|
2001
|
|
|
Antioxidatzaileek eragiten dituzten onurez gero eta informazio hobea dugun arren sustantzia horren kontsumoa sustatu egin behar da, berez dauzkaten elikagaiak kontsumitzera bultzatuz, eguneroko dietan gehigarriak sartzea komeni den ala ez zehazteko goizegi da oraino,
|
ez
baitakigu zein diren dosi zehatz eta egokiak.
|
|
|
Ikerketa horretan, Valerie Ratt doktoreak eta Washingtongo Unibertsitateko bere lagunek ikusi zuten bi botikek obulazioa eta aipatutako patologia hori duten gaixoen haurdunaldi probabilitateak areagotzen dituztela. Adituek
|
ez
dakite zein diren obulutegietako gaitz horren arrazoi zehatzak, haurdunaldian dauden emakumeen %4 eta %6 artekoak baitira. Sindrome hori duten emakumeek hormona maila handia dute gizonezkoetan, eta kiste anizkoitzak garatzen dituzte obulutegietan eta obularrean irregulartasunez.
|
|
|
Mitologia budistan, arrozak bete egin zuen jainkoek Siwaren eta Retna Dumila printzesaren arteko ezkontzari jarritako hiru baldintzetako bat; izan ere, ez du inoiz asetzen, ezta nekatzen ere, asko kontsumituta ere. Espainian
|
ez
dakigu zein garaitan sartu zen, baina musulmanek arrakastaz landu zuten Penintsula okupatu bitartean Sevillan, Kordoban, Granadan, Murtzian, Alacanten eta Tarragonan. Europan, Grezian, Turkian, Errumanian, Hungarian eta Italian ere hazten da, nahiz eta ekoizpena ez den nahikoa kontsumorako, eta horrek inportatzera behartu du gehiena.Gaur egun, arroza, gariarekin batera, munduan gehien kontsumitzen den zerealetako bat da, eta mundu osoan antzeko ekoizpena eta kontsumoa du, batez ere Asiako herrialdeetan zereal hori asko kontsumitzen delako.
|
|
|
Gainera, ez du baztertzen epe laburrean arrainarekin batera informazio hori guztia eramatea. Isabelle Bouvery Gaztela eta Leongo osasun albaitariaren iritziz, kontsumitzaileek
|
ez
dakite zein diren beren eskubideak. “Kontsumitzailea harategira joaten denean, ez du galdetzen nondik datorren haragia, noiz hil zen edo berrikuspen prozesuak pasatu diren.
|
|
2002
|
|
|
Talde berak beste lan batzuk ere argitaratu ditu, oxigeno eta glukosa gabezia jasaten duten arratoi garunetan egindakoak, halako iskemia bat maila biokimikoan erreproduzitzeko. Lan horiek azido azetilsalizilikoaren efektu neurobabesle hori detektatzen dute, nahiz eta orain arte
|
ez
zekiten zein mekanismok ahalbidetzen zuen efektu babesle hori. Morok nabarmendu duenez, aspalditik dakigu garun hodietako patologiak (adibidez, iktusak) eragiten duen kalte gehiena glizamatoari zor zaiola.
|
|
|
“enpresa batek ingurumen zehapenei aurre egin behar badie herrialde batean, baina ez beste batean, horrek desabantailak ekar ditzake konpainien artean”. Bjorn Stigson ek, 160 konpainia biltzen dituen Garapen Jasangarrirako Enpresen Munduko Kontseiluko lehendakariak, esan zuen, bestalde, “enpresa komunitateak guztientzako lege esparru komuna behar duela, oraintxe bertan
|
ez
baitakigu zein helbururi heldu”. Stigson ek esan zuenez, lehia desleiala da ondorio nagusietako bat; izan ere, enpresa batzuk neurriak hartzen ari dira berotegi efektuko gasen emisioak murrizteko; beste batzuk, aldiz, ez dira horretara behartuta sentitzen.
|
|
|
Gene horren mutaziorako diagnostiko proba bat lortu zenetik, zientzialariek gehiago dakite sindromearen nagusitasunarekin zerikusia duten alderdiak, eta agerian uzten du aldaketa geniko horiek hainbat forma har ditzaketela. «Orain badakigu autismoa eta eskizofrenia klasikoak gene horretako mutazioek eragiten dituztela, baina espektro klinikoa hain da zabala, ezen
|
ez
baitakigu zein den disfuntzio genetiko horien benetako irismena», aitortu du Zoghbi doktoreak, lan horiek etorkizunean paziente horien tratamendu terapeutikoan gauzatzeko itxaropena baitu. Adinaren arabera, Rett sindromea duten pazienteen klinikarekiko desberdintasun indibidualak daude.
|
|
|
Jaten ditugun ia elikagai eta edari guztietan daude, nahiz eta normalena oharkabean pasatzea den. Gure eguneroko bizitzaren parte dira, baina herritar arruntak
|
ez
daki zein diren bere bertute eta akatsak. Elikagai gehigarriak dira:
|
|
|
Zenbait aminoazidok, gutxi gorabehera, 1.000.000 jaiotzako eragina dute, eta entzimen urritasunak eragiten du. Uztailaren 1ean, bularreko haurra zentroan sartu zenean,
|
ez
zekiten zein zen gibeleko hutsegitearen arrazoia, eta, transplanterako organoa agertu zen arte, haurrak bizirik iraun ahal izan zuen (hamar egunez), Valentziako La Fe ospitalean lehen aldiz erabiltzen zen gibeleko MARS euskarri makina bati esker. Tratamendu farmakologikoari dagokionez, Jimenezek azaldu zuen 1 motako tirosinemiarako egokiak ziren botikak erabili zirela.
