|
2000
|
|
|
—Ez,
|
hari
ez nion egotzi, baina zuri bai, beharbada, egunen batean...
|
|
|
Baina ez ote ninduten kanta haiek atrapatu eta bereganatu, oihu bat nuelako lotan —Rosaren heriotzaren aurkako oihua— eta oihu
|
hari
ez niolako artean biderik eman, etsiaren etsiaz, nola eman baitzion, konparazione, Jobek, bere kinka larri hartan eta bere desditxaren erdian...?
|
|
|
|
hari
ez baitio haize laranjak beldurrik ematen.
|
|
|
Euskaraz eta, hangoei ez ziean grazia handirik egingo baina". " Jendeak
|
hari
ez zioan txarrean hartzen", esan zuen sudurmakoak," bera denekin etortzen zuan ondo". " Denekin ez", esan zuen lepamotzak, zerbait sujerituz.
|
|
2004
|
|
|
Esan ta egin, apaizaren oinetakoan sartu zen harri guztia, ta lurralde
|
hari
ez zion kalterik egin.
|
|
|
Azken batean, gure Informazio Zerbitzu ttipi, hasiberri eta eskarmenturik gabea aukeratu zuten ingelesek eginkizunerako. Gogoz kontra ere, onartu behar nuen afera
|
hari
ez zitzaiola inondik ere arriskurik antzematen.
|
|
|
Bada kontuan hartzeko beste faktore bat, beraz. Irakurleak erraz antzemango duen bezala, frantses eta espainolen artean erraz banatzen dira kosmopolitismo edo uni bertsalismo ziurtagiriak, honi bai eta beste
|
hari
ez, komenentzien arabera. Biblioteketan ere edozein analisi egiteko kontuan hartu beharreko beste faktore bat da, beste edozein alorretan legez.
|
|
|
" Barkatu" erantzun zion Ferminek barkatu hitza testuinguru
|
hari
ez zegokiola oharturik," ez zaigu ia ezer gelditzen, nahi baduzu pattarra daukazu edo...".
|
|
|
" Ze esan nahi du gudari?" galdetu zuen Ikek,
|
hari
ez zegokion dzangada bakar batez pinta bukatu ondoren.
|
|
|
Une batez, Bazterren hersturagatik ezinean zihoan elkarrizketa
|
hari
ez laguntzea erabakirik, bere horretan utzi nahi izan zuen aipatutakoa, baina kontatu nahiak bultzaturik zera gehitu zuen: " Ez zabiltzak oso ongi Esti eta Harakin.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, Moratinos ministroak Espainiako Gobernuaren izenean aurkeztu zuen Memorandum Linguistico delakoan Nafarroa ez zuen aipatu ere egin, bai ordea, Gobernuaren erabakiak ukitzen dituen gainerako erkidego guztiak. Nafarroako Administrazioak berak ere Ministro Batzordearen erabakia
|
hari
ez balegokio bezala jokatu du eta hori, Nafarroako herritar euskaldunen eskubideekin duen jarrera ezagututa, kezkatzeko modukoa da. Euskara idatziz erabili eta hizkuntza horretan erantzuna izateko eskubidea Estatuko herritar orori aitortzen bazaio, nafar gehien gehienak egoera paradoxikoan egonen dira EBko Administrazioan onartuko baitzaie Nafarroako Administrazioak berak ukatzen dien berezko hizkuntza batean artatua izateko eskubidea.
|
|
|
Gero, zerbait bururatu zitzaidan: neuk lortzea droga beste nonbait; Marro zerri
|
hari
ez nion utziko hauts poxi bat gehiago saltzen Adelari.
|
|
2008
|
|
|
Guzti guztiek, dio setati Masek, prest dute gela bat. Haren kide Josep Antoni Duran i Lleidak UDC Unio Democratica de Catalunyakoa, ordea, ohartarazi du
|
hari
ez gordetzeko lekurik, ez baitu gogoko independentistekin edo komunista izandakoekin batera bizi behar izatea.
|
|
|
Bada, piraguista horrek aurten ez du lehiaketetan parte hartu, Olinpiar Jokoetarako postua lortzeko entrenatu baita. Baina
|
hari
ez dio esan kontrola jarriko dionik; hura zuzenean doa Munduko Txapelketera. Hor garbi ikusi zen azpijokoa:
|
|
2009
|
|
|
Ume jaioberrietako bat hil egin zen, eta hilketa egotzi diote
|
hari
ez laguntzeagatik. Errudun jotzen badute, Fritzlek bizitza osoa eman du espetxean.
