|
2000
|
|
|
Horretarako
|
ez
dute haurrekin soilik lanean jardun; guraso eta irakasleekin ere aritzen dira. Ikasleen artean irratigintza edo aldizkariak bezalako elementuak antolatu dituzte.
|
|
2001
|
|
|
Eskularru garesti eta astun horrekin aritzerik
|
ez
zuten haur eta gaztetxoak, bitartean, esku hutsez (geroago xisteraz) eta pilota txikiago eta biziagoekin jokatzen hasi ziren, aurkitzen zuten lehenbiziko horma lauaren aurka. Horma hauek eraikin garrantzitsuenetakoak izan ohi ziren, eliza eta udaletxekoak askotan, eta euria egiten zuenean jolastoki bihurtzen zirenak arkupeak eta kontzejupeak izaten ziren.
|
|
|
Gosari ona hartzea lagungarria da organismoak egunean zehar behar dituen elikagai gehienak baino gehiago hartzeko. Gosaltzen
|
ez
duten haur eta gazteek kalitate txarragoko dieta izaten dute, eta behar bezala gosaltzen dutenek, berriz, koipe gutxiagoko dieta egiten dute, karbohidrato, zuntz, bitamina eta mineral gehiago dituena. Pisuaren kontrola.
|
|
2002
|
|
|
Garbi dago, beraz,
|
ez
dutela haurrak izateko ezintasunik. Zailtasunak ordea, bai.
|
|
|
Ordurako Kolonbiak bazuen esperientzia adopzio gaietan, prozesua ondo antolatua zuen eta hizkuntzaren trabarik ere ez dago kasu horretan. Arrigorriagako bikoteak
|
ez
zuen haurraren adin edo sexu aldetik eskakizun berezirik egin; haurra baldintza fisiko eta psikiko egokietan egon zedin besterik ez zuten eskatu. Eta Kolonbian, beste leku batzuetan ez bezala, hori lor daiteke, Canguro izeneko programa baten bitartez, haurrak, adoptatuak izan bitarte, familietan egoten baitira.
|
|
|
Batek ere
|
ez
du haurrentzako gunerik edo gune estalirik.
|
|
|
Azterturiko parkeen %25ek
|
ez
zuen haurrentzako aisialdirako gunerik eta horrelakoak dituztenen %30ean kontserbazio egoera ez da egokia, gutxienez onargarri bazen ere.
|
|
|
ez dakigu zenbat esne hartzen duen haurrak, biberoiekin gertatzen den bezala; horregatik, ama asko kezkatzen dira, eta, kasu batzuetan, esne artifizialetara ere jotzen dute. Bularreko haurrak behar adina ematen duen jakiteko, nahikoa da baskula begiratzea; izan ere, bularra besterik jasotzen
|
ez
duen haur bat 120 g igoko da astean lau hilabetera, eta 85 g tik 142 g ra astean sei hilabetetik hamabi hilabetera, Pediatriako Akademia Amerikarrak egindako azterketen arabera. Era berean, ez dago argi amak ez duela haurrari esnea emateko adina esne.
|
|
|
Bularreko haurrak behar adina ematen duen jakiteko, nahikoa da baskula begiratzea; izan ere, bularra besterik jasotzen ez duen haur bat 120 g igoko da astean lau hilabetera, eta 85 g tik 142 g ra astean sei hilabetetik hamabi hilabetera, Pediatriako Akademia Amerikarrak egindako azterketen arabera. Era berean, ez dago argi amak
|
ez
duela haurrari esnea emateko adina esne. Adituek diotenez, esne gehiago edaten den bitartean, amaren esnea eskaintzaren eta eskariaren arabera ekoizten da.
|
|
|
CP mailan sartzean, jakitate bera
|
ez
dute haur guziek eta urtean zehar, ez dira denak urrats berean aitzinatuko. Hala da, nahi ala ez.
|
|
2003
|
|
|
Propietateak eta argibideak: Ahalmen lasaigarria du, oso erabilgarria nerbio kitzikapen eta urduritasun egoeretan. Urduri dauden edo ondo lo egiten
|
ez
duten haurrei arazorik gabe eman dakieke, haien kontsumoak ez baitu albo ondoriorik. Uretan ezki infusio bat gehituz gero, bainu lasaigarria har daiteke.
|
|
|
Ez dago arrisku handirik, beraz. Adiskideak, gainera,
|
ez
du haurrik etxean. Emaztea ez dela konturatuko uste du.
|
|
2004
|
|
|
Oro har, litekeena da erreakzio arinak eragiten dituzten alergiak desagertzea kasu larriak baino. Normalean, haurren adinean garatzen dira, baina horrek ez du esan nahi alergia
|
ez
duen haur bat inoiz ez denik. Kasu askotan, adinak aurrera egin ahala, aldez aurretik sortu ez ziren koadro alergikoak ikusten dira.
|
|
|
Adinaren arabera, eragin handiagoa du haurrengan, batez ere lehen haurtzaroan. Alergiak normalean haurren adinetan gertatzen dira, baina horrek ez du esan nahi alergiarik
|
ez
duen haur bat inoiz izango ez denik. Kasu askotan, adinak aurrera egin ahala, aldez aurretik sortu ez ziren koadro alergikoak ikusten dira.
|
|
2005
|
|
|
Adin horretan, ordenagailuak oztopoa besterik ez dira umeen trebetasun sozialak garatzeko. Bestalde, ikerketa batzuek frogatu omen duten bezala, ordenagailuak 3 urteko umeen hezkuntzan sartzeak
|
ez
du haurren sormena gehitzen; aitzitik, nekea eragin dezake, ikusmenekoa batik bat, eta baita estresaren ondorio diren beste hainbat kalte sorrarazi ere, obesitatea bultzatzeaz gainera.
|
|
|
Nola jujatuko gaituzte gure haurrek jakinen dutelarik Gibraltarreko itsasartearen iragatea lortu dutenetan hamabots hogei mila preso emanak direla urte oroz Espainian, haien behar gorrian delarik gure ekonomia. Alabaina
|
ez
dugu haurrik aski egiten gure ekonomiari behar dituen langileak emateko, gure zahar arrandak segurtatzeko... eta gustukoak ez zaizkigun lanen egiteko: nor ikusten da Parisen metroaren garbitzen eta zikinen biltzen ez bada beltzak?
