|
2000
|
|
|
Egundoko bazkaria egin nuen, arkumea eta guzti. Jatun ona izan naiz beti, eta sasoi
|
hartan
zer esanik ez. Hala bazkalduta, Santa Klarara joan eta siesta egitea pentsatu nuen.
|
|
2004
|
|
|
Baina, funtsezkoa eta agerikoa badirudi ere, artean ez nuen ikasia lezio hori, eta zer egingo diogu, bada? Kontua da, Bartzelonan egin nuen bigarren denboraldian, bost partida segidan neramatzala jokatu gabe, eta La Vanguardiako kazetari bat etorri zitzaidala zirika, esanez Barça ligan zazpigarrena zegoela, teorian zegokiona baino askoz beherago, eta ea ez al nuen
|
hartan
zer esanik. Titular bikaina eman nion biharamunerako:
|
|
2008
|
|
|
...entzuten zion bitartean, ezker eskuin mugitu zuen burua aita karmeldarrak hiruzpalau aldiz; ezpainak ere zabaldu zituen beste hainbat aldiz buru mugimenduen erremate gisa, hitz egitera balihoa bezala, baina Ernestinaren damuak hunkitu zuelako edo entzun nahi ez zuena baina entzuten ari zena entzungarri bezain ez entzungarri egin zitzaiolako, pertsona orok duen berezko morbositateak ere izango zuen
|
hartan
zer esanik?, frai Millanek ez zuen hitz egin ez Ernestinaren jarduna eten. Honek amaitu zuenean, baina, halaxe mintzatu zen aita karmeldarra, enfasi handiarekin:
|
|
2009
|
|
|
–Baina Kristo lagun duzu, eta hosto erorien baitan egiten du Kristoren bihotzak taupaka, lagundu zion arrebak: izeba Ernestinaren irakaspenek ere bazuten esaldi
|
hartan
zer esanik, ausaz.
|
|
|
ez zuen tutik ere ulertu, baina ederki ulertu zuen ulertu beharrekoa? jakin ere, bai baitzekien keinuak hitzak baino hitzago gerta zitezkeela aldian aldian, kasu
|
hartan
zer esanik ez: aitari baietz esan behar ziola, alegia, ondorio arazotsurik nahi ez bazuen, eta orduan bi aldiz esan zion baietz, hitzez eta buruaz.
|
|
|
; Adak pasioz kantatzen zuen, unerik seinalatuenetan, alza la bandera revolucionaria, ezker eskua ukabil bihurtu, eta zerura jaurtitzen zuen?, etorkizun suzkoaren konpas berean, edo haren irudipena ematen zuen, hain zirudien haren kantatzeko erak zinezkoa eta egiatia, haren ahots erlatsak, umetako ahots zuriak, denborarekin, nortasun handiagoko bati egin zion leku: Adaren erretzeko ohiturak ere izango zuen
|
hartan
zer esanik, are zinezkoagoa eta egiatiagoa egiten zuena, erlastasun puntu hura bere berezko ahotsaren ezaugarri nagusi bihurtu arteraino; Chaplinek, kapelua burutik kendua zuen, begiak zabalik?
|
|
|
Gabinok –burbuilatik kanpo zegoen jada– ez zuen tutik ere ulertu, baina ederki ulertu zuen ulertu beharrekoa... jakin ere, bai baitzekien keinuak hitzak baino hitzago gerta zitezkeela aldian aldian, kasu
|
hartan
zer esanik ez: aitari baietz esan behar ziola, alegia, ondorio arazotsurik nahi ez bazuen, eta orduan bi aldiz esan zion baietz, hitzez eta buruaz.
|
|
|
–Baina Kristo lagun duzu, eta hosto erorien baitan egiten du Kristoren bihotzak taupaka –lagundu zion arrebak: izeba Ernestinaren irakaspenek ere bazuten esaldi
|
hartan
zer esanik, ausaz.
|
|
|
Ez zenekiela ezetz esaten erantsi zuen baten batek. Gogoan daukat institutura zure tutorearekin berba egitera joan nintzen behingo
|
hartan
zer esan zidan. Urte haietan ez zen ohikoa gurasoak institutura hurbiltzea.
|
|
2010
|
|
|
Bonba bat izan zen hitzaldi hura, eta ez nolanahikoa?!, gaur egun ere ongi entzun baitaitezke eztandaren oihartzunak? 1986an gaude!?, XX. mende hasiera
|
hartan
zer esanik ez? 1910ean, 1920an, 1930ean??, are gehiago batzokietan?
|
|
|
Gerhard hurbiltasunez ari zitzaidan, kontu hartan ere irizkide baninduka bezala,, gu? hura erabiltzerakoan, garagardoak ere izango zuen
|
hartan
zer esanik, nire izenean ere mintzatu baitzen, antza, baina hara:
|
|
|
Gerhard, baina, mintzatzen zitzaidan politikaz. Baita xake partidetan ere, azken bolada
|
hartan
zer esanik ez. Ekialdeko frontean soldadu aleman eta errusiarren arteko adiskidetze espontaneoez mintzatzen zitzaidan, adibidez:
|
|
|
Bibi fundamentuzko neska zen, eta bere fundamentuarekin kutsatu ninduen, harrigarria ere bada-eta zeinen debozio handiarekin entzuten nuen sendategiko kapilauak ematen zigùn meza, baita Jauna hartu ere?!; oi, nola biltzen nituen, bai, eskuak bihotzaren parean, eta nola zabaltzen nituen begiak tarteka, gora begira jartzeko, eskaintza osoan? ebakuntza egunaren bezperan egin nuèn jaunartze
|
hartan
zer esanik ez: nire birika eskaintzen dizut, Jauna, eta eskaintzen diot munduari, munduak arnasa har dezan; eskaintzen diet gurasoei, izeba Ernestinari?
