|
2000
|
|
|
Baina orduan bigarren mailako bertsolariak hartu zituzten. Hemen berriz sartu
|
gara
zaharrak, gazteak, lehenengo mailakoak, bigarrengokoak, gazteak zirelako gehiegi ezagutzen ez zirenak... Herri osoak parte hartu duen txapelketa bat izan da.
|
|
|
Herri osoak parte hartu duen txapelketa bat izan da. 24 talde osatu eta ibili
|
gara
eta herri osoan giro bat sortzeko balio izan du.
|
|
|
egoera komikoak sorraraziko ditu. Bestetik, amaren pertsonaiaren bidez antzerki poetiko batean murgilduko
|
gara
, non sinbolo eta ikus jokoek izugarrizko garrantzia hartuko duten; hala nola, argazkiek, diapositibek, dantzak, abestiek... Euskararen historiaren alde tragikoa azaleratu arren, ez diote umoreari muzin egiten.
|
|
|
«Betiko topikoetan ez erortzen saiatu
|
gara
, zerbait errepikatzekotan, beste modu batera izan dadila»
|
|
|
Jaurerriaren aparkaleku zabalean autoa utzi ondoren, lorategiaren albotik pasa eta Aizkolegi aldera doan pistara aterako
|
gara
; ezkerretara joko dugu, ordea, Balangondoa aldera, Arbaztegiko hego magaletik Oieregiko bidean. Herri honetako zubi ederraren albotik igaroz, baina bera zeharkatu gabe, berehala hartuko dugu eskuinera sortzen den Meateko bidea.
|
|
|
Bai Mallurketatik bai Erreparatzea aldetik, aise iritsiko
|
gara
Meateko lepora. Gaur egun aurriak besterik ez badira ere, lepoan ikusiko ditugun txabolak eta trikuharriak igarobide honek mendetan zehar izandako garrantziaz hitz eginen digute.
|
|
|
Aurrera jarraituz, pistatik Suspiruko lepora jaitsiko
|
gara
orain. Bertan Bertizko mugarekin topo eginen dugu harzara eta miraritsuki pistaren hondamenaz salbatu den Suspiruko trikuharriarekin ere.
|
|
|
Pagadi beltzean barna ibili ondoren, Aizkolegirako pistara aterako
|
gara
eta luzea eta astuna irudituko bazaigu ere, arazorik gabe eramango gaitu hasierako aparkalekura, lorategi ederraren paretik
|
|
|
Utopikotzat hartuak izan zineten orduan. Egun, berriz, beste egoera batean bizi
|
gara
, ezta?
|
|
|
Arrazoiak geure izaera, gure herria eta gure bizitza bera ikusteko moldean atzemanen dituzu. «Guk» horrela
|
gara
. Ez gara espektakulu eta hedabidetarako jendea izan, ez Baiona edo Donostiako antzoki handi batean kantatzeko arizaleak izan.
|
|
|
«Guk» horrela gara. Ez
|
gara
espektakulu eta hedabidetarako jendea izan, ez Baiona edo Donostiako antzoki handi batean kantatzeko arizaleak izan. Gure lekua herrixketan egon da; herri xehe eta apaletik hurbil.
|
|
|
«kalean ezagunak
|
gara
eta jendea kontu kontari hasten zaigu, hura ondo eta bestea gaizki. Hauteskunde kanpainan bereziki errietan hasten zaizkigu batzuk beste kolorekoen alde egin dugula sinetsita.
|
|
|
«Nortasun propioa duen kultura saioa egiten ahalegintzen
|
gara
, nahiz eta albistegi ordutegi baten barruan kokatua egon»
|
|
|
Sagardoarekin egindako pattarra da, ardoarekin brandy a egiten den bezalatsu. Ez
|
gara
aurrenak izan, ez eta originalak ere. Gai honetan, normandiarrak izan dira aitzindariak benetan.
|
|
|
Urtero telebistan ikusten ditugun irudiek Rio, Venezia edo Tenerifera joateko gogoa pizten digute nonbait. Dirua soberan eta astebeteko oporrak ditugula pentsatu eta gertueneko bidai agentziara hurbildu
|
gara
. Irudimena askatu eta Rio de Janeirora joan nahi dugula esan diogu agenteari.
