|
2008
|
|
|
Aurreko taulak
|
ez
du bere horretan beste hizkuntzetarako balio, batez ere aldien arteko mugak ez direlako garai horietan gertatu, edo hizkuntza batzuetan urrats batzuk hasi ere ez direlako egin. Dena den, corpusgintzaren historian eragin handia izan du ingelesak (aitzindari, gehienetan), eta bilakabidearen eta joeren eskema orokortzat har genezakeela uste dugu.
|
|
2009
|
|
|
Euskal hiztun herriak
|
ez
du berea den adierazpide politikorik. Alderdi nazionalistak edo abertzaleak ez dira, berez, euskaldunen alderdirik, politikan ari diren euskaldun gehienak horietan biltzen badira ere.11 Eta adierazpide hori behar du hiztun herriak trinkotze prozesua bideratzeko.
|
|
|
Euskal hiztun herriak
|
ez
du berea den adierazpide politikorik.
|
|
|
Gero eta indar handiagoz erakartzen ditu horrek bazterretan egon daitezkeen jario guztiak. Egonkor den sistema batek
|
ez
du bere burua aldatzeko inongo beharrik, ez barne beharrik behinik behin. Ohitura bat, edozein dela ere, hizkuntza ohitura barne, harreman eremu bateko egituratzat har genezake zalantzarik gabe.
|
|
|
Egonkor den sistema batek
|
ez
du bere burua aldatzeko inongo beharrik.
|
|
2010
|
|
|
Eleaniztasuna desiragarria bada ere, hori lortzeko oraindik gutxi egiten da gurean ere. Bestalde, eskolak helburu hori izan arren, gizarte osoak
|
ez
badu bere egiten helburu hori, eleaniztasuna arazo bihurtzeko arriskua bada.
|
|
|
besteak beste, herritarren gogoa euskara hauspotzea izan delako, herri aginteek autogobernua euskararen zerbitzura jarri dutelako, euskarak puntako babes ofiziala izan duelako, hizkuntza politika eraginkor bat garatu delako, gizarteko hainbat arlotan sorturiko elkarteek euskara bultzatu dutelako, eta, oso bereziki, oinarrizko kontsentsu politiko batetik abiatu ginelako, nahiz eta —paradoxikoa dirudien arren— ez dugun kontsentsu hori behar beste zaindu edo hedatu elebitasunak aurrera egin ahala. Faktore horiek ahulagoak izan diren lurraldean —nafarroan—, askoz motelagoa izan da euskararen hazkundea; eta faktore horiek gehienak falta izan diren lurraldean —iparraldean—, euskarak atzeranzko bidean jarraitu du, nahiz eta gazte elebidunen kopurua lehen aldiz oraintxe hasi den apurka bada ere gora egiten. euskarak
|
ez
du bere historian gaur egun adina hiztun eduki, eta inoiz bereak ez zituen esparru sozialak eta funtzionalak ditu bereganatuak gaur. gutxi gorabehera zortziehun mila hiztun ditu, eta horietarik hirurehun mila dira euskara etxean ez baizik eta eskolan edo heldu aroan ikasi dutenak. euStatek argitaraturiko datuen arabera, eaen gaur egun bi urte edo gehiagoko herritarren %37, 5ak daki ongi euskaraz;...
|
|
|
euskararen transmisioan eragiteaz gain, eepk hizkuntzaren erabilpena sustatu duela eta ez gazteengan bakarrik. " Irakaskuntzaren bidezko transmisioak bere mugak topatzen ditu eta
|
ez
du berak hizkuntza baten geroa bermatuko" (21 or.) ikuskariek" irakaskuntzatik at segur aski erabilpenaren finkotasuna desafio nagusiena" dela esaten dute (7 or.). bistan da, hau da nire ustez hizkuntza politika baten helburu nagusiena, hizkuntza komunitate batean hizkuntza baten bizitasun objektiboaren irizpide lehena horrren erabilera baita.
|
|
2011
|
|
|
Labur bilduz: Fergusonen diglosia genetikoan L ateratzen da normalean garaile, eta" bigarren mailako" (hots, gu bezala non genetically related hizkuntzen kasuetan) H. euskal diglosia irazi bataiaturikoak. ez da ordea hori, ehunetik laurogeita hemeretzian, gure eztabaidetan maizenik azaleratu ohi dena.
|
ez
dugu beraz diglosia anizkoitzaren xehetasun espezifikoez jardungo oraingoan, esku artean dugun eztabaidarako urrunegi gelditzen zaigulakoan. Labur bilduz:
|
|
|
indartu egin liteke, mantendu, ahuldu edo desagertu. Baina, bizirik dirauen artean, bizioinarria ematen dio horretaz baliatzen den hiztun elkarteari. ez da egia, diglosiak aldatzeko joera duenik, per se162 horrek ere, gizaki gehienok bezala,
|
ez
du bere buruaz beste egiteko berezko joerarik. hori bezain egia da, ordea, aldatu egiten dela diglosia, hainbatetan. Mende askoren buruan gertatzen da aldaketa hori edo, egungo egunean sarriago, belaunaldi gutxiren buruan. gizarte giroa aldatzeaz bat, segun giro aldaketa horren eragile demografiko, politiko operatibo, soziokultural eta ekonoteknikoek zer joera markatzen duten, diglosiak bere horretan (edo zenbait aldaketaz:
|
|
2013
|
|
|
EMUNen ahozko erabilera neurtzeko metodologia
|
ez
dugu bere horretan geuk asmatu; aurretik aipatu ditugun erreferentziak baliatu ditugu. Metodologiaren ezaugarri nagusiak eta laginketa sistema Hizkuntza erabilera behaketa bidez neurtzeko gida metodologikoan oso modu egokian jasota daudela uste dugu.
