|
2007
|
|
|
Gure gizartean, euskara asko estimatutako gaia da, guraso gehienek nahi dute beren seme alabak euskara ikasi eta
|
euskaraz
egin dezaten, baina bestelako giza ereduak antzematen dituzte gaztetasunera heltzen direnean, eguneroko hizkuntza erabilerak bestelakoak direla ohartzen dira, erdara erabiltzeko joera edo ohitura dutela helduek. Eta haurrak, errazago ikasten du egin behar duela esaten zaiona baino, besteek egiten dutena edo bere inguruan ikusten duena.
|
|
2010
|
|
|
Euskaldunon" kortesiazko" jokabidea oso ohikoa den arren, eta normalean erdaldunaren aurrean erdaraz aritzen bagara ere, beste hainbatetan, ohartuta edo oharkabean, diskurtsoa euskarara lerratzen zaigu, erdalduna hor izanagatik. Eta erdaldunak," militantea" izanda ere, euskaldunok
|
euskaraz
egin diezaguten eskatzeko garaian izaten dugun bezalaxe, erreparoa sentitzen du hainbat egoeratan bere ezjakintasuna dela-eta erdaraz egin dadin eskatzeko. Eskatu ez, eta taldeko elkarrizketak euskaran sartu irteerak eginez gero, batzuetan erdalduna baztertua sentituko da.
|
|
|
4 diSKurTSo SoziolinguiSTiKoa alde batera utziko dut iñaki larrañagak soziolinguistika aplikatuari egin dion ekarpena. ez garrantzirik ez duelako, sakontasun gehiago eskatzen duelako baizik; lan eskerga burutu baitu eta nik baino hobeto egin dezaketenak ere izan badirelako. iradokizuna egina da. azpimarratu nahi dut, ordea, esparru ideologikoan eta ideien lehian, iñakik teoria orokorraren baitan zabaldu dituen diskurtso soziolinguistikoak eta argudio sorta. etengabeko kezka eta ardura berezia izan ditu oinarrizko kontzeptu soziolinguistikoen definizioak zedarritzeko: ...skaraz izan zedin eta ez elebidun iñakiren informazioa eta aholkuak erabakigarriak izan ziren. garai hartan zenbaitek esaten zuten euskaraz heztea kaltegarri izan zitekeela eta ez genuela geure seme alaben etorkizuna arriskuan jartzeko eskubiderik. ez naiz gogoratzen ñabarduraz; bai ordea, guraso guztiak konbentzitu gintuela euskarazko haurtzaindegia hobestera eta gure seme alabek hezkuntza osoa
|
euskaraz
egin zezaten aldeko jarrera hartzera. haur euskaldun askeak, solidarioak, irekiak eta profesionalak hezi behar genituen, bizitzea tokatuko zitzaien gizarterako prestatuak, euskaraz bizitzeko euskal herri euskaldun batean. diskurtso hori aitzindaria zen garai hartako tolosan.
|
|
|
Garai hartan zenbaitek esaten zuten euskaraz heztea kaltegarri izan zitekeela eta ez genuela geure seme alaben etorkizuna arriskuan jartzeko eskubiderik. Ez naiz gogoratzen ñabarduraz; bai ordea, guraso guztiak konbentzitu gintuela euskarazko haurtzaindegia hobestera eta gure seme alabek hezkuntza osoa
|
euskaraz
egin zezaten aldeko jarrera hartzera.
|
|
2011
|
|
|
Honetan guztian, adin tarte horretakoek (12 urte) berentzat erreferente bihurtu direnak imitatuz jokatzen dute sarritan eta, gaur egun, hauetako asko musikaren munduak eskaintzen dizkie. Beraz, musikak gazteentzako eredu izango diren erreferenteak sor ditzake eta sortu lituzke, nerabeek etapa berri hori
|
euskaraz
egin dezaten.
|
|
|
Baita horiei guztiei dagozkien adierazbide, zabalero eta estiloei ere. horretan guztian zentratzeak heldutasun teorikoa eta seriotasun exekutiboa adierazten du, ezer erakustekotan. ez, inola ere," goragoko xede asmoei" uko egitea. Ba ote dago asmo gorenagorik, euskara indarberritzeko saio osoaren altzoan, euskaldungoa osatzen duen hiztun elkarteari, bere hiztun taldeei eta harreman sareei, ahalik eta zabalen eta ahalik eta trinkoen
|
euskaraz
egin dezaten laguntzea baino, h) Arnasguneak dira, askogatik, gaur biharretan helburu horri ondoen erantzun diezaioketen ingurumen demoterritorialak. duten osaera demografikoak (euskaltasun dentsitatea eta, bereziki, kontzentrazioa), aurrez aurreko interakzio informalerako eskaintzen duten aukera praktikoak, euskaldun (gainerakoak baino euskaldunago) izatearen kontzientzia kontrastatuak eta euskaraz (hitzez eta, belaunaldi gazteetan, nabarmenki, baita idatziz) ere jarduteko gaitasun handiagoak lehentasunezko ekimen sendoagoetarako kandidato natural bihurtzen ditu hiztun talde eta harreman sare horiek. hori da esan nahi izan dudana:
|
|
2012
|
|
|
gerokoak gero. b) etxeko giroan, lagunartean, auzo hurbilean eta eguneroko kalebizitzan euskaraz jardutea, eta jarduteko aukera zabalak izatea, lehenengo lehenengo kezkabidea izan behar duela guretzat. euskal arnasguneei eustea. c) euskaldunok euskaldunokin euskaraz. d) euskaraz bizi diren euskaldunak izan behar ditugu, batez ere, begien aurrean. e) Gurasoetatik seme alabetara, hizkuntza osasuntsu guztiek egin ohi duten moduan, transmititzeko ahalmena. f) Indarberritzeak galdera honi erantzun behar dio: zenbateraino lagunduko digu hurrengo belaunaldiak
|
euskaraz
egin dezan?
