|
2000
|
|
|
Udaltzainari autopistara nola joan behar dugun galdetu diogu. Honek ere
|
ez
daki euskaraz.
|
|
2002
|
|
|
Beno, horiexek eta bibotean sei bizar luze dituen jaguarra eta belarritako bat zintzilik daraman Maisuluis orojakilea. Urruti urrutitik etorria da hona Horazio, eta hasieran
|
ez
daki euskaraz, horregatik dago hain isilik. Gero, ordea, Aitziberren adiskide min egingo da, eta Maisuluisen irakaspenak batetik, eta hark emandako marrazki liburu batean Aitziberren laguntzaz ikasi ahal izango dituen izenak bestetik, euskaraz askatzen hasiko da.
|
|
2003
|
|
|
Juan antonio lotina behin baizik ez da Euskal Herrian egon, 1953 urtean,
|
ez
daki euskaraz, aitari entzundako edo Lemoizen pasatutako urte hartan etxean ikasitako hitz batzuk izan ezik. Hala ere, ez ditu galdutzat euskal erroak.
|
|
2004
|
|
|
Hemen, Azpeitian, euskaraz dakitenek euskaraz hitz egiten dute, besteetan ez, eta nire ustez hori da arazorik, larriena. Euskaraz
|
ez
dakitenek euskara ikastea garrantzitsua da, baina are garrantzitsuago da dakitenek hitz egitea. Dakitenek hitz egiten ez badute, ez dakitenek ez dute euskara ikasteko motiborik.
|
|
|
Hegoaldearen eta Iparraldearen arteko 100 kilometroko muga hori pasatzen baduzu, sentsazio bera da Zuberoan, Garazin edo Sara aldean. Diferentzia batekin, Zuberoako Larrainetik pasatzean Otsagabian
|
ez
dakitela euskaraz. Etxeak eta paisaiak antzekoak dira baina hizkuntza galdu da.
|
|
2005
|
|
|
1975 urtean 16.247 biztanle ziren, 1982an 15.404, 1990ean 14.377 eta 1999an 13.471 Azken mende honetan 10.000 bizilagun galdu ditu Zuberoak. Bere biztanleria ahularekin, 15 urtez beheitikoen %5ak baizik
|
ez
daki euskara. Datu kezkagarriak euskaldun guztiontzat.
|
|
|
Sei hilabete eta erdi zituen Bartzelonara eraman zutenean. Gurasoek eta arrebak ez dute inoiz euskaraz egin eta aiton amonetako batzuek baino
|
ez
dakite euskara. Oporretan ordea, Bilbora joaten hasi zen Jon Mikel eta han entzuten zuen euskara.
|
|
|
Jone Usozek argitu digunez, eskolako umeak ari dira euskaraz eta 25 urtetik gorakoak euskaldun berriak dira. Kalean euskaraz nekez egiten dute zazpi eskualde horietan, bat ez bada besteak
|
ez
baitaki euskaraz.
|
|
2007
|
|
|
Arrazoia! Ni berandu hasi nintzen idazten, bada, iruditzen zitzaidan, idazten hasteko
|
ez
nekiela euskara behar bezain ongi. Gero, artikuluak eta itzulpenak egitearekin batean istorioak ere idazten hasi nintzen, eta hola.
|
|
|
Gaur egun geroz eta jende gehiagok hitz egiten du euskarari buruz, baina
|
ez
dakigu euskaraz hainbeste mintzatzen ote garen. Nire helburua ez da konklusio orokorrak ateratzea.
|
|
2008
|
|
|
Sari banaketa eta horrelako ekitaldietan, berriz, lagun baten bitartez hasi nintzen. Berak
|
ez
daki euskaraz, eta zenbait ekitalditan euskaraz jakitea eskatzen hasi ziren. Gogoratzen dut mesedez eskatu zidala, berarekin joan eta agertoki aurrean beraren parean jarrita egoteko, laguntzeko.
|
|
|
Prediku egiten zuen lehen aldia zen. Nik, orduan,
|
ez
nekien euskara bazenik ere. Arantzazura heldu eta orduantxe jakin nuen.
|
|
2009
|
|
|
Esaterako, toki batzuetan eragin zuzena izan zuten apaizek, irakasleek eta gizartean garrantzi handia zuten pertsonek. Horietako askok
|
ez
zekiten euskaraz, kanpotarrak zirelako. Beste batzuk, euskaldunak izanagatik ere, euskararen kontra aritu ziren arrazoi ideologikoengatik.
|
|
2010
|
|
|
Gure teilape berean bada andre bat, negu parteko igande gehienetan salda, benetakoa, ematen diguna (ez pentsa, gero, horregatik bakarrik denik jatorra). Andreak
|
ez
daki euskaraz, eta honako modu aski bitxi honetan iragartzen digu, interfonotik, salda bila jaitsi gaitezkeela: " Hoy hay salda badago". Besterik gabeko pasadizo xelebre bat izango da akaso, baina niri, gure auzoaren alderantzizko abrakadabra hori entzuten dudan aldiro, mirari txiki bat iruditzen zait.
