|
2001
|
|
|
Gure eguneroko bizitzan Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala ezartzea erabakigarria da: hori sinisten dugun unean, mundua alda liteke eta beste era bateko mundua eskaini ahal izango diegu
|
gure
seme alabei.
|
|
|
Eta azkenik,
|
gure
seme alaben heziketaz arduratuko diren irakasleei ikustaldi bat egiteak aukera emango digu haien jarrera didaktikoaz, eskarmentuaz eta pedagogikoki erabiltzen duten metodologiaz ohartzeko.
|
|
2003
|
|
|
Funtsean, gure galdera, guraso askorena bezala, hau da:
|
gure
seme alabak egunero hartzen dituzten ikastetxeak behar bezain seguru dira?
|
|
|
Gantz hidrogenatu mota hori asko erabiltzen da, palma olioa bezala, snack gaziak egiteko, haurrek hain kontsumitzen dituzten produktuak. Beraz, komeni da produktuen etiketa berrikustea eta
|
gure
seme alabentzat noizean behin olio mota zehazten dutenak aukeratzea. Kaloria gehiegi Snacketan erabilitako olioek erraz handitzen dute hazteko adinean dauden haurren energia hornidura.
|
|
2004
|
|
|
Garrantzitsua da
|
gure
seme alabek behin eta berriro ez entzutea loteriak edo edozein jokok gure bizitza konponduko duela.
|
|
|
Eta familiak funtsean lagunartea, eguneroko maitasuna, baldintzarik gabeko laguntza, egonkortasun emozionala eta bizitzaren dimentsio transzendental bat (partekatutako proiektu bat,
|
gure
seme alaben aurrerabidea) ematen digun era berean, adiskideek aire freskoa, dibertsitatea,, zaletasunak garatzeko eta giro amultsu eta ozarrean komunikatzeko aukera ekartzen dute gehienbat.
|
|
|
Horrenbestez, beren buruarekiko konfiantza nolako elkarreraginek hobetzen, deuseztatzen edo kaltetzen duten, eta nolako jarduerek gutxiesten duten errespetua ezagutzeko ahaleginak egin behar ditugu,
|
gure
seme alaben autoestimua sustatu nahi badugu.
|
|
|
Ez zaigu gustatzen
|
gure
seme alabak agertzea inbidiatsu, jeloskor, temati, kasketatsu, egoskor, mainontzi...
|
|
|
Gurasoei emaniko informazioa: ba ote dakigu zer jaten duten
|
gure
seme alabek?
|
|
|
Esate baterako,
|
gure
seme alabek hamaikatxo gauza irakats diezagukete, askotan ahaztu egiten badugu ere.
|
|
|
Zer egin dezakegu motibazioa gure baitan eta
|
gure
seme alabengan areagotzeko?
|
|
2005
|
|
|
Hala ere,
|
gure
seme alabekin jolastea ez da lan erraza.
|
|
2006
|
|
|
Hori dela eta, produktu eratorriak egiteko lehengai gisa erabiltzeak segurtasun maila handia izanen du eta ahalik eta gehien mugatuko du osasunerako ondorio desatseginak agertzea. Beraz,
|
gure
seme alabek jaten dutenarekin eta janaria prestatzen den moduarekin arduratzeak ikasturte hasieran izan behar luke gure helburuetako bat. Bibliografía Anonimoa.
|
|
2007
|
|
|
Gainerakoengandik isolatzeko, bakarrik eta eserita jolasteko joera geroz eta nabarmenagoa da
|
gure
seme alaben aisialdi aztura berri horietan.
|
|
|
Tira, ez dut uste
|
gure
seme alabak mesfidati egin behar ditugunik.
|
|
|
Hala azaltzen du Miryam Delgadok (Madril, 1961),"' Mundu hobea uzteko sinatuko zenuke'" kanpainaren koordinatzaileak. Delgadok dio horrelako dohaintza solidarioei esker
|
gure
seme alabei mundu hobea utziko diegula. " Ez da nahitaezkoa seme alabei legatu solidarioa egin dutela jakinaraztea, baina gomendagarria da".
|
|
|
" Aitak ez daki ordenagailua pizten". Zer gaitasun du arazo jakin batzuk konpontzeko, nabigatzailearen historiala begiratzeko, nabigatzailean iragazki bat instalatzeko?" Hala ere, gurasoak ohituta gaude
|
gure
seme alabak" hirugarren maila" batera eramaten larunbat gauean etxera iristen direnean," non egon zara, zer moduz, norekin joan zara, etab.". eta hori Interneten ere egin behar da. Mundu errealeko seme alaben kontrolean dagoen maitasun bera izan behar da mundu birtualean ere.
|
|
2008
|
|
|
Arratsalde osoa ordenagailu aurrean pasatzen dute
|
gure
seme alaba nerabeek; zer egiten dute?
|
|
|
Haurrentzako jaiek ezertxo ere ez duten haurrei laguntzeko balio dute Hiru familiak Kolonbian ludoteka bat jartzeko adina diru bildu, antolatu eta bildu zuten. " Aurten
|
gure
seme alaben urteurrena ospatzea erabaki dugu, haiekin elkartasunaren kontzeptua landuz. Horregatik, oparirik ez ekartzeko eskatzen dizuegu, garapen bidean dauden herrialdeetan haurren arteko lankidetza proiektu batean parte hartzeko aukera izango baitugu".
