2000
|
|
Haurdunaldiaren gaitzaldiak? Ezta ere; neure egunetan
|
ez
dut emakume hezur berri sasoikoagorik ezagutu.
|
2001
|
|
Izan ere ikaragarria zen zakil tente monumentala erakusten zuen gorputz biluzi bihurrikatu hura bere irribarre mindu okertuarekin, edo sudur handia baina ahorik
|
ez
zuen emakumea, edo barrikatik agertzen hasten zen aurpegia, kuku eginez, keinu erdi harritu erdi burlariarekin. Edo teilapetik zintzilik eta eskuak horman etsi etsian eutsi eta behera erorbeldurrez begira zegoena, gainera jausiko zitzaidala uste izan nuena.
|
2003
|
|
Bigarren testua sinpleagoa zen eta literaturak memoriaren ordezko gisa betetzen duen zereginaz ari zen. Kontakizuneko protagonista, bi eguneko bizarra daraman gizasemea, ezagutzen ez duen hotel bateko gela batean esnatzen da, ezagutzen
|
ez
duen emakume baten ondoan, eta honen musuek, honen gorputzak eta maitasun hitzek, modu lanbrotsu batez, aurreko emakume batzuenak gogoratzen badizkiote ere, ez du inoren izenik, inoren aurpegirik finkatzerik lortzen. Ondoan duen emakumeak ez du argibide gehiagorik, bezperan bere begiz ikusitakoa baizik:
|
|
Emakumeak utzitako testuak eskuetan nituela abiatu nintzen kalera, eta idazlea eskueran izateak eman zidan poza iragarpen ilunago batzuek itzaliko zidatela sentitu nuen. Ez nekien artean, ezin nezakeen jakin, ondoko orduetan ezbehar baten lekuko ez ezik urruneko eragile ere bihurtuko nintzenik, eta ez nekien artean, ezin nezakeen jakin, behar
|
ez
nuen emakume batekin maiteminduko nintzenik ere, baina halabeharra eta zoria elkartzen direnean, zorigaiztoa ateratzen da gehienetan irabazle.
|
|
Xehetasun horietatik ezin liteke ondorio garbirik atera, baina auzoko askok, emakumeek bereziki, glamour handiko argazkiz betea irudikatzen zuten haren etxeko hormaren bat, eta famaren zama arintzearren edo maitaleen setiotik ihesi etorriko zela herrira pentsatzen zuten. Hargatik ez zuten oso ondo ulertzen zer egiten zuen senar harekin, guztiek aho batez, eta horretan bakarrik zetozen bat adierazpenetan,
|
ez
baitzuten emakumearen dinakoa ikusten; guztiek emakumearen bizkar, hari atxikirik bizi zela pentsatzen baitzuten. Sophie hurbilagotik ezagutzen zutenek, berarekin tratu estuagoa izandakoek, urruneko azentua zuela zioten, atzerrikoa beharbada, baina nongoa zen zehaztera iritsi gabe.
|
2004
|
|
Zasss. Telefonoak ere
|
ez
du emakume fotokopistaren ahotsaren indarra baretzen, eta harekin hitz egiten duenean belarria aurikularretik zentimetro batzuetara jarri behar izaten du.
|
2006
|
|
Ezdeusetara etorriak ziren behialako haragi joriak, nire iratzarriko amets bat baino gehiagotako bisitariak. Egundaino
|
ez
du emakume batek nire golkoa hainbertze busti, Léoninek Nabarrenkoxen hauteman ninduenean baino. Nigan esperantza bat bazuen Léoninek, baina deus ikustekorik ez Etxeberrirenarekin:
|
2007
|
|
Horretan estatistikak ez du zalantza izpirik uzten. Beraz, zergatik
|
ez
du emakumeak gizon gazteagorik bilatzen, hau da, konpainiaren bermea, bere bizi luzean lagun izango duen gorputz gazte eta osasuntsuago hori. Zergatik egiten du kontrakoa, bere bizitza motzaren bukaeratik gertuago dagoen gizonarekin elkartu, alarguntasunaren aldeko apustu argia eginez?
|
2009
|
|
I DAZTEN bukatzen duenerako abuztuko gau zalapartatsua iritsi da hirira. Deusturako bidean aurrera egin baino lehen, atzera egiten du apur bat eta koadernotik kendutako orriak, ipuina sinistuko
|
ez
duen emakume luzearen buzoian utzi ditu. Etxerako bidean, bariku gaua dela konturatzen da.
|
|
Denak izenik
|
ez
duen emakume berberarentzat, ezagutzen ez dion estiloan idatziak.
|
|
Liburuari dagokionez, berriz, nobela bat da: esan nahi baita, fikziozko pertsonaia dela Ana Karenina, ez hezurrik eta ez haragirik
|
ez
duen emakumea, ez horregatik hezur haragizkoak baino eragin txikiagokoa, pertsonaia horiek, gero, Ada eta Maria Bibiana bezalako neska gazte askorentzako eredu bihurtzen baitira, zoritxarrez!
|
|
–Bada, nik
|
ez
dut emakumea izan nahi?
|
|
Liburuari dagokionez, berriz, nobela bat da: esan nahi baita, fikziozko pertsonaia dela Ana Karenina, ez hezurrik eta ez haragirik
|
ez
duen emakumea... ez horregatik hezur haragizkoak baino eragin txikiagokoa, pertsonaia horiek, gero, Ada eta Maria Bibiana bezalako neska gazte askorentzako eredu bihurtzen baitira, zoritxarrez! Zer eredu proposatzen digu, ordea, Ana Kareninak?
|
|
–Bada, nik
|
ez
dut emakumea izan nahi...
|
2011
|
|
–Munduan
|
ez
duk emakumerik, oinetara belaunikatu ez zaidanik, tango bat dantzatuta gero, eta, hura erran orduko, zutik paratu, bere besomotza hedatu eta bizpahiru pauso ematen zituen, Carlos Gardelen tango bat ahapeka kantatzen zuen bitartean; eta segidan, eransten zuen?: Carlos Gardel dagoen tokian, kendu niri jota eta jotero guztiak?!
|
2012
|
|
Begira, Martina, guk badugu susmorik hemen egon behar
|
ez
zuen emakume batek baino gehiagok urteak igaro zituztela itxita. Orain damutu da, esaldia ia amaitua duenean.
