|
2000
|
|
|
Gure nahia, berriz, borroka euskal herri txikietara eramatea izan zen. Euskaldunak han zeuden, baina
|
ez
zuten euskaldun izatearen kontzientzia. Orduan kontzientzia eramatea izan zen gure xedea.
|
|
|
Baina «J, accuse!» gutun miragarria Dreyfus en alde idatzi zuen hura ere ezzen diplomata horietakoa, eta gisa batez hobe. Aupa Jose Luis adiskidea, uztarririkonartzen
|
ez
duen euskalduna!
|
|
2001
|
|
|
23 Ederki ageri da hori Lezama Limaren Paradiso delakoan, eta bazekien, noski, deiturak berak adierazten du, zertaz ari zen. Ni, damurik,
|
ez
nauzue euskaldun horietakoa, Barojaren harako" mistifikatu" xamar haietakoa baizik (K.M.O.).
|
|
2002
|
|
|
Areago: kontuan izanik gure irakasleen artean batzuek maizegi ez dutela ziurtasunik hizkuntzarekin, hizkuntza ongi ikasi
|
ez
duten euskaldun berriak izanik, zer irakasteko gai izango dira. Euskalkia ikasi dute lehenik, edo nahikoa da herri horretako hizkera?
|
|
2003
|
|
|
Lehen aipatu ditudan beste proposamen batzuetan, ezker abertzaleak egin zuen proposamenean adibidez, Euskal Herriarentzako, euskaldun guztientzako, baliagarriak diren printzipio orokor batzuk marrazten dira, nahiz eta a grosso modo izan. Proposamena ez bada integratzailea, proposamenak
|
ez
badu euskaldun guztien eskubide aitortzarekin kontatzen, nekez izan daiteke aurrerapauso bat gatazka politikoan nahiz subiranotasunean aurrera egin nahi duen bide horretan.
|
|
|
lehen Karlistaldia(), bigarren Karlistaldia() eta Ameriketan Espainiako inperioaren azken gerla(). Gerla horiek guztiek larriagotu eta gaizkitu baizik
|
ez
zituzten euskaldunen eta espainolen arteko gaizki hartzeak.
|
|
|
Orduan dugu anitzek onartu
|
ez
genuela euskaldunek nehongo faboreen aiduru egoiterik gure nazioari bere izariko estatuaren orkoia moldatzeko, eta euskaldunoi zegokigula, Txillardegik dioen bezala, Euskal Herria Helburu hartzea.
|
|
|
Bizkitartean, Sadaba filosofo adiskideak hain polliki zioen bezala, oraino Madrileko jauntxo batzuek kondenatua
|
ez
zuten Euskaldunon Egunkaria n?: –Ekonomiak, Biologiak, Astronomiak, Ekologiak, Teknologiak eta izenez baizik ezagutzen ez dugun Zientzia askok arazo berriak sortzen dizkiolarik mende berriari, badirudi igogailuz beti goiti doazela Zientziak; Etika, aldiz, eskaileretarik ezin hupatuz ari zaigula?.
|
|
|
Enfrentamenduaren beste esparruan Euskal Herrian Euskaraz (EHE), 1977 ekintzen itzalpean osatutako elkartea egon zen. Euskal Herrian sortzen ari zen autonomia sistemak
|
ez
zituela euskaldunen eskubideak errespetatuko zegoen EHEren oinarrian, eta instituzio publikoen gabeziak salatzera bideratu zuen bere lana, Euskal Herri euskaldunean euskaraz idatzitako sinboloak behar zirela azpi marratuz. 1979ko azaroaren hasieran plazaratutako erakundearen lehen ekintza Eusko Kontseilu Nagusiaren egoitzan egindako itxialdia izan zen, euskarak jasa ten zuen bazterketa salatzeko.
|
|
|
Iruditzen zait, batez ere erdalduna dela komunitate bitasunik ikusten ez duena, besteak erdal hiz  kuntza ere badakielako; erdaldunak berea bakarrik ikusten duelako esango nuke, gainera. Agian komunitate bakarra dagoela diote, euskaldunek ez dutelako berea inposatu, ez dutelako bere indar talderik eratu, bere lobbya; enfrentamendu zuzenera jo
|
ez
dutelako euskaldunek, agian. Hori al da eskatzen ari direna erdaldunak?
|
|
|
Euskaraz ez dakien herrikideak mina ematen digu, ezin baitugu egin euskaraz bere aurrean bera mindu gura ez baldin badugu. Euskaraz egiten
|
ez
duen euskaldunak egiten uzten digu, egiten ez digun arren. Eta badago desberdintasunik:
|
|
2004
|
|
|
–Horrela, uler dezakegu euskaldunen jarrera orokorra ezezagunen aurrean. Bestea, ezezaguna,
|
ez
badute euskaldun bezala identifikatzen, euskaldunek gaztelania erabiliko dute interakzio hizkuntza gisa. Identifikazio honetan elementu ez linguistikoak kontuan hartzen dira; azken hauen artean itxurak garrantzia du bere eraginagatik:
|
|
|
Horrela, izan ere, ohartuko bailitzateke erdararen erabilerak hiztunaren giza atal guztiak eratzeko balio duen bitartean, euskararenak ez duela, oro har, halakorik mamitzen. Ohartuko litzateke euskararen era bilerak
|
ez
gaituela euskaldun egiten, erdararen erabilerak erdaldun egiten gaituen neurri eta sentidu berean. Beraz, erabilita ere, euskarak ez gaitu euskaldun egiten askotan eta askotan, hori esan beharra gogorra egiten bazaigu ere.
