|
2000
|
|
|
Eusebio horrek, esate baterako, aldatzeko arroparik ere ez zeukan; neuk eman nizkion; oinetakorik ere ez, etxean egoteko zapatila pare bat besterik ez; baina labana handi bat bai ordea, bandoleroen tankerakoa, beti aldean erabiltzen zuena. Egun batez, lanera bidean, autobusera igo eta,
|
ez
dakit nola, nahi gabe inondik ere, oina zapaldu nion han zihoan arabiar bati. Nik ez nion jaramonik egin hala ere, eta esertzera joan nintzen.
|
|
|
– Bai,
|
ez
dakit nola, ez dakit noz arte, ez dakit zertarako, baina orain bizien artean nago barriro. Saiatu naz nitaz idatzi daben beste gizon argi batzuekaz berba egiten baina ez nabe ikusten, ez nabe aditzen, ez nabe sentitzen.
|
|
|
Ohe ondora etorri eta ea zeren zain nengoen esaten zidan behin eta berriz, hiltzeko behingoz, hil egin behar nuela derrigor, dena prest zegoela eta ni hiltzea baino ez zela falta. Ni hiltzeko prestatu nintzen, amak esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuta, baina
|
ez
nekien nola hil.
|
|
2001
|
|
|
Bakarretan, punpean ateratzen nintzen ohetik, ustez lanera joatekoa nintzela; baina ez, igandea zen eta ohituraz igandeetan, oraindik, ez genuen produkzioaren segurtatzeko premiarik. Oraindik diot, geroan
|
ez
baitakigu nola biribilkatzen ahal diren gauzak. Behialako Marcel gaixoaren antzera, ohe gaietan nire modelo lehiatua, mihiseen artean egoten nintzen, zinez belhitu bitartean ametsetan, lurrean zehar ibiliaren erruz dastatu nituen" esnatze" anitzak zerrendatzen.
|
|
|
– Zainak ematen dit badagoela zerbait honetan guztian...
|
ez
dakit nola azaldu, zerbait zikina, kirasduna –mintzatzeko moduagatik barrena husten ari zela zirudien: nire eskua irmoki helduta zeukan eta hitzok grinatsu ebakitzen zituen.
|
|
|
Dudarik gabe oso datu interesgarria zitekeen. Hala ere
|
ez
nekien nola lotu kasuarekin.
|
|
2002
|
|
|
Negar eragiten zion kea zen dena. Idatzi zuen suhiltzaileek
|
ez
zekitela nola aurre egin suteari. Ikaratuta zegoen.
|
|
2003
|
|
|
Orain kontua egiazkoa da, ordea. Damianek
|
ez
daki nola irten atakatik. Barandiaranek ez zion adierazi zer egin behar izaten den halakoetan.
|
|
|
Nik ezagutzen dut halako lekuan halakoxe orbain bitxia daukan emakumea. Edo zeukana,
|
ez
dakit nola esan behar den. Nik ezagutzen dut mahai gainean datzan emakume hori.
|
|
|
Egiazki, ordea, barne barnetik ezagutzen gintian, geure ametsik isilpekoenen albiste ere bazian Jaionek. Puta bat nauk, esan zidaan behin, eta
|
ez
dakik nola pozten naizen horretaz. Halaxe esan zidaan, poztu egiten zela gizon haien menera jartzeaz, gizon guztiz garbi haien jostailu huts izateaz, gizon haien gutizien gordeleku izateaz.
|
|
|
Horixe. Tresnak, gauzak,
|
ez
dakite nola izendatu behar diren. Aurki gara denok silaba bakarreko monosilabiko, pentsatu du.
|
|
|
Zein da pauso zuzena. Ez zegoen prestaturik,
|
ez
zekien nola jokatu, ez zekien zer egin. Kartzinomaren albistea jaso zuenean bezala.