|
2013
|
|
nahiz eta haren tonua ez zen zirt edo zartekoa izan, etxeko buruzagiari une hartan zegokiokeena, kio bat ere atera zitzaion erranaren erdian?, bere dudak zituèn gizon batena baizik: . Estudioak
|
ez
ditun emakumeen kontua, Raissa??; orduan, baina, Abdul Alimen tonuari halako funsgabetasun bat antzeman ziolako edo, osaba Tayyebek, gizon dogmatikoa zen arren, Raissaganako sentimendua zuen ahulgune, erran zuen:
|
|
Halaxe egin zigun ongietorria espero baino urte gutxiago eta inoren antzik
|
ez
zuen emakumeak. Beroak eragindako itomena ezagun zuen, bereziki bina musu ematera hurbildu zitzaigunean.
|
|
Koloretako paperak, margoak eta kutxa bete jostailu altzoan zekartzatela agertu ziren berriro hirurak, irribarre pikaroa ezin ezkutaturik, konplizitatez gainezka. Magia zipriztinak igarri genituen giroan, eta etxekoen ezaugarriak deskubritu genizkion pitaka, inoren antzik
|
ez
zuen emakume hari: umezaletasun baldintzarik gabea, ibilera kulunkaria, keinuak eta, begien kolorearen antzera, genetika legeek aise azaldu ahal izango lituzketen beste zenbait xehetasun ñimiño.
|
|
Zazpi zortzi urte zituen neskak –1385 86an8 bizi ziren, beraz– bere arrazoi hura eman zuenean; Raissa, gero, bere amari begira paratu, ama aitari... eta honek bere aburua eman zuen, buruzagi gisa eman ere... nahiz eta haren tonua ez zen zirt edo zartekoa izan, etxeko buruzagiari une hartan zegokiokeena –kio bat ere atera zitzaion erranaren erdian–, bere dudak zituèn gizon batena baizik: " Estudioak
|
ez
ditun emakumeen kontua, Raissa..."; orduan, baina, Abdul Alimen tonuari halako funsgabetasun bat antzeman ziolako edo, osaba Tayyebek –gizon dogmatikoa zen arren, Raissaganako sentimendua zuen ahulgune– erran zuen: " Zer gabiltza gu, Abdul Alim, Raissa oztopatzen, neskak Allahren izena laudatzeko eta goresteko gogoa badu?
|
2014
|
|
Une batez, buruan ibili dut altxatu eta bolumena jaistea, baina amore eman dut:
|
ez
dut emakume horrekin arazorik izan nahi, eta zerbaitek esaten dit izango ditudala telebistara hurbiltzea erabakiz gero. Ez dut ulertzen, zarata honekin guztiarekin, beste emakumeak nola irakurri ahal zuen.
|
|
–Oso polita zara, baina
|
ez
ditut emakumeak gustuko. Bestela, seguru baietz, esaten zidan, bere luma ezkutaezinaz konturatuko ez banintz bezala.
|
2015
|
|
galdetu zigun. Egia da bi ume txiki dituela eta bizitza konplikatu samarra, maite
|
ez
duen emakume baten alboan (hala diozu zuk behintzat), baina Abandoko bere pisua esaten duen bezain handia baldin bada, ez dut ulertzen zergatik ez gaituen bertan hartu. Zuk gauza hauei ez diezu erreparatzen, edo ez zaizkizu inportanteak iruditzen.
|
|
Ez bainaiz intelijentea X rentzat emakume gustagarri batek izan lukeen moduan; banaiz, baina X k ikusi antzeman sentitu ezin duen beste modu batean. Ez naiz polita ere, X k maitatu izan dituen emakume horiek diren moduan, behintzat; gehiago naiz X maitatu eta X k maitatu
|
ez
zuen emakume horren tankerakoa, barruan daraman edertasuna kanporantz ateratzen zaion horren antzerakoa. Eta ez naiz, edo ez dut uste behintzat, X maneiatzeko gidatzeko jabetzan edukitzeko besteko boteretsua.
|
|
Martinek
|
ez
du emakumea bakarrik utzi nahi, arriskuan egon daitekeelako, eta bidaia luzeak kalte egin diezaiokeelako sabelean daraman haurrari. Hizkuntzaren mugak eta ageriko desadostasunak trabatuta, nola halako erabaki bat hartu dute:
|
|
Aurpegiak ez zuen samurtasun traza handirik adierazten baina. Margolariak
|
ez
zuela emakume haren benetako itxura ezkutatu edo leuntzeko inolako asmorik izan pentsatu nuen. Hazpegi gogorrekoa zen.
|
|
Instintiboki, ezkerrarekin bular ondoan helduta daukanari estuago heldu dio, eta eskumarekin eusten dionari ere estualditxo bat egin dio eskuan; batek daki beldurragatik edo amatasunak berez daukan babesteko senagatik. Trenak eragin dien balantzak inguruko gorputzak ukiarazi dizkionean,
|
ez
du emakumeak gorputz gihartsurik, zaildurik, igarri; gizon gazteenak baino bigunagoak izan dira igarri dituen haragi guztiak. Hurrengo astinaldiak leunagoak izan dira, sehaskari eragiteko egiten diren bultzadatxoen antzekoak bihurtu arte, eta sehaska horretan, sehaska kanta baten doinu errepikakorrak umeak isilarazten dituen legez, isilagotu egin dira denak; begiak, izuaren izuaz, zabal zabalik dituzten arren.
|
2016
|
|
lehenbizikoa zen gizonak belarrira esaten ziela emakume guztiei kontatzeko zeukana, eta kontatzen zien erak traza handiagoa zuen isil mandatu batena eskaera batena baino; bigarren kontua zen beti lortzen zuela arrakasta izatea: inoiz
|
ez
zuen emakumerik geldiarazten, halere emakumeek atera eta segituan zerbait ematen zioten.
|
|
Bere lehen poesia liburuarekin emakumeak nola hunkitu zituen kontatu du ondoren, emakume helduak ia beti, horietako batzuk bere etxearen aurretik igarotzen baitziren disimuluan, alde batera lehenik eta bestera gero, paretik pasatzean leihoetara begiratzeko aprobetxatuz. Berak
|
ez
duela emakumeekin suerterik izan, baina ezagutzen duela, aitortu du, begiratzeko modu hori. Idazleak emakumeekin duen adur hori etengabe iristen zaizkion gutunetan ikusten dela erantsi du ondoren arrantzaleak, bere gain hartu baitzuen horiei erantzuteko ardura.