|
|
|
Eskolak euskaldundu behar zuena ez du euskaldundu, eta heldu erdaldunak
|
ez
du euskaldun izateko gogorik, euskaldun larriak alfabetatzeko ez duen modu bertsuan. Sagrario Alemanek barren barrenetik ezagutzen du euskalgintzako sail honen historia.
|
|
|
Batasunik gabe ezin da ezer egin. Euskerak
|
ez
badu euskaldunek elkar ulertzeko eta kultura irits ahal izateko balio, zertarako nahi dugu. Ez bide gara gauza arloteriatik irtetzeko.
|
|
|
Euskal Herriko Euskaltzaindiak, ordea,
|
ez
du euskaldun gobernu bat ere bere alde. Aitzitik, kontra ditu dituen biak.
|
|
2005
|
|
|
Baina TAU atzerritarrez jositako taldea da,
|
ez
du euskaldunik kantxan. Euskaldunak ez al dira saskibaloi jokalari onak?
|
|
|
PSE, UA eta PPren kasuetan atzerapausoak nabari ziren. Euskararen normalizazioa" inposizioa"," diskriminazioa" eta" opresioa" hitzekin asoziatzen dute, baina behin ere
|
ez
dute euskaldunek etengabe jasan behar izaten duten hizkuntza eskubideen urraketa aipatzen.
|
|
|
Esan genezake Pasaiako datu konkretuekin deskribatutako bilakaera hau EAEko beste hainbat lekutan ere ematen ari dela. Bilakaera hau ulergarria da kontuan hartzen badugu, III. Mapa Soziolinguistikoaren datuek erakutsi bezala, euskara etxean jaso
|
ez
duten euskaldun gehien gehienak euskaraz" pasiboak" direla erabilerari dagokionean (hemen eskura daiteke orain, PDF formatuan (7,27 Mb): www. euskara. euskadi. net/ r5 9 7 3 8/ eu/ contenidos/ in fo rmacion/ mapasoziolinguistikoa 2001/ eu 10261/ mapa sociolinguistico2 0 0 1. html).
|
|
|
Neroni nauk hemen errege. Ez nauk frantses, ez nauk espainol,
|
ez
nauk eskualdun eta ez nauk nabartar. Deus ez nauk eta dena nauk.
|
|
2006
|
|
|
Biolentziaren gaiaz, alegia guk ekoizten dugunaz hitz egitea, tolerantziaeskola bat izan daiteke elkarrekin mintzatzeko ohiturarik
|
ez
dugun euskaldun ezinisilduontzat. Beaumontar eta Agaramuntesen garaitik, dakigunez, elkarri etsaidauden bi banda bortitzetan banatua izan da Euskal Herria.
|
|
2007
|
|
|
Euskaraz egin ohi
|
ez
duten euskaldun euskaltzaleek osatzen dute multzoa askoz handiagoa da gune euskaldunenetak o biztanleriarena baino eta, hortaz, kuantitatiboki garrantzitsua da.
|
|
|
Euskaraz egin ohi
|
ez
duten euskaldun euskaltzaleek badute, definizioz, gaitasun eta motibazio maila txukuna eta, hortaz, erraz bihur litezke euskaldun aktibo, baldintza eta bitarteko berri gutxirekin. tzioaren balioa agerian jarri denez, zer nolako neurriak bultzatu behar dira halakoak gainditu ahal izateko. Zein izan behar dute interbentzio eraginkor eta berriaren hartzaileek edo xede taldeek?
|
|
|
Euskaraz egin ohi
|
ez
duten euskaldun euskaltzaleek osatzen dute multzoa askoz handiagoa da gune euskaldunenetako biztanleriarena baino eta, hortaz, kuantitatiboki garrantzitsua da. Euskaraz egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleek badute, definizioz, gaitasun eta motibazio maila txukuna eta, hortaz, erraz (erlatiboki, hitz eginez) bihur litezke euskaldun aktibo, baldintza eta bitarteko berri gutxirekin (erlatiboki, berriz ere).
|
|
|
Euskaraz egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleek osatzen dute multzoa askoz handiagoa da gune euskaldunenetako biztanleriarena baino eta, hortaz, kuantitatiboki garrantzitsua da. Euskaraz egin ohi
|
ez
duten euskaldun euskaltzaleek badute, definizioz, gaitasun eta motibazio maila txukuna eta, hortaz, erraz (erlatiboki, hitz eginez) bihur litezke euskaldun aktibo, baldintza eta bitarteko berri gutxirekin (erlatiboki, berriz ere). Horrek euskararen komunitatea hedatzea lekarke eta, horrela, euskaldunak agerikoagoak lirateke eta gizartean pisu gehiago irabaziko lukete.
|
|
|
Orokorrean, Euskeran argitaratu zuten intelektual gehienek RIEVen ere idatzi zuten, bietako artikulu kopurua txikia izan bazen ere. Euskerak, ostera,
|
ez
zuen Eskualdunarekiko, ezta Euskerak Société> des> Sciencies, > Lettres> et> Arts> de> Bayonnerekiko ere lankide komunik izan. Jadanik aipatu dugu Eskualduna> herritarrei zuzenduriko argitalpena izan zela; beraz, gai teknikoak argitaratzen ez zituena.
|
|
|
Hau da gakoa, euskal kultura euskalduna bestetik bereizteko balio duenondarea omen da. Euskal Herriko kulturgintzak, berriz, bereizteko indarra etaxedea izanda ere,
|
ez
du euskalduna bereizten; bestelako bereizkuntza du helburu: kultura maila, bizi estiloa, norberaren irudia, taldekidetzaren bat edo bestezertzeko balio dezake, baina, oro har, ez da euskaltasuna gauzatzeko bide.