|
|
|
Halaber, Nazio Batuen Garapenerako Hezkuntza Iraunkorrerako Hamarkadako() gai garrantzitsua da. “Munduak onartzen du aukera iraunkorrak behar direla gure garapen helburuak betetzeko eta
|
gure
seme alabentzat bidezko eta bidezko etorkizuna bermatzeko”, nabarmendu du Samuel Ochieng Consumers International eko lehendakariak. “Kontsumitzaileek, gobernuek eta enpresek erantzukizuna beren gain hartu behar dute gaur.
|
|
2009
|
|
|
...terik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da
|
gure
seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme... Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek, baina horrek ez du esan nahi haiek nahi duten guztia egiten utzi behar dietenikZuk baduzu seme alabarik. Hiru alaba dauzkat, eta izugarri maite ditut.Esaten duzun hori egiten duzu haiekin. Egiten dut, eta zenbaitetan nire hutsegiteak onartu behar izaten ditut, barkamena eskatu... nahi dudalako nire alabek uler dezaten zer den pertsona heldu izatea:
|
|
|
...k manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu
|
gure
seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan j... Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek, baina horrek ez du esan nahi haiek nahi duten guztia egiten utzi behar dietenikZuk baduzu seme alabarik. Hiru alaba dauzkat, eta izugarri maite ditut.Esaten duzun hori egiten duzu haiekin. Egiten dut, eta zenbaitetan nire hutsegiteak onartu behar izaten ditut, barkamena eskatu... nahi dudalako nire alabek uler dezaten zer den pertsona heldu izatea:
|
|
|
Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme ...terik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da
|
gure
seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme... bere hutsegiteak onartzen dituena.Duela urte batzuk, alaba zaharrenak aurpegiratu zidan jende asko hartzen nuela kontsultan, hitzaldi asko ematen nituela, baina azkenaldian ez nuela denborarik berekin hitz egiteko.Begietara begiratu nion, besarkatu eta esan naion:
|
|
|
Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme ...k manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu
|
gure
seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan j... bere hutsegiteak onartzen dituena.Duela urte batzuk, alaba zaharrenak aurpegiratu zidan jende asko hartzen nuela kontsultan, hitzaldi asko ematen nituela, baina azkenaldian ez nuela denborarik berekin hitz egiteko.Begietara begiratu nion, besarkatu eta esan naion:
|
|
|
Haur protagonistak, fruta saltzailez mozorrotuta, fruta ematen dio indiar herrixka bati, eta esaldi honekin amaitzen da: “Zuei esker,
|
gure
seme alabek oso fruta aberatsa eta osasuntsua jango dute”. “Kapitulu osoa eragin positibotzat jo daiteke elikaduran, fruta elikagai osasuntsu gisa sustatzean”, nabarmendu du ikerketak.
|
|
2010
|
|
|
Bigarren aukera da, bigarrena eta azkena, izaera eraikitzeko, eta, beraz, horrek markatzen du
|
gure
seme alabak nolakoak izango diren handitan.
|
|
|
Gaur egun, ordea, nazioarteko elikagai laguntzaren zatirik handiena arto eta soja irinez osatuta dago, eta horiek ez diete haurrei behar dituzten elikagaiak ematen. “Bizitzan
|
gure
seme alabei emango genizkiekeen elikagaiak, Saharaz hegoaldeko Afrikako eta Asiako pertsonarik ahulenentzako elikagai laguntza gisa bidaltzen dira”, esan zuen Aitor Zabalgoezkoa MSFko zuzendari nagusiak. “Sestra bikoitz horrek amaitu egin behar du”.
|
|
2011
|
|
|
Baina, gainera, bazkaltzera edo afaltzera aisialdiagatik eta plazeragatik ateratzeak ere nabarmen egin du gora aurreko urteekiko. Aukera horiek aukera ezin hobea dira adibidearekin praktikatzeko, eta, familiarekin irtetean,
|
gure
seme alabengan aukera egokiak finkatzeko aprobetxatzea, bai jatetxearen estiloa aukeratzeko orduan, bai barruan, osasun eta elikadura gomendioekin bat datozen platerak aukeratzeko orduan. Aita irudiak gehiagotan eta aukeratutako jatetxe estiloan duen eragina amarena baino handiagoa da Texasko A&M Unibertsitatean egin berri den eta “Journal of Nutrition Education and Behavior” aldizkarian argitaratu den azterlan batek agerian utzi du gurasoek otordu lasterreko lokalak edo jatetxe tradizionalak aukeratzen dituzten maiztasunak eragina duela seme alabek etxetik kanpo, jatetxe batzuetan edo besteetan jaten duten maiztasunean, eta ohitura horiek, aldi berean, gehiegizko pisuarekin lotuta egon daitezkeela.
|
|
2012
|
|
|
Hori da lehenbiziko urratsa gure bizitza kalitatea eta
|
gure
seme alabena hobetzeko.
