|
2000
|
|
|
Istorioa oso bitxia harrapatu bainuen, beste batean berriz kontatzeko eskatu nionEulaliri, eta bigarren aldi hartan, gertaeren kronologia aldatu zuen, inbertitu, moduesanguratsuz: hilbegiran katu handi bat (eta
|
ez
gizona) sartu zen, gorpua eroan gurazuen erpekaz; jendeak jotzen hasi zitzaizkionean gizon bihurtu zen eta denek ezagutuzuten* Teofilo. Geroago (ez aurrean, lehen bertsioan bezala) jo zuten leihoan etaagertu zen fraileen erretratua.
|
|
2001
|
|
|
Ez da garai latz eta erabakigarrietarako buruzagia, Agirre izan zen modukoa. Ibarretxe ez da Madril aurrean kalparra altxako,
|
ez
gizon apala delako, ausardi politiko falta duelako baizik.
|
|
|
Lili Marlenek ez zuen lagunik,
|
ez
gizon, ez emazte. Garai hartan, lau toki sinboliko ezberdinetan bizi nintzenez, erro sentimentalik gabekoa nintzatekeen, nehork ez ninduen espreski maitatzen eta desertu horretan nirauen, nomada, aire kutsatua usnatzen, gerizarik gabe eta harreman arriskutsuen menpe.
|
|
2002
|
|
|
Bortxaz harturiko vestalak erditze bikoitza izan zuenez, nahiz horrela pentsatzen zuelako nahiz hobenaren eragilea jainko bat izatea itxurakoagoa zelako, Marte izendatzen du jatorri ezezaguneko oinordekotzaren aita. Baina ez jainkoek
|
ez
gizonek ez dituzte askatu, ez bera ez oinordekotza erregearen ankerkeriatik; apaiz emea giltzapera daramate lotuta eta umeak ur lasterrera jaurtitzeko agindua ematen du. Jainkoen borondatez edo, ibaiertzetatik gainez eginda zegoen Tiber, inta lasaietan, eta ezin zitekeen ibaiaren betiko ubidera hurbildu; baina urak, lasai egon arren, jaioberriak hondoratuko zituelako antza hartu zioten umeen kargu zirenek.
|
|
2003
|
|
|
Itzarturik egon arren ametsetan dago. Habanoaren hodeietatik zeihar gizonen alkandora zuriak ikusten dira, bainan berak eztu ez atorrik
|
ez
gizonik ikusten, neska baten irudia baizik, alegia, Iziartxurena.
|
|
|
Edariren bat eskura zuenean bakarrik suspertzen omen zen pixka bat gizona eta esku librearekin, bere esku luze eta dotorearekin, laztan laburren bat edo beste egiten omen zion aurpegian neskari. Dotorea, lerdena, zaildua omen zegoen, baina inolaz ere
|
ez
gizon gordina. Ez zekitela esaten zuten nire adiskideek zer ikusi zion Monikak ilea urdindutako gizaseme horri baina, hala ere, neskak zoriontsu omen zirudien.
|
|
|
Eta gainera maitaleak bakarrik daude bestearen alde bizitza emateko prest, eta
|
ez
gizonak bakarrik, emakumeak ere baizik. Eta horren nahikoa lekukotasun Peliasen alaba Alkestisek ematen die grekoei, bere gizonaren ordez hiltzeko prest bera bakarrik izanik, nahiz eta haren aita eta ama egon, Alkesc tisek maitasunagatik estimuan hain gainditu zituenak, semearekiko arrotzak zirela eta izenez bakarrik senide erakusteraino.
|
|
|
Ez nintzen lar gustura agertu Mallonaren bulegora. Eta
|
ez
gizona aurrez aurre izatearen beldur nintzelako, bulego haietara agertzea berez zelako samina baino. Gureek ebakuaturiko herri bakoitzak bere bulegoa zuen, eta zenbat bulego, ebakuaturiko beste hainbeste herri.
|
|
2004
|
|
|
Bizirik harrapatu eta beren batailoia nondik dabilen esateko eskatuko die. Antiaju Berde batailoiaren atzetik dabil,
|
ez
gizon bakan batzuen atzetik —zuzendu ninduen La Vachek. Berak ere bazekien logikaz pentsatzen.
|
|
2005
|
|
|
Bai, eta aurrerapauso guztiak ongi etorriak dira. Baina aldaketa hori emakumeok hala eskatu dugulako eman da,
|
ez
gizonek sistema osoari kritika sakona egin diotelako.
|
|
2006
|
|
|
Hala bada, esan egin niolarik udan hona etortzekoa nintzela etxeko telefonoa eman zidan. Egunotan hortxe jardun dut deika eta deika, eta hartu
|
ez
gizonak. Halako batean mail zaharretan begiratu dut eta, ene!
|
|
2007
|
|
|
Horrela burutu du Marx-ek berak, zientzia historikoaren izenean, ezaguna den zakarkeriazko borroka zakarra bere lagun eta burkide sozialista, utopikoen? aurka (h. d., sozialismoari arrazoi moralengatik esesten ziotenen aurka), sozialismoa (edo iraultza) historiaren beraren razionalitateak, logikak, ekarri behar omen duelako, eta
|
ez
gizon emakumeen ideia edo xede subjektibo humanitario Herder-en gisakoek663 Herder-en herri gogoarentzat fundamentala zen hura humanitatearen ideiaren barruan ulertzea; Hegel-ekin, eta zientziarekin, historiako, psikologiako, antropologiako kontzeptu positibo bat baino ez da izango.