|
|
|
|
ez
dakit nola elkartzen garen
|
|
2004
|
|
|
Gero inutiltzat utzi naitek, orduko beste bat ekarri zitean: Erdoizta, hura ere gauean Olakuan gurekin zegoan eta, hari, ondoko gelan krixto bat eginda zegoan eta, bera ere astoarekin edo
|
ez
zakiat nola harrapatu duten, esaten baitzioten: ‘Rebuzna! ’ Eta Erdoiztak, hasieran ez nahi eta, gero berriz, joder rebuznar, gozo gozo egin dik arrantzan...
|
|
2005
|
|
|
Juliak
|
ez
daki nola ezkutatu, are gutxiago liberak. Poltsa arrosarekin fardel txikia estutzen ari da gonapean.
|
|
|
Pianoak ezin dira lekuz aldatu. Europan
|
ez
dakit nola izango den. Europan agian bai, baina ez hemen.
|
|
|
Zer esan behar zieat?". Nik ere
|
ez
nekien nola erantzun, ez neukan nahikoa haize oraindik neure burua idazletzat aurkezteko eta milaka lantxo xikin egin behar nituen idaztearren, idazlea izan nahi nuen. " Kazetari" erantzutea pentsatu nuen, baina" itzultzaile" etorri zitzaidan ezpainetara.
|
|
|
Arrantzan hasten badira ez zietek filiñoei baino are zekenago ordainduko? ...i hintzen eta ez zela nire hobena izan, berdin zaidak, eta nik baietz erraten diat Eustakio, jakina baietz, hik ez duk konprenitzen ahal, hik ez dakik, hik dena kontrolatu nahi duk baina nik badaukat zokoño bat inork inoiz jakinen ez duena, han ez dik inork zangoa sartzen, nire gotorlekua duk, nire dorretxea, hiru mila zaldik zaindu eta 380 voltiok hesitutako barrendegia, burutik egin ote zaidan,
|
ez
dakik nola, bai, bai erraten diat, bihar atxilotzen banaute ere hi bezala zafratzen banaute ere ez ditek kausituko, hik irakats iezadak nola funtzionatzen duen eta neure gain bertze guztia, hi lasai, bihar tipulanoek grebarekin bat egin edo ez Catharina Nauwelaerts ek beste garabiren bat bilatu duen bezalaxe egiten diat zin ez dutela inoiz harrapatuko multikopista hori, hitza ematen diat, Eustaki...
|
|
|
Elkar berriz ikusteko gomita egin dio, zergatik esan dinat ezetz? Lehen aldia emakume batekin, egin behar ez lukeena eginen dinat oraintxe,
|
ez
daki nola behar duen, lehen aldia, hurbilegi, dena ikasteko zaukaat.
|
|
2006
|
|
|
eta
|
ez
dakit nola irentsi gerezi malko hauek
|
|
|
Ispiluek, egutegiek, egunkariek, irratiak eta telebistak, jendearen adierazpen eta jokabideek erakutsi zidaten, pausoz pauso, nire gorputza ni baino hiru urte aurrerago zegoela, eta nire gorputzarekin batera zegoela inguratzen gintuen mundua, nik oroitzen nuen aurreko gauetik egun hartara hiru urte pasatu balira bezala. Neu nintzen, beraz, ez jakin zeren ondorioz,
|
ez
jakin nola, atzean geratua. Lekuz eta denboraz kanpo nengoen, desegokitua, makinako engranajetik irtendako pieza baten antzera.
|
|
|
Nire esna ametsetan Aintzanerekin Urrategiko igoeraz hizketan irudikatzen nuen neure burua. Nire kirol balentria guztiak eskaini nahi nizkion, baina
|
ez
nekien nola.
|
|
|
Behin, Lontxo kakaeginean ari zen bere etxeko komunean, atea zabalik utzita; eta ni, ate paretik, harekin lasaitasun osoz berriketan ari nintzen. Lontxo,
|
ez
dakit nola eta zergatik, estropezu egin eta aurrerantz erori zen. Orduan ni ate paretik kendu nintzen, Lontxoren ipurdia ez ikustearren.
