|
2000
|
|
|
bien kasuan patroiak agintzen du beti, inoiz santu izan gabe. Estropada eremuen konkistatzaile, trapu batengatik botako lituzke baita itsas mapetako muga
|
guztiak
ere. Ziabogarik azkarrena tabernako barra aurrean hartzen du, garagardo aparra oso trago txartzat duelako.
|
|
|
Iazkoari begiratu besterik ez dago. Zumardia jendez gainezka, eta
|
guztiak
ere herri dantzak dantzatu eta dantzatu. Hasberri eta dantzari iaioak, haurrak, gurasoak, gazteak eta garai bateko bileretan jai giroan aritzen zirenak.
|
|
|
Haurrek gelan euskara maila ona lortzen omen zuten baina atea gurutzatu bezain pronto, erdaraz jarduten zuten. Alde batetik tutoreek hainbat kanpaina jarri dute abian ikastetxe barruan, eskolaz kanpoko jardueretako monitore euskaldunak lortu dituzte, jangelako langile
|
guztiak
ere euskaldunak dira gaur, lehen ez bezala; gurasoekin motibazio kanpainak eraman dira aurrera, Jolas Parkeak eta Olinpidiak ere antolatu dira... " Gure ekintza eremua zabaltzen joan da" dio Arizkon plangintza honetaz arduratzen den Ixabel Asuak.
|
|
|
Hirugarrenik eta azkenik, argi esan nahi nuke, ez liburu hau, ezta mundukoomenaldi
|
guztiak
ere, ez direla aitzakia nahikoa, pentsatzeari, idazteari eta, beharrezkoa balitz, kontrakoa esateari ere ekiteko. Bakarrik faltako litzateke, guztion arteanmesedea baino areago kaltea egitea, Txillar kritikoa eta polemikoa isilaraziz.
|
|
|
Bistan da ondoko hilabeteetako konponbidea ez zegoela Egia Atotxako eta besteeliza komentuetako apaiz eta fraideen esku, eta
|
guztiak
ere goiko eliz agintarien aginduen zain zeudela. Gotzainaren arauak indarrean jarri ziren igande beretik euskarazkosermoiek ere beren betiko lekua izan zuten (martxoaren 13an) (Cronica:
|
|
|
Era honetara kontsideratu behar diren alofonoen aukeraketaren arazoa, gurekasuan datu basearen diseinu eta inbentariora pasatzen da. Inbentario honetan ezinahantz daiteke hizkuntzan gerta daitekeen errealizaziorik bat ere, ezta hizkuntzarenaizan ez arren maiztasunez ager daitezkeen
|
guztiak
ere; hori gertatzen da Hegoaldeanegiten den euskaran, gaztelaniarenak berezkoak diren soinu batzuekin. Horrez gain, koartikulazio efektuak xeheki aztertu behar dira eta datu basean entitate bereizgarriadaukaten elementuak (alofonoak) zeintzuk diren erabaki.
|
|
|
Baina, erran bezala, ez guztiz. Izan ere, bekaitzak eragin lehen dezepzionearen ondotik, sosegatzen nintzen, behatzen nion aitak egin presentari, eta ohartzen nintzen ezen hobe zela etxe hartan bigarren izaitea hirugarrena baino, nola baitziren gure etxeko morroi neskame ezkonduen haurrak, haietarik nehork ere ez baitzuen halako jostailurik,
|
guztiak
ere hutsaren hurrengo; eta jostailua eskuan hartu, eta haur haienganat joaiten nintzen, ni haiekin nahastea amak laket ez bazuen ere, ikusterat nola zabaltzen zitzaizkien begiak, ez dakit inbidiaz edo harriduraz, eta sentitzerat nola haiek zabaldu begiek ditxaren hegiak zabaltzen zizkidaten niri.
|
|
|
Eta eman zenizkidan, lehenik, apez erreboltariaren joan jinak ezin xeheroago, baita herritar katoliko eta jauntxo protestanten arteko gorabeherak ere: ...errege Luis XIV.aren aldekoak, zeinak, ediktu bat bitarteko, Zuberoako herri lurrak salgai jarri baitzituen eta zeinak Trois villesko jaunari bizkonde titulua eman baitzion, honek salgai zeuden lurrak erosi ondoren, ohoinkeria harekin batzuen eta bertzeen arteko liskarra pizten zuela; jakinarazi zenizkidan, gero, auziaren xuxentzeko asmotan batzuen eta bertzeen artean izan ziren konbertsazioneak,
|
guztiak
ere alferrikakoak, batean erregeren kontseilari jaun Bernard d’Arche Paristik Zuberoarat zetorrela, bertzean Oi he nart Zuberoatik Pariserat zihoala, Zuberoako parlamentuko ordezkari gisa; aitortu zenidan, finean, ezen, zu protestant izan arren eta Orthezko unibertsitateko irakasle, lehengusuaren alde atera zinela, zeren eta, kontu hartaz denaz bezainbatean, haren aldekoa baitzinen; eta akab...
|
|
|
Nik ezin segura diezazuket nolakoak izan ziren aitaren negozio haiek: sal-erosi nahasiak izan ote ziren edo sal-erosi garbiak, lukurreriazko tratu gaixto engainamenduz beteak edo egainamendu gabeak, baina bai segura diezazuket ezen probetxu handikoak gertatu zitzaizkiola
|
guztiak
ere, halako suertez, non oker handirik gabe erran baitzitekeen gizon hartaz ezen nekez ereinen zuela bihirik buru beterik emanen ez zionik... Eta, hala, bide hartarik bideratu eta biribildu ahal izan zuen hurrengo hamabi hamahiru urteetan —bizi izan zen artean, beraz— mirakulu iduriko hura Urbiainen, zeren Euskal Herria pobretzen eta jendez hustutzen ari zela eta gainbehera zetorrela erdietsi baitzuen jauregiaren eta jauregi inguruaren jasotzea eta nehoiz baino goitiago edukitzea, diru irabaziak urtez urte berretzen eta gurentzen zituela.
|
|
|
Eta haien peoiak eta morroiak ere dotore baino dotoreago jantzirik zihoazen, nor bere jaunaren eta etxearen ezaugarriekin eta bere zaldiarekin. Emaz te kiak, aldiz, hiru karrozetan zihoazen,
|
guztiak
ere kolore biziko xingolak zintzilik zituztela, eta karroza bakoitzetik tiraka, berriz, lau zaldi beltz, txintxarriz beteak.
|
|
|
Eta zezen hilari so egin nion, eta zalantzan egon nintzen sagarroi jigant bat ez ote zen, hain ziren ugariak gainean zituen burtziak eta hagatxoak. Arestian sainduak eta martiriak aipatu dizkizut, eta orain galdetzen dizut, jaun André, ez ote ziren bai zezen hura eta bai bertze
|
guztiak
ere jondone Sebastianen abeldegikoak, haiek guztiek pretoriar guardiako kapitain sainduak baino sastatuago eta zulatuago akabatu zutenez gero...
