|
2002
|
|
|
Gero, hirurok etxean sartu, eta izeba errosarioa errezatzen hasi zen. Eta etxean
|
genuen
Ama Birjina txit garbiaren irudiari kandelatxo bat piztu zion.
|
|
|
ama hilzorian zegoela. Zenbat agurmaria errezatu nizkion nik egun haietan etxean
|
genuen
Ama Birjinaren irudiari! Eta promes egin nion Itziarko erromesaldira joango nintzela, oinez, baldin eta gure ama sendatzen bazuen.
|
|
2003
|
|
|
Orduan halako arrakasta zuen Nazio Iraultzaren bidetik eta, Pio XII.aren benedikapen guztiekin, gure Estatuburu zaharrarentzat otoitz eginez, frantses katoliko zintzoek ongi ikasiko
|
genuen
amen erraten itsutuki Filipe Pétain gidari, zuhurrari?, italiarrek jadaneko Benitori, alemanek Adolfori eta espainolek Patxikori egin ohi zuten bezala.
|
|
2004
|
|
|
Ikaratu ginen, bai horixe, amildegi baten ertzean doi gelditu baikinen! Eta aitak hasperen egin zuen, berdin egin
|
genuen
amak eta biok, baina amona Sinforosak ez: automobiletik irten eta, amildegiaren parean jartzen zela, batean beheari eta bestean goiari begira, halaxe oihukatu baitzuen, eskua ukabil eginik:
|
|
2005
|
|
|
–Egunik ederrenak, medikuarengana joaten ginenekoak izaten ziren –adierazten du, haurtzaroko aldi zoriontsuenari buruz galdetzen bazaio– Oso berezia sentitzen nintzen orduan. Autobusa utzi eta, kontsultara joan aurretik, kafetegi batean sartu eta kafesnea hartzen
|
genuen
amak eta biok, croissant egin berriarekin. Beti kafetegi berean.
|
|
2009
|
|
|
G IZARTE ARKAIKOENETAN ERE aurkitzen den ideia da, atzo arte gidatu gintuen aitaren, zahartzaroan eta azkeneko gaixotasunean zaindu
|
genuen
amaren heriotza, ezabaketa barik, desagerketa bat gure artetik izan zela, joate bat beste toki batera, han bestelako biziera bat bizitzen jarraitzeko, gugandik aparte, baina guztiz aparte ere ez, edozein momentutan, eta batez ere ametsetan, gurekin harremanetan sar baitaitezke.
|
|
|
Herrenak eta biok geure logelatik aditzen
|
genuen
amaren negar itoa.
|
|
|
Eta gu pozik, aita ikusten. Amarena izan zen penagarriagoa... negar egiten
|
genuen
amaren faltan. Aitarena, aldiz...
|
|
2010
|
|
|
Natorren amarengana, bere beste gaitz hartaz hitz egin nahi bainizuke; hasieran, ni Elorrietara joan bitartean?, sintomak ez ziren hain bitxiak izan, bere jarrera aldaketa nabaria izan bazen ere: nabaria haren isiltasuna, inorekin hitz egiteko gogorik ez balu bezala, eta nabaria haren ibilera nagia, gero eta nagiagoa, pausoa ere moteldu balitzaio bezala; guk, hala ere, normaltzat hartu
|
genuen
amaren jarrera, espero ere, espero baitzitekeen halako erreakzio bat Pagoagako porrotaren ondotik; nola ez zen, bada, gure ama bere baitan itxiko, pneumonia ere ez zitzaion gozoa gertatu, egia esan!?, eta nola ez zuen galduko inguruarekiko interesa, berak amesten zuèn zerua, urrats batera baizik ez zuena, errotik erauzi bazioten?; tarteka, baina, bere zirkulutik ateratzen zen, eta orduan edonore...
|
|
|
Natorren amarengana, bere beste gaitz hartaz hitz egin nahi bainizuke; hasieran —ni Elorrietara joan bitartean—, sintomak ez ziren hain bitxiak izan, bere jarrera aldaketa nabaria izan bazen ere: nabaria haren isiltasuna, inorekin hitz egiteko gogorik ez balu bezala, eta nabaria haren ibilera nagia, gero eta nagiagoa, pausoa ere moteldu balitzaio bezala; guk, hala ere, normaltzat hartu
|
genuen
amaren jarrera, espero ere, espero baitzitekeen halako erreakzio bat Pagoagako porrotaren ondotik; nola ez zen, bada, gure ama bere baitan itxiko —pneumonia ere ez zitzaion gozoa gertatu, egia esan! —, eta nola ez zuen galduko inguruarekiko interesa, berak amesten zuèn zerua, urrats batera baizik ez zuena, errotik erauzi bazioten?; tarteka, baina, bere zirkulutik ateratzen zen, eta ord...