|
|
|
|
ez
dakizu nola amorratzen naizen
|
|
2007
|
|
|
– Ez dago banburik, banburik gabetan pandak ez daki zer,
|
ez
daki nola.
|
|
|
Lehen bilobek maite ninditenan, jolasean ibiltzen ginenean eta abar. Orain gero eta helduagoak ditun eta alabak bilobetako baten logelan jarri nain, eta bilobak logela bakarrean elkarrekin zauden, eta
|
ez
dakin nola begiratzen nauten... Egia esatea nahi badun, bilobak gorrotatzen hasia naun.
|
|
|
Komisaldegia atakatzea xede zuen saldo kontrolagaitz bat? Aurreko kideek
|
ez
zekiten nola kudea aterpe hartan garatzen ari zen burbuila zaratatsua. Thomasek besoak solairura altxatu zituen:
|
|
|
Thomas trufari zebilen. Baina etsenpluak biderka zitzakeela eransten zuen, barrez, euskaldunak
|
ez
zekiela nola dantza eta musika bukatzean erdaretara lerratzen zela mustupilka. Alemanei zorrik ez genuela gehitu zuen.
|
|
|
Iraultzaren garaiko argazki bilduma ederra ez ezik, urtez urte metatutako zenbait poster ere hitzarturik omen zeuzkaten. Baina iruditzen zitzaien, komandantearen oroigarri pertsonalen bat eskuratu ezean eskas samar geldituko zirela, eta
|
ez
zekiten nola konpondu.
|
|
|
|
ez
dakit nola
|
|
|
|
ez
dakit nola
|
|
2009
|
|
|
Estudianteak segituan heldu zion amuari. Pasatakoak pasata,
|
ez
dakit nola onartu zion, ez dakit non zeukan burua, medikuntzetan edo lurrin gozoetan. Gogor egin nion, ez itsutzeko, dinamita neuk gordetzea hobe zela, eta niri uzteko eskatuz.
|
|
2010
|
|
|
Bestalde,
|
ez
dakit nola daitekeen, baina amarekin nirekin baino askozaz ere denbora gehiago pasatu arren, euskara maila zoragarria daukate, biek ala biek. Batzuetan negarra etortzen zait begietara horren ondo hitz egiten entzuten ditudanean.
|
|
|
Hau da, oraindik ederrago. Hain ederra ze
|
ez
nekien nola begiratu hertsagarria edo pisua bihurtu gabe. Begirada neutro bat aurkitzen saiatu nintzen, trisomiko baten aurrean egokitzean hartzen dugunaren antzekoa.
|
|
|
Aukeratu ditugu jaki edariak. " Clara..." hasi naiz,
|
ez
nekiela nola jarraituko zuen esaldiak. Horror vacui.
|
|
|
– Niri galtzeak ez zidan minbizirik ernatu. Hiltzeko gogoa nuen,
|
ez
nekien nola eta minbizia sortu nion neure buruari.
|
|
2011
|
|
|
Javier Fontechak
|
ez
daki nola egin Belen agurtzeko. Muxu emango lioke ezpainetan, baina erizainak dituzte inguruan.
|
|
2012
|
|
|
Norak galdera asko egin nahi dizkio baina
|
ez
daki nola. Konturatzerako, mahaitik altxatu da Manuel.
|
|
|
Berriro zintzilikatu nau eskuburdinetatik oihu ez nabil naramate
|
ez
dakit nola heiagora hankak dilindan txilio zabuan bezala garrasi besaburuak besoak eskuak eskuburdinak kate alarau.
|
|
|
– Ni ere bai,
|
ez
dakik nola, Be.
|
|
|
Eskerrak neskak gaztelania pixka bat badakien. Mutilarekin oso ondo moldatzen naiz, baina
|
ez
dakit nola egiten dugun elkar ulertzeko! Frantsesa ikasi dut, bai.