|
|
|
Elio Lugaresi neurologo italiarrak deskribatu zuen lehenengoz 1986an, insomnioak jotako gaixo bat kontsultara joan zitzaionean. Loaren asalduretan aditua zen Lugaresi, baina insomnio arraro
|
hari
ez zion azalpenik topatzen, eta somniferoek ez zuten funtzionatzen. Gaixoaren autopsia egin arte ez zuen lotu Creutzfeldt Jakob gaixotasunarekin burmuineko asaldurek gaixotasun horretan gertatzen direnen antz handia zuten.
|
|
|
Gero, Reginaren txanda izan zen? baina Regina ez zegoen festetarako; aitzitik, oso kezkatua zegoen, pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada?, nahiz eta
|
hari
ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua, izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen!?, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen. Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila go... esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori bat leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen:
|
|
|
Interpretatzen hasteko tresnak ditukazetariak. Pertsona bezala honi besterik gabe sinetsiko diozu, eta beste
|
hari
ez, edo alderantziz; baina kazetari gisa norberak ziur dakien horretan oinarritu behardu albistea idaztean, ez uste duenean. Kazetariak badaki honek esan duena, harkesan duena, mediku txostenak dioena. eta titulatu dezake, adibidea apur batmuturrera eramanez:
|
|
|
Gizarte Segurantzaren prestazioa bidegabe eta iruzurrez lortzea. Lehenbizikoa enpresaburuarekin" elkartzea" da, eta
|
hari
ez dagokion diru-laguntza jasotzeko konfaboratzea. Bestean, langileak bere kontura jarduten du.
|
|
|
Lehen zantzuak iaz hasi ziren, Super Aguri taldeak nekez hartu baitzuen parte urteko lehen lasterketetan. Une hartan, Hondari bota zioten talde txiki
|
hari
ez lagundu izanaren errua, baina urte amaieran agerian gelditu da etxe nagusiak bere gurutze bidea zuela.
|
|
|
Egungo gizartearen ongizatea ahalbidetu zuen belaunaldi hari eginiko lan eskergaren aitortza egin behar zaiola uste du Penadesek: Gerra osteko miseria bizi eta eskolara joaterik izan ez zuen belaunaldi
|
hari
ez baitiogu behar adina eskertu bere ekarpena. Baina oparotasunak dakarren asperdurak eraginda edo, baserri giroko guraso haien seme alabek uko egin diote maiz ongizate horri.
|
|
|
Gero, Reginaren txanda izan zen... baina Regina ez zegoen festetarako; aitzitik, oso kezkatua zegoen –pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada–, nahiz eta
|
hari
ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua –izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen! –, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen –Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atz... esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori bat leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen:
|
|
|
Begira, gauza bakarra esango dizut, ulertzeko:
|
hari
ez zaio sekula jatekorik falta izan. Horra zergatik ezin dugun elkar ulertu.
|
|
2010
|
|
|
–Erdizka ikusten nuena, moztu dut?. Distira moduko
|
hari
ez nion giza itxurarik ere antzematen.
|
|
|
" Hoa ikastera, hoa, lan hau asto zaharrak ere berdin egingo dik eta" esango zion Isidrok. Kepak bazekien, hala ere, asto zahar
|
hari
ez zegoela ziria sartzerik, eta ez zen ausartuko gezurra esaten etsaminen kontu hartan; burutik pasa ere ez, seguruena.
|
|
|
Arranoko koadrilakoak batera genbiltzanean, tabernaz tabernakoa izaten zen gure betiko jira. Felixin eta bion kasuan, ordea,
|
hari
ez zitzaion alkohola probatzea komeni eta ni ere apur bat aspertuta nengoen taberna zulotik atera ezin horrekin; hortaz, herriko pasealekuetan barrena abiatzen ginen, eguraldi txukuneko arratsaldeetan etxekoandre batzuk eta erretiratuak ibiltzen ziren bazterrak bisitatuz.
|
|
2011
|
|
|
Orduan aski izaten zen kolore biziko kartel bat jartzea balkoian edo etxe atarian; orain, aldiz, saltzaileak lan gehixeago hartu behar du eroslea erakartzeko,
|
hari
ez baitzaio falta non aukeraturik.
|
|
2012
|
|
|
Horren harira, gogor kritikatu dute Carmen Baena Espainiako Auzitegi Nazionaleko auzitegi medikuak herenegun kaleratutako txostena. Salatu dute txosten horretan jasotzen diren datu objektiboek Donostiako Ospitaleko medikuek egindakoarekin bat egiten duten arren auzitegi medikuak balorazio subjektibo batzuk gaineratu dituela txostenera, hori egitea
|
hari
ez dagokion arren. Hala izanik, Jaiki Hadiko medikuen ustez, txosten hori «guztiz partziala da, objektibotasunik gabekoa da eta oztopatzeko asmoa besterik ez du, kontuan hartzen ez dituelako Josuk baldintzapean aske geratzeko betetzen dituen baldintzak».
