktoregaiak berak jatorrizko testua aurrera doan heinean itzultzearen lana
|
hartu
behar du, zuzendariarekin komentatu ahal izateko. Urteen poderioz, errazagoa da edozein gairako zuzendari euskaldun bat topatzea, baina aurreko urteetan zuzendari euskaldunen gabeziak ikertzaile bat baino gehiago atzera bota du.
|
|
|
Lege ferenda egokiagoa iruditzen zaigu, inolako mugarik gabe, neurriok
|
hartu
behar dituenak, betiere legearekin bat, egokienak direnak aukeratzea edo eraikitzea.
|
|
|
Bibliaren edozein itzulpenek, zuzena izan gura badu, baditu bere baldintzak eta eskakizunak. Eta liturgiarako itzulpenek berariazko berezitasuna dute, benetan eta zehatz aintzat
|
hartu
behar dutelako zein inguru berezi duten jomuga.
|
|
2019
|
|
|
Edonola ere, azpimarratu nahi genuke aurrerapen aztarnak ikasle batzuengan besteengan baino nabarmenagoak direla, eta aztarna horiek sendotzeko eta finkatzeko, ez dela nahikoa izan sekuentzia didaktiko bakarrarekin. Bestalde, pentsatzekoa da irakaslearen elkarrekintza moduek ere eragina dutela ikasprozesu orotan, eta beraz, ikaskuntzaren ikuspegi integralak alderdi hori ere aintzat
|
hartu
behar duela. Alderdi soziolinguistikoari dagokionez, gelaratutako bi moduluetan, zenbait kontzeptu soziolinguistikoz, ikasleek euskararekiko duten jarreraz, ikastetxeko hizkuntza erabileraz eta ereduak Nafarroan izan duen bilakaeraz mintzatu gara.
|
|
|
Oinarrizko egitura horretan sarreraren eta ondorioaren arteko erlazioa aldeko nahiz kontrako argudio bidez eraikiko da (Cuenca, 1995). Izan ere, igorleak, bere iritzia aldezterakoan, hartzailearen ezagutzak eta pentsamoldeak aintzat
|
hartu
behar ditu, horiei aurre hartuz eta erantzunez (Herrero, 2006). Besteak beste, helburua lortzeko, hots, gai zehatz baten aldeko jarrera sortzeko edo hartzailearen iritzia eraldatzeko, hamar egiteko izanen ditu (Camps & Dolz, 1995:
|
|
|
Gainera, gaur egun, sinboliko edo errealak izan daitezkeen beldur eta mehatxu ohikoez gain, europar gizarteak (eta bestek ere) bizi duen mehatxu terrorista ere kontuan
|
hartu
behar dugu. Hori, errefuxiatuen etorrerarekin lotu izan da diskurtso mediatiko eta politikoetan.
|
|
|
Ekin orain! #Stopfeminazi #stopfeminismoradical #yonotecreo (nik ez zaitut sinisten)» (3 Astea; X2= 56,73); «Feministek diotena egia balitz, Espainiar erdiak kartzelan egongo lirateke, horregatik, premiazko neurriak
|
hartu
behar ditugu gerlari hauek defendatzeko #lamanda #stopfeminazis #stopfeminismoradical» (3 Astea; X2= 43,67); «#lamanada ko neskatoaren abokatuak ez ditu bera artatu zuten polizia lekukoak epaira deitu. Zer ezkutatu nahi du?
|
|
|
Alabaina, zer eite zuen inguruko paisaiak? Okupazio hauek landa komunitateen erresilientziaren adibide gisa
|
hartu
behar ditugu, ala egungo paisaiaren egitura orokorra arrazionaltasun ekonomiko erromatarraren ondorio izan da neurri handi batean. Galdera horiei erantzuten hasteko beharrezkoa izango da ikerketen kopurua emendatzea eta orobat haien xedea paisaia ikuspegi batera lerratzea.
|
|
|
Artikulu honetan, askapenaren eta eraldaketa sozialaren alde lanean dabiltzan herri ekimenen erronkak feminismoetatik nola indartu daitezkeen aztertzen da, identifikatutako erronketako batzuetan arreta berezia jarriz. Gizarte Langintzak, eta batik bat, Gizarte Langintza Komunitarioak, eraldaketaren bidean, ezinbestean kontuan
|
hartu
behar baititu helburu berarekin jada lanean ari diren eragileak. Ikerketen errebisioan, errepikatzen diren gabezia komun batzuk identifikatu dira eta, praktika zein teoria feministen bidez, erantzun posible bat eman zaie.