|
|
2014
|
|
|
ezagutzatik erabilerarako tarte hori gainditu nahi bada, hiztun eleaniztunen hizkuntza portaeretan eragiten duten faktoreetan sakonki arakatu beharra dagoela. Izan ere, beharbada
|
ez
dugu bere sakontasunean ulertzen gazte eleaniztun horientzat hizkuntza hautatuak suposatzen duen erronka, bereziki haien identitate hautuei begira.
|
|
|
– Baina familia artean aniztasuna da nagusi. Orokorrean, gai honetaz hitz egitean,
|
ez
dute bere eragina garrantzitsutzat hartzen; baina ondoren euskara zergatik erabiltzen duten galdetuta;
|
|
2015
|
|
|
Bukatzeko, elkarrizketen momenturen batean, argi geratu izan da euskaldunak zeinen modu gupidagabean eta zorrotzean jokatzen dugun hizkuntza kontutan. Esaterako, elkarrizketatu batek esaten zuen espainiarrek
|
ez
zituztela bere akatsak nabarmentzen erdaraz hitz egiterakoan, eta hori ez zitzaiola euskaraz gertatzen. Era berean, zenbat ilobek zuzendu eta abaildu dituzte beraien aiton amonen euskalkiak, esanez horrela ez dela egiten?
|
|
|
Zentzu horretan, garrantzitsua izango da, benetan ikasle etorri berriak gure kulturara gerturatu nahi baditugu, eredu integratibotik egitea eta ez asimilazio eredutik. Berry eta besteek (1989), proposatutako akulturazio estrategiarik jarraiki, ikusten dugu nola eredu integratiboak, identitate aditiboak sortzen laguntzen du, hau da, etorri berriak
|
ez
du bere kultura baztertzen eta harrera lurraldeko kultura jasotzen du. Hori da eredurik orekatuena baldin eta benetako integrazio bat lortu nahi bada.
|
|
2016
|
|
|
Adierazgarria da zentzu horretan Ane Ortega eta bere taldekideek (Ortega et al. 2014) hiztun berrien profila aztertu eta ondorioztatu dutena: hiztun berri gehienak
|
ez
dute bere burua definitzen euskaldun zahar bezala, nolabaiteko legitimitatea ez diotelako ematen euren buruari. Baina, era berean, asko ez dira identifikatzen euskaldunberrien irudiarekin.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen kasuan, Ortega eta besteren (2013) ikerketan, ikertutako hiztun batek berak ere
|
ez
du bere burua euskaldun zahartzat jo, honetarako arrazoitzat ama hizkuntza izanik, beste era batera esanda, ez dutelako euskara etxetik ikasi. Beraz, euskararen kasuan behintzat, hiztunek euren burua hiztun zahartzat ez jotzeko lehen eragilearen aurrean egongo ginateke.
|
|
|
Gogoeta parte hartzaileek hazitako egitasmoak baitira. Pena bakarra mugimendu bakoitzak
|
ez
baitzuen bere hizkuntza hautuez jardun.
|
|
2019
|
|
|
Alegia, bere sortze prozesuan melodiek gehiagotan eskatu izan diote euskaraz kantatzea. Abeslariak
|
ez
du bere testuinguru linguistikoarekin lotu hautu hori, dioenez ez duelako sekula erabakirik hartu, baina gehienbat euskaraz bizi dela onartu du, eta bere ingurunea ere hala dela. Melodia batek euskara gehiago eskatu badio, beraz, ez dago argi ingurune euskaldunak baldintzatuta izan ote den ala ez.
|
|
2022
|
|
|
Badago gabezia politiko nabarmen bat: euskarak
|
ez
du berak lagunduko duen estaturik, ezta bera lagunduko dionik ere.
|
|
|
Euskarari dagokionean, badago gabezia politiko nabarmen bat: euskarak
|
ez
du berak lagunduko duen estaturik, ezta bera lagunduko dionik ere; eta, jakina, hizkuntza tresna aparta da estatuaren helburuak aurrera eramateko. Gure kasuan, alde batetik, ez dakigu zer gerta zitekeen estatu bat izango bagenu, baina, ziurrenik euskara egoera mesedegarriagoan egongo litzateke.
|
|
2023
|
|
|
• Nafarroako Foru Erkidegoa da Autonomia Erkidego bakarra hizkuntza koofiziala duena eta
|
ez
duena bere telebista edota irrati propiorik. (Arzoz, 2006: 412).
|