|
|
|
Eta Urbiain inguruko eta aurkientza hartako jauntxo kasik gehienak, Florentziakoak ez bezala, ezjakinak dituk, zeren haien artean ez baitago, hire aita zenak zekienaren laurdena dakienik... Eta, hala, nola baitira ezjakinak, atsegin den zernahirekin kontentatuko dituk eta ez haiz, ondorez, haien irrigarri izanen, zeren
|
guztiak
ere ene anaia Martinen eskolakoak baitira. Eta zer dio Martinek?
|
|
|
Eta ez ote dira artezagoak eta xuxenagoak, baita erranahitsuagoak ere, hainbatetan, zeren eta keinuak, hitzak jaso ezin dituen ñabardurak izan baititzake, pertsonaren historiarekin eta haren izatasunarekin lotuak, pertsona bakoitzak bere keinuak dituelako eta bere keinuen adierazteko modua eta manera? Eta ez ote da horregatik keinua anitz koloretako fletxa, kolore bakoitzean arrazoin bat eraman lezakeena, eta ez ote du fletxa jaurtikitzaileak kolpean jotzen xedea eta helmuga, halako moldez, non keinua ikusten duenak ere kolpetik uler bailezake guztia, keinuaren azpian egon litezkeen ñabardurak eta bertze korapilo
|
guztiak
ere bat batean deskorapilatu balira bezala. Eta ez ote da, ondorez, mezurik bizkorrena eta eraginkorrena keinua, zeren hitz bakar batez —keinuaren hitz bakarraz— guztia signifika baitezake, erabili gabe, hartarakotz, bertzela erabili ohi ditugun hitzak eta eleak, zeinek, aldi berean, bertze mila hitzen beharra izan ohi baitute usu, haien argitzeko eta esplikatzeko?
|
|
|
Jauregian, morroi eta neskameen artean, dozena pare bat zerbitzari izanen genituen orotarat...
|
guztiak
ere aitaren beldur, zeren baitzekiten zein izan zitekeen aitaganik jaso zezaketen zigorra, baldin jauregia urde urdangen aska bihurtzen bazuten. Eta, nola baitzekiten ezen aita kontu haietan gizon arduratsua eta jarraikia zela, bere manu eta ordenetan zorrotz baino zorrotzagoa, ildoa xuxen daraman goldelaria baino xuxenago ibiliko ziren guztiak, Kupidoren aldikako deiei entzungor eginik edo beren desiren konplimendua bertze leku baterako eta bertze okasino batzuetarako utzirik, ezkutuan eta isilpean beti ere.
|
|
|
Baina, aitak, amak eta aita Bartolomek ateratzen zituzten arrazoinen aitzinean, osaba, ohi ez bezala, isil isilik egon zen denbora guztian, atsekabetua eta desgogara. Eta aitak erraiten zuen ezen ez zegoela etxegoiendarren ohorea horrela lohitzerik ez zikintzerik, Mattinek lohitu eta zikindu zuen bezala... non eta bere etxean eta gurasoen etxean!; amak, deabruak nonahi den eta noiznahi den erein zezakeela bere hazia, baita handikien baratzean ere, eta neurri
|
guztiak
ere ez zirela aski, hari buru egiteko; eta aita Bartolomek, finean, arrai eta alegera egoitekoa zela eta Jainkoari eskerrak emaitekoa, bai, halarik ere, zeren gaitzak tenorez harturik baitzuen erremedioa, eta zeren Mattinekin bederen tenorez ibili baitziren. Eta guztiak zeuden, beraz, desgusturat, baina gusturat; nahigabeturik, baina nahitsu, osaba Joanikot izan ezik, zeren baitzirudien ezen atsekabez atsekabe zebilela...
|
|
|
zaldiak, astoak, mandoak eta indiar horiak... hauetarik hainbat eta hainbat biharamunean salgai jarriko zituztenak, zeren esklaboak baitziren eta esklabo gisa saltzen baitzituzten, beltzak eta bertze jende miserable batzuk bezala; eta bortz gizon haiek herriko bertze ostaturantz zihoazen, zeina baitzen Octavio Hernando zeritzan gaztelau batena. ...aietako jauntxo boteretsu batzuen lurretan; eta jakin genuen, halaber, ezen aldian behin etortzen zirela, bai jendearekin eta bai balizko erosleekin hainbat tratu egiteko, zeinetarik gehienak beren etxaldeetako ganaduarekin loturik baitzeuden, bai jan edanen eta bertze hornizoin batzuen erosteko eta beren nagusien etxalekuetarat garraiatzeko... baita kalapitaren bat sortzeko ere hainbatetan, zeren
|
guztiak
ere baitziren, ostatatzen gintuen gizonaren erranetan, gizon gaitzak eta ondikozkoak, gerlatiak eta maliziatiak, okasinotsuak eta inkontru gaixtokoak. Eta, nahiz eta bigarrentsuak ziren, goraki mintzatzen ziren beren buruez, klar eta ozen, eta lau haizeetarat kanpatzen eta famatzen zituzten beren bertuteak eta bertutezko obrak, zeren zaldun zalduntzat eta kontu kontuzkotzat baitzituzten beren buruak, halako moldez, non bi hitz haiek enplegatzen baitzituzten noiznahi den, bertzeen aitzinean:
|
|
|
..., handik urtebeterat, guztiok lotan geundela eta gutien uste genuenean —konbentziturik baikeunden ezen, geure iparralderako ihesaldi luzean, oihanak eta sabanak, sabanak eta oihanak zeharkatu ondoren, leku ezin segurago bat ediren genuela, inguru hartako oihan batean—, indiar horiak sartu baitzitzaizkigun, beren arkuekin eta beren fletxekin, baita zazpi gizon zuri ere, beren arkabuzekin,
|
guztiak
ere hotsez eta habarrotsez, hedatzen zutelarik, halatan, beldurraren eta izu ikararen soinua oihanean barrena.
|
|
|
Eta indiarrak —zeren eta esklabo haietarik gehienak indiarrak baitziren—, beltzak eta bertze jende miserable batzuk plantazioneko beheko partean bizi ziren, lastozko txabola batzuetan, guztiak han berean pilaturik, eta
|
guztiak
ere gerripeko soil batez beztiturik, goitik beherainoko soinekoa zeramaten emazteki batzuk izan ezik.
|
|
|
Izan ere, haien kantak oihu erdiragarri batzuen gainean sortzen ziren eta, anitzetan —bizitzan gertatzen den bezala, noiz eta bizitzak berak gaina hartzen baitigu, orain oinazetik eta orain atseginetik— harmoniaren arauetarik haratago joaiten ziren, edo hala zirudien bederen, nahiz eta soinu tresnen notak eta oihuak,
|
guztiak
ere biltzen ziren, finean, biziaren konpaserat eta atabalaren konpas bizi hartarat.
