|
2015
|
|
|
...egien Ametsek bertsotan eta zer zemaion Maialenek bertsoari; nola hark, artisau, harria apart zizelka zezakeen, baina zelan honek, kolpe lehorra emanda, krak, arrakala zezakeen guztia; urtetako tradizioa hautsiz bertso saio batera baino gehiagotara joan nintzenekoa (hori baino lehen Plazatik Gaztetxeetara baino ez, eta sinetsidazue, gehiago zen gaztetxeengatik plazengatik baino), harria arrakalatu
|
ez
ezik nagusiarenak ez bezalako tresnak baliatu nahi zituztenen saioetara, tresnok gutxienez auzitan jarri nahi zituztenenetara, non oro ziren emakumeak eta ez zen kasualitatea; ikasturtea itzultzaileen hitzaldiekin beharrean arrakalagilearen bi eskolarekin amaitu nuenekoa, Maialen ikusi bainuen diferituan udako ikastaroen irekiera ekitaldian, bataren eta bestearen arteko konnotazioetan galdu gabe,...
|
|
|
Zumarraga Urretxuko bertso eskolan 2003ko Martxoan Bertsoa zikloaren lehenengo edizioa antolatu zutenean hasi zen “modu serioan” materiala biltzen. Ordutik herriko ekintzetan
|
ez
ezik herritik kanpoko hainbat ekintzatan izan da lan horretan. “Testigantza jasotzea garrantzitsua begitandu zitzaidan eta horrek bultzatuta hasi nintzen bilketa lanetan”.
|
|
2016
|
|
|
Almengo bertso eskolaren sorreraz eta garai hartako kontuez aritu ziren Patxi Goikolea eta Juanito Akizu bertso eskolaren sortzaileak –Xanti Iparragirrerekin batera sortu zuten– eta ikasle izan zuten Jon Sarasua bertsolaria, Arizmendi ikastolako (Leintz Bailara) Basabeazpi gunean (Aretxabaleta). Garai hartako kontuez
|
ez
ezik, bertso zaharrak eta bertsolaritzari lotutako hamaika kontakizun kontatu zizkieten aurrez aurre zituzten haur hezkuntzako haurrei. Aurrerago, beste egun batean, bertso kantari eta kontu kontari jardun zuten Aitor Sarriegik eta Joanito Dorronsorok ere.
|
|
|
Lazkao Txiki printzearen planetakoak izan gabe, gure planetakoak diruditen errealitateak dira gehienak. Batzuetan, espazioan
|
ez
ezik, denboran zehar bidaiatu behar izan dut planeta horietara iristeko.
|
|
2017
|
|
|
67ko finalean epaimahaiko
|
ez
ezik aurkezle lanetan ere aritu zen Alfontso Irigoienek gordinago (edo gardenago) azaltzen du Lekuonak edo Etxezarretak baino: “PNVko batzuk, izenak ez itzazu jarri, posibilitatea ikusi zuten txapelketen ingurutik dirua lortzeko.
|
|
|
Plazan
|
ez
ezik, txapelketetan ere sekulako maila eman izan du beti Andoni Egañak. Aipagarriena, aldiro estrategia berriren bat eramaten zuela.
|
|
|
Sinetsi egin nion. Maitearen aurpegia
|
ez
ezik, Andoniren eskuak ere sentitu egin nituen, eta itsu hark ikusten ez zuena ikusarazi zidan. “Zuri eskerrak sinistu det ni gizon osoa naizela”.
|
|
|
Goizeko lauretan jaiki zen. Burua
|
ez
ezik gorputza ere entrenatu eta ohitu egin behar omen da, eta goizean baino saio hobeak egiten omen zituen iluntzetan, eta bere buruari goizeko hamaikak iluntzea zela sinetsarazi nahi izan zion. Egañak edonor harritzeko dohain bereziak ditu, baina baita Andonik ere.
