|
2002
|
|
|
Irudia: Jaci Berkopec Arazo horiek askoz eragin
|
handiagoa
dute emakumeengan gizonengan baino (%90 eta %10 artean), eta ondorio oso larriak dituzte. Gaur egun, informazio neurri gehienek gai honi egiten diote erreferentzia; arazoa deskribatzen da, eta, era berean, trastornoak prebenitzen lagundu nahi da.
|
|
2003
|
|
|
Jakinarazpen hori Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) ezgaitasun handiena eragiten duten lau gaitz kronikoetako bat dela jotzen du. Bi adituek nabarmendu zuten kakekek eragin
|
handiagoa
dutela emakumeengan, hiruko proportzioan, eta azpimarratu zuten garrantzitsua dela “inor ez automedikatzea” eta migrainak dituztenak medikuarengana joatea buruko min mota sailka dezan eta behar bezala trata dezan. Ildo horretatik, adierazi zuten pazienteek buruko minak egunean hainbat sendagai hartuz tratatzen dituztenean sortzen den “balizko mendekotasuna” saihestea dela helburua.
|
|
2004
|
|
|
Horren arabera, heriotza goiztiarra izateko arriskua handiagoa da emakume lodietan pisu arruntekoetan baino. Halaber, azaldu dute, orain arte gomendatutakoa kontuan hartuta, ariketa erregularra ez dela nahikoa gehiegizko pisuari lotutako osasun arazoak eragozteko; izan ere, astean hiru ordu eta erdi baino gutxiagoko ariketak egiten dituzten emakumeak garaiz aurretik hiltzeko arriskuan daude, jarduera fisiko
|
handiagoa
duten emakumeak baino %91 gehiago. Inolako ariketarik egin ez zuten emakume lodiei erreparatzen badiegu, garaiz aurreko heriotza tasa %142ko pisu normala zuten emakumeena baino handiagoa izan zen.
|
|
2008
|
|
|
Datu horiek guztiak gorabehera, lehen mailako arretan ere badira pazienteei kalte egiten dieten alborapenak. Medikuek joera
|
handiagoa
dute emakumeei depresioa diagnostikatzeko gizonei baino, nahiz eta biek sintoma berberak izan. Tratamenduari dagokionez, emakume bati botika psikotropiko bat hartzeko probabilitatea —arima egoera aldatzen duena— handiagoa da.
|
|
|
Espezialistek ebakuntza egitea gomendatzen dute ondoezik sortzen badute (mina, larruazaleko alterazioak edo larruazaleko ekzemak), konplikazioak sortu badituzte edo horiek gertatzeko arriskua dagoela uste bada (flebitisa, barizeetako ultzerak edo barizeen odol-jarioa). Barizeak mundu osoari eragin diezaiokeen arazoa izan arren, eragin
|
handiagoa
dute emakumeen artean, haien fisiologiagatik, bereziki haurdun badaude, eta zenbait biztanleria taldetan, hala nola egunean denbora asko ematen duten profesionalengan. Hori dela eta, hobe da udan eta urtean zehar garatzea.
|
|
2012
|
|
|
Sintoma horiek ohikoagoak dira haurdunaldiaren azken aldian, batez ere, haurdun dagoen emakumea ordu luzez zutik edo jarreraz aldatu gabe egoten denean, eta eguneko azken orduetan edo ohikoa baino egun beroagoetan areagotu daitezke. Edema edo hantura handitu egin daiteke, halaber, likidoei eusteko joera
|
handiagoa
duten emakumeengan, dela giltzurrun edo zirkulazio arazoren batengatik, hala nola barizeengatik. Alarma arrazoiak Haurdunaldiko edemak, nahiz eta gogaikarriak izan, onberak izaten dira ia beti, eta, beraz, ez dira alarma iturri izaten neurriz kanpo agertzen ez diren bitartean eta atsedenaldi jarraituen ondoren desagertzen ez diren bitartean.
|
|
2013
|
|
|
Bigarren heriotza arrazoia minbizia da (%28, 2), eta hirugarrena, arnas gaixotasunak (%10, 9). Sexuaren arabera, heriotza tasa kardiobaskularrak eragin
|
handiagoa
du emakumeengan gizonezkoetan baino. Heriotzak 275,1 izan ziren 2011n 100.000 emakumeko eta 237,3 100.000 gizoneko urte horretan bertan.
|
|
2015
|
|
|
Philippe Put Lan honen ezaugarri nagusietako bat izan da haurdunaldia baino lehen bihotz arriskuko faktoreen eta haurdunaldiko diabetesaren garapenaren arteko lotura bilatzea. Hori dela eta, ondorio nagusia da haurdun geratu baino lehen emakumeen bihotz arriskuaren profilak lagundu egin dezakeela sendagileei gaixotasuna jasateko joera
|
handiagoa
duten emakumeak identifikatzen. Hala, lehen mailako prebentzio neurriak edo arazoaren kudeaketa goiztiarra ere aplika daitezke.
|
|
2016
|
|
|
Gorputzaren pisua. Ginekologia eta Obstetriziako Akademia Estatubatuarrak 2005ean argitaratu zuen azterlan baten arabera, gorputz masaren indizea (GMI) 30 baino
|
handiagoa
duten emakumeek joera handiagoa dute obulazio anizkoitza izateko eta, beraz, bikiak (edo gehiago) sortzeko. GMI kalkulatzeko, gorputz pisua (kilogramotan adierazia) garaieraren karratuarekin (metrotan) zatitzen da.
|