|
|
|
Baina, batez ere, gehien kezkatzen duena asma da, Espainian %10eko prebalentzia baitu, hau da, Espainiako hamar haurretik batek asma du faktore genetikoengatik eta ingurumen faktoreengatik. Horregatik, modu erabakigarrian zaindu behar dugu ingurumena
|
gure
seme alaben eta biloben osasunagatik. Ibilgailuen zirkulazioak 2,5 mikra (PM2, 5) baino tamaina txikiagoko partikulak sortzen ditu biriketan sartzeko gai direnak eta, beren kalibreagatik, aldaketa epigenetikoak eragin ditzaketenak; horrek bronkioen eta birikaren hanturazko gaixotasuna eragiten du, eta alderdi horri buruzko ebidentzia zientifiko nahikoa dago.
|
|
|
Abellánek apustu hau egin du: “hezkuntzarekin eskolatik hastea, txikienekin elikaduran oreka bat eramatearen garrantziaz lan egitea; izan ere, mahai onetik, gure gurasoen koilara platera eta ardo kopa hanburgesara eta
|
gure
seme alaben freskagarri azukretsuetara pasatu dira”. “Arazo koronarioei dagokienez, Espainia inpaktu txikiko herrialdea da, Europako iparraldeko herrialdeekin alderatuz gero”, dio.
|
|
|
Hona hemen aholku dekalogoa, txikiekin komunikazio hobea lortzeko. 1 Mezu zehatzak eta sinpleak Haurrak helduak baino modu zehatzago eta abstraktuago batez pentsatzen du «Batzuetan ahaztu egiten zaigu
|
gure
seme alabek, batez ere txikiak badira, pentsamendu mota jakin bat daukatela, eta helduek hitz alfer eta abstraktuekin hitz egiteko joera dutela», deskribatu du, eta deskribatu du, Amelia Fuentes Valenzuela Psikologia Kliniko Kognitiboaren Europako Elkarteko Gazteen Psikologiako Masterraren koordinatzailea (AEPCCC). «»Ongi portatu» esaten diegu, «ez bota janaria lurrera», gaineratu du espezialistak.
|
|
|
Duela gutxi Europan izandako adostasun batek dioenez, «130 gaixotasun kategoria baino gehiago ditu alkoholak». Beste kontu garrantzitsu bat da
|
gure
seme alaben aurrean edatea portaera eredu txarra eskaintzea dela, batez ere nerabeak badira. Komeni da gogoratzea gure seme alabek gure adibidetik begiratzen digutela, eta Gabonak direla Espainiako ikasleek edaten hasten diren lehen unetako bat.
|
|
|
Beste kontu garrantzitsu bat da gure seme alaben aurrean edatea portaera eredu txarra eskaintzea dela, batez ere nerabeak badira. Komeni da gogoratzea
|
gure
seme alabek gure adibidetik begiratzen digutela, eta Gabonak direla Espainiako ikasleek edaten hasten diren lehen unetako bat. Carlos González pediatraren hitzetan, «gai izango ote gara alkoholik hartu gabe festa giroan egoteko, familiaz gozatzeko drogarik kontsumitu gabe?
|
|
2013
|
|
|
Ama garenok nahi izaten dugu
|
gure
seme alabak aitarekin ere bizi daitezela, eta horregatik jasaten dugu etxean hainbeste gehiegikeria; hori da gure okerra.
|
|
|
Eta hori, gaur egun telefono mugikorra bezalako gailu komun bati esker. «Kontuan izanik gure telefono adimendunen mende gaudela hein handi batean, zergatik ez
|
gure
seme alaben eguneroko antolakuntzari lagunduko dion aplikazio bat? «zalantzan jarri ziren.
|
|
2014
|
|
|
Txakurrak eta katuak
|
gure
seme alaba berriak dira?
|
|
|
Txakurrak eta katuak
|
gure
seme alaba berriak dira. Harro erakusten dizkizugu zure argazkiak telefono mugikorretan.
|
|
|
Irudia: Georgie Pauws Txakurrak eta katuak,
|
gure
seme alaba berriak dira. Txakurrek eta katuek jostailuak eta arropa pilatzen dituzte, eta antzeko zaintzak egiten dituzte, giza maileguei ematen zaizkienen aldean Seme alabengandik harro dauden guraso askok bezala, zakurren eta katuen jabeek beren animalia iletsuen dozenaka argazki dituzte telefono mugikorrean.
|
|
|
Hau da galdera:
|
gure
seme alaba berriak bezala tratatzen ditugu? «Askotan planteatu dut nik», dio Ana Alfageme, Cremirados blogaren arduradunak.
|
|
|
«Txakurrak otso deskafeinatuak dira, baina pertsonek ez dute ulertzen, otsoek bezala, naturan senak ase behar dituztela; eta gaur egungo txakurren portaera arazo asko dira senak zein diren ulertzen ez dakigulako», dio txakur hezitzaile honek. Orduan, katuak eta harburuak
|
gure
seme alaba berriak dira? «U y, qué interesante; yo punto punto», Alma Exotos elkarte babeslearen, Conejilandiaren laguntzaile eta lau felidoen jabea eta untxi bat, denak adoptatzen dituen Tania Hernandoren hitzetan.
|
|
|
Eta zuk, zer diozu? Txakurrak eta katuak
|
gure
seme alaba berriak direla uste duzu?
|
|
|
Raúz de la Cruz Linacero UAmen lanaren koordinatzailea da, eta uste du «logikoa» dela gurasoak sare sozialen «gizarte ekuazioan» ez egotea. «Edo,
|
gure
seme alabek lagunekin buelta bat emateko geratzen garenean, guk ere apuntatzen gara? «galdera.