|
|
2018
|
|
|
Rockaren belaunaldiarekin zalantza izan zuten ea bertsolaritzari eusteko gai izango ziren. Eta laster erakutsi zuten eusteko
|
ez
ezik bertsolaritza zabaltzeko, sakontzeko eta indartzeko gaitasuna ere bazutela. Emakume bertsolariek eta publikoko emakumeek, ziur aski, askoz gehiago egiteko potentziala dute.
|
|
|
Hari horrek jarraitu egiten du: 2005eko ikerketan sustraiak zeuden, eta orain areagotu
|
ez
ezik, nolabait frogatu egin da.
|
|
|
Urkamendiko baladen tradizioari jarraiki (Aphez Beltxa, Larralde Bordaxuri, Pierre Topet Etxahunen Luistto Irixibauren hil eresia…) Manex Etchepareren kantuak aitzina urrats bat direla ezin uka. Eta kontuan hartzen baditugu bertso-paperen inprimalekuak (Baiona, Miarritze, Orthez, Akize, Pau, Foix…) eta euskaraz
|
ez
ezik frantsesez ere idazten zituela konplaintak, gaiztaginen kontrako bere mezua ez zen mugatu Ipar Euskal Herrira soilik, Pirinioetako beste herrialdeetan ere barreiatu bide baitzen.
|
|
|
Nafarroan
|
ez
ezik Euskal Herri osoan ere aritu zen bertsotan; 1967 urtean Donostian jokatu zen Txapelketa Nagusiaren finalean parte hartu zuen, Xalbadorri lehenik txistu eta gero txalo egin zioten txapelketa ospetsu hartan. Ondoren, garai zailak etorri ziren bertsolaritzara, bereziki Nafarroan.
|
|
|
Duela dozena erdi bat urte, gainera, ez ginen hainbeste hor jarduten genuen euskal munduko lagunak, ezta aurkariak ere, eta oso ondo pasatu nuen bolada batez. Hitzaren beste jolastoki bat ere bazen, informazio iturri eta iritzi trukerako
|
ez
ezik. Wordker horri dagokionez, kontua da ingelesez sortu nuela lehenengo, eta ondoren gehitu nizkion berbagin, palabrador eta parolétarien.
|
|
|
Tarteka eduki biral samarren bat ere sareratu nuen, Boulevardeko askegunea eta nahiko laster Ondarroakoa puri purian zenean Beatlesen Imagine kantaren bertsio bat, adibidez, eta polemikaren bat ere bai. Horrek guztiak
|
ez
ezik, itxaroten dut baietz, neurri motzeko berbagintzan interes apur bat sortzeko gaitasuna ere badudala.
|
|
|
Instagram sorkuntzarako erabili izan dut, han hemen gogoak emanda egin ditudan argazkiei koplak jarriz. Eta Facebook orrialdea darabilt bertso kontuetarako, nire plazaz plazako ibiliaz
|
ez
ezik bertsolaritzari loturiko edukiak zabaltzeko, eta, horren baitan, joan zen udazkenean, txapelketaz ere jardun nuen apur bat.
|
|
|
Jaten ematen
|
ez
ezik, jaten ere parerik gabea behar zuen Mitxelenak. Ikaragarri gozatzen zuen asko eta ondo janda eta edanda.
|
|
|
Nafarroara oso maiz. Mitxelena eta Lexotik, berriz, bertso bikotea
|
ez
ezik apusturako idiarekin ere tratua bazuten. Lexotirena zen Mutxatxo izeneko idia eta Mitxelenak jartzen zuen apustuetarako dirua.
|
|
2019
|
|
|
Eta Rufinoren beste hainbat liburutan ere dasta eta goza daiteke haren euskara erraz, gozo, egoki eta zuzena. Asko zaintzen zituen egokitasuna eta zuzentasuna
|
ez
ezik, kohesioa eta koherentzia ere Rufinok bere idatzietan. Idazle trebea, benetan.