|
|
|
Izan ere arazo nagusia izan du E. Herria Espainiak aspaldidanik eta arazo gori goria Francoren garaitik hasita nabarmenki. Burua larriki askatu beharrik
|
ez
dugu euskaldunok eta berek ere ez, euskal arazoa bitarteko, jausi direla espainiar agintariak hein handi batean ohartzeko, besteak beste Gonzalez, Aznar eta deskuidatzen bada, arazoa konponbidean ipini ezean, Zapatero bera eroriko da.
|
|
|
Eta jo eta ke ari gara horretan. Eta korrika egitea besterik
|
ez
dugu euskaldunok. Ez metro bat, ez bi.
|
|
2008
|
|
|
10 Gaur gaurkoz, euskara bigarren mailakotzat duen gizarte batean bizi gara. Hedabideen esparruan, telebistan edo irratian, zentzurik
|
ez
du euskalduna bakarrik euskaraz jartzea euskaldunarentzat eta, aldiz, erdaldunentzat erdaraz. Erdaldunak ere entzun du euskara, bestela, nola pentsatzen dugu piztea harengan euskararenganako apetitua eta interesa?
|
|
|
Leize batzuek, gainera, balio historiko nabarmena dute. Esaterako, Jentilkoba, non kristautasuna euren erlijiotzat hartu
|
ez
zuten euskaldunek beraien batzarrak ospatzen zituzten, Espainiako Inkisizioa saihestu nahian.
|
|
|
Euskara aintzatesten ez duen administrazio baten aurpegi adeitsu eta atsegina besterik ez dugu EEP, euskararen normalizazioaren bidean indarrak metatu baino, euskararen aldeko mezu positiboa zabaltzera dedikatzen den erakunde bat besterik ez den bitartean. Abiapuntutik dator okerturik EEP, Parisetik zuzendua baitator; argi du EHEk Parisek (ez Madrilek ere)
|
ez
duela euskaldunok izan nahi dugunaren inguruan erabakiko; guk geurea behar dugu, bertatik bertarakoa.
|
|
2009
|
|
|
Euskal Herriko hizkuntza egoeratik gehien interesatzen zaidana da nola uztartzen diren euskara indarberritzeko ahalegina, etorkinen hizkuntzak integratzekoa eta gizarte modernoa. Zuek
|
ez
duzue euskaldun elebakarrik eta ez duzue gizarte hartara itzuli nahi, aurrera begiratzen duen gizartea zarete. Harrigarria da zenbat aireportu dauden euskal eremuan!
|
|
|
Uste dugu balio erantsia dela gaztelaniaz egitea eta euskara ezkutatzea. Sukaldari euskaldunek
|
ez
dute euskaldunak direla ezkutatzen. Kutxak liburu bat argitaratu eta bezeroen artean banatu behar zuen.
|
|
|
Laborantza sindikatuaren arabera, gurea zen enpresa altxatzeko esnea bere prezioa baino gutxiagoan saldu behar izan dugu; gainera, laguntzen
|
ez
zuenari euskaldunen kontrakoa zela esaten zitzaion, eta orain multinazional suitzar baten esku dago dena.
|
|
|
entzun eta,, deus? ezagutzen
|
ez
duen euskaldun asko inkomodatu egiten da! (Euskara, bakoitzak hitz den denak normal ulertzen dituen, etxeko?
|
|
|
Bigarren seme euskalduna ere maiteminduta dago, baina maiteak oraingoan ez daki euskaraz eta laugarren abizena baino
|
ez
du euskalduna. Hala ere, ezkondu egingo dira.
|
|
|
Arima kolonizaturik
|
ez
duen euskalduna, berriz, bertan goxo gelditu eta desagertu egiten da. Gure herriko batek kalean jotzen du kanpaia, aski maiz, gaztea izaki, eta ikusleak eta animatzaileak inguratzen gatzaizkio.
|
|
|
Lantzean behin ostatariei zegokien bezeroarentzat medikuarenean hitzordua eskatzea edo, hildakoan, haren elizkizunetarako prestakuntzak antolatzea. Maiz, gaixo zeuden bezeroen gastuak ordaindu behar zituzten eta, une batean, euren gain hartu zituzten Idahon familiarik
|
ez
zuten euskaldunei elizkizunak eta ehorzketa kostuak ordaintzea: gorpua ikusteko moduan uzteko gastuak, ehortziaren jantziak, garraioa, hil autoa, etab. Xehetasun horiek topa daitezke ehorzketa zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresen artxiboetan, han agertzen baitira zerbitzuak eskatu zituen pertsonaren izena eta hildakoaren ehorzketa ordaindu zuenaren izena ere.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, ez zaitezte tronpatu, hori egiten badizuete/ badigute, horrek esan nahi du hizkuntza eskubidea berdin zaiela eta
|
ez
dutela euskaldunekiko inolako errespeturik. Beraz, hori gertatuz gero, nik egin dudan moduan, ez utzi pasatzen; eta, zalantzatik gabe, kexa bat bidali helbide honetara:
|
|
2010
|
|
|
Aita
|
ez
zenuen eskualduna. Ama, santagaraztarra.
|
|
|
5 bizi ditugun postfrankismo garai hauetan, estatu espainolak hasitako politika linguistikoak
|
ez
du euskaldunon errotiko problema kulturalaren larritasuna kontuan hartzen; eta, beraz, ez da errealista. badi" 1975an Euskaltzaindiari euskararen egoerari buruz azterketa orokor bat egiteko ardura hartzeko eskaera egin genion.
|
|
|
Bestalde, ministroak
|
ez
du Euskaldunon Egunkaria ren aurkako prozesua baloratu nahi izan, baina Botere Judizialean konfiantza duela gaineratu du.