|
|
Ez zen atzoko arazoa, hala ere. Grimke ahizpek gogor kritikatu zituzten esklabotzaren aurkako zenbait emakume elkarte,
|
ez
zutelako emakume beltzen egoera kontuan hartzen eta batzuetan aurreiritzi arrazistak adierazten zituztelako, aho bilorik gabe. Esklabotzaren Aurkako Emakumeen Nazio Elkartea sortzeko biltzarra prestatu bitartean, Angelina Grimke bere kasa jardun behar izan zen, bermatzeko emakume beltzak benetan egongo zirela presente, eta ez soilik sinbolikoki.
|
|
Alderdi errepublikanoak
|
ez
zuen emakumeen sufragioa gerraosteko agendan sartu, eta, era berean, politikari garaile horiei ez zitzaizkien askorik axola beltzen jaiotzetiko eskubide politikoak ere. Boto eskubidea eman behar izan zieten orduantxe askatutako gizon beltzei, bai, baina horrek ez zuen esan nahi gizon beltzak lehenesten zituztenik emakume zurien gainetik.
|
|
Seguru asko, bere buruaren luzapen gisa ikusten zuen feministak zerbitzaria, eta, hortaz, ez zen konturatzen aktiboki zapaltzen zuela. Angelina Grimkek Appeal to the Christian Women of the South [Hegoaldeko emakume kristauei deia] idazlanean adierazi bezala, esklabotza instituzioa zalantzan jartzen
|
ez
zuten emakumeek ardura handia zuten beren gain, instituzio horren basakeria betikotzen baitzuten. Ildo berean, Etxeko Langileen Sindikatuak ere agerian utzi zuen klase ertaineko etxekoandreek etxeko langile beltzak zapaltzen zituztela.
|
|
XX. mende hasieran baino
|
ez
zuten emakume langileek sufragioaren pankarta masan astindu, alegia, beren borroka propioen ondorioz boto eskubidea eskakizun baliagarri bihurtu zenean. New Yorkeko jantzigintzako langileek, bitarteko neguan, industria inarrosi zuten? 20.000 lagunen altxamendua?
|
|
Hala ere, esklabotzaren aurkako kanpainan, beste emakume zuri batzuk nabarmendu ziren: hain zuzen ere, soldaten truke lan egin beharrik
|
ez
zuten emakumeak. Sendagile, abokatu, epaile, merkatari eta lantegi jabeen andreak ziren haiek, edo, bestela esanda, klase ertaineko eta hazten ari zen burgesiako emakumeak.
|
|
Armairu batera jo du sarjentuak, fitxategian miaka hasi balu bezala, baina berehala hartu du paper bat, lehendik ere non zegoen argi bide zekiena, eta hura bi hatzen artean hartuta berriro eseri da lehengo aulkian, Alsinari ere esertzeko esanez, mesedez. Eta orduan hasi zaio esaten nola esku arteko hori goiz horretan bertan Bilbotik bidali dieten paper bat den, hango Polizia Nazionalaren aurrean egindako salaketa baten ondorioz, zeinetan taxista batek izenez ezagutzen
|
ez
duen emakume bat salatzen duen, bezperan taxira igo eta Bergarara joateko esan ziona. –A ze putasemea!?
|
2017
|
|
–Zeus Ezkontza Ajentzia?. Eta orduan, senar bat aurkitzeko fortunarik izan
|
ez
duten emakume dohakabeek beste aukera bat izango ditek: mutxurdinak, itsusiak, zangokerrak, ezkelak, herrenak, konkorrak; eta nik saloi batean jarrita hartuko ditiat denak, lau hormak mutil ederren argazkiz beteriko gela batean, eta esango zieat:
|
|
jotzeko eta emakumearen sexu jarduera, gizonen eta ugaltzearen zerbitzura jarrita, lan bihurtzeko bide luzearen lehen pausoa izan zen. Prozesu horretan, funtsezkoa izan zen ugaltzea xede
|
ez
zuten emakumearen sexualitate modu guztiak debekatzea, gizartearen aurkakotzat eta birtualki deabruzkotzat jota.
|
|
neskame, kale saltzaile, txikizkako salerosle (lizentziarik ezean, isuna jasoz askotan), irule, gremio apalenetako kide eta prostituta.13 Dena den, Erdi Aroko jende borrokalarienarekin batera, hiriguneetan bestelako autonomia soziala eman zien emakumeei. Hiriko legeek
|
ez
zituzten emakumeak askatu; haietako gutxik eros zezaketen, hiri askatasuna? (hala izendatzen ziren hirian bizitzearekin lotutako pribilegioak), baina nolanahi, gizonaren babesarekiko emakumeen mendetasuna txikiagoa zen hirian, bakarrik bizi baitzitezkeen, edo umeekin, familiaburu bezala, edo komunitate berriak sor baitzitzaketen, maiz bizilekua beste emakume batzuekin partekatuz.
|
|
Al Sisi presidentearen hurbileko aholkulariaren adierazpen polemikoek ez dute zalantza izpirik uzten: . Ebaketarik egin
|
ez
duten emakumeek kutsatuta daukate gorputzaren alde intimo hori, eta horrek eszitazioa bultzatzen du?. El Tahawiren ustez, ablazioa da emakumeen adulterioa ekiditeko modu bakarra.
|
|
Telefono zenbakia eman nion irakasleari, eta nire paperak jaso ondoren aterantz abiatu nintzen. Entzuten
|
ez
zuen emakume edadetua etorri zitzaidan, ordea, eta besarkada zurrun bat eman zidan, doluminak adierazteko ere balio zezakeena: bi eskuak nire sorbaldetan pausatu eta. Emakume horrek ez du hainbeste sufritzea merezi?, esan zidan ahots goraz, goragiz, gorrek hitz egiten duten gisan.
|
|
Gidariak bere emazteari buruz jarraitzen zuen hizketan. . Ikusi egin zenuke gizonezkoek nola begiratzen dioten kaletik doanean, inoiz
|
ez
dutela emakumerik ikusi ematen du. Entzun egin behar da zer gauzak esaten dizkioten.
|
|
– Aizan, Rose
|
ez
dun emakume gajoa, maitea, Tom eta berak daukaten etxaldea poliki zegon.