|
|
|
28 Hemen kontuan
|
hartu
behar dugu Segurtasun Indar eta Kidegoez hitz egiten dugunean SIKez, oro har, ari garela, polizia kidego guztiei buruz: Guardia Zibila, Polizia Nazionala, Ertzaintza eta Foruzaingoa, Mossos d. Esquadra, toki administrazioetako udaltzainak, etab.
|
|
|
Europako Giza Eskubideen Auzitegiak, gainera, askotan adierazi du botere publikoen esku sartzea aztertzeko (adib. zehapena jartzea), egitateen eta balio judi zioen arteko bereizketa egin behar dela61 Egitateen existentzia demostra daiteke, baina balio judizioen egiazkotasunean ez dago frogarik, horregatik Administrazioak egitateak kontuan
|
hartu
behar ditu neurria ezarri edo ez erabakitzean, bestela ez litzateke objektiboa izango eta neurria ez litzateke etorriko «behar» batetik, balio judizio batetik baizik62 Kasu honetan, gertatu zen bezala: mezuak ez zuen esaten arau hausteak eskatzen zuena, poliziak nahi izan zuena baizik.
|
|
|
Beste bi ideia ere
|
hartu
behar ditugu kontuan. Bata, erruduntasuna da.
|
|
2020
|
|
|
Administrazio zehapena eta zigor arloko zigorra pilatuko direnean, ordea, bai jurisprudentziak, bai KAk, bai Giza Eskubideen Europako Auzitegiak40, eratutako irizpideak
|
hartu
behar ditugu kontuan administrazio eta zigor jurisdikzio dikotomia zigortzailea ebazteko (Cubero, 2010: 102 eta hur.). Aurretiazko administrazio ebazpena dagoenean, hau da, Administrazioa zigor jurisdikzioari aurreratzen zaionean, zigor jurisdikzioa Administrazioari gailendu behar zaiola defendatzen dute KAk eta doktrinak (Cubero, 2010:
|
|
|
(3) Artearen kontsumitzaileen segmentu aukeraketak helburu artistikoetan oinarrituta egon behar du. (4) Erakunde kulturalek ez dute euren garapena emaitza ekonomikoetan soilik neurtu behar, esperientzia artistikoa kontuan
|
hartu
behar dute, helburu artistikoak beteaz. Baldintza hauek kontuan hartuta, arteen marketina honela defini daiteke:
|
|
|
Plentzia bezalako hiribilduetan argitaratutako" emaginen ordenantzei" esker, lanbidea profesionalizatu eta haren garrantzia agerian geratu zen. Horien arabera, emaginek erditze oro laguntzeko konpromisoa
|
hartu
behar zuten kontzejuaren aurrean. Agintariek herrigunean egotera behartzen zituzten, inguru hurbileko bizilagunekin partekatzearekiko jeloskor agertuz, herrian erditzear zeuden emakumeentzat zekarren arriskuagatik.
|
|
|
Familiek, eskolek, administrazio publikoak, tokian tokiko gobernuek, elkarteek, gizarteeta kultura erakundeek dute horren erantzukizuna eta elkarlanean aritu beharra, sinergiak batu beharra, kontuan hartzen badugu eskolaz kanpoko jardunak ere berebiziko garrantzia duela heziketaprozesuan. Beraz, eskolak eragile guztiekiko elkarrekintzan parte
|
hartu
behar luke, zeregin hezitzaile nagusi gisa, hezkuntza prozesu formal, ez formal eta informaletan, benetako komunitate hezitzailearen eredua sustatuz; izan ere," uste dugu paregabeko testuingurua dugula gure egitasmoa martxan jartzeko: norbanakoarengandik gertu —alegia, bakoitza bere ingurutik hasiz—, tokiko eragileen arteko elkarlana bultzatuz, sustatuz, eta benetako herri hezitzaile bihurtuz, epe motzera begira, baina epe ertainera eskualde hezitzaile izatea lortzeko itxaropenarekin" (Ramirez de Okariz, 2013:
|
|
2021
|
|
|
Egia da, aurreko urteetako estatistikei begiratuta, inbertitzaileen eta estatuen arteko irabazitako kasuen portzentajeak oso parekatuak direla eta batzuetan estatu hartzailearen laudoen ehunekoa handiagoa dela. Estatistikak direnak direla, kontuan
|
hartu
behar dugu estatu inbertitzaile kasuak urtero hazten direla, hots, inbertitzaileek urtero geroz eta demanda gehiago tarteratzen dituztela estatu hartzaileen kontra. Beraz, inbertitzaileek sistema hau aukeratzen badute eta urtero erreklamazio gehiago tarteratzen badituzte, argi dago inbertitzailearentzat sistema onuragarria dela.