|
|
|
Floreanako lehor beltzean enkontrurik izan balute ere, ziurrenez, horrek
|
ez
zukeen euskaldunontzako ezertxo aldatuko darwinismoaren ikuspegitik, Uthurburuk ez baitziokeen Barkoxeko herriari jenio naturzalearen oroitzapenik lagako bere ondasunen artean.
|
|
|
Zabaldu zuten egunean bertan Euskal Herriko kulturgile askok eztarria lakartu arte salatu zutena egiaztatu nuen: akuiluaren puntak
|
ez
zuen euskaldunetik ezer; idi uztarria pop art legez erakusten zuten arren, kirtena New Yorken zegoen. Langileen arduradunaren bulegoko hormetan Frank O.
|
|
2011
|
|
|
biglosiak ez du, hudson ek 2001ean esandako moduan (hots, exodiglosia adierazteko), aparteko lekurik irabazi bibliografia teknikoan. Berak lortu ez duena nekezago eskuratuko dugu guk. komunitate zientifikoak bere arauak ditu eta komunitate hori ez dago, oro har, euskaldunoi zer okurrituko zain.
|
ez
dugu euskaldunok hain fama txarra mundu zabaleko soziolinguista adituen artean, behin baino gehiagotan ikustea suertatzen denez. guganako begiruneak eta ongi nahiak ez ditu ordea atzerriko adituak, hori eta horrenbestez, beren konstruktu teoriko nagusiak eta kontzeptu sare osoa birmoldatzera eta gure gustura jartzera eraman. Aurrerantzean ere nekez makurtuko dira horretara, non eta euskaldunok eduki kontzeptuzko ekarpen soziolinguistiko funtsezkorik egiten ez dugun19 hobe dugu beraz, ene ustez, terminologiazko adiera kontuan besteren arrastora hurbildu eta konstruktu teorikoen zein ebidentzia enpiriko egituratuen alorrean, apalik baina gogotsu, dezakegun ekarpenik baliagarrienak eskaini.
|
|
|
Bere gisako euskaldunak ordea. Muiña ta mamia alde batera utzi, ta euskal itxura ta azala besterik
|
ez
duten euskaldunak. Irurehun ta geiagotik, nola diteke bakar batzuk soillik euskera ikastera joan?» (Altuna, 1957:
|
|
|
" No controles mis vestidos, no controles mis sentidos..." abesten zuen Sotok, movida madrileñako txorakeria fribolo bat, gerria mugituz, dantzazalea zen dantzazalea bazen,
|
ez
zuen euskalduna ematen, horretan askoz baldarragoa eta askoz lotsatiagoa zen Zeberio, biak bizizale izanagatik modu ezberdinean adierazten zuten bizizaletasun hura; dantza, ehiza. " No controles mi forma de bailar" abesten zuen Sotok, letra gehiago ez zekien, eta behin eta berriro errepikatzen zion hilabete haietan modan jarri zen lelo txatxu berbera:
|
|
2012
|
|
|
Nork ez du Chiquito de la Calzada ezagutzen, esaterako? Horrelakorik
|
ez
dugu euskaldunon artean, baina balego ere, bere inguruan baino ez litzateke ezaguna izango, minimundu sakabanatua baikara makromundu trinkotu eta aberats baten barnean. Hori Hegoaldeari erreparatzen badiogu, baina Euskal Herria bere osotasunean hartuta, zer?
|
|
|
Izan ere, horixe, aro baten azkena, batere epikarik gabea da Martutene, gure artean azken mohikanorik ez baitago, Heriotza mantso bat baizik, gure Venezia propio degradatuan. Zaila da, zaila denez, Sabinoz geroztik euskaldun izatea. Patzikuren ingurukoek baino
|
ez
dute euskaldun naturala izateko pribilegioa gurean?, eta zailtasun hori psikopatologia askoren eragile izan da XX. mendearen joan etorrian. Orain, Santa Kruzen koadrilakoek armak azken geltokiko kontsignan utzi eta gero, nork daki?, West Virginia University ko psikologiako ikasle askok hegazkineko txartela hartua dute jada Gasteizko kanpusean gradu ondoko masterra egiteko.
|
|
|
Barne kontsumorako eskaintza: ...ia horretan ematen dutenak... eta era berean kritiko bezain exigenteenak izan daitezkeenak dira, euskarazko kulturgintza jorratu gura duenarentzat ezinbestekoak. egoera soziolinguistikoa dena delakoa dela, ohikoak diren hartzaileon iritzia etenbarik jasotzeko bideak jarri lituzkeela uste dugu, berriz diogu, euskararen biziraupenerako ezinbestekoak direlako. euskarazko kultura kontsumitzeko ohitura
|
ez
duten euskaldunak, gutxienez, hartzaile/ kontsumitzaile pasibo bihurtu behar ditugu.
|
|
|
Asmoak asmo, Leizarragak bere itzulpenean erabilitako euskalkia lapurtera da oinarrian, behe nafarrerako eta zubererako hainbat forma eta hitzez zipriztindua. Beraz, Juaristik adierazten duen bezala, badirudi Leizarragak
|
ez
zuela euskaldun guztientzat idatzi nahi izan, Iparraldekoentzat soilik baizik, Albreteko Joana erregina erreformazalearen menpeko zirenentzat batik bat (Juaristi 1987: 42).
|
|
|
Horrexegatik, euskal aldizkariek
|
ez
zituzten euskaldunen irudi tradizional eta estereotipatu horrekin bat ez zetozen testuak argitaratu nahi izaten, eta orobat gertatzen zen itzulpenekin. Mirandek hertsiegia zeritzon literatura eta itzulpengintza militantzia politiko baten mugen barruan atxikitzeari, eta ozen aldarrikatu nahi izan zuen literaturak funtzio politiko orotatik libre egon behar zuela.