|
|
|
Horretarako, Sotial Security deituriko txartel zenbakiduna luke. Eta
|
hari
ez dagokio halakorik. Anjel lagun mexikarrari eskatu dio faborea:
|
|
|
–Bai, baina
|
hari
ez zitzaion ederra zena interesatzen. Sublimea baizik.
|
|
|
Eskeletoa ez da bere tokitik mugitzen, baina Martak
|
hari
ez ikusiarena egin eta aurreratu egiten da, publikoari hitz egiteko.
|
|
|
Solasaldi haiek, jakina, lotu beharreko kontuak bideratzeko ere erabiltzen zituzten, halabeharrez. Haietariko batean, Galok eskatu zion Margaritari, bere berririk jasoko ez balu alde egin eta egun batzuk barru, Mañu aldera joan zedila etxekoentzat idatzita utziko zion eskutitza hartuta,
|
hari
ez ziotelako eragozpen handiegirik jarriko bidaiatzeko, eta ziurtatu zion, bera desagertuta egonagatik, han etxe bat aurkituko zuela bizimodu berriari ekiteko, beren seme edo alabarekin batera.
|
|
|
erretiroa hartuta dagoen lankide ohi batekin hitz egin du eta hura ere gaixo omen dago, pleurako minbizia. Manuelek azaldu dio ia segurua dela amiantoak eragin diola, baina gizon
|
hari
ez omen zaio axola.
|
|
2013
|
|
|
Hi aitaren hiltzailea hintzela esan zidatean egun hartan. Pernando artzainak axolagabeki ziostaan hura,
|
hari
ez baitzegokioan kontu hura. Une hartan ez nian kasu zipitzik ere egin, baina oroitzapenak gogoratzen nitian bitartean konturatu ninduan.
|
|
|
laurogeiren bat urteko andre bat dantzan, sonbreiru gorri nabarmen batekin jantzita. Heriotzaren aurkako jarrera bat iruditu zitzaidan, andre
|
hari
ez ziola Heriotzaren errainuak ikararik ematen, nahiz errainu hori zinez bortitza izan halako adineko norbaitentzat. Pentsatu nuen andre hura Billy the Kid zela une hartan, eta Pat Garrett sheriff traidoreari bere setioa luzatzea beste aukerarik ez zitzaiola gelditzen.
|
|
|
Amaren negarra irudikatu zuen, bere eginezina barka ziezaioten hangoek. Aita ere irudikatu zuen, baina hegazkinetik amonari tiro egiten,
|
hari
ez ziolako inoiz barkatuko.
|
|
2014
|
|
|
biharamuneko hizpide nagusia, ordea, ez da izan tiro trukea bera (gure kanpalekuan zeudenek entzun ere ez zutena, bide batez esanda), baizik eta Ixaka eta bion hitzezko txostenean agertu zen kontraesan bakarra: erreketeen artean emakume bat ikusi nuela iruditu zitzaidala niri,
|
hari
ez bezala. Ni ia ziur nago horretaz, emakume bat ikusi nuela ihesi, mosketoia eskuetan, atzera begiratu nuen une haietako batean.
|
|
|
Bestalde, garrantzi handikoa da, beti, andelaren inguruan edo gertu egon daitezkeen geruza freatikoek
|
hari
ez diotela eragiten egiaztatzea; hau da, ziurtatzea geruza horiek ez dutela tentsiorik sortzen andelaren paretetan edo egituran, eta ez dutela eragingo andelaren oina rria desegonkortzea. Eta kontrolatu egin behar da, halaber, fenomeno meteorologikoek (euria, elurra, izotza) infiltratzean ez diotela eragiten ez andelari ez andeleko urari.
|
|
|
281 Bidankozen bizi zen Dolores Goienetxe aipatzen da bertan: «horrek ez daki gosea zer den» esan zuen euskaraz bere errainari buruz ari zela,
|
hari
ez omen baitzitzaion gustatzen Doloresek presoei jaten ematea. Dolores Goienetxe, ordea, Bidankozeko Diego etxera ezkondutako otsagabiarra zen, Gotzon Pérez Artutxek jakinarazi didanez.
|
|
|
Konplitua zirudien jainkoek Lawrenceri ezarritako zigorra, nahiz
|
hari
ez sufrimendu zuzenik eragin; soilik bere familia eta adiskideei, edota lagun hurkoaren aurkako difamazioa eramangaitza egiten zaienei. Baina, erasana, usteldua gelditu al zen Oscar Wilderen nobelako Dorian Grayren erretratua bezalaAugustus
|
|
|
Honek uste ukan du Chimeres zela gaia, iduritu zaio
|
hari
ez zela estetikarik, triste da bere ustez profesionala den batek estetika edertasunarekin nahastea eta ez jakitea edertasuna erlatiboa dela, ez dela eder eta kitch berdin. Ez dela antzerki edo artearen helburua.
