Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 32

2002
‎Jakina, horrek" el futbolista tiene un poco de fiebre en los últimos dÃas" esan nahi du. Inguruko hizkuntzak gure gainean ditugula, ulergarria da hori pentsatzea, alegia, euskaraz ez duela berez besteek duten komunikazio gaitasunik, baina argumentu indartsuagoak behar ditut hori pentsatzeaz gain horrek funts frogatua ere baduela onartzeko. Gauza pare bat da segurua, dena dela:
2003
‎Jatorrizko testua gaztelaniaz idatzi zuten, eta ondoren, Ritxi Lizartzak euskaratu du. Hizkuntza aldaketarekin zenbait pasarte ere moldatu behar izan dituzte, gaztelaniazko zenbait hitz jokok euskaraz ez baitute zentzurik. Taldeko kide eta aktoreak onartzen du, oraindik ere lana ez dagoela guztiz finduta:
‎Egia da euskalduntzat jo daitezkeen gazte horietako asko ez daudela euskararen komunitatean txertatuta, eta, baita ere, erdaraz duten gaitasuna euskaraz ez dutela. Mugak muga eta gabeziak gabezia, egoera berri horrek aukerabe rriak eskaintzen ditu eremuz eremu eta jendaurreko jardunetan euskara ‘kanpora, plazara jalgi’ dadila.
2004
‎Sarrera honetan agertu izcn eta joera estetiko guztien crreferentziak eta azalpenak testu horietan aurki ditzakczue. Tamalez, euskaraz ez dugu horrelakorik oraingoz.
2005
‎66tik 76ra. Gizarte modernoetako sinboloetako bat izanik, euskaraz ez du erakarmen handirik zoritxarrez.
2011
‎Gaztelaniaz ere ongi ulertzen zuten komeni zitzaienean. Berak, ordea, euskaraz ez zuen tutik ulertzen iritsi zenean, nahiz eta orain, hiru urte geroago, goseak eta lan egin beharrak ederki lagundu zioten belarria zorrozten. Baina nazkatuta zegoen.
‎Unibertsitatean ba dira hainbat Fakultate, ikasle edo irakasle euskaldun nahikorik ezaz, gaia orain arte gutxi landua izan delako edo bestelako arrazoiengatik, oraindik irakaskuntza normala euskaraz ez dutenak. Berorietan baina, irakasle ikasleen artean irakasgai ezberdinak lantzeko mintegiak antolatu bultzatu [sic] egin dira, geroagoko irakaskuntza normaleranzko zubi gisa546 [beltzak gureak dira].
‎Gizarte berri eta modernoaren ikurtzat hartzen bada aisia, euskarak jai du. Seinale da euskaraz ez dugula kontsumitzen, ez kirola egiten, ez argazki, musika edo zinema praktikatzen ditugula euskaraz.
2012
‎Serbitzu saria, ostera, euskal ekoizpena duen edozein filmek irabaz dezake, dela Zinemirakoa, dela jaialdiko gainerako sailetakoa. Baldintza bakarra da ekoizpenaren barnean euskarari toki bat egitea, alegia, jatorrizko bertsioa euskaraz ez dutenek azpitituluak edo bikoizketa erabili dituzte. Irabazleak 20.000 euro poltsikoratuko ditu.
2014
‎Niri zilegi iruditzen zait zinea euskaraz ikusi nahi dugula aldarrikatzea, nahiz eta bikoizketa garesti samarra suertatu, horixe baita gure kulturan nabaritzen dudan hutsune handienetariko bat. Izan ere, euskaraz ez dugu zinema erreferentziarik bat ere. Pelikula baten aipamena egin beharrean aurkitzen garenean, gaztelaniazko titulura jo behar izaten dugu beti ezinbestez, denok gaztelaniara bikoiztuta ikusi dugulako.
‎Beraz, ezaugarri berezi batzuk ditu; irizpide batzuk jarraitzen ditugu, alegia. Webgune horiek, gutxienez, eduki esanguratsu bat izan behar dute euskaraz edo, euskaraz ez baduzu edukirik, zure webguneko edukiak erreferentzia egin behar dio euskarari edo euskal kulturari. Horrenbestez, gauza bat nabarmendu nahi nuke:
‎Bistan da, Txillardegiren ‘Mekanika Ondulatoriak’ euskaraz ez du lekurik Orixeren unibertsoan.