|
|
|
Herder-ek ihardukitzen du, ez gozamen maliziati apur bat gabe(?), Kant liberal handiak bere Anthropologie n larregi enfatizatu dituela arraza eta kolorea. Eta berdin indignatua dago Kant-en esakuneari buruz, gizakiak nagusi bat ukan behar omen duela; «abereek behar dute nagusia,
|
ez
gizon emakumeek», osteratzen du berak; eta gaitzetsi egiten du Kant-en historiaren filosofia, horren arabera gizajendearen bizioak baitira, boterearen eta munduko baliabide eskasen nagusigoaren irrika, lehia eta gatazka sustatzen dutenak, eta halatan progresoa, korolarioarekin, espeziearen hobekuntzarako ezinbestekoa dela banakoen sufrimendua (doktrina bat hau, bere garapen aberatsena Hegel baitan erdiestera destinatua, eta beste era batean Spencer-en doktrina eboluzionistan eta darwinismo sozialaren xelebrekerietan).
|
|
|
Agian ezagutzen ez nuen Diputazioko funtzionario dotore eta gorbatadun bat izango zuten aita: koldarra bera, zalantzarik gabe,
|
ez
gizon ez otso, ez otso gizon. Erabaki nuen bazela nire zitroin doratuarekin hitz egiteko ordua, biok bakarrik eta bakarrik biok, beste inor gabe.
|
|
|
Ez zen gizon txarra, mozkortu aurretik eta mozkortu ondoren. Mozkortutakoan ez zen
|
ez
gizon ona, ez gizon txarra, ez zen gizona, basapiztia baizik. Behiek ere negar egiten zuten haren piura ikusita, ukuiluan lotarako etzaten zenean.
|
|
|
Ez zen gizon txarra, mozkortu aurretik eta mozkortu ondoren. Mozkortutakoan ez zen ez gizon ona,
|
ez
gizon txarra, ez zen gizona, basapiztia baizik. Behiek ere negar egiten zuten haren piura ikusita, ukuiluan lotarako etzaten zenean.
|
|
|
Beste oztopo bat da emakume gehienek familiako erantzukizunak beren gain hartzen dituztela. “Seme bat izateak etengabe murrizten du emakumeen enplegua, baina
|
ez
gizonena. Ondorioz, emakumeek karrera desordenatuagoak dituzte, laburragoak dira eta, ondorioz, gutxiago kobratzen dute”, dio dokumentuak.
|
|
|
Eta nik uste nuen orduan, eta pentsatzen dut gaur bertan ere, horrexegatik bakarrik onartzen eta maite zuela Ojak Orson. Ez gizon argia zelako,
|
ez
gizon dotorea edo aberatsa zelako, ez, ez zen horrelakorik batere edo, bederen, horrelako gauzengatik bakarrik ez behintzat. Izango zen Orson segur zelako bere buruaz, horrexegatik zuen maite senarra, eta gutxienekoa zen gizon handi hura benetan behar bestekoa ote zen edo ez zen.
|
|
|
Ez nintzen ederra, ez nintzen aberatsa, ez nintzen boteretsua. Noiztenka so bereziak gurutzatzen nituen baina zer da hori zerasatenak, aberrazio genetiko bat bainintzan,
|
ez
gizon ez emazte arras, ez jende bat hots, zerbait atipiko, Erikak bere sanotasun deblauaz lerrakeenez. Ez izaten saiatzen nintzen.
|
|
|
Banekien hein batetik aitzina jendeak aspertzen eta nardatzen nituela, zafla zein ostikoka neure inarrosteko gutizia biolentoa sortzen zitzaien, isila eta itxuraz lasaia nintzelako, apatia leporatzen baitzidaten, alabaina, bizitza hau gerla bat zela deiadarkatzen zuten beraien gaiztakeria eta enekiko mespretxu errazaren justifikatzeko, eta orobat Baionan Erikari nioenez, ez nintzen ederra, ez behintzat Nicole Kidman bezainbat. Orduan erabaki nuen,
|
ez
gizonek eta are gutxiago emazteek ez nindezaketela maita. Lagun bat bilatzeko ekina bertan behera laga eta hondar urteetan neure gustuko bizitza ideal bat eraman nuela iruditzen zitzaidala murmuratu nion Carmeni.
|
|
2008
|
|
|
Bizkarra hainbeste okertzea posible da bizkarrezurraren azpialdean zenbait ezaugarri berezi dituelako emakumearen gorputzak: batetik, bizkarra gerrialdetik okertzea eragiten duten ornoak hiru dira emakumeetan, eta bi besterik
|
ez
gizonetan; horri esker, okertzearen tentsioa azalera handiagoan banatzen da; eta, bestetik, orno horien arteko giltzadurak% 14 handiagoak dira emakumeetan, jasan beharreko indarrari hobeki eusteko.
|
|
|
–egin zuen oihu Squireak?. Beste iruzurti jasanezin horri dagokionez, esan beharra daukat bere portaera ez zaidala iruditzen
|
ez
gizon batena, ez itsasgizon batena eta ezta, inondik inora, ingeles batena ere!
|
|
|
–Adiskideak, beste zera horretaz jabetzeko etorri nauk ni hona, eta ez duk
|
ez
gizonik eta ez deabrurik niri hori galarazteko. Bizirik zegoen bitartean ez nian sekula Flinten beldurrik izan, eta, mila deabru!, aurre egingo zioat hilda dagoela.
|
|
|
Iaz euskara ikasten aritu ziren 36.384 ikasleen profila 35 urteko emakumezkoarena dela jakinarazi du Erkiziak. Izan ere, euskara ikasten ari direnen %69 emakumeak dira, eta %31 besterik
|
ez
gizonak. Ikasleen lanbideari dagokionez, denetarik dagoela adierazi du Erkiziak.
|
|
2009
|
|
|
Boterea gizonezkoen esku dago, baloratzen dena indarra da, botere ekonomikoa, eta boterea eremu guztietan. Ikuspegi hori zabaltzeak ekarriko luke ikustea horrek ez diola benetako indarrik ematen
|
ez
gizonari eta ez emakumeari. Gizonak sinesmen horietan oinarrituta lortu dezakeen indar sentsazioa azalekoa da.
