|
2010
|
|
|
" Pantxok ikusi zuen ala ez, hori inork ez daki esan zuen Adelak. Bakarrik dakigu batzuek sinetsi egin zeniotela eta kontua zabaltzen hasi zinetela."" Obaban den denek sinetsi zitenan,
|
ez
badakin ere!" Builaka hasteko zorian zegoen berriro Ubanbe. Adelak burua astindu zuen.
|
|
|
Gero don Pedroren izena aipatu zuen. " Masoia da,
|
ez
badakizu ere." Arnasa estututa ari zen. " Ezagutzen al duzu don Pedro hori?", galdetu zion kapitainak Marcelinori.
|
|
|
Hiztun zegoen boxeoaren inguruko hizketaldiaren ondoren, eta ni zirikatzeko gogoz. " Askotan jo diat traste handi hau,
|
ez
badakik ere", erantzun nion. Egia zen, kolegioko kaperan jotzen nuen harmonioa.
|
|
|
" Bere aitaren arraza antzematen zaiok, ezta? Ez zaik iruditzen?"" Hiri ere antzematen zaik aitaren eragina,
|
ez
badakik ere", egin zion Josebak aurre. Zutitu egin zen bera ere, eta Victoria jarraian.
|
|
|
" Ni, dotorea, traje honekin jantzita nagoelako? Nire laneko uniformea duk,
|
ez
badakik ere —erantzun zuen Angelek, eta frantseseko irakaslea aurkeztu zion—: Honako gizon hau monsieur Nestor duk."" Ni ere ez naiz dotorea.
|
|
|
Bertan bost bat minutuz herrira begira izan nintzen, ezer berezirik sentitu gabe. Gero beste pista bat hartu nuen jaisteko, nora eramango ninduen
|
ez
banekien ere.
|
|
|
VII. mendean frankoei aurre egin zien Akitania egitura politiko propioa eratzen eta finkatzen hasi zen. Erromatarren aroaren ondoren, Akitania aski erromanizaturik gelditu zen, zuzenki zer neurritan
|
ez
badakigu ere; zernahi modutan, harreman estuak mantendu zituen baskoiekin, bere jatorrizko herriarekin alegia. Baskoiak kontinentean ere kokaturik zeuden, aintzinako denboretan bezala, baina ez dago jakiterik noraino zabaldurik zeuden.
|
|
|
Horra, beraz, Chiarari suertatu zitzaion ezkongaia, neskatxa veneziarrak hartaz ezer
|
ez
bazekien ere. Ezkontza hilabete batzuk barru gauzatuko zela esan zioten, eta, senarra izango zuena ezagutuz joateko, egokia izan zitekeela elkarri gutunak idaztea, eskutitzen bitartez batak bestearen gustu, nortasun eta berezitasunen berri izateko.
|
|
|
Zer dela-eta hainbeste eskari eta hainbeste froga, pentsatu zuen Bizargorrik bere artean. Berak
|
ez
bazekien ere, egundoko mesfidantza zegoen Dalmazia eta Veneziaren artean. Dogoak kosta ahala kosta nahi zuen bere alaba askatzea, baina iruditzen zitzaion, ezkondu zenez gero, senarraren familiak ere arduratu beharra zeukala, gutxienez erreskatearen erdia jarriz.
|
|
|
Ottok hitz eta pitz jarraitu zuen, eta haren jarioan zerbait ezaguna sumatu uste izan zuen Chiarak, zer zen
|
ez
bazekien ere. Beharbada txikitan autore greziar eta latinoak irakasten zizkion erretorika maisu zaharra gogorarazten ote zion...?
|
|
|
Mutikoa beldurtuta zegoen, baina Fatimak esan eta esan jarraitu zuen, Ahmedek amore eman zuen arte. Aterako zuen mezua Harenetik eta iritsaraziko zion Omarri, nola egingo zuen ongi
|
ez
bazekien ere.
|
|
|
Orduan Otto txokora itzuliko zen, bere minak murduskatzera, bere ezinak marmarkatzera. Eta horretan zegoela, Fatima eta Ahmed sumatu zituen, lorategiaren ertz batean isil gordeka; ez zeukan entzuterik zertaz ari ziren, baina ikusi zuen papertxo bat eman ziola emakumeak morroiari, eta intereseko zerbait izan zitekeela sumatu zuen, agian probetxuren bat atera zuela, zehazki zer
|
ez
bazekien ere.
|
|
2011
|
|
|
Dakiena ixilik dago: ez da, beraz, gizona, ezen gu trebe gara dakigunaren erratera, anitzetan
|
ez
dakigunez ere mintzo garenaz geroz.
|
|
|
Ez dakit nik xoriak gauza horri ohartzen zaizkion, ala ez;
|
ez
dakit ere, ohartzen bazaizkio, zer ahal dabilen haien gogoan. Egia dena da, emeak bere arrautzekin batean berotzen duela kukuaren arrautza.
|
|
|
Eta hark ezin hitza jan. Eta Madrila, bai, gaztelania askorik
|
ez
banekien ere. Complutensen hasi nintzen, espainiar literatura ikasten; huraxe zen aukeratu nuen arloa.