|
|
|
«Funtsezkoa da haurrek erabakitzen dutena egunean izatea, txikiak izan arren», adierazi du banantze edo dibortzio egoeran dauden gurasoentzako gidak. Bereizi egin gara… Eta
|
gure
seme alabak? ‘Aragoiko Gobernuak egina.
|
|
2015
|
|
|
Zenbait kalkuluren arabera, datorren belaunaldian,
|
gure
seme alaben bizi itxaropena gurea baino txikiagoa izan liteke.
|
|
|
«Muturretatik urruntzen ikasi behar da. Ez da Internet ikusi behar deabrua bezala, ez delako hala, baina ez dugu aintzat hartu behar
|
gure
seme alabek hartaz egiten duten erabilera», adierazi du. Ordenagailua denen aurrean instalatzea, erabiltzeko denbora kontrolatzea eta haurren eta nerabeen gakoak ezagutzea dira gurasoek kontuan hartu beharreko aholkuetako batzuk.
|
|
|
Nola ordaindu
|
gure
seme alaben eskolarako buelta?
|
|
|
Pereira doktoreak eta bere lankideek kalkulatu dutenez, osasungarriak ez diren elikagaiak kontsumitzeari utzi beharrean, 160 kilokaloria horiek «erre» nahi badira, ikusiko da 40 kiloko haur batek futbol, saskibaloi edo igeriketa ordu bat egin lukeela, kaloria horiek gutxi gorabehera gasta ditzan. Txokolatezko bi galleta xume horiek, kaloriaren ikuspegitik, ordu oso batez parekatzen direla pentsatu behar da, batez ere, kontuan hartzen badugu galleta horien antzeko produktu asko eta asko, eta, gainera, kontuan hartzen badugu zer kantitate egiten duten
|
gure
seme alabek eta zenbat ariketa egiten dituzten astean. Egokiena, logikoa den bezala, haurren eskura dauden produktu ez osasungarri asko murriztea eta gaixotasun kronikoen sustapenean duten eginkizunari buruzko kontzientzia handiagoa izatea helburu duen borondate politiko bat izatea da.
|
|
2016
|
|
|
Askok abuztua gordetzen dugu
|
gure
seme alabekin egoteko.
|
|
|
Kontrolatu baino gehiago, iruditzen zait gurasoen jarduna heztea dela eta inplikatu egin behar dugula teknologia
|
gure
seme alaben bizitzan nola barneratu asmatzeko; erabaki, guztien artean, non jarriko ditugun mugak.
|
|
|
Aurre egiteko batere erraza ez den erronka da, ez baita haurren erresistentziari aurre egin, elikagai azukretsuak apaintzen baitituzte, baita heldu asko ere. Hala ere, merezi du guztiok horretaz jabetzea,
|
gure
seme alaben osasunaren onerako eta ez direnekiko. Ondoren, ‘Comesta insana en las escuelas:
|
|
|
Elikagaiak mozorrotzea ez da estrategia ona, baldin eta
|
gure
seme alabak asetzeagatik eta dieta osasuntsu baten araberako gustuengatik eta gustuengatik gidatu nahi badira. Hori lortzeko, nahikoa da elikagai osasungarriak eskaintzea eta haien erabakiak errespetatzea.
|
|
|
Irudia: pressmaster Eredu izatea garrantzitsua da
|
gure
seme alabek, ikasleek edo lagunek bizimodu osasungarriari jarraitzeko edo hartzeko erreferentzia baliagarriak izan ditzaketen portaera ereduak eskaintzeko, ez bakarrik elikaduraren ikuspegitik, baita mugitzen garen beste edozein alorretan ere. Esaldi ospetsu asko daude ideia ilustratzen dutenak, baina JCLI Simonde suitzar ekonomialari, ekonomialari eta historialariaren ondorengoa da:
|
|
|
janaria (edo edari), zaborra eta zoriona. Horregatik,
|
gure
seme alabentzat eredu izan behar dugu. Ez bagara konprometitzen, gure txikiek beste batzuk imitatuko dituzte, haiek erakargarriago saltzen dakitenak eta komunikabideek ia beti inposatzen dituztenak.
|
|
|
Horrela, etxean ez bada opil edo patata frijiturik, ez zukurik ez esneki azukretsurik, askoz ere errazagoa izango da elikagai osasungaitzak ez izatea, ez eta adin txikikoak eta gu ere, ordu artean aspergarri samar gaudenean edo bazkaltzeko edo afaltzeko ordu bat geratzen denean. Denbora tarte hori, janaria prestatu aurretik, nahiko arriskutsua da, grelinaren harguneak (gosea sentiarazten duen hormona) ahaltsuak baitira, eta ez da zaila kontsumo errazeko eta azkar kontsumitzen diren produktuak txikitzea, bai geuk bai
|
gure
seme alabek. Familian jatea, telebistari edo mugikorrari begiratu gabe, jateko orduan desorekak babestea da, bai kalitateari dagokionez, bai kantitateari dagokionez.
