|
2000
|
|
|
besoainurrituta daukagula sentitzeko, sarri askotan nahikoa izaten da besoa mugitzea.Beraz, tentsio kronikoa izateagatik mugitu ezinik dagoen gorputzaren edozeinatalek beharrezkoa du mugitzen hastea. Alabaina, pazienteak prozesu horretan bereborondatez
|
hartu
behar du parte. Eta horretarako, lehenik eta behin atal edo aldehorietako tentsio muskularrez eta sentipen ezaz kontzientziatu behar du.
|
|
|
Berriz, analistak ez du izan behar ez sistematikoki zapuztaile, ez sistematikokipermisiboa: bidezko eta egokia izaten saiatu behar du bere jarreran eta erabakiteknikoetan, sendaketaren aurrerabidea eta pazientearen eboluzioa bakarrikkontuan
|
hartu
behar dituelarik. Beraz, giza harreman bereziaren aurrean gaude:
|
|
|
Arlo horietan guztietan, behin eta berriro aurreratu egin zituen bere garaian, baiproblemen planteamendua eta bai geroago etorriko ziren hainbat eta hainbat soluzio.Hori ere Txillardegiren ezaugarritzat
|
hartu
behar dugula uste dut. Nik uste dut, arlohorietan guztietan esnatzaile lana izan duela, geunden lozorrotik ateratzeko ahaleginean.
|
|
|
Hemendik aurrera, eta literatura edo zinea zubi harturik, gaiak baino gehiagoegiturak diren beste arlo batzuk kontuan
|
hartu
behar ditugu kultur egitura osatzerakoan. 22 kromosomen zenbaki sinbolikoraino, simetriaz jarriko ditut adibideak, bainagarbi dago malgutasunez hartu behar direla atal hauek, muga garbirik ez baitago, ezkultur gaietan ezta kultur egituretan ere.
|
|
|
Gizakia askatasuna da, hots, zabalune edo hutsune bat, zulo bat unibertsoan, ekintzak bete behar duena. Gizakiakorain bere gain
|
hartu
behar du bere burua (existentzia), hots, bere buruaren eraikuntza, erantzukizuna. Hau ez da etika arazo bat, ohiko esanahian:
|
|
|
Beraz, halako galderen aurrean norberak nahi duen jarrera ager dezake (isiltzea, galdegilearen benetako kezka politikoa eta ez kultural musikala dela argitzea, alagaldera berberaz erantzutea bere komunitatearen, berezko? kulturari buruz), bainadenok kontuan
|
hartu
behar ditugu jadanik aipatu ditugun alderdi batzuk: 1) komunikazio sozialaren mekanismoak eta joera errepresentatiboak ez dira bereziak euskaldunontzat; 2) gure komunikazioan gauzatzen diren fenomenoak eta agertzen direnkategoria analitikoak Mendebaldeko gizarte guztietan agertzen direnak dira; 3) errepresentazio kulturalak konbentzionalki finkatutakoak dira (gero azalduko dugu ideiahau); eta 4) betiko topiko kulturalen bidez norbere burua defendatzea (objektukulturalaren ezaugarri fisikoak, jatorria eta abar aipatuz, alegia) antzua eta ez zientifikoa izateaz gain, galdegilearekiko morrontza adieraztea da.
|
|
|
Nolanahi dela, entzuleria arakatu baino lehen, zenbait tasun edo kualitate
|
hartu
behar ditugu aintzakotzat (Muñoz eta Gil, 1986):
|
|
|
Entzuleria potentzial handiei zuzenduriko programek entzuleria horren berezitasunak
|
hartu
behar dituzte aintzakotzat, dibertsitate horretan aglutinazio edo biltze faktoreak bilatuz, eta ez alderantziz, hots, desintegrazioari eraginez.
|
|
|
jotzea izaten da, ezpainak, mihia eta abar egokiro kokatzen saiatuz. Irratilari telebistalariek exotoponimoak ebakitzeko orduan
|
hartu
behar dute kontseilu hori gogoan. Euskal Herritik kanpoko izenak ahoskatu baino lehen, aldez aurretik aurki ditzakegun problemen jakitun egotea eta traba horiek uxatzeko ariketak burutzea, ez da batere desegokia.
|
|
|
Irakurketa ondo taxutzeko arnasketa ahalbideak
|
hartu
behar ditugu aintzakotzat eta baita irakurketari eman nahi diogun intentzioa ere, jakina. Ondoren hiru aholku jarriko ditugu:
|
|
|
Irrati lokalek molde edo izaera desberdinak eduki ditzakete zenbait faktoreren arabera; horrela, gure herrialdeetan bi faktore nagusi
|
hartu
behar ditugu aintzakotzat: hizkuntza (irrati estazio elebakarrak eta elebidunak) eta izaera (komertzial edo pribatuak, munizipal edo publikoak eta libre edo komunitarioak).
|
|
|
Irrati lokal guztietan programazio desberdinak egiten dira, bakoitzak bere targeta edo jomuga duelarik. Programazio lokalak burutzeko orduan programatzaileak aintzakotzat
|
hartu
behar dituen faktoreak zein diren ikustea da kontua.