|
|
Laburbiltzeko, beraz, erraza da nire egoera: oso ondo prestatuta nago, baina nire arlorako, eta arlo horretan
|
ez
dute emakumerik hartzen; orduan, lan eremua aldatu beharrean aurkitu dut neure burua, baina eremu horietan aritzeko ez dut ez prestakuntzarik, ez esperientziarik.
|
|
Sexu azokatik irtetea, matxuratua izan zarelako; desira alboratzea norberaren hautuz. Frantzian
|
ez
ditugu emakume bortxatuak hiltzen, baina haiek berek salgai ajatuak direla eta kutsatuta daudela zintzo erakutsiko dutelakoan gaude. Putak edo itsustuak, berez atera behar dute ezkongaien haztegitik.
|
|
Nire kasua salbuespenekoa bada, ni gaiaz mintzatzen naizelako da. Lan hau, erabat isil gordean egin daitekeena, ondo ordaindutako ogibide bat besterik ez da prestakuntza gutxi edo batere
|
ez
duen emakume batentzat.
|
|
Funtzionario batek hartu zion. Iratik kontu korapilotsu bat bota zion, hil aurretik bere ahizparekin bildu beste ametsik
|
ez
zuen emakume errusiar bati buruz.
|
2018
|
|
Subrogazio kontratuan, gizon baten jabetzaren parte bat (haren esperma edo hazia) eta emakume subrogatuaren jabetzaren parte bat (uteroa) trukatzen dira. Prostituzio kontratuarekin duen aldea da gizonak
|
ez
duela emakumearen gorputza zuzenean erabiltzen sexurako; aitzitik, zeharka eta modu artifizialean erabiltzen du, intseminazio artifizialaren bitartez. Gizonaren hazia emakumearen uteroarekin, nahasten?
|
|
unibertsal (Mendebaldeko) batez mintzatzeak zentzua du soil soilik honako hau aintzat hartuta: . Ezagun diren gizarteen artean, bakar batean ere
|
ez
dute emakumeek botererik talde gisa gizonen gain erabakiak hartzeko; gizarte bakar batean ere ez dituzte emakumeek zehazten sexu portaeren arauak, ez eta ezkontrukeak kontrolatzen ere?. Lernerrek berak onartzen duenez, dena den, horrek ez du esan nahi emakumeak beti egon direnik posizio berean (alegia, Lernerrek ez du uste emakumeak historiatik at egon direnik, feminista batzuek dioten bezala), ez eta emakumeek sekula burujabetzarik edo botere sozialik izan ez dutenik ere.
|
|
SVETLANA ALEKSIEVITX Gerrak
|
ez
du emakume aurpegirik Itzultzailea: Iker Sancho Insausti
|
|
|
ez
duten emakumeenak.
|
|
Konpainiak elkarte pribatuak dira orain, eta, beraz, betoa jartzeko aukera dute: haiek nahi
|
ez
dituzten emakumeek lukete atera. –Zu bai, zu ez?
|
2019
|
|
Bonaparte. Emakume ausartak maite dituzula esan didazu, eta horregatik sartu dut Pauline, mugak hausteko beldurrik
|
ez
zuen emakumea izan zelako. Beharbada historiak txoko txikia utzi dion emakumea da; baina, bestetik, zelan pasatu dira, bada, emakumeak?
|
|
Alde eta aldi guztietan, gizonek garbi erakutsi dute nola gogobetetzen dituen kreazioaren errege sentitzeak. . Bedeinkatua izan bedi gure Jainko Jauna eta mundu guztietako Jauna,
|
ez
bainau emakume egin?, esaten dute juduek goizeko lehen otoitzetan; haien emazteek, berriz, honela murmurikatzen dute, etsi etsian: –Bedeinkatua izan bedi Jauna, bere nahiaren arabera egin bainau?.
|
|
hark parte hartzen duen natura on bihurtzen da; jadanik ez da espirituaren etsaia; misteriotsua da oraindik, bai, baina misterio irribarretsua du, Leonardo da Vinciren madonek bezala. Gizonak
|
ez
du emakume izan nahi, baina den oro bere baitan hartzearekin amesten du, eta, beraz, baita bera ez den emakume hori bere baitan hartzearekin ere: amari dion gurtzan, haren ondasun arrotzez jabetzen ahalegintzen da.
|
|
mahatsondo abegitsuen misterio garbia dute, ur freskoarena; benda jarri, eta sendatu egiten dute; haien jakituria biziaren jakituria isila da; hitzen beharrik ez dute ulertzeko. Haien ondoan, gizonak guztiz ahazten du urguilua; badaki zein gozoa den bere burua abandonatzea eta haur bilakatzea berriz,
|
ez
baitu emakume horiekin inolako prestigio borrokarik: ezin dio inbidiarik izan naturari bertute gizagabe horiengatik; eta, beren abnegazioan, zaintzen duten emakume jakintsu iniziatu haiek argi aitortzen diote bere zerbitzariak direla; gizonak men egiten dio haien ahalmen ongileari, bai baitaki sumisio horretan haien nagusi segitzen duela.
|
|
Baina ilusio bat besterik ez da. Izan ere, egiaz,
|
ez
du emakumeak egiten haurra, baizik eta haurra emakumearengan egiten da; emakumearen haragiak haragia baino ez du sortzen: ez da gai existentzia hori eratzeko, existentzia horrek bere burua eratu baitu; askatasunetik datozen sorkariek balio gisa planteatzen dute objektua, eta premia batez janzten dute:
|
|
ezaugarri nagusiak, baina balio sinbolikoak ematen die garrantzia. Krisia ez da inola ere hain gogorra den dena feminitatean oinarritu
|
ez
duten emakumeentzat; etxean nahiz etxetik kanpo lana latz egiten dutenentzat, arindu handia da hileroko zama desagertzea; emakume nekazariak eta obreroaren emazteak, beti haurdun geratzeko arriskuan egonak direnez, poza hartzen dute azkenean arrisku horretatik libratzen direnean. Egoera horretan, beste askotan bezala, emakumearen ondoezak ez datoz hainbeste norberaren gorputzetik, nola gorputzaz izaten duen kontzientzia larriminezkotik.
|
|
Erraza da hortik harropuzkeria alferrekora eta zinezkotasun faltaren itxurakeria guztietara jotzea. Lehenbizi, lesbiana gizon bat izatera jostatzen da; gero, lesbiana izatea ere jolas bihurtzen da; trabestismoan, mozorroa uniforme bihurtzen da, eta emakumea bere pertsonaiaren esklabo egiten da, gizonen zapalkuntzatik ihes egiteko aitzakiaz;
|
ez
du emakumearen egoeran giltzapeturik geratu nahi izan, baina lesbianarenean geratzen da preso. Ezerk ez du itxikeria eta mutilazio itxura txarragorik ematen halako emakume liberatuen taldeek baino.