|
|
2011
|
|
|
hau da: " Lanean euskara egiten badut nire lana kaltetu dezake; horrek
|
ez
badaki euskaraz eta hala egiten badiot deseroso sentituko da...".
|
|
|
Franco hil ondoren, eskolak euskaraz emateko grina nabaria zen, irakasleak nahikoa ez ordea. Batzuek
|
ez
zekiten euskaraz, eta beste batzuek, jakin arren, alfabetatu premia zuten. Gaur egungo datuak bestelakoak dira.
|
|
2012
|
|
|
Ez zidatena eman da bertsotik, ez hizkuntzatik: ama euskaldun berria zen eta aitak
|
ez
daki euskaraz. Euskara eta euskal munduko erreferentziak biziki gutxi nituen etxean.
|
|
|
Iparraldean izanik, eremu euskaldun bat ere ematen du. Ostatura baldin bazoaz, anitzetan frantsesez hitz egiten duzu ingurukoek
|
ez
baitakite euskaraz, ikastolatik pasa ez diren lagunekin, esaterako... Bertsoak ematen du euskara hutsean den eremu bat.
|
|
2013
|
|
|
CCOOk paisaia linguistikoa ele bitan egiteko oztopo handienetakoa afiliatuen hizkuntza gaitasuna da. Askok
|
ez
dakite euskaraz, eta beraz, bi hizkuntzetan aritzeko arazoak dituzte. Sindikatuaren hitzetan," horrelakoetan Euskara Sailera edo lankideengana jotzen dute".
|
|
|
" Euskaraz irakurtzera jotzen dute haurrek eta bestela ere, liburutegirako haientzat erosten dudan guztia euskaraz da, beraz gaztelaniaz nahiko balute zaila izango lukete, baina B edo ereduan ikasten dute eta gurasoek ere seme alabak euskaraz irakurtzea nahi dute". Helduen artean ordea, gaztelaniazko liburuen eskaera da nagusi, bereziki 50 urtetik gorakoen artean, eta horiexek dira, hain juxtu, liburutegia gehien erabiltzen dutenak, 50 urtetik gorako emakumezkoak," eta hemen adin hori dutenek
|
ez
dakite euskaraz".
|
|
|
Badirudienez kostaldean kontua ez zen bertako laborariek
|
ez
zekitela euskaraz, baizik eta horien euskara eta nire osabarena ez zirela elkar ulertzen erraz. Gero kazetari moduan ere egin zuen tokian tokiko kazeta birentzat, zortzi haur ukan zituen eta guztiei ikasketa onen ordaintzea lortu zuen, eta ez zen lan erraza izan, orduko baldintzak jakinik; kirolari ona ere izan zen.
|
|
|
Historia berezia da. Bilbon jaioa naiz, baina nire familiak
|
ez
zekien euskaraz eta ikasketak ere erdaraz egin nituen. Euskaraz aritzeko gogo asko baina gaitasun gutxi nuen.
|
|
2014
|
|
|
Nik
|
ez
dakit euskaraz, eta amorru handia ematen dit nire trebetasun falta horrek. Comicos de la Leguaren garaietan argi genuen euskal antzerkia euskaraz egin behar zela, eta orduko lan asko elebidunak ziren, narratzaileak euskaraz hitz egiten zuen bitartean, aktoreak gaztelaniaz ari ziren, baina orduko garaietarako baliagarria zen.
|
|
|
Lesakan seme edo alabarekin medikuarengana jo eta ordezkapena egiten ari den pediatrak ere
|
ez
daki euskaraz, legez V1 hizkuntza eskakizuna (idatzian B1 eta ahozkoan B2) ezarria badu ere. Haurra ez da gai gaztelaniaz ongi adierazteko eta sendagilearen esanak ulertzeko, beraz gurasoek itzultzaile lanak egin behar izaten dituzte.
|
|
2015
|
|
|
Egon da umorea arrakastaz eta soilik euskaraz Twitterren landu duenik, esaterako antza denez erretiroan dagoen @Euskaltroll. Tuitstar hitza kuantitatiboki erabiltzekotan,
|
ez
dakit euskarazkorik daukagun, komunitate txikia gara eta. Baina kalitate oso altuko umore eta txiogintza dago euskaraz, horretaz ez daukagu zalantza izpirik.
|
|
|
Eskaera handirik ez dutela aitortu du saltzaileak, bezeroak horretara ohitu dituztelako akaso. " Nire aitonak eta aitak
|
ez
dakite euskaraz, eta nik ere ez dut ikasi. Oso zaila da ezagutzen ez duzun hizkuntza bateko liburuak saltzea.
|
|
|
Azken orduan ezin naizela joan adierazten badiet, prest daude ez elkartu eta beste egun batean biltzeko laurok. Hiruetako batek ere
|
ez
daki euskaraz, ezagutu nituenean nik bezala, baina jakinen balute ere eta idazki hau irakurri, ezikusiarena eginen ziotela susmatzen dut.