|
|
|
Baina horrek ez du ukatzen, garai zehatz batzuetan badirela funtzio batzuk zuzenki lotura dutenak amaren funtzioarekin, eta beste batzuk aitaren funtzioarekin. Denbora tarte mugatu batean,
|
ez
gizona zarelako beti era batera eta emakumea zarelako beti bestera.
|
|
|
Eta non dago aitaren papera, aita dagoen kasuetan? Bateragarritasunaz ari garenean erantzukizun partekatuaz hitz egin genuke, baina gaur egunean bateragarritasun hitzak amaren lana eta haurrarekiko ardura bakarrik hartzen du,
|
ez
gizonena. Hitza gaizki erabili dugulako da.
|
|
|
Emakumea gaiztoagoa danik ez eban baieztuko, ezta ezergaitik be, Erramonek. Eta Petrak be
|
ez
gizona danik, nahi ta begi bat emon behar izan!
|
|
|
horiek guztiak bata bestearen ondoren Bitorianoren ukoak izan baitira. Emaitza da, gaur Bitorianok bere burua ez haur eta
|
ez
gizon ikusten duela (DGA, 7), bere buruaren karikatura bat (DGA, 8), mingarri eta minbera(, oskol gabeko arraultze?: DGA, 37;, gardalatzez/ egindako gizona?:
|
|
|
–Ez,
|
ez
gizona! Badu aurreko lanik hark.
|
|
|
ez erabat, ez dizut gezurrik esango, poloen arteko tirabirak hortxe izango baitituzu, zure nortasunaren ezaugarri diren neurrian; baina kontua ez da tirabirak edukitzea edo ez edukitzea, baizik eta burua tirabiren gainetik edukitzea, gutxieneko oreka bati eutsiz, eta hori bai, zin degizut lortuko duzula, baldin eta zuk ere behar bezala lan egiten baduzu. Mundu honetan ez baitago
|
ez
gizon eta ez emakume erabat osasuntsurik,% 100ean ez behinik behin. Beste ikuspuntu batetik, berriz, norbaitek esan zuen heriotzak sendatzen dituela gaitz guztiak, baina hori ez duzu nahi, ezta??
|
|
|
ezin senti zitekeela, beraz, abioi baten gainean giza abioi, zaldi baten gainean giza zaldi senti zitekeen bezala, Teofilo Maria, aita bezalaxe, gizon praktikoa baitzen, azken batean, lurra zuena bizileku eta lurra zerumuga, baita zaldiak airean eramaten zuenean ere, zaldiaren hankak, lurrera lotzen zutenak? bere bereak sentitzen baitzituen orduan ere, zaldi gainean giza zaldi, abioi gainean
|
ez
gizon ez abioi?
|
|
|
Eta automobiletik jaitsi, eta oinez itzultzeari ekin zion Tasiok, Teofilo Mariari amorrua nagusitzen zitzaion bitartean: Tasioren aurkakoa, bai, nola ausartu zen, izan ere, kostkatar ohi bat, Gaueko Adorazioko kidea ere bazena, Jainkoaren seigarren manamendu ezin garbiagoa hain era zitalean lohitzera?, zeren eta Jainkoak berak Paradisuan gizon eta emakume egin baitzituen eta
|
ez
gizon eta gizon?, baina baita bere buruaren aurkakoa ere, berak ere ezin baitzien bere sentimenduei uko egin, eta hantxe baitzuen heroi bat izateko aukera, beste ikuspuntu batetik, zergatik ezin zuen berak Tasio maitatu, Platonek eta beste filosofo handi batzuek mutil gazte lirainak maitatu zituzten bezala??, bere sentimenduen alde jarriz, aitaren eta familiaren aurka, baita gizarte osoaren aurka... bakar bakarrik bera eta berak maite zuèn gizona, biak bat eginik, munduaren kontra?
|
|
|
Amak luke jasan bere gorputz biluzia semearen eskuetan, hark belaki batekin igurtzi bitartean. Gaur Reginak egin dio eta Rikardok badaki ama lasaiago dagoela, nahiago duela emakume horrek egitea garbiketa bere semeak baino, eta
|
ez
gizona delako, bere semea delako baizik, bizitza osoa igaro du semeari erakusten ez dagoela ezer ama lurrera bota dezakeenik, ama burdinazkoa dela, eta lasai egon daitekeela, ama beti izango delako bertan, bere burdinazko besoekin bera defenditzeko. Mirenen burdinazko besoak herdoilduta daude dagoeneko eta semeari halakorik erakustea da min gehien ematen diona.
|
|
|
–Mestizaje prozesua azkeneraino eraman duen bakarra da Michael Jackson: jada ez da beltza, ez zuria, ez zaharra, ez gaztea; eta alde batetik, jada ez da
|
ez
gizon, ez emakume. Inork ezin zezakeen egiaz haren bizitza intimoa imajinatu; gizatasun arrunta gainditzeko bidea aurkitu zuen.
|
|
|
–Gaixo batzuk lotzeko daude, ez dizut ukatuko, eta horregatik ditugu lotuta, baina zu ez, eta behar bezala hitz egiten badugu, senda zaitezke... ez erabat, ez dizut gezurrik esango, poloen arteko tirabirak hortxe izango baitituzu, zure nortasunaren ezaugarri diren neurrian; baina kontua ez da tirabirak edukitzea edo ez edukitzea, baizik eta burua tirabiren gainetik edukitzea, gutxieneko oreka bati eutsiz, eta hori bai, zin degizut lortuko duzula, baldin eta zuk ere behar bezala lan egiten baduzu. Mundu honetan ez baitago
|
ez
gizon eta ez emakume erabat osasuntsurik,% 100ean ez behinik behin. Beste ikuspuntu batetik, berriz, norbaitek esan zuen heriotzak sendatzen dituela gaitz guztiak, baina hori ez duzu nahi, ezta...?
