|
2008
|
|
|
Are gutxiago pediatriaren eremuan, non azken urteotan, bai pediatrek nola Administrazioak esfortzu handia egin duten euskarazko osasun arreta egia bihur dadin. Egia esan, asko dira kontsultan
|
euskaraz
lan egiten duten pediatrak, nahiz eta 2.hizkuntza eskakizuna lortu ez duten, euskaldun zahar ez alfabetatuak direlako batzuk eta euskara ikasten aritu arren, azterketa gainditu ez dutelako beste batzuk. 2 hizkuntza eskakizuna egiaztatzeko azken deialdian, aurkeztu zirenetatik %7k bakarrik lortu zuten, eta horrek hausnarketa behar du.
|
|
|
Balentziagak gustura hartu du telebistan
|
euskaraz
lan egiteko egin dioten proposamena. «Oso gustura jaso dut eskaintza.
|
|
2009
|
|
|
Euskal Herriko sindikatuen izenean, ongi etorri
|
euskaraz
lan egiteko hautua egin dugunon herrira!. Zazpi sindikatu elkartu dira, aurtengo Korrikarekin eta ekimen horren aldarrikapenekin bat egiten dutela adierazteko.
|
|
|
Arte eszenikoen esparru zabalean
|
euskaraz
lan egiten dutenen topagune bihurtuko da Aulesti (Bizkaia), heldu den astean. ADEL Arte Drama Euskal Laborategia antolatu du Ander Lipusek gidaturiko Antzerkiola Imaginarioa taldeak, laugarren urtez.
|
|
|
Behatokia: . Oztopoak jartzen zaizkie
|
euskaraz
lan egin nahi duten udalei?
|
|
|
Horrez gain, administrazioen arteko harremanetan Paul Bilbao Behatokiko zuzendariak esan duenez, 60 espediente inguru bideratu dituzte, eta, horietatik gehien gehienak
|
euskaraz
lan egiteko eskubideen urratzeen ingurukoak izan dira, oztopoak jartzen zaizkie euskaraz lan egin nahi duten udalei? .
|
|
|
Horrez gain, administrazioen arteko harremanetan Paul Bilbao Behatokiko zuzendariak esan duenez, 60 espediente inguru bideratu dituzte, eta, horietatik gehien gehienak euskaraz lan egiteko eskubideen urratzeen ingurukoak izan dira, oztopoak jartzen zaizkie
|
euskaraz
lan egin nahi duten udalei? .
|
|
|
Berdeek esan dute aniztasunaren izenean parte hartzeko, eta LAB sindikatuak lan munduan ere euskarak ukan behar duen lekua azpimarratzeko: . Publikoan nahiz pribatuan, langileek
|
euskaraz
lan egiteko aukera ukan behar dutelako?.
|
|
|
Eskubide pertsonalaren bidez, euskal hiztunek Euskal Herri osoan
|
euskaraz
lan egin eta bizi ahal izateko euskal ingurua bermaturik izan behar dute, bizitza sozialaren alor guztietan, euskarazko harremanak eta komunikazioak garatzeko, erosotasun osoz eta eragozpenik gabe. Lurraldetasun printzipioa, berriz, bitarteko juridikoa da munduko herritarren hizkuntza ezberdinak beren lurraldeetan babesteko eta hizkuntz eskubideen urratzea gainditzeko.
|
|
|
Zuk
|
euskaraz
lan egin ohi duzu; zein hizkuntzatan ekoitzi duzue?
|
|
2010
|
|
|
Lan munduan (hasta) penetan gaude. Jaurlaritzan bertan ametsa da oraindik
|
euskaraz
lan egiteko aukera gehienentzat, lehendakariarekin eta gobernukide gehienekin euskaraz aritzea bezalaxe.
|
|
2011
|
|
|
Inon ez.Badakit zientzialari euskaldunak ez direla guztiz konforme egongo aurreko esaldiarekin. Badakit zientzian
|
euskaraz
lan egitea ez dela erraza, ez dagoela gauza handirik, baina dagoen gutxi hori Euskal Herriko Unibertsitatean dago.Gure kasuan aldiz, artearen ikerketarik ez dago, ez EHUn ez beste inon. Badakit zaila dela, badakit erakundeek (unibertsitatea barne) ez dutela laguntzen, unibertsitateko irakasleen ibilbide funtzionarialean euskarak ez duela garrantzi handirik, lan bikoitza dela euskaraz argitaratu nahi izatea edo ikerketa taldeak osatzea, tesinak eta tesiak euskaraz egitea ia ezinezkoa dela; hala ere, askotan pentsatzen dut geure buruetan dagoela oztoporik handiena.Egun hauetan Paisaia Kritikoak.