|
|
2016
|
|
|
Euskararen gaineko beste proiektu guztietan gertatzen den hutsune bera dago hemen ere, egitasmo honen ardura euskaltzale ez direnena ere izan luke. Beharbada gero zuk ez duzu euskaraz ikasiko unibertsitate horretan, beharbada
|
ez
dakizu euskaraz, baina zure babesa edo kontra ez egotea behintzat bilatu da. Ez da euskaltzaleon proiektua, euskaraz ikasteko eskubidea bermatzeko proiektua izan behar du.
|
|
|
Heletan 1982an ezagutu nituen senar emazteak elkarrekin euskaraz ari zirenak eta seme alabek
|
ez
zekiten euskara. 1982ko udaberria zen, gogoan dut guraso haiek nola galdetu zidaten Hegoaldean independentzia noizko zen.
|
|
|
Gu konbentzituta gaude bestelako elkarbizitza nahi badugu Euskal Herrian erdaldunei funtzio bat eman behar zaiela eta euskararen alde egotea ez da nahikoa. Ez du balio esateak"
|
ez
dakit euskaraz eta erdaraz egitea eskatzen dizut".
|
|
2017
|
|
|
Hiztun berriek, aldiz, gehiago bereizten dute noiz ari diren erdaraz eta noiz euskaraz. Zaharrek ez bezala, agian uste dute euskañol a erabiliz gero jendeak pentsatuko duela
|
ez
dakitela euskaraz ondo. Hiztun zaharrek hizkuntzaren autoritatea sentitzen dute, kode alternantzia egin arren inork ez duela zalantzan jarriko euren euskalduntasuna.
|
|
2018
|
|
|
Direnak eta ez direnak omen dauzka salgai merkatuak; baina, nik etxekoak nahi etxerako, eta aurkitu ez. " Gure" ardoak
|
ez
baitaki euskaraz... Ingeles hutsezko etiketak aurkitu nituen.
|
|
|
Gure ahizpa nagusia etxean beti kantuan ari zen etxeko lanak egin bitartean. Don Eladio nafarra zen, baina
|
ez
zekien euskaraz. Bertako neska batekin ezkondu zen eta han gelditu, baina erdalduna zen.
|
|
2020
|
|
|
Bistan da gaztelaniaz ere egin duela tuterarrak eta galdetu diogu ea ingurukoei zer egiten ari zen azaldu dien: " Musika eskolako irakasleak
|
ez
daki euskaraz eta' Buenas!' esatetik' Kaixo, zer moduz?' esatera igaro nintzen. Irakasleak hori ere ez du ulertzen.
|
|
2021
|
|
|
Gu Alduden jendarme eta guarda artean bizi ginen. Haiek, bistan dena,
|
ez
zekiten euskararik, haien haurrek ere ez, eta gu haiekin ginen eskolan, eta eskolatik landa ere haiekin jostatzen ginen. Gero konturatzen zara zer izan zen hura.
|
|
|
Horrela da mundua! Eta hemen, berriz, bertako askok
|
ez
dakite euskaraz, edo baldin badakite, ez dute hitz egiten. Batzuetan amorrazioa ematen du, eta niri ere ematen dit!
|
|
|
Ikasleei hizkuntzalaritza zer den esplikatzen diezu lehen mailan eta harritu egiten dira, liburuan agertzen diren gaiek hizkuntzarekin zerikusia dutenik ez dakite, arrastorik ere ez. Ez dakite afasia zer den, zer den pidgin bat, kreoleratzea,
|
ez
dakite euskara bezala beste hizkuntza batzuk ere bakartuak direla genetikoki. Gai horiek guztiek airean egon luketela uste dut.
|
|
2023
|
|
|
Ama, berriz, Kantabriatik etorritakoa da. Ez, gurasoek
|
ez
zekiten euskaraz, baina ahalegin horixe egin zuten, nik euskaraz ikastekoa. Eta etxerako lanak ekarri eskolatik, eta askotan gurasoek ezin lagundu!
|
|
|
Euskarari zor nion sortzaile izatea. Ez naiz euskalduna,
|
ez
dakit euskaraz. Behin halako, euskaraz ikasten saiatu nintzen, Hernaniko AEKn eman nuen izena, baina Frantzian denak emanda lanean jardun behar izan nuen garaia etorri zen, ez dakit zer haizek jo ninduen, eta ez nintzen gai bi gauzak aldi berean egiteko:
|
|
|
Hinki hankarik gabe esaten duzu ez zarela euskalduna,
|
ez
dakizula euskararik, eta, hala ere, euskarari zor diozula sortzaile izatea...
|
|
|
Xalbadorrek ere kantatzen du hori bere bertsoetan. Garai hartan, hemen abertzale bezala agertzen zirenak Enbatakoak ziren, eta Enbatako gehienek
|
ez
zekiten euskararik ere. Hor bazen haustura bat.
|