|
|
|
Irratilariak iturriak aintzat
|
hartu
behar ditu; hala hartu ere, batzuetan iturriek irratilaria hartzen duten era berean. Eta azken honetan ikerketa gutxi egin bada ere, argi dago etikaren atalase maila gainditzen duten ekintzak burutzen dituztela lantzean behin iturri boteretsuek.
|
|
2001
|
|
|
Izan ere, denen errealitatea ezberdina da. Ahalik eta ikasle gehienei erantzun egokiaemango badie, ikasgelako jardunbideak hori guztia
|
hartu
behar du aintzat; hots, ikasleen aniztasun horri erantzuteko mekanismoak behar ditu izan, eta, malgutasunez jokatuta ere, koherentea izango den lan eredu bat proposatu du.
|
|
|
Eta jardun hori ebaluatzeko tresna batzuk eduki behar ditugu, handik gabeziak detektatzeko. Lau puntu hauek
|
hartu
behar ditugu kontuan:
|
|
|
Beraz, gure lana ez da bukatzen euskara ikasten dutenean, erabiltzen dutenean baizik.Helburu hori lortzeko, ez da bukaera arte zain egon behar. Aitzitik, gaitasunkomunikatibo partziala lortzen duten neurrian, aurrerapausoak emango ditugu, ikasi duten hori beren ingurune hurbilean praktikara eramateko; eta, era berean, ingurune hurbilean dauden euskaldunek parte
|
hartu
behar dute aktiboki ikaslearenikas prozesuan, berau azkartzeko, eta batez ere, ohitura komunikatiboak sortzeko.Honela ikasteari kulturgintza deitu diogu.
|
|
|
– Orain arte esandako guztiarengatik, irakasleak ere bere irakats estilora egokitzeko denbora
|
hartu
behar du. Teoria patxadan mamitu ondoren, praktikan jarrikoduena ikasleen onerako delako uste osoz egin du, ikasleei ziurtasunikeza kutsatu nahi ez badie behintzat.
|
|
|
Kontuan
|
hartu
behar dugu, hala ere, laugarren maila honetan sor dakigukeenarazo bat, ikasleek lortuko duten komunikatzeko erosotasun horren eskutik etordaitekeena, hain zuzen ere. Esan dugun bezala, oinarrizko maila honetan, ikasleekhiztun arruntaren gaitasuna lortu ez duten arren, erraz eta eroso jaso eta ekoitzikodituzte ohiko testu mota gehienak.
|
|
|
Kontuan
|
hartu
behar dugu, elkarrizketa baten aurrean gaudela eta jatorrizkohiztunek elkarrizketaren arauak ezagutzen dituztela; hau da, galdera egiten duenakerantzuleak egia esaten diola pentsatuko duela, eta erantzuleak, berriz, galderaegiten dionak zinez lortu nahi duela eskatutakoa. Ikus dezagun zer adieraztenduten diskurtsoaren ustezko jira eta bueltek:
|
|
|
gobernatzen zituzten barrutietan ondasunak (estortsioaren bitartez?) erosiz edo monarkarentzat nekazariek egiten zituzten lan zerbitzu batzuk bereganatuz, hain zuzen.Baina prozedura horiek ez ziren behar adinakoak nobleziari nagusitasun erabakigarria emateko. Zergatiak ulertuko baditugu, nekazariak
|
hartu
behar ditugu aztergai17.
|
|
|
Aipatu denez, kromatografiak erabat aldatu eta irauli du analisi kimikoen arloa. Esate baterako, arlo honetan 50.000 mila artikulu zientifiko argitaratu dira, eta kontuan
|
hartu
behar genuke ezen gas kromatografiaren eta masa espektroskopiaren erabilera bateratua 1957tik aurrera burutu dela.
|
|
|
Ura. Kontuan
|
hartu
behar genuke ezen, 70 80eko hamarkadetan, perfumeen moda Poison edo Opium bezalakoen zalea zela, nolabait esateagatik usaimena ase utzi ahal duen usainak, alegia: loredunak eta espeziadunak.
|
|
2002
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Sail ezberdinek eta lurralde historikoetako OrganoForalek egiten dituzten plan sektorialak, betiere lurraldearen egituran eragiten dutenak, noski. Erran nahi baita, erkidegoko nahiz probintzietako administraziokosail askok, bakoitzak dagokion arlo edo sektore konkretuan jardunez (dela errepideak, trenbideak, ibaiak, energia, nekazaritza...), lurraldearen egituran eraginnabarmena izan lezaketela, eta, ondorioz, beren jardun sektorialaren plangintzanlurraldearen antolaketaren aldagaia ere kontuan
|
hartu
behar dutela (LAAen etaLAZPen ildoak errespetatuz eta betez).
|
|
|
Aldi berean, negoziazio horretan zergei dagozkien balizko aldaketak sartzendira, Estatuak ezin baitu, bere kabuz, EAEren lurraldean zergarik ezarri. Adibidez, zerga berriak agertzen badira eta euskal administrazioak kontuan
|
hartu
behar baditu, Ekonomia Itunean arautu behar dira. Horrela 1986an Balio Erantsiaren gainekoZergarekin hala gertatu zen; hain zuzen ere, Europako Ekonomia Elkarteak horrelaaginduta beste estatu kideekin harmonizatzeko ezarri behar izan zuten zerga hori, bai Estatuan eta baita Hego Euskal Herrian ere.