|
|
|
Eta automobiletik jaitsi, eta oinez itzultzeari ekin zion Tasiok, Teofilo Mariari amorrua nagusitzen zitzaion bitartean: Tasioren aurkakoa, bai –nola ausartu zen, izan ere, kostkatar ohi bat, Gaueko Adorazioko kidea ere bazena, Jainkoaren seigarren manamendu ezin garbiagoa hain era zitalean lohitzera?, zeren eta Jainkoak berak Paradisuan gizon eta emakume egin baitzituen eta
|
ez
gizon eta gizon–, baina baita bere buruaren aurkakoa ere, berak ere ezin baitzien bere sentimenduei uko egin, eta hantxe baitzuen heroi bat izateko aukera –beste ikuspuntu batetik, zergatik ezin zuen berak Tasio maitatu, Platonek eta beste filosofo handi batzuek mutil gazte lirainak maitatu zituzten bezala? –, bere sentimenduen alde jarriz, aitaren eta familiaren aurka, baita gizar... bakar bakarrik bera eta berak maite zuèn gizona, biak bat eginik, munduaren kontra...
|
|
|
gorputz bat, berea, eta beste gorputz bat, zaldiarena, bi forma zerikusirik ez zutenak, itxura batean, eta, halere, zaldiarengandik hain hurbil sentitu zen, non istantean nabaritu baitzuen ezen forma bakar batek hartzen zituela biak, zaldia eta zaldizkoa; Teofilo Mariak nekez jakin zezakeen adin hartan zer zen zentauro bat, baina halako zerbait sentitu zuen, ausaz, zaldia eta zaldizkoa ez zirela jada bata eta bestea –ez zirela, alegia, bakoitza bere aldetik eta bere bidetik–, baizik eta beste bat –beste norbait–, bi aldeak alde bateko egiten zituena eta bi bideak bide bereko; abioiarekin, baina, guztiz bestela gertatu zitzaion, hasieratik beretik igarri balu bezala ezen motorraren hotsak alde batetik zihoazkiola eta bihotzarenak bestetik, bertigoa labana bat balitz bezala, josi beharreko bi espazioak –abioiari zegokiona bata, eta gorputzari bestea– etengabe bereizten zituena: ...senti zitekeela, beraz, abioi baten gainean giza abioi, zaldi baten gainean giza zaldi senti zitekeen bezala, Teofilo Maria, aita bezalaxe, gizon praktikoa baitzen, azken batean, lurra zuena bizileku eta lurra zerumuga, baita zaldiak airean eramaten zuenean ere, zaldiaren hankak –lurrera lotzen zutenak– bere bereak sentitzen baitzituen orduan ere, zaldi gainean giza zaldi, abioi gainean
|
ez
gizon ez abioi...
|
|
|
" Beste emakume asko baino xarmangarriagoa", esan zuen bere baitan. Begira gelditu zitzaion, baina
|
ez
gizon maitemindu bat bezala, ezinezkoa zen?, halako paternalismo samur batez bezala baizik. Harentzat Daniel semea bezain inportantea zen Clara.
|
|
|
Eta hasteko ez nioke ez begirik ere botako bere amaren menian den gizon bateri. Horiek muttiko koskor baten beldurrak dire,
|
ez
gizon egin baten funtxak! Bai hortan arrazoin ematen zaitut.
|
|
|
Orain arte, esperiantzi hori lehena izandu da eta azkenekoa ere. Egia errateko, ez nau holako faltik egiten
|
ez
gizonik izaitea. Nahiagoa dut ez deus entsaiatzia eta ez berritz holako disgrazia izagutzea.
|
|
2010
|
|
|
Historiaren bidez erantzungo nizuke. Gauza asko kanpotik inposatu dizkigute;
|
ez
gizonek ez emakumeok erabaki gabe, esan nahi dut. Kasu horietan, gizartearen, ekonomiaren eta politikaren egitura aldaketak izan dira eragile.
|
|
|
emakumeak eta femeninoa dena gutxiestea gaur egungo espainiar literatur kritikan. Freixas ohartu zen bere obrak emakumeenekin alderatzen zituztela kritikariek, eta
|
ez
gizonenekin. Bere lanetan emakume protagonistak batere ez, asko ala gutxi izan, horiez galdetzen zioten kazetariek.
|
|
|
Tiro batek irendutako gizona nintzen ni:
|
ez
gizon bat, alegia, eta horrek bere arrasto sakona utzi zidan, bai nire izaeran eta bai nire jarreran ere. Gerrara joan nintzenean ere, soldaduen artean ez zegoen beste hizketagairik, potroak gora eta potroak behera, potroak munduko gauza bakarra balira bezala.
|
|
|
–Barkatzen dizut, Tasio, baina ez zaitut hemen gehiago ikusi nahi. Eta gogoratu hurrengorako, Jainkoak gizon eta emakume egin zituela paradisuan,
|
ez
gizon eta gizon?. –Ongi da.
|
|
|
Hori bai gizona. Ezkongai baldin badago, beste inorekin maitemindu ez delako izango da, Enara,
|
ez
gizon txarra delako. Jakingo bazenu zenbat maite ninduen!
|
|
|
Agurea maleta eta guzti sartu zen areto erraldoiko komun baztertuenean. Ez ziren lar arruntak
|
ez
gizona ez zama, baina Frankfurteko aireportuan era guztietako arraza, jendilaje eta fardelak ikus zitezkeen edozein ordutan, zein bere hegaldiaren zain. Gizon hura oso txikia zen, meharra, aurpegi beltzaran eta zimurrekoa, keinu seriokoa, eta lerro horizontal mehe batzuk bereiz zitezkeen haren azalean margotuta.