|
|
|
Izan ere, Euskal Herrian elebitasuna ez da kultur bitasuna: erdaldunek
|
ez
dute euskaldunen berri. Ondorioz, erdararen nagusitasunak kultura euskaldunari erdal erreferentziak dakarzkio.
|
|
2013
|
|
|
Eskualduna astekaritik landa, Bordeleko egunkari hori zen gehien saltzen zena, 3.771 alerekin. Pentsa daiteke Angelu eta Miarritzeko datuak gehituz gero, bi agerkarien erosle kopuruak hurbiltzen zirela, baina beste hainbeste arrazoi badago pentsatzeko, dena gehiturik ere, La Petite Gironde eren erosle kopuruak
|
ez
zuela Eskualduna rena gainditu. Alabaina, Baionan 1.450 lagunek erosten zuten egunkari hori.
|
|
|
Egiteko bat agertu zaigu Zuberoan, bahiketa bat, Maule inguruan. Zilibokatzen zara jauna, ez da Baionako sektorea ikus Bai, bai, badakit ez dela Baionako sektorea Pauekoa baizik. Hemen
|
ez
dugu euskaldun ikertzaile bat eta egiteko hori ikertzeko baitezpadakoa da euskaldun bat ukaitea. Han Zuberoan jendeek atxikitzen dute azkarki beren hizkuntza eta hobeago da euskara jakitea. Orduan, erran zuen Etxehorik, galde bat izan balitz bezala. Eta ministerioari telefonatu diogu jakiteko eta zure izena eman digute egiteko hori konpontzeko. Baina ez naute abisatu.
|
|
2014
|
|
|
Portaera oldarkorra" ez dela erreala" esateak (egituratu gabeko elkarrizketetan) Euskal Herriko errealitate soziolinguistikoa isla dezake: nagusitasunezko jarrerak ez dira erakusten euren hizkuntza gaztelaniarekiko nagusitasun posizioan hautematen
|
ez
duten euskaldunen artean, eta elkarrizketatuek oso argi daukate 2 eszenan ikusten den gisako portaera oldarkorrak ez direla egunerokoan gertatzen.
|
|
2015
|
|
|
LUR/ KRISELU/ HATSAPENAK euskeraren batasunaren zerbitzuan jartzen dira. Beren hautapen kontseiluak, Gabriel Aresti, Xabier Kintana, Ramon Saizarbitoria eta Ibon Sarasolarekin osaturik dagoenak euskal gaiztoko dialekto mordoiloetan idatzitako lanak ukatuko dituela jakin arazitzen du, eta bide batez euskeraren batasunik nahi
|
ez
duten euskaldunak euskeraren eta Euskalerriaren etsaiak direla deklaratzen du. Are gehiago negarreztatzen du batasun hori gonbatitzen dutenen portaera, bereziki Eizmendi" tar Iñaki" Basarri" jaunarena, zeinak, Euskaltzaindiak Arantzatzun hartutako erabakiak onartuko zituela publikoki manifestatu ondoren, bere hitzari ez dion eusten.
|
|
|
Arraina. Ternua arrainaren lurraldea da, baina
|
ez
dugu euskaldunek adina jaten.Aisialdian. Gauzak nola dauden eraikita ikustea maite dut.Idazten duzu?
|
|
|
Mutua izateko, makina bat zalaparta sortu zuen dagoeneko hizki arraio hark. Hain zuzen ere horixe esaten zuen Jexuxek beti, euskara batuak
|
ez
zituela euskaldunak batzen, eta Anjelmari San Ferminetako zezenaren moduan oldartzen zitzaion, atzerakoia eta euskararen aurkakoa zela aurpegiratuz.
|
|
|
Galdu dira euskarazko librurik gabez, euskarazko asko hitz egite, ta gelditu diranak
|
ez
dituzte euskaldun guziak aditzen(...) Non nai adi ditezkeanak billatu ditut alegiñean.
|
|
|
Ber gisan, azterketa horren arabera euskaldun zaharren artean beste hiru tipo hauek zeuden: alfabetatzen ari zen edo alfabetatua zegoen euskaldun zaharra (EAEko bizilagunen %14, 2), alfabetatzeko asmotan zena (%1) eta alfabetatzeko asmorik
|
ez
zuen euskaldun zaharra. Azken horiek %9, 8 ziren EAEko populazio guztia kontuan hartuta, baina euskaldunak eurak aintzat hartuta oso ehuneko esanguratsua osatzen zuten:
|
|
|
Eta orduan, asmoz eta jakitez hasi ziren berez eta oharkabean sortu ezin zena sortu nahian. Izan ere, Modernitateak
|
ez
zuen euskaldunik kultibatzen; alderantziz, euskaldun bat zen tokian, txertoa egin eta bi uztatan erdaldun hutsa lortzen zuen. Oilo modernoek ez zuten euskal arrautzarik erruten.
|
|
|
Kakofonia, jakina, euskararen aldekotasun militante agerikoegia jasaterik ez duenarentzat izango da. Eta badira hura jasaterik
|
ez
duten euskaldunak ere, Patziku Perurena esate baterako:
|
|
|
lehena nun jokatuko den. Iduriz Madrilen
|
ez
dute euskaldunen eta katalandarren ikusteko gutizia haundirik; beraz Valentziako zelaia aipatzen da. Espainiako Erregearen kopa izanez, erregearen kontrako edo espainiar himnoaren kontrako xixtuak eta ikurriña ala Saneyra ikurra ikusteak ere tripako mina sortzen die zenbaitei.