|
|
|
sarrera publiko gehienak foru aldundiek bildutako zergaitunduei dagozkie. 1998an, adibidez, lau foru aldundiek aurrikusitako sarrera guztien %86 osatu zuten zerga itunduek, hau da, lau herrialdeen BPGaren %19, 3.Kontuan
|
hartu
behar dugu, dena den, presio fiskal hori zenbatzean ez dugula sartuez administrazio zentralak Hego Euskal Herrian batzen dituen zergak, ezta tokiantokiko administrazioenak ere. Beraz, benetako presio fiskala handiagoa da.
|
|
|
Demokrazia parte hartzailea ezartzeko, talde desberdinek
|
hartu
behar dute parte, azpiegituren diseinu fasetik kudeaketa eta ustiapen faseraino. Gaur egungo demokrazian oso eskasa da parte hartzea.
|
|
|
Tendentzia indartsutzat
|
hartu
behar dugu, zalantzarik gabe, jakintzaren gizarterantz joatearena. Alain Michel-ek dioen bezala25, eskolaren rola eta prestigioabirbalioesteko, hezkuntza sistema eta bereziki unibertsitateak etengabeko ikas prozesua bideratzen duen erakunde modura definitu beharrean gaude.
|
|
|
Alain Michel-ek dioen bezala25, eskolaren rola eta prestigioabirbalioesteko, hezkuntza sistema eta bereziki unibertsitateak etengabeko ikas prozesua bideratzen duen erakunde modura definitu beharrean gaude. Unibertsitateak erantzukizuna
|
hartu
behar du zeregin horretan eta konpetentzien garapenean.
|
|
|
Jakina den bezala, ikerketa prospektiboen helburua3 ez da etorkizuna asmatzea, nolabaiteko posibilitatearekin izan daitezkeen etorkizunak aztertzea baizik.Era berean, etorkizuna eraikitzen lagundu eta, noski, etorkizunari begira egitendiren estrategia proiektuetan tresna lagungarri izatea ere badira hausnarketa prospektiboaren funtsezko zereginak. Horrela
|
hartu
behar ditugu Forvvard Studies Unitdelakoak egindako eszenategiak.
|
|
|
Eta errealitate hori giza eta gizarte zientzietatik eta Unibertsitatetik ongibideratzeko prozesua, orain arte indarrean egon den ekonomiaren objektibitatea etakulturaren subjektibitatea berrantolatzetik pasatzen dela uste dugu (Apalategi, 1995a), hots: gizabanakoak mundu objektiboan parte
|
hartu
behar du, baina egitasmo kultural bati eutsiz. Gizabanakoa izaki singularra modura onartzetik dator.
|
|
|
Bidea aurkitu behar dugugure ahotsa helarazteko: unibertsitate garapeneko erabakiguneetan, administrazioaneta unibertsitateetan, aldaketetan eta erabakietan esku
|
hartu
behar dugu. Bainahorretarako, errotik aldatu behar dugu geure irudikapena.
|
|
|
Esan bezala, hutsuneek edo gabeziek Euskal Herriari osoari eragiten dioten heinean, konponbideak ere bere osotasunean
|
hartu
behar du Euskal Herria. Iztuetak, ildo beretik, ondoko baieztapen hau egin du:
|
|
|
literarioa edukitzen dute funtsean. ...Gurean ere literaturakbildu du, eta biltzen du?, adibide bat ipintzearren, oraintsu arteko euskalliburugintzaren parterik handiena6 Unibertsitate akademiko euskaldunek duten' erronkarik nagusienetarikoa, hortaz, kultur produkzioaren espektroa ezagutzazientifikora eta ikerkuntzara zabaltzearena da, alor zientifiko eta tekniko guztietan; hau da, oraindik ez dagoen tradizio bat sortzearen ardura
|
hartu
behar dute, tradiziohorrek bermatu ahal izango duelakoan, aldi berean, ondorengo belaunaldientzakoeuskarazko sozializazio testuinguru normalizatuagoa eratzea.
|
|
|
c) Espezialitateko testuez ari garenean, testua bera
|
hartu
behar dugu unitatetzat. Eta testu hori adierazpen unitate txikiagoetan bana daiteke, mikroegiturara iritsi arte.
|
|
|
Ikasleak ikas prozesuaren erantzukizuna bere gain
|
hartu
behar du. Horretarako, beste elementu batzuk aztertu behar ditugu:
|
|
|
– Ikaslea izango da ardatza, ikaslea da hizkuntza eskuratzen duena eta ikasleak parte aktiboa
|
hartu
behar du bere ikas prozesuan.
|
|
|
zentzuduna, zailtasun maila, aurretik emandako hizkuntzabaliabideak, eta abar. Era berean, kontuan
|
hartu
behar dugu ikaslearen konfiantza, ikasketen aurreko esperientzia, ikasketa erritmoa, erakutsitako jariotasuna, ezagutza kulturalak eta linguistikoak.
|
|
|
Ikasleak aurretik hitzordua
|
hartu
behar du. Nahiz eta aukera zabala eskaini, aldezaurretik noiz deituko duen jakin behar dugu.
