|
2003
|
|
|
lehen Karlistaldia(), bigarren Karlistaldia() eta Ameriketan Espainiako inperioaren azken gerla(). Gerla horiek guztiek larriagotu eta gaizkitu baizik
|
ez
zituzten euskaldunen eta espainolen arteko gaizki hartzeak.
|
|
|
Orduan dugu anitzek onartu
|
ez
genuela euskaldunek nehongo faboreen aiduru egoiterik gure nazioari bere izariko estatuaren orkoia moldatzeko, eta euskaldunoi zegokigula, Txillardegik dioen bezala, Euskal Herria Helburu hartzea.
|
|
|
Bizkitartean, Sadaba filosofo adiskideak hain polliki zioen bezala, oraino Madrileko jauntxo batzuek kondenatua
|
ez
zuten Euskaldunon Egunkaria n?: –Ekonomiak, Biologiak, Astronomiak, Ekologiak, Teknologiak eta izenez baizik ezagutzen ez dugun Zientzia askok arazo berriak sortzen dizkiolarik mende berriari, badirudi igogailuz beti goiti doazela Zientziak; Etika, aldiz, eskaileretarik ezin hupatuz ari zaigula?.
|
|
2004
|
|
|
–Horrela, uler dezakegu euskaldunen jarrera orokorra ezezagunen aurrean. Bestea, ezezaguna,
|
ez
badute euskaldun bezala identifikatzen, euskaldunek gaztelania erabiliko dute interakzio hizkuntza gisa. Identifikazio honetan elementu ez linguistikoak kontuan hartzen dira; azken hauen artean itxurak garrantzia du bere eraginagatik:
|
|
|
Horrela, izan ere, ohartuko bailitzateke erdararen erabilerak hiztunaren giza atal guztiak eratzeko balio duen bitartean, euskararenak ez duela, oro har, halakorik mamitzen. Ohartuko litzateke euskararen era bilerak
|
ez
gaituela euskaldun egiten, erdararen erabilerak erdaldun egiten gaituen neurri eta sentidu berean. Beraz, erabilita ere, euskarak ez gaitu euskaldun egiten askotan eta askotan, hori esan beharra gogorra egiten bazaigu ere.
|
|
|
Eskolak euskaldundu behar zuena ez du euskaldundu, eta heldu erdaldunak
|
ez
du euskaldun izateko gogorik, euskaldun larriak alfabetatzeko ez duen modu bertsuan. Sagrario Alemanek barren barrenetik ezagutzen du euskalgintzako sail honen historia.
|
|
|
Batasunik gabe ezin da ezer egin. Euskerak
|
ez
badu euskaldunek elkar ulertzeko eta kultura irits ahal izateko balio, zertarako nahi dugu. Ez bide gara gauza arloteriatik irtetzeko.
|
|
|
Euskal Herriko Euskaltzaindiak, ordea,
|
ez
du euskaldun gobernu bat ere bere alde. Aitzitik, kontra ditu dituen biak.
|
|
2009
|
|
|
entzun eta,, deus? ezagutzen
|
ez
duen euskaldun asko inkomodatu egiten da! (Euskara, bakoitzak hitz den denak normal ulertzen dituen, etxeko?
|
|
|
Bigarren seme euskalduna ere maiteminduta dago, baina maiteak oraingoan ez daki euskaraz eta laugarren abizena baino
|
ez
du euskalduna. Hala ere, ezkondu egingo dira.
|
|
|
Arima kolonizaturik
|
ez
duen euskalduna, berriz, bertan goxo gelditu eta desagertu egiten da. Gure herriko batek kalean jotzen du kanpaia, aski maiz, gaztea izaki, eta ikusleak eta animatzaileak inguratzen gatzaizkio.
|
|
2015
|
|
|
Mutua izateko, makina bat zalaparta sortu zuen dagoeneko hizki arraio hark. Hain zuzen ere horixe esaten zuen Jexuxek beti, euskara batuak
|
ez
zituela euskaldunak batzen, eta Anjelmari San Ferminetako zezenaren moduan oldartzen zitzaion, atzerakoia eta euskararen aurkakoa zela aurpegiratuz.
|
|
|
Galdu dira euskarazko librurik gabez, euskarazko asko hitz egite, ta gelditu diranak
|
ez
dituzte euskaldun guziak aditzen(...) Non nai adi ditezkeanak billatu ditut alegiñean.
|
|
|
Ber gisan, azterketa horren arabera euskaldun zaharren artean beste hiru tipo hauek zeuden: alfabetatzen ari zen edo alfabetatua zegoen euskaldun zaharra (EAEko bizilagunen %14, 2), alfabetatzeko asmotan zena (%1) eta alfabetatzeko asmorik
|
ez
zuen euskaldun zaharra. Azken horiek %9, 8 ziren EAEko populazio guztia kontuan hartuta, baina euskaldunak eurak aintzat hartuta oso ehuneko esanguratsua osatzen zuten:
|
|
2016
|
|
|
Ez da erraza behar hainbat goraipatzea familiaren euskarri eta laguntza, Amerikako lehengusu txiki eta osaba izeba urrun haiek erakutsitako elkartasunaren beroa eta zindoa. Ez da hori kontakizun honetako gaia, ordea, eta baziren, gezurra dirudien arren, Ameriketan seniderik
|
ez
zuten euskaldunak ere, hala nola Begoñaren familia. Horrexegatik jaitsiko ziren agian Veracruzen:
|
|
2017
|
|
|
Arau bat betetzeko behar dute. Ulertzen dute zelan edo halan, hitz egiteko gai dira,
|
ez
ditugu euskaldunak, zeharo erdaldunak izan gabe euskara dakien multzoaren zati dira, samalda berria, administrazioak sustatu euskara morroituaren adibide pertsonifikatua: behartuz gero funtzionatzen dute, hiztun pregrabatuak dira?.
|
|
2019
|
|
|
lehen aldiz gure historian ez dago euskaldun elebakarrik, lehen aldiz dugu elkarren artean komunikatu ahal izateko euskara batu bat, lehen aldiz haurrek eta gazteek, helduek eta zaharrek baino euskara maila hobea dute eta gehiago hitz egiten dute; lehen aldiz gure historian, eta Europako hizkuntza gutxituen historian, seguruenik? gazte euskaldunen artean gehienak jatorriz erdaldunak dira, euskaldunon multzo handi bat hobeto moldatzen da erabilera formaletan informaletan baino, eta hobeto idazten du hitz egin baino, eta, aitzitik, lehen aldiz gure historian, unibertsitatetik pasa eta gero, hala alor formalean nola informalean euskaraz erdaraz baino hobeto moldatzen den gazte multzo esanguratsu bat dugu, eta euskalkirik
|
ez
duen euskaldun asko, etab., etab. Ez Europan eta ez munduan, ez dira asko biziberritze prozesu bati ekin eta 50 urteko epean halako aldaketak bizi izan dituzten komunitateak. Azter ditzagun nagusienak banan banan.
|
|
2023
|
|
|
Théodoreren autoa urrunetik hautematen genuenean, lasterka joaten ginen etxera, otsoa baletor bezain ikaraturik. Orduan erabaki nuen
|
ez
nuela euskaldun izan nahi, ez nuela pobre izan nahi, biak lotuak balira bezala; haiek baino frantsesago bihurtu behar nuela. Girgileria haiek nahi nituen nik ere.
|