|
|
|
esan dudalako harentzat errazagoa da. Gertakizunak gertakizun, alfabetatzearen eremuan lan handia egin behar dugu; 35 urtetik gorako euskaldunak asko
|
gara
eta, urteak pasatu diren arren, oraindik alfabetatu barik eta, beraz, konplejuz betetako euskaldunak daude.
|
|
|
Euskalkia gora eta behera ari
|
gara
baina sakoneko arazoa ahozko euskara dela uste dut. Orain arte Euskaltzaindiak idatzizko euskara landu du, irakaskuntzan eta testugintzan ere bai, berdin hedabideetan...
|
|
|
oso azalekoak dira ahozko euskarari buruz ematen diren arauak. Beti ibili
|
gara
idatzizko hizkuntza horrekin, ahozkoa landu barik. Zein da kontua?
|
|
|
Familiaz ari
|
gara
, bestalde, baina familia aldatzen ari da. Gure gazte gehienak euskaldunak dira% 50etik gora eta gehiengoa.
|
|
|
Beharbada fonetismora hurbildu
|
gara
, distantzia handia dagoelako 40 urtetik gorako jendearekin, horiek eskolatuta daudelako baina ez euskaraz. Herri aldizkarietan joera izan da esaten direnetara ahalik eta gehien hurbiltzea horrela errazago irakurtzen dutelako, baina hori ez da horrela.
|
|
|
Kazetari gazteak esan duzula eta benetan garrantzizko gaia denez, gure artean komentatzen aritu
|
gara
nola interesgarria izan daitekeen Xuxen zuzentzaile informatikoan euskalkietako ahal denik termino gehienak sartzea, eta zergatik ez, aditzak ere bai. Horrela, zuzentzaileak ezagutuko luke
|
|
|
Euskaltzaindian, Jagon sailaren egitasmoen artean, badago horretarako lantalde bat sortzeko asmoa. Hori idatzita dago, onartua eta hurrengo hilabeteetan hasiko
|
gara
bilerak egiten Euskaltzaindian gai hau nola eraman daitekeen aztertzeko. Gero hitz egingo dugu hizkuntza politikakoekin eta beste batzuekin.
|
|
|
Bataila horren jarrera muturrekoenak Bizkaian gertatu ziren, batzuk tanborrarekin idatzi nahian eta beste batzuk bizkaieraren edozein usain kendu nahian. Horregatik, Iparraldean kontua leunago joan da eta gauza asko gorde egin dira; eta gu ere Iparraldera begiratzean kontu handiz aritzen
|
gara
. Testuinguru formalenetan ere, etxe honetako lehendakariak, Haritchelarrek, bere euskalkian hitz egiten du eta ez da ezer gertatzen.
|
|
|
Horrelako legeak egokitzea lortzeko, halako gizarte adostasun oso handia behar da. Hori lortzen saiatu genuke, bestela azkenean, helburu dena bitarteko bihurtzen da eta bitartekoa helburu, eta ez
|
gara
zurrunbilo honetatik ateratzen. Ea zer egiten duen Usurbilen lau urteko umeekin Barakaldoko batek.
|
|
|
Euskalkia erabili izan denean, prestigioa emateko izan da baina une honetan ez da erabiltzen. Gu euskara batua eta ona erabiltzen saiatzen
|
gara
. Baina zenbait gauza gurean ez dugu onartzen, adibidez,
|
|
|
esaten dugu. Orain HABErekin batera plan piloto bat diseinatzen ari
|
gara
, «Arrasate Press» ARKOko kazetariak modu pertsonalizatuan trebatzeko. Batetik zuzentzaile bat dugu eta gero trebatzaile bat, bi hiru urteko epe batean kazetarien maila jasotzeko.
|
|
|
Batetik zuzentzaile bat dugu eta gero trebatzaile bat, bi hiru urteko epe batean kazetarien maila jasotzeko. Oraindik ez da plana abiatu baina zertzen ari
|
gara
. Gero gurean ateratzen bada, beste leku batzuetan ere ekingo zaio.
