|
2008
|
|
|
Azken astean ETB1 behin ere ikusi ez dutenak zarauztarren %43, 9 dira. Horietako askok
|
ez
dakite euskaraz, baina Zarauzko elebidunen artean ere laurdenek (%24, 5) ez dute telebista hori behin ere ikusi azken astean. Zarauztarren ia erdiek (%48, 0), bestalde, ez dute euskarazko prentsa idatzia irakurtzeko inolako ohiturarik.
|
|
|
Azken astean ETB1 behin ere ikusi ez dutenak zarauztarren %43, 9 dira. Horietako askok
|
ez
dakite euskaraz, baina Zarauzko elebidunen artean ere laurdenek (%24, 5) ez dute telebista hori behin ere ikusi azken astean. Zarauztarren ia erdiek (%48, 0), bestalde, ez dute euskarazko prentsa idatzia irakurtzeko inolako ohiturarik.
|
|
2009
|
|
|
SARASOLA, K. (2009): " Google Translate zerbitzuak
|
ez
daki euskaraz" [linean], in http://sustatu.com/1253536800 (kontsulta: ).
|
|
|
Gorago 2 gakoan aipatu dugu aldaketa egin duten bikote hauetako askotan, harremanaren hasieran bi kideetako batek edo biek
|
ez
zekitela euskaraz. Ez da ordea, aztertutako bikote guztien kasua hori.
|
|
2010
|
|
|
[Lesaka]... Nire gurasoek erraten dutenez, eskolan hasi arte
|
ez
nekien euskara bertzerik(...) konturatzen naiz [erdara] kosta egiten zaidala, batez ere nire ideiak idatziz ematerako orduan. Ahal dudan guztietan euskaraz egiten dut, klasean, herrian, lagunekin...
|
|
|
hedabideetatik, kultura produktuetatik, eremu erdaldunduarekin dituzten harremanetatik...). baina familia euskaldunbeteak urri agertuko zaizkigu herri oso euskaldunetatik at. euskararen galera berreskurapen historikoaren seinale dugu, hain zuzen ere, familiak hizkuntza aldetik gizarte gune ez homogeneoak izatea. halako adibideak herri oso euskaldunetan ere baditugu, amaiurko kasuan bezala. gazte amaiurtarrak elizondoren eragin erdalduntzailea aipatu du, familiaren osaketaz gain adinkideekiko harremanetan ere. izan ere, Mendialdean euskararen errealitatea askotarikoa da. historikoki, arrazoi desberdinengatik, eremu euskalduneko zenbait herri erdaldundu ziren (altsasu, lekunberri, bera, doneztebe, elizondo, irurita eta oronoz, batik bat) eta eremu euskaldunaren gune erdalduntzailetzat jokatu dute. 1970 aldean, gure gazteen gurasoen nerabezaroan, herri erdaldundu horietan haur eta gaztetxoek ez ohi zuten euskaraz bat ere egiten, ez eta jakin ere hainbat kasutan (Sánchez Carrión 1972). anitz familiatan euskararen transmisioa eten zen eta, horren ondorioz, herri horretakoak direnen guraso dezentek
|
ez
daki euskara. Familia anitzetan euskararen transmisioaren eten jarraipen istorioak ditugu:
|
|
|
[Elizondo]... Txikitan, lehenengo 2 urtetan gutxi gorabehera, etxean ez nuen euskararekin harreman askorik izan, nire gurasoek
|
ez
baitzekiten euskaraz. Hala ere, nire amatxik noizpeinka hitz batzuk euskaraz botatzen zizkidan (berak euskaraz dakielakoz), nahiz eta normalean gazteleraz solastu(...) eskolara joaten hasi baino lehen(...) urte bat pasatu nuen haurtzaindegian eta hor, nire ikaskideekin batera, hasi nintzen euskaraz solasten.
|
|
|
Hortaz, ikastolan ikasteaz eta erabiltzeaz gain, etxean ere eguneroko edo momentu oroko zerbait izan da orain arteko bizitzan. Amak
|
ez
daki euskaraz hitz egiten, baina aita eta bioi entzuteaz ohituta dagoenez, esan daiteke asko ulertzen duela. Nik euskara nire ama hizkuntzatzat hartzen dut, gaztelaniarekin batera.
|
|
|
[Iruñea]... etxean gurasoek
|
ez
dakite euskaraz, beraz ikastolan ikasi nuen, horregatik batez ere euskara ikasketekin erlazioa duten egoeretan erabiltzen dut, eta aisialdian gutxitan, lagun guztiek ez dakitelako euskaraz, baino etxean gurasoek, batez ere amak, txikia nintzenetik beti saiatu dira euskara sustatzen, ipuinak euskaraz oparituz, pelikulekin, kartekin... eta horiek ere euskara pixka bat ikasten, eta horregatik agian,...