|
|
|
...ainen gertatuak etortzen zitzaizkidan bururat, zeren urbiaindarrak ere bertze tigre baten beldur baitziren —eta ‘bertze’ diot, ez bakarrik Indietako tigre hura bertze tigre bat zelako, bertze mota eta bertze molde batekoa zelako ere bai, handiagoa eta piztiagoa—, noiz eta hark Urbiaingo basoetarat ihes egin baitzuen, eta zeren baitzirudien ezen urbiaindarrak eta indiar gorriak,
|
guztiak
ere beldur berak lotzen zituela: munduaren punta batean eta bertzean orduan ere berdin!
|
|
|
Eta nik galdetzen diot neure buruari eta galdetzen dizut zuri, jaun André: baldin indiar gorriak han bizi baziren eta gu hemen, eta baldin
|
guztiak
ere beldur berak lotzen bagintuen, ez ote zen eta ez ote da guztiak ere gizon garelako, gizon zuria edo indiar gorria izan aitzin, eta funtsean eta azken finean berdin samarrak garelako?
|
|
|
Eta nik galdetzen diot neure buruari eta galdetzen dizut zuri, jaun André: baldin indiar gorriak han bizi baziren eta gu hemen, eta baldin guztiak ere beldur berak lotzen bagintuen, ez ote zen eta ez ote da
|
guztiak
ere gizon garelako, gizon zuria edo indiar gorria izan aitzin, eta funtsean eta azken finean berdin samarrak garelako?
|
|
|
Ordea, ez ote dakik ezen ez dagoela bakea ezartzerik ezpatarik ezean...? Eta ez ote dakik, berdinzki, ezen ezpata bat gutiagorekin nekez egin ahal izanen diegula buru peril guztiei, zeren, baldin jende guztiek erran digutena egia bada, munduan diren ezpata
|
guztiak
ere guti izan daitezkeen...? —eta, batean Antoniori eta bertzean neuri, bioi ere mesprezuz so egiten zigula, zeren eta ni ere gizon ezpatarik gabea bainintzen, bizar peitua izaiteaz gain, erran zigun—:
|
|
|
Eta, Utopia goiti eta Utopia beheiti —Utopia beti amets—, ideia harekin bizi zen, buruan bertzerik ez balu bezala, humore
|
guztiak
ere ideia haren erranetarat...
|
|
|
—eta, lepotik dilindan neraman erlikiontzi idurikoari so egiten ziola eta hura eskuztatzen zuela, erran zigun—: Ez dakit noren erlikiak gordetzen dituen erlikiontzi honek, baina munduko erlikia
|
guztiak
ere guti dituzue zeuen amets ezinezkoaren betetzeko... —eta, hondarrean, bere kontseilua eman zigun—:
|
|
|
matematika, astronomia... baita animaliei buruzko tratatu bat ere, haien jokabideak eta kontuan harturik: hartarakotz, orri pila bat zuen,
|
guztiak
ere letra tipiz beteak eta datuz eta oharrez josiak, eta bere ametsa zen ezen liburu hura, noizbait, han Frantzian argitaratuko ziotela eta musde Pierre Gassendi zenari eskainiko ziola —zeren hiruzpalu urte lehenago hil baitzen filosofo ezaguna, osabak Collège de France n irakasle izan zuena— eta hargatik famatuko zutela. Baina bere mementuan mintzatuko natzaizu luzeago osabaren eta Pierre Gassendiren arteko harremanez, eta lot nakion arestian utzi hariari.
|
|
|
Izan ere, Alain Coup d’Œil ek laket baino laketago zuen joko hura, eta taula eder bat zuen eta pieza are ederragoak,
|
guztiak
ere bolizkoak.
|
|
|
Kortesi erregelei eta bertzelako ordenantzei —zeinek gizon emaztekion harremanak arautu izan ohi dituzten— izugarrizko inportantzia emaiten zien, zeren, bataz, ume umetarik hala irakatsi baitzioten Ezpeldoiko jaun Christian Etxehandik eta haren emazte Graziana Larresorok, zeinak baitziren haren gurasoak, eta zeren, berriz bertzea, sinetsirik baitzegoen, gurasoek irakatsiaren arabera, ezen haiek gabe ordena gal zitekeela eta anabasa sort, eta anabasatik basakeria eta bidegabekeria baizik ez zitezkeela iguriki. Eta hargatik nahi izaiten zuen gauza bakoitza bere lekuan, nola atea bere erroan, ongi jarria eta pausatua,
|
guztiak
ere mosaiko baten piezak balira bezala. Eta, ohitura edo arau haietan zimendaturik, berak bere jokoa jokatzen zuen, eta entseiatzen zen, halatan, bere lekuan egoiterat:
|
|
|
Mementu hartan ez nintzen ni, ordea, hondoratzeko puntuan eta tenorean, baina Mantillanako kondearen emaztea eta Villagrandeko dukearena... baita ohorezko damak eta bertze emazteki
|
guztiak
ere, mahai gainean zetzan sugegorriaren aitzinean.
|
|
|
Aitak, ohi bezala, inguruneko lagunak eta jauntxoak gonbidatu zituen festa hartarat, baina baita, ohi ez bezala, haien emazteak eta seme alabak ere, eta, beraz, batzuen eta bertzeen artean, berrogeita hamar lagunez goiti izanen ginen, haietarik erdiak edo neska mutil gazteak. Uraitzeko jaunak bazituen hiru alaba gazte, zein baino zein ederragoak, eta bai haiek bai bertze neska
|
guztiak
ere liluraturik bezala egon ziren bi ezpatariei beha, halako moldez, non ezin afirma bainiezazuke zeinek zein distirarazten zuen joko hartan: ezpatei zerizkien isladek eta inarrek nesken begiak, edo nesken begiek ezpatak, zeren baitzirudien ezen neskek ezpatariak begiz jan nahi zituztela.
|
|
|
galdetu nion trabailari buruari ea zertarako ari ziren txabola hura egiten, eta hark ihardetsi zidan ezen bera eta bere trabailariak bertze batzuen manuko zirela eta haien manuen betetzerat etorri zirela, eta ez zekitela bertze deus ere. Eta orduan pentsatu nuen ezen hura sorpresarekin lotua egon zitekeela, eta, halatan, mila burutazio izan nituen,
|
guztiak
ere alferrikakoak, zeren eta handik astebeterat etxeko kanoi zaharra —ehundabatgarrena— jaitsi baitzuten jauregitik, dorretxeari beha ipintzeko.