|
|
|
Indarberritzeak galdera honi erantzun behar dio: zenbateraino lagunduko digu hurrengo belaunaldiak
|
euskaraz
egin dezan. Ez, eskolan bezala, gutxi asko ikas dezan eta erdaraz jardun dezan.
|
|
|
Fishmanen oinarriei jarraituz eBpNren berrazterketa bat burutu dugu euskal arnasguneen indartzea ardatz hartuz. honetarako lagunartea eta auzo hurbila eta eguneroko kale bizitzan eragiteko proposamen egiAitor Lizarazu – Zumarragako kaleetan euskararen erabilera indarberritzeko proposamena ten saiatu gara. euskaldunek euskaldunekin
|
euskaraz
egin dezaten topaguneka sortuz, euskaraz bizi direnei edo daitezkeenei begirada ipiniz. zertarako, hurrengo belaunaldiek bai haur parkea, bai azoka eta kalea orokorrean eremu euskaldunagoa izan dezaten.
|
|
|
Arratia eskualdeko hamaika ikastetxeek azken hamabost urteetan hizkuntza normalkuntza proiektuak garatzen dabiltza. Ikastetxeetako hizkuntza normalkuntza proiektuak hizkuntza plangintza mota bat dira; ez dira sortu gizarte osoko errealitate soziolinguistikoa eraldatzeko xedearekin, bertako ikasle jendeak euskara ikasi ez ezik, auzoan eta kalean mintzajardun arruntean ere eroso eta natural
|
euskaraz
egin dezan baizik.
|
|
|
gazte euskaldun guztiek misioetan eman lukete urte pare bat. horrela ikasiko lukete ondo nola konbentzitu behar duten beste inor jarrera edo portaera alda dezan. Benetako beste hori haiek beraiek dira, jakina. ez da broma. euskalduntzea jendearen portaera aldatzea ez denean(
|
euskaraz
egin dezaten), kontrakarrean doazen portaerak sustatzea deEduardo Apodaka – Euskaltasuna, hiritik begiratuta lako (euskaraz egiten jarrai dezaten) edota objektu sinboliko huts bat portaera praktiko positiboa dela sinestaraztea delako (euskara ikasi edota erabil dezaten harro). kasu guzietan motibazio lana. Motibaziotresna eraginkorrena habitus delakoa da.
|
|
2013
|
|
|
Era honetako galderak entzun daitezke: Baina zuk zer nahiago duzu, mediku ona izan dadin ala
|
euskaraz
egin dezan. Profesionaltasuna eta euskara bateraezinak balira bezala, bata edo bestea aukeratu beharrean jartzen gaituzte; egia, ordea, kontrakoa da:
|
|
2015
|
|
|
Euskararen erabilerarekin arduratuta dauden irakasle askok gaur egun ezintasunetik eta etsipenetik bizi dute gai hori: euskaraz ikasten duten haur eta gazteak dira, irakasleek ahalegina egiten dute lagunartean
|
euskaraz
egin dezaten, baina askotan lorpenak eskasak dira (gelatik kanpo euskararen erabilera jaisten da, gelan bertan ere gaztelaniaren/ frantsesaren presentzia handia...). Irakasleentzat lagungarria da dituzten mugez ohartzea:
|
|
2016
|
|
|
Mintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera. Aurrera begirako erronkak – Mikel Zalbide gehiago atxiki nahi badizkiogu, eta hiztun horiek orain baino maizago eta gero eta jardungune edo harreman sare gehiagotan
|
euskaraz
egin dezaten nahi badugu, ezin gara perspektiba linguistiko hutsera mugatu. Hizkuntza horretaz baliatzen den423 gizartearen altzoan gertatuz doazen transformazio demografiko, lurralde antolamenduzko, politiko operatibo, ekonotekniko, psikosozial eta soziokulturalen eskutik joan ohi da mintzajardunaren gorabidea edota gainbehera, eta beraz hori guztia kontuan hartzen saiatu behar du ganorazko HINBE lanean jardun nahi duenak.
|
|
2018
|
|
|
Bilboko euskaldun batek bizimodu arruntean, gure ustez, gehiengehienez, batez beste,
|
euskaraz
egin dezake% 56,73 mailan.