|
|
|
Modernitatearen krisia litzateke, arazoak ez leudeke unibozitatera eta determinabilitatera zuzenduta. Gauzak horrela, hiritarrok kontzientzia
|
hartu
behar dugu modernizazio erreflexiboarekin gatazkak erakundeen baitan ematen direla, (bigarren fasea posibilitatuko zukeena). Alegia, erakunde politiken garapenerako alternatiba eta printzipioen artean.
|
|
|
Hiri garraio eramangarri baten ereduak kudeaketa publikoa eta hiritarren ardura ez ezik, bestelako aldagaiak ere
|
hartu
behar ditu kontuan. Esaterako hiri antolamendua, zeina garraio publikoan oinarritutako garraio eredua jasotzeko antola daitekeen, edota garraio pribatua bultzatzeko.
|
|
|
Beraz, ez da politika agortzen, politika egiteko forma jakin bat baizik. Politikak azpisistema bakoitzak (sistema politikoa, ekonomikoa, zientifiko teknikoa) luzaroan bere ezaugarri bereizleak izan dituen hierarkia, zuzeneko autoritatea, guztiaren erdigunea izatea eta alde bateko kontrola baztertzeko ardura
|
hartu
behar du. Eta gizarte garaikidean jarduteko ezaugarri berriak bereganatu ditu (zte), hala nola,, heterarkia, komunikazio lotura, eraketa polizentrikoa, inplikazio polikontestuala?
|
|
|
Baina, berriro errepikatuz, honako baldintza hau bete behar da, politika bera ez dadin bilaka guztiaren erdigune autoritarioa. Ekintza politikoak abiapuntu modura gizartearen konplexutasuna eta kontingentzia
|
hartu
behar ditu eta, beraz, estatu autoritario baten kontrola baztertzen duten sistema sozialen koordinazioa eta mediazioa dituzte eginbehar modura politikak eta Estatuak.
|
|
|
Euskal irratiak A kategoriaren barruan sartuta daude, tokiko irratiak, elkarte irratiak, emisora kulturalak edota eskolakoak sartzen diren multzoan, alegia. Beraz, 1986ko irailaren 30eko legearen arabera, irrati adierazpenerako sostengu fondoetatik (FSERtik6) diru-laguntzak jasotzen dituzte eta, horregatik, publizitate kopuru mugatua dute; hain zuzen ere, iragarkiek edukien %20 baino tarte txikiagoa
|
hartu
behar dute. Horrez gain, tokiko interesei erantzuten dien programazioak lau orduz iraun behar du gutxienez, eta 6:00etatik 22:00etara bitarteko ordutegian kokatu.
|
|
|
Diskurtsoa publikoa denez, testuak jende talde zabalei eskaintzeko modukoa izan behar duenez, profesionalak kontuan
|
hartu
behar ditu jomugan daukan talde horrek konpartitzen duen ezagutza kulturala: sinesmenak, portaera ereduak, gizarte balioak...
|
|
|
Horrek asko bideratzen du desinformazioa. Kontua da, informazio eman ahal izateko, kazetariak desinformazio kanpainan
|
hartu
behar duela parte, muin eman behar diola eskuetan gerra antolatzaileari. Beraz, goitik inposatutako zentsuragaz elkarbizitzen ikasi behar du kazetariak gerretan.
|
|
|
Teknikei begiratuta, zeharkako publizitateak mezu inkonexoak helarazten dizkio ikusle/ balizko erosleari, eta honexek
|
hartu
behar du mezu horiek lotzeko ekimena. Lotura horiek, bestalde, norberak duen munduaren kontzepzioaren arabera egiten dira, zeren erabilitako nexoak, juntagailuak, mundu estereotipatuen adierazgarri pertsonalak baitira.
|
|
|
Pertsuazioaren beharra duenak norbait konbentzitu behar izaten du, eta, normalean, pertsuasiolariak bere kontra dauden mintzakideak
|
hartu
behar ditu aurrez aurre. Lortu behar duen lehen lehena da mintzakideak bere jarduna kontuan hartzea da; alegia, arerioak ontzat hartzea bere diskurtsoa; besteek entzutea, beste barik, horixe lortu behar du abiapuntuan limurtzaileak.
|
|
|
Zein da komunikazio enpresen kontzentrazioak kultura aniztasunean izan dezakeen eragina? Zer jarrera
|
hartu
behar du komunikazio publikoaren profesionalak kultura inperialismoa deritzon horren aurrean?
|
|
|
Komunikazioaren esparrutik ari gara hulbiltzen munduaren kultura aniztasunera. Abiapuntu gisa onartu dugu, komunikazioa bera zaildu egin dela komunikazio egintzan parte
|
hartu
behar duen balizko kolektibititatearen heterogeneotasuna handitu den heinean. Berdinago diren pertsonen arteko komunikazioa errazagoa da, desberdinen artean gertatzen dena baino; arrotzekiko komunikazioa beti da zailagoa (eta arrotz termino horren barruan, lehen urrats batean, desberdina den guztia onar genezake).