|
|
|
Horiei guztiei zor gatzaizkie eta horientzat guztientzat lan egiten dugu. Bateko eta besteko, denak asebetetzen saiatzen gara, bertsozale izaten jarrai dezaten, Txapelketari eusten dion euskarri sendoenetakoa
|
ez
ezik, bestelako bertso plazetan ere ahozkotasunaren tradizioaren zutaberik garrantzitsuena direlako. Zenbat aldiz entzun ote dugu Txapelketako saioetan:
|
|
|
Nerbioi ezkerraldean eta inguruetan, erdal gunea izaki, bertsolaritza indartzen ari da, hezkuntza arautuko klaseei eta bertso eskolei esker. Behinolako baserri tradizioko ahozko adierazpidea egunotan hiritartu
|
ez
ezik, erdal guneetaratu egin da Bizkaian, eta bi urtez behingo Txapelketa horren ispilu izatea gura dugu. Eginkizun latza, baina ez burutu ezina.
|
|
|
Iruzkin hau egin beharra dudalakoan, arestian nekazari giro euskalduneko Enbeitatarrak ekarri ditudan legez orrialdeotara, orain tokitxo bat egin nahi nieke Payatarrei. Guraso erdaldunak izan eta hiru seme alabak bertsolari izatea gaztelerak hain gogor astintzen duen ingurune batean, eurei
|
ez
ezik eskualdeko ALBEkide guztiei eskertu beharreko lorpena da. Horien ibilbidean ere Txapelketak eragina izan du, Xabi eta Fredi Bizkaiko txapel banaren jabe baitira.
|
|
|
Bat bateko plazak
|
ez
ezik, zorionez, bertsoa hainbat lekutara eraman dezakegu. Ipuinen mundua oso presente izan da beti nire bizitzan.
|
|
|
Saio politak eta barregarriak, Arabako bertso sarea indartuta, beste bertso ero batzuk ezagututa… dena aldekoa. Halako formatuak beharrezkoak dira bertso mundura zuzenean hurbiltzeko, mundu honetan berria den jendea (nire kasuan, adibidez) modu aktibo batean parte hartzera animatzeko, eta bertsoak botatzeko
|
ez
ezik, gaiak prestatzeko eta aurkezteko ere, edo bertsoak puntuatzeko, edo lehenengo saio batera joateko ere bai.
|
|
2020
|
|
|
Ez ziren deitzeko ordu normalak, baina ezta nire egoera emozionala ere. Orduan erakutsi zidan Andonik esaten eta entzuten
|
ez
ezik egoten ere badakiela.
|
|
|
Hemezortzi urterekin hasi zen esatari lanetan Euskadi Irratian, eta lau urte geroago eman zuen telebistarako jauzia. Hizkuntzaren beraren lanketa
|
ez
ezik, bertsoaren formarena muturreraino eramaten dakien bertsolaria da. Prentsan ere kolaboratzen du.
|
|
|
Euskal Herria Gaztela
|
ez
ezik
|
|
|
Mujikak sare bat osotua zuen garai batean. Bera
|
ez
ezik, andrea eta beste mutil bat ere ibiltzen ziren grabatzen herriz herri. Jaso bai, baina ematea kosta egiten zitzaion.
|
|
|
Bertsolaritza bidegurutzean zenbat aldiz egon den jakin nahi duenak, Antxoka Agirreren doktore tesira jo dezake. Azken hamarkaden analisia
|
ez
ezik azken 200 urteen errepasoa ere aurkitu daiteke bertan. Garaiak aldatu zirenero, bertsolaritza aldatu egin zen.
|
|
|
Eta bi gerra Karlisten bueltan gorpuztu zen ikur bat izanik, gerra horiek nazioarteko prentsan ere dezenteko oihartzuna izan zutenez, urretxuarraren oihartzuna nazioartera ere zabaldu zen. Hemengo egunkariek
|
ez
ezik, Espainiako, Frantziako, Argentinako edo Uruguaiko egunkarietan ere dozenaka testutan eman zen bere berri. The Times en ere argitaratu zen zerbait… Euskaldun gutxi egongo dira The Times en atera direnak.