|
|
|
Bestalde, Audio Verlag argitaletxeko zuzendari Claudia Gehrek esan zuen" etorkizuneko formatua dela mugikorra. CDekin edo liburuekin harremanik
|
ez
duten haur eta gazteengana iristeko biderik errazena da”. Hala ere, esan zuen mugikorrak ez daudela prestatuta audioko liburuak jasotzeko, eta Interneteko deskargek desabantaila bat dutela:
|
|
|
Oro har, litekeena da erreakzio arinak eragiten dituzten alergiak desagertzea kasu larriak baino. Normalean, haurren adinean garatzen dira, baina horrek ez du esan nahi alergia
|
ez
duen haur bat inoiz ez denik. Kasu askotan, adinak aurrera egin ahala, aldez aurretik sortu ez ziren koadro alergikoak ikusten dira.
|
|
|
Gurasoek etxean aipatu zuten Joxe Marik odola egiten omen zuela gernuan, astea igarota ere; haatik, kalean topatzen nuelarik, irribarre egiten zidan, bestetan bezala, eta hitz egitera geratzen zen, ohi bezala, ea nola zihoakidan eta horrelakoak galdetzeko, gertatu berri zitzaionaz hitz erdi bat ere adierazi gabe. Txikia nintzen garaian ere, heldu bati bezala hitz egiten zidan Joxe Marik,
|
ez
baitzuen haurren eta helduen artean bereizkeriarik egiten; ez beste batzuek bezala, albotik igarotzean ez zizuten-eta begiratu ere egiten. Hark helduak bezala agurtzen zituen haurrak eta nire moduko gaztetxoak, eta atsegin agertzen saiatzen zen.
|
|
|
Dolu handiegia dute eta ez dituzte ordez sortzen direnak laztantzen ahal. Sortu behar
|
ez
zuen haurraren zama eroan dut denetan, eskolan, lanean, adiskideetan: aberrazio bat izan naiz.
|
|
2006
|
|
|
Bizitzan beti izango ditugu oztopoak baina beti ez dugu aita/ amarik izango gure ordez haiei aurre egiteko. Garaian garaiko zailtasunei aurre egiten ikasten
|
ez
duen haurrari, gero eta malda pikoagoa gertatuko zaio bizitzan gainditu beharrekoa, bizitza bera, alegia. Nik ez dut esaten nahita zailtasunak eta zangalatrabak jartzen ari behar genukeenik gure umeei baina, garbi izan behar genuke, beren kasa gainditzen duten koxka bakoitzak, eragin positiboa izango duela beren auto-estiman eta nortasunean.
|
|
|
Garai modernoek etxeratu dizkiguten gaitzak izango dira. Haurrak dozenaka egiten zituzten garaietan
|
ez
zuten haur bakoitzari hainbeste arreta jartzeko modurik eta senideek elkarrekin biziko zituzten gatazkak; batera gaindituko une triste eta korapilatsuak; familian gozatuko lorpen eta arrakastak, aitona/ amona edo osaba/ izeben aholku eta laguntzaz.
|
|
|
Baina termino horren barnean, eduki ere izaten ditugu bereizketa batzuk.Beraz, gaia jorratu baino lehen, gustatuko litzaiguke eskaintzea oro har familia hauensailkapena, baliagarria egingo zaizuelakoan: ...ko bi pertsonak elkarrekinbizitzen hasten dira, litekeena da bikotekide bat familia heterosexual batean biziotean, sexu bereko pertsona batekin (familia heterosexual batetik ere etor daitekeena) haurrik gabe familia berri bat osatzea; 2) horri guztiari lotu behar zaio aurreko familia heterosexualetik haurrak ekartzeko aukera, horrela balitz, gurasokidetasunaren sisteman geundeke; 3) orain, demagun
|
ez
dutela haurrik; adoptatzera jo dezaketeedo; 4) laguntza bidezko ugalketara. Adopzioetara, bakarka joan daiteke, bikotekiderik izan gabe, baita laguntza bidezko ugalketara ere (teknika horretatik ezpasatzeko, litekeena da gizonezkoen kasuan akurako ama bat kontratatzea, etaemakumezkoen kasuan, aldiz, gizonezko batekin harreman sexual bat edukitzea).
|
|
|
Ezgaitasuna duen edo ezduen haur bat haztea estresagarria izan liteke batzuetan. Ezgaitasuna duten haurrengurasoek ezgaitasuna
|
ez
duten haurren gurasoek bezala jasaten dituzte beren bizitzan dibortzioak, gaixotasun larriak eta antzeko zailtasunak. Dena den, ezgaitasunaduten haurren gurasoek estres maila handiagoak izaten dituzte ezgaitasuna ez dutenhaurren gurasoek baino (Pelchat eta beste, 1999), eta haurren ezgaitasunarekinlotutako estresore gehigarriak jasaten dituzte (Ainbinder eta beste, 1998).
|
|
|
...tean ezgaitasunaren eredu menderatzailea medikoa edobanakoa izan den arren (ezgaitasuna banakoaren arazoa zen, medikuntzaren ikuspegitik trata zitekeen gaixotasuna), ezgaitasuna duten pertsonak ez dira, halabeharrez, gaixoak, eta askok ezgaitasun sendaezina dute (Oliver eta Sapey, 1999). Ezgaitasuna duten pertsonak bizitza osoan gaixo papera egitera behartzen dituenikuspegia ez da zuzena; gainera,
|
ez
du haurraren, ez familiaren ongizatea sustatzen.
|
|
|
Hautespen genetikoari esker, herentziazko koloneko minbizia
|
ez
duen haur bat jaio daiteke.
|
|
|
Adibidez, Palma de Mallorcara adingabe elbarriak etortzen dira, eta beste batzuek ondorio ez hain larriak dituzte, hala nola bihotzeko minak. Argi utzi behar da
|
ez
dutela haurrik gaixotasun kutsakorrik. " Argi utzi behar da haurrek ez dutela gaixotasun kutsakorrik" Harrera familiek zainketa mediko espezifikoei buruzko ezagutzarik behar al dute?
|
|
|
–Bizi organoetan (burua, lepoa, toraxa eta abdomena) lesio larriak izan zituzten haur guztiek ez zeramaten SRIrik. –Hil ziren haurrek
|
ez
zuten haurrei eusteko sistemarik. RACCek eta Jané haurtzaintza produktuetarako enpresak egin dute azterketa.
|
|
|
Gregorio Marañón (Madril), Niño Jesús (Madril), Sant Joan de Déu (Bartzelona), Parc Taulí (Sabadell), Miguel Servet (Zaragoza), Virgen del Camino (Iruñea), Gurutzeta (Bilbo), Basurto (Bilbo), Cabueñes (Gijón), La Sofía Coruña Txosten honetako beste datu adierazgarri batzuk hauek dira: haurren %48k
|
ez
zuen haurrari eusteko sistemarik, eta 6 urtetik gorakoen %72k ez zuen BIOrik istripua gertatu zenean. Aztertutako istripu gehienak bi automobilek (%67) eta ondorengo talkek (%36) eta alboko inpaktuek (%25) eragin zituzten.
|
|
|
Eta horrelaxe gertatzen da zenbaitetan. Inguru euskaldunetako eta erdaldunetako haurrak elkartuta, askotan erdara ama hizkuntza dutenen hizkuntza joera nagusitzen da, eta urte osoan ia erdaraz hitzik esaten
|
ez
duten haurrek, orduantxe praktikatzen dute eskolan ikasitakoa. Eta ez da harritzekoa, gure errealitate soziolinguistikoa ezagututa.
|
|
2007
|
|
|
Adin guztietan, haurrak izaten dira motordun ibilgailuetako laguntzaileak. Duela gutxi egindako azterketa baten arabera, Real Automóvil Club de Catalunyak (RACC) eta Jané enpresak (2005eko ekainetik abendura bitartean zirkulazio istripuen biktima izan diren 12 urtetik beherako 366 haurrekin egina), %48k
|
ez
zuen haurren atxikipen sistemarik erabiltzen (SRI), eta %73ra iristen zen 6 urtetik gorakoen kasuan. Espainiako hainbat ospitaletako larrialdi zerbitzuek jasotako datuen arabera, BIOarekin bidaiatzen zuten haur guztiek bizirik iraun zuten eta bizi organoetan ez zuten lesio larririk izan.
|
|
|
Jim Stevenson Southamptongo Unibertsitateko ikertzaile britainiarrak azterketa egin du, eta hauxe dio: “datuek erakusten dute gehigarri horien konbinazioaren ondorioak ez direla hautematen muturreko hiperaktibitate kasuak jasaten dituzten haurrengan, baizik eta kasu horiek haur osasuntsuen artean agertzen direla”, arreta gabeziaren diagnostikorik
|
ez
duten haurrengan. Besteak beste, gehigarri hauek aztertu dira:
|
|
|
— Aita, otoi ez zaitela hain guttirendako kezka, balio
|
ez
duten haur ixtorio zozo batzu dira, baizik eta Marletako bordan hezur puska batzu harrapatu dituela Isidrok. Ez du segur balio bazter guzien harrotzea ardi trapatu zahar baten hezurkina agertu bada, ustegabean.
|
|
|
— Ikus murru horiek, zion Pettanek bere iloberi, xapela duten ber ez duzue horien desagertzerik ikusiko, ez zuek
|
ez
zuen haurrek.
|
|
2008
|
|
|
Haur baten moduan bere altzoan estutu zaitzake eta sehaska kantaren bat abestu. Eduki
|
ez
dituzten haurrekin gogoratzen dira nonbait eta bularrak hanpatu egiten zaizkie. Beldur izaten naiz horrelakoetan ez ote zaien esnea ere tantaka isurtzen hasiko, jarraitu zuen, eta azken esaldi hori lekuz kanpo zegoela iruditu zitzaidan.
|
|
|
– Adimen maila normaleko haurrengan eta arazo berezirik (neurologiko, sentimenezko, emozional, fisiko, psikologiko edo kulturalik)
|
ez
duten haurrengan agertzen da.
|
|
|
Hobe prebenitzea Gestosoren esanetan, “kontua ez da mezu dramatikoa ematea, baina komenigarria litzateke prebenitzea”. Ohartarazi duenez, “oraindik muskulatura osoa garatu
|
ez
duen haur bati gehiegizko kargak eragozpenak sor diezazkioke, eta lehendik dagoen bizkarrezurraren desbideratzea ere areagotu dezake”. “Ohitura osasungarriak transmititu behar ditugu –gehitu–, zanpatutako giharrak eta hezurrak ez akabatzeko”.
|
|
|
FACUAk adierazi duenez, metxeroen fabrikatzaileek edo inportatzaileek egoitza sozialak dituzten erkidegoetako kontsumo agintarien aurrean salatu du salmenta. Zehazki, 28 pizgailuk
|
ez
dute haurrentzako babesik pizte mekanismoetan. Gainera, 17 adingabeek erabiltzeko arriskua dute objektu mugikorrak eta linternak sartzean.
|
|
|
Eta erantzuna aurkitu zuten. " Duela zazpi urte jaiak ospatzen zituztela azaldu ondoren, opariak jasotzen zituzten, eskolara joan zitezkeen, eta, laburbilduz, denetik zutela, festa bat egiteko aukera planteatu zieten ezer
|
ez
zuten haurrei laguntzeko", gogoratu du Esther Romerok. Haurrentzako jaiek ezertxo ere ez duten haurrei laguntzeko balio dute Hiru familiak Kolonbian ludoteka bat jartzeko adina diru bildu, antolatu eta bildu zuten.