|
|
2015
|
|
|
Bere burua elikatzen zuen espirala zen, indarkeriak berlegitimatzen zituen espirala. Lubaki gerra bat?. 35 Garai
|
hari
ez dio ezer onik ikusten Jauregik: Frantziak ez zuen laguntzen, alderdien artean ez zegoen adostasunik, alderdi abertzaleek beste aldera begiratzen zuten?
|
|
|
«Zortzi haurren aitak, baina, ez du aukerarik» bere kolkorako esan, biratu, hasperen egin, begiak jaso, semeari ipuinak irakurtzen ari zitzaion emaztearen irudia bilatu, eta pipa bete zuen. Bizkarra eman zion gizakiaren ezjakintasunari eta gizakiaren patuari eta gure azpia jaten duen itsasoari, nahiz hari arretaz erreparatu izan balio agian zerbait lortuko zukeen?, eta aurrean zeukan gai gorenaren aldean hain huskeria kaxkarretan aurkitu zuen kontsolamendua, non gogoa etorri zitzaion atsegin
|
hari
ez ikusia egin eta gaitzesteko, mundu negargarri batean zoriontsu izatea krimenik makurrena balitz bezala gizon ondraduarentzat. Egia, oro har zoriontsua zen; emaztea zeukan; seme alabak; hitz emana zeukan sei asteren buruan «txorakeria batzuk» esango zizkiela Cardiffeko mutil gazteei Locke, Hume, Berkeley eta Iraultza Frantsesaren jatorriari buruz.
|
|
|
Denak baiespen eta uko artean erdietsiak. Honi bai,
|
hari
ez. Askatasun absoluturik ez dago.
|
|
|
Gauzak larritzen eta okertzen joan zitzaizkion Damianori morroia hitz egiten hasi zenean (hitz egiten baino gehiago, garrasi eta oihuka). Zeru azulak estaltzen duen munduan
|
hari
ez ziola inork inoiz esan gezurtia zenik, are gutxiago hura bezalako azti txatxu batek. Bazekiela bai, ongi jakin ere, nola deabruarekin harremanetan ohitua zegoen, gauza txit ezaguna baitzen Nafarroa osoan nola aritzen zen, deabruak aginduta, igartze lan zikinetan eta Erromako Aita Sainduak esana zuela, garbi asko esan ere, zer egin behar zen deabrukerietan zebilen jendilajearekin.
|
|
|
Galtzaileen kontrako eztenkadak gupidagabeak izaten ziren. Ez, garbi zegoen agure
|
hari
ez ziola grazia handirik eginen gure partidaren emaitza lotsagarria Bavariako mahaien artean zabaltzeak.
|
|
|
Argi neuzkan argumentua, pertsonaiak, espazio denborak, estiloa, dena. Baina, orain, nobela tzar
|
hari
ez nion aterabiderik ikusten, eta denboraz larri ibiliko nintzen, nolanahi ere. Baneukan buruan haren ordezko bat, laburragoa, humanoagoa, eta akaso orijinalagoa ere bai.
|
|
|
Zera gertatzen da, eraman egin dutela, laguntzeko esan diote eta nire semea ikustera joango zen, lerdo samarra delako, ez daki ezetz esaten eta besteak aprobetxatu egin dira bera tartean sartzeko. Eta orain bere lagun hori libratu egingo da, nire semeari erru osoa bota eta
|
hari
ez zaio ezer gertatuko.
|
|
|
Dena dela,, apustu historiko hartan sustraitzen dela gaurko aberastasuna? dio Zalakainek; haatik, aberatasun hori apustu
|
hari
ez ezik kasik 100 urte lehenago (Eskualdunarekin Iparraldean eta Euskalzalerekin Hegoaldean) abiatu zen kazetaritza tradizioari eta harrezkeroko egunez egun eta urtez urteko kazetari lan isilari ere zor zaio neurri handi handi batean.
|
|
|
Zenbat gehiago duten Jainkoaren zerbitzariek gauza handietarako, leinu argietakoek baino, hau falta bazaie! Hala ere,
|
hari
ez zaio falta bere jatorrian garbitasunik, aitoren alaba benetakoa delako.