|
|
Zorion beteak ihes egiten die emakumeei maite duten gizonaren besoetan. Guk, berriz, gogoko
|
ez
dugun emakume konplaziente baten ondoan aurkitzen dugu. Emakumeak ez dira beren zentzumenen jabe gu garen neurri berean, eta ordaina ez dute hain bizkorra eta hain segurua.
|
|
Zibilizazio eta klase sendo finkatuetan baino
|
ez
du emakumeak menderaezin irudia. Normalean, fede itsua duenez, legea lege izate hutsagatik errespetatzen du; legeak izen ona atxikitzen du aldatzen bada ere; emakumeen begietan, indarrak sortzen du eskubidea, zeren indarrak emanak baitira gizonei aitortzen dizkieten eskubideak; horregatik, kolektibitate bat desegiten ari denean, emakumeak dira garaileen oinetara jartzen diren lehenbizikoak.
|
|
Haren gizon portaera uztar zitekeen erotismo femenino batekin. Gizonak berak
|
ez
du emakumea bakarrik desiratzen; gizaseme homosexualaren organismoa guztiz gizonezkoena izateak esan nahi du emakume baten gizontasunak ez duela nahitaez kondenatzen homosexualitatera.
|
|
nolabaiteko ordezko batzuk izan dituzte, hurbildu egin dira amodio handi horretara; hark bisita egin die, molde osatugabe, mailatu, irrigarri, akastun eta faltsu batzuetan, baina oso emakume gutxi lotu zaizkio egiaz eta horretara eman beren existentzia. Maitatzaile handiak, gehienetan, bihotza gaztetako maite jolasetan higatu
|
ez
duten emakumeak izaten dira; hasteko, ontzat jo dute emakumeen ohiko destinoa: senarra, etxea, seme alabak; edo, bestela, bakardade latza ezagututakoak dira; edo gutxi asko porrot egin duen lantegiren baten alde aritutakoak; aukeraren bat sumatzen dutenean beren bizitza etsigarria salbatzeko eliteko izaki bati eskainiz, itsu itsuan heltzen diote esperantza horri.
|
|
eskatzen du Beaumanoirrek, hori baino ez. Gerrari zibilizazio hark erdeinua baizik
|
ez
zuen emakumearentzat. Zaldunak ez zuen emakumeenganako inolako interesik:
|
|
Gerrari zibilizazio hark erdeinua baizik ez zuen emakumearentzat. Zaldunak
|
ez
zuen emakumeenganako inolako interesik: askoz altxor baliotsuagoa iruditzen zitzaion bere zaldia; gesta kantetan, neska gazteak hurbiltzen dira beti mutil gazteengana; ezkontzen zirenean, ordea, aldebakarreko leialtasuna eskatzen zitzaien; gizonak ez zituen lotzen bere bizitzarekin.
|
|
rol oldarkorra, eta emakumeak, berriz, haren estutua pairatzen du. Normalean, emakumea noiznahi dago gizonak harrapatua izateko moduan, baina gizonak erekzioan bakarrik harrapa dezake emakumea; emakumearen ukoa gainditua izan liteke, non eta baginismoak
|
ez
duen emakumea zigilatzen himenak baino segurkiago, halako matxinada sakon batez; dena dela, baginismoak berak ere ez du eragozten gizona asebetetzea bere giharren indarrez nahi bezala menderatu dezakeen gorputz batekin. Objektua denez, emakumearen gelditasunak ez du askorik aldatzen haren rol naturala; hala, gizon askori ez zaie axola ohelagun duten emakumeak koitoa nahi duen ala soilik amore ematen dion.
|
|
Emakumearen destinoaz galdetzen badugu, erantzunak zerikusia izango du elkarrekiko amodioaren idealarekin: amodioa beste bokaziorik
|
ez
du emakumeak, eta horrek ez dakarkio gutxiago izatea, amodioa baita gizonaren bokazioa ere. Nolanahi ere, jakin nahi genuke ea amodioa den emakumearentzat ere munduaren giltza, edertasunaren errebelazioa; maitalearengan aurkitzen du edertasun hori?
|
|
Ameskeriak, komediak, tragedia txoroak, entusiasmo faltsuak, xelebrekeriak: halakoen sorburua
|
ez
dugu emakume arima misteriotsuan aurkituko, baizik eta neskatoaren egoeran.
|
|
Isabelle Ehberardt, zeinak gizon jantzian Sahara zeharkatu baitzuen zaldiz, ez zen sentitzen gutxiagoturik tiratzaile indartsu baten besoetan jartzen zenean. Gizonaren mendekoa izan nahi
|
ez
duen emakumea ez da ibiltzen harengandik ihesi inola ere: aitzitik, bere plazererako tresna bihurtu nahi du gizona.
|
|
Eguneroko bizimoduan, kasu askotan ez dago inolako konponbide gogobetegarririk aurkitzerik, halako kasuak gogobetegarriak ez diren baldintzek definitzen dituztenez gero: gizona biktima sentitzen da beharturik baldin badago materialki eta moralki mantentzera maite
|
ez
duen emakume bat; baina bitartekorik gabe abandonatzen badu bera ardatz erabatekotzat hartu duen emakumea, orduan emakumea ere antzeko bidegabekeria baten biktima da. Arazoa ez da maltzurkeria indibiduala, eta errua batak besteari leporatzen dionean hasten da fede txarra?, baizik ezein jokabide singularrek ezin alda dezakeen egoera bat.
|
|
Pentsamenduak irakurtzen ote dakien etorri zaio burura. Inoiz ez dio halakorik entzun emakume bati, inoiz
|
ez
du emakume bat aurrean eduki buruz buru jarduteko prest. Emakume ibiltariaren begirakuneak eragin dion zirrara ez da txikiagoa izan.