|
|
2003
|
|
|
Josephek auzia jarri zuen Maringo Auzitegi Nagusian, San Frantziskoren iparraldean, Kaliforniako kode zibileko klausula batean oinarrituta. Klausula horrek herri produktuen fabrikatzaileei egozten die erantzukizuna, baldin eta batez besteko kontsumitzaileak
|
ez
badaki zein diren elikagaiaren osasunerako arriskuak. Estatu Batuetako establezimenduetan saltzen diren janarien %40k koipe partzialki hidrogenatuak dituzte, AEBko Nekazaritza Sailaren datuen arabera.
|
|
|
Tabakoak osasunari dakarzkion arriskuak oso ezagunak dira jende askorentzat, baina jende gutxik ezagutzen ditu horrelako koipeen eraginak, dio Stephen Josephek. “Partzialki hidrogenatutako koipeen kontrako kasua tabakoarena baino sendoagoa da, jendeak
|
ez
baitaki zein arriskutsua den” esan zuen Joseph-ek, eta Kaliforniako agintariei eskatzen die “Oreo” galletak adingabeei saltzea galaraz dezatela.
|
|
|
Abokatua Kaliforniako Estatuko Kode Zibilaren klausula batean oinarritzen zen. Klausula horrek herri produktuen fabrikatzaileei egozten die sor zitzaketen kalteen erantzukizuna, baldin eta batez besteko kontsumitzaileak
|
ez
badaki zein arrisku dituen elikagaiak osasunerako. Hala ere, mundu osoko komunikabideek kasuaren berri eman ondoren, Joseph-ek uste du nahikoa dela koipe kaltegarri horien inguruan sortu den publizitatearekin.
|
|
|
Guztira 313 pertsonak ordezkatu zituzten beren koltxoiak gogor batekin (2, 3 koltxoien gogortasunaren Europako eskalan) edo erdi batekin (5, 6 eskala horretan). Parte hartzaileek
|
ez
zekiten zein koltxoi mota esleitu zitzaien azterketan, baina lotan eta goizean jaikitzean izandako minaren berri eman zuten, bai eta azterketa egin aurretik eta azterketa hasi eta hiru hilabetera erregistratutako ezgaitasun mailaren berri ere. Oro har, min ertaineko koltxoiak erabili zituzten pertsonek bi aldiz gehiago eman zuten lo egitean eta jaikitzean izan zuten hobekuntza sentimenduaren berri, eta horrek analgesikoen beharra gutxitzea ekarri zuen.
|
|
2004
|
|
|
Orain arte izurrite berria ez den arren,
|
ez
dakigu zein bilakaera izan duen agente horrek inkubazio aldi baten ondoren.
|
|
|
Pilotariaren nutrizio akatsak Normalean, pilotariek karbohidratoetan nahikoa ez den dieta egiten dute, entrenamendu edo lehiaketa kasuetan behar handiak dituztelako, gainerako biztanleria sedentarioaren antzera elikatzen baitira. Gainera, gabezia hori gehigarriekin osatzen saiatzen dira, kasu askotan
|
ez
dakitelarik zein diren haien ondorioak eta jarraibideak. Oro har, ez da arreta jartzen partidaren ondorengo elikaduran eta hidratazioan, ezta entrenamenduaren aurretik edo ondoren egin behar den elikaduran ere.
|
|
|
Egia esaten badiot, ez dugu ideiarik ere. Dietak garrantzitsua izan luke, baina
|
ez
dakigu zein garrantzitsua den. Jaten duguna eta xurgatutako energia nola erabiltzen dugun erlazionatzen ditu energia oreka normalak.
|
|
|
Adituak Europako ikerketa sare bat koordinatzen du, Europako Batasuneko Ikerketako VI. Esparru Programak finantzatua. Sare hori nutigenomikan lan egiten duten hainbat plataformek osatzen dute, eta gaur egun onartzen du “oraindik
|
ez
dakigu zein osagai zehatzek duten garrantzi handiagoa prozesu patologiko horietan”. Adituek diote elikagaiek, mantenugaien aniztasuneko konbinazio konplexuek, eragina izan dezaketela giza geneen adierazpenean.
|
|
|
“NK603” ren komertzializazioan ez bezala, lizentziak kontrako botoa izan lezake Austria, Grezia, Zipre, Italia, Eslovenia, Danimarka eta Belgikarentzat. Frantziak aldeko botoa emango du, eta oraindik
|
ez
dakite zein den Alemaniaren eta Espainiaren botoa, Espainiako iturri diplomatikoek onartu zutenez.
|
|
|
Suaren Lurraldeko tenperatura hotza da, yamanak arrantzara, biltzera, egurra bilatzera… ez zeuden geldirik txabolan egun osoan eserita. Bizi itxaropena esatea zaila da, beraiek ere
|
ez
baitzekiten zein adin zuten, baina agian 50 urte edo zertxobait gutxiago. Hori ez da beste ehiztari biltzaile batzuen oso desberdina.
|
|
|
Harresietan landu daitezkeen landare motei erreparatuz, substratu mota horretarako egokienak diren zuhaixka, konifero eta landare batzuk aipatuko ditugu. Ondoren aipatzen diren espezieak latinez agertzen dira adiera horretan; izan ere, eskualdeen arabera izen arrunta aldatu egiten da, eta baliteke heltzen den mintegian
|
ez
jakitea zein ale den. Zuhaixkak:
|
|
|
Zenbat silizio sartu behar da dieta? Gaur egun,
|
ez
dakigu zein den gomendatutako gutxieneko kopurua egunean. mineral horretatik, beraz, ezin da zehaztu zenbat puntu arte dietan silizio eduki txikia badu, aipatutako sintomak eragin ditzake.
|
|
2005
|
|
|
Adineko pertsona horiek balizko aurre jubilatuen taldean sartzea hurbiltzen ari zela ikusten zuten, kezkaturik ikusi ere:
|
ez
zekiten zein adinetan egokituko zitzaien.
|
|
|
Hau da, CONSUMER EROSKIko teknikariek
|
ez
zekiten zein prezio kobratu behar zieten (bandera jaisteagatik, gutxieneko ibilbideagatik...), eta erabili zituzten taxien %64tan ez zekiten gehigarrien kostua zein izango zen.
|
|
|
Azken puntu horri dagokionez, garrantzi berezia eman zion Internauten Elkarteak (AI), zeinak ziurtatu baitzuen egiaztatu zuela “webgune batzuetan gako pribatuak orri seguru batean egon gabe idazten direla”. Haren iritziz, “oso zaila da” esperientziadun erabiltzaile bat horrelako iruzurretan erortzea, baina haren ustez, “internauta gehienak ez dira segurtasuneko adituak, eta
|
ez
dakite zein jarraibide bete behar diren bankuaren web ofizialean ziur jakiteko”. Hori dela eta, uste du bankuek beren segurtasun politikak berriz planteatu behar dituztela “on line” zerbitzuei dagokienez, bezeroen konfiantza berrezartzeko.
|
|
|
Alokairuko Sozietate Publikoari dagokionez, AEGIko ohorezko lehendakariak adierazi zuen erakunde horren agentzia laguntzaile izateko ezarritako baldintzak oso zorrotzak direla, merkatuan bost urteko antzinatasuna izatea eskatzen baitute. Hala ere, esan zuen
|
ez
zekiela zein izango den gizartearekin lan egingo duten agentzia laguntzaileen banaketa geografikoa, eta Etxebizitza Ministerioak xehetasun guztiak emango zizkiela espero zuen.
|
|
|
Aseguruen Kontsumitzaileen Espainiako Elkarteak (Aecos) 15.000 bat kide ditu, eta erregistroaren onespena ere egin du, baina uste du hobe izango litzatekeela baliaezintasun aseguruak barne hartzea. Aecosen arabera, baliaezin geratzen den pertsonak
|
ez
daki zein aseguru jasotzeko eskubidea duen, izan ere, erakunde, hotel edo bezero leialtze txartelengatik eta hegazkin edo tren txartelengatik jaso dezake.
|
|
2006
|
|
|
Azterlan baten arabera, emakumeen %90ek
|
ez
daki zein den haien neurri egokia
|
|
|
emakumeentzat ezezagunena behar duten bularretakoaren neurria da. Atesen arabera, hamar emakumetik bederatzik
|
ez
dakite zein den bere neurri egokia, eta %70ek gaizki erabiltzen du barruko arropa. Kontua da, bularretakoaren neurria zehazteko, kontuan hartu behar direla bularraren ingurua (85, 90, 95…) eta koparen sakonera (A, B, C…).
|
|
2007
|
|
|
Lautik batean tarte bakoitzeko sakonera adierazten ez denez, erabiltzaileak
|
ez
daki zein den alderdi sakona eta zeinetan jar daitekeen zutik.
|
|
|
Nik
|
ez
dakit zein den muga.
|
|
|
Hala ere, funtsezkoa da ekosistemetan duten eginkizuna, ozeanoetako basamortuen eremu handiak baitira nagusi. Badirudi alga talde berriak oso banaketa zabala duela itsas ekosistemetan, eta, horren ondorioz, zientzialariek diotenez,
|
ez
dakite zein den algen ugaritasuna, banaketa eta funtzio ekologikoa.
|
|
|
Likopenoari buruzko ikerketek prostatako minbiziaren aurka izan dezakeen eragina dute ardatz nagusi, baina badirudi osasunerako beste gaitz batzuetan ere onurak izan ditzakeela, hala nola hiperkolesterolemia eta makula endekapenaren sindromea, 65 urtetik aurrera itsua izateko arrazoi nagusia. Gaur egun
|
ez
dakigu zein den likopenoaren kontsumo egokiena. Hala ere, prostatako minbiziari dagokionez, egunean 6,5 miligramoko kopuruak eraginkorrak direla frogatu da arriskua murrizten laguntzeko.
|
|
|
Izan ere, bakterio patogenoek eragiten dituzten intoxikazio agerraldiak, gutxienez hamar estatu estatubatuarretan erregistratuak, urriaren hasieran. Herrialdeko adituek egindako makro inkesta baten arabera, kontsumitzaile gehienek ezagutzen dituzte arriskuaren iturri potentzialak, hau da, gai dira identifikatzeko zein elikagai diren arriskutsuenak (arrautzak, haragia eta produktu gordinak), baina
|
ez
dakite zein den arriskurik gabe prestatzeko eta kontsumitzeko modurik onena. Gaixotasunak kontrolatzeko eta prebenitzeko Estatu Batuetako zentroen (CDC, ingelesezko sigletan) datuak kontuan hartuta, 2004az geroztik %50 hazi dira E.colik eragindako infekzioak, eta %78 Vibrio patogenoak eragindakoak, batez ere krustazeo gordinen kontsumoak eragindakoak.