|
|
|
Liburu bi utzi zizkigun, lerrootan azaldu duguna, eta Larraundiko sendia nobela, 1968an argitaratu zena. Txori zaletasuna txikitatik zetorkion, eta 36ko gerlan preso emandako urte mingotsen ostetik etxera itzuli zenean, etzuen geiago izkillurik gura izan, ez txoririk
|
ez
gizonak iltzeko, txoriak goresten eta gizonak maitatzen bizi egunak eman baizik?.
|
|
|
Emakume eta neskengan du eragina, batez ere. Izan ere, askoz errazagoa da emakumeak izatea, eta
|
ez
gizonak edo haurrak, edateko uraren bila joatearen zama eraman behar dutenak. “Bost urte besterik ez dira 2015era iristeko; beraz, bultzada handia eman behar zaie saneamenduaren arloan egiten diren ahaleginei eta inbertsioei, Milurtekoko Garapen Helburuaren azken ebaluazioa egiten dugunean eragin eraginkorra izan dezagun”, adierazi zuen Robert Bos OMEko Ur, Saneamendu eta Higieneko koordinatzaileak.
|
|
|
Tiro batek irendutako gizona nintzen ni:
|
ez
gizon bat, alegia, eta horrek bere arrasto sakona utzi zidan, bai nire izaeran eta bai nire jarreran ere. Gerrara joan nintzenean ere, soldaduen artean ez zegoen beste hizketagairik, potroak gora eta potroak behera, potroak munduko gauza bakarra balira bezala.
|
|
|
" Barkatzen dizut, Tasio, baina ez zaitut hemen gehiago ikusi nahi. Eta gogoratu hurrengorako, Jainkoak gizon eta emakume egin zituela paradisuan,
|
ez
gizon eta gizon". " Ongi da.
|
|
|
–Bikotekide ia bakarra; besteak abenturatxoak izan dira, Sara Xian izan nuen arte. Ordutik bai ez dudala
|
ez
gizonik eta ez abenturarik ezagutu. Adin batetik aurrera emakumeontzat askoz zailagoa da bikotekidea aurkitzea eta seme alabarik baldin badugu, ezinezkoa.
|
|
|
–Kosmos hau, guztiontzat kosmos berbera den hau, ez zuen egin ez jainko jainkosa batek
|
ez
gizon batek, baizik eta beti izan da, da eta izango da neurriz sutzen eta neurriz itzaltzen den betiereko sua, hala ezarri zuen gure maisu Heraklito Efesokoak, guk defenditzen ditugun ideien sortzaileak, azaldu zuen batek hotsandiz.
|
|
|
batean zoriak daude eta bestean zorteak. Zeusengandik, tximistak jaurtitzen gozatzen baita, biak nahasturik jasotzen dituenak zorigaitzarekin egiten du topo batzuetan eta zorionarekin besteetan; baina zoriak baino jasotzen ez dituena lotsaizunez bizi da, gose larri batek jazarria lur jainkozkoaren gainean, eta batetik bestera doa ez jainko jainkosek
|
ez
gizonek ohoratua. Hala jainko jainkosek mesede handiak egin zizkioten Peleori jaio orduko:
|
|
|
—Ba, Platonek kontatzen du, Sinposiuma edo Oturuntza izeneko bere lan batean, gure mundua egin baino lehenago bazirela, Atlantida deritzan uharte batean, izaki batzuk,
|
ez
gizon ez emakume ez zirenak, edo gizon eta emakume batera, bi buru, lau beso eta lau hanka zituztenak. Hain eder eta indartsuak omen ziren izaki horiek, non jainkoen jelosia piztu zuten; eta, beraiei aurre egin ez ziezaieten, erdibitu egin omen zituzten izaki haiek, halako moldez non izaki bakoitzetik bi sortu ziren, buru bat, bi beso eta bi hanka zituztenak, erdiak gizonezkoak eta beste erdiak emakumeak.
|
|
2011
|
|
|
Hemen, emakume musulmanei buruz aitakeriaz jarduten gara ia beti, baina haiek oso argi daukate beren askapen bidea zein den, eta horretan ari dira.Nik ez diot beste emakume bati askatzeko zer egin behar duen esango, askatu egin nahi duela esaten badit babesa emango diot. Guk ezin diogu inori(
|
ez
gizonei ez emakumeei) bere askatasunerako bideak zein izan behar duen esan. Gure esperientzia partekatu dezakegu, hori bai, inori balio badio erabil dezan.
|
|
|
Don Erasmorekin konparaturik, oso bertzelakoa zen don Pablo maisua:
|
ez
gizon gaiztoa zelako, zeren oso bihotz onekoa baitzen, onegia?, baina irakaskuntza baino gauza garrantzitsuagoak zituelako bizitzan, hala nola lo egitea. Gizon hura, izan ere, noiznahi geratzen zen gelan zurrungaka, goiz arratsaldez hartzen zituèn pilula batzuen eraginagatik edo.
|
|
|
–Badakizu, gizonak?. Ez, ez dakit, eta halaxe adierazi diot,, ez daukazu eskubiderik gizon heterosexuala topiko txatxu horietara makurtzeko?, dena ezgauza izan zelako denbora biografikoa neurtzeko,, heroi publikoa ez da era berean heroi domestikoa izaten; gaizki aukeratu bazenuen zure errua da,
|
ez
gizon heterosexualarena?, sedukzioak, behin arrakasta lokalaren sabaia jotakoan, Oteizaren hutsaren teoria maila zerebralean garatzera beste ezertara ez du eraman, dirudienez. Senarrarekiko aldarrikatzen duena entregatu denaren onarpena izanik, zerbitzari darrai ziurrenik, kexati, obeditzen duenaren duintasun inpostatua den arranguraz.