|
|
|
5 Emakume esklabotxo hori sartzeari dagokionez, ez kontra egin inola ere; izan ere, etxeak hasieretan daudenean, gauza asko egiten dira izan behar lukeenaz bestera, eta
|
hari
ez zaio eskatu behar perfekziorik, zerbitzu lana egin dezala baizik; belo zuriduna izateko ez baitu hainbeste axola, eta profesa egin gabe egon daiteke bizi osoan, horretarako ez balitz. Horren ahizpa txarrenetakoa da; baina hau ere ez utzi hartu gabe, eta Jainkoagandik lor beza ona izan dadila.
|
|
|
14 Berorren agurgarritasunak artzapezpikuari buruz esaten didana oso kontsolagarri zait. Nahiko gaizki egiten du nire goraintziak
|
hari
ez emateaz; eman biezazkio orain. Esan diezaioke Jauna hartzerakoan egunero berariaz eskatzen diodala haren alde gure Jaunari.
|
|
|
Hau ez dut esaten negozio horrengatik, baina badakit ez lukeela sartuko hor bere alaba era horretakoa ez balitz. Hala ere
|
hari
ez zaio ezer zor, eta Jainkoaren nahia horrela egitea izango da.
|
|
|
Neure nebagatik soilik dut pena, biziki sentitzen baitu. Gaizki egiten du noizbehinka
|
hari
ez idazteaz. Haren gutunetik aterako du zein gaizki dagoen osasunez, hala ere Jainkoa goresten dut sukarrik ez duelako.
|
|
|
Eta kasu hauetan kementsua izan behar du prelatuak eta ez dio min eman behar ezetz esateak; alderantziz: hasieran esan nuen askatasun honekin eta prioreei eta mojei poz ematea nahiz ez ematea berdin dionaren jauntasun santuarekin, ahal duen heinean, denboraren harian, eragozpenen bat bada, nahiko da gauza berria izatea
|
hari
ez ekiteko.
|
|
|
Juliaren seme Zigorrek herentzian jaso ditu aita etakidearen gerra izena eta baita aitona abertzalearen gerrako kontakizunak ere. Nazioaren subjektua aitona aita semea transmisioan ardazten da, emakumeei transmisio horren gordailu funtzioa esleituz; Martutene-n, ostera, eten egiten du Juliak transmisioa, Zigorren aitak hil aurretik semearentzat idatzitako gutuna
|
hari
ez ematea erabakita. Horren ordez, semeari Ameriketara goleta batean joateko gonbidapena ematen dio opari, sinbolismo argiko keinua eginez.
|
|
|
Iheslari zaharra ohartu gabe zutitu nintzen. Ez
|
hari
ez beraren bilobari agur esan gabe, oinetako bustiak eskuan neramatzalarik, etxebizitzako atea zabaldu eta itxi egin nuen; zuela hogeita hamabost urte igande goiz batean amonaren etxeko atea itxi nueneko isiltasun berarekin.
|
|
|
Hala ere, operazio
|
hari
ez zion oniritzia Fluxak eman, Nafarroako politikari eta enpresaburuez osatutako administrazio kontseiluak baizik. Zer egiten zuen Nafarroan aberastasuna sortzea helburu duen finantza erakunde batek zuloz betetako teknologia militarreko enpresan inbertitzen?
|
|
2016
|
|
|
Zelan azaldu txorimalo
|
hari
ez nuela soldaduska egin Espainiako armadarekin, ezpada Rosonek amnistiatu berria zeukan erakundearekin. Gaztetan, ihes egin nion Espainiaren zerbitzari izateari, eta beste armada batean izan nintzen noranahiko morroi.
|
|
2017
|
|
|
Ageri da errege Dabid baitan. Errege
|
hari
ez zioten egundaino gerlek eta gerletako lanek hainbat egiteko eta atsekabe eman, nola alferkeriak eta alfer zegoela egin zituen bekatuek.
|
|
|
Iruditurik errege
|
hari
ezen, baldin Israeleko seme gatibu bezala bere azpian zeuzkan haiek iragaten baitziren seiehun mila pertsonatan uzten bazituen bere plazerera eta aisiara bizitzen, harrotzeko eta nagusitzeko bidean jarriko zirela eta handik behar ez zena sortuko zela, egin zuen piramide batzuk egiteko gogoeta, asmoa eta pentsua.
|
|
|
Ez al diozu entzuten? Zuri gorra egin zaizu nonbait,
|
hari
ez entzuteko. Baina, jakina, hura Tzafer bezalako urdaña bat izango balitz, turka hatsitu bat, orduan zer lasterrak ez zenituzke egingo hari laguntzeko!
|
|
|
Azken horietakoa, seguru aski, Anderren aldamenean suertatu zen emakumea ere. Alargunaren aldean, hiru lau urte gazteagoa, eta
|
hari
ez bezala, bizitasuna zeriona. Ez zuen arrunt aienatua noizbaiteko liraintasuna.