|
|
|
[Iruñea]... etxean gurasoek ez dakite euskaraz, beraz ikastolan ikasi nuen, horregatik batez ere euskara ikasketekin erlazioa duten egoeretan erabiltzen dut, eta aisialdian gutxitan, lagun guztiek
|
ez
dakitelako euskaraz, baino etxean gurasoek, batez ere amak, txikia nintzenetik beti saiatu dira euskara sustatzen, ipuinak euskaraz oparituz, pelikulekin, kartekin... eta horiek ere euskara pixka bat ikasten, eta horregatik agian, naiz eta gustatuko litzaidakeena baina gutxiago erabili, asko maite dut euskara eta, naiz eta gustatuko litzaidakeena baina gutxiago erabili, asko maite dut euskara eta...
|
|
|
Orain ere, elkartzen garenean euskara erabiltzen dugu. Momentu honetan, eta ikaskuntza ere euskaraz egiten dudanez, hizkuntza honen garrantzia oso altua da, nahiz eta gero, lagunekin erdaraz aritu (karreraz kanpoko gehienek
|
ez
dakite euskararik). Uste dut euskara, eta orokorrean euskal kultura galtzen ez dela utzi behar (nahiz eta oso zapalduta egon arren)...
|
|
2012
|
|
|
– Tontxu rodriguez (pSoe), Barakaldoko Alkateak,
|
ez
daki euskaraz, eta publikoki hitz egiten duenean oso gutxitan egiten du euskarazko adierazpenik.
|
|
|
– Javier Clemente futbol entrenatzaile ospetsuak ere
|
ez
daki euskaraz.
|
|
|
Gazte barakaldarrek ingurunean dituzten hiriko erreferentzia ezagunek
|
ez
dakite euskaraz edo ez dute inoiz egiten.
|
|
|
Manu Castillak dioenez," ordezkari publiko guztiek
|
ez
dakite euskaraz, eta orduan, norbaitek euskaraz ondo egiten duenean eta ondo moldatzen denean, plus bat dauka. (...) Konfiantza puntu bat gehiago ematen du.
|
|
|
Zenbait arnasguneren egoeraren behaketa batzuetan, gutxienetan, saltzaileak
|
ez
dakielako euskaraz. Beste kontu bat da mintzajardunean kode aldaketaren fenomenoa.
|
|
2013
|
|
|
(4) — Inork ere
|
ez
daki euskaraz, nire inguruan inork, bakarrik lankideek eta erreta daude... (GA C, 42).
|
|
|
Miarritzeko kolegio pribatu batean inkesta berdinak egin dira, BAB-ko kolegio elebidunetan diren ikasleen egoera eta Ikastolako ikasleen egoera oso desberdinak direlako euskararen mailaren aldetik. Baina hain desberdinak diren, erabakia izan dela Miarritzen egin inkesta hauek lan honetik kanpo egonen zirela, ikasleek
|
ez
zekitelako euskara batua zer zen. Orduan, ez dute jakin inkesta honi behar bezala erantzuten.
|
|
2014
|
|
|
Hala ere, estres linguistikoaren ideia ere atera da eta hainbat unetan euren buruhausteak izaten dituztela garbi utzi dute. Horrez gain, euskaraz ulertu bai eta hitz egiten
|
ez
dakitenekin euskaraz egitea bortitza egiten zaiela aipatu dute pare batek. Ez omen luke horrela behar, baina horretara ohitu gaituztela esaten dute.
|
|
2017
|
|
|
" hondarribiko 16 urtetik gorako euskaldunen hizkuntza erabilera osoa, hau da, ahozkoa zein idatzizkoa, ekoizlea zein hartzailea, zenbatekoa den neurtzea". bertan, batetik, ikerketa objektua zehazten da," hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunak"; eta, bestetik, aztergaiari buruzko bi hitz gako daude, ikerketaren ardatz direnak: hizkuntza erabilera osoa eta zenbatekoa. ikerketa objektuari dagokionez, hondarribian bizi diren eta euskaraz dakiten pertsonak izango dira aztertuko ditugunak; ez du zentzurik emaitza jakina daeuskaraz
|
ez
dakitenen euskararen erabilera aztertzea, erabiltzeko ezagutza izatea ezinbestekoa baita. era berean, arrazoi operatiboak direla-eta (aurrerago aipatuko den Denbora Aurrekontuen Inkestan hala egiten delako, besteak beste), 16 urte edo gehiagokoak soilik hartuko dira kontuan. laburbilduz, 16 urtetik beherakoak eta euskaraz ez dakitenak ikerketa honetatik kanpo geratuko dira. eta aztergai diren hiz... lehenik eta behin, zeri deitzen diogu hizkuntza erabilera osoa?