|
|
|
Esan diot bada emakumeari: écrivain(
|
ez
dakit nola ulertu didan!). Ea idazle lan baten bila nabilen, berak.
|
|
2013
|
|
|
berbei gehiegizko garrantzia ematea (deformazio profesionala, agian), ezen inork esandakoak hitzez hitz hartzearen ondorioz, aldrebestu egiten naiz eta bihurretara jokatzen dut, neure burua babeste aldera. Gutxi batzuetan, halaber, mutiritu egiten zait mihia, neuk ere
|
ez
dakit nola, eta esaldi bakar batekin kakazten dut dena. Dela esangabekoei, dela esandakoei buelta eta buelta ibiltzearren, burua bero izaten dut sarri, tortura bat.
|
|
|
Ezpainetara ekarri nuen txanda tokatu zitzaidan aldiro. Ez nuen kea irensten,
|
ez
bainekien nola. Kea irentsi?
|
|
|
Baina laugarren bat juntatu zitzaigun ustekabean, gurekin joanen zela inporta ez bazitzaigun. Bistaz ezagutzen bagenuen ere,
|
ez
genekien nola zuen izena. Bere burua presentatu zuen," Me llamo Pedro María, ¿ Y tú?".
|
|
|
Hago ixilik, demonio astapitoa!". Arraitz irrika hasi zen bolantea eskuetan, eta orduan ere
|
ez
dakit nola ailegatu ginen herrira bazterrik jo gabe.
|
|
|
bere aurpegi samurrean negar anpuluak zerizkiola, arren erregutzen zion, beste bi haien gaiztakeriaren errudun bera bailitzan. Mutil jatorrak dira errepikatzen zion aldioro
|
,
ez dakit nola egin duten hau, ai ene! Barkatuko diezu ezagutzen dituzunean, gure ttikia odol bero samarra da, baina zinez jatorra.
|
|
2014
|
|
|
Neska ukitu nahi zuen, bai. Baina
|
ez
zekien nola, eta ez zekien non.
|
|
|
Neskak Xabiren adin bera omen zuen, eta inork
|
ez
zekien nola hil ote zen Auschwitzen, gosez, hotzez... edo nazien labeetako batean kiskalirik.
|
|
|
|
ez
dakit nola kabitzen garen hainbeste jende
|
|
|
Gerra Zibilean egondakoa zen 1981eko apirilean zegoen osaba, osaben arteko bakarra gerran. Irene Arriasek
|
ez
daki nola libratu ziren besteak, adin berekoak ziren.
|
|
|
Aztoratuta Irene, apur bat zorabiatuta ere bai, datuak, Milgram, Eichmann, Ruanda, lo falta,
|
ez
zekien nola erantzun, ez zekien zer entzun nahi zuen gizonak.
|
|
|
Irenek
|
ez
zekien nola erantzun, burua garbi izan zuenean ere ez zukeen jakingo. Isilik geratu zen gizona.
|
|
|
Beheko kaleetara sartzen bazen, urrundu egingo zen, imajinatu ere ezin zuen egin nora joan behar zuen, baina ez zen beste modurik, ez zuen Irenek beste modurik irudikatzen. Salsidutik jaitsiko zen, Fadura pentsatu zuen, ez zekien zergatik,
|
ez
zekien nola, baina jende gutxi ibiliko zen Faduratik ordu horretan, ia inor ez, horregatik hasi zen harantz.
|
|
2015
|
|
|
eta
|
ez
dakigu nola egin
|
|
|
" –Eta hiltzeko prestatu nintzen, esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuz, baina
|
ez
nekien nola hil.