|
|
|
giza bizitzaren tajugabea azaltzea. Ez munduari ta
|
ez
gizonari ez omen zaio nondik norakorik ikusten. Aurretik lillura gezurtia ta engañagarria, eta gero, lilluratik esnatutakoan, egia gordin eta ikaragarriakin topo egin bearra, eta ortik etsipena(.) Ba ote du tesis garbirik eleberri onek?
|
|
|
Gizonaren jakintza/ itsasoko uin bat bezelakoa/ bethi beko lurretan./ Nihork eztaki zein dan/ Ta suntzitzen da ikhusi banno lehen.// Ezereztik gathorrtza?/ ezer ezkera?/ ezerezerat gohaz/ zer da biziau/ gezurr bat baizik?/ Guztia gezurra da;/ dena irudia;/ eztagoz
|
ez
gizonik;/ ez arimarik;/ dena atzipea da (Krutwig, 1949).
|
|
|
Neu esnatzen ninduten beren negarrekin; ikusten nuen gure ama gajoa, nekatua, akitua, hogeita hamar urterekin zahartua, atseden une bat gabe, beti lanean, etxean, baratzean, haur bat gonatik zintzilik eta beste bat besoan zuela. Ez, ez, nik ez dut sekula nahi izan
|
ez
gizonik eta ez haurrik. Jainkoari eskerrak, orain eroso bizi naiz; lasai bizitzeko lain irabazten dut, neure baratzea daukat, neure etxetxoa, neure loreak, neure animaliak.
|
|
|
giza bizitzaren tajugabea azaltzea. Ez munduari ta
|
ez
gizonari ez omen zaio nondik norakorik ikusten. Aurretik lillura gezurtia ta engañagarria, eta gero, lilluratik esnatutakoan, egia gordin eta ikaragarriakin topo egin bearra, eta ortik etsipena[...] Ba ote du tesis garbirik eleberri onek?
|
|
|
Ni VI. Errepublikaren alde naiz! Erran nahi baita, Parlamentuari eman behar zaizkio bere dohainak eta botereak,
|
ez
gizon bati bakarrik.
|
|
|
Ez, ez, bestondo pixka bat daukat, zer gomendatzen didazu horretarako, zukuren bat edo? Kar, kar, kar, barre egin zuen Settimok,
|
ez
gizona, bestondoa kentzeko gauzarik hoberena chinotto Neri da, Coca Cola baino askoz hobea. Arrazoi duzu, esan zuen Giovannik eskuak burura eraman bitartean, emadazu chinotto bat.
|
|
|
Bazuen halako aura antzeko bat. Gaztetasuna baino
|
ez
gizon helduaren begietan. Oso litekeena zen, bai, baina Fontechak sinetsi nahi zuen itzaliko zen biologiaren berdetasun hutsala baino zerbait gehiago zela haren aureola.
|
|
2012
|
|
|
Gaizkile taldeak hil ote du? Hala bada, zergatik agertu dira neska hilaren aztarrenak baina
|
ez
gizonarenak. Bi erasoaldien gertalekuak berbera behar zuen izan.
|
|
|
Haren lehenengo iritzia izan zen, basatiak ezin izango zirela bizirik atera ihes egin zuten gauean jo zuen ekaitzetik, eta ziur aski itota hilko zirela, edo bestela hegoaldeko itsasertzetara bidaliak izango zirela, han zalantzarik gabe irentsiak izateko, hondoratu balira itoko zirela bezain ziur. Eta lehorrera onik iritsi balira egingo luketenari buruz, ez zekiela esan zidan; baina, bere iritziz, eraso egiteko moduarekin, zarata eta suarekin horrenbesteraino izutu zirenez gero, herritarrei trumoiek eta tximistek hil zituztela esango zietela, eta
|
ez
gizonak, eta aurrean agertu zitzaizkien biak, Ostiral eta neu, alegia, zeruko bi izpiritu zirela, edo haiek suntsitzera jaitsi ziren bi izpiritu amorratu, eta ez gizon armatuak. Hori haien hizkuntzan elkarri oihuka esaten ziotelako zekiela esan zidan; haientzat ezinezkoa baitzen, orduan ikusi zuten bezala, gizonezko batek sua jaurtikitzea, trumoiak bezala hitz egitea eta horren urrutitik hiltzea ia eskua altxatu gabe.
|
|
|
Haren lehenengo iritzia izan zen, basatiak ezin izango zirela bizirik atera ihes egin zuten gauean jo zuen ekaitzetik, eta ziur aski itota hilko zirela, edo bestela hegoaldeko itsasertzetara bidaliak izango zirela, han zalantzarik gabe irentsiak izateko, hondoratu balira itoko zirela bezain ziur. ...nik iritsi balira egingo luketenari buruz, ez zekiela esan zidan; baina, bere iritziz, eraso egiteko moduarekin, zarata eta suarekin horrenbesteraino izutu zirenez gero, herritarrei trumoiek eta tximistek hil zituztela esango zietela, eta ez gizonak, eta aurrean agertu zitzaizkien biak, Ostiral eta neu, alegia, zeruko bi izpiritu zirela, edo haiek suntsitzera jaitsi ziren bi izpiritu amorratu, eta
|
ez
gizon armatuak. Hori haien hizkuntzan elkarri oihuka esaten ziotelako zekiela esan zidan; haientzat ezinezkoa baitzen, orduan ikusi zuten bezala, gizonezko batek sua jaurtikitzea, trumoiak bezala hitz egitea eta horren urrutitik hiltzea ia eskua altxatu gabe.
|
|
|
Bizkar zabal askoa zuen, ahalegin handiegirik gabe altxatuko zituen hark apustuetako harriak. Harekin batera gizon moztaka bat etorri zen; sendoa izanagatik, ez zen
|
ez
gizon garaia, eta lehenengoaren lagunen bat izango zela pentsatu nuen. Bien arteko erronka giroa ikusirik, baina, hura ere harria jasotzera etorri zela konturatu nintzen.