|
|
|
Giro atsegina osatzeko, dekorazioaz gain, haurrek musika aukeraketa polita aukeratu ahal izango genuke, melodiak, pianoko pieza atseginak edo dibertimendu barroko txikiak ezagutzeko gonbita eginez. Strauss, Chopin, Mozart, Satie eta Boccherini dira festan sar daitezkeen izenak, eta, beraz, plazer estetiko bat izango dute
|
gure
seme alabek eta gonbidatuek, hain egun seinalatuetan bildurik egotearen gozamena biribiltzeko. 2 Menua pixka bat mehetzea Sarrerako menua, lehena, bigarrena eta postrea diseinatuz gero, bigarren platera ezaba daiteke, hau da, denbora gehien hartzen duena, egun hauetan sobran goaz eta dagoeneko gose handirik gabe iristen da.
|
|
2017
|
|
|
Adinaren araberako erantzukizuna Erantzukizuna ez da egun batetik bestera hartzen den zerbait; pixkanakako prozesua da, eta «haurraren adinera eta gaitasunera egokituz joan behar da». Horrela jasotzen du Ikasleen Gurasoen Elkarteen Espainiako Konfederazioak (CEAPA)
|
gure
seme alabengan autonomia eta erantzukizuna nola sustatu. Gurasoek zeregin garrantzitsua dute alde horretatik.
|
|
2018
|
|
|
Maiz, ospakizun ludikoak eta festak janari kopuru handiagoarekin eta izaera argiagoarekin lotuta egoten dira. Hau da, etxetik atera eta
|
gure
seme alabekin jatetxe batean bazkaltzen dugunean, ez dugu leka berderik aukeratzen patata egosiekin eta postreko udarearekin. Topiko bat da Mediterraneoko arroko herrialdeetan «bizitzeko alaitasuna», «carpe diem» edo «dolce vita» bezalako esamoldeak erabiltzen direla filosofia eta bizitzeaz ardurarik ez duen sistema deskribatzeko, plazer mundutarrez gozatzeko.
|
|
|
Egarririk gabe asko edatea derrigorrezkoa eta gomendagarria ez dela adierazi ondoren, edateko zerbait proposa dezakegu, lagunez edo senitartez inguratutako terraza batean edo hondartzako txosna bizian egoteko. Zein aukera osasungarri hauta daitezke guretzat eta
|
gure
seme alabentzat, askok modu desegokian «freskagarri» esaten dieten edari azukretsu edo gozatuetatik aparte. Bat ur minerala edalontzi erakargarri batean aurkeztua, menda orri batekin eta limoi xerra batekin, eta lastotxo bat kolorez jolas.
|
|
|
Zer ezkutatzen dute komunitate arriskutsu horiek? Artikulu honetan horiek identifikatzeko gakoak ematen dira, eta
|
gure
seme alabak haietatik babesteko zer egin azaltzen da. Nola identifikatu eta saihestu elikadura nahasteei buruzko edukiak?
|
|
|
Espainian ez dago horrelako orriak arautzen dituen araurik, nahiz eta Katalunia hori legeztatzen ari den. Prebentzio jarraibide gisa, garrantzitsua da
|
gure
seme alaben autoestimua indartzea eta edertasunaren subjektibotasunarekin eta norberaren onarpenarekin lotutako balioak transmititzea. Gainera, gu haientzat eredu izan behar dugu alderdi horietan.
|
|
|
Adingabeen gaitasun kritikoa garatzea. Guraso garen aldetik, garrantzitsua da
|
gure
seme alabei beren gaitasun kritikoa garatzen eta informazioa egiaztatzen laguntzea, barneratu aurretik. Gurasoen bitartekaritza. Garrantzitsua da Interneten adin txikikoen jarduera gainbegiratzea, teknologia berriak modu seguru eta arduratsuan erabil ditzaten, eduki desegokiak edo komunitate arriskutsuekin harremanetan jartzea.
|
|
|
Gorputzak pubertaroan sartzeko garaia dela esan die.’ Eta badirudi haiek ez daudela prestatuta. Batzuetan, denbora goizegi pasatzen da
|
gure
seme alabak bizitzaren etapa honetan sartzeko. Baina gertatzen da.
|
|
2019
|
|
|
Izan youtuber gaurko «ama, artista izan nahi dut» da, baina formatu errazagoan, gogoz, ideiak, ordenagailua, Sarerako sarbidea, mikrofonoa, kamera eta/ edo mugikorra duen edonoren eskura baitago. Adineko eta mutilen Youtuberrak Eta
|
gure
seme alabek gutizia hori betetzeko eskatzen dute. Etorkizunerako dituzten asmoez galdetzen bazaie egiten dute.
|
|
|
Txikiek nahiago izaten dute musika bideoak ikusi, beren bideoak igo baino. Baina gero eta gehiago dira izan nahi duten adingabeak youtuberrak. Prest al daude
|
gure
seme alabak YouTubeko kanal baten buru izateko. Komeni da jakitea zer alde on eta txarrak dituen Interneten eguneroko bizitza kontsumitu eta partekatzeak.
|
|
|
Garrantzitsua da
|
gure
seme alabek Interneteko konexioa duten bideojokoak eta bideo-kontsolak ezagutzea, egokiena aukeratu ahal izateko eta arriskuak saihesteko.
|
|
|
Hori arriskutsua al da adingabeentzat? Ondoren, bideo-kontsolak Sarera zertarako konektatzen diren, horrek
|
gure
seme alabentzat zer arrisku dituen eta guraso gisa zer egin dezakegun ikusiko dugu, bideo-jokoak haiekin aukeratzeaz gain.