|
|
|
Jakina, errepika baldin bada ere erroa, islaz isla maitasuna aldatzen doa, desberdina da. Dena den, narratzaileak
|
ez
daki nola iritsi emakumearengana, nola kontatu istorio bat, nola atseden hartu orainaldian. Iragan hilak eragozten dio oraina besarkatzea:
|
|
|
Lehenbiziko hiru eleberrietan ez bezala, Hamaika pauso tik aurrera Saizarbitoriak esaldi luze bihurgunetsuak idaztera joko du. (Apalategik" tortueuse" darabil, baina
|
ez
dakit nola itzuli" luze bihurgunetsu" esanahia ez ezik" memoriak torturatutako idazleari dagokion esaldi mota" ñabardura ere gorde dezan.)
|
|
2016
|
|
|
Masailak gorritu zitzaizkiola ikusiko zuten bizarra moztu izan balu, bagoi osoa enteratu zela eginen zukeen. Zeuk barkatu behar didazu,
|
ez
dakidalako nola... nola jokatu zurekin. Jokatu?
|
|
|
Berant omen genbiltzan eta zentro aldera gindoazen zauli, afixa politiko gehiago zegoen, BNGren deialdiak iduritu zitzaizkidan, irakurtzen geratu nahi izan nuen baina O Santiñok besotik heldu ninduen haserre, Goazen, Goazen!, zapart egin duen liderra banintz bezala denak nire inguruan, Ken iezazkidazue aztaparrak gainetik, ez duzue ikusten berria dela, propio erosi dudala jaka hau zuengana etortzeko? Foku batzuen distira zetorren aldera gindoazen, Plaza de Españan azaldu ginen, Plaza de Españaren erdian, talo handiaren erdian, bertan zegoen samalda tapituan bidea
|
ez
dakit nola ebakita hatsanka heldu ginen denok eta non zazpi mila tonako munstroa mugitzen hasten den, dardara txipi bat, non goiti egiten duen hanbateko garabi baten lepoak astiz biltzen zituen kableek jasota... Orduan bai, orduan kendu zituzten aztaparrak nire besoetarik, utzi ninduten harri eginda gera nendin, harri eginda mirari hari beha, Baina zer arraio ari zarete...!, ni hari beha tetele, O Burro txatarrara...!, hain tetele non ez nuen Monteiro pikutara bidali bere kamerarekin, eta Monteiroren ingurutik zetozkidan flaxak ere ez, Baina zer arraio ari zarete...!
|
|
2017
|
|
|
Ez al gaude hortxe ere euskaldunok, gure diskurtsoen eta gure ekintzen balizko emaitzen menpe, pentsatuz inoiz, nolabait,
|
ez
dakigu nola baina nolabait, “zoriona” etorriko zaigula?{ 89}. Zorionaren bilaketa itsua eta askatasuna lotzen dituen filosofia kapitalista hori gurera ere heldu da{ 90}.
|
|
|
“Bai, filmaren bigarren mustualdiaren promozioa izango da gure azken lana. Eta gero oraindik
|
ez
dakigu nola –segur aski agur ekitaldi bat egingo dugu– agur esango diogu... ” segur aski, pentsatu du Josebak, Lander eusten ari zaion tarte teatrala Begorengandik ikasitakoa da, Lander ez baita queen bat, Axi edo Bego diren moduan, “agur esango diogu euskal gizarteari”.
|
|
|
Txato eta bera –EHGAMeko lehendabiziko bileraren ondoren izan zen– A la Cargatik goizeko lauretan, etxera beharrean ligatzeko asmoz edo, Takonerara joan eta jipoitu zituztenean gertatutakoarengatik. Hurrengo astelehenean bildu eta egin zituzten salaketa haien artean –Nafarroako Parlamentuko Giza Eskubideen Batzordean egon ziren, besteak beste– Euskalerria Irratitik hots egin zioten elkarrizketa baterako; eta Josebak
|
ez
zekien nola, ez zekien zergatik, AEK ko lankideekin konpartitzen zuen pisu hartan zegoen Eduard, eta irratitik deitu ziotenean ezagut ez zezaten aurikularrean painelua paratzen ikusi zuenean bota zion begiradan jakin zuen Eduardendako hutsaren hurrengo bilakatu zela, ezezkeria bat.