|
|
|
Proknek, ahizpa malkoak uholdeka isuriz ikustean, ezin dio erresuminari eutsi: . Ez da negar egiteko garaia, esan zion?; mendeku
|
hartu
behar dugu. Burdina erabili behar dugu, edo gauza izugarriagoren bat, halakorik balego; modu krudelen batez zigortu behar dugu tiranoa.
|
|
|
Medea. . Lotuko natzaio ihesari, baina lehenago mendeku
|
hartu
behar dut.
|
|
2003
|
|
|
Hitzarmenarekin beraiek kaltetuakizan direla aldarrikatzen dute eta egoera hori zuzendu behar dela. Liberalizazioprozesuak garapen bideetako herrialdeen garapen maila kontuan
|
hartu
behar duela, eta batez ere, herrialde ororen elikadura ziurtasuna bermatu behar duela, horretarako trataera berezia ahalbidetuz hitzarmenaren berrikuspenean. GarapenarenKutxa gisa aurkeztu dituzte beraien eskakizunak.
|
|
|
Gero, aldatu zen jarrera hori. Kontuan
|
hartu
behar dugu egunkarihorren jabegoan oso ondo kokatuta dagoela energiaren negozioan EAEn leku zentrala daukan finantza talde batek.
|
|
|
Albistea helarazteko, kazetariak hainbat puntu
|
hartu
behar ditu kontuan. Lehenik eta behin, ezinbestekoa da ingurumenari buruzko gaiak lantzeko kazetariakoinarrizko jakintza zientifikoa edukitzea eta ingurumenari buruzko arazo nagusienen ikuspegi zabala edukitzea.
|
|
|
batetik, EHU barruko korronte kritikoa izatea; bestetik, eraikuntza nazionalaren bidean aurrera egitea. Azken puntu hori betetzeko Euskal Herria bere osotasunean
|
hartu
behar zuen, euskalduntzea bultzatu eta kultura mugimendu euskalduna, modernoa eta unibertsitarioa sortu, gazteen kezkak eta arazoak bereganatuz.
|
|
|
Etorkizunari buruz galdetuta, honako hau izan zen erantzuna: UEUk kontuan
|
hartu
behar zituen epe laburrera sor zitezkeen erakunde berriak, eta, ondorioz, barne egitura berrantolatu eta helburuak birformulatu zituen garai berrietako beharretara egokitzeko. Eran tzuna ez zen oso zehatza izan, baina bukaerak UEUko kideen arteko adostasun altua adierazten zuen:
|
|
|
Eta ene ustez, hori oso kaltegarri da, zeren eta UEU geuk egin behar dugun, geuk mamitu behar dugun mugimendu bat baita. Eta benetan mamitu nahi badugu, guztiz aktiboki
|
hartu
behar dugu parte bertako ekintza guztietan: erakundetze lanetan, propagandan, urte osoko lanetan, ikastaldi eta mintegietan, eta abarretan.
|
|
|
1974an Espainiako poliziak ez zien muga pasatzen utzi UEUn parte
|
hartu
behar zuten Urnietako Larrun antzerki taldeko bi kideri. Euskaldunak 6, 1974ko iraila.
|
|
|
Garaiko zatiketen ondorio logikotzat
|
hartu
behar ditugu une horretan zabaldutako eztabaida-gune beroak, dogmatismo, liskar, hitz potolo, ezinikusi eta abarrez ondo hornituak. Aurreko hamarkadan enfrentamendu nagusia, zaharrekin?, hots, jeltzaleekin izan zen.
|
|
2004
|
|
|
hitza gure eguneroko hiztegian sartu dugunetik hitza esanahiz hustu da etaedozertarako balio du (edo ezertarako ez). Hari mota horretako esapideak dira, hau filosofiarekin
|
hartu
behar duzu?,, haren bizi filosofia gustuko dut, eta antzeko beste asko.
|
|
|
Nahi ala ez, beharrezkoa da bi mundu horiek lotzeko bitartekaria. Kontuan
|
hartu
behar dugu Ideian bertan badagoela Ongiaren Ideia osatzen duenanizkoitasuna. Edertasunak, Proportzioak, Egiak osaturikoa?.
|
|
|
Arrazoimenaren lorpen epistemikoak. ezin koka daitczkc csparru analitiko a priorian, gertaera historiko cta sozialetatikharaindi, intrintsekoki eta berez razionalak balira bezala. Aitz.itik, Kuhnek agerian jartzendigu (zientziaren) ezagutzarcn ekoizlearcn eite enpirikoa eta soziala (zientzialarien eikartea). Hortaz, Zientziaren Filosofiaren helburuak aintzat
|
hartu
behar du honako hau: zientzia dakolektiboki ekoitzi cta onartzen den zerbait.
|
|
|
Hau da, zicntzia cta teknologia, dcmokratizatu? egin behar dira, ctagizartc osoak
|
hartu
behar du parle orain arte zientziaren eta teknologiaren esparruei soilsoilik zegozkien arazoetan. Beste batzuek, aidiz, zientziaren demokratizazioa lehenbailehen uxatu beharreko inaziotialtasunaren mamua besterik ez dela diote.