|
|
|
Gainera, aintzat
|
hartu
behar dugu inbertitzaile gehienak enpresa multinazional handiak eta oso boteretsuak izaten direla. BITek ahalbidetzen dute multinazionaletako pertsona juridiko guztiek Inbertsio Zuzenbidearen nazioarteko babesa izatea, estatu hartzailearen nazionalitate bereko pertsona juridikoak atzerriko inbertitzailetzat jo daitezkeela onesten baitute, enpresaren erregistro tokia kontuan hartu gabe.
|
|
|
Nazioarteko Inbertsio Zuzenbideak izaera berezia du, Zuzenbide Publikoko eta Zuzenbide Pribatuko arauak barnebiltzen baititu. Batetik, kontuan
|
hartu
behar dugu inbertsio asko sektore publikoaren arloan egiten direla eta, beraz, horiek emakida administratibo edo estatu hartzailearekiko kontratuen bidez arautzen direla, beste hitz batzuetan, Zuzenbide Publikoko arauak aplikatuz alegia. Bestetik, haren barnean agertzen diren beste arau batzuk, hots, inbertitzaileen jabetzari buruzkoak edo haien obligazioen gainekoak, Zuzenbide Pribatuari dagozkio.
|
|
|
Bigarrenik, babes eta segurtasun osoaren araua (Full and protection security) kontuan
|
hartu
behar dugu. Horren arabera, estatu inbertsio hartzailearen gobernuak babes poliziala bermatu behar die atzerriko inbertitzaileen jabetzei.
|
|
|
Bestetik, nazioarteko inbertsio arbitrajeak izaera berezia du Nazioarteko Zuzenbidearen barruan; izan ere, ez da estatuen arteko harreman batean oinarritzen, estatuaren eta atzerriko inbertitzaile baten artekoan baizik. Azkenik, kontuan
|
hartu
behar dugu, Nazioarteko Zuzenbidearen bidez, estatu inbertitzaile gatazkak konpontzeko aukera ahalbidetzen zaiela inbertitzaileei. Alabaina, aintzat hartu behar dugu nazioarteko arbitrajea, zentzu hertsian, ez dela hautapenezkoa; Nazioarteko Zuzenbidean, lehen esan bezala, ez baita existitzen estatu inbertitzaile gatazkak konpontzeko auzitegirik; beraz, inbertsio arbitrajeari dagokion prozesua erabili dugu ezinbestean.
|
|
|
Azkenik, kontuan hartu behar dugu, Nazioarteko Zuzenbidearen bidez, estatu inbertitzaile gatazkak konpontzeko aukera ahalbidetzen zaiela inbertitzaileei. Alabaina, aintzat
|
hartu
behar dugu nazioarteko arbitrajea, zentzu hertsian, ez dela hautapenezkoa; Nazioarteko Zuzenbidean, lehen esan bezala, ez baita existitzen estatu inbertitzaile gatazkak konpontzeko auzitegirik; beraz, inbertsio arbitrajeari dagokion prozesua erabili dugu ezinbestean.