|
|
|
Batua bultzatu behar dugu, eta bultzada horretan euskalkiak oso garrantzitsu dira. Horrez gain, ondo bereiztu behar dira ahozko hizkuntza eta idatzizkoa, eta idatzizkoan ezin
|
gara
fonetismoan jausi. Hor gehiegikeria bat egon da eta ez dugu jakin izan topatzen gure ahozko tradizioak idatzizko tradizioa ere izan duela.
|
|
|
ra pasatu
|
gara
eta hori oso garrantzitsua da.
|
|
|
Aurten, 2000 urtea, lau katu izan
|
gara
. Irakasleok nahiago dugu erosketak egitera joan eta jai egun bat gehiago izan, kobratutakoa gainera!
|
|
|
«Normaltasunaren esparruaren» barruan ere, zeharo urruti gaude kultura batek behar beharrezkoak dituen gutxieneko jarduera batzuetatik. Lau hari mehek eusten diote gure eguneroko jardunari askotan, eta ez da boutade bat, sarritan bi lagunek aparato burokratiko oso batek baino lan gehiago egin izan dutela erakusten den herri batean bizi
|
gara
.
|
|
|
«Badakigu ia existitzen ez den herri bati itxura eman nahian gabiltzala. Hemendik eta handik, zatika eta presaka ari
|
gara
gure existentziaren frogak biltzen, jantzi dotore bat eman gura diogu gure egunerokotasun ahulari. Ez dakit oraindik nola ez diguten bekokira bota Israel artifizial bat sortu nahian gabiltzanarena».
|
|
|
Euskaldun izateak ez gaitu epai unibertsal batzuetatik absolbitzen, ez dugu buldarik. Kultur komunitate bat
|
gara
, baina komunitate horren barruan euskaldun zapalduak daude, baina baita euskaldun zapaltzaileak ere, banguardiako artistak daude, baina baita jarrera estetiko atzerakoienen defendatzaileak ere, poeta fusilatuak daude, baina baita poesia fusilatu izan duten apostoluak ere...
|
|
|
Garai zailetako dinamika batera ohitu
|
gara
. Gaur egun ere, begiratzen hasita, zenbat gauza ateratzen da oraindik ere langile on askoren nolabaiteko militantismo bati esker?
|
|
|
Haran batzuetan jendea banaturik bizi zen, hainbat herritan ere bai. Laborari batzuek alde egiten zuten, benetako erbesteratu politikoez mintzatzen ahal
|
gara
, iruindar anitz kasu. Eta gorrotoek belaunaldiz belaunaldi irauten zuten.
|
|
|
Euren folklorea ekonomikoki errentagarri bihurtu eta bizirik iraungo dute. Baina ezin
|
gara
eurekin solidario izan, garapenak eta pragmatismoak gure elkartasuna zentzugabe bihurtu dutelako. Eurek elkartasunez beren begiak uzten dizkigute etorkizunari aurre egiteko izan behar duten beldurra sentitzeko.
|
|
|
Gainera, itxi samarrak izan
|
gara
kontu horietarako; familia, erlijioa eta pudorearen zentzu handia dago gure artean
|
|
|
azken hogeitaka urteetan gertatu ez dena gertatu da, abertzaleok gai garela, ditugun ezberdintasunen gainetik, gutxieneko puntu amankomunetan adostasunera iristeko eta elkarlanean aritzeko. Gai
|
gara
, Eusko Legebiltzarrean Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuak elkarrekin aurrera ateratzeko, berdin Bizkaia eta Gipuzkoako Foru Aldundietan eta hainbat eta hainbat udaletan. Guzti hau, soilik botoen indarra erabiliaz, herri ordezkari moduan lana eginez, demokraziaren arauak jarraituz.
|
|
|
Gaur egun literaturak oihartzun gehiago dauka mamia baino. Azkenean literatur zaleak eta igande arratsalde batean gustuen liburu bat irakurtzen igaroko dutenak beste inorekin kalera joan gabe, edo mendira joan gabe, gutxi
|
gara
, sekta bat zentzu batean. Gutxi gara eta gainera gure zaletasuna guztiz zaharkitua da, aurreko mendeko zaletasun baten atzetik gabiltza, baina jendearen bizitzan lehen, sortu arte, literaturak zeukan gaur ez duen garrantzia.