|
|
|
txiki bat erabiltzen bainuen nik ere gorbatako orratzean apaingarri, bihotzaren ondoan. Ez zen paparrean agerian geratzen, baina Zaratiegi harro
|
hari
ez zitzaion oharkabean pasa, eta orratz harekintxe ari zitzaidan ziztaka, alu halakoa.
|
|
|
Drexler harrapatzea ez zen presazkoa. Putakume
|
hari
ez zitzaion erraza izanen ihes egitea. Eta munduko poliziak ez ziren haren atzetik ibiliko ziren bakarrak.
|
|
2018
|
|
|
Gupida gabeko gizon bihotz gogor
|
hari
ez ziola ordea axolarik, ondo zekien Elbak; halako basati batekin ez zegoela zereginik.
|
|
|
aipatzea. Kantek dioenez, ez da gauza bera eskubide pertsonala izatea eta esklabo gisa nortasun zibila galdu duen gizon baten jabea izatea; emazte baten jabeak, azken batean, naturaz nortasun zibilik ez duen norbait dauka bere esku, nahiz eta
|
hari
ez zaion esklabo esaten.
|
|
|
Ezkontza kontratuan, aldeen arteko trukea are bitxiagoa da, zeren parte hartzen dutenen artean norbanako bakar batek baitu norberaren baitako jabetza. Aurreko atalean azaldu dudan bezala, gaur egungo feminista batzuek Lévi Straussen hitzetara jo dute, eta
|
hari
ez zitzaizkion inondik ere bitxiak edo kontraesanezkoak iruditzen ez ezkontza kontratua eta ez hark berekin dakarren trukea; aitzitik, haren hitzetan, ezkontza da, trukearen arketipoa?. Haren ustez, jabetza modu berezi bat trukatzen da ezkontza kontratua egiten denean:
|
|
|
Denak baiespen eta uko artean erdietsiak. Honi bai,
|
hari
ez. Askatasun absoluturik ez dago.
|
|
|
Haren lanen baten izenburua, eta gutxieneko datu biografikoak. Ez daki zergatik, baina seguru dago
|
hari
ez zitzaiola batere gustatuko bere esaldia horrela hutsaltzea. Nazka sentimendua izan du berriz ere, idazlearekiko konplizitatez, hark sentituko zuen higuina bere eginez.
|
|
|
Jabeak giltzurrunekin indarra egin zuen erortzea saihesteko. Haren lekuan, irakurle maitea, zuk eta nik mandoa utziko genuen bere katearekin peko errekara joatera, 216 sobera kontent
|
hari
ez jarraikitzeaz. Berak ez, bere alimaleko indarra ezagutzen baitzuen eta beldur handiagoa ematen baitzion galtze konponezin batek eramanik izateko arriskuak baino.
|
|
|
Eta ezin izan nion erakutsi oker zegoela, ez
|
hari
ez neure buruari.
|
|
2019
|
|
|
Badu zerbait berezi, beste ezein emakumeri ikusi ez diodana. Posible da hark bezalako grazia izatea, askoz ere ederragoa izatea eta, hala ere,
|
hari
ez hurbiltzea batere. Beharbada, ez dute miretsiko, baina badu zerbait idealik eta xarmagarririk, hartaz arduratzera behartzen duena.
|
|
|
Eta are lazgarriagorik ere adieraz zezakeen:
|
hari
ez ziotela jazarpenik egin. Ez zuela dei anonimorik jaso.
|
|
|
Telmok eta Genok bezalaxe, Txefek eta Klarak ere ez baitzuten seme alabarik izan. Klara medikutan ibili zen hiruzpalau aldiz, baina
|
hari
ez zioten ezer berezirik aurkitu. Txefe, berriz, aitzakiak asmatzen ibiltzen zen medikutara ez joateko, batez ere teleberri batean entzun zuenetik gero eta kaskarragoak zirela, oro har, gizonen espermatozoideak, bai kantitateari zegokionez eta bai kalitateari ere, estudio zientifiko ezin serioago baten arabera.
|
|
2020
|
|
|
Erregea perfektua da; inoiz ez du hutsik egiten. Beraz,
|
hari
ez eskatu konturik.
|
|
|
Agian, milioi bat lagunen artean bakar bat izango da, baina, agian, hil egingo da. Arazoa da ezin dugula jakin nor izango den kaltetua eta
|
hari
ez eman.
|
|
|
«Hor agertu zen sor Juana Ines Gurutzekoaren pertsonaia. XVII. mendeko emakume
|
hari
ez zitzaion utzi ikasten, kultura hartzen. Eta toki askotan hala izaten segitzen du gaur ere.
|
|
|
Baina, segitzen du kontatzen Jaxintok,
|
hari
ez zitzaion bidezkoa iruditu Naparraren gurasoak horrela uztea: horrela, alegia, inolako azalpenik gabe eta susmoz beteak.