2016
‎4 Berba egiteko gaitasuna garatu duten seme alaben gurasoek orokorrean euskarari dagokionez modu negatiboan bizi izan dute haurren eskolaldia, hau da, ama hizkuntza euskaraz ez duten haurrekin elkartzeak ekarri diela gaztelaniarekiko joera handiagoa, eta beraz, euskararekikoa apaldu egin dela. Izan ere, Gasteizko egoera orokorra modu desberdinean sumatzen dute, euskararekiko joera alderantzizkoa dela, alegia.
‎Raimundo Olabide Karrera Gasteizen sortu zen 1869.eko martxoaren 15ean. Aitaren aldetiko senitarteak andoaindarrak bazituen ere, esan gabe doa haurtzaroan euskaraz ez zuela zirkinik ere esan, garai hartan Bitoxako hiriari oro normala zitzaionez. Villasante aitak areago dio, eta bere euskal literaturaren historia maratz bezain azalekoan sendo eta gotor baieztatu zigun:
2017
‎ereduko ikasleen gaitasun komunikatiboak huts egiten baldin badu, horrek esan nahi du erdarak monopolizatzen dituela motibazioaren mekanismo psikosozial nagusiak. Esan nahi du, orobat, ereduko ikasleak garatu duen euskara gaitasunak ez duela gainditu ikasketa akademiko formalaren314 langa, eta ahozkotasunean euskaraz ez duela behar adinako sozializaziorik burutu315.
‎Beste zenbait azpitestetan, euskaraz ez ditugun elementu edo kontrasteak agertzen dira, etaberaz, euskal egokitzapenean aldatu behar izan ditugu. Adibidez, 24 azpitestean (kopiatzea),. C?, eta. Y?
2018
‎Eta begirunez galde daiteke nik egin izan dut, ez beti hori ere egia da. " Aizu, hau euskaraz ez duzue. Eta hemengo jendeak ez du karta euskaraz irakurtzeko modurik?"' eskubide' hitza esanez gero, erne bazterrak,' zapaltzailea' deitu diozu, gatazka bila ari zara eta!
‎«Euskaratik gaztelaniara harrapatua diot musika, baina frantsesetik edo katalanetik euskarara tokatzen zaidanean zailtasun handiagoak ditut musika hori gurean emateko. Erlatibozko famatuak ere hor daude, hizkuntza erromanikoetan etengabekoak dira, eta euskaraz ez du zentzurik», zehaztu du.Apalauza Kazuo Ishiguroren The Remains of the Day itzultzen ari da orain, Iñigo Roquerekin batera. Literaturako nobel saridunak euskaratzeko Jokin Zaitegi lehiaketa irabazi ostean?. Itzulpen honetan, erronka erregistroan asmatzean dute:
‎Diccionario Trilingüe del Castellano, Bascuence y Latin idatzi zuen, bi aletan, 1745ean. Unanuek adierazi zuenez, “Mitxelenak bere garaian zioen hitz asko asmatu egin zituela, baina azken urtetan ikerketak asko aurreratu dira eta frogatu da ondo ezagutzen zuela Iparraldeko literatur tradizioa eta herriz herri ibili ohi zela bilketa lanak egiten”.Behin hiztegia kaleratuta, “euskaldunek euskaraz ez dute idazten” leloari egin zion aurre. “Literatur eskola sortu zuen, atzetik jarraitzaile ugari bilduz; hasieran eliz liburuak eta katezismoak eta antzekoak idazten zituzten elizgizonak izan ziren, baina pixkanaka pixkanaka, zibilak ere batzen joan zitzaizkion, Iztueta bat konparazio baterako.
2019
‎Gero, amama eta biok bakarrik gaudenean, edo Antonen aurrean ere bai, euskaraz ez baitu hitzik aditzen, ze ganora eskasa daukagun esaten dit, eta teilaturik ez dela konpontzen kanta eta barre artean.
‎Gerora etorri ziren Txisteka misteka kaseteak, liburuak eta Txiskola. Programa hau, besteak beste,, eske txisteek euskaraz ez dute graziarik, esaldi topikoa faltsua zela, txisteak euskaraz sor zitezkeela eta umorea euskaraz beste hizkuntzetan bezala egin zitekeela frogatzeko sortu zen.
