|
2004
|
|
|
Hortik joateak ez dio konponbiderik ekartzen euskarari. Gero, etorkizuneko
|
euskarazko
komunikazio esparrua interesatzen zaigu, ez elebidun abertzalea. Berak (prentsa elebidunak) erabaki behar du zer egin eta zer soluzio bilatu.
|
|
2009
|
|
|
Horren inbidiaz, interesgarria iruditu zitzaidan euskarazko komunikazioan gabiltzanon artean talde bat sortzea. Askotan hitz egiten dugu
|
euskarazko
komunikazio esparruaz. Hau esperimentu bat da, ea zer edo zer ateratzen den hortik.
|
|
2013
|
|
|
Testuinguru konplexu eta, era berean, ireki horretan gaudela, inork pentsatu al du badela
|
euskarazko
komunikazio esparru bat atoi-ontzi bila dagoena?
|
|
|
Inork pentsatu al du badela sinergia potentzial interesgarri bat
|
euskarazko
komunikazio esparruaren baitan agian, handiago bezeroen eta langileen artean, enpresen artean baino?
|
|
|
«EITBko murrizketek modu garrantzitsuan eragingo dute sektorean, eta baldintzak txartzeko tentazioa egon daiteke», azaldu du Azpillagak. Jon Sarasua Mondragon Unibertsitateko irakasleak
|
euskarazko
komunikazio esparrua deritzona antolatzearen garrantziaz idatzi du. Euskarazko telebistari buruzko politika publikoak eta estrategia sozialak berritzeko premiatik abiatuta, gogoetarako gaiak aurkeztu ditu.
|
|
2015
|
|
|
Kontuak kontu, eta 1976az geroztik igaro den mende laurden pasatxoan,
|
euskarazko
komunikazio esparrua gogoan dugula, zeintzuk lorpen azpimarratuko lituzkete eurek. Zeintzuk dira aurrera begira eman beharreko jauzi kualitatiboak?
|
|
|
Dena dela, azken 25 urteotako jardunari erreparatuta, zera ondoriozta daiteke:
|
euskarazko
komunikazio esparrua eratzeko bidea ez da gaur egun dauden hedabide elebidun diglosikoak euskalduntzea, euskara hutsez dauden hedabideak eurak sendotzea edota berriak (euskaraz edo nagusiki euskaraz, prefosta) sortzea baizik. Ezen hedabide diglosikoek azken 25 urteetan jokatu duten moduan jokatu badute, ez baitago arrazoirik bat batean inertziak eta pilaturiko ajeak astindu eta bestemoduz jokatzen has daitezkeela pentsatzeko (eta oso bestemoduz jokatu lukete gainera).
|
|
|
Hortaz, itaun hau erantzutea dagokigu guri orain: Le Journalen jaiotzarekin, esparru publiko hori euskaratu eta lehendik zeuden euskal hedabideekin batera
|
euskarazko
komunikazio esparru bat sortzeko hautua egin zen, euskara komunikazio hizkuntza, mintzaira bizia dela frogatze aldera, ala, oharkabean bada ere, egoera diglosikoa zurkaiztera bideratu ziren indarrak?
|
|
|
batzuek ez dute euskararik ikasiko, besteak ez dira euskaraz alfabetatuko, euskararen esparru sinbolikoaren trinkotzeari ateak itxita. Zer esanik ez
|
euskarazko
komunikazio esparru autozentratu baten faltak arestian ikusi ditugun motibazioeta erabilera defizitetan zerikusi zuzena daukala, eta baita prentsa elebidun diglosikoak berak ere, euskararentzat kale itsua den sasi alternatiba baterantz bideratzen dituelako indarrak.
|
|
|
Euskarak bere esparru sinbolikoa trinkotuko badu, urratu beharreko bideetako bat
|
euskarazko
komunikazio esparru autozentratua eratzea dela uste dugu. Euskarazko komunikazio esparru etiketaren atzean guztiok dakigu zer dagoen.
|
|
|
Goiena Komunikazio Zerbitzuak kooperatibaren adibidea, aldiz,
|
euskarazko
komunikazio esparru autozentratuaren eredu dela iruditzen zaigu; kooperatiba horrek, bailarako udal zein euskara elkarteekin izaniko elkarlana tarteko, bere kargu dauka Goienkaria eskualde astekariaren (hiru edizio ditu) eta irrati eta telebista banaren kudeaketa; horrez gain, Interneten ere sartuta dago, sustatu.com, goiena.net eta e debagoiena proiektuei esker, eta 40 behargin baino gehiago bil... Inorena kopiatzen jardun beharrean, euskaratik sorturiko eta bailarako errealitateari egokituriko komunikazio esparrua eratzen asmatu dute, edo bide horretan dira be hintzat.