|
|
|
Urtea zehazki
|
ez
badakigu ere, VIII. mende hasieran etorri zen Wang Wei mundura. Gaur egun Taiyuan deitzen zaio bere sorlekuari, eta Shanxi izeneko eskualdean dago.
|
|
2012
|
|
|
—Kilo eta erdi haragi bakoitzarendako. Amerikarren oparia, haiek
|
ez
badakite ere.
|
|
2013
|
|
|
Ohartzerako, burutik gora zuen ura. Igeri
|
ez
bazekien ere, zirt edo zart ekin zion, enbor bati eta sustrai batzuei heltzeko gai izan zen arte. Bere burua sustrai batetik bestera arrastatuz, beste ertzera iritsi zen.
|
|
|
Norbanakotasun indartsurik gabe ez du ondoegi funtzionatzen. Norbanakotasun horiek korapilatzen eta askatzen
|
ez
dakitenean ere, ez. Sorkuntza banako partekatua da.
|
|
2014
|
|
|
Pista bat ematekotan ideia politikoen jakintzan badu bozka sistema horrek zerbait trenkatu gabea. Frantziatik jin demokraziak, lehen zen etxeen arteko bozka sistema zuzenaren gainean finkatuak, bozka biharamunetan lege desbideratu gustu karatsa uzten digu beti, sentitzen dugunaren izena garbi jalgiarazten
|
ez
badakigu ere aldikal. Ez dakigu nola izenda:
|
|
|
Ez dut nire hipotesia egiaztatzeko biderik, baina nik uste dut ez zela Gernikako bonbardaketaren egunean hil, uste dut bere gainbehera Manzanasen eskutik pasa ondoren hasi zela. Apirilaren 26 batean hil zen, ospitalera eraman zutenetik ze egunetan bizi zen
|
ez
bazekien ere.
|
|
|
Hori zioen epaitu eta kondenatu zutenean epaileen aurrean aitak aurkeztu zuen agiriak, eliza defenditzen jardun zuela. Agiriak ez zion heriotza zigorra baztertu, baina berak beti gogoratu zuen jasotako laguntza, artean guk kontu honi buruz ezer
|
ez
bagenekien ere.
|
|
2015
|
|
|
Euskara zokotik jalgia. [...] Historian sartu da Doktorea, berak
|
ez
badaki ere. Euskararen Historia bakun, serio, sentimentalean sartu.
|
|
|
" La Gabi" bezala aipatzen du beste batzuetan Saurok, apur bat gertukoago. Gobernuko Alianza Pais alderdiaren barruan, sentsibilitate ezkerrekoenaren parte da, eta jatorri kitxua du, mintzatzen
|
ez
badaki ere. Sauro arduratzen da bere estrategia komunikatiboaz, bereziki sare sozialetako estrategiaz.
|
|
2016
|
|
|
—Peter Panen postura da,
|
ez
badakizu ere. Modu horretan j arriz otso guztiei irabazten zien.
|
|
|
Arana, Arrese Beitia, Arzak, Campion, Etxegarai, Orkaiztegi... Bestalde, euskal letretan egun ezezagun zaigun izen bat eman zigun, hau da, Mortarari bere eskuizkribuak erakutsi zizkion Donostiako Jose Gaspar Oregi apeza; eta dudarik ez da Fernando Urkia arbizuarra ezagutu zuela Altsasun eta Oñatin,
|
ez
badakigu ere apezgai gaztearengan zein neurritan izan zezakeen eragina.
|
|
2017
|
|
|
—Kilo eta erdi haragi, bakoitzarendako. Amerikarren oparia, haiek
|
ez
badakite ere.
|
|
|
Gure eskuetan dago eskerrak ematea ere, eta nori eskerrak eman
|
ez
dakigunean ere, esker oneko sentitzeko gaitasuna.
|
|
|
Gerrillariek atseden hartu behar zuten, nekatuta zeuden eta, orduan
|
ez
bazekiten ere, frantsesek erabat inguraturik zeuzkaten. Frantsesek bazekiten non ezkutatzen zen Mina, haien informazio sarea ere ondo zebilen, eta aurreko egunetan argitaratutako bandoek eta mehatxuek azkenean eragina izan zuten nafarrengan.
|
|
|
Besteak beste, bertako zale, kultur eragile eta jubilatuak, edo munduko lau hegaletan bizi diren nostalgikoak. Baita euskararik
|
ez
dakitenak ere. Egia esan, nire euskarazko sarrerak eta oharrak alde batera utzita, erdaraz irakur bailitezke hemengo dokumenturik gehienak, eragozpen haundirik gabe.