‎Garai hartatik pentsatzen dut euskalgintzak gozamen iturri ere izan behar duela, eta,, eske txisteek euskaraz ez dute graziarik, esaldia gogoan, euskarak erregistro informal umoretsu nazionala ere behar duela.
2020
‎Baina horrek eramaten bazaitu profesionalki bizi ahal ez izatera, bada zerbait ondo funtzionatzen ez duena. Euskal Herrian eta euskaraz ez dut jende askorik ikusten horretaz bizitzen, baldin eta ez baditu kudeatzen berak sortzen dituen etekin gehienak. Ez dut ikusten industria bat elikatzen ibiltzea guk bueltan jasotzen ez badugu.
‎Hamalau urtera arte euskaraz ez zenuela batere hitz egin diozu.
‎Gogoan dut gertatu zen gauean telefonoz deitu ninduzula, esanez Merlineri zeozer gertatu zitzaiola, eta ospitalean zegoela erre egin zuelako. Orain euskaraz ez dut oso ondo egiten, baina garai hartan are gutxiago, eta nik ulertu nuen erre egin zela, ez erre zuela. Bera enpresa utzi nahian zebilen antzerkira dedikatzeko, gau osoa pasatu nuen pentsatuz deskarga batek erre zuela elektrikari lana egin bitartean, eta operatzen egongo zirela kirofanoan.
‎XIX. mendean nagusitu ziren korronteek ere lagundu zuten horretan. Areago, Van Eysek (1867), hizkuntza eranskari den heinean, euskaraz ez duela deklinabiderik aldarrikatu zuen, baina gero ‘deklinabide’ erabiltzen jarraitu zuen. 1879an, ordea, behin eta berriro nabarmenduko du euskarak ez duela deklinabiderik (1879:
2021
‎Izen horien adierak, ostera, [kalea (k) garbitu]+ tzaile eta [euria neurtu]+ gailu egiturak iradokitzen dizkigute, hurrenez hurren; hau da, ‘kaleak garbitu’ ekintza egiten duen pertsona, ‘euria neurtu’ egiten duen aparatua. Baina badakigu euskaraz ez dugula ez* kale garbitu eta ez* euri neurtu aditzik. Beste hitz batzuetan esanda, parte hartzaile bada parte har (tu)+ tzaile, baina kale garbitzaile ez da* kale garbi (tu)+ tzaile, edo euri neurgailu,* euri neurtu+ gailu.
‎Izen sintagmen barnean agertzekotan ko atzizkia ezinbestekoa dute (ikusitako, ikusiriko) gainerako adberbioek (atzoko, ustezko...) gisan. Horregatik euskaraz ez dute tokirik* pertsona nekatutaren itxura edo* langile zapaldutaren gisako perpausek. Beraz, ez* bada irakasle bat, Antton deiturik/ ta;* badira bi irakasle, Miren eta Patxi deiturik/ ta.
‎Mitxelenak (1981) ere bere egin zuen de Rijken oharra. Hitz batean, euskaraz ez dugu ezkerreko dislokazioaren estrategiarik. Gaztelaniak mintzagaia aurreratzea eta ezkerraldera destokitzea nola bereizten dituen jakiteko Zubizarreta (1999), RAE (2009) irakur daitezke, edo ingeleserako Ward, Birner & Huddleston (2002:
‎Hizkuntza honek mirariak egiten dituen seinale hoberik baldin badago, nik ez dut ezagutzen, eta literaturarako ez dut besterik nahi. Lagunentzat idatzi behar dugula esan zuenean, Robert Louis Stevenson maitagarriak ez zekien euskaraz ez dugula beste erremediorik lagunentzat idaztea baino. Hizkuntzak behartu egiten digu laguntasuna.
‎Horregatik, ikastolen publifikazioaren kontra azaldu nintzen" ezagutzen zuen Ezkerraldea; Erreka artea deitzen zuen berak. Han euskaraz ez zuen inoiz ere entzun gure aitak, eta nik hori esan nionean, pentsa!".
‎Ekoizpen orokorrean pisu txikia duen arren, garrantzi handia du gizarte modernoan. Baina, tamalez, modernitatearen ikur den aisiak euskaraz ez du tiradizo handirik, antza denez. Diglosiaren beste seinale bat:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia