|
2001
|
|
|
Goiok ordura arte
|
ez
zekien euskaraz Frantzia bezain urrun egin zitekeenik.
|
|
2004
|
|
|
–Hausnarketa falta izugarria dago euskal gizartean, eta norbaitek geure totem ukiezinen aurka ahotsa goratzen badu, kritikak eta irainak eta mespretxua besterik ez ditu jasoko. (...) Nik
|
ez
dakit euskara desagertzeko zorian den, baina ez dago gaizki sartua akuilua. Hara:
|
|
2008
|
|
|
–Un vasco de Pamplona? dira gaztelaniaz (jatorrizko bertsioan, alegia) baliatu zituen hitzak;
|
ez
dakit euskaraz ote zekien, baina nolanahi ere euskal herritartzat jotzen zuen bere burua. Eladio Esparzak, Lesakakoa izanik, bazekien euskaraz, eta haren testuetan ere ez da arraroa Vasconia hitza aurkitzea.
|
|
|
Puntu horretan, muzin egin die navarrismoak bere idazleei. Gaurko navarristek, oro har,
|
ez
dakite euskaraz, eta Vasconia hitza ere ez dute sobera gustuko. Politikoki militante izanda ere, navarrismoaren tradizioaren barnean euskal kulturarekiko nolabaiteko interesa eta begirunea egon da.
|
|
|
(?) Aldiz, gehienbat euskal herritar sentitzen direnen artean erdiek (%50) badakite euskaraz, eta euskal herritar eta nafar sentitzen direnen artean %32k. Tartean daude euskal herritar eta espainiar edo euskal herritar eta frantses sentitzen direnak, horien artean gehienek
|
ez
dakite euskaraz (%59) eta %20 euskaldunak dira? (Euskal nortasuna eta identitatea XXI. mendearen hasieran, 2006).
|
|
|
Euskaldun elebakarra zen Bakerizaren aita, eta Bakerizak berak ere nekez egiten zuen hitz gazteleraz. Prietok, berriz, hitzik
|
ez
zekien euskaraz.
|
|
2009
|
|
|
Zeren eta haren intimitatea hein handian bere baserritartasun edo euskalduntasun ukatu, mindua zen, bere lotsa eta konplexuekin berdintzen zena, nolabait mina erlijiosoki antzaldatua bazuen ere (elkarbizitzaren, hurkoaren, maitearen, sufrimenduaren teologia batez) karitate eta, apolitikotasun? bertuteetan, frantziskotar komunitatean anaikorki bizitzeko amoreagatik (karitateak
|
ez
daki euskaraz!). Intimitate mindu hori askatzen, ez gehiago ezkutatzen, ikasi du orain.
|
|
|
Hemen ohar sozio eta psikolinguistikoetan sartu genuke: ...atik bakarrik ezagutzen dudan hitz bat, lagunartean ez dut laket erabiltzea; neure diziplinan arrunta den hitza, ordea solaskideentzat ez, erreparoa ematen dit esateak, etc. Aldiz, hainbat atsotitz eta esaera, neure diziplinakoa ez den hamaika hitz, baina maila kultural apur bateko solasean franko arrunt (erabilera eskuarreko trepeten teknikako, artearen historiako, psikologiako, etab.), jakin ere
|
ez
dakit euskaraz, et ita porro.
|
|
|
Jakina,
|
ez
zekien euskaraz tutik ere, koittaduak. Hoteleko langile isil eta zuhurra zen, hizkuntzetarako dohainarekin, hori bai.
|
|
|
Bigarren seme euskalduna ere maiteminduta dago, baina maiteak oraingoan
|
ez
daki euskaraz eta laugarren abizena baino ez du euskalduna. Hala ere, ezkondu egingo dira.