|
|
|
" Duela zazpi urte jaiak ospatzen zituztela azaldu ondoren, opariak jasotzen zituzten, eskolara joan zitezkeen, eta, laburbilduz, denetik zutela, festa bat egiteko aukera planteatu zieten ezer ez zuten haurrei laguntzeko", gogoratu du Esther Romerok. Haurrentzako jaiek ezertxo ere
|
ez
duten haurrei laguntzeko balio dute Hiru familiak Kolonbian ludoteka bat jartzeko adina diru bildu, antolatu eta bildu zuten. " Aurten gure seme alaben urteurrena ospatzea erabaki dugu, haiekin elkartasunaren kontzeptua landuz.
|
|
|
Et, et, et... eta zuri nork agindu zizun denak horrelakoak zirela? Eta orduan psikologoa hiru eta lau urteko haurrez hitz egiten hasten da, sei, zazpi eta zortzi urteko haurrez, hamar, hamabi eta hamalau urteko gaztetxoez, umezurtz etxe batean bizitza osoa eman duten eta egunen batean kale gorrian geratuko diren neska mutikoez," familia" edota" maitasun" hitzen esanahia ezagutzen
|
ez
duten haurrez, gure soziologia fakultateetan familiaren desegituraketaren inguruan eskola magistralak eman ditzaketen gaztetxoez, zainketa bereziak behar dituzten haurrez, gaixotasun kronikoak dituztenez, edota besterik gabe, ezkerreko eskuan bost beharrean sei hatz izateagatik adoptatua izateko zailtasunak dituen neskatoaz.
|
|
|
Larraitzek argi zeukan
|
ez
zuela haur bakarra izan nahi, ziurrenik bere esperientzia ez errepika  tzearren. Esan ohi da lagunak norberak aukeratzen dituela baina familia egokitu egiten zaizula, eta Larraitzi alaba bakarra izatea egokitu zitzaion.
|
|
2009
|
|
|
Hauen berri Txintxarrin izango duzue.Amaitzeko eskolako arduradunek ohar bat zabaldu nahi dute: " etxeetan ahaztuta dauden bizikletak jasoko genituzke, bizikletarik
|
ez
duen haurren batek erabili dezan". •
|
|
|
Auzitegiaren 20 atalak Albaren amari egotzi dio zainketa eta laguntza lanetan utz egiteak, eta guraso ahala eteteaz gain, kartzelan dagoen bitartean
|
ez
du haurrari buruzko inolako informaziorik jasoko, berak horrela eskatu zuen arren.
|
|
|
Maria Bibiana ez zen, ordea, tuntuna: horregatik, don Zoilok ziurtatu zien arren anai arrebek
|
ez
zutela haurraren edo ustezko haurraren heriotzarik ikusiko hura bakean uztekotan?, lasaitasun hori izango duzue behintzat???, Maria Bibiana ez zegoen lasai: haurra?, zer?
|
|
|
Sussexko Unibertsitatearen (Erresuma Batua) azterketa berri batek erakutsi duenez, txikitan amek seme alabekin hitz egiteko duten moduak eragin onuragarria eta iraunkorra du gizarte trebetasunetan. Emaitzek erakutsi dutenez, amek beren seme alabei beste pertsona batzuen sentimendu, sinesmen, desio eta asmoez hitz egiten dietenean, gogo aldarteei buruzko mezurik jasotzen
|
ez
duten haurrek baino hobeto ulertzen dute gizartea. Haurrek hobeto ulertzen dute gizartea, amek sentimenduez hitz egiten badiete.
|
|
|
semeari buru garapenerako egokia den mailarekin erantzutea, interesatzen zaizkion ekintza edo objektuei buruz hitz egitea edo hitza erabiltzea bere keinuei erantzuteko. Halaber, gurasoei gomendatzen zaie oraindik hitz egiten
|
ez
duten haurrei keinu bidez erantzun diezaietela zenbait hitz giltzarri, hitz horiek egin aurretik eta hasi baino segundo batzuk lehenago egingo diren ekintzak zehatz mehatz azaltzea, espazioa esploratzera motibatzea, arrakastaren aurrean zoriontzea eta haur txikien eta jaioberrien arteko topaketak antolatzea, beren gizarte harremanak has ditzaten. Hiru urteko adina funtsezkoa da haurren trebetasun sozialak garatzen hasteko.
|
|
|
“Txosten hau ematea urrats garrantzitsua da afganistango haurren babesa eta ongizatea ziurtatzeko, baina Gobernuarekin lanean jarraitu behar dugu txikien eskubideak betetzen direla ziurtatzeko”, adierazi zuen Charlotte Petri Gornitzkak, Save the Children Nazioarteko Aliantzako idazkari nagusiak. Duela 10 urte Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioa berretsi zuen Afganistanek, baina
|
ez
zuen haurren eskubideen egoerari buruzko txostenik bidali hura kontrolatzen duen batzordera, eta hori nahitaezkoa da konbentzio horren arabera, azaldu zuen GKEak. “Orain, afganistango haurrek erronka askori egin behar diete aurre eta denboran luzatzen den gatazka baten ziurgabetasunaren pean bizi diren bitartean, Gobernua neska mutilen egoera aztertzen ari da, eta herrialdearen historian lehen txostena ematen”, azpimarratu zuen Save the Childrenek.
|
|
|
Kasu ugaritasuna ikusita, erietxeak lazturaren katalogoa osatu du. Itxura normala
|
ez
duten haurren argazkiak bildu dituzte bertan: begibakarrenak, bi buru dituztenenak, hesteak kanpoan dauzkatenenak, bizkarrezur zati bat agerian dutenak, ezkataz estalitakoak, besteren artean.
|
|
|
Maria Bibiana ez zen, ordea, tuntuna: horregatik, don Zoilok ziurtatu zien arren anai arrebek
|
ez
zutela haurraren edo ustezko haurraren heriotzarik ikusiko hura bakean uztekotan –" lasaitasun hori izango duzue behintzat..." –, Maria Bibiana ez zegoen lasai: haurra –" zer" hura, alegia– ez baitzen egun batean ez bestean hiltzen; halakoetan –anaiatxoari buruzko pelikula hura, itsusia bezain erreala, ongi bukatuko zela pentsa zezakeen arren, heriotzako orduan haurra aingeru bihurtzean bukatu ere, Maria Bibianak ezin ekidin izaten zuen egunerokotasuna, erraietatiko beldurraren eta ezinegonaren ingurura eraman behar zuena, ezinbestean–:
|
|
|
Paperik
|
ez
zuten haurrei kasurik ez omen zegieten mugazainek. Iztaren arabera behintzat.
