|
2000
|
|
|
Eta, liburu haietarik gehienak bere aita spiritualak uzten bazizkion ere, bazuen bat bere berea, eta liburu hura Gaspar de Asteteren Doctrina cristiana ren euskarazko tradukzione bat zen, 1608koa eta Iruñan publikatua, amak erabiltzen zuena bai bere buruaren janzteko, eta bai irakurtzeko eta irakasteko ere zerbitzuko neskei eta emaztekiei, zeinetarik inportantena Hipolita zeritzana baitzen, bere ohorezko dama eta laguntzaile leiala eta artatsua, amaren beztimendez arduratzen zena, baita haren garbitasun pertsonalaz ere, azal ukenduez zein ile kentzeaz. Konfesore eta aita spiritual hura, bertzalde, ezkondu baino lehenagokoa zuen amak, eta frantziskotar bat zen, Uraitzeko klaratarren komentuko kaperau izendatu zutena eta harat igorria izan zena; eta, nola
|
gure
ama ez baitzegoen haren kontseiluen uzteko, zeren apez hura laket baitzuen —don Frantzisko baino laketago bai bederen—, harat joaiten zen, urtean bizpahiru aldiz, aitorraren eta komunionearen egiteko, haietarik batean Pazkoarekin konplitzen zuela. Eta Uraitzetik beti itzultzen zen liburu edo manual debozionezkoren batekin, edo erlijionezko bertze edozein libururekin, zeinetarik ikasten baitzituen etsenplu batzuk, noiznahi den baliatzen zituenak.
|
|
|
Baina estatu hartan Pedro ez zen gogara sentitzen... Eta ikusten zuen, bertzalde, ezen
|
gure
amak ez zuela, pinturaz eta pinturaren munduaz denaz bezainbatean, aitak zuen zaletasuna, eta, hala, egun batean, inguruko jauntxoen bertze hamaika eskaintza onartzen zituela, Ubarnetik alde egin zuen, ama eta lehengusina berarekin zeramatzala, harik eta azkenean Iruñan fintkatu zen arte.
|
|
|
Gure izena ere eman zuten, anaia eta biona, Errusiarako. Baina
|
gure
amak ez zuen egon behar guztiz konbentzituta, eta irtenaldi hura, adio hura, atzeratzen eta atzeratzen joan zen, joatekoak joan eta gu bertan geratu ginen arte.
|
|
2009
|
|
|
–Eskerrak
|
gure
ama ez den horretan gehiegi sartzen!
|
|
|
Sekula ez zitzaidan axola izan zerk hartaratuta edo nork erabakita egin zen zuen kanbiamendua. Susmatzen nuen
|
gure
ama ez zela ibiliko azpijokotik aparte. Louvren heltzen diren azpijoko gehienek ama dute etorki edo abiaburu.
|
|
|
Eta Amets ez zen atzean gelditu: " ibili zen malkotan blai/ ziaboga txiki baten zai/ buelta hartu du ikusiko dut ta ni ez nago lasai/ garenez arreba anai/ Jone, duda bat daukat, ai/ maite du edo
|
gure
amak ez du bakarrik egon nahi?".
|
|
2010
|
|
|
Baina ama ez zen kontu hartan berehala etsitzekoa, eta urte hartan bertan aurkitu zuen pizgarria, Nafarroako Piedramillera izeneko herrian bai baitzegoen, antza, beste gurutze bat, Limpiaskoa bezalakoa, Kristo iltzatu bat zuena, gurutzetik askatzeko gai;
|
gure
ama ez zen Piedramillerara joan, baina lagunekin egoten zen, edo telefonoz deitzen zien ezer berririk ba ote zekiten; esan nahi dizudana da itxuragabeko aktibismo batean murgildu zela, sukar batek hartua bezala;. Atzo Limpiasen, eta gaur Piedramilleran?!, esan zion izeba Ernestinari; izebak, ohi bezala, bere axolagabetasunarekin erantzun zion?