|
|
|
Eskuekin keinu fauna egin zuen, aretoaren arreta erakartzeko aktore iaio batek eginen lukeenaren modukoa. Eta Josebak
|
ez
zekien nola, baina erdietsi egin zuen, nahiz eta –behin baino gehiagotan ito zuen gogoeta– nahiz eta pelukero hutsa izan, ikasketarik gabeko tuterar arlotea. Klasista, alaen klasista!
|
|
|
Mesfidati jaitsi zen Axi autotik bidean pilatu zitzaizkion gogoeten eraginez; kostata eman zioten jai, sartutako aparteko ordu guztiak haizatu behar izan zituen, eta azkenera, Miren Akerreta nagusiak eman zion jai,
|
ez
zekien nola esan, maite zuelako, edo gustuko zuelako, edo merezi zuelako, hasi zenetik jo eta su lanean aritu zelako, edo, gogoeta josebakorra bazen ere bururatu egin zitzaion autoan, Miren Akerretak susmatu zuelako berari, bera... homosexuala edo zela, edo gizonak gustatzen zitzaizkiola, eta, Josebak iradoki bezala, Miren Akerreta kamioizalea izateak sindikatu berekoak egiten zituelako.... Bai, mesfidantza.
|
|
|
Hau ez da Delfosko orakulu kasino bihurtua, eta pitonisa ballarak larunbat gauetan beraien buruak trantzera eraman arren, eta makina bat hegaztiri erraiak ateratzen dizkiogula ere, hemen, Las Vegasko auzune periferiko amaiezinetan, sekula ez da izango behar adina gogobeteko gibelik irakurri eta ulertzeko, irakurri eta ulertu, irakurri eta ulertu. Botikak itxita daude eta
|
ez
dakit nola josi gaurko zauri sakona.
|
|
|
Bigarren aldian idazmakina elektroniko dotorea eskuratu genuen. Horrez gain, ondorengo egunetan lehenengo lapurretako idazmakina ikaskide ohi bati saltzea lortu nuen, neuk ere
|
ez
dakit nola. Ez dut sekula jakin zergatik erosi zidan.
|
|
|
Dantzan jarraitu geninan eta musu eman zidala uste dinat. Dantzalekua zarratutakoan
|
ez
zakinat nola itzuli ginen herrira, han nik kotxea hartu ninan, etxera neuk eramango nuela esan nionan tipoari. Ez zunan urruti bizi.
|
|
|
Tabernetara sartzean igartzen nuen, gizonezkoen bileretara azaltzean, begiz begiko elkarrizketa hutsalenean. Indar sexuala itzalita,
|
ez
nekien nola jokatu. Horregatik bakartu nintzen, eta itxi.
|
|
2018
|
|
|
CISek gehiengo absolutua ematen dio Feijooren alderdiari, eta Bildu bigarren izango da Euskadi autonomikoan. Euskal sozialistek erorketa librean jarraitzen omen dute eta
|
ez
dakite nola zabaldu paraxuta. Orriaren erdian, hiru argazki eta hotzikara sortzen duten titular horietako bat:
|
|
|
Ez dio inori desio berak pasatutakoa, ezta Giulia izeneko ezezagun hari ere. Halere,
|
ez
daki nola lagundu, eta ez daki Sarari zer esan.
|
|
|
Bai. Nik neuk ere
|
ez
dakit nola lotu ziren biak. Baina lotu ziren, eta oso pozik eta gustura jardun dut egin ditudan lan guztietan.
|
|
|
– Utopien inguruko lan bat egin behar dut. Baina
|
ez
dakit nola planteatu. Étienne Cabet en Voyage en Icarie hartzea pentsatu dut.
|
|
|
Islari laguntzea bere buruari laguntzea dela uste du. Baina
|
ez
daki nola, ez daki laguntzeko gaitasunik duen ere. Pauso bat ematen saiatu da, baina zerbaitek geldiarazten du.
