|
2002
|
|
|
Hala dio Federico Soriguer ek, haur batek jaso dezakeen hezkuntzarik onena gurasoengandik datorrena baita. Horregatik, adituek uste dute ikastetxeetako jantokiek garrantzi
|
handia
dutela haurren hezkuntzari dagokionez, bi urtetik aurrera hasten baitira elikadura ohiturak hartzen. Elikadura tradizionalera itzultzea, fruta eta barazki kontsumo handiagoarekin, nutrizio adituen etengabeko borroka da; izan ere, “gurasoek haur bat eskertzen dutenean, pizzeria batera eramaten dute”, eta horrek “haurra hazten denean irauten duten elikadura ohitura txarrak” sortzeko baino ez du balio.
|
|
2006
|
|
|
GEMS (Girls’ Health Enrichment Multisite Studies) izenarekin bataiatu da proiektua, eta bat dator freskagarrien eta snacken multinazional ezagun batek bere produktuak eskoletako makina saltzaileetatik kentzeko egin duen iragarpenarekin. Zizka mizkek eta edari freskagarriek eragin
|
handia
dute haurren obesitatean. Gainera, mokadu gehien kontsumitzen dituzten haurrek freskagarri azukretsu gehien edaten dituzte eta fruta eta barazki gutxien kontsumitzen dituzte.
|
|
|
AEBetako administrazioa ere ahalegintzen da biztanleria pediatrikoa identifikatzen, glukosarekiko intolerantzia proben, intsulina neurketen eta C peptidoaren bidez. Estatu Batuetako haur obesoen %25ek eta nerabe gizenen %21ek glukosarekiko intolerantzia dute. II. motako diabetesa oraindik asintomatikoa da, eta AEBetako nerabeen% 4k adierazi du intsulinarekiko erresistentzia arrisku faktore bilaka daitekeela obesitate
|
handia
duten haurren glukosarekiko intolerantzia garatzeko. Datuak ez dira berriak; aurreko hamarkadan, National Longitudinal Survey of Youth en() parte hartu zuten 4 eta 12 urte bitarteko haurren kopuruak aztertu ziren.
|
|
|
Aldea da teknika ez dela aplikatzen jaiotzatik edo haurtzarotik agertzen diren gaixotasun larrien transmisioa mozteko. Oraingo honetan, enbrioiak aukeratu ziren, beren bizitzako uneren batean minbizia izateko arrisku
|
handia
zuten haurrak ez jaiotzeko.
|
|
2007
|
|
|
Garrantzi
|
handia
du haurrak etxean bakarrik ez uzteak, ezta tarte txiki batez ere.
|
|
2008
|
|
|
Muskulu masa
|
handia
duten haurrek hobeto eusten diote bizkar gainean jarritako pisuari, bizkarrezurrak tentsio gutxiago jasaten baitu.
|
|
|
Gorputz masa
|
handia
duten haurrekin erabiltzen dute test hori.
|
|
2009
|
|
|
Garaiz antzematearen garrantzia Aurkikuntza hori funtsezkoa da EANen bat duten pertsonen inguruko mundua hobeto ulertzeko. Ikertzaileek diotenez, garaiz antzemateko funtsezko aztarnak ematen ditu, eta etorkizun
|
handia
du haurren ikusmen arreta lehen sintometatik bideratzen duten terapia berriak garatzeko. Izan ere, autismo kasuak goiz atzeman eta esku hartzea da, oraingoz, tratamendurako modurik eraginkorrena.
|
|
|
Nola izan edo izan ona jakiteko ereduak inspiratzen dizkieten lanbideez arduratzen dira haurrak Jarduera bat edo bestea aukeratzerakoan ere zuzeneko eragina dute hedabideek. Sozializazio lanak zerikusi
|
handia
du haurren ehuneko handi batek kirolari izan nahi duelako, eta neskato askok, berriz, abeslari edo aktore lanetan jartzen dute arreta. Kirolariak (batez ere futbolariak) edo herritarren segurtasunaz arduratzen diren profesionalak (poliziak eta suhiltzaileak) heroiaren ordezkari dira.
|
|
|
Gaixotasun genetiko baten ondorioz ikusmen galera
|
handia
duten haurrek berriro ikustea lortu dute, Pensilvaniako Unibertsitateko eta Filadelfiako Haur Ospitaleko (AEB) ikertzaileek garatutako terapia geniko bati esker. Zientzialariek adierazi zutenez, metodo hori adinari lotutako makula endekapenari aplika dakioke, hots, herrialde garatuetako itsutasun kasu gehienak eragiten dituen asaldurari.