|
|
|
Bibi fundamentuzko neska zen, eta bere fundamentuarekin kutsatu ninduen, harrigarria ere bada-eta zeinen debozio handiarekin entzuten nuen sendategiko kapilauak ematen zigùn meza, baita Jauna hartu ere...!; oi, nola biltzen nituen, bai, eskuak bihotzaren parean, eta nola zabaltzen nituen begiak tarteka, gora begira jartzeko, eskaintza osoan... ebakuntza egunaren bezperan egin nuèn jaunartze
|
hartan
zer esanik ez: nire birika eskaintzen dizut, Jauna, eta eskaintzen diot munduari, munduak arnasa har dezan; eskaintzen diet gurasoei, izeba Ernestinari... eta amona Ursulari, goian bego; eskaintzen diet anai arrebei... baita Feliperi ere:
|
|
|
Bonba bat izan zen hitzaldi hura, eta ez nolanahikoa...!, gaur egun ere ongi entzun baitaitezke eztandaren oihartzunak —1986an gaude! —, XX. mende hasiera
|
hartan
zer esanik ez —1910ean, 1920an, 1930ean... —, are gehiago batzokietan...
|
|
|
Gerhard, baina, mintzatzen zitzaidan politikaz. Baita xake partidetan ere, azken bolada
|
hartan
zer esanik ez. Ekialdeko frontean soldadu aleman eta errusiarren arteko adiskidetze espontaneoez mintzatzen zitzaidan, adibidez:
|
|
2011
|
|
|
Niretzat hori oso zaila da; lortzen baduzu, eta ateratzen bada, oso ederra. Askotan esan izan didate," poema
|
hartan
zer esan nahi huen?", eta nik ez dut jakin izan azaltzen. Nik bakarrik dakit zer esan nuen eta batzuetan zer esan nahi nuen azal dezakedan arren, beste batzuetan ezin dut.
|
|
2013
|
|
|
Aita, gainerakoan, euskarazale sutsua zen, baita mendizalea ere:
|
hartan
zer esanik izango zuen bere emaztea, gau eskolako irakaslea, mendizale ezagun baten arreba izateak.
|
|
|
Albertinak ere etengabe animatzen zuen, jakina, eguen goiz
|
hartan
zer esanik ez: –Zelan esango dio Pankraxik ezetz hi lako pago lerden zuzen bati?
|
|
|
Aita, gainerakoan, euskarazale sutsua zen, baita mendizalea ere:
|
hartan
zer esanik izango zuen bere emaztea –gau eskolako irakaslea– mendizale ezagun baten arreba izateak.
|
|
|
Albertinak ere etengabe animatzen zuen, jakina, eguen goiz
|
hartan
zer esanik ez: " Zelan esango dio Pankraxik ezetz hi lako pago lerden zuzen bati?
|
|
2014
|
|
|
Denbora
|
hartan
zer zioten euskaldunek berek. Gauza guti.
|
|
2015
|
|
|
Negarrez etxeratu nintzen eta aitari kontatu nion gertatutakoa. Sekula ez genuen jakingo karta
|
hartan
zer esaten zuen. Dena dela, aitak hurrengo egunean ere eskolara bidali ninduen, eta oraingoan Doña Patroziniok gure auzokide Jon Lopategiri esan zion gure aitari esateko eskola ez dela bakoitzak nahi duenean joan eta nahi ez duenean ez, taberna bezala, sartu irteneko tokia, eta, beraz, gehiago ez joateko eskola hartara.
|
|
|
2008 an gainerat, lege nagusiaren aldaketa zerbait izan zen eta murrixtu zuten 49 horren erabilpena. Keinka
|
hartan
zer zioten sozialixtek? 49 hori etzela murrixtu behar bainan ba alde bat kendu, arrunt bazterrerat utzi!
|
|
2021
|
|
|
LucÃaren atzetik korrika zihoan, eta ez zen lehenengo aldia. Hirugarrena zen uda hartan; aurrekoetan ere iruditu zitzaion berak baino arinago korrika egiten zuela, eta
|
hartan
zer esanik ez. Animo berrituekin lasterka egiten zuen, hankak kemen eta indar harrigarriz mugituz, eta ia hegan zihoan uraren eta hondarraren gainean.
|
|
2023
|
|
|
“Aurreko eguneko afari batean hain zuzen ere azaldu zigun lagun batek gero eta gehiago aspertzen zela antzerkian, eta ni une
|
hartan
zer esan jakin gabe geratu nintzen. Hurrengo batean, ostera, badakit zer gomendatuko diodan:
|