|
|
|
Horiek bi gauza seko difentak dire. Orduan ere baziren emazteak
|
ez
zutenak haurrik nahi, eta alde batez ero bertze, ez ziren haur egiteko gelditzen. Ez zen momentua orain bezin presisoki hautatzen ahal, baino haurrak izaitea eta zenbat, bai.
|
|
2010
|
|
|
Zuzeneko azalpenakJosu Martinez zinema zuzendaria eta Kristiane Etxaluz Kultur Etxean izan ziren asteartean pelikula ikusi zutenei azalpenak emateko. Kristiane Etxaluz xuberotarrak, kontatu zuen bi zuzendariak izan
|
ez
dituzten haurrek ematen duten goxotasuna eman diela eta asko saiatu direla biak beraien istorioa kontatzen. " Goxo handi bat izan da, Alfontsorendako irri egiteko parada izugarrizkoa, ikusten nuelarik Josu eta Txaberrekin zozokeriak erraten, pentsatzen nuen bazirela 25 urte ez zuela horrela irri egin, eta jakin ezazue hori izugarrizkoa dela".
|
|
|
Soilik nerbioi erdialdean, txorierrin eta uribe kostan izan zen hobekuntza hori epelagoa, zalantzarik gabe, bilboko arroarekiko hurbiltasunaren eraginez. hurbiltasun hori dela eta, eskualde horiek bilbo handiaren lotegi bilakatu dira, neurri batean. zoritxarrez, eaeko eta nafarroako bilakaeren artean zer nolako aldea dagoen egiaztatzen dugu eskualde multzo horretan. ...erkidegoan hizkuntza politikarik ez izatearen ondorioz, euskararen bilakaera askoz ere motelagoa da han. horren erakusgarri dira gehiengoa euskalduna ez izan arren euskararen ezagutza ehunekoa handia duten eskualdeak —erdialdeko ibarrak eta aezkoaldea— bi eskualde horietako haur gehienak berreuskaldunduak izan arren, beheranzko joera apala izan dute. bailara horiek zahartzen ari direnez,
|
ez
dute haur asko, eta adin horretakoak ez dira aski, desagertzen ari den hirugarren adineko belaunaldia —orainBada beste alderdi bat ere, euskararen RLSan nabarmentzen dena, penintsulako lurraldeari dagokionez: berezko euskara guztiz galduta zuten eskualdeetara hedatzea hizkuntza.
|
|
|
Txanda bukatu eta etxeko mututasunean dela, poliziak ezagutuko
|
ez
duen haurraren izen posibleak idatzi ditu agendan. Biharko txandan jarriko dituen matrikulen isunekin osatuko du (telefono zenbakiak bailira) agendaren funtzio naturala.
|
|
|
Esnearen onurak proteinak, kaltzioa eta frutaren bitaminak batzen dituela ziurtatzen da. Baieztapen horri esker, kontsumitzaileak gosariaren ordezko gisa ikus ditzake produktu horiek, goserik, presarik edo esnea edo fruta gustuko
|
ez
duten haurrentzat. Egia esan, edari horiek ez dute ordezten, nutrizioaren ikuspegitik, gosari elikagarri eta tradizional bat, baso bat esne eta beste bat zukuz osatua (zerealez, ogiaz edo gailetaz gain), ez baitira esneki eta fruta errazio baten baliokide.
|
|
|
Iodo faltari erantzunez tiroide guruinaren hazkunde neurrigabea eta anormala egitean datza. Behar adina iodo jaso
|
ez
duten haurrei eragiten die kretinismoak, eta hazkunde eta garapen intelektualean izugarrizko atzerapena izatea du ezaugarri. Bozogenoak iodoaren xurgapena eta erabilera blokeatzen duten konposatu kimikoak dira, eta horrek tiroide guruinaren jarduera geldiarazten du.
|
|
|
Mota horretako alterazio kromosomikorik ez duten adingabeek egindakoak baino ohikoagoak eta larriagoak dira. Arnas infekzioak maizago eta larriagoak dira horrelako alterazio kromosomikorik
|
ez
duten haurretan diagnostikatutakoak baino. CIVIC 21en datuen arabera, paziente horiek zaurgarritasuna dute arnas birus sintzitialaren aurrean:
|
|
|
Ikerketaren arabera, Down en sindromea eta sortzetiko kardiopatia ez adierazgarria duten 24 hilabete baino gutxiagoko haurrak dira arnas infekzioaren ondorioz ospitaleratzeko arrisku handiena dutenak, ia beti arnas birus sintzitialaren ondorioz. Bihotzaren nahaste hori
|
ez
duten haurrek, berriz, arnas infekzio akutuagatik ospitaleratzeko arriskua dute, sortzetiko kardiopatia dutenen antzekoa (%22 eta %23, hurrenez hurren). Ondorio nagusia, Liriok azpimarratzen duenez, Down sindromea duten jaioberrien profilaxi antibiotikorako gomendioak aldatzeko aukera da, “nahiz eta kardiopatia adierazgarririk ez izan”.
|
|
|
Baina gatazkan edo gatazka ondoko herrialdeetan bizi diren haurrek, batzuetan, Indiako milioika neskatok baino aukera gehiago eta hobea dute osasunerako eta hezkuntzarako. Gurasoek baino etorkizun hobea izateko itxaropenik
|
ez
duten haurrak eta gazteak dira. Baina alda daiteke.
|
|
|
ONCEk hiru urtetik gorako haurrentzako joko didaktiko interaktibo berri bat diseinatu du, ikusteko urritasuna duten ikasleak gelan sartzea sustatzen duena, nahiz eta ikusteko zailtasunik
|
ez
duten haurrek ere erabil dezaketen. Antolatzaileek nabarmendu zuten “El caracol Serafín” “irisgarritasun unibertsalaren eta guztientzako diseinuaren parametroekin” argitaratu dela.