|
|
|
Ondorioz, arbitroek Giza Eskubideen Zuzenbideari buruzko jurisprudentzia erabiltzen dute inbertitzaileei dagozkien babes arauak interpretatzeko. Horren erakusgarri, esaterako, desjabetzearen edo inbertsio nazionalizazioaren aurkako babesak xedatzen dituzten klausulak interpretatzeko, arbitroek Europako Giza Eskubideen Auzitegiko jurisprudentzia —jabetzen gozatze askea— erabili izan dute26 Kontuan
|
hartu
behar dugu giza eskubideen itunetan jabetzaeskubidea bermatzen dela eta arbitroek analogia hori kasu anitzetan erabiltzen dutela, inbertitzailearen jabetza eskubidea, hots, inbertsioaren jabetza, babesteko27 Inbertitzailea atxilotua izan den kasuetan eta poliziarengandik babes egokia jaso ez duenean, edo tratamendu ez gizatiarra jasan duenean, arbitroek giza eskubideen itunetako xedapenak erabili... Horrenbestez, inbertsio arbitrajeko prozesuan Giza Eskubideen Zuzenbidea aplikatzen dela baiezta dezakegu, baina inbertitzaileen babes arauak interpretatzeko dela ahaztu gabe, hots, inbertitzaileei bermatu behar zaizkien gerizen onurarako.
|
|
|
Xedapen horrek aukera ematen du inbertsio tratatuetako klausulak Nazioarteko Zuzenbideko beste hitzarmenak kontuan hartuz interpretatzeko, hau da, inbertsio tratatuetako babes arauak giza eskubideen hitzarmenetan xedatutakoarekin interpretazio orekatu bat egiteko beta ematen du. Aukera horren inguruan, kontuan
|
hartu
behar dugu aipatutako 31 artikuluaren muga nagusia: soilik garrantzitsuak eta aldeei aplikagarriak zaizkien arauak aplikatzea ahalbidetzen du bakarrik.
|
|
|
atzerriko inbertitzaileen legitimazio aktibo esklusiboa. Ildo horri jarraituz, kontuan
|
hartu
behar dugu, estatu hartzaileek, giza eta ingurumen eskubideak urratzen direnean adibidez, ez dutela erakundeen zigorgabetasun korporatiboari aurre egin ahal izateko mekanismorik. Hori aintzat hartuta, estatu hartzaileei giza eskubideen urraketa baten aurrean estatu inbertitzaile arbitraje prozesu bat hasteko aukera eman litzaieke.
|
|
|
Saiakera bat baino gehiago egiten ditu eta ez du ihes egitea lortzen: dela hiriko errepidea mozten dutelako, dela sute bat sortzen delako berak
|
hartu
behar duen errepidean, etab. Marlon lagun minari bere susmoak aitortzen dizkio eta horrek gezurtatu egiten dizkio; baina Trumanek jada ez du hain inuxenteki sinisten; ez du lagunen edo senitartekoen autoritatean sinisten. Beraz, egun batean, Seahaven benetan abandonatzeko kuraia hartzen duenean, beti egiten dituen txorakeriak egiten ditu ispiluaren aurrean, kamerek eta zuzendariek ezer arrarorik nabari ez dezaten.
|
|
2022
|
|
|
Azkenik, unibertsitate sistemak gobernantzan lur
|
hartu
behar du. Zientziaezagutza gobernuratzea lehentasunezkoa da gobernantza daukagun ezagutza hoberenaz elika dadin.
|
|
|
salbuespena, eta ez joera orokorra. Izan ere, kontuan
|
hartu
behar dugu Greziarena" produktibitate gutxiko" ekonomia dela eta, beste herrialde batzuetan ez bezala, burgesiak irabaziak handitzeko duen aukera bakarra plusbalio absolutua handitzea dela, besteak beste, lanaldia luzatuz (Castillo, 2021).
|
|
|
206). Heinrichek dioen moduan, kontuan
|
hartu
behar dugu orain dela urte batzuetatik hona bizibaldintzak hobetu edo lanaldia murriztu izanak ez duela adierazi nahi esplotazioa gutxitu edo desagertu denik. Esplotazioa terminoarekin, ordea, ez dio erreferentzia egiten baldintza" txar eta miserableei", langileek soldata forman jasotzen dutena baino gehiago produzitzeari baizik (Heinrich, 2018).
|
|
2023
|
|
|
Hori lortu ahal izateko, Garapen Jasangarrirako Helburuetako 4.4 helburuak argi adierazten du beharrezkoak diren konpetentziak garatzeko ardura
|
hartu
behar duela hezkuntzak (Nazio Batuak, 2015). Goi Mailako Hezkuntzaren Europako Esparruak (GHEE), berriz, lan merkatuan aintzatesten diren konpetentzien garapena oinarritzat hartzea eskatzen du goi mailako hezkuntza planetan.
|