|
|
2012
|
|
|
Ez zuten askorik hitz egiten umeen pixoihalei buruz, edo gauetan lo egin gabe igarotako orduei buruz, eta horrek harro sentiarazten zuen Leire. Arratsaldeetan, umeak ikastolatik bueltatu ondoren, haien ogitarteko eta zukuak poltsatik atera bitartean, Mercè Rodoredaren nobelei buruz ari zitezkeen, edo Ramon Saizarbitoriari buruz, Mariak gaztelaniaz irakurria zuena,
|
ez
baitzekien euskaraz. Ez ziren besteak bezalakoak, amatasunak ez zuen haien burmuina anestesiatu, beste ama askori gertatzen zaien bezala.
|
|
2013
|
|
|
Ez, ez. Zahar etxeko sukaldaria naiz ni, baina Martinek
|
ez
daki euskaraz, eta jartzeko eskatu dit. Errango diote zuri hots egiteko, lasai.
|
|
|
Azken hau ez zion andreak ulertu, euskeraz esan baitzuen. Eta andre hark, asmatu duzu,
|
ez
zekien euskeraz. Kakanez edo kitxuaz ere ez zekien.
|
|
2015
|
|
|
Eta oso osorik?. . Nik
|
ez
dakit euskaraz irakurtzen ba. Tira, esan nahi dut kosta egiten zaidala euskaraz irakurtzen.
|
|
|
Amarentzat, ondorioztatzen du Martin Ugaldek? tramankulu hark
|
ez
zekien euskaraz, erdaraz egin behar zitzaion telefonoaren hariak mezua eramango bazuen. Gauza bera kontatzen digu Xabier Lizardik. Donapaleura joan etorria?
|
|
|
|
ez
dakit euskaraz edo beste hizkuntzaz,
|
|
|
Batek baino gehiagok esan du, han hemenka, eta Euskarazko Kazetaritzaren I. Kongresuan ere entzun nuen nik, mugarri bat ezarri zela,
|
ez
dakit euskarazko kazetaritzan edo euskarazko komunikazioan, Joxe Aranzabalek liburu honen izenburura etorri den mezua kargatu zuenean Sustatun. Egia da, egia biribila.
|
|
|
Paper zatiez beteriko saski bat dauka gela barruan eta paperetan euskaraz idatzitako eta beste hizkuntzetako hitzen itxurarik ez duten terminoak agertzen dira, pentsa ezazu adibidez Babilonia ari zarela irakurtzen?. Barnean zarraturiko pertsonak
|
ez
daki euskaraz, baina halere erregela liburu bat ematen zaio, espainolez, euskaraz dituen hitzak maneiatu ahal izateko. Erregela horiek euskal sinboloak nola maneiatu azaltzen dute, argi dago, baina soilik modu sintaktikoan, formalean, semantika ibili gabe.
|
|
|
Ez zegoen argiago esaterik: erredakzio buruek
|
ez
dakite euskararik, euskara superfluetzat daukate, erdara da ezinbesteko hizkuntza, euskarari betelana baino ez zaio ematen, ghettora, euskal mundilloaz edo zenbait huskeriaz berba egitera kondenatzen dute. Eta urteekin ere ez da joera hori aldatu.
|
|
|
Geroari buruz horrela segitzea galdegiten dugu, agian euskararen indartzez, zeren Xiberoan gazteek
|
ez
baitakite euskararik.?
|
|
2016
|
|
|
Urtebeteko ikastaroa bukatzen ari dela neskaren mezu labur bat jasoko du, onena harremana bertan behera uztea izango dela ohartaraziz, egun gutxi barru ezkontzen delako. Senargaiak
|
ez
daki euskararik, ez zuzenik eta ez okerrik.
|
|
|
Hori ere kendu egin nahi zuten. Txillardegiren iritzi tinkoetako bat zen euskal alderdi abertzaleek, lehenik, beren erakundearen baitan gorpuztu behar zutela Euskal Herriarentzat amesten zuten etorkizuna; gidariek
|
ez
bazekiten euskaraz ondo, zer mezu ematen ariko ziren euskaldunei. Besteak beste, euskara ez zela beharrezko.