|
|
|
Herritar batzuek Luthero zaunka eta zaunka ikusi zutela, otso bat zirudiela, Pagabasoko leizearen inguruan, artalde baten gibeletik; eta artaldeari, halako batean, oldartu, bizpahiru ardiri ausiki egin, eta artaldeko ardi gehienak hil zirela hurrengo egunetan, eta hala iritsi zela izurria Urbiain ingururat, Lutheroren kulpagatik. Eta, meza akabatu ondoren, gurutzea hartu eta prozesionean joan zuan apeza, elizan ziren gizon emaztekiak eta neska mutilak lagun zituela, Pagabasoko leizerat, non
|
guztiak
ere harri jaurtikika aritu baitziren Lutheroren kontra. Zeren, harrigarria bada ere, guztiak sinesten hasiak baitira ezen Pagabasoko deabru batek hartua duela Luthero, eta Luthero dela, hartaraz gero, Pagabason ezkutatzen diren deabru guztien lehena eta agintaria...
|
|
|
Eta oroitzen dut mementu hura bereziki, osabak txakurra laxatu eta hitz haiek erran zituenekoa: " Luthero akabatu nahi duzue eta Lutherok akaba zaitzatela!", txakurrak segidan aita jesuita lurrerat egozten zuela, eta nola, beldurraren lehen indarrean eta apoderan, don Laureano gibelat bihurtu zen... baita herritar bat ere, eta bertze
|
guztiak
ere, lehenaren gibeletik. Eta ikusi nuen ezen munduan ez dagoela beldurra eta izuikara baino gaitz kutsakorragorik, ezta hain denbora laburrean hainbertze handitu eta gizen daitekeenik ere.
|
|
|
Eta nik, noizik behin, saihetsetik soslai so egiten nion, eta neure ondoreak ateratzen nituen. Eta, arestian erran badizut ere ezen jendeak, osaba Joanikoten eta Lutheroren tormentuen aitzinean, irri eta oihu egiten zuela,
|
guztiak
ere festa batean baleude bezala, Pedro Huizik, aitzitik, ez zirudien alegera, nengoen tokitik hura ezin seriosago nekusanez. Eta, are gehiago, zeren oroitzen baitut ezen, ene behako haietarik batean, eskuak betarterat eramaiten ikusi nuela, ikusten ari zena ikusi nahiko ez balu bezala.
|
|
|
Ohartu nintzenerako, sala zabal batean nengoen, zeinak baitzirudien ezen kezko laino batek harturik zegoela; lainoan barrena, berriz, mahai batzuk ikusten ahal nituen, eta mahaien inguruan marinelak, guztiak lurrezko pitxer tipi batzuetarik biera edaten —edo garagarnoa deitu ote genioke, jaun André, zeren garagarraren arnoa den? —, eta
|
guztiak
ere eskua dantzan, batzuk pipa erretzen ari zirelako, eta bertzeak emaztekien popako zein brankako altxor ezkutuen xerka zebiltzalako, zeren munduan ez baitago marinelik bere bizitzan altxorren batekin amets egin ez duenik.
|
|
|
Eta haren begiak bi leiho ziren, espaziorik espaziotsuenetarat jotzen zutenak, non bozkarioak hats har baitzezakeen eta ditxak eta felizitateak dantza. Eta azal hartan barrena, zenbat bide eta bideska hauteman nituen,
|
guztiak
ere hatzez eta ukitzearen ukitzez ibiltzekoak izan zitezkeenak edo bista hutsez; hauek, meharrak eta malkarrak eta mendiska ezin biribilago batzuetarat zabaltzen zirenak, eta haiek, berriz, plaunak eta berdinak baina leize batean akabatzen zirenak, non ezkutatzen baitzen ukitu leuneko goroldioaren erresuma...! Eta bide haietan barrena imajinatzen nituèn joan jinak eta itzul-inguruak hain ziren tentagarriak eta gozoz beteak, bertzalde, non desiratzen bainengoen jada noiz bihurtuko ote nintzen Axularrek aipagai zituen inurri gimnosophista haietarik bat, neke eta trabailu guztien hartzeko prest, ez nagi, baina dilijent, bide haien guztien ibiltze alderat.
|
|
|
Izan ere, badirudi Amsterdameko karriketan ohoin edo pikaro talde bat dabilela, putez eta gaizkinez osatua. Batzuk frantsesak dira eta bertze batzuk gaztelaniaz ongi dakiten holandarrak,
|
guztiak
ere kanpotarren larrutzerat emanak. Eta, horrela, beren egitekoen egiteko, alokatzen dituzte etxe batzuk... eramaiten dituzte putek harat bezero aberatsak... joaiten dira, halaber, gaizkinak, bere puntuan eta bere mementuan, guardiaz mozorroturik... geratzen dira bezeroak jantzirik eta poltsarik gabe... desagertzen dira putak... kontsolatzen dituzte guardiek beren kontseiluekin bezero biluziak...
|
|
|
mertxikak, meloia, ilar zuriak, ardi gazta, oilasko izterrak... Gure inkestako lehenbiziko postuan haren mutur okerra sumatu bainuen nik fruta pixka bat erostean, gainerako geldialdi
|
guztiak
ere probestu nituen Josureneko despentsa behingoz hornitzeko. Poltsa betea neramala atera nintzen merkatutik.
|
|
|
Platokoak ez ezik, adi eta zorrotz jarra  itzen nituen ikusleriaren arteko zer
|
guztiak
ere. Lasai zeuden aspaldixkoan.
|
|
|
Bereterretan ari nintzelako ezagutzen ninduen ni. Beste lagun
|
guztiak
ere ezagutzen zituen. Batzuk etxearen izenez, besteak pontekoez, eta guztientzat zuen zerbait.
|
|
|
Utz iezadazue azaltzen. Demagun zuetako bat pertsona orojakilea dela eta beraz munduko gorputz guztien, bizirik edo hilik dauden guztien, higidura guztiak ezagutzen dituela, eta bizi izan diren gizaki guztien gogo egoera
|
guztiak
ere ezagutzen dituela, eta demagun gizon honek liburu handi batean dakien guztia idazten duela. Liburu horrek munduko deskribapen osoa edukiko luke.
|
|
|
Lauaxetak azaldu zidanez, zorro hartan ekarriak zituen Tolosaldean egun batzuk pasatzeko behar zituen guztiak, eta eguartean bat erosiz gero haiexek aski izango zituen nirekin batera mendira abiatzeko. Gainerako arropak eta trasteak Bilboko pentsio batean zeuzkan gordeak, eta ez omen ziren asko
|
guztiak
ere. Azken batean, bi hilabete pasatxo baino ez ziren berpiztu zenetik, eta ez zuen traste asko inguratzeko betarik izan.