|
|
|
Berrogeita hamar langiletik gorako 1.319 enpresatan egindako inkesta baten arabera, %82k ezagutzen dute LISMIren edukia, nahiz eta horietako askok azaletik ezagutzen ez duten, eta gainerako %18k ez dute ezagutzen. LISMIren berri dutenen artean, hamarretik lauk uste du plantillaren %2 eta %3 artean minusbaliatuentzat erreserbatu behar duela, eta hamarretik ia bik badakite kolektibo horrentzat ehuneko bat erreserbatzera behartuta daudela, baina
|
ez
dakite zein den. Espainiako enpresen %14k bakarrik betetzen du LISMI legea, eta berrogeita hamar langile baino gehiago dituztenek ezinduen plantillaren %2ko kupoa erreserbatu behar dute.
|
|
|
Mota horretako proben antolatzaile batzuek zerbitzu medikoa eta masajeak, arropazaindegia, autobus erratza eta istripu eta erantzukizun zibileko aseguru poliza eskaintzen dizkiete parte hartzaileei. Baina, askotan, parte hartzaileek
|
ez
dakite zein zerbitzutarako eskubidea duten, eta, beraz, komeni da zuzenean gai horri buruz galdetzea erakundeari, batez ere kirol hori egiteko behar diren zerbitzuak direnean, hala nola zerbitzu medikoak, aseguru polizak, arropazaindegiko zerbitzuak edo abandonuetarako garraioa.
|
|
2008
|
|
|
Dena dela, Espainia eta Frantzia artean aresti eginiko azterlan batek adierazi duenez artapen primarioko sendagileen, enpresarien segurtasun eta osasun batzordeen eta prebentzio delegatuen %30 inguruk
|
ez
dakite zein den gaixotasun laboralekin loturiko prozedura, ezta adierazpen prozedura ere.
|
|
|
Eta herritarrek
|
ez
badakite zein eskubide eta betebehar dauzkaten gaixo moduan, ezin izango dute esku hartu erabakiak hartzeko orduan (diagnostikoari buruz, tratamenduari buruz, eta abar).
|
|
|
Tolerantzia horrek aurrera jarraitzen du, nahiz eta ‘kimerismo induzituaren’ egoera, animaliekin egindako esperimentuetan ikusi zen bezala, aldi baterakoa izan zen. Sachsen taldeak
|
ez
daki zein den fenomeno horren arrazoia, eta hau adierazi dute: «Tximinoetan frogatu dugu birlandatutako giltzurrunak gorputzean jarraitu behar duela egoera horri eusteko, tolerantzia periferikoa deritzona, nahiz eta ez dugun guztiz ulertzen mekanismoa».
|
|
|
Aditu horien arabera, uhin horren ezaugarri den inaktibazio prozesuko erdiko mintz neuronalen kanala. Oraingoz
|
ez
dakite zein den kanal hori, baina haren behaketek diote badagoela eta ez dela komunitate zientifikoak orain arte identifikatu duen bat ere. Herrerasek gaineratu du “Leãoko depresioaren” aldaketa ezagunenetako bat, hots, garuneko ehunaren erresistentzia elektrikoaren areagotzea, izugarri gutxietsi dela.
|
|
|
Ondorioz, lan baldintza txarrei bakardadea eta zigorra gehitzen zaizkie, eta horrek laneko estres eta larritasun handiagoa eragiten du. Azkenik, Irastorzak esan zuen agiririk gabeko etorkinak daudela, “ez dakitela zenbat diren eta
|
ez
dakitela zein diren bizi diren benetako kalitateak”. Aurreikuspenek adierazten dute EBn 5,5 milioi atzerritar inguru daudela, nahiz eta zifra hori —estatistika ofizialik ez duenez— dezente handiagoa izan daitekeen.
|
|
|
Hona hemen errealitate mugatzaile horren adibide batzuk: Tenofobirra ez dago baimenduta 18 hilabetetik beherako haurretan; Efavirenzen kasuan,
|
ez
dakigu zein diren hiru urtetik beherako haurretan behar diren dosiak; eta Atazanavir ez dago onartuta haurretan, eta oraindik ere ikerketa fasean dago adin talde horrentzat. Ahoko zidobudina (ZDV) izan zen GIB/ hies pediatrikoa tratatzeko baimendu zen lehen botika; jaioberrien bizitzako lehen asteetan ematen da, haurdunaldian kontrol egokia egin den kasuetan prebentzio neurri gisa.
|
|
|
Hala ere, neurriak ez ditu denak ase. Hasteko, zalantza asko sortu dira Londresen,
|
ez
baitakite zein neurritan eragiten dien. Bestalde, aurkakoek ere esan dute neurri ekologikoz mozorrotutako zerga dela, edo oso garestia izango dela, eta onurak oso txikiak izango direla.
|
|
|
Garunaren mikrozirkulazioan odol fluxua hobetzeak modu positiboan eragin lezake jatorri iskemikoko garun gaixotasunen sintomatologian, odol fluxua murriztearen ondorioz sortuak. Bilobalidoak nolabaiteko ekintza neurobabeslea ematen du, baina oraindik
|
ez
dakigu zein den haren jarduteko mekanismoa. Zenbait saiakuntza klinikok ginkgo bilobaren osagarri dietetikoak" garuneko gutxiegitasuna" izeneko sindromearen tratamenduan duen eragina ebaluatu dute.