|
|
2011
|
|
|
–Hezkuntzan euskal herritar batek eskubidea izan behar du bere hizkuntza aukeratzeko. Garai batean asko aipatzen
|
genuen
ama hizkuntzan hezteko eskubidea. Hori bermatuta dagoela dirudienean, gertatzen da jaiotzen diren haurren bi herenek ez dutela euskara ama hizkuntza.
|
|
|
Ezpeleta, Luhuso eta Itsasuko gurasoak bildu eta Arrokagarai ikastola elkartea sortu genuen 2008an, Itsasun ikastola bat eraikitzeko asmoarekin. 2010eko irailean egin
|
genuen
ama ikastolara lehen sartzea 17 haurrekin. Halere, orain dauden tokia ez da behin betiko ikastola, Seaskak errentan hartutako etxe batean baitaude eta denak gela bakar batean.
|
|
|
Noizbehinka entzuten zen zarata bakarra oihanean jaurtitako tiroren baten danbateko lehor eta arina izaten zen edo goiko logeletan esnatutako haurren baten negarrak. Orduan entzuten
|
genuen
ama kartak mahai gainera botatzen eta eskaileretara korrika joaten, bere soineko luzearen firi fara korridoreetan ezabatzen zen arte. Amaigabeak ziren korridore haiek, izozgarriak, ikaragarriak.
|
|
2012
|
|
|
mitxoletak dauzkagu begi hazkurri. Gehiago, dena, harantzago dago, atzean utzi
|
genuen
amaren esnean, zain beti, zain betiko jarioan, mara mara miraz mirarian. Atzotik gehiago behar dugu, betikoak gara atzoko ilintian.
|
|
2013
|
|
|
O.P.: Tele asistentzia zerbitzu bat jarri
|
genuen
amaren etxean. Bakarrik bizi da, bai, eta oraindik ondo moldatzen da.
|
|
|
–Ordurako susmatzen
|
genuen
amak eta biok erakundeak bazuela ordezkatzaileen komando bat, ekintzak burutzen zituenean aztarna faltsuak utzi edo ikerketari oztopoak jartzeko erabiltzen zuena. Konbentzituta nengoen Garibaldiren atxiloketak hipotesi hori frogatuko zuela, baina ez nuen lortu.
|
|
2015
|
|
|
Baina Europarako gure zubia zen, saihestezina. Europa zain
|
genuen
amak hainbeste gorroto zuen herrialde horren ostean. 1.019 kilometro dago Gasteiztik Genevara.
|
|
2017
|
|
|
Haren ezpal berekoa zara. Aitak eta nik, aldiz, ez
|
genuen
amaren maitasuna galdu nahi, ulertzen?
|
|
|
Itxaron egin
|
genuen
amaren karkasa hautsira nolabait ohitu ginen arte. Deserosotasunak bere lekua galdu zuen, odol putzuak bere esanahia diluitu.
|
|
|
Gutxitan ikusten
|
genuen
amaren ama. Donostiara asteburu pasa joaten ginenean baino gehiago, gure etxera astebete pasatzera etortzen zenean.
|
|
2018
|
|
|
Hori ez baitzuen aski, adar sendo bat hautsi, eta hanka eta esku banaz atxikirik, saihetsetan ziztatzen zituen piztia amorratuak eta muturrean ematen zien. Esan beharrik ez dago nola gozatzen
|
genuen
amak eta biok jolas harekin.
|
|
|
Kolpe latza izan zen gure familiarentzat aitaren heriotza: handik gutxira, baserria utzi eta kalera jaitsi behar izan
|
genuen
amak eta lau anai arrebok, baina orduan ere gure arteko adiskidetasunari eutsi genion Anxok eta biok. Elkarrekin geunden langile bila zebilen enpresaren iragarki hura herriko plazan irakurri genuenean, azoka egun batean; elkarrekin erabaki genuen aukera hura aprobetxatzea, eta elkarrekin egin genuen Monfortetik Laudiora arteko bidaia.
|
|
2019
|
|
|
Ez omen zen inoren errua. Anaia biok pentsatu
|
genuen
amak beste norbait aurkitu zuela. Azken finean, emakume mehea zen, elikadura zaintzen ari zena beti, liburuak irakurri, irribarreak banatu...
|
|
|
Ama Birjiñe Abenduko, argitu orduko ilunduko. Abenduaren 8an
|
genuen
Ama Birjina Abenduko; bada, horixe: argitu orduko ilunduko.
|
|
|
Gure generazioa lehenetarikoa izan da lan profesionalera masan sartu dena. Baina 30 urte genituenean presioa jasan
|
genuen
ama izan gintezen. Ez zen nahikoa profesional ona izatea.
|
|
2020
|
|
|
Gaizkilea mafioso errusiartzat jo dute, haren beste jatorria gehiegi nabarmendu gabe. Munduari eginiko ekarpena txalogarria izan balitz, segituan ikertuko
|
genuen
ama edo aita nondarra duen edo zuen. Baina mafioso baten kasuan...