|
|
2005
|
|
|
Artikulu honetan ikusi den bezala, Alardeen inguruko gatazka oso garrantzitsua daBidasoan, eta zeharka edo zuzenean, maila sozialean kokatzen diren elementu askoukitzen ditu. Auzi larri honen aurrean politikariek
|
hartu
behar zuten papera ez dutehartu. Horrela izanik, gatazkaren soluziobidea dinamizatu edo aktibatu ordez, arazoaren parte bihurtu dira, eta traba eta oztopo handia izan dira konponbide prozesubat aurrera eramateko.
|
|
|
«Fenomeno sozial hau ulertzen zaila daBidasoatik harago», egun bereko editorialarekin bat eginez: «Hondarribiarrekberek
|
hartu
behar dute jai jendetsu honen ospakizuna bermatuko duten formulakhausnartzeko ardura». Jarraipenaren eta tradizioaren defentsa iraunkorrarenerreferentziak («Alarde tradizionalaren aldekoak dira betiere irundarren% 63», 2001/4/2); gatazkaren jarraipena komunitatearen mugapean («Hemendik aurrera, erabakia Irunen hartuko da, hiritar gehienek eskatu bezala», 2000/12/22); udalazgaineko erakundeen adierazpenen mespretxua («Irungo alkateak Alarde tradizionalaren ospakizuna baimentzen du, ekimen pribatua delakoan», 2001eko ekainaren28an, erabaki hura Arartekoaren adierazpenei muzin eginez egin zela ezkutatuz, gainerako egunkariek ez bezala) edo istiluak sistematikoki tradizioaren errepresentazio harmonikoaren menpean jarriz («Istilu bakan batzuengatik, Irunen ez zenjaia itsustu.
|
|
|
2 Ikasle batek Matematikako azterketak lapurtu dizkio irakasleari. Ikastetxekoirakasleek erabaki bat
|
hartu
behar dute ikasle horrekin. Erabil ezazue Phillips6 teknika ikasle horren inguruan erabaki bat hartzeko.
|
|
|
Ikasleriaren aniztasunari aurre egiteko, talde lana estrategia aproposa izandaiteke. Aniztasun horri erantzuteko bi irizpide nagusi kontuan
|
hartu
behar ditugu: taldearen homogeneotasuna eta ikasleak egin behar dituen lanak. Nahiz eta taldehomogeneorik ez egon, talde, homogeneoa, ren kontzeptua adierazten duguneanhauxe esan nahi dugu:
|
|
|
Ikastetxearen Curriculum Proiektua lantzerakoan, tutoretza jarduerak erabakitzerakoan irakasle taldeekin
|
hartu
behar dituen erabakiak; Ikastetxekoirakasle taldeekin (maila bereko tutoreekin, ziklokoekin, etapakoekin...) eginbehar dituen bilerak. Taldean lan egiteak eta erabakiak hartzeak harremanetarako eta elkarri laguntzeko borondatea eskatzen du, baita funtzionamendu arau batzuk ere.
|
|
|
Hezkuntza osotasun gisa
|
hartu
behar dugu, maila kognitibo hutsera murriztugabe edo haren menpe utzi gabe. Gizarteak profesional eta teknikari onak esperoditu, kualifikazio handiko pertsonak, baina baita herritar onak ere; elkarrekinbizitzen eta elkar errespetatzen dakiten pertsonak eta proiektu komunetan lanegiten dakitenak.
|
|
|
Zuzendaritza Proiektua ebaluatzeko kontuan
|
hartu
behar ditugun zenbait irizpide azalduko ditugu. Lehenik eta behin, esan beharra dago ebaluazioak hiru fasenagusi dituela:
|
|
|
d. Lan-taldeak rolak berriz definitzea onartu behar du, eta helburua lortzekoneurriak
|
hartu
behar dituztela esan behar die zuzendariak.
|
|
|
b. Taldeari erabakiak hartzean parte
|
hartu
behar duela esango diot, eta egindako iradokizunak eskertuko dizkiet.
|
|
|
Erabaki kurrikularrak hartzen laguntzen du: irakasleriak osagai kurrikularren inguruan erabakiak
|
hartu
behar ditu. Ikastetxeko departamentuek, zikloek edo ikasmailek helburu bateratuak eduki behar dituzte, batez ere, ikastetxeak hezkuntza proiektu orokor bat behar duelako.
|
|
|
Irakaskuntzan, eduki berriak erakutsi nahi ditugunean, Vigotsky ren arabera, garapen zonalde hurbila? kontuan
|
hartu
behar dugu. Hau da, ikasi beharreko edukiberriek ikasleak dakizkien edukietatik hurbil egon behar dute, eduki berri horiekinlotura egon dadin.
|
|
|
Ikasgelak, leku irekia izaki, zabalik egon behar du eskolaren ingurunehurbilera eta inguru hori aintzat
|
hartu
behar du. Horretarako, hainbat ekintza egindaitezke:
|
|
|
Eskuartean dugun Eskola antolaketa liburua gainditu beharreko egoera honiaurre egiteko akuilutzat
|
hartu
behar dugu, zeinak, bere ekarpenak hainbat mailatanegin dituen, besteak beste:
|
|
|
Rolen eredua: erabakia
|
hartu
behar duen taldeko kideek rol bat jokatzen duteerabakia hartzeko. Pertsona batek pertsona baikorraren rola jokatuko du, besteak ezkorraren papera(, deabruaren abokatua?) eta beste kide batekmoderatzaile papera jokatuko du.