|
|
|
Haatik, lehendik euskaraz irakurtzeko ohitura gutxi baldin badago, 160 logikak berak diosku, goraki esan ere, euskarazko kazetak indartu eta txukuntzen saiatu beharrean frantsesez izkiriatzeari lotuz gero, sekula santan ez dela euskaraz irakurtzeko ohiturarik sortuko eta jendea kazeta frantses hiztunetan bazkatuko dela aurrerantzean ere. Gakoa, beraz,
|
euskarazko
komunikazio esparru erakargarri eta kalitatezkoa eraikitzean datza. Behin hona iritsita, argigarri ditugu Erramun Baxoken eleak.
|
|
|
11 Esan dezagun berriro: mundu globalizatu honetan osasuntsu iraungo badu, hil edo biziko du euskal hizkuntza komunitateak
|
euskarazko
komunikazio esparrua osatzea; eta esparru horrek euskara hutsezkoa behar du izan, eta hizkuntza funtzio guztiak bere baitan hartuko dituen zirkuitu osoa eduki behar du oinarrian.
|
|
|
Hara: logikak berak argi eta garbi erakusten du
|
euskarazko
komunikazio esparrua euskarazko hedabideak indartuta sendotzen dela, eta ez hedabide elebidun diglosikoak sortuta/ sustatuta. Hitzak hizpidea ekarrita, hara zertzuk esan zizkien Emile Larrek, artean Herria astekariko kudeatzaile nagusi zela, Argiako kazetariei, haiek euskal prentsaren mendeurrenaren kariaz dosierra prestatu behar zutela eta galdezka joan zitzaizkionean (Argia, 1988:
|
|
|
Haatik, aniztasun horrek komunikazioaren aro honetan iraungo badu eta hizkuntza inbaditzaileen mesedetan izanen litzatekeen uniformizazio prozesurantz lerratuko ez bada, tokian tokiko kultura eta hizkuntzak oinarri eta abiaburu izango dituzten komunikazio esparruak eratu behar dira lehenbailehen. Euskaldunoi dagokigunez, pertsona eleaniztunez osaturiko gizarte batean, 190
|
euskarazko
komunikazio esparru zabal eta erakargarria ontzea da gaur egun gure hizkuntzaren premiarik behinena, globalizazioaren atakatik onik aterako bada.191
|
|
|
17 Ezaugarri horiek lituzkeen
|
euskarazko
komunikazio esparrua eraikitzera bideratu beharrean, prentsa elebidun diglosikoa zurkaiztera bideratzen den ahalegin oro, euskal komunikazio esparruaren eraikuntza oztopatzen ari da, zeharka bada ere.192 Eta kontua ez da inoren aurka jotzea, trinkotu beharreko kalitatezko komunikazio esparru baten alde egitea baizik; beraz, eta honenbestez lan honen ondorio nagusira ailegatu gara, lingua vasca os...
|
|
|
Dena dela, ez dezagun ahantz erabateko subiranotasuna edo bestelako Europa edo dena delakoa eduki arte zain egon beharrean, hizkuntza komunitate bakoitzak gauza dezente egin ditzakeela hemen eta orain ere. Gurean, zereginetan estrategikoenetakoa
|
euskarazko
komunikazio esparrua trinkotzea da. Filosofia horri jarraiki proposatzen du lan honek autozentramenduaren kontua:
|
|
|
Harria badabil, beraz, baina iragan urteetako joera eta ajeen, eta, batez ere, indar harremanen desorekaren eraginez, goroldio ugari dauka erantsita:
|
euskarazko
komunikazio esparrua sendotzen ari da egunez egun, baina, hala ere, txikia, ahula, hauskorra da inguruko erraldoien aldamenean. Eta, okerrena, apika, ez dago behar bezala egituratua.
|
|
|
Nola Hitz hala Zabal Ipar Euskal Herrian
|
euskarazko
komunikazio esparru bat indartzeko ahaleginaren ondorio dira. Ahalegin horren fruituak, ordea, ez zuen espero zen emaitzarik eman, beste kazeta asko eta askok komunikazio esparru elebidun diglosikoaren aldeko apustua egin zuelako.
|
|
|
Adostasuna eta onarpena dira ikus entzuleriaren monetaren gakoak, ez zehaztasun gradua.Bestela esanda, ikus entzuleriaren neurketarako industria metodologikoek adostasuna dutehelburu, ez ikus entzuleriaren ezagutza sakona. Ikus entzuleriaren ikerketak eta bertatikeratorritako ezagutzak komunikabideen ekosistemako eragileen onarpena behar du, merkatuanjarduteko, baita
|
euskarazko
komunikazioaren esparruan ere. Euskarazko komunikabideensektoreak, sektore publikoak, iragarleek, ikus entzuleek eta bestelako gizarte eragileek onartukoduten euskal audimetria sistemetan ikertzea eta inbertitzea estrategikoa da.
|
|
2016
|
|
|
– «Jadanik
|
euskarazko
komunikazio esparruan 1.000 langiletik oso gora ari garela kontuan hartuta, ohiko kultur ikuspegitik atera eta berezko ekonomi esparru gisa hartu genuke gure sektorea, beste sektoreen moduan (automozioa, burdingintza?).» (J.M. Irazusta, ap. Eusko Jaurlaritza 2008a, 193).
|