|
|
|
Azkenean literatur zaleak eta igande arratsalde batean gustuen liburu bat irakurtzen igaroko dutenak beste inorekin kalera joan gabe, edo mendira joan gabe, gutxi gara, sekta bat zentzu batean. Gutxi
|
gara
eta gainera gure zaletasuna guztiz zaharkitua da, aurreko mendeko zaletasun baten atzetik gabiltza, baina jendearen bizitzan lehen, sortu arte, literaturak zeukan gaur ez duen garrantzia. Orduan, pertsona batek bere bizitzaren atal bat kontatzerakoan erreferentzia bat behar bazuen, ba liburua izango zen, antzerki obra bat agian.
|
|
|
Ez, ez. Gu beti egon
|
gara
xume eta ahulekin; jazartuak izan diren apaizekin beti. EAJ ez da alderdi kontserbadorea, izatekotan, erdialdealdera begiratzen duen zentroko alderdia da.
|
|
|
Askotan Madrilen botoa eman dugu Izquierda Unidarekin eta ez dugu galdu gure leinua. Soldaten gaian ere aitzindariak izan
|
gara
. Guk ez dugu deus ikusterik Fraga Iribarnerekin ez Aznarrekin.
|
|
|
Oraingo diskurtsoarekin askozaz erosoago sentitzen naiz. Legealdi berrian Madrilen biziko
|
gara
deserosoago eta Euskadin ostera erosoago.
|
|
|
Preso horien eskubidea betetze aldera jokatu genuen horrela; preso askok horrela eskaturik. Ez
|
gara
inola ere errudun sentitzen. Guk ez genituen tresna guztiak arazoa ondo bideratzeko.
|
|
|
Beti pilota gehiago eskatzen dute, beti ere bestea baino gehiago direnean noski. Erabaki garrantzitsuak hartu behar dira eta batzutan ez
|
gara
ausartzen. Pilota oraindik artisauen eskuetan dago eta materiala estandarizatzeko arazo asko daude.
|
|
|
Hori kontuan izanik, eta XXI. mendea euskararen mendea izatea nahi baldin badugu behintzat, 1998ko irailean abiatu zen prozesu politiko berriaren aurrean euskalgintzak ere jarrera bultzatzailea izan behar duela eta bere baliabide guztiak martxan jarri behar dituela ohartzen
|
gara
. Gogoeta honek presoenganako elkartasuna adieraztera bultzatu gaitu, horixe baita momentu honetan prozesua oztopatzeko Paris eta Madrilgo Gobernuek darabilten jukutria, hau da, Euskal Herriak demokratikoki erabakitzeko duen eskubideari jartzen dioten traba.
|
|
|
«Demagun bikoizlari batek Marlon Brandori ahotsa ongi jartzen diola; bada, saiatzen
|
gara
hori errespetatzen, hurrengoan ere berak jar diezaion. Hain zuzen, lehen ez bezala, orain ez ditugu bikoizlari finkoak bikoiztetxeetan.
|
|
|
Kilometro eta erdira Artadi auzora helduko
|
gara
. Bertaratu eta San Migel eliza eta inguruaren ikuspegi zabala izango dugu:
|
|
|
Bidegurutze berri batera heldu eta ezkerrekoa jarraituko dugu. Pinudia ezkerrean utzi eta beste gain batera helduko
|
gara
. Hemen, parean dugun bidea hartu eta pinudi baten albotik baserriz baserri Azkizura doan errepidearekin bat egingo dugu (3,5 km).
|
|
|
Malda gogor baten ondoren Azkizuko (4,5 km) auzoan barneratuko
|
gara
. Baserri ederren auzoak eliza ederragoa du eta eliz atariko aterpeak hainbatetan bertakoak ekaitzetik babesteko erabilia izango zela nabari du.
|
|
|
Azken baserriaren alboan doan eskuineko bidea jarraitu. Azken gainera iritsiko
|
gara
. Txilardi eta otadi artean larreak nagusi dira eta mikaren moduko hegaztiak agertzen dira.