|
|
|
Berak imajinatu zuen medikuari esango ziola: ...eta Ramon, denok zoratu gintuen sasipoeta hori, txoritegiko zure kakatuek bezala errimak egiten zekien tentel hori, baina huraxe izan zure kuttuna, hark hitz ederrekin eta dotore jarduten zekielako, eta, zuk zeure handiustean pentsatzen zenuelako, hau da nire obra, Ramon, Monchiño da nire obra, nire kreazioa, baserritar zorritsu bat zela hartu nuen eta orain poeta da, ez Dario bezala, astakirten
|
hari
ez baitzaizkio letrak kaskezurrean sartzen, Monchino, bai, ez Dario, gizajo hura zokormazo hutsa baita; beraz, ez niri esan seme bat bezala naizela zuretzat, ez gezurrik esan, zure semea Ramon zen, hobeto irakurtzen eta batez ere hobeto idazten zekielako, zuk sekula ez zenuen disimulatu hura kutunago zenuela, baina denek igartzen zizuten begietan. Ramon zu bezalakoa da, eta horregatik nahi zenuen zure bihotzean eta, batez ere, Anarenean.
|
|
|
–Ia ez dut lorik egin eta. Lanpetuta ibili naiz gau osoan, hemen arnasa hartzeko ere ez gara gelditzen, esan dio, eta berehala konturatu da informazio gehiegi ematen ari zaiola eta
|
hari
ez zaiola batere axola bere lanaren gainean esan edo esango ez diona. Ramiro ez du jakin minak ekarri.
|
|
|
Anak bere begirada zorrotza erasotzailearen begietan iltzaturik entzuten du. Kontziente da bizitzen ari denaz, baina, aldi berean, badaki piztia
|
hari
ez zaiola debalde aterako hainbeste ankerkeria. Bere artean pentsatzen du:
|
|
|
–Andrazko batekin elkartzekoa naiz. Mesedez,
|
hari
ez esan ezagutzen nauzuenik, esan zion Manuelak gizonezkoari, Flandriarako hurrengo bidaiarako altzairuzko hagak enkargatu eta erdia aurretiaz ordaindu ondoren.
|
|
|
Buzoian ezustean aurkitu nuen gutun
|
hari
ez erantzutea erabaki nuen, eta pixkanaka urtzen joan zitzaizkidan hasieran ernarazi zizkidan galderak. Neska hark etsi egingo zuela pentsatu nuen, ez zidala berriz idatziko; beharbada okerreko informazioa eman ziotela susmatuko zuen, eta nire arrastoa betiko galdutzat joko zuen, edo hori espero nuen nik behintzat.
|
|
|
Esan nion liburuarena, esan nion prest nengoela haien emanaldiak antolatzeko... eta abar. Sevillako sms
|
hari
ez zion erantzun ere egin. Nik uste, benetan, iraganarekiko hariak eten nahi zituela.
|
|
|
HIBER: Ez dut gogoan, bai ordea albistearen eragina, mutil
|
hari
ez zitzaiolako hiltzea tokatzen. Presente genituen afariak, haien emanaldiak, barreak...
|
|
2021
|
|
|
Aurrekaririk gabeko erlatibozko perpausetan aurkitzen dugu nor ere: Nork ere salbatuko baitu,
|
hari
ez zaio barkatua izanen (Lafitte); Nork ere bere burua puntu honetarik idoki nahi bailuke, hark kristinoen konpainia renuntziatzen luke (Leizarraga); Nori ere gogoratu baitzaio euskararen alderako atxikimendu seinale hori[...] eskerrak hari! (J.
|
|
|
– Nork ere salatuko baitu,
|
hari
ez zaio barkatua izanen.
|
|
|
Gogoan hartu, anderea, Amodio itsua dela, eta itsutu egiten duela, halako moldez non ustez biderik segurena dena, hura bera bihurtu ohi baita labainkorrena. Eta uste dut, anderea, ez
|
hari
ez bertze nehori ez zeniokeela aditzera eman behar zer gertatu zaizun; eta horretaz zerbait erran nahiko balizu ere, ez konprenituarena egin behar diozula, bi arriskuri ihes egiteko; bat, ukan duzun garaipenaren harrotasun hutsala; bertzea, haragiarendako hain atseginak izanik, bertutetsuei ere, uxatzen ahaleginduagatik, txinpartatxo batzuk ez sentitzea kosta egiten zaizkien gauzak gogoratuz atse... Baina orobat, anderea, zuri atsegin zaizun gauzaren bat egin duela suertez pentsa ez dezan, iduri zait poliki poliki utzi egin zeniokeela egin ohi diozun harrera ona egiteari, ongi jakin dezan zenbateraino arbuiatzen duzun haren erokeria eta zein barkabera izan zaren, aski izan baituzu Jainkoak eman dizun garaipena, harengatik bertze mendekurik eskatu gabe.