|
|
|
Jotzeko prest. Amets uherretik iratzartu nintzenean, ez nuen
|
ez
gizonen ez zubitik zetorren emazte haren hatzik nehon sumatu. Ezezagunak izanagatik, eder liteke lagun proximoez amiñi bat gehiago axolatuko bagina.
|
|
|
Buru gabeko gorputz zibotearen beso ezarriz herritar bakoitxa eta horren baitako jeinua. Askatasun mota hori aberearena da,
|
ez
gizonari doakiona! Erran dizut, Alek, zehalopean bizi den jendetzearen baitan jeinua ahultzen dela bainan
|
|
2013
|
|
|
Aintzat hartzekoa da, jakina, geroagoko datarekin ageri direla beste lau izenburu Artzeren bibliografietan: Gizon handia da mundua, eta mundu ttikia gizona (Elkar, 1988); Mundua gizonarentzat egina da, baina
|
ez
gizona munduarentzat (Zubi Zubiri, 1998); XX. mendeko poesia kaierak (Susa, 2000); eta Oihana auhenka Gémissements de la fôret El lamento del bosque (Jazzle, 2001). Baina aurrenekoa, bigarrena eta laugarrena disko liburu txikiak dira, emanaldietan errezitatuko poemen bildumak, ez poema liburuak, edo poemarioak?
|
|
|
" Bortizkeria matxistaren aurka ari gara,
|
ez
gizonen aurka".
|
|
|
Guk dugu sinhesten ezen erran den liburu hautako hitza Iainkoaganikoa dela eta harenganik beraganik duela bere authoritatea eta
|
ez
gizonetarik. Eta nola hitz hura baita egia ororen regla, kontenitzen duelarik Iainkoaren zerbitzuko eta gure salbamendutako nezesario den guzia, diogu ezen?
|
|
|
Bennet anderea, zerbitzarien laguntzaz baliatuta, etorreraren albistea inork baino lehenago jakiteko moldatu zen, hartara ezinegon eta ondoez aldia ahalik eta luzeena izan zedin. Gonbidapena bidali arte pasatzen utzi beharreko egunak kontatzen zituen; esperantzarik
|
ez
gizona lehenago ikusteko. Baina Bingley jauna Hertfordshirera heldu eta hirugarren goizean, Bennet andereak zalditokira sartzen ikusi zuen bere jantzi gelako leihotik, eta zaldi gainean etxerantz etortzen.
|
|
|
Iluna zegoen jada eta bihar argitu arte ez dago Amilobiko alderdi arriskutsua miatzen hasterik. Amiltzean ez dute
|
ez
gizonak eta ez abereak oihurik edo garrasirik egin; ez da arrantzarik edo inolako orrorik entzun. Ematen du gizon elbarria eta aberea, biak ala biak, zain zeudela ama ezkilak jo arte edo atzetik joandakook hurbildu arte.
|
|
|
Sarriagoa zen aldamenetan, saihetsen inguruan. Bilo iluna zen, baina
|
ez
gizon batzuek bizkarrean izaten dutenaren antzera kizkur samarra, erabat lisoa baizik.
|
|
|
Begiratu zizkien Mendiburu eta Artaburu. Orain berean, antolatuko dugu hiriko launazkatze. Bidegurutze denetan poliziaren presentzia nahi dut, hemen, hemen eta hemen ere — eri goihenekin ematen zituen jo ttipi batzuk hiriko planean — Kasu,
|
ez
gizonik polizier soinekoekin baina denak jantzi zibilekin. Utziko ditugu beribil ofizialak komisaldegian eta hartuko ditugu ardurazko ibilgailuak.
|
|
|
Ixtebek berriz ikusi zuen hiltzailea baina
|
ez
gizona bakarrik, bere armako sutunpako ahoa ere. Azantz idor bat izan zen eta zuhaitzaren oskola zartatu zen Mendibururen buruaren goian, hurbil hurbil.
|
|
|
Ez du balio, ordea, ez bainaiz
|
ez
gizona ez zure semea.
|
|
|
Inoiz nire okerra, bada frogatzen, ez dut inoiz idatzi,
|
ez
gizonak maitatu!
|
|
2014
|
|
|
Nahi gabe etorri zaio sabel bete baten irudia, txitxiz beterikoa, eta haragiaren goseak esnatu du apur bat. ...jaisten lerratzen labaintzen da eta zakila jan nahi du, baina ez ahoarekin, bere aluarekin baino; horregatik sartzen du zakila bere barruan, bera gainean dagoela, eserita, eta olatuen mugimendu bakoitzarekin igartzen du nola doan bere alua zakila apurka jaten, murtxikatzen, irensten, eta bitartean bularrak laztantzen dizkio azpian dagoenari, lantzean behin titiburuei hozkada bat emanez; ez emakume
|
ez
gizon, edo biak batera den izaki horri.
|
|
|
Jesus begiesteko. 1 Ortodoxoa, Jesus aldiberean Jainko eta gizon zela, 2 Jesus, ez Jainko
|
eta
ez gizon, baizik mito bat dela12, eta 3. Jesus ezur aragizko gizona bai, bai, a gizona xoilki izan zela?. Villasante bera, zer esanik ez, lehenengo ikuskerakoa da, Renan hirugarrenekoa; horren arabera. Jesus hori, ezur aragizko gizon bat izan zan.
|
|
|
Harkaitza zurrunbilo baten erdi erdian zegoen, eta nahigabe handirik gabe egon zitekeen bertan, haizea ez baitzen handik biratzen. Zirimola haren bueltan, aldiz, ezin inola ere haizeari eutsi,
|
ez
gizonek, ezta zaldiek ere.