|
|
|
Heriotzak
|
ez
daki euskaraz
|
|
|
Polemika ere sortu zuten Arnaldo Otegi kartzelatik atera ondorengo ekitaldiek, euskarak toki txikia izan zuela eta. «Errealismoa» aipatu zuten, euskal herritar gehienek
|
ez
dakitela euskaraz. «Argudio pobreegia» izan zen hura, Isasiren esanetan.
|
|
|
Nire eskualdean, adibidez, herritarren ehuneko handi batentzat AEK hizkuntza akademia huts bat da, ingeles akademia baten modukoa. Askok
|
ez
dakite euskarazko egunkari bakarra dagoela». Horretaz ohartu behar dela eta aldaketak egin behar direla aldarrikatu du:
|
|
|
Euskararen egoera bera hartu behar da kontuan: euskal herritar gehienek
|
ez
dakite euskaraz. Hortaz, kanpotik etorritakoek ere ez dute horren premiarik sumatzen.
|
|
2017
|
|
|
Eta komunikazioa ez da erraza izan: funtzionarioak
|
ez
zekien euskaraz ez gaztelaniaz, eta ni ozta ozta aritzen naiz frantsesez.
|
|
2018
|
|
|
–Beste asko bezala, joan den hamarkadan hona lan hobearen bila etorritakoa naiz. Etxeko langile publikoa izateko oposizioak egin nituen, baina oso zail neukan, artean
|
ez
nekielako euskara handirik, are gutxiago arabieraz edo txineraz. Gaztelera hutsezko zerrendetan baino ezin nintzen sartu, eta horretan oso lanpostu gutxi ateratzen dira lehiaketetara.
|
|
2019
|
|
|
Azken orduan ezin naizela joan adierazten badiet, prest daude ez elkartu eta beste egun batean biltzeko laurok. Hiruretako batek ere
|
ez
daki euskaraz, ezagutu nituenean nik bezala, baina jakinen balute ere eta idazki hau irakurri, ez ikusiarena eginen lioketela susmatzen dut.
|
|
|
Alegia, euskaldun gehienok gabeziak ditugu adierazi nahi dugun guztia euskaraz adierazteko, hutsuneak maila desberdinetakoak izan arren: hitzak edo esamoldeak falta zaizkigu, edo
|
ez
dakigu euskaraz nola esaten diren erdaraz ohikoak zaizkigun adierazpideak. Eta behar ditugun baliabideak euskaraz aurkitzen ez ditugunean (ezagutzen ez ditugulako, euskarazkoak erabiltzen ez direlako edo erdarazkoak adierazkorragoak iruditzen zaizkigulako), hizkuntza hegemonikora jotzen dugu.
|
|
|
Gaurko gazteek
|
ez
dakite euskaraz ongi hitz egiten.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza honek mirariak egiten dituen seinale hoberik baldin badago, nik ez dut ezagutzen, eta literaturarako ez dut besterik nahi. Lagunentzat idatzi behar dugula esan zuenean, Robert Louis Stevenson maitagarriak
|
ez
zekien euskaraz ez dugula beste erremediorik lagunentzat idaztea baino. Hizkuntzak behartu egiten digu laguntasuna.
|
|
|
Guk bereziak garela esan nahi dugu baina ez dut uste hain bereziak garenik. Ni ez naiz, adibidez, oso euskalduna sentitzen,
|
ez
dakit euskararik ere. Lekuak markatzen gaitu, ordea.
|
|
2023
|
|
|
Aldaketa geografiko honekin lotuta aipatu nahi nuke alderdi linguistikoa ere. Bixentek
|
ez
zekien euskaraz, ez bere emazteak, ez anai arrebek. Gurasoei buruz ez daukat informaziorik, baina litekeena da haiek ere ez ikasi izana, edo umetan jaso eta gero galdu izana.
|