|
|
|
Txikiak orduan galdetu zion izena. Azenarik ez zion ongi ulertu eta bestea konturatu zen ez zuela erromantze hura ongi ulertzen. mutilak pixka bat kostata esan zion euskaraz, bera Blasko Bernardez zela, zortzi urte zituela, eta lodiaren izena Muño,
|
hari
ez egiteko euskaraz. Azenarik bere izen eta jatorriak adierazi zizkion poliki poliki bestearen aurpegiagatik bere familiaren berri zuela ikusiz.
|
|
|
Etxean guztiek jakin behar dute zer elikagai jan daitezkeen eta zein ez. Era berean, funtsezkoa da ingurunean (lagunak, ikastetxea, kanpamentuak) azaltzea zer den glutenik gabeko dieta bat eta zeliakia duen pertsona bati zer arrisku ekar diezazkiokeen
|
hari
ez jarraitzeak. Eritasun zeliakoa:
|
|
|
Madrilekoa bizipen izugarria izan zen guretzat, ordura arte ezagutzen ez genuen maila batean. baina aitortu behar dugu Euskal Herrian estreinaldi
|
hari
ez zitzaiola jaramon handirik egin, eta Madrilen, berriz, uste baino esanguratsuagoa izan zela.
|
|
|
Bi emakumek jertse bat hartu dute dendako arropa pilatik, eta probagelarantz joan dira, baina, sartzean, motxila irekitzea galdegin die langileak; bost minutu igaro ez direnean, beste emakume bat sartu da probagelan, motxila handiago batekin, baina
|
hari
ez diote eskatu poltsa barrukoa erakusteko. Lehen bi andreak ijitoak dira; azkena, ez.
|
|
|
Oroitu du «beste garai batzuk» zirela, eta, komunikazio teknologien faltan, ez zirela bezperan ohartu gertatzen ari zenaz. Biharamunean lehendabizikoa iritsi zen Unanue Iruñeko erredakziora, eta, berez
|
hari
ez zegokion arren —Politika eta Ekonomia sailetan aritzen zen kazetari—, sailburuak Biescasera bidali zuen, zuzenean: «Oso gaizki pasatu nuen.
|
|
|
Arduratuta nengoen, gainera; hitzordua nuen espezialistarekin. Nire gernu iheste
|
hari
ez zion traza onik hartu orotariko medikuak, eta urgentziaz bidali ninduen. Abenduaren 23rako eman zidaten txanda.
|
|
|
Gizon
|
hari
ez zitzaion gustatzen hainbeste galdera erantzutea. Haserre eta urduri zegoen, korrika alde egiteko gogoz.
|
|
|
Udazkena iritsi zenerako, Urbina sendagilearen eta pazientearen arteko tratua hasierako neutraltasun ezerosotik lehengo berotasun adiskidetsura bihurtu zen. Biak izoztu zituen izua ez zen, ordurako, gero eta oroitzapen ilunagoa besterik, eta, agertzen zenean, biek ere nahiago zuten
|
hari
ez ikusi egin. Aurrera begiratzen zuten.
|
|
|
Denen gustuko, inkesta eramaile zarpaila nintzen. Alabaina, emazte xifritu eta zaintsu
|
hari
ez nion deus galdatu bere biografiari buruz. Ez nintzen segur ere erantzungo zidan ala ez, hain zen trinkoa, muturtua, zekena eta irudiz gaiztoa.
|
|
2022
|
|
|
Bizitza izorratzen zidan, hitz bitan. Ez zen mingarria, baina hain gertu zegoen, hain present belarri barruan, hain zegoen nire buruan txertatuta soinu hura, ezinezkoa baitzen
|
hari
ez erreparatzea, ez entzunarena egitea entzun egiten bainuen, entzun: neure onetik ateratzen ninduen.
|
|
|
Presina biziki haserretu zen, senarra maite zuelako, eta alaba bakoitzari zigor bana ezarri zion. Melusinari jakinarazi zion bere aita haziaren bertuteari esker libratu behar zela amaren izaeratik; baina ez dela hala gertatuko, engoitik zilborretik behera suge izango zen larunbat guztiz, eta ez zen patu horretaz gabetuko non ez zuen aurkitzen larunbatean
|
hari
ez begiratzeko hitz ematen zion senarra, orduan bere kondena saihetsiko baitzuen eta hilkor bilakatuko; aldiz, gizonak hitza hausten bazuen, atzera itzuliko zen lamia izatera.
|