|
|
|
Zavalak argi azaltzen du zergatik izan zuten bertsopaperek halako arrakasta gerra karlistetan, eta zergatik apenas 1936koan: «Gerra guztietan, tiroka
|
ez
ezik, propagandaren borroka ere egin beharra dago. Karlisten gerrate horren denboran, artean hemengo jendeak erdara gutxi zekien eta egunkaririk eta holakorik nekez sartuko zen euskal sukaldeetan.
|
|
|
Beraz, bat bateko bertsogintza iristen ez zen lekuetara ere iritsi ziren bertsopaperak. Errepertorioa
|
ez
ezik, “plaza” ere ugaldu eta zabaldu zuten.
|
|
|
Aldizkari horietako bertsoek, pixkana pixkana eta oharkabean, bertsopaperen lekua hartuz joan ziren; eta, lekua
|
ez
ezik, lekukoa ere bai, neurri batean. Eta hala, 1964tik aurrera, azken bertsopapera argitaratu ondoren, aldizkarietako bertsoak izango dira lehengo bertsopaperen jarraitzaile.
|
|
|
Ia etxetik jaso baitzuen bertsozaletasuna. Aita eta osaba bertsozaleak
|
ez
ezik, bertsotan egiten zutenak, eta izeba Luzia ere, amaren ahizpa, bertsoak idatzi eta kantatzen zituena. “Ez zen inoren zain egoten bertsoak kantatzeko.
|
|
|
Epai irizpideen gainean asko hitz egin eta idatzi izan da azken urteetan, onerako
|
ez
ezik baita txarrerako ere zenbaitetan. Saio baten amaieran entzule batek izan dezakeen pertzepzioa eta epaileek ondutako sailkapena ez dira sarritan bat etortzen, eta saihestezina izan ohi da eztabaidari bide ematea.
|
|
|
Bertsolari bakoitzak bere iragazki propiotik igaroarazten ditu gaiak, pertsonaiak eta bertso bilakaturiko iritziak, eta iragazki horrek asko dauka oraindik ere gizonezko edo emakumezkotik. Bide onetik goaz, baina oraindik ere urteak igaro dira bertsolaritzan
|
ez
ezik gizarteko bestelako alorretan benetako berdintasuna lortzeko, inoiz lortuko bada. Ea datorren urteko Euskal Herriko Txapelketa nagusian kristalezko sabai gehiago hausten jarraitzen dugun.
|
|
2021
|
|
|
Espero zena bezain etorri ederrarekin, noski. Bertsozale gutxi izango da Donostian, ezagutu
|
ez
ezik, euren lana miresten ez dutenak. Arrazoi bat gehiago gehitu dute:
|
|
|
Euskaldunen jatorrizko askatasuna eta genealogia esoterikoa eskaintzen ditu bertsolariaren kantuak eta zirkulu interesgarri bat ixten da, Xahok berak bere burua azti gisa
|
ez
ezik bardo bertsolari gisa ere aurkeztu izan baitu testu askotan.
|
|
|
zoritxarrak markatutako bizitza tragikoa, poetak barre eginez eta barre eginaraziz aurre egin ziona, baina begiradan tristura arrastoa utzi ziona. Testu polita da eta oso konpletoa, mitoa zirriborratu
|
ez
ezik nola gorpuzten ari den erakusten duena: tragediak prentsaren arreta nola piztu duen eta prentsak bertsolariaren oihartzuna nola biderkatu duen kontatzen du.
|
|
|
Bertsotan esandakoen nondik norakoak
|
ez
ezik, jendearen erreakzioak ere jasotzen ditu kazetariak. Entzutera bi mila lagun bildu omen ziren.
|
|
|
Galdera erretorikoa
|
ez
ezik bere hipotesia ere planteatzen du testuaren lehen partean:
|
|
|
Prentsa historikoak bertsolarien arrastoa
|
ez
ezik garaian garaiko eragileek bertsolarien inguruan irudikatu duten proiektuaren arrastoak ematen dizkigu, eta, zenbaitetan, harritu ere egiten gaituzte arrasto horiek, desgaraikoak diruditen ideiekin topo egitean.