|
|
|
Erabakia
|
hartu
behar duen pertsonak alternatiba posible guztiak ezagutzenditu.
|
|
|
Zatikako zenbakidunetan, laurdenak, herenak eta erdia esateko ohitura
|
hartu
behar dugu ehuneko 25, ehuneko 33 eta ehuneko berrogeitamar esan beharrean. Gauza bera gertatzen da lautik bat, hirutik bi eta antzekoak erabiltzerakoan.
|
|
|
Izenen arazoari dagokionez, alde bi
|
hartu
behar ditugu kontuan: batetik, animalien izenak desberdinak dira hizkuntzen arabera, eta bestetik, izen arruntak ez dira zehatzak izaten.
|
|
2006
|
|
|
Kasu horretan enpresariak zenbait obligazio dauka: hasteko, lan arriskuenebaluazioa egiterakoan kontuan izan du, hain zuzen, lan baldintzek, prozedurek edo agenteek izan ditzaketen ondorioak langile haurdunaren gain.Behin arriskua dagoela antzeman eta gero, enpresariak arriskua ekiditekobeharrezkoak diren neurriak
|
hartu
behar ditu. Legeak honako neurri hauekaipatzen ditu:
|
|
|
horrela, batzuetan etetea langileak erabakitzendu eta beste batzuetan enpresariak. Haurdunaldian arriskua dagoenean, ez dagoargi nork
|
hartu
behar duen erabakia: enpresariak ala langileak.
|
|
|
Interpretazio honen oinarrian dagoen planteamendua honako hau da, nireustez: ama da seme alaben zaintza bere gain
|
hartu
behar duena. Amak ez badulanik egiten seme alabak zain ditzake eta, hortaz, ez da beharrezkoa aitari bere lanauzteko ahalmena ematea:
|
|
|
e. Seme alaben heriotzagatik; dena den kontuan izan behar da, semea edoalaba hil arren, inoren kontura lan egiten duen amak erditu ondoren betieresei asteko atsedena
|
hartu
behar duela eta atsedenaldi hori babestutakoegoeratzat hartuko da.
|
|
|
Egia da sustapenaren aldeko sutsuak diren emakumeekbadutela oihartzun publiko ñimiño bat, eta hori baikorra dela, baina eztabaidasozial zabala nahi badugu, ama guztien ahotsak entzun lirateke, eta amenesperientzia zerbait bada askotarikoa da. Umeen elikadura eta zaintzaren eztabaidan, beraz, amek berek
|
hartu
behar dute parte, ez soilik adituek eta aldeko elkarteek. Eta hirugarrenik, eta aspektu garrantzitsuena, nire ustez, eradoskitzea emakumeen, betebeharra?
|
|
|
Bestalde, adopzioa haur babeserako neurria izanik, gai honetako erakundeaginpidedunek adopzio prozesu guztian zehar oinarrizko papera betetzen dute (eskaera jasotzea, ebaluazio psikosoziala, eskaeraren tramitazioa, haurrarenesleipena, adopzio osteko jarraipena...). Horrelako inplikazioak ez dira gertatzennormalean euren haur biologikoak hezten dituzten familietan, ez bada sistemanesku
|
hartu
behar duten egoerak sortzen direlako (banantze eta dibortzioak, familiabarnean haurraren babesgabetasuna, etab.).
|
|
|
Eredu horren arabera, gizarteak uste du, oro har, ezgaitasuna ezbehar bat dela.Gurasoek sekulako atsekabea eta babesgabetasuna sentitzen dituzte diagnostikoaren berri dutenean, eta uste dute osasuntsu eta indartsu ez izateagatik haurrakduen zorigaiztoa orekatu egin behar dutela, eta ez dutela inoiz haurra nahigabetubehar (ikus 1 irudia). Baina, gertuko ingurunetik heltzen zaizkien gupida etaerruki sentimenduez jabetu arren, gurasoek ulertu behar dute haien papera beharbezala garatzeko ikuspegi baikorra
|
hartu
behar dutela, pertsona ezgaitu moduanhaurrari nortasun positiboa garatzen laguntze aldera, haurra, era horretan, gizartekokide aktibo bihur dadin (ikus 2 irudia). Kasu honetan ere, gurasoek laguntzabeharko dute, ezgaitasuna ezbehartzat ez duen ikuspegia garatzeko.
|
|
|
Ariketa bat egin aurretik, erantzunaren latentzia luzatu egin behar du haurrak, hots, erantzuna eman aurretik itxaroteko denbora
|
hartu
behar du. Kagan, Pearsoneta Welch ek (1966) egindako ikerketaren arabera, honelako entrenamendu batenbidez erantzuna atzeratzea eta modu erreflexiboagoan jokatzea lortzen da, baina ezhutsegite gutxiago egitea.
|
|
|
7 kaleen ordezkariak (bakoitzeko bana) eta beste hemezortzi, errexidoreei eta alkateari laguntzeko. Diputatu hauek batzuetan hautatzen ziren ere hiribilduko auzokideen ordezkari lana egiteko beste instituzioen aurrean (korrexidorea...) edo hiribilduak erabaki garrantzitsu bat
|
hartu
behar zuenean, kontzejuaren kideei horretan laguntzeko (ordenantza batzuk egin, erabaki handiak hartu...) 379.