|
|
2018
|
|
|
Lonbardoen erreinuaren konkista ez zen errepikatuko; etxera itzuli behar. Orduan suntsitu zituzten Karlomagnoren gizonek Iruñeko harresiak, zenbateraino
|
ez
badakigu ere (lan asko behar da horrelako harresi zaharrak osorik desegiteko!). Iruñeko arkeologiak erakusten duen kristau musulman elkarbizitzak ondo esplikatzen du frankoen portamolde hau:
|
|
|
Haren ilustrissima Florestan Fernandes de Melho, segur, kontent zen Lisboako bere nagusiei horren guztiaren berri izkiribatzen zienean; are kontentago, jesuiten jeneralak abisu igorri zionean ezen, kiristi egin berri batzuk bildurik, lehen bait lehen abia zedila Lisboarantz. Bada, Guheraten hartaz deus
|
ez
bazekiten ere, Portugalen gerla labur bat gertatua zen, ondorioz errege berria eseri zela troinuan.
|
|
2019
|
|
|
Eta ez! Ederki asko hitz egiten du,
|
ez
badakizu ere!
|
|
|
Gainera, mundialetako finala ikusi gabe gelditu ninduan, Italia Alemania. Gero jakin nian Italiak 3 Alemaniak 1 bukatu zela, eta Rossik, Tardellik eta Altobellik sartu zituztela golak, baina ez nian ikusteko aukerarik izan kalabozoan beste bi egun eduki nindutelako, eta
|
ez
badakik ere pena izugarria hartu nian, zeren futbola ikusten dudan bakoitzean aitarekin gogoratzen nauk, zein ondo egoten ginen biok sofan eserita telebistari begira, bera Monterrey purutxoa erretzen eta ni limonada edaten!
|
|
|
Aje makurra dugu hitzontziok: dakigunaz ez ezik,
|
ez
dakigunaz ere berba egiten dugu. Eta hala, hitzontzikeriak eramanda, errealitatea asmatzen eta berrasmatzen jarduten dugu, hangoa eta hemengoa nahasiz, hipotesi fantastikoak eraikiz.
|
|
|
Ez dakit jadanik esana dudan, baina aje makurra dugu hitzontziok: dakigunaz ez ezik,
|
ez
dakigunaz ere berba egiten dugu. Hondarribiko Zeledonez.
|
|
2020
|
|
|
Haren jardinean ere lore bakana arrosa argisentian eder ximel ilunabarrean, artean
|
ez
bazekien ere haren lurrinaren amoreakatik bermatuko da askatasun lehian, hura hedatzen deneko lurraldean loreditan beste lokatzan ibiliz murgilduko da zorkuntzan.
|
|
2021
|
|
|
Irudipena dugu haren pertsonaiak bien arteko mugetatik datozela. Austerlitz malenkoniatsua benetako gizabanakoa den edo sinbolo bat den
|
ez
badakigu ere, haren aldamenean goaz, haren hitzen ikara eta tristura galdera eta dei bihurtzen zaizkigula. Dena dela, argi dago idazleak, bere pertsonaiak bezala, haizeak barreiatutako lainoa bezala aienatzen ari den garai deabruzko baten lekukotasuna uzteko premia duela.
|
|
|
Urte haietan, esne hortzak galtzen joan nintzen, banan banan. ...na, amak ipuinak kontatzen zizkidan bitartean, behatzarekin hortz dardarti bat aurrera atzera mugiaraztea zen, bere erroetatik askatzen sentitzea, gero eta kolokago dantzaraztea, eta, azkenean, erabat askatu eta odol xirripa gazi bat botatzen zuenean, esku ahurrean paratzea hari begiratzeko haurtzaroa desegiten ari zitzaidan, hutsuneak uzten zituen nire gorputzean, puskatxo zuriak bidean, eta, nik
|
ez
banekien ere, laster bukatuko zen ipuinak entzuteko denbora.
|
|
2022
|
|
|
Bat bateko distiraz beteriko uneak dira hauek, geure izpirituaren itzalik sakonenak betirako markatuko gaituen aurkikuntzaz bortizki argituko dituztenak. Ez dira gertaera bereziki garrantzitsuak, aitzitik, gorabeheratsuak izan daitezke, ñimiñoak eta barregarriak batzuetan, baina zergatik ote den zehazki
|
ez
dakigularik ere literaturarekiko miresmenaren hazia dakarte bere baitan.
|
|
|
Zelatariak badaki ezohiko zerbait gertatzen dela pareko etxean, zer den
|
ez
badaki ere. Azken bi egunetan ez da bertatik inor atera ez bertara sartu, ezta txakurra ere.
|
|
2023
|
|
|
" Nor zara?", oihukatu du larru dotoreko eserlekuan gero eta hondoratuago dagoela. Alemanak
|
ez
badaki ere, Miguel Hernandezen mamua izan daiteke, edota langile batena, etxekoandre bat, indigena bat, prostituta bat edo batek daki. Mamu puta bat da, hori bai, azken finean eta, ziurrenik, nahi duen forma, nahi duen ahotsa har dezake.
|
|
|
" Lehoia bezain indartsua eta txoria bezain zoriontsua." Horiek izan ziren gako hitzak? Agian hor ikusi zuen protopunkaren esentzia bera, protopunka bera zer zen
|
ez
bazekien ere. Orain, aldiz, Tarzan indibidualista hutsa dela ohartu da, besteak beste.
|