|
|
Alabaina, beste bizi bat, unekoa eta zorrotza, dator atzetik, urrutitik jarraitzen dion soldadu bat, ez dio segizioari jarraitzen, emakumeari baizik, emakumea konturatu da, eta bere buruari galdetzen dio, Zer nahi duzu nigandik, gizon, zer nahi duzu, eta ez du erantzuten, baina berak ez daki besteak nahi duena Henrique zaldunaren tokia dela, ez orain doan tokia, andetan astun inarrosirik, hil jantzi zikin baten azpian, baizik eta bestea, gorputz biziak uztartzen ahal diren beste edozein, egiazko ohe bat, belardi bat, besakada bat ahotz, hondar magal bat. Mogueimek bazekien seguruena zela Ouroana berarekin gustatuko zen edozein jaunek hartua izango zela, baina honek ez zuen larritzen, agian, azken azkenean, ez zuelako uste egunen batean hatz batez ukituko zuenik, ezta patuaren laguntza edukita ere, eta Ouroanak, inork maite ez zuelako, ibaiaz beste aldeko emakumeekin elkartzea beste erremediorik ez bazuen, hala ere Mogueimek
|
ez
zuen emakumea egongo zen txabolako atea bultzatuko bere plazera gozatzeko denona behar zuen gorputz batean, denona izango zenez ez baitzuen sekula berea izango. Mogueime soldadu hau, irakurtzen eta idazten ez dakiena, non jaio zen edo azken buruan mairua kristaua baino gehiago ematen duen izena zergatik eman zitzaion gogoan ez duena, Mogueime soldadu hau, Santaremen sartzeko eratu zen zurubi hartako mailadia baizik ez dena, orain bere soldadu soilaren arma ahulekin Lisboako setio honetan dagoena, Mogueime soldadu hau Ouroanaren atzetik doa heriotzatik apartatzeko beste modurik ikusten ez duena bezala, jakinik, hala ere, heriotzaren aurrean egon duela behin eta berriz, eta sinetsi nahi gabe bizitza elkarren ondoko geroratzeen sail infinitua baizik ez dela izango.
|
|
Zuzendari literarioak esan zuen, Ongi da, liburua oker zuzenketa batez zabalduko da, oker zuzenketa erridikulua da, ez irakurtzen den tokian ez bedi irakur ez, gurutzatuek ez zuten lagundu irakurtzen den tokian, irakur bedi gurutzatuek lagundu zuten, ederki egingo dute irri gure kontura, baina tira, zorionez garaiz ohartu ginen, eta egilea ulerkor agertu zen, beste alde batetik iruditu zitzaidan arrunt estimatzen zaituela, duela egun batzuk izan zenuten elkarrizketa bat aipatu zidan, Bai, elkarrizketa bat eduki genuen, deleaturrari buruz mintzatu ginen, Zeri buruz, galdetu zuen emakumeak, deleaturrari buruz, ez al dakizu zer den hori, galdetu zuen Raimundo Silvak, oldarkor, Bai, badakit, baina ez dut ongi aditu. Antza, inork espero
|
ez
zuen emakumearen parte hartzeak elkarrizketa desbideratzera behartu zuen, Emakume honek, esan zuen zuzendari literarioak, hemendik aurrera argitaletxe honetan lan egiten duten zuzentzaile guztiak gidatzeko ardura hartuko du, bai lan epeei eta erritmoei buruzkoan nola zuzenketen txukuntasunari buruzkoan, dena berarengandik igaroko da, baina itzul gaitezen gure gaira, argitaletxeak erabaki du gerta... Zuzendari literarioa isildu zen, zuzentzaileak bere etorkizuneko asmoei buruzko aldarrikapena egin zain, asmo kontzienteei buruz bederen, zeren bestelako asmorik baldin bazen, inkontzientearen eremukoa izango baitzen, asmatu ezina.
|
|
Eta gizona mintzatu egin zen. Tonu beti berdinean mintzatu zen, limurtzeko edo iradokitzeko modulaziorik gabe, hitz bakoitzak berez balio zezan nahiko balu bezala, une eta egoera hartan harrapa zezakeen esanahi gordinaz balio zezan, Etxe honetan bizi naiz, bakarrik, urte asko direla,
|
ez
dut emakumerik, salbu eta beharrak estutzen nauenean, eta orduan ere ez dut, bertute berezirik gabeko gizasemea naiz, normala naiz, baita ditudan akatsetan ere, eta honezkero ez nuen ezer askorik espero bizitzatik, tira, osasuna gordetzea espero nuen, erosoa delako, eta lanik falta ez izatea, hauexek ziren nire anbizioak, eta ez da gutxi, aitortu behar dut, orain nahiko nuke bizitzak ematea sekul... Maria Sarak entzun zuen begirik kendu gabe, mugimendu azkar baten salbuespenarekin, mugimendua egin zuen une horretan jakin minezko eta ustekabezko espresioak arreta kontzentratua ordezkatu zuen, eta Raimundo Silvak bukatu zuenean, esan zuen, Nire ustez, ez gara kontratu baten baldintzak ezartzen ari, eta ez didazu aldez aurretik banekiena kontatu behar, Hau da nire bizitzako gauza partikularrez hitz egiten dizudan lehen aldia, Partikularrak uste ohi ditugun gauzak jende guztiak dakizki, ez dakizu zenbat gauza jakitera irits zaitezkeen itxuraz interesik gabeko bizpahiru hitz aspertu egin ondoren, Nitaz galdetu duzu hortik zehar, beraz, Argitaletxean lan egiten duten zuzentzaileen gainean galdetu nuen, ideia bat egiten joateko, besterik ez, ulertzen al duzu, baina jendea beti dago prest galdetzen zaiona baino gehiago esateko, pixka bat animatzea izaten da kontua, horretara bideratzea haiek konturatu gabe, Trebezia hori bazenuela ohartu nintzen, hasieratik, Onerako baizik ez dut erabiltzen, Ez naiz kexatzen ari.
|
|
Amorrua eta tristura jabetu ziren Mogueimez, ikusi zuenean gero beste batzuek eraman zutela, baina emakumea ez zen inorekin gelditu, nahiz askok beretzat nahi zuten, labankadaka hil zirenek, kasurako, hauek hain biziki nahi zuten non bortxatzen saiatu baitziren. Mogueimek
|
ez
zuen emakumea behartzeko asmorik, are eta gutxiago zeuden toki soil honetan, jendea inguruan zegoela, adibidez atseden hartzen ari ziren hainbat soldadu, beren jabeen mandoak garbitzen ari ziren morroi batzuk, eszena guztiz baketsua zen, ez zirudien setioa edo konkista saiakera bat, batez ere baldin eta, orain egiten ari garen bezala, hiriari eta gazteluari bizkar eman eta gure begi aurrean estua... Bero da, eguerdiko orduak dira, begiak uretatik desbideratu behar dira eguzkiaren dirdira finkoak itsuturik ez gelditzeko, ez Mogueimeren begiak, noski, hauek ez dira emakumearengandik apartatzen.