|
|
2016
|
|
|
PB= 0,69, alegia, ehunetik 69k euskaraz egingo lukeela espero daitekeela Aiako hizkuntza gaitasunean oinarrituta; neurketa honetan ikusi dugun %64k baino gehiagok, alegia. Horrek esan nahi du, aldea handia ez bada ere, euskaldunek
|
ez
dutela euskaldunekin euskaraz egiten horretarako aukera duten guztietan.
|
|
|
Ez da erraza behar hainbat goraipatzea familiaren euskarri eta laguntza, Amerikako lehengusu txiki eta osaba izeba urrun haiek erakutsitako elkartasunaren beroa eta zindoa. Ez da hori kontakizun honetako gaia, ordea, eta baziren, gezurra dirudien arren, Ameriketan seniderik
|
ez
zuten euskaldunak ere, hala nola Begoñaren familia. Horrexegatik jaitsiko ziren agian Veracruzen:
|
|
|
Gazteak pozik ziren askotan haurren eskola gisa ikusi zen antzerkia prestatzen. Larzabalekin, partekatzeak bazuen bere tokia, baina beste osagai batzuk agertu ziren, euskararen inguruko gogoeta agertu zen, euskal antzerkiak
|
ez
zituela euskaldunak irrigarri agertu behar plazaratu zuelarik.
|
|
|
Azken hitz hauek, antzerkiaren azken hitzek, tragedia erakusten dute, zeren eta nahiz eta Matalas hiltzen duten,
|
ez
dute euskaldunek ahantziko, eta antzerkia bera horren froga gisa gelditzen da. Zoritxarra erori da Xiberoaren gainean, baina historiaren garaipena da Matalasen matxinadaren oihartzunak mendeetan zehar iraun duela.
|
|
|
Zergatik
|
ez
dugu euskaldunon komunitateak baliatzen Bilbon ere populazioaren% 63,42k gutxienez edo 50 urtez azpiko herritarren% 86,74k eskaintzen digun aukera beraiekin euskaraz egiteko, herritar hauek urteak eta urteak eman behar izan dituztenean euskara eta euskaraz ikasten gugana hurbildu ahal izateko gure hizkuntzan. Halako mespretxurik?
|
|
|
Baina izatez gerotan ere, espainolarekin edo frantsesarekin batera. Baina eta euskal identitate hori hain garatua
|
ez
duen euskaldun gazteak, herritarrak?. Zer eskaintzen diegu guk euskaratik azken 25, 30, 40 urtean derrigorrezko heziketaren bidez, edo euskaltegien bidez, eta sekulako denbora eta ekonomia ahalegina eginez euskarara hurbiltzea lortu dugun gazte/ herritar horiei guztiei?
|
|
|
Etxerat etortzen ginen sei zazpi egun bospasei hilabeterik Badira honarat uzten
|
ez
zituzten euskaldunak, Espainiarat eskapatuko zirelako beldurrez
|
|
|
Etxerat jiten ginen sei zazpi egun bospasei hilabetetarik. Badira hunarat uzten
|
ez
zituzten Eskualdunak, Espainiara eskapatuko zirelako beldurrez.
|
|
|
Diru publikoak behar bailuke izan beharrezkoak diren ekimenen sustatzeko, aurkituko ote du emailerik? Arte hortan gabezian gelditu nahi
|
ez
duten euskaldunei gomendatzen diegu prezio berdinean Arantzazuko Frantziskotarrek egiten eta argitaratzen duten egutegia erostea. Hunek ere badauka egun bakotxarentzat orri bat, gainera bi aldetan idatzia.
|
|
|
Bertaratu diren euskal presuna eta taldeek euskaltasuna eta euskal kultura Washingtonen behar bezala ordezkatua eta erakutsia izateari eman dakote lehentasuna eta konprenitu dute euskal kulturak eta euskara ardatz duen Euskal Herria bezalako herri eta kultura ttipi eta xume batek aukera eta xantza guziak behar dituela baliatu eta probestu bere burua erakustera emateko. Oraino anitz baitira Estatu Batuetan eta munduan" euskalduna" erran eta hori zer den galdegiten dutenak, sekula entzun
|
ez
dutelako euskaldunei buruz; edo entzun bai, baina ideia zinez bitxi edo okerrez, edo aldekoiez. Eta bistan da, euskara euskaldunek baizik ez dugula aitzinaraziko, eta euskal kultura erakustea ez duela nehork sekula eginen guhaurek euskaldunok bezain jakitun eta egoki.
|
|
2017
|
|
|
ezagutza, erabilera eta motibazioa (Sánchez Carrión, 1987). ...ktore horiek elkarri eragiten diote, nahikotasunmailatik gorago badaude. euskal herrira ekarrita, Sánchez Carrión Txepetxek trinkotze prozesuaren ideia aipatzen du, non euskaldun kopuru handiagoa behar den arren, euskal sareen trinkotasuna ere lagungarria izan daitekeen gutxiengotik gehiengorako bidean. euskal hiztunek ezezagunaren aurrean interakzio hizkuntza gaztelania erabiliko dute ezezaguna
|
ez
badute euskalduntzat identifikatzen (Martinez de luna eta Jausoro, 1998). izan ere, eaeko gizartean legitimitatea gaztelaniak du, hots, denek dakite gaztelania eta euskara batzuek baino ez. gizarteko aldagaiak dira hiztunak hizkuntza bat edo beste erabiltzera bultzatuko dituztenak eta, egoera diglosiko batean, indar horiek norberaren jarrerak eta borondateak baino sendoagoak dira. beraz, elebidun... hizkuntza bakoitzaren ezagupen maila, hizkuntza bakoitzak gizartean betetzen duen funtzioa, hizkuntza ordezkapenaren maiztasuna eta arrazoiak eta hizkuntza batek bestean duen interferentzia (Mackey, 1989).