|
|
|
nahiz eta Siegfried, berez, emakume bat bilatzen ari zen, ez zuen gizon bat izango ez zela espero. Funtsean, emakume baten bila ari zen
|
ez
gizon bat izango ez zena, baizik etagizonaren osagarri simetriko bat izango zena, zeinarekin bikote orekatu eta esanguratsu bat sortu zuen; aurkitzen duena, ordea, gabezia/ gehiegikeria jasanezin bat da... Deskubritzen duena da esanahi bikoitzak betetzen ez duen gehiegikeria/ gabezia, alegia, emakumea eta gizona ez direla osagarriak, baizik eta asimetrikoak, ez dagoela yin yang orekarik; hitz batean, ez dagoela sexu harremanik.
|
|
|
Hor zaude, azken modako gimnasioan, pisu altxaldi bakoitzeko, lehoi tamainako indarra ez duen gizona ez dela
|
ez
gizon ez jainko delako leloa buruan dabilkizula.
|
|
|
Begira liburuaren bukaeran ateratzen diren gaiak: izarra, lorea, neska esperantxetan, emaztearen zahartzea(
|
ez
gizonena hauek egoten dira berde), udaberria, amatxiren eskuak, ni naiz, ezkontza, bataioa. Non dira Aljeriako gerla, pujadismoa, Pariserako emigrazioa?
|
|
|
Kasuak, ikusi bezala, ugariak izanik ere, baliteke Indiako Hijra eta Sadhinen kasua izatea bereziena, ez baitira
|
ez
gizon ez emakume. Indian, oraindik ere zutik dirauten izaki androgino eta hermafroditen inguruko mitoei esker, transgenerismo kasu batzuk txarto ikusiak egon arren, egundoko aniztasuna bizi da.
|
|
|
Eskolak ez gintuen horretarako prestatzen. Giza gorputza aztertzerakoan sexurik gabeko pertsonak aipatzen zizkiguten,
|
ez
gizon ez emakume.
|
|
|
Gerlarentzat alegia:
|
ez
gizonik, ez sosik. Espia aritzeaz eta traizioaz akusaturik, hamabi laguneko pelotoi batek fusilatu du Mariano Bethe, eguna argitzearekin.
|
|
|
Txerri nazkagarri baten tankerakoa eta
|
ez
gizon zintzoaren antzekoa.
|
|
2015
|
|
|
Aldamak eguneroko bizimodutik hartutako mezu soil batekin laburtu du: " Adibidez, etxeko lanak egin behar dituztenak pertsonak direla ikasi behar dute,
|
ez
gizon, ez emakume".
|
|
|
M. M. Mugimendu feministak egiten duen planteamendu bakoitzak denok mugitzera behartzen gaitu, inor ezin da geldirik geratu, ez emakume eta
|
ez
gizon.
|
|
|
baina
|
ez
gizon askorik, zeinekin profitatu.
|
|
|
ez naiz gehiago Hans ikustera itzuliko, erabakitzen ei zuen etsita. Gainerako lagun eta lankideek atsedenerako eta oporrerako hartzen zituzten egun berberak, atsekaberako hartzen zituen berak eta hala ez omen zegoen bizitzen asmatuko zuenik, ez emakume eta
|
ez
gizonik. Are eramanezinagoa zen berarentzat egoera, beti etxetik eta jaioterritik urrun ibili izateagatik, lagun gutxi geratzen baitzitzaizkion inguruan.
|
|
|
Horixe izan zen gizonaren sentimena, baita emakumearena ere: argazkilariak botoia sakatu eta makinak klik egin orduko elkarrengandik bereiztu beharrean egokituko zirela, eta bereizte hori betiko izango zela segur aski, mundu honetako aldia bukatu duen norbaitengandik bereiztea bezala, ez zutela gehiago elkarren berri izango,
|
ez
gizonak emakumearen eta haren alabaren berri, ez emakumeak gizonaren berri.
|
|
|
8 Ez dut esaten konparazioa denik, hauek sekula ez baitira izaten bete betekoak, egia dela baizik; biziaren eta pintatuaren artean den aldea dagoela batetik bestera, ez gehiago eta ez gutxiago. Izan ere, irudia bada, irudi bizia da;
|
ez
gizon hila, Kristo bizia baizik; eta gizona eta Jainkoa dela aditzera ematen du; ez hilobian zegoen bezalakoa, handik pizturik irten zen bezalakoa baizik; eta batzuetan halako handitasunez dator, non ez baita inor Jauna bera dela zalantzan jar dezakeenik, batez ere Jauna hartu ondoren; badakigu han dagoela, fedeak esaten digulako. Egonleku haren jaun jaun agertzen delarik, guztiz ezerezturik dirudi arimak eta bere burua Kristogan urtuz doala ikusten du.
|
|
|
Baina beste asko ez dira konturatzen zer gertatzen zaien, eta arazoa ez da nabaritzen, norbait ezagutu arte», zehaztu du Corbellak. «Batzuetan, emakume gazteak iristen dira kontsultara, eta azaltzen dute inoiz ez dutela sentitu inor,
|
ez
gizonik ez emakumerik», erantsi du. Sexu desirarik ezak emakumeen% 30i eragiten die, eta gizon helduen% 8tik% 10era.
|
|
|
Ni naiz transgenero bat, ni naiz lesbiana bat: ez emakume
|
ez
gizon, erdibidean dagoen gorputz bat. Maskulinitatearekiko lotura bat dut nik, trabestismorako joera...
|
|
|
Horregatik da hain garrantzitsua herri identitatea bestelako osagaiez betetzea, gure bandera nolakoa nahi dugun marraztea. Demokrazian, eskubideetan eta justizian sakontzea da bidea, azken batean, gure iruditerian herri erresistentziaren ikur den Amaiur emakumez (eta
|
ez
gizonez), prekarioz eta euskaldunez betetzea. •
|