|
|
2001
|
|
|
Opera interesatzen zaizun probatzeko, hamabi izenburu gomendatzen dizkizugu,
|
guztiak
ere erraz daztatzekoak: Txirula magikoa (Mozart), Il barbiere di Siviglia (Rossini, La sonnambula (Bellini), L' elisir d' amore (Donizetti), Lucia di Lammermoor (Donizetti), Macbeth (Verdi), Rigoletto (Verdi), La Traviata (Verdi), Martha (Flotow), Carmen (Bizet), I pagliacci (Leoncavallo), eta La bohème (Puccini).
|
|
|
Industria eta meategietako jarduerak metal toxikoak isurtzen ditu airera, hala nola beruna, merkurioa, kadmioa, artsenikoa eta kromoa,
|
guztiak
ere oso kaltegarriak giza osasunarentzat eta izaki bizi gehienentzat.
|
|
|
Azken argudio hauekin iritzien munduan sartu gara, eta eztabaidagarriak izanlitezkeela jabetzen naiz, oso, aurreko
|
guztiak
ere eztabaidagarriak izan direnbezala. Izan ere, azken batean borondateak eta euskararekiko konpromisoaknolabaiteko pisua izango du planteamendu honetan.
|
|
|
Hasteko esan behar dut, esperientzia hau ez dela inolaz ere aspergarria edoastuna izan ikasleentzat. Ariketen prestaketan izan dituzten buruhauste eta arazoenberri berek bakarrik jakingo dute, baina, ariketa burutzeko unean,
|
guztiak
ere, baiazaldu behar zutenak eta bai ikasle gisa jokatu behar zutenak, ohikoa baino motibatuago ikusi ditut. Dirudienez, beti irakaslearentzat erreserbaturik egon ohi denprotagonismo berri horren jabe sentitzeak badu zerbait pizgarri.
|
|
|
Kondeen tribunala mallus a zen: kondea zen burua (edo kondearenordezkoa), eta laguntzaile modura rachin burgi ak zeuden (Karlomagnorekin zazpiscabini edo iudices ek ordezkatuta),
|
guztiak
ere boni homines edo nobili viri, hots, eta ohituren ezaguleak, baina ez bereziki legean espezializatuak.Erregea zen legea egiten zuena eta moralki boterea zuena; beraz, apelazio epaitegia bere esku zegoen (epailea zen), eta justizia egitea garantizatzen zuen, bannumedo aginte eta galerazpen boterea izateaz gain. Horregatik saiatzen zen kondeakkontrolatzen eta legea idatziz jartzen.
|
|
|
Jarrera zilegiak, eta literaturaz ari naiz?
|
guztiak
ere.
|
|
|
1986az geroztik, zenbait taldek prospekzio azterketak egin dituzte gure herrialdean, eta “E. koli” verotoxigenikoa, aztertutako pazienteen %0, 3 baino gutxiago. Gure herrialdean agerraldi batzuk hauteman dira,
|
guztiak
ere kaltetuak, Bartzelonan berriena (6). Diagnostikoa “E. coli” O157: H7 koproultiboaren bidez egin daiteke, Mac Conkey sorbitol baliabidea aipatu den bezala erabiliz.
|
|
|
Espainiako Bidezko Merkataritza (BM) oraindik Europako beste herrialde batzuen heldutasunetik urrun dagoen arren, hazkunde motel baina jarraitua izaten hasi da, eta horrek erakusten du aurten salmentak 1.000 milioi pezetatik gorakoak izango direla, 1993an 16 milioi inguru baitziren. Gaur egun, Espainian 31 elkarte daude, 100 profesional, 1.500 boluntario eta 62 saltoki iraunkor (1995ean 3 baino ez ziren),
|
guztiak
ere mota horretako merkataritzari eskainiak. Bidezko merkataritza “dagokiona, bidezko merkataritzako harremana ezartzea” ordaintzea besterik ez da.
|
|
|
Eta pentsatu ere, ordena barik pentsatzen zuen, koma askorekin, esaldi etenekin, esaldi laburrenekin edo luzeegiekin. Eta gramatikak bost axola zion bezala, beste
|
guztiak
ere bost axola zion eta edozer egiteko kapaz zen edo ezer egin gabe geratzeko kapaz ere berdin. Maite zuen egoera hura gainera, berehala hartuko zuelako loak eta berdin ziolako beste guztiak.
|
|
|
Musika alaiarekin askotan eta beste askotan ez. Zazpi hitz baino ez zituen esaten,
|
guztiak
ere azentu onartezinez.
|
|
|
Arthur Schnitzler idazle austriarrak zioen moduan, elebidunak aukerakoa du hizkuntza baten zein bestearen erabilera; aitzitik elebakarrak, ez baitu berean hitz egin beharraz gainera, besteak berera ekartzea beste aukerarik, eta halakoetan elebidunarena, aukera baino, derrigorrezko jokabidea gertatzen da. Halatan, begi bistakoak dira egoera batetik zein bestetik datozen ondorio psikologikoak, komunikatzaileak, administratiboak, politikoak, elkarbizitza justiziazko batekin zerikusia dutenak
|
guztiak
ere?, eta nago errealitate horri behar bezalako zentzuz ez begiratzeak kalte asko dakarkiola gure arteko komunikatu ezinari.
|
|
|
Eta, diotenez, Azken Juizioko egunean gertatuko den bezalaxe, azkenak izan omen ziren aurren eta aurrenak azken. Non eta noiznahi egin diren marka
|
guztiak
ere hautsi omen zituzten. Zorigaitzean, ez zuten" homologatzailerik" aurkitu.
|
|
|
1998koRitorno verso il futuro dokumentalean Toni Negri k zehatz mehatz definitu du Inperioaren kontzeptua: munduko merkatuaren era politikoa da, hots, hertsatzeko baliabide eta arma guztiak, erregulatzeko tresna monetario, finantzario eta komertzialak, baita, gizarte biopolitikobe rrian, hizkuntzen, komunikazioaren eta zirkulazioarent resna
|
guztiak
ere. Inperioa mundu mailako gizarte kapitalista poliedrikoan mugitzen den gobernatzeko estrategia da.
|
|
2002
|
|
|
Bestalde errespeto guztiz diot EAJk betetzen du beste eginbehar garrantzizko bat ere, sektore epelago batzuetan sartuz joatekoa. " Fiesta del PCE" delakoan painelu gorria jazten duten
|
guztiak
ere ez dira materialismo historiko eta materialismo dialektikoaren ezagutzaileak, baina hor daude hainbat arrazoirengatik. EAJk funtzio hori hor dauka, baina gero aurrera egiteko orduan bere kostea dauka.
|
|
|
Arropa ez ezik, bazter
|
guztiak
ere bete ditu dagoeneko modak: osagarriak, apainketa, perfumeak, etxeko tresnak...
|
|
|
jasotzen dituen aurrekontua edo kontratua gorderik izatea eta baita faktura, ordainagiri eta erreklamazio
|
guztiak
ere.
|
|
|
Segurtasun proba
|
guztiak
ere zortzi laginek gainditu zituzten.