|
|
|
–Zertarako nahi dut Ama Birjina agertzea, agertzen bazait ulertuko ez badiot??; amak istantean esan zion Ama Birjinak munduko hizkuntza guztiak zekizkiela, eta bazekiela bakoitzari nola agertu, andere prestuei andere prestu bezala eta neskame ezjakinei neskame ezjakin bezala: . Hori bakarrik falta zitzaigun!?, erantsi zuen; baina Primik burua ezker eskuin mugitzen segitu zuen, eta
|
gure
amak ez zuen etsi: –Okerrenean, gogoratu Mendekoste egunean gertatua, apostoluek munduko hizkuntza guztiak jakin zituztenean goi isurizko jakiteaz?, por ciencia infusa?
|
|
|
Baina ama ez zen kontu hartan berehala etsitzekoa, eta urte hartan bertan aurkitu zuen pizgarria, Nafarroako Piedramillera izeneko herrian bai baitzegoen, antza, beste gurutze bat, Limpiaskoa bezalakoa, Kristo iltzatu bat zuena, gurutzetik askatzeko gai;
|
gure
ama ez zen Piedramillerara joan, baina lagunekin egoten zen, edo telefonoz deitzen zien ezer berririk ba ote zekiten; esan nahi dizudana da itxuragabeko aktibismo batean murgildu zela, sukar batek hartua bezala;" Atzo Limpiasen, eta gaur Piedramilleran...!" esan zion izeba Ernestinari; izebak, ohi bezala, bere axolagabetasunarekin erantzun zion... baina orduan ere ama ez zen isildu:... " Sinesten hasia naiz ez duzula mirarietan sinesten, baina mirariak existitzen dira, Ernestina!
|
|
|
" Zertarako nahi dut Ama Birjina agertzea, agertzen bazait ulertuko ez badiot?"; amak istantean esan zion Ama Birjinak munduko hizkuntza guztiak zekizkiela, eta bazekiela bakoitzari nola agertu, andere prestuei andere prestu bezala eta neskame ezjakinei neskame ezjakin bezala: " Hori bakarrik falta zitzaigun!", erantsi zuen; baina Primik burua ezker eskuin mugitzen segitu zuen, eta
|
gure
amak ez zuen etsi: " Okerrenean, gogoratu Mendekoste egunean gertatua, apostoluek munduko hizkuntza guztiak jakin zituztenean goi isurizko jakiteaz —‘por ciencia infusa’ esan zuen amak, askotan erabiltzen zuèn esapidean—, Espiritu Santuak haiei suzko mihiak bidali ahala"; euskara ongi ikastea kostatzen ari zitzaidan —liburuak eta baliabideak ere gutxi nituen, gaurko egunean dauden posibilitateekin konparatuta—, eta hauxe zen kontua:
|
|
2011
|
|
|
Izerdia zen gurean nagusi, eta etxe guztia izerdi usaina hartzen joan zen pixkanaka. Hirugarren solairuko Loritoa kexu nuen egunero, bero horrekin ez zegoela eta
|
gure
amak ez bezala banuela garaia etxean diru pixka bat gastatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Bizi zelarik hark konpontzen zizkion arazo burokratiko gehienak, eskariak, agiriak, kontu horiek. Amarengana baino errazago jotzen zuen parrokoarengana, konfiantza handikoa zelako, baina, gainera,
|
gure
amak ez bezala, gaztelaniaz primeran zekielako. Logikoa zen, eta eskertzekoa ere bai, azken zeregin hauetaz ere bera arduratu izana.
|
|
|
–Ea, Aintzane,
|
gure
ama ez da alaia. Serioa baino gehiago, tristea esango nuke.
|
|
2014
|
|
|
Baina lankideek ez zioten utzi. Gero berak... niri egiten didate horrelako zerbait eta gordeko nuen, baina
|
gure
ama ez zen horrelakoa. Baina berak ez zuen sekulan lana utzi, beti beti...