|
|
|
Alde batetik, ez dagoelako euskaraz hitz egingo duen hizlaririk, eta, bestetik, hitz egitera gonbidatutako artista euskaldunek gaztelaniaz hitz egingo dutelako.Askotan euskaldunok ditugun mugak geure buruetan daude eta ez zaigu bururatu ere egiten arteari buruzko goi mailako hitzaldia (hau da, dibulgaziorako ez dena) euskaraz izan daitekeenik. Antolatzailea EHUko lau irakaslez osatutako ikerketa taldea izanda, lau irakasle horietatik hiru
|
euskaraz
lan egiteko kontratatuta egonda eta besteak, nahiz eta euskaraz ez hitz egin ulertzen duela jakinda, harrigarria da horrelako txikikeriatan ez erreparatzea.Unibertsitateko irakasle baten zereginen artean, eskolak emateaz gainera, ikerketa dago. Hala ere, gutako askok euskara eskoletara mugatzen dela pentsatzen dugu (oinarrizko zikloetan gainera) edo beste erremediorik ez daukagu.
|
|
|
Bai Euskarari Ziurtagiria urrats biziak ematen ari den bezala, gizarte honetako partaide guztiak ere urrats biziak ematera gonbidatu nahi ditut: arduradun politiko guztiak (agintean egon, zein egon ez), enpresak, establezimenduak eta era guztietako entitateak, sindikatuak eta, noski, hizkuntza komunitatea osatzen duten pertsonak.Euskaraz bizi nahi duten pertsona guztiei aukerak eta erraztasunak eman behar zaizkie;
|
euskaraz
lan egin nahi duten enpresa eta pertsonei bidea eman behar zaie eta euskaraz erosi nahi dugunoi erraztasunak eman behar zaizkigu. Nola egin daiteke hori?
|
|
2013
|
|
|
Horri aurre egiteko, «liburu denden sare guztia pikutara joan aurretik», sektoreak batu eta ekimen partekatu bat bultzatu lukeela dio Donostiako Hontza dendakoak. Halaber, merkatu globalaren oihanean
|
euskaraz
lan egiten dutenek ahalegin handiagoa egin behar dutela gogorarazi du Sorsek: «Ez da ahaztu behar Internet aukeraz beteriko sare bat dela, baina hizkuntza handiek presentzia bermatua duten bezala, hizkuntza gutxituek lan handia egin behar dugula».
|
|
|
Enpresak. Kontseiluak beharrezkotzat jo du enpresek euren hizkuntza politika propioa lantzea eta adostea; horrela, langileek
|
euskaraz
lan egiteko gaitasuna lortzeko erraztasunak zehaztuko dira. Horrez gain, bezero eta langileekin harremanak euskaraz izan daitezen, horretarako baldintzak bermatuko dituzte.
|
|
|
Langileak. Langileek
|
euskaraz
lan egiteko eskubidea balia dezaten, lankideak euskaldundu behar dira lehenik eta behin. Bide horretan, sindikatu edo langileen ordezkariek lan jarduera euskaraz garatzeko neurriak jaso dituzte sektoreka, edo enpresekin negoziatzen dituzten lan hitzarmenetan.
|
|
|
Administrazioei dagokie herritarren eskubideak bermatzea, baita bide horretan «eredugarri» izatea ere. Langileek
|
euskaraz
lan egiteko, enpresek euskaraz saltzeko eta kontsumitzaileek euskaraz erosteko eskubideak bermatu dituzte. Hori egiteko «hizkuntza politika berri eta eragingarria» da, bi lan ildo jorratuko dituena:
|
|
|
Euskal Herrian ekoitzitako hiru film daude Donostiako Zinemaldiaren aurtengo ekitaldiko Zabaltegi saila osatuko duten 18 hautatuen artean. Kimuak katalogorako hautatuak izatea ere lortu duten film laburrak dira horietako bi,
|
euskaraz
lan egiten duen bi egilerenak: Asier Altunaren Zela Trovke (Belarra mozten) eta Izibene Oñederraren Hotzanak, For Your Own Safety.