|
|
|
Gune horretan, CONSUMEReko teknikariak eta gurpildun aulkiko erabiltzaileak eta erabiltzaile itsuak(
|
guztiak
ere Predif edo Once erakundeetako kolaboratzaileak), udal igerileku bat, hiru zine areto eta hiru museotara bidean abiatu ziren, horiek guztiak ausaz aukeratuta.
|
|
|
Esnatzearekin batera, buruetako suge
|
guztiak
ere erne bizkortu ziren. Bat batean iratzartzearen ustekabearekin noraezean zebiltzan, alde guztietara begira, edonori eraso egiten hasteko prest.
|
|
|
Lurraldearen Antolaketarako Artezpideak maila gorenekoak dira goian aipatutako hiru tresnetan, beraiek eratzen eta arautzen baitute EAE osoan lurraldearenantolaketarako gainerako tresnek errespetatu behar duten erreferentziazko markoorokorra; hirigintza plan oro eta erakunde publikoek (erkidegoak, probintzieknahiz udalek) egiten dituzten lurralde ekimen
|
guztiak
ere beren menpean daude.Urteetako lanaren ondoren, 1997an LAAen behin betiko onespena egin zen, dekretu bidez. LAAen funtzio behinenak honako hauek dira:
|
|
|
Eta horrekguztiak Unibertsitatearen funtzio behinena eraldatu egin behar du. Unibertsitateakgizarteak behar dituen osagileak, psikoterapeutak, ingeniariak eta goi mailako profesional oro prestatu behar ditu, baina, halaber, jakituriaren eta zientzien garapenerako behar diren beste aditu mota
|
guztiak
ere: fisiologo, biologo, fisikari, psikologo, komunikologo, pedagogo, etab. Nolanahi den, garaiotan, gizartearen aldaketarakoeragilea izan behar du, batez ere.
|
|
|
Beraz, ondoko hauxe esan nahi nizun, irakurtzen hasi nahi duzun horri: eskuen artean duzun liburu honetan ez da agertzen Euskal Herriko irratigintzaren historia osoa, ezta pasarte
|
guztiak
ere; bai, ordea, hura eraikitzeko hezurdura, hasierako puntua, hortik abia zaitezen, zure kuriositateak bultzatzen bazaitu, gehiago ezagutzera, ingurukoei galdetzera, ia konturatu gabe bizi izan duzun hainbat pasadizotara itzultzera, pentsamenduaz bada ere.
|
|
|
Euskaltzaindiari babesa eskaintzearena, ez da sinbolikoa. Belodromoko musika jaialdian bildutako sos
|
guztiak
ere euskal akademiarentzat izan dira.
|
|
|
Konbentzionala edo legezkoa izan daiteke, alderdien arteko akordioren baten arabera edo zenbait transakzio juridikotan legez ezartzen den moduan. Ohiko atzera eskuratzea itun batetik sortzen da, non saltzaileak berariaz gordetzen baitu saldutako gauza berreskuratzeko eskubidea, eta erosleari itzuli egin behar baitizkio salmentaren prezioa, kontratuaren gastuak eta salmentarako egindako beste edozein ordainketa legezko, bai eta saldutako gauzan egindako beharrezko eta erabilgarri
|
guztiak
ere. Praktikan, “atzerasalmenta itun” esaten zaio, eta lau urteko iraupena du, berariazko itunik ezean.
|
|
|
Berrikuntzen artean, halaber, senarra eta emakumea higiezin baten titular gisa sartzeko aukera ere izango da, eta ez bakarrik ezkontideetako bati, orain gertatzen den bezala. Jabe komunitateen kasuan, titularra ez ezik, eraikineko bizilagun
|
guztiak
ere sartuko dira titular gisa. Internet bidezko zerbitzu berriei dagokienez, Katastroaren Zuzendaritzak proiektu batean lan egiten du, zeinak, datorren urtarrilaren 1etik aurrera, edozein herritar edo erakundek doan lor dezakeen higiezinen edo lurraren egoerari buruzko informazioa, bai eta dituen metro karratuen, mugen eta abarren egoerari buruzko informazioa ere.
|
|
|
Matarón erregistratutako legionelarena bosgarrena da, hiru hilabete baino gutxiagoan, eta bi pertsona hil dira, L´Hospitalet de Llobregat eta Santa Susannako fokuei dagozkienak, azken kasu horretan holandar turista bat. Beste agerraldiak Rubí eta Terrasan izan ziren,
|
guztiak
ere Bartzelonakoak. Ekainean, San Joan dantzaldi tradizionalarekin batera, barbarin masiboa gertatu zen Salonan.
|
|
|
Eskolara joan eta maisu maistrek, eskuak buru gainean, tximinoak ziruditen. Handiki
|
guztiak
ere euren etxeetatik urten barik zuden, egunero hamar aldiz garbitu arren, ezin baitziren izurrite hartatik libratu. Eta zelan egingo du, bada, erridikulua maila horretako gizon edo emakume batek?
|
|
|
Historia hartatik Sergiorekiko haustura oroit zezakeen, baita ondoko hilabete luze bezain ilunak ere, zeinetan zulo batean sartuta bezala egon baitzen, egun beltz bat beste bati zerraiola eta tunela tunelari. Soniak maiz gonbidatzen zuen Sara bere etxera, edo dendara joaten zitzaion bisita egitera... edo Sarak berak gonbidatzen zituen Dioni eta Sonia, baina laguntza
|
guztiak
ere eskas gertatzen zitzaizkion, hain baitzen beteezina Sergiok utzi zion hutsunea eta hain sentitzen baitzen bakardadeak jota.
|
|
|
Bakarrik zaude, baina besteek ezin dezakete deus ere egin, hain baita handia norberaren eta besteen arteko amildegia. Jarrera ona eta borondatea eskertzen dizkiezu, bai, lagundu nahi dizutenei, baina haiek eta beste
|
guztiak
ere beste aldean geratzen dira beti. Eta ametsak ere alferrikakoak gertatzen dira halakoetan.
|
|
|
Harro eta buruzut segitzen baitzuten biek, zein baino zein gehiago. Karmele ahalegindu zen ama eta ahizpa hurbiltzen, baina edozer geratzen zen giro hartan artifizial,
|
guztiak
ere gidoi behartu baten esanetara baleude bezala. Alpujarretara itzuli aitzin, ordea, bere egoeraren berri eman nahi izan zion Sarak amari.
|
|
|
Eta Leirek: " Eta eraman ezazu aeromodeloa, osaba Lazaro eta amona Pantxike, ama eta biok, baita hiesak hildako gaixo
|
guztiak
ere, paseatzeko". Erantzun nion:
|
|
|
Inoren beharrik ez, eta, apeta izanez gero, nahikoa aukera inoiz de passageko inorekin egun batzuk elkarrekin igarotzeko. Nire independentzia arriskuan jartzen ez zuten esperientziak,
|
guztiak
ere.