|
|
|
Zumaia aurrez aurre dugula San Telmoko hondartzaren atzean nola ezkutatzen den ikusten da, Santiagoko hondartzari bere burua azalduz. Bidea jarraitu eta malda jaitsiz, Getariatik Zumaiara datorren errepidera helduko
|
gara
museoa igarota. Atzean geratu dira artadi eta mahatsondoak.
|
|
|
«Egin kontu, Galiziako Telebistan dokumentalaren aldeko apustu garbia egin dute, eta uneotan koprodukzio bat ari
|
gara
prestatzen haiekin, bakailaoaren arrantzari buruz»
|
|
|
Gai anitz dago kanpoan saltzeko, `Euskal sortzaileen' dokumentalak adibidez, ez dira atzerrian saldu, nahiz eta egundoko maila eduki, bai itxuran, bai mamian. Hori dela eta, euskal gaiei heltzen diegun ekoiztetxeak batzen saiatuko
|
gara
gure lanak munduan barrena sal ditzagun. Gai unibertsalak izanik, Japonia eta Korean alegia, erraz saldu ditugu».
|
|
|
Adibide bakarra jarriko dugu: Hegoaldeari dagokionez, biblioteka lege berezirik ez duten autonomia erkidego bakarrak
|
gara
. Bitartean, Katalunian bat ez, bi egin dituzte (1981, 1993).
|
|
|
Eta Biblioteka Nazional bat. Zergatik ez
|
gara
jartzen hara begira?
|
|
|
Datozen hamar urteetan sail industrialak indartuko ditugu, denok batera, herritarrok, zinegotziek eta ekonomiaz arduratzen garenok. Bigarren PCD xede bat abiatuko dugu 2000 urteko irailean eta aterabide gabeko egoeratik jalgiko
|
gara
|
|
|
Lanean ibiliak
|
gara
beti: udan etxean eta neguan basoan...
|
|
|
Hiru urtetan hiru hauteskunde garrantzitsuren lekuko izango
|
gara
: 1998ko urrian EAEko autonomikoak, 1999ko ekainean udal eta foru hauteskundeak, eta oraingoan Espainiako Parlamentua erabakiko dutenak.
|
|
|
Gaur egun ingurune naturalak babesten direnean beste arrazoi batzuk dira eskuartean. Gure gizartean ezarri den garapen eredu sozio-ekonomikoa, pixkana mundu guztian zabaltzen ari da, ondorioz, giza populazioaren hazkuntza neurrigabea ari
|
gara
bizitzen, gero eta baliabide gehiago behar ditugu bizitzeko eta azkenean honek guztiak, ondorio larriak ekartzen dizkigu. Arrazoi desberdinengatik balio handia duen hainbat paisaje natural, hondatzen ari gara.
|
|
|
Gure gizartean ezarri den garapen eredu sozio-ekonomikoa, pixkana mundu guztian zabaltzen ari da, ondorioz, giza populazioaren hazkuntza neurrigabea ari gara bizitzen, gero eta baliabide gehiago behar ditugu bizitzeko eta azkenean honek guztiak, ondorio larriak ekartzen dizkigu. Arrazoi desberdinengatik balio handia duen hainbat paisaje natural, hondatzen ari
|
gara
. Duela 100 urte baino gehiago zenbait herrialde paisaje jakin batzuen babes premiaz ohartu zen.
|
|
|
Egia esan, nahi den guztia ez da aurrera eramaten, eta oraindik gauza asko dago egiteke. Edozein modutan, kontuan izan behar dugu gure inguruan orain dela urte gutxi arte ez zela ezer egiten eta orain, pixkanaka bada ere, ingurune babestuak kudeatzen hasi
|
gara
.
|
|
|
Gu beti egon izan
|
gara
lurralde antolaketaren alde, eta natur inguruneak babestea, lurraldea antolatzeko modu bat da. Edozein modutan, badugu zenbait kezka gai honi dagokionean.
|
|
|
Hauxe da, azken batean, demokrazian sakontzea. Beti izango
|
gara
etorkizun nazional polemikodun gizarte bat. Egitasmo desberdinak dauden neurrian, eztabaida hori gurekin izango dugu.
|
|
|
Zergatik egiten duzue hori? Eta gainera gauza bat ez zaigunean gustatzen zergatik haserretzen
|
gara
–Eta pobreak ez dira haserretzen.