|
|
|
Hainbat bertsolariri euren bizipenak kontatzeko eskatu genien. Bertsolariak ohituta daude eurenetik kantatzen eta diskurtsoak neurrikoak
|
ez
ezik, errimatuak ere egiten, baina iruditzen zitzaigun gai hauetaz ez dela hitz egiteko doinu egokirik aurkitzen. Pare bat orduko elkarrizketan sei bloketan bereizitako gidoia jorratu dugu.
|
|
|
askotan
|
ez
ezik
|
|
|
Gaurko
|
ez
ezik biharko
|
|
|
Erlijioak
|
ez
ezik, indar militarraren erabilerak ere baldintzatu du herri askoren historia [25] [26].
|
|
|
Alpeetako eskualdeetan
|
ez
ezik, Alemanian eta Austria Zaharrean ere zabal hedatu zen gstanzl inprobisatuak abestea, hala nola Bohemian eta Moravian. Hitz horiek guztiek adierazten dute forma gstanzlen ezaugarri bat dela:
|
|
2022
|
|
|
Eta akitanieraren desagerpen erabateko hori ere, ez dezagun ahaztu, oso erosoa zaio egileari, ez duena zertan denbora galdu, horrela, euskarazko bertsolaritzaren eta akitanierazko koblakaritzaren arteko desberdintasunak eta ñabardurak aletzen, ezta mundu mailako literatur hegemoniagatik estilo biek duten mendeetako lehiaz arduratzeko ere. Bertsolaritza, azken batean, guztiz bazterreko genero bat da eleberrian, batzuek ez dute kasik literaturatzat ere jotzen, eta horixe da fikzio honen alderdirik zirraragarrienetako bat, gure irakurle ikuspuntutik ukroniarenean
|
ez
ezik, genero postapokaliptikoan ere finkatzen duelako kasik.
|
|
|
Norbere esperientziagatik, momentuagatik, egoerarengatik, itsutzeraino liluratzen zaituen harribitxi garesti bat. Nire memoriak
|
ez
ezik, memoria historikoak ere jaso beharrekoa; bertsoa eta sentipena.
|
|
|
Inork esango du bertso kodean errekonozimendurako tartea adinakoa dagoela harridurarako. Edo, Andoni Egañaren hitzetan esateko, “jakina” ko bertsoak
|
ez
ezik “joño” koak ere entzuten direla, –zer da ateraldia, entzulea ustekabean harrapatzea ez bada? – Eta noski, bertsoen funtsezko alderdietako bat da sorpresa kolpea, baina sorpresa neurtu bat izan ohi da ia beti, balio eta sinesmen sistema partekatu baten baitan ematen den sorpresa –eta, beraz, kontsentsuaren beste forma bat– “Joño” eta “jakina.. entzuleak “joño! ” dioenean, “joño jakina! ” esaten du zinez.
|
|
|
Inork esango du harridurarako
|
ez
ezik konfrontaziorako tartea ere eskaintzen duela bertsolaritzak. Eta noski:
|
|
|
“Herriarekin ez duk jolasten”, bota dio apaiz lagun batek Lekuonari. Epaileak
|
ez
ezik, txapelketa sistema bera geratu da auzitan, asko eta asko egun hartan bertan ohartu diren bezala. Euskaltzaindiak halakoak antolatzeari utziko dio puska luze baterako.
|
|
|
Apaiz haiek ez ziren mugatu txapelketa antolatzera. Auzoz auzo ere ibili ziren gazteak animatzen; eta animatu
|
ez
ezik, prestatu ere egin zituzten, herriaren erdigunean bizi zirenak behintzat, Joxe Mari Lertxundik dioenez:
|
|
|
Gerora, bederatziko bakar bat
|
ez
ezik, bertsoaldi osoa, hiru bertso, bota izan dituzte bertsolariek txapelketan. Eta norberak hala nahita, ez derrigorrez.