|
|
|
Eta munduko liburu gehienak euskaraz argitaratuko balira? Eta zientziako artikulu
|
guztiak
ere euskaraz. Eta Parisko unibertsitateetako ikerlariak, eta Harvardekoak, eta Oxfordekoak, kezkatuak egongo balira euskaraz ez dakitelako eta euskaraz argitaratu ezin dutelako?
|
|
|
Hori da erabiltzen den argumentazioa, nahiz, egia aitortu behar baldin badizut, nik ez dudan argi ikusten argumentazioaren funtsa, niretzat karniboro ere haragia jaten duen zerbait baita, berez, talde horretan zientzialariek hala esanik panda hartzen sartzeko inolako eragozpenik ez badut ere. Hori, eta etxean urteetan zehar ikusi izan ditudan behi
|
guztiak
ere, ez baitakit ongi aski ematen zitzaien pentsuan bazen haragi puskarik, beste herrialde batzuetan gertatu den gisa. Hori datorkit behintzat gogora.
|
|
2003
|
|
|
Ipuin kontalariak dira denak. Lau hauek eta edozein kultur etxe, liburutegi, eskola edo gelatan topatuko dituzun gainontzeko
|
guztiak
ere bai. Gero eta gehiago.
|
|
|
Iñaki Agirrezabal, Egoitz Lasa, Anjel Alkain eta Ixabel Agirresarobe aktoreek, berriz, Aranguren baserriko familia hezur haragizko bilakatu dute. Aktore gehienek pertsonaia bat baino gehiago landu dute,
|
guztiak
ere euskaldunoi oso gertuko zaizkigunak: " Baina ez dut uste estereotipoetan erori garenik", dio Alkainek," Euskal Herrian baserritar klase asko dago.
|
|
|
Oraindik bere irakurleek aurpegia ezagutzen ez dioten gizonak, dear_raed.blogspot.com helbidean azaltzen ditu bere kronikak eta bertan daude bildurik iazko irailetik hona idatzi dituen
|
guztiak
ere. Baina nor da" Salam Pax" («Bakea" arabieraz eta latinez) sinatzen duen gizon hau?
|
|
|
Desberdintasunak ez dira dirudien bezain handiak, eta litekeena da akordioa hainbat puntutan lortzea: espazio eraikigarri gehiago eskaintzea, babes ofizialeko etxebizitzen eraikuntza nabarmen handitzea, laguntza fiskal gehiago ematea, alokairuak sustatzea edo lurzorua baloratzeko metodoak “hobetzea”,
|
guztiak
ere Sustapen Sailak egindako testuan.
|
|
|
Espero da Unescok laster jakinaraziko duela Biosferaren Erreserba deklaratuko diren eremu berrien zerrenda osoa. Atzo hartutako erabakien aurretik, 95 herrialdek 425 leku zituen Mundu Sareak, eta guztira 2,5 milioi kilometro karratu,
|
guztiak
ere munduko erreserba horietan sartuak. Unescoren egoitzan egin den bileran, Javier Castroviejo, MAB Programako Espainiako Batzordeko lehendakaria, behatzaile ari da.
|
|
|
Merkaturatzeko jarraitu beharreko prozesuak arauak prestakuntzari, zatiketari, manipulazioari, ontziratzeari, markatzeari, etiketatzeari eta garraioari dagokienez ezartzen dituen higiene baldintza guztiak bete ditu. Ehizakiak, ehizatu ondoren, baimendutako tratamendu gela edo hiltegi batera eraman behar dira, albaitari ofizial batek post mortem ikuskapena egin dezan, bai eta beharrezkotzat jotzen diren laborategiko proba
|
guztiak
ere. “Post mortem” osasun ikuskaritzak haragia giza kontsumorako egokia dela egiaztatzen du, eta zenbait arrisku baztertzen ditu, besteak beste, haragia (basurdea edo beste batzuk) trikinosia eramateko gai izatea.
|
|
|
AFAMMERen esanetan, azken urteotan nekazaritzako elikagaien gero eta eskaera handiagoa dago, bai hiri ingurunean, bai landa ingurunean. Pirinioen aldeko funtsezko produktu gisa, Murillok olioa, ardoa, fruitu lehorrak, gozogintza, okintza, landare kontserbak, likoreak, ozpinak eta eztia nabarmendu zituen, baita haragiaren eta esnearen deribatu
|
guztiak
ere. Halaber, kontsumitzaileek hartzen dituzten elikagaien ezaugarriak ezagutu nahi dituztela adierazi zuen, “nork egin duen eta elaborazio prozesua zein izan den jakin nahi dute”.
|
|
|
Haren «krimena» izan zen 2000ko azaroaren 28an perretxiko batzuk hartu izana, Alconabako udal mugapeko finka batean zeudenean. Finkaren jabearen ustez, perretxiko polemikoak bere jabetzakoak ziren, baita bertan modu naturalean sortzen ziren ondasun
|
guztiak
ere. Zorionez, interesatuentzat, Soriako Instrukzio Epaitegiaren epaiaren aurka kondenatuek jarritako apelazio errekurtsoa baietsi egin zuten, eta, azkenean, aske geratu ziren kardu perretxiko batzuk hartzeko ekintza soil eta xalotik.
|
|
|
Gainera, landare barietateen esparruan, INIAren ikerketa eta esperimentazio jarduerak koordinatuko ditu, hazien eta mintegi landareen barietate komertzial eta babestuekin zerikusia dutenak, bai eta azterlanak, saiakuntzak, landa azterketak eta laborategia ere, barietate horiek inskribatzeari eta babesteari dagokienez. Batzordeak, halaber, INIAk nekazaritza eta elikaduraren arloan egiten dituen ikerketa, garapen teknologiko eta laguntza tekniko zientifikoko jarduerak identifikatuko ditu, baita Gobernuaren nekazaritza eta elikadura politikak gauzatzeko beharrezkoak diren jarduera
|
guztiak
ere. Erakunde horren beste eginkizun batzuk hauek izango dira:
|
|
|
plater biribil bat, handia, irudi kursiz pintatua eta barazkiz betea. Ahaleginak egin zituen Matiasek barazki tipoa asmatzeko, baina ez zen aditua; hiru lau barazki mota janda zegoen Matias bizitza osoan,
|
guztiak
ere mehatxupean. Matilde lehenagotik ezagutu izan balu," Puff" esango zion, edo" Ez dago beste zerbait?" esango zion, baina minutu bakar batzuk ziren Matilde ezagutzen zuenetik, eta etxe ezagutu berri batean ezin da" Puff" esan; are gutxiago," Puagg" edo" Ag" plater baten aurrean.
|
|
|
Eta Dimasek jakingo zuen, beharbada, koadroarena nola konpondu. Dimasek jakingo zuen erleak koadrotik kentzen, eta beste intsektu
|
guztiak
ere bai, aditua zelako Dimas. Beharbada.