|
|
|
Hala ere, eragin handia du kaltetuaren eguneroko bizitzan eta, haurren kasuan, eskolako bizitzan. Buruko minik
|
ez
duen haur batek eskolako egunen bikoitza galtzen du. Kostu indibidual eta sozialek entitate patologiko gisa kontuan hartzera behartzen dute, eta horregatik funtsezkoa da diagnostiko zuzena eta tratamendu eraginkorra.
|
|
|
bizitzako lehen urtean bakarrik parazetamola hartu bazuten (eta ez antibiotikoak), arriskua ez zen handitzen. Aldiz, antibiotikoak eta parazetamola hartu bazituzten, arriskua handiagoa zen gaixotasun horien aurrekaririk
|
ez
zuten haurrena baino. Autoreen arabera, haur alergikoetan antibiotikoak erabiltzeak eragin lezake ekzema garatzea.
|
|
|
Ezgaitasuna duten gazteentzako kanpalekuak alternatiba bat dira, aisiarako aukerak zabaltzen dituena eta familiei lana eta familia uztartzen laguntzen diena. Gainera, gizarteratze kanpalekuak ezgaitasuna duten eta
|
ez
duten haurrei zuzentzen zaizkie, egun batzuk elkarrekin pasa ditzaten, elkar ezagutu dezaten eta eguneroko bizitzan bakoitzak dituen zailtasunak bertatik bertara ikas ditzaten. Kasu guztietan, irisgarritasun unibertsalaren eta guztiontzako diseinuaren printzipioak betetzen dituzten espazioak dira, bazterketa soilik izan ez dadin.
|
|
|
Uda honetan zirkulazio istripuetan hildako haurren kopurua handitu denez, Trafiko Zuzendaritza Nagusiak (DGT) kontzientziazio kanpaina berezi bat jarri du abian astelehen honen eta irailaren 19aren artean, segurtasun uhala eta haurrentzako aulkiak erabiltzearen garrantziaz jabetzeko. Uztailean eta abuztuan Espainiako errepideetan hildako 14 urtetik beheitikoen kopurua 23koa izan zen, iazko aldi berean hildakoen bikoitza; horietatik %43k
|
ez
zuen haurrari eusteko inolako elementurik. Gainera, urteko lehen zortzi hilabeteetan errepideko istripuak izan dituzten 656 pertsonetatik 148k (%23) ez zuten erabiltzen segurtasun gailu hori.
|
|
|
Kasu batzuetan, haurtxoen berezko antsietate hori haurtzaroan mantentzen da eta nahaste bihurtzen da. Beste batzuetan, arazo hori
|
ez
zuen haur bat ondoezaren sintoma fisikoak eta psikologikoak izaten hasten da zaintzaileengandik bereizten denean edo haiengandik bereiziko dela uste duenean. Gurasoak ez itzultzeko edo ez hiltzeko beldur da haurra.’ Antsietatearen sintomak (agitazioa, palpitazioak, negarra) depresioarekin edo tristurarekin batera ager daitezke.
|
|
|
Nahiz eta haurrentzako esne gehienak behi esnean oinarritzen diren, badira soja edo proteina hidrolizatuak ere. Proteina hidrolizatuak dituzten formulek proteina predigerituak dituzte, eta beste formula batzuetako proteina ukigabeak onartzen
|
ez
dituzten haurrei ematen zaizkie. Uste da aurrez hazitako proteinak hestean jarduten direla janari baten amaiera hasteko, eta, ondorioz, janari txikiagoak eta kaloria gutxiago kontsumitzen dira.
|
|
|
Kudeaketa txarragatik ez da zuzena herriak ordaindu behar izatea". Romanen ustez NaBaik
|
ez
du haur eskolaren aldeko borondaterik. " Aurrera ateratzeko ez dute positiboan lanik egin.
|
|
|
Mozorroak jantzi, beroketa jolas batzuk egin eta bi antzezlan hauek prestatzen dabiltza buru belarri antzerki eskolako ikasleak, Alaitz Olaizolaren gidaritzapean. Alaitzentzat loreak besterik
|
ez
dituzte haurrek: " Alaitz oso ona da antzerkian, txintxoa ere bai eta gainera, pazientzia handia du", zioten.
|
|
2011
|
|
|
Guraso batzuen ustez, hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleak ohiko gela batean sartuz gero, berariazko premiarik
|
ez
duten haurren ikaskuntza erritmoa moteltzen da.
|
|
|
sarbidea izatea eta hezkuntza eskubidea bermatzea ez dira gauza bera (Toma, evski, 2004, Skutnabb Kangasek (2008b) aipatua). Izan ere, irakaskuntzarako erabiltzen den hizkuntza erabat ezezaguna bazaio haurrari eta gainera eskolak
|
ez
badu haurraren hizkuntza ezertarako kontuan hartzen eta are okerrago, mespretxatu egiten badu, orduan ez dago hezkuntza eskubidea bermatu egiten dela esaterik. Halako kasuan dauden haurrek lortu lortu dute eskolarako sarbidea, baina haien hezkuntza eskubideak ez dira inolaz ere behar bezala bete.
|
|
|
Hala ere, sonanbulismoa, amesgaiztoak edo gaueko izuak izatea arazo bihur daiteke, gauez oheratzeko unean errutinarik ez dagoelako. Hori 6 eta 15 urte bitarteko adingabeen% 15i gertatzen zaie; zifra hori lotara joateko ordutegi finkorik
|
ez
duten haur eta nerabeen ehunekoari dagokio. Hamarretik zortzik nahi dutenean egiten dute.
|
|
|
. jarraipen esnea edo 2 esnea lau edo sei hilabetetik gorako bularreko haurrentzat da, eta esnea baino proteina gehiago ditu. Hala ere, zenbait erakunde pediatrikok bularrik hartzen
|
ez
duten haurrei hasierako esnearekin jarraitzea gomendatzen diete, beren beharretara hobeto egokitzen delako (haurren proteina eskakizunak gutxitu egiten dira hazi ahala, eta, beraz, ez dute hainbeste proteina behar). Urtetik aurrera, 3 esnerik edo behirik?