|
|
|
1986, 1989 eta 2009an. Bertsotan
|
ez
ezik, literaturgintzan ere aritu izan da, eta egun, Berria egunkarian zutabea idazten du egunero.
|
|
|
Hurrengo mendean Udarregi jaio zen Artikula Aundi ederra suntsitu zuten bezala autobidearen probetxuz. Aitarik ez, amak eta aitona amonek hazi zuten Bettiri, katixima eta eskola
|
ez
ezik kultura ere emanez: kantuak, ipuinak, ahozkotasuna.
|
|
|
Norgehiagoka horietako baten berri ematen du ondoren Zavalak, Jose Manterolaren eskutik. Hau, norgehiagoken antolatzaile
|
ez
ezik, horien kronista ere izan zen eta.
|
|
|
Ordu arte, jolasean ibili ziren bertsotan, nahiz eta handi samarrak esan elkarri. Orduan, jolasa joko bihurtuta –dirua
|
ez
ezik, izena ere jokoan–, betiko haserretu ziren.
|
|
|
Chamforten ustez, Etxebarriazarragak adierazitakoak, edozein bertso saio edo jarduera artistikoren helburu
|
ez
ezik, giza bizitzarena ere izan behar luke, etikaren muina baita. Chamfortek, hitzez hitz:
|
|
|
Estitxuk probokaziotik eta ausardiatik jarraitu zion Maialeni, eta konexio berezia sortu zen bertsolarien artean
|
ez
ezik bertsolari eta entzuleen artean ere. Une horretan ez zen purua izan piztu zen bakarra.
|
|
2023
|
|
|
Sekulako korte ona eman zidan, txapelari buruz, zehazki txapel zikiratuari buruz; alegia, txapelak txortena galtzen duenean, zikiratuta geratzen dela, eta ez duela ezertarako balio. Lazkao Txiki, bertsotan
|
ez
ezik, maisua zen hizketan, filosofatzen.
|
|
|
LHn behintzat irakasleentzako materiala bazegoan. Gerora etorri zituan Bertso Galaxia eta idatzizko materiala
|
ez
ezik doinuak eta bertso grabatuak ere bai. Bertso historikoak eta zein zeinena zen eta abar.
|
|
|
Batzuen begietan, garai loriatsu batean bakarrik existitzen ziren (maisu paregabeekin [14] eta kalitate handiko bertsoaldiekin), batez ere Santa du Niolun [15], publikoak parte hartu
|
ez
ezik, lanak buruz ikasi eta zabaldu zituelako [16]. Horrela, bere iraganaren itzalean garatu bide da, bere bi funtzio nagusiak, katartikoak eta ludikoak [17], landa munduaren gainbeherarekin desagertu baitziren.
|
|
|
Esaterako, erromantikoen ereduari jarraiki, bilketarako deia egitean: “Erbestearrak berak ematen digute biderik aski, geren jostaketak itzkribuz aundizkatzeko
|
ez
ezik, biotzez ongitxo maitaturik, naierara gozatzen ditugula, gordakaiatzeko ere” (1990: 147).
|
|
|
[2] Altzibarrek seinalatzen du Humbolden balizko eragin hori: “Humboldtek
|
ez
ezik, Astarloak eta Mogelek euskal herri kulturako emaitzak (herri literatura deitzen dena) aintzat hartu zituzten. Herri kultur formen zaletasuna Herdergandik zetorkiokeen Humboldti.
|
|
|
155). Biek antzeko fisikoa dute, biak gipuzkoarrak dira, biak gazteak, biak gerlan ohoreak irabazitakoak eta biak, Xahoren hitzetan, inprobisatzaile
|
ez
ezik kantari bikainak.