|
|
|
" nire aitak
|
ez
daki euskeraz eta bera sentitzen da euskaldun" (H1)
|
|
2018
|
|
|
• Euskara gehiago erabiltzeari dagokionez, euskaraz egitea eta
|
ez
dakitenek euskara ikasteaz gain, proposamen hauek egiten dituzte: euskaraz dakitenei eta erabiltzen ez dutenei euskaraz egitea; pixka bat zain egon (gazteak euskaraz datozelako); bileraren hasieran hitz egin eta proposatu euskaraz egitea; pazientzia; ulertzen ez duenari aldi bereko itzulpena egitea; jendea trebatu, solasaldietan euskarari nola eutsi jakiteko; lehen hitza beti euskaraz egitea...
|
|
|
Diru-laguntzak jasotzeko lagundu egiten du euskararen erabilerak, eta onerako izan da. Badaude gaztelaniaz funtzionatzen duten talde edo elkarteak, baina arduradunek
|
ez
dakitelako euskaraz; kanpora begirakoa beti bermatzen da, baina barrura begira, zaila da zuzendaritzakide guztiek euskaraz jakitea. Entrenatzaileek eta gero eta gehiagok egiten dute euskaraz.
|
|
|
Erran nahi dut, beraz hori ez da kasualitatea eta, eta hori ere ikastolan entzuten da, eee... " bai, ni ez naiz euskaraz ari edo nik ez dut EGA zenta nire
|
burasoek
ez dakite euskaraz", ta nik erraiten dut batzutan mais nereek ere ez," ah mais zu bertso eskolan zira" eta azkenean egia da, lantzen da ere bainan ez da aitzakia bat zenta nik ber.. euskara ez dut bertso eskolan ikasi, beraz eee... (Nahia)
|
|
2019
|
|
|
AUTOBIOgRAfIKOA hausnarketa hauei ekitera nindoala, gure etxean arnasguneekin izan dugun harremanen inguruan oldozten aritu naiz, berauen erakarmen linguistikoaren adibiderik gertuena bertan baitaukat. amaren aldeko amona Lizarrakoa genuen eta aitona Villatuertakoa. Nafar erdaldunak biak. ez batek, ez besteak
|
ez
zekiten euskaraz. aitonaren aurrekoak ere erdaldunak ziren, ez ordea amonarenak. gurasoak Lizartzakoak zituen, baina ezkondu eta gutxira Lizarrara joan ziren, lan kontuak zirela medio. amona hantxe jaio zen, bere ama gazterik alargundu zelarik. XX. mende hasierako Lizarra erdaldun hartan, etxean ez zioten euskararik erakutsi.
|
|
2022
|
|
|
(4) orain, e... oso oso presentzia gutxi dauka, ze... nola nabil praktiketan e enpresa batean, han inork
|
ez
daki euskara(...) Eta Lizarrako lagunekin ez dut normalean euskaraz hitz egiten. Orduan, ia ezer.
|
|
|
(30) ez da izan unibertsitatea, izan dira unibertsitateko lagunak, ze nik karrera ikasi dut ingelesez. Orduan, e nire karrerako lagunekin ez dut hitz egin euskaraz,
|
ez
dakitelako euskaraz. Osea, izan dira beste uniko lagun batzuekin.
|
|
|
(58) Lizarran ere guztiek
|
ez
dakite euskaraz edo ta juten zea denda batera ta ez dakizu euskaldunak edo... erdaraz hitz egin behar dezun... edo badakizu baina ya badaukazu beste txipa. (BE Z)
|
|
|
(64) gaudenez beste pertsona batzuekin agian
|
ez
dakitela euskaraz, ba kostatzen zaigu gehiago edo, ez dakit, baldin bagaude talde batean e badagoela norbait ez dakiela euskaraz, gero ateratzen gara talde horretatik, ba ya hasi garenez gazteleraz hitz egiten, kostatzen zitzaigun gehiago ba euskerara itzultzea eta gehienetan geratzen ginen gazteleran. (BE J)
|
|
|
(25) ari ginela berarekin gazteleraz hitz egiten
|
ez
zekielako euskaraz, ta atera zen klasetik gure irakasle batek eta esan zigun" esaiozue euskaraz, ze bestela ez du ezer ikasiko", ta horrekin ya como ohiturak aldatzen hasi ginen ta nose, hor gogoratzen dut como aldaketa. (1ET I)
|
|
2023
|
|
|
Honako pentsamenduetan sortu nahi ditugu arrakalak: "
|
ez
dakit euskaraz badakien eta, badaezpada, erdaraz egingo diot, ez dadin txarto sentitu"," agian txarto hartuko du nik euskaraz egitea"," erdaraz ari bada, nik ere berdin egingo dut, elkarrizketa erosoa izan dadin"," gure artean beti moldatu izan gara erdaraz"," hemen jende gutxik daki euskaraz"," nagusia/ etorkina/ trajeduna da, ez du euskaraz jaki...
|