|
|
|
Orain arte, ezarriko diren enbrioiak “ez oso finduak” aukeratzeko metodoak erabiltzen dira, hala nola haien forma (ezaugarri morfologikoak) mikroskopioaren azpian ikusten direnean. Gainera,
|
ez
dakigu zeinek izan duen arrakasta. “Aztarna genetikoa identifikazio biologikorako behin betiko eta oinarrizko modua da, baina orain arte ez da erabili “in vitro” ongarritzetik jaiotako haurren jatorri enbrioia identifikatzeko, eta ez da erabili geneen adierazpen azterlanetarako ere”, azaldu du David Cram ek, Monasheko Unibertsitatekoak (Australia), ikerketa zuzendu baitu.
|
|
|
Klub bat abian jartzeak burokrazia handia dakar eta, batzuetan, hizkuntza teknikoegia duten inprimakiak bete behar izaten dira. Ondo legoke tramiteak arintzea; izan ere, batzuetan, interesatuei laguntzen dieten funtzionarioek beraiek
|
ez
dakite zein diren hurrengo urratsak klub bat abian jartzeko. Burtsa ezagutzak izan behar dira inbertsio klub bat osatzeko?
|
|
|
Ryanair Irlandako airelineak soka tenkatzen jarraitzen du, eta orain jakinarazi du Internet bidez kontratatutako hegaldiak bertan behera utziko dituela abuztuaren 11tik aurrera bi asteko epean. Sinead Finn Ryanair eko salmenta zuzendariak esan zuen agentzia horiekin harremanetan jarri dela, “guk
|
ez
dakigu zein diren enpresa horien azken bezeroak. Hori da gure arazoetako bat”.
|
|
|
“Online” komunikabide gehienek irudien jabetza intelektuala erabat errespetatzen duten arren, Internetek material babestua erabiltzen jarraitzen du Copyright, edo Copyleft lizentziapean, begirunerik gabeko erabiltzaileek baimendu gabe, edo
|
ez
dakite zein diren erabilera lizentzien betebeharrak. Interneten argazki bat argitaratzen duen edozein erabiltzailek du arriskua beste pertsona batek erabiltzeko, merkataritzakoak, beste orrialde batzuetan argitaratzeko, eta berariazko baimenik gabe.
|
|
|
Ordenagailura kopiatutakoan, abestiak ezaba daitezke beste fitxategi batzuk uzteko. Orain arte
|
ez
dakigu zein artistek estreinatuko duten euskarri berri hori, ez eta merkaturatze data zehatza ere. Ez dakigu zenbat kostatuko den, baina zazpi eta hamar dolarren artean legoke, The New York Times egunkariak dioenez.
|
|
2009
|
|
|
Nutrizio osaerari dagokionez, proteinak (balio biologiko txikikoak badira ere) eta koipe eta kolesterolik eza nabarmentzen dira. Kalitate txikiko proteinak Jende asko iristen da helduarora elikagai hori probatu gabe, eta horietako batzuek
|
ez
dakite zein den haien osaera. Gelatina animalia jatorriko substantzia bat da, eta kolagenotik lortzen da.
|
|
|
Europako proiektua Soriak zehaztu zuen Europa mailan ere antzeko ekimen bat gauzatzeko asmoa dagoela “european patients Smart Open Services” (epSOS) proiektuaren bidez. Proiektu horren proba pilotua 11 estatu kidetan egingo da, Espainia barne, 2010 eta 2011 bitartean. “Asmoa da norberak bere osasun txartelarekin Europa osora bidaiatzea,
|
ez
dakigu zein txartelekin, baina bai, gutxienez, Europa osoko paziente bakoitzaren datu klinikoetarako sarbidea izatea”, nabarmendu zuen Osasuneko titularrak. Programa horretan, Ministerioarekin batera, Gaztela Mantxako, Kataluniako eta Andaluziako komunitateek hartzen dute parte.
|
|
|
Extremadurakoa, Andaluziakoa, Aragoikoa edo Valentziakoa, esaterako, aspalditik ari dira Linuxen oinarritutako digitalizazio programa bat garatzen. Irakasleek berariazko prestakuntza jasoko dute errealitate elektroniko berri horretara egokitzeko Oraindik
|
ez
dakigu zein programa informatikorekin funtzionatuko duten arbel digital horiek eta familiek haien zati bat ordaindu duten. Bestalde, Gobernuaren iturriek diote telekomunikazioetako operadoreekin Interneteko tarifa finkoa negoziatzen ari direla, familientzako prezio murriztuan.
|
|
|
Egia esan, gaur egun galdera hauek ezin dira erantzun. Oraindik
|
ez
dakigu zein izango diren azken aukerako tarifa berriaren (AAT) baldintza ekonomikoak, Industria Ministerioak konpainia elektrikoekin negoziatzen jarraitzen baitu. Baina, sinatzean, herritarrak ez du inolako iraupen konpromisori aurre egin behar; beraz, nahi duenean utzi ahal izango du, eta merkatu librera atera, inolako penalizaziorik gabe.
