|
2003
|
|
|
Alzheimer gaitzaren ondotik, hauxe da intzidentzia
|
handiena
duen gaixotasun neurodegeneratiboa, arraza zein sexu bereizketarik egiten ez duena: mundu osoan hedaturik dago eta gizonezkoak nozitzen du gehixeago emakumeak baino.
|
|
2004
|
|
|
Egunero, frutak eta barazkiak Frutak, barazkiak eta barazkiak era askotako bitaminen, gatz mineralen, zuntzaren eta elementu antioxidatzaileen iturri bikainak dira. Mantenugai horietako askoren urritasunak zuzeneko lotura du helduaroan eragin
|
handiena
duten gaixotasun kroniko batzuk agertu eta garatzearekin: gaitz kardiobaskularrak, digestio arazoak, anemiak, minbizia, besteak beste.
|
|
|
Hala ere, haurtzaroko eta nerabezaroko elikadura ohiturei buruzko azken inkesta nazionala erreferentzia gisa hartuta (Enkid azterketa,, 2 eta 24 urte bitarteko 3.500 laguni baino gehiagori egina), oinarrizko elikagaien (adibidez, fruta eta barazki freskoen) kontsumo eskasa adierazten du. Elikagai horiek bitaminen, gatz mineralen, zuntzaren eta elementu antioxidatzaileen iturri nagusia dira.Aipatutako mantenugai askoren urritasunak zuzeneko lotura du helduaroan eragin
|
handiena
duten gaixotasun kroniko batzuk agertu eta garatzearekin: aterosklerosia, dibertikulitisa, kolon suminkorra, osteoporosia, anemiak, minbizia, etab. Urrutirago joan gabe, organismoak sintetizatu ezin dituen substantziak dira bitaminak, eta, kantitate txikian beharrezkoak izan arren, behar ez bezala hartuz gero, aldaketa funtzionalak, organikoak eta klinikoak sor daitezke pixkanaka.
|
|
2005
|
|
|
Pneumokoaren ondorioz heriotza ugari izaten da, pneumoniaren, bakteriemiaren, meningitisaren, otitisaren edo sinusitisaren bidez. Infekzio horiek bereziki eragiten diete haurrei, adinekoei eta immunoeskasia arazoak dituzten taldeei. Pneumonia da munduan heriotza tasa
|
handiena
duen gaixotasun infekziosoa, urtean 3,5 milioi heriotza inguru eragiten dituena. Lana zuzendu duen CSICeko ikertzaileak jakinarazi duenez, egindako analisiak bide eman du pneumokoaren kanpo bilgarria fosforil kolina molekuletatik kentzeko eta, hala, giza sistema immunearen proteinen erasotik ihes egiteko mekanismoa ezartzeko.
|
|
2011
|
|
|
Leonid Mamchenkov Frutak, barazkiak eta barazkiak era askotako bitaminen, gatz mineralen, zuntzaren eta elementu antioxidatzaileen iturri bikainak dira. Mantenugai horietako askoren urritasunak zuzeneko lotura du helduaroan eragin
|
handiena
duten gaixotasun kroniko batzuk agertu eta garatzearekin: gaitz kardiobaskularrak, digestio arazoak, anemiak, minbizia, besteak beste.
|
|
2013
|
|
|
Kelly doktorea Azukrea: energia beharraren eta gehiegizko kalorien artean Obesitatea da herrialde garatuetan eragin
|
handiena
duen gaixotasun kronikoa. Horregatik, zientzian interes handia pizten du haren funtsezko arrazoiak aurkitzeko bilaketak.
|
|
2015
|
|
|
Ehuneko hori %36raino igotzen da 0 eta 14 urte bitarteko haurren kasuan. Ingurumen faktore aldagarriei egotz dakiekeen karga absolutu
|
handiena
duten gaixotasunen artean, MOEk beherakoa, beheko arnasbideetako infekzioak, ustekabeko lesioak eta paludismoa adierazten ditu. Beste espediente batean, OMEk ziurtatu du ekosistemen zerbitzuak «ezinbestekoak direla gizaki guztien ongizaterako mundu osoan».
|
|
2019
|
|
|
Faktore kulturalak Mediterraneoko dieta zer den ulertzeko, ez dira ahaztu behar faktore demografikoa, kulturala, soziala, ekonomikoa edo klimatologikoa. Federico Soriguer doktoreak joan den irailaren 21ean egindako Espainiako Diabetearen Federazioaren (FEDE) III. Kongresu Nazionalean egin zuen hitzaldi magistralean adierazi zuenez, “ezin dira ulertu prebalentzia
|
handiena
duten gaixotasunak, eboluzio desorekari arreta jarri gabe, gizakien geneak ez baitira aldatu historian zehar, baina bai 2 motako diabetesa eta diabetesa. Kultura eta geografia funtsezko bi faktore dira, nahiz eta, Espainiaren kasuan, dieta mediterraneoan sartzeko erraztasunak izan.
|
|
|
Faktore kulturalak Mediterraneoko dieta zer den ulertzeko, ez dira ahaztu behar faktore demografikoa, kulturala, soziala, ekonomikoa edo klimatologikoa. Federico Soriguer doktoreak joan den irailaren 21ean egindako Espainiako Diabetearen Federazioaren (FEDE) III. Kongresu Nazionalean egin zuen hitzaldi magistralean adierazi zuenez, “ezin dira ulertu prebalentzia
|
handiena
duten gaixotasunak, eboluzio desorekari arreta jarri gabe, gizakien geneak ez baitira aldatu historian zehar, baina bai 2 motako diabetesa eta diabetesa. Kultura eta geografia funtsezko bi faktore dira, nahiz eta, Espainiaren kasuan, dieta mediterraneoan sartzeko erraztasunak izan.
|
|
2020
|
|
|
Gaixotasun kardiobaskularrak (ingelesez Cardiovascular diasease edo CVD) mundu mailan 17,9 milioi heriotza eragiten ditu urtero, eta gaur egun, heriotza tasarik
|
handiena
duen gaixotasuna da. Hainbat faktorek emendatzen dute CVDa pairatzeko arriskua, baina haien artean LDL kolesterol (ingelesez Low density Lipoprotein Cholesterol edo LDL C) maila bereziki garrantzitsua da (1).
|
|
|
Gaixotasun kardiobaskularrak (ingelesez Cardiovascular diasease edo CVD) mundu mailan 17,9 milioi heriotza eragiten ditu urtero, eta gaur egun, heriotza tasarik
|
handiena
duen gaixotasuna da. Hainbat faktorek emendatzen dute CVDa pairatzeko arriskua, baina haien artean LDL kolesterol (ingelesez Low density Lipoprotein Cholesterol edo LDL C) maila bereziki garrantzitsua da (1).
|