|
|
|
Sarritan, garapen horrek eta hizkuntza horretan garatze horrek ahalbidetzen du beste batzuen aldean abantaila izatea. Alde horretatik, inork ez dezala pentsa
|
euskaraz
lan egiteak inolako arazorik sor lezakeenik.
|
|
|
Etxebarriko (Bizkaia) Eika enpresa euskalduntzeko lanean dabil. Esan duenez, lan munduan tresna guztiek prest egon behar dute
|
euskaraz
lan egiteko, bestela gaztelaniara jotzeko beharra baitago. «Lan mundua ez bada euskalduntzen, irakaskuntzak euskararen normalizazioaren alde egiten duen lana baliogabetu egiten da», esan du.
|
|
|
Enpresa askorentzako eredu izan da Antzuolako (Gipuzkoa) enpresa hark euskara normalizatzeko bidean egindako bidea. Oraingoz bidea luzea bada ere, toki askotan antzeman liteke
|
euskaraz
lan egiteko gogoa.
|
|
2015
|
|
|
«Euskaraz egingo da, bitartekoak badaude. Ez daukat trabarik erdaraz egiten duenarekin erdaraz egiteko».Aldundi barruan
|
euskaraz
lan egiteko neurriak hartuko dituzte. Bileretan, adibidez, aldez aurretik aztertuko da egoera, eta euskaraz egingo dira denek ulertzen badute.Lana euskaraz egiteko eta zerbitzua euskaraz bermatzeko, euskara maila bat da aldundian lanean hasteko, lanpostuaren araberakoa.
|
|
2016
|
|
|
bakoitzak ahal zuena egin izan du. Urratsak egin dira, diru laguntzen edota Bai Euskarari Ziurtagiria proiektuen bidez.Zeintzuk dira arazo nagusiak. Enpresa batek erabakitzen badu
|
euskaraz
lan egitea, hori ahalbidetuko dioten kanpoko enpresa batzuk ere behar ditu: komunikazio enpresak, aholkularitzak...
|
|
2017
|
|
|
Batera nahiz bestera izan, ez dakit jabetzen ote diren zeinen amorragarriak egiten zaizkigun euskaldun askori. Gogoa ematen du
|
euskaraz
lan egiten duten esatariei eskatzeko gauza bera egin dezaten «buenos días», «buenas tardes», «gracias» eta abarrekin. Exotikotzat eta auskalo zertzat joko genituzke.Homologatu nahiaren ajeak.
|
|
2020
|
|
|
Haren hitzetan, hiru eginkizun nagusi bete behar ditu anbizio handiko politika abian jarri nahi duen herri administrazioak: zerbitzuak euskaraz segurtatzeko eta informazioa euskaraz eskaintzeko bideak ezartzea; ardurapeko egituretan
|
euskaraz
lan egin ahal izateko baldintzak ahalbidetzea; euskararen garapena eta erabilpena sustatzeko neurriak hartzea bere eragin eremuan. «Izan ere, herriko etxea herritarren ongizatea ahalbidetzen duen egitura administratiboa den heinean, euskal hiztunak euskaraz bizi daitezen eremuak sustatzea herriko etxearen misio ere bihurtzen da», gaineratu du Bilbaok.
|
|
|
Baina hori baino askoz gehiago ere bada. Izan ere, gure izaera baliatuz, eremu berrietara iristeko erronka dugu eta, ziurtagiriarekin batera, gero eta eragin eta arrakasta handiagoa lortzen ari diren proiektuak, tresnak eta baliabideak lantzen, sortzen eta kudeatzen segitu nahi dugu
|
euskaraz
lan egiteko apustua egin duten alor sozioekonomikoaren eragileen eskura jartzeko.
|
|
2021
|
|
|
Elhuyarren ikurretako batek, Elhuyar hiztegiak, 25 urte bete ditu aurten, eta, hori ospatzeko, hiztegia kontsultatzeko webgunea eta gailu mugikorretarako aplikazioa berritu ditu Elhuyar fundazioak. 1996an hasi zen euskara gaztelania hiztegi elebiduna Euskal Herriko ikastetxe, liburutegi eta etxeetako apalategietan lekua hartzen, eta erreferente izan da geroztik, bai
|
euskaraz
lan egiten duten profesionalentzat, bai euskara ikasten eta irakasten ari direnentzat ere.