|
|
|
arropa, janaria, jostailuak, liburuak, lan tresnak... Gu ondo portatzen bagara pobreekin, beraiek ondo portatuko dira gurekin, arriskua daukagunean, zerbait behar dugunean... Saia gaitezen denok eta ez
|
gara
damutuko.
|
|
|
Nahi edo nahi ez, beti atzean daude, zalapartaren itzalean gordeta. Soinu teknikarietaz ari
|
gara
, eta bide batez, produktoreetaz, abestiei azken ukitua emateko arduradunak, soinuaren kolorea zein izanen den erabakitzen dutenak.
|
|
|
Hemen konbentzitu egin behar da, hemen partiduek konbentzitu egin behar dute... politika eginez, hau da, soluzio zehatzak lortuz jendearen onurarako. Minimo batzuen babesean bildu behar
|
gara
berehalaxe (beti ere bakean, elkarren arteko errespetuan, inolako indarkeriarik gabe) euskal herria eta euskal kultura maite dugunok, zeren, iruditzen zaidanez, nazionalismo espainolaren oldarra indartsu baitator oraingo honetan
|
|
|
Maldan gora jarraitu eta berehala Santa Kruzeko ermita apainera helduko
|
gara
(1 km). Bidetik badirudi harro altxatzen dituela bere hormak, baina beregana hurbiltzen garenean goxo hartzen gaitu teilapean babesa eskainiz.
|
|
|
Bidegurutzea dugu hau (1,75 km) eta iturri albotik doan bidea jarraituko dugu. Gero, ezkerreko bidetik itzuliko
|
gara
, baina hori aurrerago ikusiko dugu. Ondoren, igaroko ditugun lurrak iratzediak dira eta garo meta edo iratze metaz josirik daude.
|
|
|
Baina guk pistan ezkerraldera jarraituko dugu eta hemen kilometro bat egin ondoren, ezkerrera jarraitzen duen gurdi-bidean sartuko
|
gara
. Berehala marra hori eta zuriak ikusiko ditugu eta bide egokian goazela baieztatuko dugu.
|
|
|
Maldak jaitsi eta bidea gure hankapean galdu arren berehala topatzen da marra hori zuriren bat. Honela, lehen atzean utzitako bidegurutzera helduko
|
gara
(7.5km) baina bide desberdinetik etorrita. Hemendik Leitzarako bidea jada badakigu eta ziurrenik gauza berrietaz ohartuko gara oraingoan.
|
|
|
Honela, lehen atzean utzitako bidegurutzera helduko gara (7.5km) baina bide desberdinetik etorrita. Hemendik Leitzarako bidea jada badakigu eta ziurrenik gauza berrietaz ohartuko
|
gara
oraingoan. Ez baita berdina paisajea maldan gora edo maldan behera ikustea.
|
|
|
Horiek hola, ez dut esango arabarra izanik harro edo lotsaz nagoela: garenak
|
gara
, eta asumitu behar, baina amorrua ematen dit euskalduntasunean gure lekua normaltzen ari denean, politikan horrelakorik jasan behar izatea. Badira hogeita hamar urte Arabatik kanpo bizi naizela eta ez daukat aholkurik emateko hango politikagintzan ari direnei; baina, zinez, aspergarria da zoldak kendu ezinean ibiltzea, eta gutaz mutur fin ari diren Euskadi berdeko garbizaleei motiboak ematea
|
|
|
Gainera, Untzigintza Museoa bertan eraikitzeko asmoa dago, eta horrek itxura polita emango lioke. Dena den, portuko batzordea ez dirudi oso interesatuta dagoenik, eta Oiartzungo aukera aztertzen ari
|
gara
".
|
|
|
De Santiagok plana zertan den azaldu digu: " Orain kokapena, diseinua eta gestio politikoa definitzen ari
|
gara
". Nebredaren arabera," aurreikusten da proiektu hau burutzeko aurrekontua ez dela 500 milioi pezetatik (20 milioi libera) gorakoa izango.