|
|
|
Arau bat betetzeko behar dute. Ulertzen dute zelan edo halan, hitz egiteko gai dira,
|
ez
ditugu euskaldunak, zeharo erdaldunak izan gabe euskara dakien multzoaren zati dira, samalda berria, administrazioak sustatu euskara morroituaren adibide pertsonifikatua: behartuz gero funtzionatzen dute, hiztun pregrabatuak dira?.
|
|
|
Galde hau luzatu du: " Zergatik
|
ez
dugu euskaldunok subiranotasun partekatua lortuko, Madrilek Gibraltarri eskaintzen dionaren idurikoa?" ETA desegin dadila eskatu du," Euskadi tiroka eta jendea hilez eraikitzen zela uste zutenen sekulako porrota" izan zela deklaratuz.
|
|
|
Turkiako armadak Txipreko iparraldea hartu zuenean, ugarteko greziarrak hegoaldean eta turkiarrak iparraldean banatu eta kokatu ziren, bakotxak atxikiz bere hizkuntza. Bi komunitate horiek elkar ulertzeko, dakitenek, inglesa baliatzea bortxatuak dira,
|
ez
baitute euskaldunek dugun suertea, hizkuntza komunik beren artean baliatzen ahal. Familiak berexiak bi partetan, hilak eta gorputzak desagertuak, bihotzak zaurituak; hots, egoera minberatsuan bizi da jendearen parte bat bederen.
|
|
2018
|
|
|
5 Euskaldun berria lehen hizkuntza euskara
|
ez
duen euskalduna da. BILA izeneko tipologiaren balioetako bat da.
|
|
|
" Euskaldun hiztun berri askok euskaldun sentitu nahi dute, baina ez dira sentitzen benetako euskaldun. Askotan, euskaldun zaharrek ere
|
ez
dituzte euskalduntzat hartzen, ez dute
|
|
|
Askotan, euskaldun zaharrek ere
|
ez
dituzte euskalduntzat hartzen, ez dute haiekin euskaraz hitz egiten".
|
|
|
Azken hamarkadetan, hizkuntza berreskuratzeko ahaleginaren ondorioz, euskara etxean jaso
|
ez
duten euskaldun kopuruak izugarri egin du gora. Ez da datu anekdotikoa:
|
|
|
Hor, nik dut bizipena ba hamazazpi urterekin, hamasei urterekin, sariketak egiten hasi edo saioren bat bereziki Gipuzkoan edo Bizkaian eta... ba... hor dituzu bi, ez dakit, zure izaeraren baitan badituzu bi ezaugarri miresmenerako iturri izan daitezkeenak, ez? Iparraldekoa eta bertsolaria, eta gero gurasoak datoz zure bila saio ondotik eta hitz egiten dute antolatzaileekin eta antolatzaileak ohartzen dira gainera gurasoak
|
ez
dituzula euskaldunak, ez. Eta hor bi ezaugarri horiek nabarmentzen dizkizute bai ala bai, gehienetan.
|
|
|
Sala dezagun behingoz:
|
ez
dute euskaldunek erruaren zati handiena, gu erdaldun guztion despotismoak eta arduragabekeriak baizik.
|
|
|
Dena dela, ETA amaitzeak
|
ez
du euskaldunen erresistentzia edo dena delakoa amaituko denik. ETA baino lehenagotik zetorren eta,, ETAren ondoren areagotuko da, euskaldun askorentzat, kriminalizazio errazak gainetik kenduta, haien arteko banaketa motiboa baztertuta, borroka berrabiatzeko momentua delako.
|
|
|
Estrabonen arabera, antzinako kantabriarren artean, emakumeak, erditutakoan, ohetik jaiki eta senarrari uzten zion tokia. Xahok ezbaian jartzen
|
ez
zuenez euskaldunak (edo, behintzat, arabarrak, bizkaitarrak, gipuzkoarrak eta lapurtarrak) kantabriarrak zirela, zeharo sinesten zuen errito horretan.
|
|
2019
|
|
|
donostiako (berdin beste hiriburu, herriburu eta konurbazio zabaletako) euskaltzaleon hizkuntza eskubideak asetakoan, helduko diegu bazter konttu horiei". arnasguneen gaia ezin da horrela tratatu, euskal hiztun elkartearen osasuna baldin badugu xede. arnasguneen garrantzia ez da kuantitatiboa, kualitatiboa baizik. kuantitatibismo gehiegizkoak itsutu egin gaitu: bi" ia euskaldun" ek
|
ez
dute euskaldun garbi baten laurdenik balio, eguneroko mintzajardun arruntari dagokionez. horrelako zenbakiek, gizarte panorama argitu ordez, distortsionatu egin digute erabat. eguneroko mintzajardun arrunta eta jardun horren belaunez belauneko transmisioa (35 urtekoa) begien bistan, ekimen osoaren ardatzean, espresuki aitortua eta efektiboki inkorporatua ez duen euskalgintzak ez du arrakasta auke... zenbat orduz dihardu halakok, egunean zehar, material horrekin lanean?
|
|
|
Joly-k haurrik (behar adina haur) sortzen
|
ez
badugu euskaldunok, alferrik ditugu euskaraen aldeko hizkuntzalegeria, euskal eskola eta euskaltegi, euskal telebista eta egunkarialdizkariak, normalkuntzaplan (orokor eta sektorial) gehienak.