|
|
|
Ez da komeni Espainiako kotizazioaren arabera ez dauden produktuak kontratatzea. Nazioarteko merkatu baten aldeko apustua eginez gero,
|
ez
dakigu zein den azken igorlea, eta Espainiako bulegoek ezin izango lukete erreklamaziorik egin iruzurren kasuan, edo, behintzat, oso konplexua izango litzateke. Gauza bera gertatu da Espainiako bezeroek Lehman Brothersen egindako inbertsioekin.
|
|
2011
|
|
|
Nik
|
ez
dakit zein den irtenbidea, eta ez dut ezagutzen hori dakienik.
|
|
|
Ziurtatu dute ezinbestekoa dela gurasoek beren senetan konfiantza izatea eta laguntza medikoa bilatzea, baita haurra bisitatu badute ere, baina sintomak okertu egiten dira. Ekintzak aurreratu egin behar dira, nahiz eta
|
ez
jakin zein den infekzio birikoa edo bakteriozkoa —larriena—, larrialdi medikoa baita. Bakterio prozesu batek bizkor egiten du aurrera, sarritan, orduetan.
|
|
|
Alderdi politikoei egindako afiliazio kuotek eta ekarpenek zerga oinarri orokorra murrizten dute, eta sindikatuei eta elkargo profesionalei ordaindutako esleipenak ere kengarriak dira (lana egiteko elkargokide izatea nahitaezkoa denean). Kenkari autonomikoak Sarritan, zergadunak badaki zein estatuko kenkarietarako eskubidea duen, baina
|
ez
daki zein diren bere autonomia erkidegoan egiten dituenak. Horregatik, bizi den eskualdeak aplikatzen dituen desgrabazio edo hobariak kontsultatu behar ditu, Estatukoak ekonomikoki hobetu baititzakete adinekoengatik egiten den kenkarian eta etxebizitza erostean, edo beste batzuk ere sar baititzake, hala nola testuliburuak erosteagatik egiten den desgrabazioa.
|
|
|
Mendeak dira belar hori osasunarentzat onuragarria dela, besteak beste, mina, karranpak, konbultsioak eta goragaleak arintzea, digestio zailak hobetzea eta onddoek eragindako infekzio batzuk tratatzea. Orain arte, zenbait propietate ezagutzen ziren arren,
|
ez
zekiten zein mekanismo biologikok egiten zituen. Orain, Portugalen egin berri den ikerketa batek ikusi duenez, martorri olioak bakterio zelulen mintzean kalteak eragiten ditu, eta horiek arnasketa eragozten dute eta heriotza zelularra eragiten dute.
|
|
|
Labur esanda, esan daiteke bizitza luzeko konbinazio nagusia genetika ona izatea dela, baina baita osasun sistema ona eta ingurumen egokia izatea ere; edateko ura izatea eta bizimodu osasungarriak izatea (dieta osasuntsu batean eta ariketa fisikoan oinarritutakoak); toxinarik eta bereziki oldarkorrak diren elementurik ez izatea, hala nola, etiketa toxikoak, hala nola alkohola eta tabakoa; bide segurtasuna babesteko neurri zorrotzez babestuta bizitzea. Faktore sorta horri guztiari gehitu behar zaio obesitaterik eza eta zenbait gaixotasun infekziosoren aurrean erresistentzia berezia izatea, “baina
|
ez
dakigu zein pisu espezifiko duen edo zein garrantzi duen aldagai batek bestearen gainean”, erantsi du Juan Antonio Trigueros Carrero Espainiako Medikuntza Orokorren Elkarteko (FIF SEMG) Ikerketa eta Prestakuntzarako Fundazioko ikerketa koordinatzaileak. RENACE, azterketa sakona Baina bizitza luzeraren gako hauetako zein da garrantzitsuena?
|
|
|
Demografiari dagokionez, egiaztatu den beste datu bat da gaurko mendeurrenak “jaiotzean zuten bizi itxaropena nabarmen gainditu duen talde bat, hirurogei urte ingurukoa”, azaldu du Triguerosek. Bere garaian,
|
ez
zekiten zein ziren ehun urteko muga gainditzen lagundu dieten gakoak. Gaur egun, Espainiako emakumeak 82 urteko bizi itxaropena du, eta gizonak, berriz, 79 urtekoa.
|
|
|
Lanak erakusten du, halaber, lehiakideen automotibazioa eta autopertzepzioa faktore garrantzitsuak direla, helduak kirol gehiago egitera animatzen baitituzte. “Oraindik
|
ez
dakigu zein izan daitekeen jarduera fisikoaren eta depresioaren arteko kausa erlazioa, baina argi dago fisikoki aktiboak diren adineko pertsonak gutxiago deprimitzen direla”, adierazi du Gothenburg Magnus Lindwalleko Unibertsitateko Ariketa eta Osasunaren Psikologiako irakasle laguntzaileak. “Hala ere, depresio maila handi batzuek pertsona bat kirol gutxiago egitera eraman dezakete, eta horrek esan nahi du elkarri eragin diezaioketela”, dio.
|
|
2012
|
|
|
Proteina konplexu horrek nukleoaren barruko genomaren antolaketa espazialean eta kromosomen egiturari eusten parte hartzen du, eta eragina du minbizian eta Langeko Cornelia sindromean. Egitura horrek bi bertsio ditu, bata SA1 proteinarekin eta bestea SA2 proteinarekin, baina orain arte
|
ez
dakigu zein zen bere berezitasun funtzionala. CNIOren lana, Ana Losada ikertzaileak zuzendua eta “EMBO Journal” aldizkarian argitaratua, SA1 kohesinan zentratu da, eta erakusten du konplexu hori ez duten zelulek arazoak dituztela beren telomeroak erreplikatzeko, eta horrek kromosoma bereizketako akatsak eragiten dituela zelula zatiketan eta, ondorioz, aneuploidietan (kromosoma kopuru okerra).