|
|
|
Izenburu tremendistegia izango da agian baina, Zarautzen ospaturiko Poeta Gazteen Egunean (2000ko martxoaren 25ean) lagun gutxi samar bildu izanak, belaunaldi berririk ez datorrenaren susmoa utzi zigun. " Hain gutxi ote
|
gara
–" errepikatu genion behin baino gehiagotan geure buruari. Hain eremu urria hartzen al du gazteengan literaturak?
|
|
|
Poesia sumiso bat sortu nahi dugu? Gure aurrekoek atzamarrez bidea ireki zuten eta gaur gu hemen Jaurlaritzako sariketen" idazle" bilakatu
|
gara
. " Idazle" deitu ahal bazaio behintzat.
|
|
|
Datorkigun munduaren erresistentzia gisa, alegia. Eta gu hortan saiatzen
|
gara
|
|
|
Enpresetan erabiltzen diren gai edo substantzia toxikoek 8.500 langileren heriotza eragiten dute urtero Espainian, osagai horiekin edukitako kontaktuak eta horiekiko esposizioak dakartzan gaixotasunen ondorioz, Comisiones Obreras (CCOO) sindikatuak aurkeztu eta Ingurugiroko Agentzia Europarrak (AEMAk) jasotako datuen arabera.Produktu kimiko arriskutsuen erabilerak (eta kanpora askatzeak) badu eraginik baita langileen ugaltzeko gaitasunean ere. Kalkuluen arabera, 70eko hamarkadatik hona gizonezko langileen esperma mililitroko espermatozoideen kopurua ia milioi batean gutxitu da, eta Espainian gauzak horrela jarraituz gero, horrek ia erabateko antzutasuna ekarriko luke berrogeita hamar urte barru.Dena den, jende arruntarentzat eta horien artean gutariko gehienak sartzen
|
gara
, arrisku toxikoa, mende amaiera honek uzten duen herentziarik okerrenetako bat, ia ezezaguna da. Merkatu europarrean 70.000 gai toxiko komertzializatzen dira, eta gehienetan, gizaki eta gainerako organismo bizidunentzat landare eta animalientzat dituzten eragin kaltegarriak ez dakizkigu zein diren.
|
|
|
" Ofizialtasunak kontzeptu abstraktua ematen duen arren, ikusten dugu ofizialtasunik ez egotearen gauzapen praktikoa eguneroko bizitzan eta toki eta eremu errealetan ematen dela. Hargatik, eskubide horiek urratzen diren tokietara joan
|
gara
, aurrerapausoak eman daitezen eskatzera. Euskarari ofizialtasuna aitortzen zaion lekuetan, gure eskubideak zapaltzen dira egunero.
|
|
|
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, Trebiño eta Turtziozeko salbuespenekin, koofizialtasuna dago, alabaina Hegoaldean beti ere euskara gazteleraren menpe dago. Eta euskaldunak beti bigarren mailako herritar gisa kontsideratuak
|
gara
. Ildo horretatik, ofizialtasuna izango litzateke euskararen normalkuntzan aurrera egiteko gutxieneko oinarria".
|
|
|
Euskal herritarrok oro ez
|
gara
baskoak (eta II)
|
|
|
Euskal herritarrak
|
gara
Euskal Herrian bizilekua daukadun guztiok, hemen erroldatuta gaudenok oro. Beraz, Nigeriako tribu batean sortutako bat Bilbaoko San Frantzisko karrikan erroldatuta badago, euskal herritarra da, eta euskalduna eskuara ikasi badu, baina nehola ere ez baskoa.
|
|
|
2 Nazionalitatea arras libroa denez gero, batzuk nazionalitatez kantabroautrigoiak garela ari
|
gara
agertzen, nehondikako intenzione politiko gabetarik. Izan ere Kantabrian eta Autrigonian ditugu zuztarrak, eta ikerlariek Joaquin Gonzalez Echegaray, Jose Luis Casado Soto... kantabriarrak eta autrigoiak antzekotzat dituzte.
|
|
|
Eskual Etxea ez da lehen bezala bizi, bertze molde batez bizi da. Tipiskak
|
gara
. Errefuxatzen ditugu gazteak noiznahi lekurik ez dugulako.
|
|
|
Eskualdunek galde egiten dute hori, ostatu idekia. Ez
|
gara
irekiak publikoari, bakarrik guretzat dago irekia.Eskual Etxean bi lagun ari dira, Larramendi anderea, atezaina, eta Thierry Etxeleku idazkaria. Hauek ordainduak dira.