|
|
|
tarte horretan, administrazioko langileen erdiek erretiroa hartuko dutela esan zuen Igeregik. «Aukera bat da errelebo bat lantzeko, gatazkarik sortu gabe, eta bermatzeko hemendik hamar urtera administrazioko langile guztiek gutxieneko euskara ezagutza izango dutela, euskarazko zerbitzua emango dela, eta
|
euskaraz
lan egiteko eskubidea egongo dela administrazioetan».
|
|
|
Ebolutiboak «profesional bakoitzak nahiago duen hizkuntzan» (sic) baino gehiago, pazientearen lehentasunezko hizkuntzan egon lirateke. Horretarako, arreta bere osotasunean euskaraz bermatzeko eta aldi berean
|
euskaraz
lan egiteko, euskararen ibilbideak edo zirkuituak proposatu genituen. Arretaren normalizazioa, ebidentzian oinarriturikoa eta protokolizatua, ahalbidetzeko, eta ez inondik inora itzultzaile automatiko baten plazeboa.
|
|
|
«Bereizkeriarik, segregaziorik edo eskubideen urraketarik gabeko etorkizuna irabazi nahi dugu. Euskaraz bizi,
|
euskaraz
lan egin, euskaraz jokatu eta euskaraz maitatu nahi duten nafarrek halaxe egitea posible izanen duten etorkizuna. Lurraldea eta gizartea zatikatuta izanen ez diren etorkizun bat».
|
|
|
Enpresek jarduera ekonomikoa garatzeko euskara beharrezkoa dela sumatzen dutenean, orduan garrantzia eta lehentasuna lortuko du. Fakturatzeko
|
euskaraz
lan egitea beharrezkoa bada, orduan euskara inbertsioa izango da, inoiz ez gastua. Erabilgarria izango zaielako.
|
|
|
Euskaraz bizi ahal izateko,
|
euskaraz
lan egin ahal izan behar da. Eta euskaraz lan egin ahal izateko, bere erabilera lan giroan beharrezkoa izan behar da, hau da, behar bat asetzeko erabilgarria izan.
|
|
|
Euskaraz bizi ahal izateko, euskaraz lan egin ahal izan behar da. Eta
|
euskaraz
lan egin ahal izateko, bere erabilera lan giroan beharrezkoa izan behar da, hau da, behar bat asetzeko erabilgarria izan. Erabilgarritasunak desberdintzen baitu erlikia eta tresna.
|
|
2022
|
|
|
Horren aurrean Gaubekak dei berezia egin die parlamentu taldeei. Gaubekaren arabera, talde gehienek onartu dute adierazpenen bitartez hizkuntza eskubideak ez direla bermatzen departamenduetan eta oro har gobernuak «zailtasun bereziak» dituela
|
euskaraz
lan egiteko eta zerbitzuak eskaintzeko. Gaubekaren arabera, urraketa horien aurka neurriak hartu ordez «behin betikotu» egiten dira eta ondorioz, taldeei eskatu die horren aurka egiteko.
|
|
|
Eskolaren ekarpena eta eginkizuna, hizkuntzaren maila akademiko formala eskuratzetik harago, identitate baten fluxua (autokontzientzia) transmititzeko hezkuntza ahalmenean ere badago. Identitatea sortzeko ahalmen hori, ezagupen akademiko formaletik ez ezik, gizarte kulturalaren indarralditik sustatu da, euskal kulturaren osagaiak erdiguneratuz eta bermatuz;
|
euskaraz
lan egin eta bizitzeko baldintzak sortuz, erronka hori gizarte osoarena baita. Hori liteke euskalduntasun bizigarriago bat lortzeko gizarte testuinguraketaren bermea, hizkuntza/ kultura eta eskola/ gizartea eskuz esku indar hartuta, eremu publiko soziofuntzionala euskaratik eraikiz, eta bertoko hizkuntzaren erabileraren normalizazioan lagunduz.