|
|
|
Zalantzak izateak edo orientazio egokirik ez izateak erabaki okerra hartzea ekar dezake. Era berean, baliteke ikasleek beren erabakia oso argi izatea, baina
|
ez
jakitea zein den haraino iristeko biderik onena. Bi kasuetan, orientazio zerbitzuek laguntza ematen diete ikasleei.
|
|
2014
|
|
|
Txosten horren arabera, espainiarren ia erdiek haurdun geratzeko unerik onena gaizki identifikatzen dute. Eta laurden batek
|
ez
daki zein diren ziklo emankorreneko egunak. Ugalkortasun kalkulagailuek aukera ematen dute egun emankorrenak jakiteko, haurdunaldia lortzeko Ikusmolde hori lortzeko gakoa obulazio data da.
|
|
|
Ez da gauza berria. Baina askotan
|
ez
dakigu zein diren bere baldintzak. GKE batzuek haiekin lan egiten dute laguntza emateko, bizi kalitatea hobetzeko eta epe luzera mantentzeko.
|
|
|
Nola formalizatu zatia? Sarritan, zirkulazio istripu baten ondoren, parte hartzen duten aldeek
|
ez
dakite zein den erruduna. Jarrera horrek arazoak sortzen dizkie aseguru etxeei istripuaren erantzukizuna zehazteko unean eta ibilgailuen kalteak nork bere gain hartzeko betebeharra nork duen jakiteko unean.
|
|
|
«Europako txostenen arabera, diskriminazio kasuen% 60 eta% 80 artean ez dira salatzen. Ondorioz, oraindik
|
ez
dakigu zein den herrialde honetako diskriminazioaren benetako argazkia», gehitzen du SOS Arrazakeriak. Andaluziak «Pertsona migratzaileei, batez ere administrazio egoera irregularrean daudenei, buruzko kriminalizazioa» salatzen du.
|
|
2015
|
|
|
Funtsen partaideek jakin lukete nola kotizatzen duten beren inbertsio erabakia egokia den ala ez neurtzeko, batez ere erorketa larrietan, beren jaulkitzaileek egindako kudeaketa estrategia oker baten ondorioz. Baina askotan
|
ez
dakite zein preziotan kotizatzen duten, eta gerta daiteke, hainbat hilabetez parte hartuz gero, haien egoera ez ezagutzea. Fondoetan informazioa eskuratzeko zailtasunak daude, baina, ondoren azaltzen den moduan, kudeatzaileek beren partaidetzen kotizazioa emateko betebeharra ez badute ere, produktuei, zorroen osaketari edo horien kudeaketa politikari buruzko informazioa eman behar dute.
|
|
|
Espezialista horren arabera, harburuek milaka urte daramatzate gure artean, eta otsotik datoz, animalia basatitik. Hori dela eta, otsoak bezala, txakurrek izadian senak ase behar dituzte, izan ere, portaera arazo asko gizakiek
|
ez
dakitelako zein diren senak ulertzen. Jarraitu Eva San Martini Twitter en.
|
|
2016
|
|
|
Txakurrek odol talderik badute? Txakurrek zortzi odol talde dituzte, eta
|
ez
dakite zein den arriskutsua istripua edo larrialdiko ebakuntza gertatuz gero arriskutsua izan daitekeen ala ez Erantzuna baiezkoa da, baina txakurren odol taldeak ez dira gizakienak bezalakoak. A, B, O odol taldeen sistematik urrun, pertsonen positibo eta negatiboek, harburuek beren taldeak dituzte.
|
|
2017
|
|
|
Ikerlanean egiaztatu dugunez, gehienek
|
ez
dakite zein eragilek esku hartzen duten prozesuan, ezta zer nolako harremana duten ere haien artean; ondorioz, azkenerako ez dute argi Administrazioak onuraren bat ateratzen duen birziklatzetik edo ordaintzaile hutsa den.
|
|
|
“margarina hartzea”, “margarina hartzea”, hau da, “margarina hartzea, animaliarentzat gantz saturatuak eta txarrak”. Hori horrela izanik, baliteke pertsona askok
|
ez
jakitea zein den egia, edo hirugarren bideren bat badago. Horri buruz ari gara artikulu honetan.
|
|
|
Irudia: jarmoluk Bankuek hainbeste komisio kobratzen dituzte, eta une jakin batean
|
ez
dakigu zein diren legezkoak eta ez direnak. Informazio hutsune hori konpontzeko, lehenengo agertokiaren eskakizunak aipatzea baino hoberik ez dago:
|
|
2018
|
|
|
). Izan ere, Telekomunikazioen eta Informazioaren Gizartearen Behatoki Nazionalaren arabera (ONTSI), erabiltzaileen %13, 9k WiFi sarea babesik gabe uzten du eta
|
ez
daki zein egoeratan dagoen. Hori dela eta, garrantzitsuena da sarearen egoera etengabe zaintzea, eta ez soilik pasahitz lehenetsia aldatzeaz gain, etengabe eguneratzea.