|
|
|
Fototerapia da bilirrubina kontzentrazioa murrizteko prozedurarik erabiliena. Urte batzuetan, bilirrubinak egin zezakeen kaltearen beldurrez, gaur egun ustez behar
|
ez
zuten haur asko tratatu ziren metodo horren bidez, eta, egia esan, odoleko bilirrubina maila murriztu nahi duen tratamendu horretarako edo beste edozein tratamendurako oharrak asko mugatu dira. Ez da beharrezkoa ume bat eguzkitan jartzea zerbait horia dagoelako, zeren eta ikterizia fisiologiko batekin haur osasuntsu batek lor dezakeen bilirrubina balioek ezin baitiote kalterik txikiena eragin.
|
|
|
Hori bezain argi zegoen ustekabeko albiste ikaragarriak txikiak ez ezik, helduak ere kolpatuak zituela. Izan ere, gure lagunaren mahaiari begiratuz negar zotinka ari zen irakasleak
|
ez
zuen haur taldeak barnean gordetako galderei egoki erantzuteko hitzik, malkoak zituen hark erantzun bakar. Eta gure heldu gabeko bihotzek, jakina, bestelako azalpena behar zuten.
|
|
|
Orain Gloriak motx motx zeraman ilea, zuritze bidean. Ez zen ezkondu,
|
ez
zuen haurrik izan, Bartzelonara bisita egiten zion lehen urteetan kontatzen zion zer edo zer bere noizbehinkako bikoteez. Alta, urteak ziren Gloriak bere ibilera sentimentalen berri ematen ez ziola, horretarako adina pasea balu bezala, edota Diegori jada bere bizitzako alderdi hura interesatzen ez zitzaiola usteko bailuen.
|
|
2012
|
|
|
Gero eta gehiago pentsatu, orduan eta argiago ikusten nuen. Luciak
|
ez
zuen haur hura galtzeko inolako asmorik.
|
|
|
Hala ere, ez dugu ahaztu behar haurrak bere ikasketak
|
ez
dituela haur eskolan soilik gauzatzen baizik eta inguruneak aukera asko eskaintzen dituela horretarako. Haurrek ez dute intentzionalki planifikatuta dagoena soilik ikasten, baizik eta benetan interesa eragiten diena, eta interes horiek haur eskoletako egunerokotasunean hizketagai bihurtzen dira.
|
|
|
Blayren iritziz, haurdunaldian horrelako begizta sortzeak haurrari beste gizon batzuen ahotsaren berri ematen dio, besoetan plazerez erreakzionatzen du eta harekin lasai sentitzen da. Aitari dagokionez, “aitarekiko sena beste batzuena baino askoz handiagoa da, lehen aldiz haurra besoetan eduki arte
|
ez
baitzuten haurraren aitatasunaz jabetu”, azpimarratu du terapeutak, Jaiotzaren Eskubideen Aldeko Plataformako kideak. Bide batez, gero eta guraso gehiago joaten dira seme alaben erditzera garai batean baino rol parte hartzaileago batekin.
|
|
|
14 urtetik beherako 79 haur hil ziren zirkulazio istripuetan 2010ean Gurasoek ibilgailuetako segurtasun gailuak modu desegokian erabiltzen dituztela erakusten duten guarismoak. Fiskaltzak 2008 eta 2010 urteen artean egindako azterketan aztertu zituen kasuetatik, adingabeen %46k
|
ez
zuen haurrari eusteko sistemarik erabiltzen, eta %18k bakarrik erabiltzen zuen modu egokian. 2 Zer aldaketa gertatzen dira zehapen berriekin?
|
|
|
Jaterakoan lasaitasuna dago, gurasoek ez dute oihurik egiten txikiek platerak hutsik utz ditzaten, eta inork ez du mahaien artean korrika egiten mahaikideei bultzatuz. Musika helduaren gustuekin bat dator eta animatzaileek
|
ez
dute haurrentzako ipuin edo jostailurik. Haurrik gabeko hotelak dira, seme alabak dituzten edo ez dituzten helduentzako aukera, deskonektatu eta opor lasaiak pasatu nahi dituztenak.
|
|
|
Nola eragiten die bakardadeak bazkaltzen duten bitartean? Familian maiz afaltzen
|
ez
duten haurrek “litxarreria” gehiago jaten dituzte, janari azkar gehiago, eta modu desorekatuan elikatzen dira. Familian maiz afaltzen ez duten haurrek “litxarreria” gehiago, janari lasterragoa eta modu desorekatuagoan jaten dute Gainera, helduek ez bezala, haurrek edo nerabeek bakarrik jateak askoz ondorio larriagoak ditu elikadura gabeziak edo dietan barietate falta izatea baino.
|
|
|
Familian maiz afaltzen ez duten haurrek “litxarreria” gehiago jaten dituzte, janari azkar gehiago, eta modu desorekatuan elikatzen dira. Familian maiz afaltzen
|
ez
duten haurrek “litxarreria” gehiago, janari lasterragoa eta modu desorekatuagoan jaten dute Gainera, helduek ez bezala, haurrek edo nerabeek bakarrik jateak askoz ondorio larriagoak ditu elikadura gabeziak edo dietan barietate falta izatea baino. Columbiako Unibertsitateak 2003an egin zuen azterlan baten arabera, astean bost aldiz familiarekin afaltzen duten gazteek gutxiago erretzen dute, alkohol gutxiago kontsumitzen dute eta marihuana gutxiago.
|
|
|
Eta nik zuri buruzko liburu oso garesti bat argitaratuko dut barre egiten diegun txepel horiek kafe mahaian izango dute Eta oporretarako etxe bat erosiko dugu Parisen... eta maitaleak izango ditugu... eta
|
ez
dugu haurrik izango Hitzaldiak emango ditugu graduazioetan eta ohorezko tituluak izango ditugu!
|
|
2013
|
|
|
Gainera, asma kontrolatua izateak dirua aurreztea ekartzen dio osasun sistema publikoari. Kontrolik
|
ez
duen haur asmatiko batek askoz gastu handiagoa eragiten du. Kortikoide arnastuek alboko eraginak sortzen dituzte?