|
|
|
– Beno, Sarak esan digu hitzaldiarekin jarraituko duela. Orain
|
ez
dakit nola planteatu gaia bera ere, baina zerbait inprobisatuko dugu.
|
|
2019
|
|
|
" Gizonezko bertsolari heldu eta kontsakratu bat nire tutore eta manager bihurtu dela sentitzen dut, nik hala eskatu gabe eta nik hala nahi gabe. Eta
|
ez
dakit nola kudeatu, uste dudalako bera asmo onez ari dela. Nik eskatu gabe adopzioan hartu nauela sentitzen dut, bere buruari planteatu gabe nik hala nahi dudan ala ez, azkeneko okasioetan antolatzaileekin nire kontratazio baldintzak negoziatzeraino.
|
|
|
Gainera, eskolarteko txapelketan halako gai sakonak jartzen zizkiguten: “Zure ikaskide bat haurdun gelditu da eta
|
ez
dakizu nola lagundu”. Guk gaiei dramatismoz erantzuten ikasi genuen, erraz egiten genuen eta gainera funtzionatu egiten zigun, puntuak ematen zizkiguten.
|
|
|
Ez daukagu erreferenterik. Galdetzen badidazu ea 50 edo 60 urterekin bertsotan jarraitu nahi dudan, baietz esango dizut, baina
|
ez
dakit nola egiten den hori. Nola egingo dugu guk bertsotan jarraitu nahi izateko eta antolatzaileek gu entzun nahi gaitzaten?
|
|
|
Gaztetarik esan izan diogu, baina inoiz ez da zoroa izan. Jende gehienak
|
ez
daki nola duen benetako izena: Javier Barturen, Xabier, Francisco Javier...
|
|
|
Nik
|
ez
nekien nola egin, noiz egin, batez ere noiz egin. Orduan egin nuen.
|
|
|
Argumenturik gabe geratzen da sarritan Janen aurrean,
|
ez
daki nola jarraitu, zer esan. Janen erantzunak ere ez dira normalak batzuetan:
|
|
|
Arranguratu egin da, oso ondo ezagutzen zuelako Jan lehen, ehiza postura igo aurretik... Ondo ulertzen zuten elkar, lanean, kirolean, baina orain, pentsatu du,
|
ez
daki nola erantzun behar dion ere, ezinezko egiten zaio arrazoi egokiak bilatzea, argumentuak... Nola konbentzituko du jaisteko?
|
|
|
Alabaina, banako guztiak gara ezberdin, eta niri, esate baterako, XM V100 kodea jarri zidaten. Oraindik
|
ez
dakit nola esaten dioten zuen modeloari, baina barka baldin Hiro deitzen badizut behin behingoz; alegia, Jun’ichiro izenaren laburdura.
|
|
|
baina
|
ez
dakit nola.
|
|
|
Grünbaum nekatuta dago, tuberkulosiak jota. Hil eta betirako atseden hartu nahi du, besterik ez, baina
|
ez
dakigu nola, gau hartan indarberritu da, eta preso kideei bere azken antzezpena eskaini die, gaixotegian bertan.
|
|
|
JOXAN (pentsakor,
|
ez
daki nola azaldu): Baaa...
|
|
2020
|
|
|
Zalantza egin nuen Sandra Cianiren gonbidapen harekin;
|
ez
nekien nola hartuko ninduen eta nolakoa izango zen gu bion arteko topaketa. Ikerketak iraun zuen bitartean utzi zizkidan inpresioek atzera eragiten zidaten; itzal asko ikusten nituen haren jokaeran:
|
|
|
Neska gazte batek keinu txikia egin dio Merlineri, bera ezin sinetsirik dago, “ikusi duzu zer guapa den? ”. Oraindik
|
ez
daki nola definitu ezagutzera goazen mundua, idealizatzen hasia da nahi gabe. Victor aurreraka begira doa denbora guztian, baina hala ere ohartu da, “prostituta bat da”.