|
|
|
Feudalismoaren krisiaren312isla izateaz gain, artikulu horretan kofradiaren eta hiribilduen arteko lehia antzeman dezakegu. Gasteizko foruak dioenez, bertan bizi nahi duten kapareek eta elizgizonek gastu komunetan parte
|
hartu
behar dute beste auzokideek bezala. Beraz, kapareen fiskalean, hots, zergarik ez ordaintzea?
|
|
|
noble eta petxarien arteko ezberdintasun markatua islaturik mantentzen dela bertako foruan. Kontuan
|
hartu
behar dugu, gaur egungo. Arabaren gehiengoa bestelako ordenamendu juridikoetan oinarritzen zela gobernatzeko.
|
|
|
Gainera, erbestera zitzaketen Alaman zerbitza zezaten (musulmanen aurka) edo beste mugetako gaztelu batean392 Eta erbesteratze hauek hausten zituztenak zigortuak izan behar ziren eta, beharrezkoa bazen, errege erreginek konfirmatzea eskatu ahal izango zuten edo korrexidorearengana bidali ahal izango zituzten. Gainera, Bizkaiko ermandadeak eta Bilboko hiribilduko justiziek eskatuta, beste edozein lekutako justiziek preso
|
hartu
behar zituzten, ondasunak bahitu eta preso bidali Bilbora (gastuak erbesteratuaren kontura edo ez bazegoen nondik kobratu, kontzejuaren kontura). Betetzen ez zuenak ofizioa galduko zuen eta bere ondasunen herena errege ereginen ganbara eta fiskoarentzat izango zen.
|
|
|
Hortaz, erreinuaren legedia eta boterea erreinu beraren mugetaraino bakarrik zeuden indarrean. Gogoan
|
hartu
behar dugu, XV mendean, Hondarribiaren kokapen geopolitikoa, bai Nafarroako bai Frantziako erreinuekin (Urtubiako lurren bitartez) mugan zegoen.
|
|
|
ohorerik gabekoa, eraso eta ihesean doana, beraz, Karlomagnok ezin du bere gizonen heriotza mendekatu. Kontuan
|
hartu
behar dugu, baskoien deskribapen hori Erdi Aroko balioen sistemaren baitan txertatua dagoela, non nobletasunaren gakoa gerra den (dirusarreren, ohorearen eta boterearen iturria), beraz, gerran ohorea beharrezkoa dugu: bi etsaien arteko gerra irekia, aurrez aurrekoa.
|
|
|
Kontuan
|
hartu
beharra dugu, 711 urtetik aurrera musulmanak Penintsulara etorri zirela Al Andalus izendatuz haien mendeko lurra, eta 756an Abd ar Rahmanek emirerri independentea sortu zuela bertan. Modu horretan Bagdadeko probintzia (mendeko emirerria) bat izatetik, emirerri independente bilakatu zen.
|
|
|
Gainerako Deo placere vix potest hura suntsitu eta ethos profesional burgesa sortu zen. Enpresari burgesak ipartzat hartu ahal zuen eta
|
hartu
behar zuen, grazia egoeran zegoeneko kontzientzia izatekotan eta bere burua Jainkoak bedeinkatuta sentitzekotan; hori bai, zuzentasun formalaren mugen barnean ibiliz gero, hots, baldin eta bere jokabide etikoa hutsik gabea bazen eta bere ondasunak desegokiro erabiltzen ez bazituen. Aszetismo erlijiosoaren ahalmen itzelak, gainera, eskura jarriko zizkion langile neurritsuak, zintzoak, erresistentzia handikoak eta lanerako prestuak, lana bizitzaren helburu gisa ikusiko duten langileak, Jainkoak hala nahi duelako?
|
|
|
Kapitalismoarekin batera gizakiak harreman berria sortuko du bere, profesioarekin?, misio zentzua atxikiz beroni. Baina, horrek ez du esan gura arrazionalizazio prozesu orok norabide hori
|
hartu
behar duenik. Bizitzaren arrazionalizatzea hainbat modutan eta norabidetan egin daiteke, ez dago molde bakarrik.
|
|
|
Kasu honetan ere, argi dago behatzaileek zeru eremu desberdina ikusiko dutela, aldiune berean behintzat. Baina, orain, Lurraren errotazioa
|
hartu
behar dugu kontuan. Izan ere, behatzaile batek aldiune batean ikusten duena, mendebalderago dagoen beste batek beranduago ikusiko du.
|
|
|
Bukatzeko, kontuan
|
hartu
behar dugu Eguzkiaren kulminazio aurrerapenak egunetik egunera pilatu egiten direla. Beraz, aurreko funtzioa integratuz gero, pilatutako aurrerapen totala lortuko dugu.
|
|
|
Demagun gizabanako baten babesletza: bere jarduera nagusia egiteaz gain, zenbait gizarte ekitalditan
|
hartu
behar du parte, eta betebehar horietako batzuei dagokie soilki. Beste kasu batzuetan, are zailagoa da.
|