|
|
|
Handiago hatzemateko ez dugu dirurik ukanen. Beraz, kalkuluan ari
|
gara
. Parisko eskualdean bizpahiru leku behatu ditugu eta hirurak metroaren ondoan.
|
|
|
Badago geroari buruzlanean ari den batzorde bat. 12 lagunen artean aztertzen ari
|
gara
nola egin etorkizuneko Eskual Etxea; heldu diren 10 urteetakoa. Gure ondare bakarra Etxea da.
|
|
|
Gaztandegia ardi esnetarako bakarrik ala behi esneak ere ez ote du irtenbide hori behar? Behientzako negurako ikuilu kolektiboa proponitu zuen beste batek," bestela behirik gabe geldituko
|
gara
laster". Herri bideen erabilera arautzeko ordenantza baten beharra.
|
|
|
Manolo eta biok antzerki zaleak izan
|
gara
beti eta hain zuzen, hola ezagutu genuen elkar Antiguako parrokian antzerkia egiten. Ausardia zen, ordura arte neskak neskekin eta mutilak mutilekin nahastu gabe aritzen baikinen.
|
|
|
Ez, esan nion nik, zure amak esan nahi du ni Erreka Mariren lagun mina naizela. Kasetak salduz ez
|
gara
aberastu, baina behin etxe batean sartuta, betirako izaten da. Agian horregatik guraso askoren" txapa" bihurtu gara, umeek behin eta berriro, gau eta egun ipuina jarri ohi dutelako.
|
|
|
Kasetak salduz ez gara aberastu, baina behin etxe batean sartuta, betirako izaten da. Agian horregatik guraso askoren" txapa" bihurtu
|
gara
, umeek behin eta berriro, gau eta egun ipuina jarri ohi dutelako. Gorrotatzen gaituzten fanak ditugu bai.
|
|
|
Ondoren, material hori esperimentatzen hasi ginen bederatzi ikastetxe pilotutan. Pixkanaka pixkanaka programa ezartzen joan
|
gara
, eta alde berean irakasleen prestakuntza garatzen. Gero, esperientziak oinarritzat harturik, programa egokitu egin genuen.
|
|
|
Ondorioz, izugarrizko esfortzua egin behar izan genuen programa zertan zen esplikatzeko: klaustro osoa inplikatzen zuen proiektua zela, irakasleek formatu egin behar zutela... eta korrika eta presaka ibili
|
gara
azkenean.
|
|
|
Istorio krudelak eta beldurgarriak ziren hasieran. Baina istorio gordin haietatik, egungo ipuin liluragarri eta amaiera zoriontsuetara heldu
|
gara
, guztia, haurren mesederako. Gomezen iritziz ordea," haurrei zer esan eta zer ez erabakitzerakoan, gure one tik irtenda gaude".
|
|
|
Udaletxetik irten eta metro gutxira dagoen sartu
|
gara
, izen euskalduna duen. Kaleko jendeak gaiari buruz hitz egiteko gogo handiagoa du udal ordezkariek baino.
|
|
|
" Kataluniako hainbat kiderekin harremanak izan ditugu, proiektuak aztertu dira... baina gertatzen dena da hizkuntza mailan ez dagoela horrelakorik munduan, eta neurri batean dira bakarrik baliagarri beste esperientziak. Zer nahi dugun gutxi gorabehera badakigu, baina hori nola diseinatu, nola bideratu aztertzen ari
|
gara
" dio Mikel Arrizabalagak.
|
|
|
Bernardo Atxagak ireki zuen bidea helduentzako literaturan, eta esaterako, Anjel Lertxundi ere ari da zabaltzen bide hori. Baina bakoitza bere aldetik ari
|
gara
. Literatura askoz planifikatuagoa ekartzen da kanpotik, guk kanpora ateratzen duguna baino.
|
|
|
Liburuaren azala euskaldunentzako arrotz samarra da beharbada. Baina horretan ere normalizatzen ari
|
gara
euskaldunak. Saltoki handietara jotzen duzu eta gero eta liburu sorta handiagoak aurkitzen dituzu.
|