|
|
|
Eta bere kabuz lorpen bat egin duela uste duena pobre dabil: une honetan egitea lortu duzuna, garaipen txiki eta zure ustez gizadiarentzako edo herriarentzako edo kulturarentzako edo arte eszenikoentzako ezinbestekoa den lorpen honek, artikulu honek, jasotako txalo besamotz honek, zure koadro baten aurrean jasotako plastikozko lore sorta honek, milaka pertsonak egin, sentitu, hartutako erabakien segida bat du ezkutuan atzean, zuk
|
ez
jakin nola. Eta akaso, Victor, hori bera zara zu niretzat:
|
|
|
Nire azken eguna xehetasun osoz oroitu nahi dut. Badakit gaur hilko naizela, baina
|
ez
dakit nola. Ordua da:
|
|
|
Betierekoa naiz. Gaur hilko naizela badakit, senak dio, baina
|
ez
dakit nola, ez dut jakin nahi, akaso gezurra da, akaso egun bakoitza azkena balitz bezala bizitzen jarraitzeko era da heriotzaren kontzientzia. Aitzakia bat gehiago, eta a zer gozamena.
|
|
|
Gure entseguak ziren hitz egitea, hitz egitea eta hitz egitea. Eta bat batean,
|
ez
dakit nola, forma hartzen zuten eszenek. Zure testuak eta eszenak gainera euskaraz ziren eta guk ez genituen ulertzen...
|
|
|
Baina nola arraio pasatu ginen poemak antzerki bilakatzera? Obra horretan oso eszena fisikoak zeuden,
|
ez
dakit nola iritsi ginen Elektra Danka bezalako obra bat sortzera.
|
|
|
Tira, nik gaur egun badakit egiten, horretara dedikatzen naizelako... Baina garai hartan
|
ez
dakit nola egin genuen halakorik, inolako ibilbiderik eta esperientziarik gabe. Elektra Danka ez dago orain egiten dudanetik hain urrun, poesia fisiko bisuala... baina garai hartan nola iritsi ginen horretara?
|
|
|
Liburu batean ez behintzat. Are gehiago, ez dakizue mugi naitekeen, edo zer suposatzen duen ezkerrera mugitzeak nagoen lekuan, edo nor naizen,
|
ez
dakizue nola imajinatu behar nauzuen ezkerrera metro bat mugitzen naizela diodanean.
|
|
|
XX. mendeko diktadura guztietako bahituak, desagerraraziak, torturatuak. Haien minak, haien barne bakarrizketak irudika ditzaket, nahiz eta
|
ez
jakin nola. Eta imajinatzen ditut haien artean bizitza hobe baten alde borrokatu zirenak, akaso haien ahaleginaren emaitza beste batzuek biziko zutelako kontziente, egunaren ertzean leihotik begira ezagutuko ez duten etorkizuna hausnartzen:
|
|
|
Gaur
|
ez
dakit nola izan dibertidu.
|
|
|
Korapiloa eztarrian. Azkenean, gorputzak oroitu ditu ezezagun zaizkidan bideak, nik
|
ez
jakin nola. Bizitza isuri, edo heriotza.
|
|
|
Zerbait ari da aldatzen. Zerbait aldatu nahi dugu, eta oraindik
|
ez
dakigu nola. San Roqueko kale zuriek nire sentimenduak irentsi dituzte, inora iritsi baino lehen”.
|
|
|
Haren seme batek eskatu zigun ez agintzeko lanik; Mari Luz konturatu egiten zen ordea. Asko gustatzen zitzaion joskintza, nik
|
ez
nekien nola esan ordezko jostun bat hartuko nuela. Urtarriletik martxoa amaitu arte ez zuen besterik egiten, josi eta josi aritzen zen egun osoan; Hausterre egunean etxea goitik behera astintzen zuen, dena garbitzen, bazekielako bi hilabetean ez zuela ukitu ere egingo.
|