|
|
|
ez da berri ona, hala baldin bada. poztekoa da, horregatik, Lionel Joly-k hain atentzio eta hain arreta bizia jarri izana gure arazo nagusi honetan: haurrik (behar adina haur) sortzen
|
ez
badugu euskaldunok, alferrik ditugu euskararen aldeko hizkuntza legeria, euskal eskola eta euskaltegi, euskal telebista eta egunkari aldizkariak, normalkuntza plan (orokor eta sektorial) gehienak, herritarren euskaltzaletasuna pizteko edo kale gorrian nabarmentzeko sentiera kanpainak, euskal kultura suspertzeko diru-laguntzak, eta euskalgintzak nondik jo behar lukeen xehe xehe arakatzeko jardunal...
|
|
|
Esplikatu du 500 pertsonako zerrenda bat baduela Poliziak: . Halakoetan Frantzian egoteko eskubiderik
|
ez
dugun euskaldunena?. Atxiloaldiaren amaieran, Irunen utzi zuten aske.
|
|
|
lehen aldiz gure historian ez dago euskaldun elebakarrik, lehen aldiz dugu elkarren artean komunikatu ahal izateko euskara batu bat, lehen aldiz haurrek eta gazteek, helduek eta zaharrek baino euskara maila hobea dute eta gehiago hitz egiten dute; lehen aldiz gure historian, eta Europako hizkuntza gutxituen historian, seguruenik? gazte euskaldunen artean gehienak jatorriz erdaldunak dira, euskaldunon multzo handi bat hobeto moldatzen da erabilera formaletan informaletan baino, eta hobeto idazten du hitz egin baino, eta, aitzitik, lehen aldiz gure historian, unibertsitatetik pasa eta gero, hala alor formalean nola informalean euskaraz erdaraz baino hobeto moldatzen den gazte multzo esanguratsu bat dugu, eta euskalkirik
|
ez
duen euskaldun asko, etab., etab. Ez Europan eta ez munduan, ez dira asko biziberritze prozesu bati ekin eta 50 urteko epean halako aldaketak bizi izan dituzten komunitateak. Azter ditzagun nagusienak banan banan.
|
|
|
Baina, orduan, gertatzen da etsaia igual ez dela bestea, ez dela blokeoa, baizik eta autoblokeoa. Euskaldun ona, ezarritako legearen barruan izango dena euskalduna eta, beraz, neurriz gaineko arazotzat
|
ez
duena euskaldun izatea.
|
|
2020
|
|
|
Euskaldun motz/ erdal elebidun/ sasi euskaldun Lutxo Egiak eta Irene Arraratsek ekarritako terminoak, nire burua ulertu eta interpelatzeko emankorrak zuriak gara hizkuntzari dagokionez pribilegiatu bakarrak: euskararen ate guztiak zabal zabalik ditugu eta, erderaren hegemonian goxo bizi garelarik,
|
ez
dugu euskaldun oso izan nahi dutenek pairatzen duten zapalkuntza ezagutzen.
|
|
|
Ez dugu arazo handirik izan bizikidetza egoki samarra moldatzeko gu etortzerako bertakotuak zeuden auzotar nortasun nazionalari doakionez gehienbat espainiarra dutenekin, eta
|
ez
dugu euskaldun naziotasun izaera galdu; aitzitik, esango nuke asimilazioari aurka egin beharrak sendotu gaituela horretan.
|
|
|
Jakina, hain herri barbaroak hizkuntza barbaroa behar du izan: euskara tartaila da, basatia, zaunka bat, asto arrantza bat, abere hizkuntza; hitz egin ere,
|
ez
dute euskaldunek askorik egiten, mutu egon ohi dira; Espainian espainolez egin nahi izan dutenean, farregarri geratu dira (ibid.: 279, 304).
|
|
|
Azaldu ziotenez, han utzi behar zituen motxila eta abarrak, presoari eraman beharreko paketea izan ezik. Joan zen lehen aldi hartan
|
ez
zuen euskaldunekin topo egin, eta nahikoa galduta nabaritu zuen bere burua. Galduta eta txiki, ingurura begiratuta kartzela kartzelaren atzetik besterik ez baitzuen ikusten.
|
|
2021
|
|
|
Ikasle batzuk perfekzioaren bila dabiltza beti; bere ahots ttikiarekin esaten dute haiek C1eko titulua besapean dutela hasiko direla mintzatzen, ez lehenago. Eta bai, orduan saiatzen dira, baina bidean
|
ez
dute euskaldunik ezagutu, ez eta euskaldunen txoko eta elkarteak non diren ere, eta zer pasatzen zaie. Gero ez dute non erabili ikasi duten hizkuntza perfektu hori.
|
|
|
Gu, esan beharrik ez, okerrago gaude, eta badirudi ez gaudela kezkatuago —instituzioak eta alderdi politikoak ez—; eta bistan dago katalanek
|
ez
gaituztela euskaldunago egingo, baina ona da hara begiratzea —han ez dute borroka armatuaren hipotekarik, Terra Lliurek ez zuen inor hil! — Ausardia dute epaile espainolei desobeditzeko, haien autoritaterik ez onartzeko, eta Errepublikaren Kontseilu nazionala hautatu berri dute: bi hitzetan, politikoki eta linguistikoki beren burua sendotzeko ausardia dute.
|
|
|
Hobetzeko betikotasun osoa ukanen dut. Eta aingerueri irakutsiko diet (deabruari ez, ez baitu balio, gure arbasoek diotenez, ez du sekulan ikasi ahal izan!!), bai eta bere bizi denboran, euskaraz mintzatzeko parada ukan
|
ez
duten euskalduneri.
|