|
|
|
Eta bigarren sugandila ere balkoitik askatu ostean, pijama altxatu zidan gerritik okotzera, sugandila gehiago ote nituen ikusteko. Eta lotsa apur bat eman zidan horrek, bularrean hiru ile eta erdi baino ez dauzkadalako,
|
guztiak
ere irregularrak eta bistarako kaltegarriak. Eta lotsa eman zidan Anak Renoirren koadro bat zirudielako oraindik ere.
|
|
|
Eta, zer egin? Hain geunden ikaratuak
|
guztiak
ere, hain estu harrapatu gintuen ezinak eta harridurak eta haserreak, ezen inork ez baitzuen horrelakoetan pentsatu behar duen aurreneko gauza pentsa  tzeko zentzu arrunt apurrik erakutsi: 091ra deitzea.
|
|
|
" y los mà ¡ s de ellos [los pleitos] ridÃculos, insustanciales y de mala fe; y esto trae mucha miseria y ruina a los pueblos, y rencores y discordias casi inextinguibles en las familias" (1882: 114). Hurrengo hamarkadetako euskal predikari
|
guztiak
ere bat datoz Larramendiren kritika gogorrekin, kasu gehienetan fededun auzizaleen kontra jarduten badute ere. Oso kasu urritan izan daiteke zilegi auzitara jotzea:
|
|
|
Añibarrok bezala, libre zituen uneak Bizkaiko euskararen aditz jokoak eta fonetika aztertzen ematen zituen, eta gogoz garatu zuen horrela bere bokazio filologikoa. Ikerketa horien ondorioz, euskararen inguruko hainbat lan egin zituen,
|
guztiak
ere bera hil ondoren argitaratu zirenak; era berean, alegia liburu bat ere idatzi zuen. Honela goraipatu zuen Euskaltzaindiak bere lana 1918an:
|
|
|
Ideia ilustratuak kritikatzen lehenagotik hasi baziren ere, Â batez ere Iraultzaren ondoren piztu zen pentsamendu erreakzionarioa Espainian. Hamaika liburu idatzi ziren orduan arriskuari gogor erantzunez,
|
guztiak
ere frantsesen askatasun aldarrikapenak ezkutatzen zuen doilorkeria salatuz. Izan ere, San Agustinek argi utzi zuen bezala, Jainkoaren obra da beti historia, ez dago gizakien esku, eta, beraz, hauen ekimen indibidual edo sozialak ezin dezake hoberako inolako aldaketarik eragin.
|
|
|
Euskal Herrian, Isabel II.aren aldekoen artean batez ere merkatariak, fabrikatzaileak eta zeuden, landa-guneak utzi eta Donostian, Bilbon edo Gasteizen kokatu ziren jabe handi eta herri lurren erosleak. Karlisten aldea, berriz, nekazariek osatzen zuten nagusiki, maiorazko txiki edo ertainen eta kleroko kideen buruzagitzapean; jarrera antiliberalak batzen zituen
|
guztiak
ere, arrazoi ekonomikoak, politikoak eta erlijiosoak zirela medio. Fernández Pinedok dioen bezala (1974: 474)," [sin los notables rurales vascongados], sin su experiencia militar, sin su capacidad de mando, la insurrección de los labriegos no hubiese pasado de una machinada.
|
|
|
ISBNdun guzti
|
guztiak
ere ez ditut hemen ematen, nahiz eta datu basean sartuta eduki badauzkadan. Dozena bat ISBNdun kanpoan utzi ditut.
|
|
|
Eta Eskilo11 txorakeriatan dabil Akiles Patrokloren maitale zela esaterakoan, ez Patroklo baino ederrago bakarrik, gainerako heroi
|
guztiak
ere baino ederrago zena, eta oraindik bizargabea, beraz askoz gazteago, Homerok dioen bezala. Baina jainkoek maitasunaren inguruko bertute hori izugarri aintzat hartzen badute ere, gehiago miretsi, poza hartu eta b saritzen dute ordea maiteak maitalea estimatzen duenean maitaleak maitea baino; maitalea maitea baino jainkozkoago baita jainkoa barneratuta edukirik.
|
|
|
Gutako bakoitza bitatik zati bat da, mihi arraina bezala, batetik erdibitutako bi izanik, eta norbera beti bere beste zatiaren bila dabil. Horrela orduan androginoa zeritzan sexu komunaren zatia diren gizonak emakumezaleak dira eta adulteriogileetako gehienak mota horretatik sortuak dira, eta emakume gizonzale eta adulteriogile
|
guztiak
ere mota horretae tik sortzen dira. Baina emakumearen zatia diren emakume guztiek ez diete gizonei batere arretarik jartzen, emakumeengana daude zuzenduta gehiago eta mota horretatik sorten dira lesbianak.
|
|
|
Hori dela bide, gurasoen maitasuna bat etorri behar da seme alabek jaiotzean duten egoera horrekin; bat etorri behar da, orobat, bizia izateagatik seme alabek dituzten beharrizan guztiekin. Gauzak horrela, gurasoek hainbat eginbehar dituzte, hala nola, hezkuntza eginbeharra, heziketa eginbeharra, bai eta gainerako
|
guztiak
ere. Seme alabek ere maitasuna zor diete euren gurasoei, eta maitasun hori bat etorri behar da seme alabon eginbeharrekin, alegia, mendekotasun, esker on, obedientzia eta bestelako eginbeharrekin.
|
|
|
7 Betebehar mota guztietan, direla borondatezkoak, direla nahi gabekoak, debekatuta daude desleialtasuna, mendekotasuna, doloa, gaitzustea, eta kalte eta iruzur egiteko beste baliabide
|
guztiak
ere.
|
|
|
Hortaz, nork bere burua maite duenak orotara egokitu behar du bere burua, orotatik probetxua atera ahal izateko. Gizaki horrek jakin badaki bere helburuak lortzeko baliabiderik eragingarrienak erabili behar dituela, eta, horregatik, eginbehar
|
guztiak
ere bereganatzen ditu, bertute mota guztiak iritsi ahal izateko. Bakoitzak besteengan ikus ditzake —eta, sakonago aztertuz gero, bere buruarengan ere ikus ditzake— nork bere burua maitatzeak jokoan jartzen dituen baliabideak; baliabide horien eretzean, maitasun mota hori ezkutuan geratzen da, aurkakoenak dituen bertuteen itxurapean.
|
|
|
Misteriozko bide horretatik ezarri du Jainkoak ezkontzaren lotura, eta misteriozko bide horretan oinarritu behar dira, bai senar emazteen eginbeharrak ezartzen dituzten legeak, bai eta egoera horri eta horrekin zerikusia duten gaiei buruzko lege zibil eta kanoniko
|
guztiak
ere.
|