|
|
2019
|
|
|
Lehenik eta behin, kontuan hartu behar da minbizia hitzak ehunka gaixotasun laburtzen dituela, bakoitza diagnostiko eta pronostiko desberdinekin, eta, gainera, «pertsona bakoitza modu bakar batean bizi da», psikoonkologoak argitzen du. Diagnostikoaren unean, gaixoak
|
ez
daki zein izango den tratamendua eta zer ondorio izango dituen. Batzuek lanean jarrai dezakete, eta beste batzuek, berriz, bajan bi urte baino gehiago daramate edo ez dira lanera itzultzen.
|
|
|
Pertsona jakinei historia ezkutatzeko aukera ere ematen du. Gehiegizko esposizioaren arriskuak Instagramen Ohikoa da gurasoek mesfidantzarik ez izatea, baita haien erabileraren aurka ere; izan ere, heldu askok
|
ez
dakite zein diren beren seme alabek parte hartu nahi duten sareak eta beren erreferentzia bakarra zer segurtasun arrisku eta akats dituzten edo on line komunitate horiek gaizki enplegatzeagatik zer ondorio dituzten jakitea da. Gurasoak kezkatzen dituen alderdi nagusietako bat da beren seme alabek gizarte baliabideetan beren kabuz egin dezaketen esposizioa.
|
|
|
Elikadurarako eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundea (FAO), bere definizio ofizialean, pixka bat harago doa, eta ez da soilik prozesuan oinarritzen, pertsona guztiek elikagai horiek fisikoki eta ekonomikoki eskuratzeko eta, hartara, bizimodu osasungarria izateko duten eskubidean ere oinarritzen da. Kontzeptu horren inguruan Europako herritarrek dituzten pertzepzioak ezagutzeko ahaleginean, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) 27.000 biztanleri baino gehiagori egin die elkarrizketa, jakiteko nola informatzen garen, elikagaiez gehien kezkatzen gaituena zein den eta jaten duguna fidatzeko edo
|
ez
jakiteko zein erreferentzia ditugun. Emaitzen arabera, espainiarren% 37k (eta europarren% 40k baino gehiagok) noizbait entzun du “elikagaien segurtasuna” esapidea.
|
|
2020
|
|
|
Hori guztia ez da ahaztu behar, “tratamenduari” dagokionez, kasu bakoitzean eman daitezkeen jarraibide dietetikoetako onenari buruz ari garela, patologia bakoitzaren ezaugarriak eta paziente bakoitzaren inguruabarrak kontuan hartuta. Pazienteen zalantzak Kontsumitzaile askok
|
ez
dakite zein diren osasungintzako profesional askoren eskumenak eta eskurantzak, alderdi dietetikoari dagokionez behintzat. Gainera, onartu ohi da titulazio jakin batzuk beste batzuk baino “gehiago” direla, eta hori maila akademikoan ulergarria izan daiteke (irakastordu gehiago dituzten taldeak daude), baina arlo praktikoan ez du zentzurik.
|
|
|
Irudia: ebpilgrim Ikasleen guraso elkarte garrantzitsuenen ordezkariak, hala nola CEAPA (ikastetxe publikoak), CONCAPA (ikastetxe itunduak) edo CICAE (ikastetxe pribatuak), bat datoz esatean oraingoz
|
ez
dakigula zein irizpide erabiliko den. Hala ere, “oro har, zentroak informatzen ari dira ematen ez diren zerbitzuen kuotak itzuliko dituztela”, argitu du Elena Cid CICAE elkarteko zuzendari nagusiak.
|
|
|
Adituen iritziz, txertatze tasak direla eta, Espainiako populazioa oso babestuta dago. Heldu batek
|
ez
badaki zein txerto falta zaizkion, historia klinikoan islatuta ez dagoelako edo, beste arrazoi batengatik, odol analisi baten bidez antigorputzak dituen ala ez zehaztu daiteke (txertoa jaso duelako edo gaixotasuna pasatu duelako). Beste herrialde batzuetatik datozen pertsonekin erabiltzen den metodoa da, falta zaizkien txertoak emateko.
|
|
|
Zer ordutan ezin zara Bilboko edo Valentziako kalean egon? Pandemiarekin, herritar asko ordena eta kontraagindu kaosean bizi dira, eta
|
ez
dakite zein murrizketa berri sartzen diren indarrean, zein ez diren baliozkoak… Kontuan hartu behar da, gainera, autonomia erkidego bakoitzak bere arauak ezartzen dituela koronabirusari aurre egiteko, eta “oso astuna da bakoitzaren aldizkari ofizialak kontsultatu beharra, edo udal bakoitzak ezartzen dituen murrizketak”, azaldu du David Vid.es plataformaren garatzaile nagusiak.... Hori dela eta, agintari publikoek beti herritarrengana iristen ez diren erabakiak hartzen dituzten bitartean, gazte honek, beste hiru unibertsitate ikaslerekin batera, web bat sortu du," zerbitzu publiko bat ematen saiatzeko eta laguntzeko".
|
|
2022
|
|
|
Hala ere, lan berri batean sartzen diren pertsona gehienek desorientazioa sentitzen dute lehenengo jardunaldietan: ez dakite zer espero den haiengandik, norengana jo laguntza eskatzeko, zenbat denboraz eta nola ikasi behar duten eguneroko zereginek… eta, batez ere,
|
ez
dakite zein irizpiderekin epaituko dituzten nagusiek eta kideek. Ondo sartzeko, komeni da lehenengo hilabetean artikulu honetan zehazten diren praktikak egitea.
|