|
|
Baina telefonistak, telefonogunea ibiltzeaz aparte atea irekitzeko eta datorrenari harrera egiteko lana bere gain dituenak, keinu bat egiten dio hatzez, telefonoz mintzatzen bukatzen duen bitartean, eta gero, jendetasunez eta batere harridurarik gabe, hauxe esaten dio, Kaixo, Silva jauna, aspaldian ezagutzen du eta ikusten duen bakoitzean joan badoan denborak eragindako diferentziak baizik ez dizkio ikusten, handik pixka batera inork galdetuko balio zer moduz aurkitu duen zuzentzailea, hauxe erantzungo luke, uste erabatekorik gabe, Ez dakit, apur bat urduri, agian, horixe esango du, gehiagorik ez, telefonista ez bide da oharmen luzekoa, edo Raimundo Silva berezko egoerara itzuli da, edo kanpotik ezin zitekeen ikusi barrutik zer gertatzen zen, ez eta ohartuta ere, Maria Sara doktorearekin hitz egin nahi dut, esan zuen, eta telefonistak, bera ere Sara izena duenak, Mariarik gabe, eta kasualitate erdi horregatik oso harro dagoenak, erantzuten dio Maria Sara doktorea beste doktorearen bulegoan dagoela, beste doktorea zuzendari literarioa da, izena esan beharrik ere ez dauka, beti izan da zuzendari literarioa, gainerakoak, guztien zuzendariarengandik Costarenganaino, oinezkoak dira, Raimundo Silvak, ohi baino zakarrago, esaten dio telefonistari galdetzeko ea hartuko duen edo poesia liburuko probak hango mahai gainean bertan uztea nahi duen, besteak badakiela zertaz ari den. ...buruaz baiezkoa egiten du, elkarrizketa laburra da, baina ateaz beste aldean eduki duen berezi ikusteko ahalmenaren itzal zurbila den ikusmen hondar bat gelditzen zaiola, Raimundok behatzen du, hariz hari, telefonistaren ile horia, ahotz ehoaren kolorekoa, telefonistak burua apaldurik du, ezin igar dezake zer nolako basakeria dagoen begirada hartan, basakeria esatea gehiegikeria da, noski, gizonak
|
ez
baitu emakume harentzako txarrik nahi, begien kontua baizik ez da, gizonak zer egin behar duen esan diezaioten baizik ez du nahi, urrutitik etorri da, eta presaka, eta hantxe utzi ditu probak, sarrerako mahaian, erantzunik gabeko gutuna ekarri duen edozein mandatari bailitzan, Maria Sara doktoreak bere bulegoan itxaroteko esan du, telefonistak burua goratu du, irribarre egiten dio, Eskerrik asko,...
|
|
Manuelek
|
ez
du emakumeari kontra egiteko ausardiarik, eta bere kideari begira geratzen da. Hari odola borborka dario eta, jadanik, aurpegia estaltzeaz gain, lurrean putzu txiki bat egiten hasia da.
|
2020
|
|
Esan dugunez, Emakumeen Ikusgaitasunaren 2017ko txostenaren arabera, eta 2018 datuak ikusita, EITBk
|
ez
du emakumeen ikusgaitasunarekin sinatutako konpromisoa bete parekidetasunaren inguruan eta hizkuntza ez sexistari dagokionez, eta ez ditu Emakundek egindako gomendioak bete, ez eztabaidetan ezta albistegietan ere. Azpimarratu nahi dugu, lan ordainduan eta ez ordainduan bezala, emakumeek botere edo kapitalen bat handitzen dutenean besteren bat galtzen dutela, gizarteak duen egitura (eta joera, praktika, habitus eta marko diskurtsibo ia oro) patriarkala dela-eta.
|
|
Desberdintasun oso handirik
|
ez
duena emakumeen eta gizonen arteko aldea da: bietan da handia.
|
|
Teresaren zaurgarritasunak beti erakarri ditu harrapatzaileak, ezkutatu ezin dituen ezjakintasunak eta lañotasunak deituta. Inolako babesik
|
ez
duen emakume xaloa eman izan du beti. Horixe bera ikusi zuen Adrianek Teresarengan.
|
|
Berrogeita lau urteko emakume bulartsua sasoiko dago oraindik ezkonberrien etxea gobernatzeko; bidean dagoen haurraren kargu ere hartu duela iruditzen zaio. Ezkondu aurretik, Matildek
|
ez
zuen Emakumeen Sekzioak antolatutako ez sukaldaritza ez jantzigintza ikastaroetara joan nahi izan, eta moldatu zen ezkontza aurreko prestaketa saioei itzuri egiteko.
|
|
Alabei behin baino gehiagotan esana zien kontuz ibiltzeko kanpotarrekin, ez zirela fidagarriak. Haien kultura ezberdina zela eta
|
ez
zutela emakumeekiko begirunerik. Hamaika aldiz esana zien haiengana ez hurbiltzeko eta, egunkarian bortxaketa baten albistea irakurtzean, ea magrebtarra edo hegoamerikarra zen begiratzen zuen bere teoriari sendotasun handiagoa emateko eta alabei erakusteko.
|
2021
|
|
Mikelek laborriturik begiratu zidan, deabrua aipatu banio bezala; iruditu zitzaidan
|
ez
zuela emakume hartan urteetan pentsatu eta, ondorioz, ez zitzaiola niri bezala agertu.
|
|
SVETLANA ALEKSIEVITX Gerrak
|
ez
du emakume aurpegirik
|
|
–Joko hauek umea zinenean onar genitzakeela iruditzen zait –esan zuen Paulek– Baina orain, orain gaitzesgarria da. Bere bizikleta aurkituko
|
ez
duen emakume gaixo horren lekuan ipin zaitez une batez.
|
2022
|
|
90eko hamarkadako biztanleria aldaketek are gehiago okertu zuten egoera, milaka familia deserrotu eta Turkia mendebaldeko hirietara joan baitziren. Hala, ia ikasketarik
|
ez
zuten emakume elebakarrek eutsi zioten hizkuntzari ondoen, eta haiei esker bermatu zen nagusiki transmisioa. Baina bistan da egoera horretan asimilazioa denbora kontua dela, hurrengo belaunaldia elebidun izatearekin batera turkiera indartzea baitakar.