|
|
2015
|
|
|
Purik eta biok lurrera begiratzen genuen isilik, amari esatera ausartu ez ginen erantzun guztiak zenbatzen. Bandido ala ez bandido, ETAkoak zerbait egiten ari ziren behintzat, eta amak,
|
gure
ama ez balitz, gauza bera pentsatuko zukeen seguruena ere.
|
|
|
Abortuari buruz euskaraz. Eskerrak
|
gure
amak ez zuen sekula horrelakorik irakurriko.
|
|
|
Ez diot kontatu nola egin duen negar, elkarrizketa guztian egin ez duen moduan, Amaren azken egunak gogoratzen hasi orduko. Eta
|
gure
amak ez daki, nola jakingo du ba, Txindurritako gertakizunengatik baino hunkituago nagoela bost minutu horietan entzun dudanagatik.
|
|
2016
|
|
|
Ene amak sinesterik ez alabaren argitzen, munduko" faktuetaz"
|
gure
ama ez mintzatzen!
|
|
|
Jarraian
|
gure
amak ez zuen entzun amonak eta bilobak izan zuten elkarrizketa, Antsosolo bidean aienatu zirenean. Baina honen gisakoa izan zen...
|
|
2018
|
|
|
etxean, familian, lantokian, kalean, hedabideetan, sindikatuetan, enpresetan, tabernetan, gauean, eskolan, herri txiki eta handietan, saltokietan, erakunde publikoetan, zeruan eta infernuan.Hala ere, nora goazen zehaztea bezain garrantzitsua da nondik gatozen erantzutea, bereziki, historia eta genealogia propioa debekatzen digun sistema batean. Gure amonek eta, askotan,
|
gure
amek ez zuten eskubiderik kontu korronte bat irekitzeko, jabetzak edukitzeko, unibertsitatera joateko, abortatzeko edo dibortziatzeko. Lortu diren eskubide eta gaitasun kolektibo guztiak, borrokaren bidez izan dira, Bizkaiko erresidentzietako emakumeek bikainki erakutsi diguten moduan.
|
|
2019
|
|
|
Gainera, pediatriako ebidentziek aldatu egiten dituzte orain arte aldaezinak ziruditen ohiturak, hala nola lau hilabeteren buruan fruta pureak sartzea. Horregatik zalantza ugari dago nola egin aurre hazkuntzari,
|
gure
amek ez bezala. Ondoren, hainbat alderditan ikusten dugu:
|
|
2020
|
|
|
Hala ere, medikuek agintzen zizkioten botiketan ere ez nuen aurkitzen behar zuen soluziorik. Beharbada,
|
gure
ama ez zen luzaroko izango, eta denbora horretan nire bizitzaren norabidea aldatzeari normala irizten nion. Ama zaindu nahi nuen, guri emandakoaren pusketa nimiño bat bueltatu nahi nion.
|
|
|
Martin eta
|
gure
ama ez ziren inoiz ondo konpondu, nahiz eta, gehienetan, nire aurrean itxurak egiten ahalegintzen ziren. Ezkondu aurretik, amak ez zidan inoiz ezkutatu ez zuela batere gustuko:
|
|
|
Juaninek bere etxetik pasatzeko esan zidan, aspertu egiten zela eta. Aste Santuko oporrak luzeak izaten dira eta umeak antojagarri bihurtzen gara meriendaren ordua iritsi bitartean, beraz
|
gure
amak ez du batere eragozpenik jartzen Juaninen etxera joateko; dena esaten hasita, etxekonekoa baita Juanin gainera. Espazioko bere panpinekin jolasten hasten gara, gero telebistan modako dabiltzan txotxongiloekin, hurrena Scalextrica munta  tzen dugu, baina ez dugu lortzen martxan jartzerik, Juaninen anaia zaharrenak agingailuak giltzapean gordeta baititu.