|
|
|
Gaixotasuna pasatu
|
ez
duten haurrek bi dosi hartuko dituzte.
|
|
|
Baina ez da autismoa dutenentzat bakarrik; beste arrazoi batzuengatik komunikazio arazoak dituztenentzako ere balio du. Adibidez, oraindik hizkuntzarik bereganatu
|
ez
duten haur gorrek erabil dezakete, garun paralisia dutenek, adimen urritasun larria dutenek, traumatismoen edo istripuen ondorioz garuna kaltetuta dutenek, neuroendekapenezko gaixotasunak dituztenek, gaitasun galera duten adinduek...
|
|
|
Ezinbestekoa da ondo sentitzea, haurrek behar dituzten zainketak izan ditzaten. Hala ere, batzuetan
|
ez
dute haurrik izateko aukerarik ere. MGH horrek amen heriotza tasa %75 murriztu nahi du, baina 1990az geroztik %47ko jaitsiera lortu da.
|
|
|
Horixe pentsatzen dute zenbait zientzialarik proba eta egiaztapen ugarien emaitzetatik abiatuta. Behar adina lo egiten
|
ez
duten haurrak tristeago daude eta autoestimua murrizten dute Baina, zer da ondo lo egitea haur batentzat. Ez da kalitate kontua bakarrik, kopuru kontua ere bada.
|
|
|
Beraz, faktore genetikoa ez da erabakigarria. Hain zuzen, Kaganek eta haren taldeak ondorioztatu dute haurtzaroan lotsa zantzurik
|
ez
duten haurren% 20k beren nortasunaren ezaugarri hori garatu ahal izango dutela, gizarte esperientzia negatiboen edo familia baldintza desegokien ondorioz. Haurren lotsa:
|
|
|
Hori garatzeko, herrialde osoko 22 ikastetxetako 85 ikaslek osatutako azterketa pilotua egin da. Oraindik irakurtzen
|
ez
duten haurrei zuzentzen zaie app hau, ez dakite idazten «ezta hitzen eta irudien esanahia ulertzera iritsi ere», azaltzen du Granadako Unibertsitateak. Lehenengo fasean («Arreta») arreta erakarri nahi da ikusmen eta entzumen estimuluen bidez, gero abstrakzioa lantzeko, asoziazioa eta kontzeptuak orokortzeko, eta, azken fasean, kategorizazio eta asoziazio jarduerak jolasen bidez. «Siememe» doan deskarga daiteke Ipaderako edo Android tabletentzako eta Windows edo Linux sistema eragilea duten ordenagailuetarako.
|
|
|
Hala ere, hezkuntza inklusiboa ez da haientzat bakarrik. Kalitatezko hezkuntza lortzea positiboa da gizarte osoarentzat, batez ere, minusbaliotasuna duten eta
|
ez
duten haurrentzat, baina onurak guztiontzat dira. Hezkuntzara iristeak aukera ematen du denek aukera berdinak izateko, «hezkuntza eremua aberasten du, ikasle guztiei aniztasuna estimatzen erakusten die, diskriminazioari aurre egiten dio eta gizarte bidezkoagoak sustatzen ditu».
|
|
|
Biek ez dituzte une handiak iragaiten elgarrekin. Gorka Mauleko zinegotzia da eta ezagutua da hura ere. Bikotea nola doa, elgar aditzen dira. Uste dut hinki hanka doala, egia dela ere
|
ez
dutela haurrik. Baina badira gure garaian, bikote egonkorrik. Tira-birak badituzte maiz eta partikulazki azken denbora honetan. Gauez joaten naiz etxera eta hainbeste ez dakit. Utziko dugu gure eleketa eta beharbada bertze egun batez segituko dugu. Aldapeka jauna laster etorriko da orain.
|
|
|
Baina
|
ez
zuen haurrik oraino eta beharbada ez zuen sekula ukanen ere. Orduan zer?
|
|
2014
|
|
|
" Ezin zaitugu lagundu". Ez handik, ez beste bide batzuetatik ere,
|
ez
du haurraren berririk izango, eta amore emateko zorian dagoenean, aurrera egiteko indarra emango dion norbait topatuko du: Martin Sixsmith (Steve Coogan), kazetaria lanbidez.
|
|
|
Manten dezagun gizon eta emakumeen arteko distantzia, ez gaitezen nahastu". Erosketa errazteko, aukeraketan laguntzeko egiten dela argudiatzen dute saltzaileek, baina erosleari nekagarri ere suerta dakioke produktu bakoitzaren aurrean" neskentzat"" mutilentzat" dilema faltsu horretan etengabe kokatu beharra, eta taldearen onarpena kolokan sumatu nahi
|
ez
duten haurrekin sarri ez dagoen lekuan arazoak sortzen dira;" ez, tira, hobe Minnie hartzen badut, Mickey mutilentzat da eta...".
|
|
|
Gertakari hauen oinarrian, urte luzez, hizkuntza plangintza ugari haur eta gaztetxoengan soilik zentratu izana egon daiteke. Lionel Jolyk aipatu bezala, helduek egin nahi ez zuten ahalegina plangintzen helburu ziren haurrek egitea espero izan da; ezer esaterik
|
ez
zuten haurrek, botorik eta iritzirik emateko aukerarik eskaintzen ez zitzaien gaztetxo berberek. Baina hori ez da horrela izan.
|
|
|
Erabiltzaileari emanik zen lehentasuna. Bikote batek
|
ez
bazuen haurrik bere bizitzan, edo behar zuen iloba batadoptatu edo etxaldea utzi haurrak zituen zuen anaia edo arreba bati.
|
|
|
Gurasoen heziketaren ondorioak nerabezaroan agertzen dira: gurasoek
|
ez
dute haurren ibilbidearen jarraipenik egiten, eta nerabeek drogak kontsumitzen dituzten lagunekiko atxikimendua garatzen dute.
|
|
|
Kinada berriek eta dibertigarriek gehiago erakartzen dituzte. Egoera erakargarrietan ez da diferentzia handirik ikusten AGNHa duten eta
|
ez
duten haurren artean.
|