|
|
|
Behatokiaren urteroko txostenean argi ikusten da zer hiztuni urratzen zaion eskubidea administraziora jotzen duenean. Mingarria da elebakar batzuek beren burua diskriminatutzat jotzea inolako eskubiderik urratzen ez zaienean —funtzionario izatea ez baita eskubide bat—, eta, aldiz, admnistrazioa ez euskalduntzeak herritarren hizkuntza eskubideen urraketa betikotzea dakarrenean, baita langileenak ere, haiek bai baitute
|
euskaraz
lan egiteko eskubidea.
|
|
|
Hernaniko Udalean urte asko daramatzagu
|
euskaraz
lan egiten; euskara da gure lan hizkuntza: osoko bilkurak euskaraz izaten dira, batzorde informatzaileak ere bai, dokumentazio guztia euskaraz pasatzen da… Hasieran, pauso hori ematea zaila izan zen, eta kontrakotasunak ere izan ziren, baina urteekin denak ohitu dira, eta funtzionamendu hori barneratua dugu.
|
|
2023
|
|
|
Eskisabelek salatu du «botere judiziala hizkuntza politika egiten» ari dela, eta dei egin du epaiari «batasunetik eta bateratasunetik» aurre egitera. ELAk ere «hizkuntza eskubideen aurkako erasotzat» hartu du ebazpena, eta gogoratu du langileek ere
|
euskaraz
lan egiteko eskubidea dutela.
|
|
|
Kabiako zerbitzu zentralak, adibidez,
|
euskaraz
lan egingo zuela erabaki genuen, hau da, langileen %100ek euskaraz jakin behar dutela. 28 pertsona gaude, eta denok egiten dugu euskaraz.
|
|
|
Bai Euskarari Ziurtagiria eskuratzen dutenek apustu bat egiten dute; haien lanaren bidez, harago joatea erabaki dute,
|
euskaraz
lan egin eta eroso bizi ahal izateko. Urtez urte urratsak egiteko konpromisoa hartzen dute, euskarari espazio berriak irekitzeko gogoarekin, eta beharbada ohituraz erdaldunagoak diren eremuetan euskarari merezi duen tokia ere ematen diote, adorez.
|
|
|
UEMAko hautetsiak batu dira
|
euskaraz
lan egiten jarraituko dutela adierazteko
|
|
|
Mankomunitateko jarduneko lehendakari Iraitz Lazkanok irakurri zuen agiria. Nabarmendu zuten «hainbat kolore politikotako» ordezkariak batu zirela, eta batasun irudi horrekin erakutsi nahi izan dutela «lege babesarekin edo gabe» asmoa dutela
|
euskaraz
lan egiten jarraitzeko.
|
|
|
«Lan gogorra» egin zutela azaldu du, langileen «inplikazioa» ere lortu nahi izan dutela bidean, eta 2013a mugarri izan zela: «Ohartu ginen
|
euskaraz
lan egiten genuela». Ordutik, hala ere, apurka apurka aurrerako pausoak egiten jarraitu dute, eremuak irabazten euskararentzat.
|
|
|
Horregatik merezi du aparteko arreta orain jakinarazi duten albisteak: «Izugarrizko garrantzia dauka Elayk egin duen urrats horrek, bidea irekitzen baitie
|
euskaraz
lan egiten duten gainerako enpresei».
|
|
|
Hala ere, ez dira asko Gipuzkoako antzezleku eta zinema aretoetan euskaraz ikusi ahal izango diren lanak, herrialdeko biztanleen %57, 5ek hizkuntza horretan hitz egiten duten arren. Sektoreko langileak kexu dira, irizten baitiote instituzioen babesa falta dela euskarazko ekoizpenak sustatzeko, eta
|
euskaraz
lan egitea “zaila” dela diote.
|
|
|
Adibidez, zenbaitetan gurera deitzen du jendeak galdetzeko ea ezagutzen dugun
|
euskaraz
lan egiten duen notarioren bat, eta egia da: oso gutxi daude.
|
|
|
Zaila izaten da euskaraz aritzeko gaitasuna duen notario bat aurkitzea. Eta beste hainbatetan akaso aurkitzen duzu, baina ez dago ohituta
|
euskaraz
lan egiten.
|
|
|
Emun sortu zenean, orain 26 urte, kooperatibei oso lotuta jardun genuen. Enpresa haietako lehendakariek
|
euskaraz
lan egiteko asmo irmoa zuten, eta horri gehitu zitzaion euskarak ekarpen gehigarri bat egin zezakeen intuizioa.
|