|
|
|
Lehenak
|
ez
ezik, ezberdinenak ere izan ziren Abadiaren Lore Jokoak. Erdi Aroko aurrekariari lotuz gainerako guztiak poesia idatziaren lehiaketa gisa planteatu ziren bitartean, Abadiak ikuspegi zabalago bat ezarri zuen:
|
|
|
La Renaxensa k galegoz idatzi zuen urretxuarraz eta La Ilustració Catalana k, katalanez. Espainiako egunkari handietan
|
ez
ezik Las Baleares, El Isleño, El Eco de Santiago edo El Guadalete bezalako argitalpen periferikoetan ere irakur zitezkeen bertsolariaren gorabeherak. Frantzian, Revue des Pyrénées et de la France Meridionale, Le Journal des Débats politiques et littéraires, Le Gaulois eta beste hainbat interesatu ziren gaiaz.
|
|
|
Lore Jokoen gailurrak, bada. frontoitik antzokira
|
ez
ezik aipamen soiletik kronikara ere eramango du bat bateko bertsolaritza, eta gailur honetan, bai antzokietan eta baita kroniketan ere Pedro Jose Elizegi Pello Errota() ageri da nagusi. 70eko hamarkadaren bukaeratik Juan Jose Alkain Udarregi() usurbildarrarekin edo Jose Bernardo Otaño() zizurkildarrarekin, bikote eginaz, saio gehienetan protagonista izango da eta baita garaile ere gehienetan.
|
|
|
Edo entzule edo irakurlearen gustu ona
|
ez
ezik moralitatea ere erasotzen ei dute:
|
|
|
Urruntze horretan, hizkuntzaren garbitasuna
|
ez
ezik garbitasun morala ere baliatu zen distantziak markatzeko: beti desordutan, mozkorkerian eta barrabaskeriatan zebilen bertsolaria bezalako figura subalterno bat ezin omen zen eredu izan egin nahi zen Pizkunde kulturalerako.
|
|
|
Erromantizismoak egindako kultura popularraren bilketarako deiaren oihartzuna XIX. mende hasieran Iztuetarengana iritsia zen: “Erbestearrak berak ematen digute biderik aski, geren jostaketak itzkribuz aundizkatzeko
|
ez
ezik, biotzez ongitxo maitaturik, naierara gozatzen ditugula, gordakaiatzeko ere […] ” (1990: 147).
|
|
|
bizarpeak iradokitzen duen lepalde tinkoa, bisaia harmoniatsuko begirasun noblea, eta, batez ere, beso zuztar gihartsu horietakoak, gehienek bizi osoko eskulan gogorraren ondotik soilik forja ditzaketenak, zenbaitek –eta Bilintxek susmatzen du Iparragirre bigarren klase horretakoa dela– berez berez dakartzatenak. Kantua
|
ez
ezik, gorputz atal oro du egoki hornitua Urretxuko bardoak. Edonork esango luke, Gipuzkoako batailoian zebilela, larri zauriturik birritan bizia galtzear egon zenik:
|
|
|
Zortziko txikian Alaiak eta Oihanak egin zuten bertsoaldiak ere izan zuen zera horretatik. Ganbarakoetara jota, Mirenen hiru bertsoak onak
|
ez
ezik originalak ere badira, gaiari heltzeko espero bako moduagatik. Bera ere, Agin bezala, ederto moldatu zen arriskuaren eta indargunearen artean.
|
|
|
Hori baita bestea: ganbarako atea musikariei
|
ez
ezik, bestelako arte diziplinei irekitzea. Bertsolarien jite estatikoa auzitan jartzeko modu bat litzateke, entzumenaz gaindi beste zentzuak ere elikatuko lituzkeen proposamena.
|
|
|
Zenbat irauten du bertsoaldi batek? Erretzaile eta maskuri txikikoek
|
ez
ezik, besteok ere zalantzan jarri dugu Txapelketa honetan, zeren, lehen fasean, saioak larunbat eta igande izan ziren fasean, asteburu bereko saio banatan egokitu ziren Jone eta Imanol Uria neba arrebak. Bada, ganbarako lana Jonek hasi zuen Donostian eta Lizarran eman zion jarraipena Imanolek, gai serioari umore zertzeladak emanez.
|