|
|
2010
|
|
|
Askotan, nahaste horiek dituzten eta diagnostikatu edo tratatu ez diren ikasleak eskola porrot beldurgarrira mugatuta egoten dira, derrigorrezko hezkuntzako ikasleen %30ek, Europako batez bestekoaren bikoitza. “Eragin
|
handia
dute haur horien bizitzan. TDAHetatik, %68k amaitu dituzte ikasketak, eta %21ek baino ez dituzte lortu goi mailako ikasketak”.
|
|
2011
|
|
|
Sukar
|
handia
duten haurrak, berriz, baineran sar daitezke une batez, sukarra jaisteko; uraren tenperaturak, jakina, gorputzarenak baino apalagoa izan behar du (ez du hotza egon beharrik, hala ere).
|
|
2012
|
|
|
Txikienek iluntasunari dioten beldurra psikologoei eta psikiatrei kontsulta egiteko arrazoi ohikoenetako bat da, haurren artean fobiarik ohikoenetakoa baita. Ikertzaile espainiarrek garatutako terapia berri batek, haien arabera, eraginkortasun
|
handia
du haurrei fobia gainditzen laguntzeko.
|
|
|
Irudia: Maria Brian Wanskink elikadura portaeran adituaren arabera, eragin
|
handia
dute haurrek jateko moduan dituzten koloreen kopuruak eta nahasketak, elikagai desberdinen kopuruak, produktu nagusiaren kokapenak eta platera osatzen duen antolaketak. Faktore horiek ezagututa, haurren elikaduraren gurasoak eta arduradunak platerak hobeto aurkezteko orientatzen dira, elikagai gehiago kontsumi dezaten eta, ondorioz, haurrak hazkuntza eta garapen fisiko eta mental egokirako behar dituen energia eta mantenugaiak egoki bete ditzan.
|
|
|
Irudia: CONSUMER EROSKI Brian Wanskink elikadura portaeran adituak dioenez, eragin
|
handia
dute haurrek platerean aurkitzen dituzten elikagai desberdinen kopuruak, koloreen nahasketak eta produktu nagusiak hartzen duen posizioak. Faktore horiek ezagutzeak aukera ematen die gurasoei seme alabei eskaintzen dizkieten janarien aurkezpena hobetzeko.
|
|
2013
|
|
|
AAPek, haurren osasunaren arloan ospe handiena duen elkarte profesionaletako batek, baietz uste du. Hainbesteraino, ezen dio «komunikabideek garrantzi
|
handia
dute haur eta nerabeen obesitate epidemian», eta gizarteak onartu behar du «komunikabideekiko esposizioa faktore garrantzitsua dela obesitaterako». Irudia:
|
|
2014
|
|
|
onkologian Espainian, duela urte batzuetatik erabiltzen da musika, tratamenduaren zati gisa. HMko Hematologia eta Onkologia Pediatrikoko Unitate horretan, zortzi urteko ibilbidea dute, eta bi espezialistek ados daude, musikak tratamendu onkologikoarekiko tolerantzia orokorra hobetzen duela eta horrek eragin
|
handia
duela haurraren heldutasun eta sormen garapenean gaixotasun larri baten testuinguruan. Asko dira minbiziaren tratamenduan ezartzearen onurak eta gaur egun martxan dauden entsegu kliniko asko.
|
|
2015
|
|
|
«Jakina», esan du Sánchezek. «Haurrak eta amak lotura
|
handia
dute haurra jaio aurretik ere. Maitasunaz hitz egin dezakegu zero minututik», dio.
|
|
2017
|
|
|
Gaueko baraurik gosaltzen ez bada, intsulinaren eta glukosaren mailak pixkanaka jaisten ari dira, eta, besteak beste, funtzio kognitiboaren alderdietan eragin dezakeen nekearen erantzuna eragin dezake. Horrek garrantzi
|
handia
du haurren eta nerabeen errendimendu akademikoan. Askok ez dute gosaltzen gose faltagatik, eta nekea, lo sentsazioa eta eskolako orduetan zereginetan kontzentrazioari eta arretari eusteko zailtasuna adierazten dute.
|
|
2023
|
|
|
Imagen: ROMAN ODINTSOV 2015erako, LEAP (Learning Early about Peanut Allergy) izeneko saiakuntza batek ondorioztatu zuen alergia izateko arrisku
|
handia
zuten haurrengan kakahuetea goiz sartzeak (bizitzako lehen urtean) alergia hori garatzeko arriskua murrizten zuela. Eta, 2022ko abenduan, ikertzaile talde berak (Gideon Lack eta kolaboratzaileak) egindako azterketa baten arabera, biztanle guztiek 6 hilabetera eta ekzemak dituzten haurtxoek 4 hilabetera sartzen bazuten, fruitu lehorrekiko alergia %77 murriztea lortzen zen; aldiz, lehenengo urtera arte atzeratzen bazen, alergikoen murrizketa %33koa zen soilik.
|