|
|
|
Askotan, adingabearen zaletasunek bakarrik eramaten gaituzte Izan ere, zaila da jokoei buruzko aholkuak ematea haiei buruz ezer ez dakigunean. Horregatik, gomendagarria da
|
gure
seme alaben aisialdi mota horretaz arduratzea. Eta egin dezakegu jarduera hori haiekin partekatuz; hala, izan ditzaketen arriskuak, zer edukitara sartzen diren, haien jarrerak, gustuak eta abar ikusiko ditugu.
|
|
|
Honako hauen bidez: PEGI sinboloak, edukiari eta pentsatutako adinari buruzko informazioa ematen zaio kontsumitzaileari; beraz, errazagoa da edukia
|
gure
seme alabentzat egokia izan daitekeen ala ez jakitea. Zigilua ere badago PEGI online PEGIren lineako segurtasun kodean ezarritako baldintzak betetzen dituzten Interneteko joko plataformei ematen zaiela, web gunea legez kanpoko edukirik gabe dagoela eta adingabeen pribatutasunerako babes neurriak hartzen dituela egiaztatuz.
|
|
|
Gizartea permisiboagoa da haiekin, haurrak beren eskubideetan hezten baitira, baina ez beren betebeharretan, eta murriztailea gurasoekin haiek gaitzestean. Baina, gainera,
|
gure
seme alabak etengabe ari dira mezuak jasotzen, bideojokoen, filmen eta Interneten bidez, indarkeria arazoak konpontzeko modu egokia dela esanez.
|
|
|
Gizarte aldaketa izan da, eta, bertan, gehiegizko esposizioa eta irudi bat hartzeko teknologiak eskuratzeko erraztasuna nagusi dira, eta, horren ondorioz, gurasoek beren seme alaben argazkiak paperean erakusteko ohitura hartu dute, modu digitalean eta denbora errealean Internet bidez. Jabetzen al gara aldaketa horrek
|
gure
seme alaben intimitatea erakutsi behar diela ezezagunei eta arriskuak sor diezazkiekeela. Artikulu honetan sharenting a landuko dugu.
|
|
|
Zer da sharenting a? Sharenting a share tik (partekatu) eta parentingetik (aitatasuna) datorren anglizismoa da, eta
|
gure
seme alabei buruzko argazkiak, bideoak edo bestelako informazioak argitaratzen ditu Interneten, batez ere sare sozialetan. Lehen ekografiak, lehen urratsak, urtebetetze jaiak, oporrak, lehen hortzak erortzea, eskola jaialdiak, etab. Haur baten bizitzako edozein gertaera edo datu garrantzitsu Interneten partekatzeko modukoa da guraso batzuek.
|
|
|
Gainera, ezin dugu ahaztu arrisku askoz ere nabarmenagoa dagoela: argazki hauek Interneten igotzean,
|
gure
seme alaben informazio pertsonal ugari banatzen da, eta, beraz, arakatu egin daiteke eta asmo txarrez egin daiteke. Imagen:
|
|
|
Hala ere, guraso gisa egitea erabaki badugu, garrantzitsua da gogoratzea: Gure argitalpenen pribatutasuna berrikustea,
|
gure
seme alaben argazkiak edo informazioa partekatu baditugu. Halaber, egokia da gure profilak pribatuak direla ziurtatzea, edozein pertsonak edukira sar ez daitezen.
|
|
|
Era berean, ez partekatzea bere izena, kokalekua, ikasten duen eskola, ezta beste datu pertsonal bat ere, ahal den neurrian, ingeniaritza sozialeko edozein ekintza saihesteko. Argitalpen partekatuak izan dezakeen eragina eta
|
gure
seme alaben autoestimuari eragin diezaiokeena pentsatzea, baita haurren iritzia eta erabakia errespetatzea ere, gizarte sareetan bizitzei buruz ezer ez argitaratzea eskatzen badigute. Gure seme alabek Interneten argazki edo bideo bat argitaratzera eramaten gaituen motibazioa edozein dela ere, hausnartu baino lehen, haien segurtasuna eta pribatutasuna kontuan hartuta.
|
|
|
Hala ere, «kirolak ez du berez handitzen bat bateko heriotza arriskua. Oso osasuntsua da, eta
|
gure
seme alabak praktikatzera bultzatu behar dira. Bat bateko heriotza eragin dezakeen kardiopatia duten eta diagnostikatu ez diren eta, beraz, tratatu gabeko haurren kasuan bakarrik areagotzen da arriskua», dio Alicia Maceirak, talde biomedikoan kardiologian aditua denak.
|
|
|
(e) koa Erriberri Nafarroan, Almodóvarrek (Kordoba) edo Motek (Medina del Campo, Valladolid) haurrentzako edo antzerkirako bisitak dituzte egun horietan, egiaztatzeko. Eta jostailuak
|
gure
seme alabak dauden haurtzarora ere eramaten gaituzte. Nola itzuli harengana?
|
|
|
Nerabeek sare sozialekiko duten lehentasuna eztabaidaezina da; beraz, lehenago edo beranduago
|
gure
seme alaben eskaera beldurgarria iritsiko zaigu: Ama, aita, neure Instagram nahi dut!