|
|
|
KARMELE: Arantzazu,
|
gure
amak ez du fundaziorik.
|
|
2021
|
|
|
Hori dela eta, gure aitak ez zion ezkontzeko eskatu kontserbategiak aurrera egin ez zuen arte, hots, aurreneko mozkinak eman ez zizkion arte. Behin ikusita kontserbategia bide onetik aurrera zihoala,
|
gure
amak ez zuen inolako eragozpenik jarri berarekin ezkontzeko, eta ez pentsa azken hau maltzurkeria hutsa denik, argi eta garbi esan ohi zuen gure amak, izugarri maite izan arren, ondo bizitzea, luxuz inguratuta, gogoko, ezinbesteko agian, zuen emakume bat zela aitortu beharrean nago-eta, gure ama ez zatekeen inoiz kanpotik etorritako arlote batekin ezkonduko, gure aitak gurasoen etxean zuen guztia... Gure amak berdin berdin bizi nahi baitzuen bere etxe berrian, bere gurasoenean egin bezala, hots, esne mamitan.
|
|
|
Hori dela eta, gure aitak ez zion ezkontzeko eskatu kontserbategiak aurrera egin ez zuen arte, hots, aurreneko mozkinak eman ez zizkion arte. Behin ikusita kontserbategia bide onetik aurrera zihoala, gure amak ez zuen inolako eragozpenik jarri berarekin ezkontzeko, eta ez pentsa azken hau maltzurkeria hutsa denik, argi eta garbi esan ohi zuen gure amak, izugarri maite izan arren, ondo bizitzea, luxuz inguratuta, gogoko, ezinbesteko agian, zuen emakume bat zela aitortu beharrean nago-eta,
|
gure
ama ez zatekeen inoiz kanpotik etorritako arlote batekin ezkonduko, gure aitak gurasoen etxean zuen guztia eskaini izan ez balio. Gure amak berdin berdin bizi nahi baitzuen bere etxe berrian, bere gurasoenean egin bezala, hots, esne mamitan.
|
|
2022
|
|
|
etxetik kanpo baizik ez zuten edaten. Gure aita eta Mikelena haragia brasan erretzen, auzoaren emaztea entsalada prestatzen, eta
|
gure
ama ez zen inondik ageri.
|
|
|
Zeren Javierren ama ez zen nire ama bezalakoa, azal beltzaran eta begi nekatukoa, haren ama gehiago zen begi luzaranekoa eta begirada kartsukoa. Ez naiz esaten ari
|
gure
amak ez diola kartsutasunik aurkitzen bizitzari, ez, esan nahi dudana da gure amak nahigabe bat duela Javierren amak ez zuena. Baina gure ama gauza txikiekin da kartsua eta oraindik bete gabeko ametsak dituenaren edertasuna erakusten du.
|
|
|
Eta gauza gutxi erosten zuen, zeren hain zen mehea, ezen soslaiez jartzen bazen, denek ez zuten ikusten. Amona ohean hil zen, bakarrik, eta auzoko andreek beilatu zuten,
|
gure
ama ez zelako inoiz irten bere haserretik. Eta nik ez dakit zer zen barkamenik ez zuen hura, baina hori niri berdin zait, zeren, herrietan gorrotoa heredatu egiten bada ere, behiak eta negozioak bezala, niri ez zitzaidan ezer iritsi gorroto horretatik.
|
|
2023
|
|
|
" Ez hadi ergela izan. Itsu batek ere igarriko likek; beno, amak ez, baina
|
gure
ama ez den edozein itsuk antzemango likek". Barre egin zuen.
|
|
|
" Amaren aurrean bortxatu ninduten, arropak kenduta. Gauez sartzen ziren beti, eskuburdinak jartzen zizkiguten, trapu bat jartzen ziguten begian, ezer ikus ez genezan, baina
|
gure
amari ez. Nahi zuten guztia egiten zuten gure gorputzekin.
|