|
|
Eraso fisikoak emakumeekiko hitzezko abusuaz lagunduta gertatu ohi dira (emakumeak jotzeko gomendatzen duen musika popular berriaren arabera, urdangak eta putak dira). Gizon gehienek
|
ez
dituzte emakumeak eraso edo jazartzen; baina egiten dutenek nekez joko dute beren burua desbideratutzat. Alderantziz, erabat justifikatuta daudela sentitzen dute maiz, haien eskubideaz baliatzen ari direla.
|
|
Nire egungo bikotekideak hamabi urte egin zituen ama izan nahi
|
ez
zuen emakume batekin. Hamabi urtean, behin bakarrik hitz egin zuten horri buruz.
|
|
Baina kanta hau ez da gure errepresentazio bakarra, eta ez gaitu denok errepresentatzen ere. Guztiok ez gara ama, eta ama diren pertsona guztiak ez dira emakume; ama guztiek ez dituzte beren umeak titi esnez elikatzen; badira bi titi
|
ez
dituzten emakumeak; badira titiak dituztenak eta emakume ez direnak. Komeni da esatea eta gogorararaztea, badaezpada ere.
|
|
Gerturatu eta musukatzen hasi nintzaion geratzen zitzaizkion arropak kentzen nizkion bitartean. Inoiz
|
ez
nuela emakume bat hain biluzik ikusi iruditu zitzaidan, baina aldi berean gordelekuz betea zegoela haren gorputza eta denbora nuela muino eta zoko horietara ohitzeko. Oparoa zen, oparotasuna izan zen bere gorputzari begira burura etorri zitzaidan lehen hitza.
|
|
Benetako arazoak sexuaren esparruan ez baizik eta DigTransen kasuak bestelako esparruetan argitaratzen hasi zirenean etorri ziren. Laneko nagusia –beti Delphin ikusi izan zutena, beste inor baino altuago eta ahots grabeagoarekin– benetan emakumea zela deskubritzen zenean, edo kontzertu birtualak baino ematen
|
ez
zituen emakume exotiko eta haragikoi hura, zazpi beloen dantza modernizatzeagatik famatua, hogei urteko morroi argal eta betaurrekoduna zela errebelatu zenean. Generoaren abolizioaren etorrera definitiboa txalotzen zuten batzuek, abusua eta engainua salatzen zuten besteek.
|
|
Galderak
|
ez
du emakumearen begiak argitzeko bertuterik. Hasieratiko etsaitasuna emendatu baizik ez du egin.
|
2023
|
|
zu zerbitzatzeko eta laguntzeko prest zegoen emaztea, ordena bat zure bizitza desordenatuan, ama bat. Aspaldian desio
|
ez
zenuen emakumea, zeinekin transakzio garbi bat mantentzen zenuen. Distantzia laburretan ezagutzen zintuen emakume bat.
|
|
Mutikoak ez du ezer ulertzen, lokalaren jabeak zerbait azal diezaion saiatzen da, eta zaharrak bere emaztearen argazki bat erakusten dio. Kontatzen dio denbora luzez ibili zela haren bila eta, bost urteko bilaketaren ondoren,
|
ez
zuela emakumea aurkitu, baina azkenean bakea aurkitu zuela, maitasunaren zientzia ikasi zuelako. Esaten dio gizakiok zailenetik hasten garela maitatzen ikasten, beste pertsona bat maitatzetik, alegia.
|
|
SVETLANA ALEKSIEVITX Gerrak
|
ez
du emakume aurpegirik
|
|
Subjektua anonimoa izatea ohikoa da era horretako ikonografian. Pentsa genezake
|
ez
dutela emakumearen izenik aipatu haren pribatutasuna babestearren, baina behin eta berriz errepikatzen den gauza bat da. Koloreko pertsonak beren eginkizun profesionaletan ageri direnean ere, hau da, laguntza ematen ari direnean –ez jasotzen–, ez da jartzen haien izenik, nahiz anonimotasunaren beharrik ez egon.
|
|
Badakit zer esan nahi duen: ahots bat izan nahi dut, ahots bat nekez izan ohi dutena ni bezalako emakumeek, ama bakarrek, emakume ezkongai immigranteek, abusua jasan dutenek, eta segurtasun sare edo harremanik edo unibertsitate titulu sofistikaturik
|
ez
duten emakumeek. Eta nik ia ia badut ahots bat, esaten diot neure buruari.
|
|
Aurrerago konturatu nintzen nire gonbidatzaileak –asmo izugarri oneko feminista aurrerakoi bat– hitz egitera gonbidatua ninduela denak ados egoteko moduko zerbait eskaini nahi ziolako caucusari, zeina emakume errepublikano eta demokrataz osaturiko talde misto bat baitzen. Eta erabaki zuen zerbait hori ikara eta dardara kolektibo bat izango zela, eskubiderik eta pribilegiorik
|
ez
zuten emakume atzerritarren kinka larriak eragina. Alderdi biko auzi hark elkarrekin hitz egiteko modua emango zien afiliazio politiko desberdinetako feminista zuriei.
|
|
Nolanahi ere, britainiarrek bazuten ezkutuko arrazoi bat indiar emakumeak infantizidioagatik auzipetzeko. Krimenagatik zigortu baina heriotzara kondenatzen
|
ez
zituzten emakumeak beste kolonia batzuetara bidaltzen zituzten, ordaindu gabeko lanak egitera.159 1880ko hamarkadan, Asiako hego ekialdera inperioaren beste toki batzuetatik eramandako preso gehienak infantizidioagatik zigorturiko emakumeak ziren, eta, garai hartako informazioen arabera, badirudi Indiako emakume presoen %80 beren haurrak hiltzeagatik kondenatuak zirela.160 Behin beste britainiar ... Eta, halako tokietara eramaten zituzten preso gehienak gizonak zirenez, emakume haiek jo zituzten, gero," bizio" txarren erantzuletzat; esate baterako, kokaguneetan azaleratu zen prostituzioa.161
|
|
Txikitutako hegazkinaren barruan zeuden, artean, Galy eta laugarren bidaiaria: lepauztaia hautsita, mugitzerik
|
ez
zuen emakume bat. " Luŕa jo ta berean, lenengo egin eban galdera oixe izan ei zan, nun jausi zan".
|