|
|
|
Datuen arabera, 13 eta 14 urte bitarteko haurren% 53k profil propioa du sare sozialetan, eta zifra hori 15 urtetik gora igotzen da;% 83ra iristen da. Horregatik, guraso garen aldetik, saiatzen gara atzeratzen, azkenean beti iristen da
|
gure
seme alabek espazio sozial hori izateko eskatzen diguten unea; beraz, onena prestatuta egotea da. Zibersegurtasuneko Institutu Nazionalak, IS4K bidez, hainbat gomendio ematen ditu gure seme alabek Instagram eta gainerako sare sozialei egiten dieten erabilerari modu positiboan aurre egiteko.
|
|
|
Horregatik, guraso garen aldetik, saiatzen gara atzeratzen, azkenean beti iristen da gure seme alabek espazio sozial hori izateko eskatzen diguten unea; beraz, onena prestatuta egotea da. Zibersegurtasuneko Institutu Nazionalak, IS4K bidez, hainbat gomendio ematen ditu
|
gure
seme alabek Instagram eta gainerako sare sozialei egiten dieten erabilerari modu positiboan aurre egiteko. Atxikitzen dituzten instagramen funtzionalitateak Sare sozialen erabilera zabaldu egin da gazteen eta nerabeen artean, eta haientzako aukera erakargarriak dituzten aplikazioen diseinu errazak lagundu du.
|
|
|
Askotan, argitalpen horiek adin txikikoa bizi denaren gezurrezko errealitatea erakusten dute, ikusten ari denari erreakzio positibo hori bilatuz, nerabeek «postureo» deitzen dutena (itxurazkoa). Guraso garen aldetik, pribatutasuna zaintzearen garrantziaz jabetu behar dugu; izan ere, argitalpenen bilduma honek
|
gure
seme alabaren aztarna digitala eraikitzen du, eta, handik aurrera, damutu egin daiteke handik urte batzuetara. Nola inplikatzen gara Instagramen adin txikikoak babesten?
|
|
|
Era berean, ez litzateke diru kopuru handirik xahutu behar behin eta berriz agindu berberak errepikatzen dituzten kanpaina ez eraginkorretan; aitzitik, osasuntsu jateak erraza, normala, ohikoa, ekonomikoa izan luke, eta portaera inkontzientea. Hau da, aukera eman behar liguke gure buru energia —ez da mugagabea—
|
gure
seme alaben hezkuntza, irakurketa, jolasa, tresna bat jotzeko modua eta naturarako txangoak ikasteko edo familietako kideen eta gure inguruko lagunen arteko harremanak hobetzeko.
|
|
|
Freepik Uda da aisialdiaz gozatzeko eta gehien gustatzen zaigunari eskaintzeko urte gehien espero den unea. Komunikabideen Ikerketarako Elkarteak (AIC) egindako azterketak erakusten duenez,
|
gure
seme alabek ia bost ordu ematen dituzte pantailen baten aurrean, eta, EU Kids Onlinek jarduerei, bitartekotzari, aukerei eta online arriskuei buruz egindako txostenaren arabera, denbora horretatik, batez beste, 3,1 ordu pasatzen dira Interneten. Baina oporren kopuruak gora egiten du.
|
|
|
Datu esanguratsu horien aurrean, garrantzitsua da guraso gisa gurasoen bitartekaritza indartzea udan, teknologia beste plan batzuekin txandakatzearen alde eginez eta familiako uneak aprobetxatuz. on line jardueran zer egiten duten edo zer eduki kontsumitzen dituzten jakitea. Zibersegurtasuneko Institutu Nazionaletik (INCIBE), Internet Segura For Kids (IS4k) bidez, gure bloke berrian
|
gure
seme alabekin komunikazio oztopoak apurtzeko baliabide erabilgarri batzuk eskaintzen ditugu gure bloke berrian. Hona hemen aurrerapen bat.
|
|
|
Gure seme alaben bihotzak irekitzen duen giltza aurkitzeko, egokia da konfiantzazko giroa sortzea, irizpideak inposatzetik ihes egitea edo galderak egitea, komunikazioa naturalagoa izan dadin utziz. 5 pista
|
gure
seme alabekin Sarean dituzten interesen inguruan hitz egiteko Garrantzitsua da adingabea informazioa trukatzeko prest dagoen uneak aukeratzea. Izotza hausteko eta interesatzen zaizkigun gaiei ekiteko ere izan behar dugu sotilak; izan ere, eraso egiten bazaio, kontrako efektua lortuko dugu, gugan konfiantza izateari utziko diogu eta elkarrizketa amaituko da.
|
|
|
Oporretan errutinak hausten ditugu elikaduran, ordutegietan… eta
|
gure
seme alabekin. Gero ohera joateko edo izozkiren bat hartzeko esango diegu.
|
|
|
aletia Ordainsaria emateak, batez ere, helburu hezitzailea duelako. «Garrantzitsuena ez da ematearen alde egotea edo ez egotea, baizik eta
|
gure
seme alabei diruaren balioa erakustea. Nahi duten guztia ezin dutela izan erakutsi behar diegu.
|
|
|
Hezkuntza helburu hori gabe, gutxi egiten dugu aurrera. Izan ere,
|
gure
seme alabek ez dute finantzetan parte hartzen. Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundearen (ELGA) PISA txostenak adierazten duenez, 15 urteko lau haurretik bat ez da gai finantza gastuari buruzko erabakiak hartzeko, ez eta ekonomiako gai errazak ebazteko ere, hala nola faktura bat ulertzeko.