|
|
|
Hiri horretan Klusterrak, 2016an %2, 5eko kaleko erabilera neurtu zuen (2001ean, %4, 58koa); 2006ko udal erroldaren arabera (EUSTAT 2006), euskaldunek etxeetan, oro har, %1, 78ko euskararen erabilera maila erakutsi zuten, eta, euren artean, euskaraz %11, 28 erabiltzen zuten (2006). Horiek horrela, Bilboko euskaldun batek bizimodu arruntean, gure ustez, gehien gehienez (2006), batez beste,
|
euskaraz
egin dezake %56, 73 mailan (Pbg). Horrela, Bilboko euskararen erabileraren mugak honako hauek izango lirateke:
|
|
|
4 Garrantzia berezia du euskararekiko hiztunak duen kontzientzia, konpromisoa, atxikimendua, eta jarrera erreaktiboa edo proaktiboa. Ikerketak erakutsi du kontzientzia mota desberdinak daudela hiztun berrien artean (eta ziur asko baita gainerakoen artean ere!), ez baita gauza bera, esate baterako, umeak
|
euskaraz
egin dezaten ahalegina
|
|
|
Ahobiziei heltzen zaien mezua belarripresten jokaerarekin: " Zuk nirekin
|
euskaraz
egin dezakezu (agian orain arte egin ez dugun bezala), nik ulertzen dut-eta" ikaragarria da. Horrek ahobiziei ate zabal bat ireki die.
|
|
2019
|
|
|
euskaltzale askok bere baitan du osotasun territorial, demografiko eta soziofuntzional betearen amets gorena. goiburu argia du amets horrek: " euskal herri osoko hiztun guztiak euskaldun garbi edo euskal elebidun izan gaitezen eta geure artean, hitzez eta idatziz, edozein jardun gunetan eta edozein rol harremanetan
|
euskaraz
egin dezagun eguneroko mintzoera arruntean eta hizkera molde landu formaletan". ez da bart arratseko ametsa11 amets horrek eskatzen duen oinarri soziolinguistikoa eta gaurko kasurik oparoenetan (tartean arnasguneetan) bizi duguna oso urruti daude elkarrengandik. hor hasten dira kontuak. posible al da osabetezko ametsari uko egin gabe konpartimentazio soziofuntzionalaren bidetik euskararen et... gure erantzuna ezaguna da:
|
|
|
2008 inguruan, eginak genituen esperimentu batzuk familiaren esparruan, etxeko hizkuntzan eragin nahian, eta baita udalean ere udal langileen ahozko harremanak euskaraz garatu zitezen–, baina kalearen zabalean ez, eta kosta egin zen ulertaraztea, baina utzi zuen bere arrasto txikia. ...k azarora bitartean, 6 astez euskaraz bizitzeko deia egin zen. helburua zen euskaldunek euskaraz bizitzeko aukerak badituztela eta euskaraz bizitzeko aukera uste baino handiagoa dela ikusarazi edo sentiaraztea. horrekin batera, euskaraz ulertu bai baina euskaraz hitz egiteko zailtasunak dituenari, ikusarazi nahi izan zitzaion ez duela zertan besteen jarduna erdaldundu, berak ulertzen badu, besteek
|
euskaraz
egin dezaketela, eta horrela bere euskara ere hobetu egingo duela, nahiz eta berak erdaraz hitz egin.
|
|
2020
|
|
|
Gaur egun makinek
|
euskaraz
egin dezaketen arren ez dute egiten, eremu digitalean euskarazko presentzia areagotuz gero errealitate hori aldatzeko tenorean izan gaitezke. Makinekin euskaraz egin ahal izateko euskarak erdeinatu ezin izango den presentzia behar du izan.
|
|
2022
|
|
|
Kike Amonarrizek Euskararen bidegurutzetik liburuan aipatu bezala, inertziak astintzeko, egiturak bir pentsatzeko eta behar diren egokitzapenak egiteko unea da, egoera soziolinguistiko berriak eskatzen dituen erronkei modu egokiagoan erantzuteko eta jauzi kuantitatiboak eta kualitatiboak emateko unea (Amonarriz K., 2019). Ea ba osasun arreta ere euskaratik eta
|
euskaraz
egin dezakegun.
|
|
|
(44) nengoen Valentzian ta nahi nun Gasteizera pasatzea(...) Ta justo deitu zidaten(...) batek ez dela matrikuatu ta eske e hitz egin nion nere amari. (...) esan nion" ez eske geratzen zaizkit hiru urte ta da
|
euskaraz
egin dezaket ta eske aldatuko dit pila bat guztia" (1ET Z)
|
|
2023
|
|
|
Bestalde, emaitzen artean baieztatu da, aurreikusi bezala, eskolak baduela ahalmen handia haurrek
|
euskaraz
egin dezaten (Zalbide 2013). Eskola da Zumaiako haurrek euskaraz gehien egiten duten gunea, eremu formalean euskararen nagusitasuna erabatekoa da, araua da; zenbat eta egoera formalago orduan eta erabilera handiagoa.
|