|
|
|
Itziar Lopez de Lacalle Añarbe (Gasteiz, 1958), zainak Araban eta Gipuzkoan dituena: «Gasteiztarrak nituen gurasoak, baina tolosarra
|
genuen
amaren aldeko aitona, gazterik Araiara bizitzera etorria. Gure aita, osaba Ruben eta beste zenbait, Andoni Urrestarazu Umandi-rekin hasi ziren euskaraz ikasten».
|
|
|
Goizero deitzen ziguten telefonoz amak gaua nola igaro zuen esateko, eta ospitalean zegoenean ere argazkiak bidaltzen zizkiguten Whatsapp bidez, ama nola zegoen ikus genezan. Irudietan lasai ikusten
|
genuen
ama, etzanda, hodirik edo halakorik gabe, lo bezala. Bi egun egon zen hala Donostian, eta hirugarren egunean, apirilaren 1ean, hil zen.
|
|
|
Miguelek eta Danilok eskolan jarraitzen zuten. Nolanahi ere, ez
|
genuen
amaren hutsunea betetzen.
|
|
|
–Martine, artatzen
|
genuen
ama hil zenean, betikoa entzun ninan, hots, alabatxoak egun batez zeruan ama topatuko zuela.
|
|
|
Informazio eske hots egin genuen baleen erreskatea antzezteko. Itsasontzia eraiki
|
genuen
amaren garajean, baleak josi, bizkarretik ur txorrotak botatzeko sistema bat egin genien, zodiak txiki bat puztu eta afixa pintatu: “Bolantarik ez”.
|
|
|
Horrela ikusten
|
genuen
amak, nire anaia Matthesek eta nik errepidean urruntzen.
|
|
2021
|
|
|
Erretiratzeko adinik ez zuen oraindik, bizpahiru urteko lana zuen, baina ezetz, ez zuela lan gehiago egingo esan zuen, eta orduz lehen hartu zuen erretiroa. Ama, ezinean zen, eta senideok bat egin
|
genuen
amari laguntzeko, ama zaintzeko. Are gehiago batu ginen, batak besteari laguntzeko.
|
|
|
Kafetera italiarra zen, hilabete gutxi lehenago erosi
|
genuen
amak eta biok Otaño txirrindulariaren burdin dendan, hainbat lapiko berrirekin batera. Itzulera Handia ospatzen ari ginen, eta sukaldeko ontzi berriak nahi zituen amak.
|
|
2022
|
|
|
Ez
|
genuen
ama izan nahi zientziaren bitartez, modu naturalago bat topatu nahi genuen. Ez zen posible izan, eta onartu genuen.
|
|
|
Minbizia zuen, eta hiru hilabete eman zituen Iruñeko San Francisco Javier klinikan. Sendatuko zen itxaropena genuen, eta guzia hipotekatu
|
genuen
amaren tratamendua ordaindu ahal izateko. Guzia.
|
|
2023
|
|
|
Maria Luisa: Iruñeko biltegietara astero joan behar genuen erostera eta generoa La Montañesako autobusetan edo Irati trenean ekartzen
|
genuen
amak eta biok. Gero, geltokitik, herriko haurrek prozesioan eramaten zuten zama dendaraino, gozoki batzuen truke.
|
|
|
Duela gutxi atera
|
genuen
Ama Birjinaren eguneko segizioan.
|
|
|
Kontzertu gutxi batzuk eman ditu gurekin, baina oso oso gustura gaude berarekin, egundoko indarra eman digu. Gainera, emakume bat taldean izatea handia da guretzat, beti gizonak egon baikara; pandemia garaian bira txiki bat egin
|
genuen
Amak taldearekin, baina gutxi gehiago. Alde horretatik, oso oso kontentu gaude.
|
|
|
Arrazoi horiengatik guztiengatik aholkatu zidan, nire Gisele maiteak, haren eta bion artean itsus eta afrus bihurturiko negozioaren agintea hartzea eta Flor do Minhori norabide berri bat ematea. Eta zu burutik apur bat nahastuta zenbiltzanez, bada negozioaren agintea hartu
|
genuen
amaren bedeinkazioarekin. Argi gera dadila, aita, zure eta denon hobe beharrez egiten dugula.
|
|
|
Nire amak konplexuz hitz egiten zuen halakoekin; esate baterako, nire izeba zahar batek, bere laurogeita urterekin, artean neskame jarraitzen zuen gaztetatik zerbitzatu zuen etxean; etxekoak beste klase batekoak ziren. Izebak bazkaltzera gonbidatzen gintuenean, sukaldean jaten
|
genuen
amak eta biok, aberatsek utzitakoetatik, zein baino zein gauza finagoak; izebak egiten zuen legatz tartak ez zuen parerik. Aberatsen gutiziak probatzen ari ginela, eta pozik; baina, aldi berean, haien mahaitik urrundurik.
|