|
|
|
6 Oingz Gastuen eta sarreren analisian baino gehiago, app honek helburu ekonomikoetan oinarritzen du bere funtzionamendua: etxe bat erosi eta mugikorra aldatu,
|
gure
seme alaben ikasketetarako aurreztu edo erreforma bat egin. Onena.
|
|
|
Hala ohartarazi du Gasol Foundation en ‘PASOS’ azterlanak, Espainiako biztanleria talde horretako jarduera fisikoaren eta sedentarismoaren maila ebaluatu baitu. Nola handitu lehenbizikoa eta nola murriztu bigarrena
|
gure
seme alabengan. Eskolara oinez joatea hori lortzeko keinu txiki bat da.
|
|
|
Bideojokoak eta sare sozialak lehentasunen artean Modako aplikazioen joeretan eragin erabakigarria dute
|
gure
seme alaben ikaskideen esperientziek, eta presio sozial handia senti dezakete aplikazio batean edo bestean ez dauden bakarrak direlako. Eragin handia du, halaber, adingabeei berariaz zuzendutako publizitateak, hala nola, haien eragin gogokoenen gizarte kontuen bidez, Instagrameko argitalpenen bidez, YouTubeko bideoen bidez edo Twitch en lineako jokoen partidak emanez, besteak beste.
|
|
|
Eragin handia du, halaber, adingabeei berariaz zuzendutako publizitateak, hala nola, haien eragin gogokoenen gizarte kontuen bidez, Instagrameko argitalpenen bidez, YouTubeko bideoen bidez edo Twitch en lineako jokoen partidak emanez, besteak beste. Bideo-jokoen aplikazioetan eskaintza askotarikoa dago,
|
gure
seme alaben gustuekin eta interesekin bat egiteko diseinatua. Haur txikienek nahiago dituzte sormen jokoak (Princess Salon, Marrazkiak koloreztatzeko), maskotak zaintzea (Pou, adibidez) edo lanbideak birsortzea (Mi Tienda de Mascota, My Coffee Shop).
|
|
|
Horregatik, beharrezkoa da horretan eragitea eta haien gaitasun kritikoa sustatzea. Garrantzitsua da
|
gure
seme alabekin hitz egitea eta gustatzen zaienaz interesatzea, baita haiekin jolasteko denbora partekatzea ere. Gaizki erabiltzeak arriskuak ekar ditzakeenez, IS4K ek arrisku ohikoenak bildu ditu eta horiek prebenitzen laguntzen duten gomendioak eman ditu:
|
|
|
Harrigarria da adin txikikoen ehuneko handi batek ziberbullyinga izan duela online bideojokoen bidez. Fortnite plataformari egindako jazarpenaren arrazoi ohikoenetako bat irainak eta mehatxuak dira, skin berrienak ez dituztelako edo doako bertsioak eskaintzen dituenekin geratu direlako. Egoera horren aurrean, garrantzitsua da jokoan elkarrekin bizitzeko arauak kontuan hartzea, eta
|
gure
seme alabengan errespetuarekin zerikusia duten balioak irakastea eta kontsumismoarekin zerikusia duten alderdiak lantzea. Ezezagunekiko harremana.
|
|
2020
|
|
|
“Gurasoak eta seme alabak:
|
gure
seme alabak kontrola ditzakegu, edo gauzak ondo egiteko eta haietaz fidatzeko hezi, egiten dutena noizean behin kontrolatuz”, azaldu du. “Azken batean, gurean, “pertsona heldu” gisa tratatzen dira elikadura operadoreak, “haur arduragabe” gisa tratatu ordez”.
|
|
|
8 eta 16 urte bitarteko adingabeen% 35ek gehiegizko pisua du Espainian, eta bostetik batek gizentasuna du, Gasol Foundation en 2019 URRATSAK azterketaren arabera. Eta orain, pentsa dezagun hilero edo ia astean behin
|
gure
seme alabak joaten diren tarta industrial, freskagarri eta litxarreriaz betetako urtebetetze horietan guztietan. Ezin dugu ezer egin?
|
|
|
Asteburuetan, edozein otordu familian egiten da gehienbat, eta aitona amonekin, osaba izebekin eta lehengusu lehengusinekin, gure kultura mediterraneoak eragin handia baitu. Eta nahi adina egiten ez badugu ere, benetan jatea da egunero
|
gure
seme alabekin gehien garatzen dugun jarduera. Guraso garenez, ez genituzke minutu horiek alferrik galdu behar haiekin.
|
|
|
Jateko modu lasaia. Denetatik jaten badugu, lasai jaten dugu, ondo murtxikatuz eta janari kopuru neurritsuak hartuz,
|
gure
seme alabek ikusiko dute eta, pixkanaka, imitatu egingo gaituzte. Giro lasaia eta ludikoa lehenestea.
|
|
|
Giro lasaia eta ludikoa lehenestea. Horrela,
|
gure
seme alabak ere erreziboago egongo dira. Izan gaitezen toleranteak eta malguak.
|
|
|
Familiaren ongizatea:
|
gure
seme alaben osasun mentala zaintzeko aholkuak
|